16-2021_inkijkexemplaar

Sergio Pérez halfgod in Mexico | charles leclerc prins op een mank paard
Exclusief!
YUKI TSUNODA
‘Dacht dat F1-auto
twee pk of zo had’
ROMAIN
GROSJEAN
‘Crash heeft
me getekend’
REPORTAGE
UIT JEDDAH
Elke dag race
tegen de klok
OP EENZAME
HOOGTE
VERSTAPPEN HEEFT WERELDTITEL NA NIEUWE ZEGE IN VIZIER
16
2021
AP
Adviesprijs € 5,25 11 november - 25 november

INHOUD
Nummer 16 - 2021
Foto: Getty Images
Foto: Xxxxxxx
18
MAX VERSTAPPEN
NIET TE STOPPEN
28
GRAND PRIX VAN MEXICO
HET GEDULD VAN CHARLES LECLERC
24
Foto: BSR Agency
REPORTAGE
IN HET SPOOR VAN CHECO
Foto: BSR Agency
RUBRIEKEN
3 Voorwoord
6 Gallery
14 Start
34 Column Noël Ummels
46 Syls analyse
52 Preview GP Brazilië
58 Preview GP Qatar
64 Watson’s Wereld
INTERVIEW
ROMAIN GROSJEAN
‘DE CRASH HEEFT ME
GETEKEND, MAAR IK
DENK ER NIET MEER AAN’
36
Foto: Indycar Media
04

Foto: BSR Agency
Foto: Peter van Egmond
42
TECHNIEK
MERCEDES’ TRUC MET DE
ACHTERWIELOPHANGING UITGELEGD
Foto: BSR Agency
Foto: Getty Images
Uitgave van NewSkoolMedia
HISTORIE: BUGATTI
HET FIASCO VAN EEN
FRANS FAMILIEBEDRIJF
48
Bezoekadres: Spaklerweg 53, 1114 AE Amsterdam
Abonnementen en klantenservice
Blad niet ontvangen? Verhuisd? Regel eenvoudig
24/7 uw abonnementszaken op:
https://service.newskoolmedia.nl/
Mail: klantenservice@formule1.nl
Post: New Skool Media, Afdeling Klantenservice,
Postbus 606, 7000 AP Doetinchem
Telefoon klantenservice 020 - 894 75 46
Telefoon redactie: 020 - 210 54 14
Uitgever: Pim Osterhaus
INTERVIEW:
YUKI TSUNODA
‘IK VLOEK ÉÉN KEER
PER MINUUT’
54
Hoofdredacteur: André Venema
Redactie: redactie@formule1.nl
Eelco den Boer (eelco@formule1.nl),
Daan de Geus (daan@formule1.nl),
Mike Mulder (mike@formule1.nl)
Sjaak Willems (sjaak@formule1.nl)
Medewerkers magazine:
Rob van den Heijkant, Rob Kamphues, Diederik
Plug, Robert van Overbeeke, Sergej Sirotkin,
Laurens Stade, Ho-Pin Tung, Noël Ummels,
Koen Vergeer, Graham Watson, Sylvana
IJsselmuiden, Renger van der Zande
Fotografie en illustraties:
Peter van Egmond, MotorsportImages, ANP,
Getty Images, Graphic News, Andreas Terlaak
REPORTAGE
SAOEDI-ARABIË
ELKE DAG EEN RACE
TEGEN DE KLOK
60
Vormgeving: Almar Uilenbroek
Sales:
René Zaaijer, rene.zaaijer@newskoolmedia.nl
Marketing:
Marc Bongers
marc.bongers@newskoolmedia.nl
Femke Ooms
femke.ooms@newskoolmedia.nl
Druk: Pijper Media
Distributie:
Nederland: Aldipress BV
België: AMP
05

