ConnectING - nr. 17

Viermaandelijks • juli-augustus-september-oktober 2021 • Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 • P919663
Magazine van
de Faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen
KU Leuven
NR. 17 - oktober 2021
Geertrui Mieke De Ketelaere © Filip Van Loock
ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE
OP MENSENMAAT
• Game voor ruimtelijk inzicht
• Nieuwe maakleerplek in Leuven
• Micro degrees in Health Innovation
• Negende zonnewagen van
het Solar Team
• Safe personal health coaching
programma
• Internet of Things in een rugzak
• Elektromechanica voor hoogvliegers
• Alumni Ingenieurs KU Leuven

AGORIA SOLAR TEAM VERLENGT
EUROPESE KAMPIOENSTITEL
De ingenieursstudenten van het Agoria Solar Team wonnen op zondag 19 september 2021 in Zolder de iLumen European Solar Challenge en
zijn hiermee voor de tweede keer op rij Europees kampioen. Het Leuvense team nam deel met de zonnewagen uit 2019 waarmee ze eerder al
de wereldtitel behaalden in Australië. De Bluepoint Atlas, de nieuwe zonnewagen, maakt zijn debuut tijdens de Solar Challenge Morocco 2021.
INHOUD
• Woord vooraf 3
• Nieuws van de campussen 4
• Onderwijsontwikkeling in de kijker 6
• Student in de kijker 16
• Docent in de kijker 22
• Onderzoeker in de kijker 24
• Wetenschapscommunicatie 28
• Doctoraten 29
• Faculty Worldwide 32
• Alumnus in de kijker 34
• Nieuws van alumni 41
COLOFON
ConnectING is het magazine van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
van de KU Leuven. Het verschijnt driemaal per jaar en is bestemd voor alle studenten
en medewerkers van de faculteit en haar 7 campussen, alumni, externe relaties en
het brede maatschappelijk veld waarmee de faculteit een netwerk onderhoudt.
Verantwoordelijke uitgever: Prof. Bert Lauwers, decaan Faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen | Redactieraad: Anja Huysmans (voorzitter), (Hilde Bonte)
Kris Henrioulle a.i., Dorine Bruneel, Niels De Brier, Ellen Demarsin, Koen Eneman,
Hilde Lauwereys, Bert Lauwers, Yves Persoons, Inge Van Cauter, Louis van Hoye,
Bart Vanrumste, Rens Vervaeke | Eindredactie: Yves Persoons | Redactie -
secretariaat: Inge Van Cauter
Redactieadres
ConnectING
Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
Willem de Croylaan 56, gebouw E bus 2203
3001 Heverlee
053 72 71 86 (secretariaat)
connecting@kuleuven.be
www.iiw.kuleuven.be
Foto’s: Tine Desodt,
Joren De Weerdt,
Julie Feyaerts, Tom Talloen
en Filip Van Loock
Grafisch ontwerp:
www.altera.be
Drukwerk: Drukkerij Van der Poorten
100% klimaatneutrale drukkerij
www.vanderpoorten.be
2

WOORD VOORAF
DE PARADOX VAN GEN Z
Dertig jaar geleden was de Canadese schrijver Douglas
Coupland het beu om als ‘babyboomer’ bestempeld
te worden. Hij lanceerde de term Generatie X. Die is
inmiddels al opgevolgd door Gen Y (de millennials), die op haar
beurt plaats heeft moeten ruimen voor Gen Z (de ‘zoomers’).
Volgens Coupland is wat wij een generatie noemen in hoge mate
bepaald door de technologie waaraan een leeftijdsgroep is
blootgesteld in de prepuberteit.
Wat Gen Z betreft, heeft geen enkele generatie zo intensief in
en met de technologie geleefd. Deze jongeren zijn met het
internet opgegroeid en hebben nooit een wereld zonder smart -
phone gekend.
De houding van deze digital natives t.o.v. de technologie is
paradoxaal. De intensiteit waarmee ze de laatste hightech snufjes
gebruiken leidt niet automatisch tot een grote bewondering voor
de technologie noch voor de professionals die al deze snufjes
bedenken, ontwerpen en bouwen: de ingenieurs. Getuige hiervan
de instroom in de ingenieursfaculteiten. Die houdt al geruime tijd
geen gelijke tred meer met de almaar toenemende impact van de
technologie in het dagelijkse leven en al evenmin met de groeiende
vraag naar technologisch hooggeschoolden in het bedrijfsleven.
In een tijd waarin de complexiteit toeneemt, zijn paradoxen niet
uitzonderlijk. In een veelgebruikte definitie worden ze omschreven
als ‘contradictory yet interrelated elements that exist simultaneously
and persist over time’. In deze definitie gaat een paradox niet
over goed of fout, het een of het ander. Het gaat om allebei.
Het zijn twee zijden van dezelfde medaille. In onze Westerse cultuur
hebben we het daar soms moeilijk mee. We hebben geleerd dat
er veelal slechts één goede oplossing is. Bijgevolg wordt een
paradox als ongemakkelijk ervaren of genegeerd of focust men
maar op één kant ten koste van de andere.
Dat deze benadering geen zoden aan de dijk zet, is inmiddels
gebleken. Vele campagnes en acties om jongeren ertoe
aan te zetten voor de ingenieursstudie te kiezen, hebben tot
geen substantiële groei van het aantal inschrijvingen geleid.
Wellicht benaderen we Gen Z te eenzijdig en focussen we teveel
op wetenschap en techniek op zich. Of willen we een paradox
oplossen die niet direct op te lossen is. Daarom is het beter de
paradox te omarmen, haar levendig te houden en te beschouwen
als waardevol.
Gen Z daagt de ingenieursopleiders en –afnemers (de bedrijven)
uit om zichzelf opnieuw uit te vinden. Zij zullen of kunnen deze
generatie niet veranderen, veeleer het omgekeerde is waar.
Het is m.a.w. aan ons om de juiste toon en aanpak te vinden om
een generatie die zwemt in technologie aan te spreken.
Dit nummer bevat een aantal voorbeelden van hoe dat zou
kunnen. Zo pleit Geertrui Mieke De Ketelaere, directeur AI bij
imec, voor een switch in de mindset van de ingenieurs als het
om Artificial Intelligence gaat. Haar stokpaardje is ‘explainable
AI’. Je kunt het vergelijken met een microgolfoven. Je hoeft geen
fysicus te zijn om het apparaat te kunnen bedienen. Dat geldt
volgens haar ook voor de toepassingen van AI.
Onderzoekers van de Technologiecampus Gent beogen hetzelfde
met ‘Internet of Things with a Soft Touch’. Ze introduceren IoT
aan de hand van toepassingen in de gezondheidssector en de
zorg. De nieuwe Leuvense maakleerplek is een ander voorbeeld.
Die profileert zich als een innovatieve mindset die steunt op het
potentieel van multidisciplinaire samenwerking en co-creatie.
Niet de wetenschappers of de ingenieurs bepalen wat aan bod
komt. Het zijn de jongeren die onderzoeksvragen stellen over
onderwerpen die hen bezighouden: klimaat, energie, schone
lucht, verkeersveiligheid, …
Studententeams als het Agoria Solar Team en Formula Electric
Belgium hebben al langer de juiste toon gevonden. Voor hen is
technologie een totaalbelevenis. Ze appelleren aan het competitieelement
bij de jongeren en hun betrokkenheid bij maatschappelijke
uitdagingen. Dit laatste is trouwens de drijfveer voor alle
studententeams, waaronder Aether, Circl-e, CORE, FLACRA, iGEM
en Innovived. Technologie wordt gebruikt om zich voor een concreet
doel in te zetten en zich creatief uit te leven in ongeëvenaarde
ingenieursbelevenissen. We kunnen van hen nog veel leren.
Prof. Bert Lauwers
Decaan, Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
CONNECTING
3

NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN
MAAKLEERPLEK LEUVEN:
SAMEN TOEKOMST MAKEN
In het oude industriële hart van Europa’s
meest innovatieve stad huist sinds kort
een ‘maakleerplek’. Wie er een atelier voor
technies, hobbyisten of doe-het-zelvers
verwacht, moet zijn/haar mening herzien.
Het pand is méér dan een ruimte.
De Leuvense maakleerplek dient zich aan
als een innovatie-mindset die steunt op
het potentieel van multidisciplinaire samen -
werking en co-creatie. Campus Groep T
is present met een High Tech Lab en een
STEAM-studio. De coördinatoren Jeroen
Buijs en Stijn De Jonge doen het verhaal.
De Vaartkom in Leuven heeft in een paar jaar tijd een
complete gedaanteverwisseling ondergaan. “Het lijkt wel
alsof van de eerste industriële revolutie meteen naar
Industrie 4.0 is overgestapt”, meent Jeroen. “De technologische
omwenteling die de maakprocessen de laatste tijd hebben
gekend, zetten het bouwen en het maken opnieuw in de kijker.
Overal ter wereld rijzen ‘makerspaces’ als paddenstoelen uit
de grond als centra van innovatie en out-of-the-box denken.
In Leuven heeft de stad het initiatief genomen om een brede
waaier van actoren samen te brengen. En dat zijn heus niet alleen
kennisinstellingen en ondernemingen, maar ook middelveld -
organisaties, jongerencentra, kunstenaars, … kortom iedereen
die de stad gemaakt heeft tot wat ze is en bijdraagt tot wat ze
worden zal. Ook de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
is van de partij met haar Leuvense campus, maar ook met
Technovation Hub en CORE, de coöperatie van ingenieurs -
studenten die concepten uitwerkt rond rationeel energiegebruik
en de circulaire economie”.
Praktijken
“Je kunt de maakleerplek nog het best vergelijken met een
ecosysteem waar over alle leeftijden, achtergronden, disciplines
en sectoren heen wordt samengewerkt aan de uitdagingen van
vandaag en morgen”, vervolgt Stijn. “De deelnemers delen niet
alleen de ruimte, maar ook ideeën, materiaal en expertise.
Zo geven ze mee vorm en inhoud aan praktijken waar iedereen
leert van elkaar”.
“Om zulke praktijken te realiseren heb je uiteraard materiaal nodig”,
merkt Jeroen op. “In de maakleerplek wordt gewerkt met vier
essentiële grondstoffen. Dat zijn ‘mens-in-relatie’ met andere
mensen en de omgeving, ‘materialen’ (van hout tot groenten),
‘energie’ (gas en elektriciteit maar ook spierkracht) en ten slotte
‘kennis en kunde’. Deze grondstoffen moeten niet alleen
duurzaam worden ingezet maar ook circulair. Er mag m.a.w.
niets verloren gaan. Wat gebruikt is, wordt hergebruikt of krijgt
een nieuwe bestemming. Dat geldt overigens ook voor de
ruimtes in het gebouw. De inrichting ervan kan wijzigen naargelang
van de noden en de omstandigheden. Daarom is er ook een
‘witte ruimte’ waarmee je figuurlijk alle kanten uit kunt”.
Deelplekken
De maakleerplek is gevestigd in de Molens van Orshoven en
de silo’s van de oude Stella Artois brouwerij. “Daar vind je acht
zgn. deelplekken”, legt Stijn uit. “Het gaat om kunstateliers,
een co-werkplek, een Low Tech Lab voor knutselaars en herstellers,
een New Media Lab voor beginners en professionals, een groente -
tuin en uiteraard een kantine, het kloppend art van het pand”.
“Campus Groep T heeft zich geëngageerd in twee deelplekken”,
vult Jeroen aan. “Het eerste is het High Tech Lab. Daar pakken
we het probleem van de plasticvervuiling aan. Ons doel bestaat
erin een circulair maaklab te installeren waar plastic afval als
grondstof dient voor innovatieve materialen en producten. We gaan
er ook een recyclagemachine voor plastic bouwen”.
“Onze tweede deelplek is de STEAM-studio. STEAM is STEM
met de A van ‘arts’ erbij. Dit past helemaal in onze visie om
wetenschappen, technologie en wiskunde te koppelen aan het
creatieve en het artistieke. Er is ook een perfecte match met de
locatie. De Vaartkom is uitgegroeid tot dé creatieve hotspot van
Leuven met tal van creatieve bedrijven en kunstateliers. Het is
een biotoop waar onze studenten, docenten en onderzoekers
zich direct thuis zullen voelen”.
Tweerichtingsverkeer
De partners van de Leuvense maakleerplek deinzen er ook niet
voor terug om het concept van de ‘makerspace’ zelf in vraag te
stellen. “We willen inderdaad het traditionele patroon van de ‘citizen
science’ doorbreken of zelfs helemaal omdraaien”, bevestigt Stijn.
”Doorgaans zijn het de wetenschappers die de burgers betrekken
bij hun onderzoek, denk maar aan het tellen van vogels of het
opvangen van fijnstof. De maakleerplek wil de burgers en de
jongeren in het bijzonder uitdagen om zelf onderzoeksvragen
aan te brengen. Ver hoeven ze niet te zoeken. Mobiliteit,
verkeersveiligheid, geluidsoverlast, gezondheid, energiegebruik,
voedselveiligheid, … de onderwerpen liggen voor het rapen”.
Yves Persoons
www.maakleerplekleuven.be
4

v.l.n.r.: Andreas Monsieur, Mostafa Elkhouly, Hannah Gunsch, Bram Van Bogaert en Antoine Devroe
© Julie Feyaerts
CONNECTING
5

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
Prof. Inge Holsbeeks
© Julie Feyaerts
6

