Take Care! - (On)zichtbare zorg als sociaal-ruimtelijk vraagstuk

5. PVF maakt nieuwe vormen van ongelijkheid zichtbaar
“We zijn eigenlijk persoonsvolgende
budgetten voor
bepaalde groepen aan het inzetten,
niet zozeer om die zorg te
verbeteren, maar om de tekorten
aan mobiliteit, wonen en tekorten
op andere terreinen te gaan
opvullen. (…) Ik vrees dat we iets
zeer pervers aan het creëren zijn,
zeker voor groepen met een
relatief klein budget. We zijn
eigenlijk de onmogelijkheden van
de omgeving aan het financieren.”
– Onderzoeker
6. PVF vraagt een organisatie op collectief niveau
“Vanaf een bepaalde zorgnood is
het blijkbaar efficiënter om een
aantal zorgvragers bijeen te
brengen (in plaats van verspreid te
blijven wonen) om hen een goede
zorg te kunnen bieden. Kan je met
PVF hun budgetten samenleggen
om hun zorgnood binnen een
ruimtelijke clustering te
organiseren?” – Onderzoeker
- PVF is een zorgbudget, financiert de ondersteuningskost,
maar houdt geen rekening met wat iemand nodig heeft
om de huishuur te betalen, om eten te kopen,... Dit is een
belangrijke factor binnen de armoedeproblematiek bij
mensen met een handicap.
- PVF is een oplossing voor een relatief beperkte groep van
personen. Slechts 25.000 personen van de 98.000 erkende
personen met een handicap in Vlaanderen worden
momenteel gefinancierd.
- Persoonsvolgende budgetten worden in de praktijk soms
indirect ingezet, niet zozeer om de zorg te verbeteren,
maar om de tekorten aan mobiliteit, wonen e.a. op te
vullen (vb. geld nodig voor persoonlijke begeleiding bij
een treinrit of geld nodig voor een busrit omwille van een
afgelegen ligging). Met meer aandacht voor zorg naar de
inrichting van de ruimte kijken (o.a. wonen, mobiliteit, nabijheid
van voorzieningen, etc.) is dus zeker aan de orde.
- Er ontstaan nieuwe vormen van ongelijkheid als gevolg van
PVF (of de ongelijkheid wordt zichtbaar). Zo val je uit de
boot wanneer je onvoldoende talig bent of geen netwerk
hebt om de administratie van de complexe dossiers in
orde te brengen.
- Door PVF ontstaat het risico dat zorg verschuift naar een
individuele verantwoordelijkheid (de zorgvrager beslist
welke zorg hij gaat inkopen). Om van vermaatschappelijking
een succes te maken, is niet alleen organisatie op
individueel niveau nodig, maar ook op collectief of buurtniveau.
- Door het budget niet meer te koppelen aan de zorgvoorziening,
maar aan individuele zorgvragers, vallen bepaalde
zorgdiensten die breder kunnen werken weg en kan
er ook minder solidariteit georganiseerd worden tussen
zorgvragers en professionele zorgverleners.
- Als voorziening mag je cliënten vandaag niet vragen om
hun persoonsvolgend budget in te zetten voor de zorgvraag
van andere mensen. Er zou onderzocht kunnen
worden hoe je met PVF individuele budgetten kan samenleggen
om zorgnoden collectief te organiseren.
- Het is belangrijk om te onderzoeken hoe in kleinschalige
en collectieve zorgvoorzieningen een gelijkwaardige
professionele zorg geboden kan worden als in een grootschalige
voorziening, zonder dat het per sé duurder hoeft
te zijn.
“Als je zorg op een manier wil
aanbieden dat mensen met een
langdurige zorgvraag kunnen
deelnemen aan de maatschappij,
dan denk ik dat het nuttiger is om
te kijken hoe we aan verschillende
zorgvragers woonvormen kunnen
aanbieden die meer geclusterd
zitten in voorzieningsrijke
gebieden.
Terwijl PVF zorgaanbieders in een
concurrentiepositie tegenover
elkaar gaat zetten. Je ziet dat er
zo incentives ontstaan om met
elkaar te gaan concurreren in
plaats van samen te werken en
samen de verantwoordelijkheid
op te nemen voor een bepaalde
buurt.”
– Onderzoeker