GALLERY

Intimidatie
“Doordat ik ervoor had gekozen bij de start in het stadion te staan, miste ik de geweldige inhaalactie van
Max Verstappen in de eerste bocht. Maar er volgde nog een bepalend moment in de race, namelijk de
herstart. Als je er zo bovenop staat, is het best intimiderend als de auto’s langzaam op je af komen en heb
je een beetje hetzelfde gevoel als de coureurs: wanneer gaat de voorste op het gas? Verstappen deed dat
niet bij het uitrijden van het stadiongedeelte, maar al in de linkerbocht, waardoor hij direct een gat trok
naar Lewis Hamilton, die daardoor niet kon profiteren van een slipstream op het lange rechte stuk.”
Fotograaf: Peter van
Egmond
Camera: Nikon D6
Brandpunt: 460 mm
Iso: 1250
Sluitertijd: 1/8000
Diafragma: f/6.3
07

GP MEXICO
MAX VERSTAPPEN
18

Foto: Peter van Egmond
Eelco den Boer
@EelcoF1nl
Op een klein dipje in de kwalificatie na heeft Red Bull alles onder controle in Mexico,
traditioneel gunstig jachtgebied voor het team. Max Verstappen vergroot zijn
voorsprong in het kampioenschap en deelt opnieuw een mentale tik uit aan
Lewis Hamilton. De Nederlander wil nog niet denken aan de wereldtitel.
“Het ziet er heel goed uit, maar het tij kan ook heel snel weer keren.”

GP MEXICO MAX VERSTAPPEN
a afloop van de Grand Prix van Amerika
verklaarde Red Bull-kopstuk Helmut
Marko dat Verstappen niet helemaal fit
was tijdens die rit. De Nederlander is in
Mexico nog altijd behoorlijk schor. Achter
het stuur is echter niets te merken van
enige verzwakking. Verstappen is ook
niet bang dat corona nog een spelbreker
kan worden. Vorig jaar moest Hamilton
een race missen na een positieve test en
in deze fase van het kampioenschap zou zo’n incident
voor Verstappen natuurlijk fnuikend zijn. “Je kan ook
uitglijden onder de douche en je nek breken”, oppert
Verstappen. “Ik probeer er niet de hele tijd mee bezig te
zijn en gewoon mijn leven te leiden.”
DETAILS
Verstappen reist als favoriet af naar het hooggelegen
Autodrómo Hermanos Rodríguez in Mexico-City. Niet
alleen heeft hij de Grand Prix van Mexico al tweemaal
eerder gewonnen, in de vorige race op het Circuit of
the Americas in Austin troefde hij Hamilton af op
typisch Mercedes-terrein. Hoewel hij het weekend met
vertrouwen tegemoetziet, spreekt Verstappen liever niet
van een ‘Red Bull-circuit’. “Het is zaak om elk weekend
het beste uit de auto te halen”, verklaart hij. “Het heeft
geen zin om na te denken over wie waar zou kunnen
winnen. Sommige circuits liggen de ene auto beter dan
de andere, maar het zit in de details. In Amerika dacht
iedereen dat Mercedes zou winnen. Hoe mooi het er op
papier ook uitziet, je moet zelf alles voor elkaar hebben,
anders win je nog niet.”
Dat blijkt zaterdagmiddag. Terwijl Red Bull in de vrije
trainingen de overhand heeft, staan na de kwalificatie
ineens beide Mercedessen vooraan. Opvallend is dat
Verstappen niets zegt over de toch ietwat verrassende
snelheid van de concurrent, maar alleen benadrukt dat
het een vreselijk slechte kwalificatie van Red Bull was,
dat ze niet hun eigen niveau haalden van de eerdere
sessies. Oftewel, de voorste startrij van Bottas en
Hamilton is niet de verdienste van Mercedes, maar
Red Bull heeft zelf een steek laten vallen. “Ik ben niet
in paniek. Mercedes doet niets speciaals, wij waren te
langzaam.”
TAALGEBRUIK
Verstappen weet hoe het is om poles mis te lopen in
Mexico en ook dat daarmee het weekend nog niet
verloren hoeft te zijn. In 2018 werd hij nipt verslagen
door zijn toenmalige teamgenoot Daniel Ricciardo, maar
zette hij dat resoluut recht in de race. In 2019 reed
Verstappen de snelste tijd in de kwalificatie, maar
20