PROF. INGE HOLSBEEKS,
PROGRAMMADIRECTEUR CHEMIE,
BIOCHEMIE EN BIOWETENSCHAPPEN
Driemaal is scheepsrecht. Bijgevolg mag prof. Inge Holsbeeks
zich de kapitein noemen van een flinke driemaster. Alleen al
bij de masters zijn de drie opleidingen samen goed voor meer
dan 400 studenten, verspreid over campussen in Geel, Gent,
Sint-Katelijne-Waver en Leuven. De groeiende belangstelling
voor duurzaamheid, ecologie, gezondheid, voedselveiligheid
en levenskwaliteit speelt de opleidingen bovendien duidelijk
in de kaart. Niettemin heeft de nieuwe programmadirecteur
de volgende vier jaren een aantal belangrijke uitdagingen
voor de boeg.
Prof. Holsbeeks is bio-ingenieur
met als specialisatie cel- en gen -
technologie. In 2004 promoveerde
ze tot doctor in de Bio-ingenieurs -
wetenschappen met een proefschrift
over een efficiënter gebruik van gist in
voedingswaren. Inge wachtte niet tot het
deeg helemaal gerezen was want voor
haar promotie ging ze al aan de slag bij
Groep T, eerst als lesgeefster in het
volwassenenonderwijs en vervolgens als
assistente in de industriële hogeschool.
Daar vervoegde ze de toenmalige unit
Levenstechnologie. In haar unit zette Inge
-inmiddels docente- mee haar schouders
onder het op gang brengen van het
onderzoek. Dat focuste van bij de start op
biomedische engineering, wat snel zou
uitgroeien tot een van de koepelthema’s
van het onderzoek op Campus Groep T:
Health Engineering Technology. Onder die
koepel ressorteren inmiddels vier onder -
zoeks groepen.
Roeping
Na de integratie van de ingenieurs opleiding
in de universiteit werd Inge voorzitter van
de Onderwijscommissie (OC) Biochemie
op de campus. “Er was op dat moment
behoefte aan een onderwijscoördinator
bij de biochemisten”, herinnert ze zich.
“En voor mij was het een kans om naar
mijn eerste roeping terug te keren: het
onderwijs”.
Toen in 2020 na een herschikking in de
faculteit de functie van POC-voorzitter vrij -
kwam, stelde Inge zich meteen kandidaat.
Met succes, want sinds 1 oktober 2020
zit zij de Permanente Onderwijscommissie
Chemie, Biochemie en Biowetenschappen
van de faculteit voor. Een functie die ze
voor alsnog combineert met het OCvoor
zitterschap Biochemie op Campus
Groep T, kwestie van ook nog de vinger
aan de pols te houden in de thuishaven.
Eigen insteek
Met de programmahervorming dient zich
volgens Inge een bijzondere gelegenheid
aan om de multicampustroef van de
opleidingen uit te spelen. “Voor Biochemie
bijvoorbeeld hanteert iedere campus een
eigen insteek. Terwijl in Gent de klemtoon
ligt op de voedingstechnologie, staan in
Leuven in eerste instantie de microbiologie
en de biomedische engineering centraal.
Dit heeft tot gevolg dat er in de bachelor -
opleidingen verschillende optievakken
voorkomen, wat niet altijd bevorderlijk is
voor een soepele overgang tussen de
campussen. De opdracht van onze POC
zal erin bestaan deze verschillen uit te
vlakken zodat studenten die een bachelor
Chemie, optie Biochemie volgden in Leuven
vlot naar Gent kunnen voor de master en
omgekeerd. Op masterniveau zorgen de
verschillende oriëntaties dan weer voor
een verrijking van het facultaire aanbod.
Hetzelfde kan trouwens gezegd worden
van de Engelstalige programma’s Chemie
en Biochemie en de European Master of
Science in Sustainable Food Systems
Engineering, Technology and Business.”
Werkveld
Over de interactie met het werkveld – een
andere prioriteit van de programma -
hervorming – wil Inge het volgende kwijt.
“Uiteraard moeten de banden met het werk -
veld hechter worden. Alleen is ‘werkveld’
voor ons niet altijd synoniem van ‘industrie’.
In domeinen zoals de toegepaste micro -
biologie of de biotechnologie maken
onderzoeksinstellingen, universitaire labo -
ratoria of ziekenhuizen ook deel uit van
het werkveld. Het is dan ook geen toeval
dat je in deze opleiding een beduidend
hoger percentage van doctorandi vindt.
In de chemie liggen de kaarten anders.
De chemie is de grootste industriële
sector van het land en ook in voedings-,
landbouw- en farmaceutische bedrijven
zijn tal van afgestudeerden aan de slag.
Onze taak bestaat erin om de toekomstige
industrieel ingenieurs Chemie, Biochemie
en Biowetenschappen tijdens hun opleiding
al zoveel mogelijk in contact te brengen
met de variëteit van mogelijkheden die
zich voor hen aandienen”.
Yves Persoons
CONNECTING 7

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
Prof. Wouter Ryckaert
© Tine Desodt
8

PROF. WOUTER RYCKAERT,
PROGRAMMADIRECTEUR ENERGIE
Klein, energiek en een lichtend voorbeeld inzake onderwijs en onderzoek. Zo zou je de
Permanente Onderwijscommissie Energie kunnen typeren die prof. Wouter Ryckaert sinds
1 augustus voorzit. Naar eigen zeggen komt hij onbeslagen op het ijs, maar in werkelijkheid
neemt een door de wol geverfde hoofddocent en onderzoeker de fakkel over.
Met een verlichte geest en een heldere kijk op hoe het verder moet.
Prof. Ryckaert is alumnus van KIHO en KAHO Sint-Lieven,
de illustere voorgangers van de huidige Technologie -
campus Gent. Hij studeerde er in 1998 af als industrieel
ingenieur Elektriciteit-Automatisering, de voorloper van de
afstudeerrichting Energie. “Geloven of niet, maar tijdens mijn
studie koesterde ik al de wens om op de campus te kunnen
blijven”, vertelt hij. “Al wou ik me eerst en vooral verder verdiepen
in mijn vakgebied”. Daarvoor trekt prof. Ryckaert naar de UGent,
waar hij drie jaar later afstudeert als burgerlijk ingenieur
Werktuigkunde-Elektrotechniek: optie Elektrotechniek. Met een
IWT-beurs kan de tweevoudig ingenieur zich nog verder
verdiepen, wat in 2006 resulteert in een doctoraat over de
problematiek van vervormde stroom- en spanningssignalen in
elektrische netwerken.
Lichttechnologie
Tijdens zijn periode aan UGent blijft doctorandus Ryckaert in
contact met zijn hogeschool als promotor en begeleider van
eindwerken. Wanneer er vlak na zijn promotie een docentschap
te begeven valt, is dat een waar godsgeschenk. “De functie leek
mij wel op het lijf geschreven. Een combi-job als docent in mijn
vakgebied en als onderzoeker in het toen al gerenommeerde
Laboratorium voor Lichttechnologie”.
In het laboratorium wordt prof. Ryckaert verantwoordelijk voor
het domein binnenverlichting. Samen met zijn team bestudeert hij
o.m. energie-efficiënte verlichting, lichtkwaliteit en aansturing van
verlichtingsinstallaties. De rode draad doorheen het onderzoek
is de invloed van licht op de mens en het al dan niet bijbehorend
visueel comfort. “Licht heeft een grote impact op onze gezondheid
en ons welzijn”, legt prof. Ryckaert uit. “Een aangepaste verlichting
bevordert de concentratie, de slaapkwaliteit en het rendement
op kantoor of op de werkvloer”. Met twee onderzoeksprojecten
haalden de Gentse onderzoekers recent nog het nieuws:
het belang van daglicht in de klaslokalen en de positieve invloed
van licht op dementerende bejaarden in woonzorgcentra.
Permanente vorming
Prof. Ryckaert is samen met lic. Catherine Lootens de drijvende
kracht van vzw Groen Licht Vlaanderen. Deze verlichtingscluster
telt inmiddels al meer dan 70 aangesloten bedrijven en
organisaties en is door de Vlaamse overheid erkend als Innovatief
Bedrijfsnetwerk over integratieve en geconnecteerde verlichting.
“We brengen met collectieve projecten de sector samen. We zijn
daarbij ook bedrijvig in de permanente vorming van professionals
in de verlichtingssector. Ons aanbod varieert van seminaries en
studiedagen tot de specialisatiecursus ‘Opleiding verlichtings -
deskundige’ voor een gevarieerde groep van architecten,
productontwikkelaars en verlichtingsontwerpers tot energie- en
preventie-adviseurs en facility managers. Wie met succes de
drie modules heeft gevolgd, ontvangt het KU Leuven Faculteit
Industriële Ingenieurswetenschappen-getuigschrift van verlichtings -
deskundige”. In de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
staat prof. Ryckaert model voor de vruchtbare samenwerking
met het werkveld”.
Tenslotte wijst de nieuwe programmadirecteur nog op het belang
van de autonomie van de campussen, ook in curriculum -
aangelegenheden. “Dat er binnen eenzelfde opleiding afstemming
gebeurt, ligt voor de hand. Maar het is even vanzelfsprekend dat
er op de campussen eigen accenten gelegd worden. De rijkdom
van een multicampusfaculteit bestaat uit verscheidenheid.
Daar ontkiemt creativiteit die zich dan weer omzet in nieuwe
energie. En energie, daar draait het om in onze commissie”.
Yves Persoons
CONNECTING
9

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
GAME VOOR MEER
RUIMTELIJK INZICHT
Spelend leren. Voor de studenten industrieel ingenieur Bouwkunde van de
Faculteit Industriële Ingenieurs wetenschappen wordt dat dagelijkse kost.
Aan de Technologiecampus Gent is immers een ‘serious game’ ontwikkeld
waarmee ze een boost kunnen geven aan hun ruimtelijk inzicht, een cruciale
competentie voor hun latere job. Maarten Bassier van de onderzoeksgroep
Geomatica, die mee het computerspel bedacht, geeft uitleg.
Volgens de Nederlandse historicus
Johan Huizinga, auteur van het
boek ‘Homo ludens’ (1938) stond
het vast dat de mens een ‘spelend wezen’
is. Uit die gedachte leidde hij de stelling af
dat alles wat de mens ‘cultuur’ noemt in
feite een spel is en zich ook verder als
zodanig ontwikkelt. De ‘homo ludens’ wist
zich op die manier een plaats te veroveren
naast de ‘homo faber’ (de makende mens)
en de ‘homo economicus’ (de calculerende
mens, gedreven door eigenbelang).
Met de ‘serious games’ heeft de spelende
mens ook een vaste plaats verworven in de
‘ernstige’ ingenieursopleiding. “Al spelend
– of in dit geval al gamend – kun je je vaak
gemakkelijker vaardigheden en inzichten
eigen maken dan in traditionele werk -
vormen”, zegt Maarten. “Ruimtelijk inzicht
is een competentie die zich uitstekend
leent om met behulp van een degelijk
computerspel onder de knie te krijgen”.
Van Topografie …
“Tal van studenten hebben het moeilijk
met het interpreteren van ruimtelijke data”,
vervolgt Maarten. “In de practica van het
opleidingsonderdeel Topografie in het
tweede en derde bachelorjaar stelden
we niet zelden een gebrek aan ruimtelijk
inzicht vast. Dat bracht ons op het idee om
een computerspel te ontwikkelen waarmee
de studenten zelfstandig en ook nog op
een leuke manier deze vaardigheid zouden
kunnen oefenen. Dankzij de financiële
steun van het KU Leuven Learning Lab
hebben we de landmeet kundige oefeningen
in een online spelomgeving kunnen
nabouwen. Studenten kunnen via het
elektronisch leerplatform Toledo inloggen
op een Unity webplayer. Eenmaal ingelogd,
kiezen ze een module uit zoals meetkunde,
waterpassingen of veelhoekmetingen,
telkens met verschillende moeilijkheids -
graden en gerandomiseerde variabelen
om herspeelbaarheid mogelijk te maken.
De studenten krijgen per juiste oefening
punten die worden opgeteld bij hun totale
score. De studenten met de hoogste
scores worden dan opgenomen in de
leaderboards zodat ze onderling kunnen
strijden voor de topscore. Indien ze
problemen ondervinden bij bepaalde
oefeningen kunnen ze steeds de juiste
antwoorden en werkwijze opvragen,
zodat ze via onmiddellijke feedback direct
opnieuw aan de slag kunnen. De docenten
kunnen de globale resultaten per module
of spel consulteren zodat ze -indien
nodig- oefeningen met minder goede
scores kunnen hernemen tijdens de
contactmomenten op de campus”.
… Naar Geomatica
Door de programmahervorming die vorig
academiejaar in de faculteit van start ging,
zagen Maarten en zijn collega’s zich
genoodzaakt hun game opnieuw onder
handen te nemen.
10

De opleidingsonderdelen Topografie I en II
werden vervangen door Geomatica I en II
en kregen ook een andere inhoud omwille
van de integratie van de opties Bouwkunde
en Landmeten in het bachelorprogramma.
Daarbij komen de studenten Bouwkunde
meer in aanraking met landmeetkundige
onderwerpen. Concreet betekende dit dat
de game geherstructureerd moest worden
met meer focus op de tweede bachelor
en met een aangepaste inhoud. Bij het
KU Leuven Learning Lab werd een nieuwe
aanvraag voor een microproject ingediend
én goed gekeurd, wat maakt dat de
gereviseerde game dit academiejaar in
de tweede bachelor ingezet kan worden.
“Met onze game volgen we helemaal de
blended learning strategie”, aldus Maarten.
“De hoorcolleges zijn of worden vooraf
opgenomen en worden gecombineerd
met een aantal terugkommomenten op de
campus. Een docent kan aangeven welke
spelen de studenten moeten uitvoeren
ter voorbereiding van het volgende live
lesmoment. Het gevolg is dat de live
sessie efficiënter benut kan worden en er
meer aandacht kan gaan naar vaardigheden
die online moeilijker te verwerven zijn”.
Campus overschrijdend
De Gentse game wordt vanaf dit
academiejaar eveneens ingezet in de
bacheloropleidingen Bouwkunde op
Campus De Nayer en Campus Brugge.
Het heeft ook al zijn weg gevonden naar
andere faculteiten van KU Leuven.
Bachelorstudenten Geografie, Geologie
en Archeologie gamen mee, evenals de
masters in de opleiding ‘Conservation of
Monuments and Sites’ van RLICL.
Naar schatting 250 tot 300 studenten
gaan dit academiejaar met de Gentse
game aan de slag.
Yves Persoons
Jelle Vermandere, Prof. Maarten
Vergauwen en Maarten Bassier
© Tine Desodt
CONNECTING
11

