Take Care! - (On)zichtbare zorg als sociaal-ruimtelijk vraagstuk

5. Grootschalige, strategische en gemengde stadsprojecten kunnen
een belangrijke hefboom bieden voor inclusieve stadsontwikkeling
“Nieuwe, grootschalige en mooie
bouwprojecten moeten ook
passend zijn voor de meest
kwetsbaren. Die roepen zelf niet
luid.” – Projectmanager Ziekenfonds
- Grootschalige woonontwikkelingen kunnen bijdragen
aan inclusieve stadsontwikkeling door woningen te voorzien
voor een mix aan inkomensgroepen (sociaal wonen,
middenklassewoningen,…) en mensen met langdurige of
intensieve zorgvragen (mensen met een handicap, ouderen,
vluchtelingen,…).
- Deze gemengde woonzorgsites reiken verder dan het
voorzien van een mix van woningen, maar gaan ook over
het integreren van buurtfuncties die dagdagelijkse ontmoetingen
en buurtdynamiek stimuleren. Hiervoor is het
noodzakelijk om te vertrekken van noden en mogelijkheden
die reeds bestaan in de buurt (op basis van buurtanalyse)
en geen functies in te planten die niet aanhaken op
het bestaande potentieel en op wat leeft bij bewoners.
- Maar er is ook nood aan nieuwe organisatiemodellen om
die gemengde woonzorgsites te organiseren en zo inclusie
en betaalbaarheid mogelijk te maken (vb. via coöperatieven,
community land trust,…). Daarom is de zoektocht
naar sociaal ondernemerschap van projectontwikkelaars,
architecten en zorgorganisaties belangrijk. Via deze
organisatiemodellen kan men op zoek gaan naar maatschappelijke
meerwaarde of een return on investment
die geïnvesteerd kan worden in het project zelf. Voorts
kan men via deze organisatiemodellen op zoek gaan naar
manieren om (de diversiteit aan) bewoners te betrekken
bij de visie en ontwikkeling van het project. Vervolgens is
het ook belangrijk om te investeren in brugfiguren binnen
deze woonzorgsites, die noden kunnen detecteren,
bemiddelen bij problemen, de meest zware of kwetsbare
mensen actief kunnen begeleiden en in contact brengen
met de andere bewoners, vraag en aanbod van bewoners
op elkaar kunnen afstemmen etc.
- Er is nood aan onderzoek, experiment en regelluwte om
te kijken of deze gemengde stadsprojecten ook geschikt
zijn voor de meest zorgbehoevenden en of dit wenselijk
is voor iedereen onder hen (vb. mensen die nood hebben
aan weinig prikkels en een strakke dagstructuur).
- Er kan winst geboekt worden in grootschalige strategische
stadsprojecten door een bepaald percentage sociaal/
betaalbaar wonen én zorgwonen op te leggen (cfr. sociale
last).
6. Grootschalige innovatie vraagt een evenwicht tussen regelluwte en
een heldere, goed overwogen kwaliteitsbewaking via basisnormen
- De regelgeving (zoals voor sociale huisvesting) zit vandaag
nog in een strak keurslijf en werkt zo beperkend voor
innovatie. Zorgvoorzieningen worden nu al te vaak in hun