Foto: Peter van Egmond
leverde het negeren van de gele vlaggen, toen Bottas in de laatste bocht
eraf schoof, hem een gridstraf op. Met dat incident in zijn achterhoofd,
en de verscherpte gelevlagregels die tijden direct ongeldig maken bij
een snellere sectortijd, wilde Verstappen nu niet vol doorblazen toen hij
een stofwolk voor zich zag opdoemen. Het bleek echter ‘slechts’ Yuki
Tsunoda te zijn die aan de kant probeerde te gaan voor de aanstormende
Red Bulls. Zowel Pérez als Verstappen had dat niet verwacht en zag
daardoor een eventuele tijdsverbetering in rook opgaan. “Als je zo veel
stof ziet, denk je dat iemand eraf is gegaan. Daar heb ik hier al eerder
gedoe mee gehad. Het was geen fout van Pérez, Tsunoda ging op de
meest onlogische manier aan de kant”, zegt Verstappen, die al iets
milder is dan op het moment zelf. Over de boordradio noemde hij hem
nog een domme idioot, zich duidelijk niets aantrekkend van de boodschap
van Hamilton die vindt dat coureurs op hun taalgebruik moeten
letten. “Er kijken ook jonge kinderen en zij zien ons als inspiratie. Ik
probeer positief en kalm te blijven en respect te hebben voor de andere
coureurs. Als ik iets van iemand vind in mijn gedachten, dan deel ik dat
niet. Dat is best makkelijk voor mij. Ik lach er wat om en ga weer door
met het leven”, legt de zevenvoudig wereldkampioen uit.
Terwijl Tsunoda steun krijgt uit onverwachte hoek – Mercedes steekt
hem op Twitter een hart onder de riem – hoeft hij niet te rekenen op
mededogen van zijn superieuren. Red Bull-teambaas Christian Horner
21

met tui naar
jeddah en justin
Jeddah droomt
van een
tribune vol
oranjefans.
De topman van
de Saoedische
GP, Martin
Whitaker, is
al jaren gefascineerd door het
Nederlandse legioen. “Prachtig
om al die Max Verstappen-fans
overal ter wereld in het oranje
te zien”, zei de Brit vorige
week in Jeddah tijdens een
korte ontmoeting met enkele
Nederlandse journalisten.
Het Jeddah Corniche Circuit
biedt volgens Whitaker
plaats aan zo’n 60.000 fans.
Het gros daarvan zal bij de
inaugurele race afkomstig zijn
uit Saoedi-Arabië, maar hij
hoopt ook gasten uit Nederland
te kunnen verwelkomen.
“Een tribune vol oranje, hoe
mooi zou dat zijn?” TUI biedt
als enige Nederlandse touroperator
trouwens complete
arrangementen aan voor de
Grand Prix in de woestijnstaat.
Volgens Whitaker is een bezoek
aan het heilige moslimland,
op een kleine zes uur vliegen
van Nederland, de moeite meer
dan waard. De t emperatuur
is er begin december volgens
hem de hele dag zeer
aangenaam. En… misschien
wordt Max Verstappen er wel
wereldkampioen.
“Natuurlijk ken ik de verhalen
over Saoedi-Arabië ook. Maar
de ontwikkelingen gaan hier
zo snel, er is zoveel te zien”,
stelt Whitaker. “Bijna de helft
van ons personeel bestaat
uit vrouwen, het land is veel
opener dan mensen denken.