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
HEALTH INNOVATION: MICRODEGREES
OP MAAT VAN DE ZORGSECTOR
Dit academiejaar zijn de zes partnerinstellingen van de
Associatie KU Leuven i.s.m. de zorgsector gestart met
twee interdisciplinaire, modulaire opleidingen via afstands -
onderwijs: een microdegree Health Innovation Facilitation
en een microdegree Health Engineering Management.
Hannelore Strauven (e-Media Research Group - Campus
Groep T), coördineert het microdegree Management
voor leidinggevenden.
tot medewerkers met een masterdiploma.
“Dit programma is het product van de
samenwerking tussen de faculteiten
Geneeskunde en Industriële Ingenieurs -
wetenschappen van KU Leuven”, legt
Hannelore uit. “De studenten kunnen
opleidingsonderdelen kiezen uit de Master
in het management en het beleid van de
gezondheidssector ingericht door de
“ Een microdegree staat voor een com -
pact, diplomagericht programma”,
vertelt Hannelore. “Het is dus geen
diploma-opleiding zoals een bachelor of
een master, maar de credits die je erin
behaalt, kan je wel meenemen in een
reguliere opleiding, vandaar de benaming
‘diplomagericht’. Een microdegree telt
20 tot 30 studiepunten, wat overeenkomt
met een derde tot de helft van een
bachelor- of een masterjaar”.
“De grote troef van een microdegree is zijn
flexibiliteit”, vervolgt Hannelore. “We richten
ons op professionals in de zorg- en
welzijnssector. Deze mensen hebben door -
gaans onregelmatige werkuren. Om hen
toch in staat te stellen werken en leren te
combineren, is het programma modulair
opgebouwd en kan het via afstands -
onderwijs gevolgd worden. De student(e)
kan kiezen tussen een of meerdere modules
of gaan voor de volledige opleiding”.
Werkveld
Bij de ontwikkeling van beide micro degrees
was het werkveld actief betrokken. “In ons
geval waren dat het Vlaams Welzijns -
verbond, In4core en Zorgnet Icuro, die elk
tal van zorginstellingen vertegenwoordigen”,
zegt Hannelore. “De coronacrisis heeft
ervoor gezorgd dat o.m. in de ouderenzorg,
de jeugdhulp, de gehandicaptenzorg en
de kinderopvang de digitalisering in snel
tempo is doorgedrongen. De digitale
competenties van de medewerkers zijn niet
overal in dezelfde mate mee geëvolueerd.
Dat maakt dat er op het terrein een grote
behoefte aan vorming en bijscholing
bestaat. Maar daar blijft het niet bij.
De pandemie heeft in de hele sector een
algemene noodzaak aan professionalisering
blootgelegd. De microdegrees zijn dus op
het juiste moment gelanceerd”.
Beide programma’s mikken elk op een
eigen doelgroep. Bij het microdegree
Facilitation gaat het om werknemers met
een zorg-, welzijns- of technologisch
profiel. Het microdegree Management
focust op professionals met (strategische)
beleidsfunctie. “Het eerste programma is
ontwikkeld door de vijf hogescholen van
de Associatie KU Leuven”, aldus Hannelore.
“Zij hebben hun expertise gebundeld
om werknemers op te leiden zodat ze
innovatieprojecten of -trajecten kunnen
initiëren of faciliteren. Van hen wordt
verwacht dat ze een brugfunctie kunnen
vervullen tussen de ontwikkelaars en de
gebruikers. Het duurt immers nog te lang
vooraleer innovaties doordringen tot in de
beroepspraktijk en daar op de juiste plaats
worden ingezet. Het programma van dit
microdegree bestaat uit een gemeen -
schappelijk gedeelte en twee clusters ‘Zorg
& Welzijn’ en ‘Technologie’. Het sluitstuk
is de uitwerking van een concrete case uit
de praktijk”.
Twee faculteiten
Terwijl het eerste microdegree in eerste
instantie op professionele bachelors mikt,
richt het microdegree Management zich
Hannelore Strauven en Prof. Luc Geurts
© Julie Feyaerts
12

Faculteit Geneeskunde die ze combineren
met het projectvak Health Engineering
Experience uit de Advanced Master in
Innovative Health Technology van Campus
Groep T. Deze master-na-master is een
internationaal programma dat focust
op de integratie van technologieën en
methodologieën tot bruikbare systemen
in de gezondheidssector”.
Voor wie al over een ingenieursdiploma
beschikt, heeft Hannelore nog goed
nieuws: “Hij of zij kan vakken kiezen uit
het volledige curriculum van de masterna-master”.
Yves Persoons
www.associatie.kuleuven.be/gezamenlijke-opleidingen/health-innovation
CONNECTING
13

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
ELEKTROMECHANICA
VOOR HOOGVLIEGERS
Met ingang van het academiejaar 2022-2023 krijgen de ingenieursstudenten Elektromechanica
op Campus Brugge vleugels. Tenminste als ze kiezen voor de optie Luchtvaarttechnologie
die opstart (of opstijgt?) in de derde bachelorfase. Er wacht de studenten een brede elektro -
mechanische vorming met een unieke specialisatie. Prof. Frank Buysschaert, bezieler en
drijvende kracht, mikt op bevlogen studenten die letterlijk en figuurlijk hun vleugels willen uitslaan.
Even situeren. De bacheloropleiding Elektromechanica in
de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen telt
drie opties: Automatisering & mechatronica; Ontwerp &
productie en Energie. De eerste twee afstudeerrichtingen
oriënteren naar een master in Elektromechanica; de laatste naar
een Master in Energie. Dit aanbod wordt in 2022-2023 uitgebreid
met twee nieuwe opties: ‘Bedrijfsbeleid’ (op Campus Groep T
en Technologiecampus Gent) en ‘Luchtvaarttechnologie’ op
Campus Brugge.
“Dat Luchtvaart net in Brugge van de grond komt, is geen toeval”,
legt prof. Buysschaert uit. “De hogeschool KHBO, de voorloper
van Campus Brugge, richtte in Oostende al een driejarig graduaat
Luchtvaart in. Dat is bij de herstructurering in 2013 omgevormd
tot een professionele bachelor in de Luchtvaart met de
afstudeerrichtingen Luchtvaarttechnologie en Aspirant-lijnpiloot
aan de hogeschool VIVES”.
Helikopter
Voor prof. Buysschaert is de optie Luchtvaarttechnologie een
jongensdroom die in vervulling gaat. Als kind was hij al gefascineerd
door alles wat vliegen kon: van zweefvliegtuigen tot straaljagers.
Zijn grootste passie waren – en zijn nog altijd – helikopters.
Van de sierlijkheid van de wentelwieken tot het vermogen zichzelf
op te tillen wordt hij steevast lyrisch. Hoeveel miniatuur
helikopters hij in zijn jeugd in elkaar heeft geknutseld, kan hij zelfs
bij benadering niet zeggen.
Over zijn studiekeuze hoefde de jonge vliegfanaat niet lang na te
denken. In 1996 schrijft hij zich in voor het eerdergenoemde
graduaat aan KHBO. Na een schakelprogramma studeert hij door
voor industrieel ingenieur Elektromechanica. Vervolgens verdiept
hij zich verder in de lucht- en ruimtevaart tijdens een aanvullende
studie ingericht door KU Leuven en VUB. Via de Koninklijke
Militaire School belandt hij aan de ULB. Daar wordt hij
achtereenvolgens assistent en postdoc na een PhD aan de
University of Southampton over (jawel) helikopters.
In 2019 kan dr. Buysschaert aan de slag op Campus Brugge
als tenure track docent en onderzoeker. Met de steun van
het Bijzonder Onderzoeksfonds start hij een project op over
intelligente maritieme energieconversie en waterstof gebaseerde
systemen. “Concreet zijn we bezig met de ontwikkeling van
drones uitgerust met hybride propulsiesystemen. Die moeten
inzetbaar zijn boven zee waar de klimatologische omstandigheden
minder gunstig zijn dan op land. De expertise die dit project
oplevert, kunnen we direct inzetten in de nieuwe optie.
Drones zijn overal in opmars en hernieuwbare energie heeft alle
wind in de zeilen”.
Klimaatdoelstellingen
“Koolstof- en emissievrije technologieën zullen centraal staan in
het nieuwe luchtvaartprogramma”, vervolgt prof. Buysschaert.
“De vliegtuigen worden weliswaar zuiniger – tot 1,5% efficiëntie -
winst per jaar – maar de technologische verbeteringen volstaan
niet om de klimaatdoelstellingen te halen. Bovendien worden
ze tenietgedaan door de toename van het aantal vluchten.
Doorgedreven aerodynamisch design kan ook brandstof uitsparen
evenals minder gewicht door het gebruik van hoogwaardige
samengestelde materialen. Maar voor een echte doorbraak zullen
batterij- en waterstof aangedreven systemen moeten zorgen”.
Terwijl het klassieke vliegen in grote energieverslindende toestellen
onder toenemende druk staat, nemen de kleine onbemande
luchtvaartuigen (UAV’s) een hoge vlucht. “Drones zijn immens
populair”, bevestigt prof. Buysschaert. “Overal duiken ze op:
in veiligheid, landbouw, verkeer, logistiek, meteorologie maar ook
in ‘urban air mobility’. PAV’s (personal air vehicles) en luchttaxi’s
volgen in hun spoor. FLAG-Agoria voorspelt een verdubbeling
van het aantal jobs en van de omzet in de luchtvaart gedurende
de volgende decennia. Het spreekt vanzelf dat we in het
programma hierop zullen anticiperen”.
14

Veelzijdig
Hoe fascinerend luchtvaart ook is, de gelijknamige optie
staat niet op zichzelf. Ze maakt deel uit van de bachelor- en
masteropleiding Elektromechanica. “We leiden in de eerste plaats
industrieel ingenieurs op”, zegt prof. Buysschaert. “En die zijn
per definitie veelzijdig en multi-inzetbaar, zeker met een master -
diploma in Elektromechanica op zak. Onze afgestudeerden zullen
dus geen luchtvaarttechnologen met oogkleppen zijn, maar wel
rasechte ingenieurs met een brede actieradius op én boven
de begane grond”.
Prof. Frank Buysschaert
© Tom Talloen
Yves Persoons
CONNECTING
15

STUDENT IN DE KIJKER
VEILIG AAN DE KETTING
IN ZEEBRUGGE
Hoe kunnen ongelukken worden voorkomen bij het vastsjorren van zware ladingen op
zeeschepen? Voor dat probleem zag Michiel Rondelez uit Torhout, derdejaars bachelor
Elektromechanica op Campus Brugge, zich gesteld bij zijn bachelorsproef. De opdrachtgever
was niet de minste: Wallenius Wilhelmsen Solutions in de haven van Zeebrugge,
een dochterbedrijf van een van de grootste rederijen ter wereld. Dit artikel doet het verhaal
van een bachelorproef die in menig opzicht niet moet onderdoen voor een masterthesis.
Wallenius Wilhelmsen Solutions
(WWS) is prominent aanwezig in
het Zeebrugse havengebied.
Niet alleen de oppervlakte van het bedrijfs -
terrein (49 ha) maakt indruk, ook de aard
en de omvang van de activiteiten zijn best
impressionant. “WWS is gespecialiseerd
in het laden en lossen van zwaar materieel
op en van roll-on-roll-off schepen”, vertelt
Michiel. “Daarbij gaat het om auto’s,
trucks, tractoren, graafmachines, project -
cargo, enz. WWS staat overigens niet
alleen in voor het vervoer, maar ook voor
de volledige logistieke ondersteuning,
zodat het een totaalservice kan bieden
aan de klant”.
Kettingen
Bij WWS zijn een 200-tal havenarbeiders
aan de slag, een aantal dat uitgebreid
kan worden tot 250 in drukke periodes.
Zij staan in voor het laden en lossen van
de schepen. Om te vermijden dat de
goederen tijdens de vaart gaan schuiven,
worden ze met kettingen stevig vast -
Bjorn Goethals, Michiel Rondelez en Geert Bekaert
© Tom Talloen
16

geklonken aan de sjorpunten op het
schip. In het vakjargon heet dat ‘lashing’.
Cruciaal bij deze operatie is dat de
kettingen strak worden aangespannen.
“Dat is manueel werk en verloopt als
volgt”, legt Michiel uit. “Met behulp van
een spanhendel spant een arbeider de
ketting zodanig aan dat een collega de
haak aan het uiteinde kan bevestigen in
een schakel van de ketting. Om meer
kracht te kunnen uitoefenen, wordt een
trekker op de spanhendel gezet. Het kan
gaan om een standaard trekstang. Die is
buisvormig en gaat na een tijdje plooien
door overbelasting. Een alternatief is de
‘sterke jan’ uit massief staal, maar die
heeft de neiging uit de handen te glippen
bij regen of vochtig weer. Bij de derde
optie – de handkettingtakel – hebben de
arbeiders dan weer geen idee hoeveel
kracht ze uitoefenen, waardoor onderdelen
kunnen breken en weg gekatapulteerd
worden. Speciale veiligheidshelmen, hand -
schoenen en een antislipstrook op de
trekker kunnen wel soelaas bieden maar
lossen het probleem ten gronde niet op.
Er moest dus een andere en betere
manier bedacht worden om de kettingen
veiliger te kunnen aanspannen”.
Door met behulp van een pneumatische
of elektrische slagmoersleutel de bout op
het massief onderdeel met schroefdraad
aan te draaien, verschuift die naar het
andere onderdeel. Beide zijn uitgerust met
een haak waarmee de ketting aangetrokken
kan worden”. Michiels ontwerp is 1.06 m
lang, weegt 8 kg en kan perfect door één
persoon bediend worden.
Testen
Voor het testen maakte Michiel gebruik
van een zgn. ‘chain turnbuckle’, d.i. een
bestaand apparaat dat volgens dezelfde
principes werkt als zijn tool. De safe
working load van de tool berekende
Michiel op 100 kN (kNewton), dat is
beduidend hoger dan de kracht in de
kettingen, dus een veilig gebruik was al
verzekerd. Uit simulaties bleek verder dat
de meeste kracht geleverd kan worden bij
pneumatisch gebruik. “Ook dat is relevant
voor de veiligheid en de efficiëntie”, merkt
Michiel op.
“Het aantrekken verloopt meer gecon -
troleerd dan bij manueel lashen, ook al
wordt er tot vijf keer meer kracht ingezet.
En -last but not least- één persoon kan
hiermee de klus klaren i.p.v. twee met het
bestaande systeem.”
Bjorn Goethals, Vessel Operations Manager
bij WWS in Zeebrugge die Michiel in het
bedrijf begeleidde, is best tevreden met
de prestatie van de Torhoutse bachelor -
student. Hij spreekt onomwonden van
“een beduidende verbetering in termen
van veiligheid, efficiëntie, ergonomie en
het inzetten van personeel”. Geert Bekaert,
de ‘interne’ coach op Campus Brugge, is
dan weer vol lof over Michiels zelf -
standigheid. “Hij was niet te stoppen en
bleef maar met ideeën aandraven. In hem
schuilt een industrieel ingenieur op wie we
trots kunnen zijn”.
Yves Persoons
Eigen ontwerp
Aan de spanhendel zelf hoefde noch kon
Michiel veel veranderen. Die is wereldwijd
in alle WWS-vestigingen in gebruik, dus
niet in een handomdraai te vervangen.
Bijgevolg concentreerde hij zich op de
trekker die op de hendel wordt geplaatst.
Op basis van een eigen rekenmodel en
een analyse van de lashing tools die in
het containertransport worden gebruikt,
ontwierp Michiel een eigen model waarbij
er nog amper fysieke arbeid moet worden
verricht. “Alle werk wordt door de tool
gedaan”, bevestigt hij. “Die bestaat uit
twee massieve onderdelen die met elkaar
zijn verbonden door een schroefas.
Testontwerp van de chain buckle
CONNECTING
17

