Th&ma 2022-1

TH MA themahogeronderwijs.org
Als medewerkers een beperkte functionaliteit ervaren, gaat
het om wat wij in onderzoekstermen benoemen als red tape
of planlast. De term ‘red tape’ mag je vrij letterlijk nemen,
aangezien hij zijn oorsprong vond in de 16de eeuw. In die
tijd was het gebruikelijk om juridische en officiële documenten
samen te binden met een rood lint.
Binnen de literatuur over public management zien we de
laatste jaren een toename aan onderzoek over dit onderwerp
(Blom et al., 2021). Onder meer rapporteren onderzoekers
binnen hogeronderwijsinstellingen over de toenemende
hoeveelheid red tape die kwaliteitszorg met zich meebrengt
(Bozeman & Youtie, 2020; Decramer et al., 2013). Deze
toenemende hoeveelheid kunnen we niet zomaar negeren.
Eerder onderzoek toont namelijk aan dat het ervaren van
red tape schadelijk is voor zowel de organisatie alsook voor
de medewerkers binnen de organisatie (Blom et al., 2021;
George et al., 2021). Het gaat namelijk de individuele beslissingsvrijheid
van medewerkers inperken, waardoor zij het
gevoel kunnen krijgen geen invloed te hebben op de uitvoering
van het werk (Tummers & Den Dulk, 2013). Bovendien
kunnen deze medewerkers het idee krijgen dat hun werk
niet langer de moeite waard is. Deze gevoelens van ‘machteloosheid’
en ‘zinloosheid’ zullen op hun beurt een negatieve
invloed hebben op de houding, het gedrag en het welzijn
van medewerkers. Red tape heeft daarenboven ook een
negatieve invloed op de prestaties van organisaties, omdat
In die tijd bond je
juridische en officiële
documenten samen
met een rood lint
de aanwezigheid ervan een organisatie kan belemmeren in
het bereiken van haar doelen (George et al., 2021).
Grote bedreiging
Red tape vormt wereldwijd een grote bedreiging binnen
vele publieke organisaties, inclusief hogeronderwijsinstellingen
(Bozeman & Youtie, 2020). Via verschillende
studies probeerden we dan ook de negatieve gevolgen
van red tape beter in kaart te brengen. Hiervoor hebben
we data verzameld binnen verschillende soorten publieke
organisaties. Daarbij is het belangrijk te vermelden dat een
recente meta-analyse die onderzoek overheen verschillende
Figuur 1 De gevolgen van red tape op verschillende niveaus
29