We hebben onze gasten niet
alleen op het circuit van alles
te bieden.”
Whitaker en zijn mensen willen
de bezoekers van de Grand Prix
drie dagen lang vermaken en
verrassen. Zo zijn er ’s avonds
naast het circuit optredens van
onder meer Justin Bieber en
David Guetta.
‘Er is een ongekend groot verlangen
de wereld iets te laten zien wat ze
nog nooit eerder heeft gezien’
tribunes en koninklijke loge nog lang niet. “Elke dag
is hier een race. Maar het gaat lukken”, beweert
Liedgens. “Ik zie elke ochtend als ik op het circuit
kom dat er weer nieuwe dingen zijn afgerond. Dat
stemt me vrolijk. Er wordt door iedereen ontzettend
hard gewerkt.” Hoeveel arbeiders er dagelijks de
klok rond aan de voltooiing werken, weet de Duitser
niet precies. Maar alleen al voor de afwerking van
het pitgebouw en de Paddock Club zijn volgens
Liedgens 900 mensen in touw.
De Duitse ingenieur is sinds begin januari in Jeddah
om het megaproject te coördineren. Hoewel hij
dagen maakt van minimaal twaalf uur, bruist
Liedgens van energie. In de grote tent bij de ingang
die als kantoor dient, werken tientallen mensen
bijna non-stop om de klus te klaren. “Ik had geen
idee wat ik moest verwachten toen ik hier kwam”,
vertelt Liedgens. Hij had alle verhalen over Saoedi-
Arabië natuurlijk ook gehoord en gelezen. “Maar ik
heb zoveel jonge mensen ontmoet, veel vrouwen ook
die de leiding over projecten hebben. Het maakt
allemaal deel uit van Vision 2030. Ik heb in al die
maanden niets van restricties gemerkt. We hebben
een team opgebouwd en samen uitgedokterd hoe we
dit project in korte tijd konden realiseren: ik ben een
soort manager van een mierenhoop, haha.”
Ondanks alle hobbels wordt het circuit op tijd
afgeleverd. “Misschien dat de inrichting van het
landschap niet helemaal af zal zijn. Dat komt voor
de volgende race (in maart 2022, red.) wel in orde.
We focussen ons nu op de race en de faciliteiten.”
METEEN PERFECT
De kennismaking van de wereld met Saoedi-Arabië
als racenatie moet overweldigend zijn; de eerste
indruk is immers heel belangrijk. Bowers heeft
daarvoor in nauwe samenwerking met circuitdirecteur
Martin Whitaker een groot team van
enthousiaste, jonge mensen tot zijn beschikking.
“Een half jaar geleden begon ik hier als nummer 20,
nu zitten we op 350 mensen. Heel internationaal.
Het is erg leuk om juist nu hier te zijn.” De opdracht
is simpel. “De Grand Prix moet het grootste en meest
historische moment worden dat er ooit in Saoedi-
Arabië is geweest”, zegt Bowers. “We willen de
mensen drie dagen lang vermaken, presenteren
concerten van drie van de grootste sterren van de
planeet. In het eerste jaar zal de belangstelling voor
de Grand Prix vooral lokaal zijn, maar we willen
De koninklijke loge in aanbouw.
Een van de drie moskeeën die aan het Jeddah Corniche Circuit
gelegen zijn.
62