STUDENT IN DE KIJKER
ALS HET NIET LUKT
IN AUSTRALIË,
DAN RACEN WE
IN AFRIKA
Op 2 augustus 2021 pakte het Agoria Solar Team in het
Koninklijk Museum voor Noord-Afrika uit met de Bluepoint
Atlas. Het is de negende Belgische zonnewagen die Leuvense
ingenieursstudenten sinds 2005 hebben ontworpen en
gebouwd. Na de afgelasting van de World Solar Challenge
2021 in Australië gingen de wereldkampioenen op zoek
naar een nieuwe uitdaging, ditmaal in Afrika.
‘ Redefining Possibilities’. Onder dat
motto herdacht het negende Solar
Team het concept, het design en
de techniek van de zonnewagen tot in
het kleinste detail. “We hebben letterlijk
en figuurlijk alles uit de kast gehaald om
de meest performante zonnewagen te
bouwen”, bevestigt teammanager Victor
Verhaert. “De Bluepoint Atlas ziet er
dan ook niet alleen anders uit, ook het
binnenwerk verschilt in menig opzicht
van zijn voorgangers.”
Wat uiterlijk het meest opvalt, is het zgn.
‘bullet design’ of de spitse hyper gestroom -
lijnde vorm. “Die zorgt voor een minimale
luchtdrukweerstand tijdens het rijden, wat
finaal resulteert in een sterk verminderd
energieverbruik”, zegt Gilles De Baets,
aerodynamics engineer. “Bij het ontwerp
lieten we ons inspireren door de natuur,
met name vogels en vissen. In de spitse
neus van de auto herken je de kop van
een haai en achteraan ziet de wagen eruit
als de vleugels van een valk. Beide dieren
zijn topmeesters in snelheid, weerbaarheid
en efficiëntie”.
Naast de unieke vorm, heeft de zonne -
wagen ook een wiel minder dan zijn
voorgangers. “Met een driewieler is er
minder contactoppervlak met de onder -
grond waardoor er minder wrijving
ontstaat. Om niettemin de stabiliteit te
blijven garanderen, hebben we de wagen
uitgerust met twee wielen vooraan en één
centraal wiel achteraan”, aldus Elliot Coone
van het Energy & Electronics Department.
Duurzame zonnecellen
Een andere innovatie in de Bluepoint Atlas
is het zonnepaneel, gemaakt van hoog -
waardige siliciumzonnecellen. “Deze cellen
hebben weliswaar een lager rendement
dan de multijunction zonnecellen op de
vorige zonnewagens, maar ze zijn veel
duurzamer in productie”, zegt Pieter
Janssen van het Electrical Engineering
Department. “De zonnecellen zijn in
perfecte vierkanten gesneden om zoveel
mogelijk exemplaren op een beperkte
oppervlakte te plaatsen, waardoor we een
kleinere zonnewagen kunnen bouwen.
Aan de randen van de auto zijn de
zonnecellen met een speciale techniek
licht gebogen om ruimte te besparen.
Het hele zonnepaneel bevat 292 silicium -
cellen die samen bijna 1000 watt aan
vermogen kunnen leveren”.
Compleet nieuw is de motor. Voor het
eerst heeft het Agoria Solar Team een eigen
elektromotor gebouwd. “Onze motor is
speciaal ontworpen voor de zonnewagen”,
legt electrical engineer Arne Cambien uit.
“Dat maakt dat hij een efficiëntie haalt van
meer dan 97%, dat is stukken beter dan
eender welke motor die je in de handel kunt
verkrijgen. Ter vergelijking: de elektro motor
van een Tesla heeft een piekrendement
van 94%. Een klassieke verbrandings -
motor haalt niet eens 50%”.
18

Vermeldenswaard is ook nog het nieuwe
batterijpakket. Dat geeft de Bluepoint
Atlas een bereik van 700 km zonder
zonne-energie te moeten ‘bijtanken’.
Dit komt overeen met een rit van Brussel
naar Berlijn.
Sahara
Eind oktober neemt het team deel aan de
Solar Challenge Morocco, een gloed nieuwe
race doorheen de Marokkaanse Sahara
en het Atlasgebergte. “De Bluepoint Atlas
zal op vijf dagen tijd zo’n 2500 km rijden
in moeilijke omstandigheden en op een
lastig terrein”, zegt Birgitt Peeters, pilote
en hoofd Marketing.
“Zeker de hoogteverschillen in en om het
gebergte zullen het uiterste vergen van de
wagen én van onszelf. Maar we gaan
ervoor. Na Australië, Zuid-Amerika en
Europa willen we ook in Afrika stunten”.
Yves Persoons
www.solarteam.be
CONNECTING
19

STUDENT IN DE KIJKER
DE ZOMER VAN
FORMULA ELECTRIC BELGIUM
De Aurora Mk II, de dertiende elektrische auto van het
Formula Electric Belgium team, heeft de vuurdoop op de
Europese racecircuits goed doorstaan. In Tsjechië zat er zelfs
een podiumplaats in. “Een knappe prestatie voor een wagen
vol nog niet eerder uitgeprobeerde hightech”, vindt teamleider
Remko Schippers.
In het voorjaar pakten de 29 ingenieurs -
studenten van Formula Electric Belgium
uit met hun nieuwste creatie. Een race -
wagen uitgerust met een compleet nieuw
aerodynamisch pakket, superlichte velgen,
een efficiëntere koeling van de batterijen en
de motoren, 11% meer elektrisch vermogen,
de nieuwste glasversterkte composieten,
een innovatieve ophanging, ingenieuze
controlesystemen, … samen goed voor
200 kg hightech met een acceleratie -
vermogen van 2,6 seconden van 0 tot
100 km/uur. Met deze wagen nam het team
deze zomer deel aan de inter nationale
Formula Student Competition 2021,
een reeks wedstrijden waarin studenten -
teams van over de hele wereld het
tegen elkaar opnemen met zelfgebouwde
elektrische racewagens.
Statisch en dynamisch
“In tegenstelling tot F1 races of dergelijke
is de Formula Student Competition geen
klassieke race”, vertelt Remko. “Niet alleen
de performantie van de auto, ook de
kwaliteiten van het team worden getoetst
en beoordeeld in twee reeksen van proeven
of ‘events’. Tijdens de dynamische ‘events’
wordt gekeken naar o.m. het acceleratie -
vermogen van de wagen, de wegligging
en het uithoudingsvermogen. De statische
‘events’ dienen om het design, het kosten -
plaatje en het businessplan te evalueren.
Tijdens de presentatie van je plan moet
je de jury kunnen overtuigen om te
investeren in je project. In de vorige edities
van de competitie scoorden we altijd goed
op design, acceleratie en businessplan
omdat we onze auto’s volledig zelf
ontwerpen en bouwen”.
Om tot de dynamische proeven te worden
toegelaten, wordt de wagen eerst onder -
worpen aan een grondige scrutineering.
“Je kunt het als een ingangsexamen
beschouwen of -nog beter- als een op
de spits gedreven technische keuring die
twee tot drie dagen van de competitie -
week in beslag neemt. Na elke test is het
nagelbijtend wachten op het verdict van
de jury”, aldus Remko.
Podiumplaats
Op het circuit van Most in Tsjechië nam het
Leuvense team het op tegen 45 andere
teams uit tien landen. De gevreesde
scruti neering verliep probleemloos evenals
de statische proeven. Resultaat: twee maal
een tweede plaats in respectievelijk
Engineering Design en Cost & Manu fac -
turing. De dynamische events begonnen
veelbelovend met een derde plaats in de
Autocross en een plaats in de top 5 van
de Skid Pad Test en de acceleratie proef.
“Het had nog beter gekund, hadden we
de 22 km lange Endurance volledig kunnen
uitrijden”, merkt Remko op. “Helaas liet bij
de wissel van de piloot halfweg de batterij
het plots afweten. Zonder die tegenslag
waren we zeker bij de top geëindigd.
Zoals vaak zat het venijn in de staart”.
Van Tsjechië reisde het team verder naar
Hongarije voor de Formula Student
Competition East op de Hungaroring.
“Die beloofde nog spannender te worden”,
vertelt Remko. “De scrutineering was om
organisatorische redenen met een dag
ingekrompen, dus nog meer tijdsdruk.
En op de deelnemerslijst prijkten alle
topteams van het moment, elk met
stevige wedstijdervaring en meerdere
overwinningen op het palmares”.
De wedstrijd in Hongarije was voor het
Belgische team haast een kopie van de
race in Tsjechië. Alles verliep naar wens
tot tijdens de Endurance-proef een
verdwaalde kegel op de rijbaan letterlijk
en figuurlijk stokken in de wielen stak.
Aangezien het wedstrijdreglement geen
technische ingrepen toelaat tijdens de
race moest de Aurora Mk II onherroepelijk
aan de kant. “Brute pech, anders hadden
we een foutloos parcours gereden”,
betreurt Remko.
Betrouwbaar
Na de zomercompetities blikken de
teamleden toch tevreden terug op het
Europese avontuur. “We hebben vooral
veel ervaring gewonnen en zijn ook
als team gegroeid”, relativeert Remko.
“Daarom zijn we ervan overtuigd dat we
in 2022 beter beslagen op het ijs zullen
komen. De volgende maanden zetten we
alles op alles om de betrouwbaarheid
van de nieuwe wagen te perfectioneren.
Dit betekent concreet dat we elk onder -
deel opnieuw onder de loep zullen nemen
en verder bouwen op deze innovaties.
Een jaar van innovatie, dan wordt 2022
een jaar van consolidatie. Met als streefdoel
een plaats bij de top vijf”.
Yves Persoons
www.formulaelectric.be
20

CONNECTING
21

DOCENT IN DE KIJKER
PETER HANSELAER:
DE ‘VERLICHTE’ ACADEMISCH BEHEERDER
Sinds oktober 2020 is prof. Peter Hanselaer de academisch
beheerder van de Technologiecampussen Gent en Aalst en
Campus Sint-Lucas Gent. In die functie is hij de regionaal
gemandateerde van de rector van de KU Leuven in de
provincie Oost-Vlaanderen. Als stichter van het Laboratorium
voor Lichttechnologie heeft Peter ook een stevige reputatie
in de onderzoeks- en de bedrijfswereld. In dit artikel laat hij
zijn licht schijnen op zijn nieuwe job.
“ De opdracht van een academisch
beheerder aan de KU Leuven is
dubbel”, legt prof. Hanselaer uit.
“Om te beginnen is er de verticale dimensie.
Die houdt o.m. in dat je als lid van de
Academische Raad van de universiteit
de lokale campusbelangen tot op het
hoogste beleidsniveau kunt behartigen.
Daarnaast heb je de horizontale dimensie.
Die verwijst naar je functie als aanspreek -
punt van en contactpersoon voor de lokale
autoriteiten en alle belangrijke spelers
in het socio-culturele, economische en
onderwijsveld. Tot zover de theorie. In de
praktijk gelden er voor de aard en de
invulling van deze dimensies geen strikte
regels. De situatie in de provincies is te
verschillend. Dat we ons in Gent in
een bijzondere én strategische positie
bevinden, behoeft geen verdere uitleg”.
Onderzoek
Prof. Hanselaer studeerde Fysica aan de
UGent en promoveerde in 1986 tot doctor
in de Wetenschappen. Aansluitend ging hij
aan de slag bij de toenmalige hogeschool
KIHO, de voorloper van de KU Leuven
Technologiecampussen Gent en Aalst.
Hij begon er als assistent voor het vak
Fysica. In 1994 nam hij de draad van het
onderzoek opnieuw op. “In onze hoge -
school werden onderwijs en onderzoek toen
al gecombineerd, vooral door de collega’s
biochemie.”, bevestigt prof. Hanselaer.
“Lang voor er van integratie in de universiteit
en academisering sprake was, speelde de
KIHO al een voor trekkers rol in project -
matig wetenschappelijk onderzoek voor
of in samenwerking met de industrie”.
Een succesvolle deelname aan de eerste
oproep van het HOBU-fonds in 1997
resulteerde in een eerste project en in de
oprichting van het Laboratorium voor
Lichttechnologie. Het onderzoek evolueerde
van zonnecellen (van licht naar elektriciteit)
naar ledverlichting (van elektriciteit naar
licht) tot de perceptie van licht.
“Het lab kwam tot stand dankzij de
financiële steun van IWT (VLAIO) en de
medewerking van verschillende weten -
schappelijke en industriële partners en
uiteraard van de hogeschool zelf die meteen
de toekomstwaarde van dit onderzoek
inzag”, aldus prof. Hanselaer. Het lab is
inmiddels uitgegroeid tot een van de
paradepaardjes van de Technologie campus
Gent en bekleedt ook een bijzondere
plaats in de faculteit en de universiteit.
Het lab combineert (doctoraats)onderzoek
met dienstverlening aan de industrie en
de samenleving op het gebied van binnen -
verlichting, perceptie, optisch ontwerp en
metrologie. Het lab huisvest eveneens
‘Groen Licht Vlaanderen’, d.i. een
consortium van meer dan 80 bedrijven en
organisaties o.l.v. collega’s prof. Wouter
Ryckaert en Catherine Lootens, en is
o.a. een partner in het Europees project
Smart Space waar onderzoek wordt
verricht naar de reductie van CO 2 -emissies
bij publieke verlichtingsinstallaties.
Beleid
Bij het ontstaan van de nieuwe Faculteit
Industriële Ingenieurswetenschappen nam
prof. Hanselaer belangrijke beleidsfuncties
op zoals voorzitter van de eerste facultaire
doctoraatscommissie (2013-2017) en van
de beoordelingscommissie (2016-2020).
Tegelijk zette hij zijn onderzoeks- en
onderwijswerk op de Gentse campus
verder als gewoon hoogleraar Fotonica,
Glasvezelcommunicatie en Verlichting.
Een andere pluim op prof. Hanselaers
hoed is ongetwijfeld de Erasmus Mundus
Japan - Master of Science in Imaging
and Light in Extended Reality (IMLEX), een
uniek tweejarig programma opgezet door
een consortium van vier universiteiten uit
Prof. Peter Hanselaer
© Tine Desodt
22

Finland, Frankrijk, België en Japan. IMLEX
combineert verlichting, beeldverwerking
en ICT in praktische toepassingen zoals
Extended Reality, Augmented, Mixed &
Virtual Reality, robotica, rendering, …
Van de studenten wordt verwacht dat
ze de opleiding volgen aan drie van de
betrokken partneruniversiteiten.
Troeven
Tijdens het eerste jaar van zijn mandaat
heeft de academisch beheerder zich
geconcentreerd op de regionale verankering
van de campus en –bij uitbreiding– van de
KU Leuven. “Op voorstel van de rector
hebben we een regiocomité opgericht met
enkele belangrijke actoren actief in de
provincie”, zegt prof. Hanselaer. “KIHO en
later KAHO Sint-Lieven waaruit de huidige
Technologiecampus is ontstaan, is altijd
een begrip geweest in Oost-Vlaanderen
en erbuiten. De KU Leuven is een ijzer -
sterk merk met wereldfaam. Helaas wordt
de link tussen de Gentse campus en de
Leuvense universiteit nog te weinig
gelegd. Dat speelt niet bepaald in ons
voordeel. Hier is dus duidelijk nog werk
aan de winkel. De campustroeven sterker
uitspelen is de eerste stap.”
Een ander werkpunt is volgens de
academisch beheerder de voorzieningen
voor de KU Leuven studenten in Gent. Hij
denkt daarbij aan toegang tot huisvesting,
sportinfrastructuur en cultuur. Daarnaast
ligt de sociale inbedding en rol van de
campus in de wijk en de stad hem nauw
aan het hart.
Tot slot maakt prof. Hanselaer melding van
een veelbelovend Gents multi campus -
project waarvan de haalbaarheid zal worden
onderzocht. Het heet ‘Creatieve makers
voor de toekomst’ met medewerking van
de technologiecampus, de architectuur -
campus Sint-Lucas en LUCA-School of
Arts campus Gent. “Allemaal zijn ze op de
ene of de andere manier bezig met
‘maken’; van het maken van gebouwen,
machines en producten tot het maken
van kunst. De driehoek technologiearchitectuur-kunst
leent zich bij uitstek tot
intercurriculaire interacties en innovatie in
onderwijs, onderzoek, dienstverlening en
uitstraling. Ik ben benieuwd waartoe dit
kan leiden.”
‘Du choc des idées jaillit la lumière’,
schreef Nicolas Boileau drie eeuwen
geleden. En als het op licht aankomt: daar
kunnen ze in Gent goed mee overweg.
Yves Persoons
CONNECTING
23

