Take Care! - (On)zichtbare zorg als sociaal-ruimtelijk vraagstuk

den. Dit vraagt om een constructieve en haalbare werkwijze
waarbij wordt gefocust op de uitbouw van goed uitgeruste
en zorgzaam ingerichte kernen.
- Het clusteren van ondersteunings- en woonvormen gebeurt
best in functie van de capaciteit van de buurt waar
ze worden ingeplant.
- Elke woonomgeving (stads- of dorpskern, verkaveling,
lintbebouwing,…) heeft zijn eigen specifieke (sociale, economische,
en culturele) uitdagingen. Er is nood aan een
visie op hoe in deze verschillende contexten aan buurtversterking
kan worden gedaan. Dat vraagt een vorm van
programmatie en organisatie op bovenlokaal niveau.
- De uitbouw van goed uitgeruste kernen kan niet worden
overgelaten aan de markt (promotoren en ontwikkelaars).
Het is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen de markt
en de overheid.
3. De levensloopbestendige inrichting van de publieke ruimte is een
basisvoorwaarde voor zorgzame buurten
“We zijn bezig met de laatste fase
van het ruimtelijk uitvoeringsplan
voor levensbestendige woonwijken.
Hierin hebben we ook een aantal
zaken rond ‘de woning en woonomgevingen’
proberen integreren.
We hebben nu een screening
klaar voor toegankelijke publieke
ruimten, zodat bij de heraanleg of
renovatie van een openbare ruimte
de principes van toegankelijkheid
in acht worden genomen.”
– Beleidsadviseur
- Een goede en toegankelijke inrichting van woningen en
zorgvoorzieningen is de basis, maar stopt niet bij de voordeur.
Wanneer voorzieningen zich zo goed mogelijk willen
inbedden in de buurt, moeten de bewoners ook naar
buiten kunnen: naar de plaatselijke bakker, het publieke
parkje, etc.
- Het is belangrijk om levensloopbestendige reflexen in te
bouwen in het curriculum van architecten en ruimtelijke
planners, bij gemeentelijke ambtenaren,… (materiaalgebruik,
toegankelijkheid,…)
4. Informele buurtzorg vraagt een combinatie van professionals en
vrijwilligers
“De meeste informele buurtinitiatieven
die we onderzochten
hebben een coördinator, die de
regie blijft ondersteunen, die
respect heeft voor alle vragen en
die instaat voor de contacten
tussen de mensen onderling. Er
moet een soort van drager zijn
voor het succes van dergelijke
projecten.” – Onderzoeker
- Informele buurtzorg vergt veel energie, ondersteuning en
investering en vraagt bijgevolg voortdurende opvolging.
- Vrijwilligers en buurtbewoners zijn onontbeerlijk, maar
kunnen zorg en ondersteuning voor hun naasten niet
alleen dragen.
- Voor veel mensen is het niet evident om op een persoonlijk
netwerk terug te vallen, denk aan mensen met een migratie-achtergrond,
mensen die door een zware verslaving
in de steek zijn gelaten door familie en vrienden, ouderen
waarvan de familie ver weg woont,….
- Continuïteit en professionaliteit zijn belangrijk. Daarom
blijft (in sommige buurten) de aanstelling van professionals
noodzakelijk (vanuit sociale organisaties, wijkwerkers,
gecontractualiseerde vrijwilligers,…).