REPORTAGE
GP SAOEDI-ARABIË
natuurlijk graag internationale fans aantrekken.
Vanaf het moment dat gasten op het vliegveld aankomen,
willen we hun een ervaring bieden die ze niet
eerder hebben meegemaakt. Alles is doordacht,
iedereen zal versteld staan”, vertelt Bowers
HOGER DOEL
De Brit begrijpt dat het internationale publiek aarzelt
om naar Saoedi-Arabië, een land met een strenge
islamitische wetgeving, af te reizen. Net als Liedgens
heeft hij er weinig van gemerkt. “Dit land verandert
De tent (met airco) waar 350 mensen dagelijks werken om van de
Grand Prix een succes te maken.
zo snel”, meent hij. De kritiek van mensenrechtenorganisaties
dat Saoedi-Arabië via sportevenementen
zijn reputatie probeert te verbeteren (sportswashing)
wuift Bowers weg. “Formule 1 is een mooi instrument
om je land te tonen. Via sport kun je mensen samenbrengen.
Er worden miljarden geïnvesteerd, we willen
ook iets achterlaten voor de gemeenschap, mensen
trainen.” Het circuitproject omvat zo, gelooft
Liedgens, een veel hoger doel. Volgens de Duitser is er
daarbij niet meer druk van hogerhand dan verwacht
mag worden, al is en blijft het een race tegen de klok.
Want hoewel de FOM Saoedi-Arabië aanvankelijk
voorstelde per 2022 een race te organiseren, moest en
zou het dit jaar al gebeuren. Met alle tijdsbeperkingen
tot gevolg. “Ze konden het veilig spelen, maar wilden
niet wachten. Uit technisch oogpunt zorgt dat voor
uitdagingen. Twaalf jaar geleden was dit nog Rode
Zee.” Perfectie is wat er wordt verlangd en wat er
geleverd moet worden, aldus Liedgens. Want prins
Khalid bin Sultan Al-Faisal Al Saud (president van de
Arabische motorsportfederatie, red.) wil na het eerste
rondje van Lewis Hamilton geen geklaag horen. “Er is
zoveel tijd en geld in dit project geïnvesteerd. Dan wil
de prins natuurlijk niet horen dat de baan hobbelig
en glad is. De eerste indruk moet perfect zijn, het
moet meteen staan.”
Duurzaam en
geen uitbuiting
Volgens projectleider
Oliver Liedgens maakten
de opdrachtgevers
voorafgaand aan de bouw
van het Jeddah Corniche
Circuit één ding direct
duidelijk: misstanden voor
de werkomstandigheden
van de arbeids immigranten
zouden niet getolereerd
worden. “Alles is overzichtelijk:
de betalingen
zijn duidelijk, de werkuren
ook.” De organisatie wil
voorkomen dat er gewonden
of doden vallen en de
arbeiders worden uitgebuit,
zoals bij de bouw van de
voetbalstadions in Qatar
is gebeurd. Daar wordt
in 2022 het WK voetbal
gehouden. “Er wordt door
inspecteurs streng op
toegezien”, aldus Liedgens.
Overigens zijn bij de bouw
van het circuit zoveel
mogelijk lokale en nationale
bedrijven ingeschakeld.
Alleen voor heel specifieke
klussen, zoals het aanbrengen
van hekwerk en
veiligheidsbarrières, zijn
specialistische buitenlandse
partijen aangetrokken.
Daarnaast staat duurzaamheid
hoog in het vaandel bij
de Arabische GP. Afval zal
worden gescheiden. Volgens
Liedgens is dat een hele
uitdaging. Niet iedereen
in de wereld is opgevoed
met het idee om afval in
de daarvoor bestemde
bakken te gooien. “Het is
niet omdat mensen het niet
willen, maar omdat ze het
simpelweg niet beseffen of
weten. Tijdens de bouw van
het circuit in Mexico hadden
we net geasfalteerd, toen
een van de arbeiders zijn
resten kip er gewoon op
gooide. Ik zei: waarom doe
je dat nou? ‘O ja, niet aan
gedacht’, antwoordde hij.
Dat is in sommige delen van
de wereld helaas vaker het
geval.”
63