ONDERZOEKER IN DE KIJKER
WINDOW PRINTING IN 3D
AT DE NAYER CAMPUS
Golden earrings, plastic iPad cases, chocolate letters …
the list of materials and objects that can be 3D printed grows
longer every day. Researchers from De Nayer Campus have
managed to 3D print a large window with curved shapes,
integrated ventilation and LED lighting. Deceuninck,
the company that designed the window, is delighted with
the result. Prof. Eleonora Ferraris, Ing. Loren De Vogelaer and
PhD student Jie Zhang from the Advanced Manufacturing Lab
De Nayer Campus, explain.
be mass-produced, which means that
the costs must be kept under control.
“Sustainability is another important
criterion for the company”, Loren De
Vogelaer adds. “At Deceuninck, special
attention is paid to the rational use of
materials and energy, anticipating the legal
requirements that by 2050, every home in
Flanders must be as energy-efficient as
an energy-performing new house”.
“ 3D printing technology, also referred
to as Additive Manufacturing (AM),
is an umbrella of manufacturing
processes where layers of materials are
built up to create a solid object”, says
Prof. Ferraris. “There are countless 3D
printing techniques using varied types of
principles to add materials to achieve
the final product”.
“Customer-driven production and the
demand for time and cost savings have
increased the interest in the agility of
the manufacturing process. This has led
to continuous improvement in rapid
prototyping technologies. Given the size,
the material and unusual shape of the
window, we opted for a technology based
on thermoplastic extrusion, specifically
Fused Filament Fabrication (FFF)”.
Flaminco
Prof. Ferraris’ Advanced Manufacturing
Lab is one of seven research groups at
De Nayer Campus. It is part of the division
Manufacturing Processes and Systems
(MaPS) of the Mechanical Engineering
Department. Research topics include
additive manufacturing, especially nozzlebased,
including aerosol jet ® printing,
fused filament fabrication, and stereo -
lithography. The Advanced Manufacturing
Lab and Deceuninck, the Belgian market
leader in the production of windows and
doors, found each other in the SIM-ICON
project Flaminco of Strategic Initiative
Materials in Flanders (SIM).
“Flaminco stands for Polymer Filaments
for Additive Manufacturing of Individual
Components”, continues Loren De Vogelaer.
“The project focused on progressing
the state-of-art of materials and extrusion
3D printing production chain based on
the requirements of large applications.
Besides Deceuninck and KU Leuven,
the consortium included two other
industrial partners: Materialise in Leuven
and Proviron in Oostende, who specialise
in respectively additive manufacturing and
polymers. The research group of Prof.
Brecht Van Hooreweder and Peter van
Puyvelde (KUL) was also involved in the
project. All together, we investigated the
technical and economic feasibility of new
materials and 3D printing larger thermo -
plastic products as an alternative to the
small series extrusion and other standard
production technologies avoiding high
tooling costs and long lead times”.
For Deceuninck, the project was an
excellent opportunity to investigate whether
3D printing technologies are suitable for
the production of large windows with
curved shapes equipped with built-in
ventilation and LED lighting. Since such
windows are custom-made, they cannot
Big size printing
As mentioned earlier, the researchers
opted for the Fused Filament Fabrication
technology. Jie Zhang, PhD student at
De Nayer Campus explains: “FFF is a 3D
printing process that uses a continuous
filament of thermoplastic material. The
object is built by disposing melted material
layer-by-layer. Typically, the extruder head
moves in two dimensions, creating a layer
at a time before adjusting vertically to
begin a new layer. FFF benefits include
having a large variety of materials to choose
from, fast printing from ideas to proto -
types and multiple printer manufacturers.
In our lab, we have the equipment to
print large pieces. It is a Discovery 3D
printer, financed by De Nayer Stichting.
This means we can be more economical
with materials and, by extension, produce
more cheaply. The quality and the integrity
of the manufactured parts, i.e. the finish,
the mechanical strength and the porosity,
are the result of the temperature profile of
the polymer deposits when in contact with
the underlying layers. In the Flaminco
project, I was testing the newly developed
PVC filaments, and one of the objectives
of my PhD research is to develop new
strategies that optimally control the local
temperatures during the process”.
“It takes about 11 to 12 days to produce
a whole window with high surface quality”,
prof. Ferraris continues.
24

“The window is 1.5 m in height, and we
produced it in multiple pieces that were
assembled afterwards. The NGen material
from Colorfab was used at the first side.
Now we are producing the window in the
newly developed PVC filament provided
by Deceunick too. The biggest challenge
was warping of the long pieces and to
ensure continuous printing with no failure”.
In the meantime, the Advanced
Manufacturing Lab has finished two
prototypes of the window. They can be
seen at De Nayer Campus in Sint-
Katelijne-Waver and at Deceuninck in
Hooglede-Gits.
Yves Persoons
Joren De Vogelaer, prof. Eleonora
Ferraris and Jie Zhang
© Joren De Weerdt
CONNECTING
25

ONDERZOEKER IN DE KIJKER
DEVELOPING A SAFE PERSONAL
HEALTH COACHING PROGRAMME
Current healthcare systems are under pressure due to a sharp increase in chronic diseases.
Personal coaching programmes can prevent health problems by guiding people towards a
healthier lifestyle. As part of the European HEART-project, a team of international researchers
developed a system that is able to detect human activities from heterogeneous data while
safeguarding the privacy. Chetanya Puri and Hee Reen Shim from the e-Media Research Lab
(Group T Campus) and Koustabh Dolui from the imec DistriNet Research Group tell the story.
Chetanya Puri and Koustabh Dolui
© Julie Feyaerts
26

HEART stands for ‘HEalth-related Activity Recognition
system based on Internet of Things’. It is one of the very
first industrial doctorates founded under the Marie
Sklodowska-Curie Actions, integrating information technology
with social sciences and humanities. In the HEART-project,
not only the technological innovative power of IoT is investigated,
but also the needs of the customer or user, including legal issues.
The Activity Recognition System is expected to be applied in the
wearable sensor technology business in order to personalise
health-coaching programmes. Moreover, HEART also defined a
penetration strategy for the Chinese market that ensures both
protection of personal information and adaptation to the needs
of the Chinse customers.
The Heart project covers six individual research projects, closely
interrelated, concluded by six excellent young researchers: four
PhD students in ICT, one in legal studies and one in international
business. Research was mainly conducted at KU Leuven and the
University of Macerata (Italy) and at Philips, the leading multinational
in the healthcare sector, with the support of a network of European
and Chinese partners, such as Fudan University (Shanghai) and
the University of the Chinese Academy of Sciences (UCAS).
Early stage researchers
Chetanya Puri enrolled in the HEART-project as one of the six
early stage researchers. He received a Master’s degree in
Telecommunication Systems Engineering from the Indian Institute
of Technology in Kharagpur (India). Then he joined the industry,
where he was involved in building anomaly detection techniques
for cardiac health estimation, using signals from wearables and
other sensors linked to smartphones.
Koustabh Dolui also has a background in engineering. He obtained
his Master in Telecommunications Engineering at Politecnico di
Milano (Italy) and has experience as research engineer in a
European project. He was part of the development team for the
EU Horizon 2020 project AGILE, working on data collection,
cloud integration and device management on the AGILE gateway.
Koustabh is researcher with the Department of Computer
Science and imec DistriNet.
Hee Reen Shim obtained her Master’s degree in Electrical and
Electronics Engineering from Chung-Ang University in Seoul
(Korea). She worked as a researcher at the Artificial Intelligence
Lab at Korea Institute of Industrial Technology, where she focused
on developing machine-learning algorithms and designing deep
learning architecture. Currently, Hee Reen is a member of the
e-Media Research Group at Group T Leuven Campus.
Heterogeneous data
Hee Reen’s PhD project consists of developing a health activity
recognition system from heterogeneous data. “I worked on
analysing the user’s feedback in language in order to verify his or
her health condition. As sensors can only capture biophysical
parameters, it is quite difficult to understand what the user exactly
means, when he says he is experiencing a health problem.
That is why I built a neural network to understand the people’s
problems, based on their oral or written declarations. As I did a
lot of my research at the Personal Health Department of Philips
Research Europe, I had the advantage of investigating potential
industrial applications”.
Koustabh focused on IoT cloud platforms and middleware,
privacy and aggregation for IoT and Edge computing. “I took the
data and processing applications used by Hee Reen and
Chetanya and looked for ways of transferring them from a
traditional cloud platform to mobile devices, IoT gateways and
even microcontrollers”.
Labelling
Chetanya concentrated on building machine learning algorithms
that learn and classify daily activities from wearable and IoT
devices. “This raises the problem of data labelling. Not everyone
experiences a health problem in the same way and names it
differently. On the other hand, the industry is asking for solutions
that are generally applicable to the entire population. My work
consisted of developing an algorithm that is able to learn from
limited labelled data and predict the condition as early as
possible. Currently, I am working on weight gain data from
pregnant women. The aim is to develop models that detect
whether or not there is a risk of permanent obesity after
pregnancy. This data is then passed on to doctors or health care
providers, who can make appropriate recommendations”.
Final conference
The final conference of the project took place on 6 July 2021,
where both the scientific findings and the training results were
presented. The final event also provided an opportunity to
highlight the innovative doctoral training with emphasis on
interdisciplinarity, transversal skills, the international dimension
and cooperation with industry.
Yves Persoons
www.heart-itn.eu
CONNECTING
27

DOCTORATEN
DOCTORATEN AAN FIIW
(JUNI - OKTOBER 2021)
09/07/2021
12/10/2021
Yang Zhang
CAMPUS GROEP T
Zeger Sierens
CAMPUS BRUGGE
Detection and analysis of coherent structures in turbulent
annular swirling jets
• Prof. Maarten Vanierschot (promotor)
24/08/2021
Timothy Callemein
CAMPUS DE NAYER
Scene Perception: Generating and exploiting vision-based
meta-data
• Prof. Toon Goedemé (promotor)
• De heer Kristof Van Beek (copromotor)
20/09/2021
Ruben Smets
CAMPUS GEEL
On the Compositional Analysis and Biorefinery of the Black
Soldier Fly (Hermetia illucens) - Resolving Uncertainties &
Towards More Sustainable Processing
The use of high-quality recycled concrete aggregates in
precast non-prestressed and prestressed concrete
• Prof. Jiabin Li (promotor)
• Prof. Ozlem Cizer (copromotor)
15/10/2021
Weronika Anna Filipowska
TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Determination of critical factors in malt production related
to the flavour stability of final beer
• Prof. Luc De Cooman (promotor)
• Dr. Chris Powell (promotor), University of Nottingham
• Prof. Guido Aerts (copromotor)
• De heer Gert De Rouck (copromotor)
• Prof.dr. David Cook (copromotor), University of Nottingham,
School of Biosciences
• Prof. Johan Claes (promotor)
• Prof. Michael Van Der Borght (copromotor)
• Prof. Ilse Van De Voorde (copromotor)
21/09/2021
Shining Ma
TECHNOLOGIECAMPUS GENT
The study of chromatic adaptation in complex viewing
conditions
• Prof. Kevin Smet (promotor)
• Prof. Peter Hanselaer (copromotor)
23/09/2021
Karel Desnijder
TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Advanced Freeform Optics for Illumination Applications
• Prof. Youri Meuret (promotor)
• Prof. Wouter Ryckaert (copromotor)
01/10/2021
Keivan Shariatmadar
CAMPUS BRUGGE
Linear optimisation under advanced uncertainty using
imprecise decision theory
• Prof. David Moens (promotor)
• Prof. Lieven Vandevelde (copromotor)
• Prof. Hans Hallez (copromotor)
28

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE
INGENIEUS ZOMERKAMP IN LEUVEN
MET APARTE MEIDENGROEP
Zelfs in coronatijden wordt ‘op kamp’ gaan spontaan geassocieerd met spelletjes spelen,
ravotten in bossen en beemden en knetterend kampvuur. Dat het ook anders kan
–en minstens even leuk– bewijst al voor de vijfde keer met telkens groeiend succes
het Ingenieus Zomerkamp op Campus Leuven. Van 5 tot 10 juli 2021 haalden 27 jonge
deelnemers hun hart op aan wetenschap en technologie. Bijna de helft waren meisjes.
Jongeren warm maken voor weten schap, technologie en
engineering. Daar is het de kampleiders Yuri Cauwerts en
Karen Vanderloock van de vakgroep Elektronica-ICT om te
doen. Wat in 2017 bescheiden startte met een groepje van tien
kinderen van 10 tot twaalf jaar, groeide uit tot een kamp van
27 tien- tot veertienjarigen, opgesplitst in een jongensgroep en
een meisjesploeg. Tegelijk breidde ook het aantal activiteiten zich
uit, sprongen nog andere enthousiaste collega’s op de kar en
werd i.s.m. de Leuvense vzw Sporty een pakket van wel twaalf
sporten en spelen in het programma geïntroduceerd, variërend
van gymnastiek en speedminton tot baseball en rope skipping.
“Bij een gezonde weten schappelijk-technische geest, hoort ook
een goede fysieke conditie, zeker bij jongeren in volle ontwikkeling”,
bevestigt Yuri. “De formule doet het nog altijd. In een mum van
tijd was het zomerkamp van 2021 volzet”.
Raadsel
Karen zet de hoofdingrediënten van het STEM-programma op
een rijtje. “Ons aan bod bestond uit mechanische constructies
bouwen met Lego, zoals tandwiel over brenging, hefboom -
constructies en meten van hellingen, het kleuren van washandjes
met Indigo in het Chemie lab, solderen van een pcb voor een
geluidsdetector in het lab Elektronica, een dansmat maken met
raspberry pi en tot slot het onderzoeken van bacteriën met een
microscoop in het lab Biochemie”.
© Julie Feyaerts
“Doorheen alle activiteiten van de week liep een rode draad”,
vervolgt Yuri. “Die bestond in het oplossen van een raadsel om
een cryptex te kunnen openen waarin een sleutel verborgen zat.
Daarmee vonden de deelnemers op de laatste dag een voorraad
maïs waarmee dan ’s middags popcorn gemaakt is”.
Gender
In de eerste edities van het zomerkamp zag je vrijwel uitsluitend
jongens in actie. Dat is inmiddels helemaal anders. De organisatoren
hebben dan ook geen moeite gespaard om meisjes aan te trekken.
In die mate dat er zelfs een speciale meidengroep werd ingericht.
“Het meisjeskamp is een poging om iets te doen aan de
genderongelijkheid in de ingenieursopleiding”, vertelt Karen.
“Uit onderzoek blijkt dat meisjes op jonge leeftijd wel degelijk
geïnteresseerd zijn in wetenschap en technologie maar die
interesse vanaf twaalf jaar snel verliezen. Dat komt o.m. omdat
ouders relatief weinig met hun dochter(s) spreken over technischgerelateerde
onderwerpen. Daar komt nog bij dat er nog altijd te
weinig rolmodellen zijn waaraan de jonge meiden zich kunnen
spiegelen. Met onze keuze voor de leeftijdsgroep 10 tot 14 jaar
mikken we precies op deze kritische fase”.
Over de aparte meisjesgroep wil Karen het volgend kwijt:
“Hadden we –zoals bij het begin van het initiatief– de twee
groepen gewoon opengesteld, dan hadden die zich in eerste
instantie met jongens gevuld. Sinds we twee jaar geleden zijn
begonnen met een groep te reserveren voor meisjes, is dat beeld
helemaal veranderd. Samenwerken met jongens werkt op die
leeftijd duidelijk drempelverhogend, dat is de realiteit.”
Verder hebben de organisatoren de activiteiten en opdrachten
voldoende gevarieerd zodat ze niet uitsluitend een jongens -
aangelegenheid leken. De aanwezigheid van vrouwelijke coaches
en begeleiders heeft er volgens Karen eveneens toe bijgedragen
dat de meisjes zich meer op hun gemak voelden. “Als we op
deze manier de meisjes kunnen aanmoedigen om hun STEMvaardigheden
te ontwikkelen, dan is dat een factor waarmee best
rekening gehouden wordt bij toekomstige acties”, besluit Karen.
Yves Persoons
CONNECTING
29

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE
INTERNET OF THINGS
IN EEN RUGZAK
‘Met de hoed in de hand komt men door het hele land’,
zegt een oud spreekwoord. Vertaald naar vandaag zou dat
kunnen luiden: ‘Met een zak van IWAST op je rug, wandel je
door de wondere wereld van het Internet of Things’. Met een
plug-and-play bag wil de onderzoeksgroep Draadloze en
Mobiele Communicatie van de Technologiecampus Gent
jongeren warm maken voor digitale technologieën en
de ingenieursstudie. Prof. Liesbet Van der Perre en
Hanne Deprez doen het verhaal.
“ Het is en blijft een paradoxale
toestand”, aldus prof. Van der
Perre. “Aan de ene kant zie je dat
de jongeren zich als een vis voelen in de
hoogtechnologische wateren en er als
de kippen bij zijn om de laatste snufjes te
ontdekken. De andere kant van de medaille
is dat zelfs de leukste toepassingen er
maar moeilijk in slagen om bij het jonge
volkje de nieuwsgierigheid op te wekken
naar wat er allemaal achter schuilgaat,
hoe het ontworpen en gemaakt wordt en
vooral wie het allemaal bedenkt en bouwt:
de ingenieurs. Hightech is blijkbaar zo
vanzelfsprekend geworden als het dagelijks
brood. Daar komt nog eens bij dat
technologie een weinig sexy imago heeft:
moeilijk en saai. Met de industrie is het nog
slechter gesteld: berichten over vervuiling
en bedrijfssluitingen halen vlugger het
nieuws dan innovaties. Geen wonder dat
de industrieel ingenieur soms nog wordt
aangezien als een restant van de eerste
industriële revolutie”.
“Als wetenschap en technologie op zich niet
aanslaan, moeten we een andere insteek
proberen”, vervolgt Hanne. “Wat jongeren
tegenwoordig wel boeit zijn sociaal contact,
gezondheid, biodiversiteit, het klimaat -
probleem en de levenskwaliteit. Op elk
van deze terreinen heeft de technologie
heel wat te bieden. Als we erin slagen om
langs deze weg de jongeren in contact te
brengen met technologie maken we kans
op succes. En als we daarbij ook nog
eens de boodschap op een aantrekkelijke
manier kunnen verpakken, maken we nog
meer kans op slagen. Deze keuzes leverden
‘Internet of Things with a Soft Touch’ op
als naam voor ons project. Het woord
‘soft’ heeft betrekking op zowel de aard
van de opdrachten als op de manier waarop
we ze brengen: in de vorm van belevenissen
met een grote persoonlijke inbreng”.
Duurzame doelstellingen
“IWAST heeft inderdaad een dubbel doel
en een dubbele betekenis”, bevestigt
prof. van der Perre. “Enerzijds gaat het
om het wegnemen van barrières bij
jongeren, vooral dan bij diegenen met
weinig STEM-achtergrond. Anderzijds
introduceren we IoT aan de hand van
toepassingen in o.m. de gezond heids -
sector, de zorg, de bevordering van de
levenskwaliteit, enz. En eigenlijk zou ik er
nog een derde doel willen aan toevoegen.
Dat is de aanknoping bij de globale
Sustainable Development Goals van de VN.
Met ons project bestrijken we niet minder
dan zes van de prioritaire domeinen.
Bij de experimenten komen bijvoorbeeld
de klimaatzaak, de problematiek van drink -
baar water en de biodiversiteit aan bod.
Bij onze doelgroep willen we de gelijkheid
van kansen bevorderen, de gender
problematiek aanpakken en finaal de
kwaliteit van het onderwijs bevorderen. Ik
weet dat het hoog gegrepen is, maar als
we niet meteen de lat hoog leggen, zal er
te velde maar weinig veranderen”.
De IoT rugzak van de Gentse onder -
zoekers bevat een plug-and-play pakket
bestaande uit tien moederborden, geluidsen
omgevingssensoren die hun data
doorsturen naar een centrale controller,
een gateway om data te capteren en een
batterij die werkt op zonne-energie.
“Onze rugzakken zijn bedoeld voor gebruik
in de klas”, vervolgt Hanne. “Ze worden
door de leraar ingezet tijdens de reguliere
lesuren wetenschappen, wiskunde,
techniek of STEM. We hebben er bewust
voor gekozen om geen bouwdoos aan te
bieden met een kant-en-klare handleiding.
We willen namelijk dat de leerlingen zelf
een probleem uit hun omgeving kunnen
kiezen waarmee ze dan creatief aan de
slag kunnen gaan om het met het IoT
30

v.l.n.r. voor: Jarne Van Mulders, Sarah Goossens, Jona Cappelle en Guus Leenders.
v.l.n.r. achter: Gilles Callebaut, Geoffrey Ottoy, prof. Liesbet Van der Perre en Hanne Deprez.
© Tine Desodt
instrumentarium aan te pakken. Het kan
bijvoorbeeld gaan om het opmeten van
het geluid of de luchtkwaliteit op de
speelplaats of in de klas”.
Principes
“Bij de uitvoering van hun opdracht volgen
de leerlingen de iSTEM-principes”, legt
Hanne uit. “Het vertrekpunt is telkens
een uitdaging waarna stap na stap een
aantal subproblemen aangepakt worden.
De stappen zijn achtereenvolgens: brain -
stormen over de probleemstelling, oplijsten
van de randvoorwaarden, verfijnen van de
probleemstelling, opstellen van een onder -
zoeksplan, dataverzameling, -analyse en
-synthese en tot slot een reflectiemoment.
Bovendien hebben we er speciaal op
gelet dat in elke opdracht verschillende
STEM-componenten aan bod komen.
De leraren kunnen dan kiezen op welk
onderdeel ze dieper willen ingaan”.
Verder voorziet IWAST in een degelijke
voorbereiding en begeleiding van de leraren.
Bij het begin van elk semester wordt een
eendaagse training georganiseerd om hen
vertrouwd te maken met het materiaal in
de rugzak. Gedurende de uitvoering blijven
de Gentse onderzoekers beschik baar
voor inhoudelijke ondersteuning. Via een
bevraging of een evaluatiemeeting gebeurt
dan de terugkoppeling.
Hanne wijst er tenslotte nog op dat de
leraren gedurende een volledig semester
gratis over de rugzakken kunnen
beschikken. Dat geeft hen de tijd om de
activiteiten voldoende te spreiden. Dat is
ook nodig omdat de dataverzameling
door de leerlingen meerdere dagen of
zelfs weken in beslag kan nemen.
Afhankelijk van de diepgang moet je voor
een IWAST-project gemiddeld op 12 tot
30 lesuren rekenen. Of hoe je met een
relatief kleine rugzak toch een stevig
leertraject kunt afleggen.
Yves Persoons
www.dramco-iwast.github.io
CONNECTING
31

FACULTY WORLDWIDE
Arnoud Martens
© Julie Feyaerts
32

UNA.FUTURA:
DESIGNING THE DIGITAL
FUTURE OF EUROPE
Throughout June and July 2021, the eight leading European universities of the UNA Europa
2030 alliance offered their students a unique experience: tackling real life challenges in
cross-European teams. Set up as an open innovation design event, Una.Futura took students
on a journey developing solutions to the challenges arising from the digital revolution.
Arnoud Martens, International Officer at Group T Leuven Campus, was facilitator of one team.
In 2018, seven prominent research universities joined forces
to create UNA Europa 2030, an alliance that aims to lay the
foundation of the European University of the Future. The partners
– including KU Leuven – are committed to establish a profound
collaboration with a focus on qualitative and innovative education
and research that stimulate the international opportunities for
students, staff and researchers.
“The seven partners – there are now eight of them – have been
at the heart of Europe’s intellectual tradition for almost 1,000 years”,
Arnoud explains. “They have a rich cultural heritage and
the ambition to shape the Europe of the future. Together they
count almost half million students and staff and reach millions
more online”.
Challenges
In spring 2021, a digital platform was set up where students
and staff could share ideas and discuss with colleagues from
across the whole UNA Europa 2030 community. Teamed up
with facilitators and experts, they worked on jointly finding
solutions to six challenges that all relate with the exponential
advance of digitisation in all aspects of everyday life, be it in
education, at work, in social interaction, communication, health and
many others. The six challenges were: 1. Digital empowerment,
2. Digital citizenship, 3. Digital economy, 4. Augmented human,
5. Cyber threats and 6. Mental well-being and social relations
in the digital work.
“Each challenge was assigned to one or more international
teams”, Arnoud continues. “Our team got ‘Digital citizenship’
with the task of developing an e-voting system. Six students had
signed up for this. The entire design process took two weeks.
After the kick-off with an expert talk on the theme, the team got
down to work.
The first week was entirely reserved for gathering documents
and information on e-government systems and good practices.
It quickly became apparent that Estonia is a frontrunner in the
EU that can serve as a model for the digitisation of public services
and administration. Other countries are clearly less advanced;
some do not even have electronic identity cards yet. Equalising
the situation in the EU will be the first major work to do”.
Young people
During the second week, the team concentrated on designing
a European e-voting system. “We initially aimed at young people
as the target group because they are most familiar with
digitisation”, says Arnoud. “The complexity of the task soon
became apparent. Not only technologically, but also in terms of
security and privacy. Fortunately, the team also included a PhD
student in law who was well versed in legal matters. Twenty-four
students of KU Leuven took part in Una.Futura 2021, including
seven engineering students from Group T Campus. Arnoud is
proud of their commitment, especially since most of them are
from outside the EU.
The platform was closed mid-July. The collected ideas and
ensuing discussions will form the groundwork for building a joint
strategy for UNA Europa 2030. The analysis of the ideas will be
shared with the community in November 2021. Subsequently,
the second phase of the process will start at policy level. The new
strategy is expected to be ready for action by May 2022.
Yves Persoons
www.una-europa.eu
CONNECTING
33

ALUMNUS IN DE KIJKER
QUPPA WIL
WEGWERPBEKERS WEG
Vier miljoen koffiebekers worden er jaarlijks weggegooid in
Leuven. Als je die allemaal in elkaar schuift, krijg je een stapel
van 23 km hoog, dat is de afstand tussen Brussel en Leuven.
Die massale verspilling is het CORE-team al langer een doorn
in het oog. Met de oprichting van Quppa willen drie
CORE-alumni dit probleem bij de wortel aanpakken.
Medeoprichter Jeroen Diels doet het verhaal.
Op 14 december 2020 werd in
Leuven Quppa boven de doopvont
gehouden. Het nieuwe bedrijfje is
een spin-off van de cvba-so CORE, dit is
een coöperatie van ingenieursstudenten
van Campus Groep T en vennoten die
ijveren voor een efficiënt en rationeel
energiegebruik in een circulaire economie.
Als masterstudent Elektromechanica en
student van het postgraduaat Innoverend
Ondernemen voor Ingenieurs was Jeroen
twee jaar actief bij CORE. Eerst was hij
betrokken bij energiestudies in scholen,
bedrijven en overheidsinstellingen. Daarna
ontfermde hij zich over de startup van
mede student Olivier Hendrickx. Samen met
twee andere studenten zette Jeroen de
startup op de kaart als ‘Quppa’.
Slim deelsysteem
“Bij CORE hebben we geleerd om de
zaken radicaal aan te pakken”, zegt Jeroen.
“Met radicaal bedoel ik letterlijk bij de
wortel (radix). Zo komt het dat we voor
het probleem van de wegwerpbekers
een compleet nieuwe oplossing hebben
ontwikkeld. Dat is een slim deelsysteem
voor herbruikbare koffiebekers”.
Jeroen legt uit hoe de vork aan de steel zit.
“We introduceren in de stad een universele,
herbruikbare beker voor take away koffie.
Ze kan bij verschillende koffiebars ontleend
worden zonder waarborg. De eerste stap
bestaat erin dat je je registreert op de app
van Quppa. In de koffiebar scan je een
QR-code om een of meerdere bekers te
koppelen aan je account. Voor alle
duidelijkheid: de beker wordt niet je eigen -
dom. Je krijgt hem in bruikleen. De app
herinnert je er binnen de drie dagen aan
je beker opnieuw in te leveren bij een van
de deelnemende punten. We werken in
dat verband met twee formules. Je kunt
bijvoorbeeld je beker gratis uitlenen als je
hem minstens vier keer per maand gebruikt.
Ben je een verstokte koffiedrinker, dan ga
je beter voor een lidmaatschap. Dat kost
amper 1 euro per maand voor een
onbeperkt gebruik. Uiteraard zijn er nog
andere formules te bedenken. Belangrijk
is wel dat de prijs van het bakje troost
dezelfde blijft. De koffiebars betalen wel
een bijdrage voor het gebruik van het
systeem, maar dat bedrag kunnen ze
gemakkelijk recupereren omdat ze geen
nieuwe bekers meer hoeven aan te kopen”.
Partners
De drie jonge ondernemers staan er
gelukkig niet alleen voor. Ze kunnen rekenen
op de steun van twee business partners.
“Onze eerste partner is Vlaanderen
Circulair”, vertelt Jeroen. “Dat is het
consortium van overheid, bedrijven, nonprofitorganisaties
en kennisinstellingen
dat fungeert als inspirator en matchmaker
voor de circulaire economie in Vlaanderen.
Van dit consortium ontvingen we een
subsidie om het technologisch gedeelte
van ons project te ontwikkelen, zoals de
chips in de bekers en de leesapparatuur
in de koffiebars”.
De andere partner is Borealis, de op een
na grootste producent van polyethyleen
en polypropyleen in Europa. “Het bedrijf
zet momenteel volop in op herbruik -
systemen om de overgang naar een
circulaire economie te stimuleren”,
vervolgt Jeroen. “Eind vorig jaar lanceerde
Borealis een pilootproject om 1,5 miljoen
plastic wegwerpbekers te vervangen
door 30.000 herbruikbare lichtgewicht -
exemplaren om na recyclage opnieuw in
gebruik te nemen. De bekers worden in
België geproduceerd en zijn voorzien
van een RFID-chip (Radio Frequency
Identification) waardoor het hele tracé van
de beker kan worden gevolgd. Zulke data
zijn erg interessant voor het in kaart
brengen van het consumptiegedrag van de
klant en de levenscyclus van het product.
Start
Het slim deelsysteem van Jeroen en co
is inmiddels al in vijf Leuvense koffiebars
in gebruik. 450 klanten hebben zich al
geregistreerd en er zijn al ruim 500 Quppabekers
in omloop. Geen slecht resultaat in
coronatijden waarin de meeste studenten
thuiszitten. Veelbelovend is alvast dat de
Stad Leuven haar steun en medewerking
heeft toegezegd. Als nu ook de grootste
potentiële klant, de KU Leuven, nog toehapt,
zit Quppa op rozen.
Yves Persoons
www.quppa.be
34