MAX
VERSTAPPEN
Het was even graven in
ons geheugen, maar
Max Verstappen won toch
echt in 2019 de laatste editie
van de Grand Prix van
Brazilië. De Nederlander is
immens populair in het
racegekke São Paulo en kan
bij een nieuwe zege een
flinke stap zetten richting
zijn eerste wereldtitel.
Foto: BSR Agency
VOLGEND
NUMMER
17
VANAF
25 NOVEMBER
IN DE WINKEL OF
JE BRIEVENBUS
Foto: BSR Agency
Foto: BSR Agency
GP VAN BRAZILIË & GP VAN QATAR
Een doubleheader op twee verschillende continenten. Na Brazilië reist de Formule 1 direct door
naar Qatar, waar op het Losail International Circuit de allereerste Grand Prix Formule 1 van
Qatar wacht. Onbekend terrein voor de teams en bovendien een avondrace onder kunstlicht.
MICHAEL MASI
Als Formule 1-wedstrijdleider krijgt Michael Masi heel wat
over zich heen, maar de Aussie geniet van wat hij zijn
droombaan noemt. “Ik heb geen Twitter, dat scheelt!”
LEZERSSERVICE
Abonnementen en klantenservice
Ga voor alle aanbiedingen naar formule1.nl/abonneren
Blad niet ontvangen? Verhuisd? Regel eenvoudig 24/7 uw
abonnementszaken op: https://service.newskoolmedia.nl/
Mail: klantenservice@formule1.nl
Post: New Skool Media, Afdeling Klantenservice, Postbus 606, 7000 AP
Doetinchem
Telefoon klantenservice 020 - 894 75 46 (ma t/m vr 9-17 uur)
Belgische lezers kunnen bellen naar: 078/480911.
Adreswijzigingen
Een adreswijziging dient uiterlijk 3 weken voor de verhuizing bij ons bekend
te zijn.
Beëindigen van het abonnement
Het stopzetten van een abonnement kan tegen het einde van de eerste
abonnementstermijn, door uiterlijk een maand voor verschijnen van het
eerste nummer van de nieuwe abonnementstermijn op te zeggen. Na de
eerste abonnementstermijn kan het abonnement met inachtneming van
een opzegtermijn van een (1) maand worden beëindigd.
Regel eenvoudig 24/7 uw abonnementszaken op: https://service.
newskoolmedia.nl/ Zie boven voor contactgegevens klantenservice.
Nabestellen
Eerder verschenen edities kunnen nabesteld worden via formule1.nl.
Abonnementsprijzen
De prijs voor een abonnement bedraagt € 112,99 per jaar, € 54,90 per halfjaar
of € 28,00 per kwartaal bij betaling per automatische incasso. Voor andere
betaalwijzen wordt € 2,60 administratiekosten in rekening gebracht.
Abonnementen buiten Nederland en België zijn op aanvraag, hiervoor kunt u
mailen naar klantenservice@formule1.nl.
Naast 18 reguliere uitgaven van Formule 1 ontvangen jaarabonnees de
Preview Special, de Zomerspecial en het Jaaroverzicht.
Betalingsvoorwaarden
Een abonnement geldt voor de opgegeven periode en wordt nadien
- ­behoudens opzegging - automatisch omgezet in een abonnement voor
onbepaalde tijd. Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Een
andere betaaltermijn of -wijze is mogelijk, neem hiervoor contact op met
onze Klantenservice. Bij niet tijdige betaling worden er herinneringskosten
in rekening gebracht. Prijswijzigingen voorbehouden.
Leveringsvoorwaarden
Levering van tijdschriften en levering en verkoop van premies en
handelsartikelen geschiedt volgens de Leveringsvoorwaarden van
New Skool Media B.V.
Kijk voor deze voorwaarden op newskoolmedia.nl/voorwaarden. U kunt
deze voorwaarden ook schriftelijk opvragen bij New Skool Media B.V.,
Postbus 23620, 1100 EC Amsterdam. Voor bezorg adressen buiten
Nederland en België mail naar klantenservice@formule1.nl.
Handelsartikelen
Voor alle premies, aanbiedingen en acties in Nederland en België geldt:
zolang de voorraad strekt. Helaas is het bestellen van handelsartikelen
vanuit landen buiten Nederland en België niet mogelijk.
Leesportefeuille
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is het niet geoorloofd
Formule 1 op te nemen in of ter beschikking te stellen aan leesportefeuilles.
Privacy
New Skool Media B.V., de uitgever van Formule 1, legt van haar abonnees en
klanten in het kader van haar dienstverlening gegevens vast. De
verantwoordelijke voor de gegevensverwerking is New Skool Media B.V.,
Spaklerweg 53, 1114 AE Amsterdam.
De verwerking is in overeenstemming met de Wet bescherming
persoonsgegevens aangemeld bij het College Bescherming
Persoonsgegevens te Den Haag onder m1586121. Deze gegevens worden
gebruikt ter uitvoering van de overeenkomsten met abonnees en andere
klanten en om informatie te verstrekken over relevante producten en
diensten van New Skool Media B.V. De gegevens kunnen ook worden
gebruikt door zorgvuldig geselecteerde organisaties om abonnees en
klanten te informeren over relevante aanbiedingen betreffende producten
en diensten. Als u op deze informatie geen prijs stelt, dan kunt u dit
schriftelijk doorgeven aan New Skool Media B.V., Spaklerweg 53, 1114 AE
Amsterdam onder vermelding van ‘privacy’ of per e-mail:
privacy@newskoolmedia.nl.
Copyright
© Formule 1, NewSkoolMedia B.V. Onder voorbehoud van alle rechten.
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk, worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden
gemaakt op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de
uitgever. De uitgever sluit iedere aansprakelijkheid voor schade als gevolg
van druk- en zetfouten uit.
F1, FORMULA ONE, FORMULA 1, FIA FORMULA ONE WORLD CHAMPIONSHIP,
GRAND PRIX and all other official trade marks related to the FIA Formula
One World Championship are trade marks belonging to Formula One
Licensing BV, a Formula One group company.
67