Jeroen Diels, Wouter Meynendonckx en Thomas Holemans © Julie Feyaerts
CONNECTING
35

ALUMNUS IN DE KIJKER
DRIES VANDEZANDE:
GEBOREN INGENIEUR-ONDERNEMER
De bekendste uitvinding van de grote Griekse wiskundige en ingenieur Archimedes is zonder
twijfel de schroef, de voorloper van de vijzel. De marktleider in de productie en installatie van
vijzelpompen en waterkrachtvijzels bevindt zich in Diksmuide. Dries Vandezande, Operations
Manager van het bedrijf dat zijn naam draagt, is industrieel ingenieur Elektromechanica en
burgerlijk ingenieur Werktuigkunde van respectievelijk de voormalige KHBO-Oostende,
nu Campus Brugge, en KU Leuven. Een portret.
De Meulestedebrug in Gent, de Londonbrug in Antwerpen,
de Vaartkombrug in Leuven, de Ringbrug in Tisselt,
de stuw sluis in Harelbeke, het pompstation Groot Schijn
in Deurne, … het is maar een greep uit de ‘kunstwerken’ die het
West-Vlaamse familiebedrijf overal te lande realiseerde.
“De bvba Vandezande staat inderdaad bekend voor haar vijzels,
maar we ontwerpen en bouwen ook waterzuiveringsinstallaties
en elektromechanische uitrusting van bruggen, sluizen en stuwen”,
vertelt Dries. “Daarvoor hebben we een eigen studiebureau in
huis en maken we gebruik van de meest geavanceerde productie -
technologieën en CAE-ontwerpprogramma’s. Bovendien worden
al onze producten en installaties milieuvriendelijk ontworpen en
gefabriceerd met duurzame materialen en energie-efficiënte
aandrijvingen. Het leverde ons vorig jaar een milieumanagementcertificaat
en CO 2 prestatiecertificaat op”.
Vuurdoop
Dries is de kleinzoon van Maurice Vandezande, een ambitieuze
smid en getalenteerde mekanieker die in 1930 voor het
ondernemerschap koos. Geboren en getogen in het familiebedrijf
was Dries voorbestemd om ingenieur te worden. In 2011
studeert hij af als industrieel ingenieur Elektromechanica aan
de hogeschool op de zeedijk in Oostende. Om zich nog verder
te bekwamen trekt hij naar Leuven waar hij twee jaar later het
diploma van burgerlijk ingenieur behaalt met grote onderscheiding.
Terug thuis kan hij onmiddellijk aan de slag in het bedrijf om er
de vacante functie van hoofd van het studiebureau in te vullen.
Voor de jonge ingenieur betekent het meteen de vuurdoop.
“Van de aula in Leuven belandde ik direct in de directiestoel in
Diksmuide, met een op het eerste gezicht onoverzienbare stapel
opdrachten en verantwoordelijkheden: het afsluiten van contracten,
het managen van grote projecten, maar ook het beheer van een
forse KMO met meer dan 100 werknemers. De eerste jaren
waren zwaar, maar ook ongemeen leerrijk en dat niet alleen
technologisch, maar ook in alle onderdelen van de bedrijfsvoering:
financiën, marketing, human resources, enz.”
In een familiebedrijf als het onze moet je letterlijk van alle markten
thuis zijn”, vervolgt Dries. “Elektromechanica, aandrijfsystemen,
elektronica, bouwkunde, hydraulica, projectmanagement,
wetgeving, transport en logistiek, noem maar op. Om een
voorbeeld te geven: voor het transport van drie vijzels bestemd
voor het Albertkanaal moest de elektrische bovenlijn van een
spoorlijn worden afgekoppeld”.
Groene energie
De vijzels die het bedrijf in 2018 bouwde voor het Albertkanaal
geven een goed beeld van de omvang van de projecten.
Dries doet het verhaal: “De vijzels zijn elk 30m lang, 5,2m hoog,
4,8m breed en wegen elk 95 ton. Samen verpompen ze
15.000 liter water per seconde. Wat onze constructie bijzonder
maakt, is dat ze als pomp én als turbine gebruikt kan worden.
Als pomp zorgen ze ervoor dat het kanaal stroomopwaarts
boven de sluis bevaarbaar blijft bij laag water. In periodes van
wateroverschot schakelen ze over op turbinewerking. Zo wekken
ze samen tot één megawatt groene energie op. Dit type van
gecombineerde vijzels is op dit ogenblik erg gegeerd. Ons order -
boek zit vol met bestellingen van over heel Europa”.
Maar er is meer. De vijzels zijn ook visvriendelijk. “Aangezien de
installaties vooral in kanalen en natuurlijke waterlopen gebruikt
worden, moeten we rekening houden met het visbestand”, legt
Dries uit. “Onze vijzelpompen en waterkrachtvijzels zijn zodanig
ontworpen dat ze de vismigratie stroomop- en afwaarts niet
hinderen en we een mortaliteit van quasi nul hebben”.
Overheid
Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw is de West-Vlaamse bvba
een wereldspeler in de elektromechanische uitrusting van
bruggen en sluizen. “Hierbij gaat het vooral om overheids -
opdrachten”, legt Dries uit. “Een goed voorbeeld daarvan is de
Meulestedebrug in Gent. In oktober 2020 werd die door een
binnenschip geramd, waardoor de staalstructuur, mechanische
scharnierpunten en aandrijving zwaar beschadigd geraakten.
36

In opdracht van de Vlaamse Waterweg hebben we in een
recordtempo de brug met z’n aandrijving volledig ontmanteld en
uit de brugkelder gehaald, alles nauwkeurig opgemeten, in kaart
gebracht en vernieuwd of hersteld, om zo na driekwart jaar de
70 jaar oude brug terug operationeel te hebben en het drukke
weg- en waterverkeer opnieuw normaal te laten verlopen”.
Omdat mechanica en hydraulica heel vaak hand in hand gaan
werd speciaal voor dergelijke werken in 2015 het zusterbedrijf
Vameco opgericht, dat geleid wordt door Dries’ echtgenote
Joliende Neut (tevens alumna van de KU Leuven in de richting
TEW). Vameco staat in voor het ontwerpen, produceren en
monteren van hydraulische uitrustingen. Het bedrijf beschikt over
een eigen serviceafdeling die permanent klaar staat voor
dringende interventies”.
Nieuwe markten
Voor een dynamische onderneming is België vlug te klein.
Daarom opereert het bedrijf al geruime tijd ook op de Nederlandse
markt, waar in 2016 het filiaal Vandezande BV werd opgericht.
De Oost-Europese groeimarkt wordt dan weer bediend vanuit
Duitsland, waar in 2017 het filiaal Vandezande Aqua TEM GmbH
werd opgericht. Ook in Frankrijk is Vandezande zeer actief en
komt de tweetaligheid van de Vlaming goed te pas. Sinds 2020
heeft het bedrijf ook vaste voet aan de grond in Groot-Brittannië.
“Stilstaan is achteruitgaan”, zegt Dries tot slot. ”Een grote
uitdaging voor elk industrieel bedrijf is het vinden van
gekwalificeerd personeel. Daarom investeren we tijd en energie
aan het sensibiliseren van jongeren voor wetenschap en
technologie. Een beproefde methode bestaat erin om scholieren
in klasverband een concrete opdracht uit het bedrijf te laten
uitvoeren. Het enthousiasme dat dit opwekt is echt spectaculair.
Het doorbreekt het schoolse patroon en overtuigt de jongeren
dat wetenschap en techniek best leuk kunnen zijn”.
Yves Persoons
www.vandezande.com
Dries Vandezande
© Tom Talloen
CONNECTING
37

ALUMNUS IN DE KIJKER
Geertrui Mieke De Ketelaere
38

ARTIFICIAL INTELLIGENCE:
NATUURLIJK EN OP MENSENMAAT
“Ingenieurs zouden altijd moeten bedenken wat de gevolgen
zijn van het product dat ze maken. De tijd van ‘ik bouw het
gewoon en de mensen moeten dan maar zien wat ze ermee
doen’ is voorgoed voorbij. Nu de AI-systemen in een fase
komen waarin ze zelf beslissingen kunnen nemen, is de verantwoordelijkheid
van de ingenieurs groter dan ooit”, aldus
Geertrui Mieke De Ketelaere, Director AI bij imec. Een portret
van een gedreven ingenieur met een menselijke missie.
Geertrui Mieke is niet voor één gat
te vangen. Zelfs niet voor twee,
zoals haar dubbele voornaam
zou kunnen suggereren. Het intelligente
systeem dat een passende naam kan
verzinnen voor haar kennis en kunde,
realisaties en aspiraties moet nog
ontwikkeld worden. Haar rijkelijk gevuld cv
biedt gelukkig houvast.
Geertrui Mieke studeerde van 1988 tot
1992 voor industrieel ingenieur Elektro -
mechanica, afstudeerrichting Robotica,
aan KIHO-Gent, de voorloper van de
huidige KU Leuven Technologiecampus
Gent. Aan de Universiteit van Stuttgart kan
ze via een Europese beurs haar studies
Burgerlijk Ingenieur in de Mechatronica
afwerken en komt ze voor het eerst in
contact met AI en machine learning.
Ze trekt vervolgens in 1995 naar de
University of Technology in Auckland
(Nieuw-Zeeland) om een doctoraat te
starten en machine learning in de verlos -
kunde toe te passen. De vaststelling dat
de intelligente systemen eerder moeten
dienen om geld op te brengen dan om
daadwerkelijk patiënten te verzorgen,
bezorgt haar al snel een ‘koude douche’.
Het zou haar verdere carrière blijvend
beïnvloeden en ze beslist dan maar
haar werk te focussen op een ander
opkomend thema: het internet.
“Technologie is geen
doel op zich maar heeft
een dienende functie.
Waar het om gaat is
‘how to meet the
customers’ need’”
Microgolf
Terug in het land na een extra tussenstop
in Duitsland – we schrijven 2001 –
ontwikkelt Geertrui Mieke zich tot een
autoriteit op het gebied van data en
data-analyse in een brede waaier van
strategische domeinen zoals digitale
transformatie, big data, business analysis,
performance management, enz. “Het uit -
gangs punt is telkens hetzelfde”, legt ze
uit. “Technologie is geen doel op zich
maar heeft een dienende functie. Waar het
om gaat is ‘how to meet the customers’
need’. Dit veronderstelt een switch in de
mindset van veel ingenieurs: zich kunnen
verplaatsen in de positie van de klant
die doorgaans niet wetenschappelijk of
technologisch geschoold is, maar wel in
staat moet zijn om met het product om
te gaan. Je kunt het vergelijken met een
microgolfoven. Je hoeft geen fysicus te
zijn om het apparaat te kunnen bedienen.
Welnu, dat geldt even goed voor de
toepassingen van AI”.
“In feite is het een kwestie van vertrouwen”,
vervolgt Geertrui Mieke. “Als AI straks
overal om ons heen is, hoe kunnen we erop
vertrouwen dat het systeem verantwoorde
beslissingen neemt? Deze vraag gaat
verder dan de zelfrijdende auto die in
2018 een dodelijk ongeval veroorzaakte.
Het gaat bijvoorbeeld ook om: hoe voorkom
je dat AI stereotypen en vooroordelen t.a.v.
bepaalde groepen versterkt? Toen prof.
Walter Daelemans van UAntwerpen vorig
jaar een vraag stelde aan het GPT3
AI-taalmodel, ontaardde het antwoord
snel in een scheldpartij tegen de vrouwen.
De reden is niet ver te zoeken. GPT3 is
gevoed met miljarden pagina’s tekst,
dus reproduceert het systeem de gegevens
waarmee het is gevoed. Als AI-systemen
in banken of verzekeringsmaatschappijen
of bij de politie beslissingen nemen over
jou, dan heb je het recht dat te weten.
En moeten die beslissingen ook kunnen
worden uitgelegd. Met deep learning
systemen die werken als een black box is
dat niet evident. Explainable AI is dan ook
een sterke focus binnen imec”. >
CONNECTING
39

ALUMNUS IN DE KIJKER
Duurzaam
In 2018 wordt Geertrui Mieke genomineerd
als ICT Woman of the Year. Het volgende
jaar gaat ze initieel aan de slag bij imec
als Director AI, een job die ze combineert
met een gastdocentschap aan verschillende
business scholen. Ondertussen ligt haar
focus bij de onderzoeksgroep imec IDLab
waar ze zich o.m. bezighoudt met
‘Sustainable AI’, een vlag die een ruime
lading dekt. “Ook al worden de computers
zuiniger en efficiënter, onze commerciële
AI-modellen groeien nog steeds door de
wereldwijde race naar accuraatheid,
met alle gevolgen van dien op vlak van
energieverbruik. Er is onderzoek dat
aantoont dat als het zo verder gaat, we in
2030 op een punt komen dat 20% van
de CO 2 -uitstoot veroorzaakt wordt door
onze zogezegd “slimme systemen”.
Dat is de andere kant van de digitalisering.
Via je digitale assistent, die continue op
stand-by staat en slimme algoritmes bevat
om onze vragen te verstaan, het licht
aansteken, kan voor meer C0 2 -uitstoot
zorgen dan een traditionele manuele actie.
Is dat wel nodig?”.
Dan krijg je een beter doordachte AI die
ook veiliger en betrouwbaarder is. Je ziet
wat er in de VS gebeurt als je dat
niet doet. Sommige staten hebben al
gezichtsherkenning in de publieke ruimte
verboden of bewakingscamera’s uit het
straatbeeld verwijderd”.
Cultuur
Vorig jaar verscheen Geertrui Miekes boek
‘Mens vs. Machine. Artificiële Intelligentie
ontrafeld’, sinds kort ook in vertaling
beschikbaar in drie andere talen, waar -
onder de Engelse versie ‘Wanted: Human
AI Translators’. Hierin besteedt ze ruime
aandacht aan de ethisch-menselijke factor
van AI. “Technologie heeft in essentie
tot doel het leven van de mens te verge -
makkelijken zodat er meer tijd vrijkomt
voor kunst, cultuur, contact, (re)creatie,
kortom ‘quality time’”.
Ook op dit punt voegt Geertrui Mieke de
daad bij het woord. Sinds augustus 2021
is ze aangesteld als curator van het ‘Festival
van de Toekomst’ 2024 in Brugge.
Daarover wil ze nu al het volgende kwijt:
“Verwacht je niet aan een techno show
voor techno freaks, ook al zullen we over
drie jaar in een nog meer gedigitaliseerde
wereld leven met AI als drijvende kracht.
De digitale samenleving is geen speeltuin
voor ICT’ers of ingenieurs. Ze is publiek
en multidisciplinair domein waarin ook
artiesten, dichters, sociologen en denkers
zich moeten kunnen uitleven. Met alles en
iedereen te connecteren, is de kous niet
af. Pas dan wordt het leuk.”
Yves Persoons
Waarden
Sinds dit jaar behoort Geertrui Mieke tot
de ‘Digital Minds’, d.i. een selecte club
van 22 deskundigen bijeengebracht door
Mathieu Michel, de staatssecretaris voor
Digitalisering. “Onze opdracht bestaat
erin om van België een ‘Smart Nation’ te
maken. Dit concept mikt op o.m. een
snelle digitale transformatie, investeringen
in digitaal menselijk kapitaal, de uitbouw
van een digitale overheid en het versterken
van de transparantie, de veiligheid en het
vertrouwen in AI. Wil Europa straks nog
meetellen in het AI-gebeuren, dan moeten
we inzetten op een mensgerichte AI. In de
VS geeft het bedrijfsleven de toon aan.
In China dirigeert de overheid. De niche
voor Europa is een AI waarin de mens
centraal staat, conform onze Europese
waarden. Dat geldt evenzeer voor de
regularisatie. Het is cruciaal dat Europa
zeggenschap behoudt over data, algo -
ritmes, digitale infrastructuur en spelregels.
40

NIEUWS VAN ALUMNI
ALUMNI INGENIEURS KU LEUVEN
VERZET DE BAKENS
In juni 2021 gaf prof. Sofie Pollin, het vertrouwde boegbeeld van de alumnivereniging van de
burgerlijk en industrieel ingenieurs van KU Leuven, de fakkel door aan een triade van door de
wol geverfde sterkhouders. De professoren Michiel Steyaert en Kris Henrioulle en voormalig
preses Daphne Certyn gidsen de alumnivereniging naar nieuwe tijden. Wie zijn de nieuwe
kopstukken en wat hebben ze voor ogen? En hoe blikt de uittredend voorzitter terug naar
haar vierjarig mandaat?
Als ‘ het tij verloopt, verzet men de bakens’, zegt het spreek -
woord. Prof. Sofie Pollin hoefde het tij niet af te wachten.
“Na verloop van tijd en het verstrijken van je mandaat is
het tijd voor vernieuwing”, vindt ze. “Dat hebben we in 2014 ook
gedaan toen de academische hogeschoolopleidingen integreerden
in de universiteit. Toen beslisten we om één gemeenschappelijke
alumnivereniging uit te bouwen voor zowel de burgerlijk als de
industrieel ingenieurs, ook voor hen die afstudeerden op een
campus buiten Leuven.” Dat deze integratie met succes werd
verwezenlijkt, ziet zij als haar belangrijkste realisatie. De nieuwe
vereniging wordt nu door duizenden alumni, door beide faculteiten
en door de universiteit erkend. Toch is de uittredend voorzitter van
mening dat de vereniging nog meer kan doen. Ze denkt hierbij aan
informatie over stageplaatsen voor jong afgestudeerden, inbreng
in de ontwikkeling van de curricula, en gerichte fondsen werving,
meer aandacht voor inter nationalisering en buitenlandse doctores.
“Dat de ommezwaai van ‘Lovaniensis’ naar ‘Flandriensis’ rimpelloos
is verlopen, is de grote verdienste van mijn voorganger”, bevestigt
haar opvolger prof. Michiel Steyaert volmondig. Na acht jaar
als decaan van de faculteit Ingenieurswetenschappen beschikt
hij over de ervaring en de energie om Alumni Ingenieurs
KU Leuven verder te laten bloeien.
Multicampusvereniging
De nieuwe voorzitter weet zich gesterkt door de tandem
Henrioulle-Certyn. Eerstgenoemde is professor en vicecampus -
voorzitter onderzoek van Campus Diepenbeek, waar hij al jaren
de alumnirelaties behartigt. Als voorzitter van de facultaire
Werkgroep Alumni vertegenwoordigt hij de afgestudeerden van
de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen. Onbeslagen
komt Kris Henrioulle niet op het ijs bij Alumni Ingenieurs
KU Leuven. Als bestuurder staat hij al langer mee aan het roer
van de vereniging.
“Een multicampusfaculteit is een fenomeen apart”, merkt hij op.
“Daarbij gaat het niet alleen om het aantal alumni – dat zijn er
meerdere tienduizenden – maar ook om de verscheidenheid
van culturen. Elke campus heeft een eigen historiek die dateert
van lang voor de integratie in de KU Leuven. Voeg daarbij nog
de diepgewortelde vertakking in het economische en socio -
culturele leven van de stad of regio en je hebt te maken met een
leger van oud-studenten dat zich om begrijpelijke redenen in
eerste instantie met de eigen campus identificeert”.
Die verscheidenheid betekent volgens Kris Henrioulle de rijkdom
van de faculteit. “Onze campussen zijn geen klonen van elkaar.
De facultaire alumnipolitiek vertrekt dan ook van de erkenning
van de eigenheid van elke campus. Het opbouwwerk begint
bijgevolg lokaal en breidt zich gradueel uit tot niveau van de
faculteit en vervolgens nog ruimer tot de overkoepelende
alumnivereniging. Je kunt het vergelijken met een drietrapsraket.
Die rekent op de stuwkracht van de eerste trap om van de grond
te geraken, dan op het vermogen van de tweede om op snelheid
te komen en tenslotte op de aansturing door trap drie om de
weg naar de bestemming in te slaan”.
Preses en manager
Met Daphne Certyn als ondervoorzitter zet AIKULeuven een
sleutelpion op het schaakbord. De derde vrouwelijke preses van
de inmiddels honderdjarige Vlaamse Technische Kring (VTK)
werkte zich in de kijker als een manager én een leider die maakte
dat de studentenvereniging versterkt uit de coronacrisis kwam.
Daphne studeerde in 2020 af als burgerlijk ingenieur.
Nadien bekwaamde zich nog een jaar in bedrijfskunde en
management aan de Vlerick Business School. De kennismaking
met VTK herinnert ze zich nog levendig. “Tijdens de onthaal -
dagen voor de nieuwkomers werd ik getroffen door het
engagement van de presidiumleden. In die mate dat ik me bij de
start van het academiejaar opgaf als vrijwillig medewerker.
Gaandeweg leerde ik zo de forse KMO die VTK de facto is beter
kennen in al zijn facetten, functies, producten, diensten en
resources. In het derde bachelorjaar trad ik effectief toe tot het
presidium, waar ik me kon uitleven in de business relations met
als pronkstuk de jobbeurs. Twee jaar later volgde dan de kroon
op het werk met de verkiezing tot preses”. >
CONNECTING
41

NIEUWS VAN ALUMNI
Als preses van VTK had Daphne automatisch een zitje in de Raad
van Bestuur van AIKULeuven. De ondervoorzitter speelt dus op
vertrouwd terrein. “VTK heeft ook een eigen alumniwerking,
maar die trekt om voor de hand liggende redenen in eerste
instantie de oud-strijders van de afgezwaaide presidia aan.
AIKULeuven legt de lat hoger en ziet haar doelgroep ook breder”.
Engagement
Wat bezielt een jongedame uit Lokeren om preses te worden
van een van de meest prestigieuze studentenverenigingen van
de KU Leuven? Opnieuw valt het woord ‘engagement’. “VTK is
veel meer dan een ‘technische’ kring. We werken niet met
machines of formules maar wel met en voor jonge mensen.
Die bieden we een leerschool voor het ontwikkelen van
professionele vaardigheden die al even onmisbaar zijn als
vakkennis. Het engagement impliceert verder ook betrokkenheid
bij de opleiding. Dit wil zeggen dat je je studie niet gewoon
ondergaat maar wel méé-maakt samen de professoren en het
onderwijsondersteunend personeel. Die samenwerking heeft er
o.m. toe geleid dat de faculteit de coronacrisis meer dan
behoorlijk heeft kunnen opvangen”.
Netwerking
Samen met prof. Michiel Steyaert benadrukt Daphne Certyn dat
AIKULeuven een vereniging is van en voor professionals die
elkaar veel te bieden hebben. “Netwerking is de troef bij uitstek
die we moeten uitspelen, zeker bij de recent afgestudeerden die
nog hun weg zoeken in de beroepspraktijk. Hun diploma hebben
ze al mee. Na de studie kunnen de juiste contacten op het juiste
moment het verschil maken. Die contacten moet je al vroeg
beginnen op te bouwen”.
Op de vraag of een alumnivereniging nog zin heeft in deze tijden
van Facebook en Twitter reageert Michiel Steyaert met
overtuiging: “Die facilitering van netwerken is cruciaal: daarom
zorgen we ervoor dat de aanwezigen op het einde van een
activiteit kunnen napraten bij een glas. Spijtig dat dit niet kon
gedurende de COVID-crisis. We hopen dat het vanaf nu opnieuw
mogelijk wordt. Anderzijds heeft de video-ervaring van verleden
jaar getoond dat activiteiten op die manier gemakkelijker
verspreid kunnen worden over de verschillende campussen.
Het wordt dan ook mogelijk om de video-opname later ter
beschikking te stellen van leden die zich niet konden vrijmaken”.
Ledenwerving
“Van de meer dan 45.000 afgestudeerde ingenieurs (burgerlijk
en industrieel) uit onze associatie, zijn minder dan tien procent
actieve leden”, betreurt Michiel Steyaert. “Het verbaast mij ook
dat zo weinig van onze professoren lid zijn. Er is dus nog een
lange weg te gaan! Wij moeten beter luisteren naar onze leden,
naar onze doctorandi, naar onze buitenlandse studenten.
Vooral jongere alumni verdienen meer aandacht: de benoeming
van Daphne Certyn is hier een sterk signaal.”
“Ook moeten we werken aan de professionalisering. Daarom
hebben onze twee faculteiten Eva Strauven aangeworven voor
de logistieke ondersteuning”.
De jonge alumni -burgerlijk en industrieel- ressorteren onder de
vleugels van de bevlogen ondervoorzitter. “Er is een werkgroep
in de maak die de opdracht krijgt een strategie en een policy te
ontwikkelen”, zegt Daphne Certyn. “Daarvoor doen we een
beroep op voormalige presidiumleden bij wie het heilig vuurt nog
brandt. In de Leuvense studentenverenigingen VTK en Industria
hoeven we niet ver te zoeken. Op de campussen buiten Leuven
liggen de kaarten anders. Als je het mij vraagt wordt dat de
grootste uitdaging en tevens de lakmoesproef voor de inter -
facultaire werking van onze vereniging”.
Internationaal
“Wij willen meer contact met onze internationale alumni en hen
regelmatig informeren”, vervolgt Michiel Steyaert. “Michael Kraft,
een collega op Elektrotechniek, zal dit speciaal behartigen.
Onze talrijke doctoraatsstudenten uit het buitenland moeten we
nauwer bij de faculteit betrekken en we moeten horen wat zij van
ons verwachten. Nu blijven zij meestal opgesloten binnen hun
onderzoeksgroep of departement. Na hun promotie keren de
meesten terug naar hun land. Het zijn toponderzoekers waarmee
we kunnen samenwerken en gemeenschappelijke projecten
opzetten. Bovendien zijn ze ook goede ambassadeurs. Zij kunnen
hun veelbelovende studiegenoten stimuleren om hier verder te
komen studeren”.
Activiteiten
Volgens Kris Henrioulle is de metafoor van de drietrapsraket ook
toepasselijk op de aard van de activiteiten en de belangstelling
van het publiek. “Op de campussen scoor je het best met reünies,
jubileumvieringen en regionale bedrijfsbezoeken. Op facultair
niveau kijken we welke activiteiten ook campusoverschrijdend
aangeboden kunnen aanslaan. En bij AIKULeuven gaan we nog
ruimer of dieper -beide zijn mogelijk- met als paradepaardje de
forumavonden over een specifiek thema dat zowel de burgerlijk
als de industrieel ingenieurs aanspreekt”.
“Ook het concept van de alumniwerking is verschillend”, betogen
Steyaert en Henrioulle eenparig. “Daar waar de activiteiten op de
campussen doorgaans gratis zijn, werkt de alumnivereniging op
basis van betalend lidmaatschap. Gelet op de verschillende
doelstellingen zijn beide alumniwerkingen in principe geen
concurrenten. Ze zijn complementair in die zin dat de ene
voortbouwt op de andere, resp. een opstap betekent naar meer
inhoudelijke verbreding of verdieping”.
Yves Persoons
Yves Willems
42

Prof. Michiel Steyaert, Prof. Sofie Pollin, Prof. Kris Henrioulle en Daphne Certyn
© Julie Feyaerts
CONNECTING
43

AANKONDIGING
ALUMNI AWARDS AIKULEUVEN
Alumni Ingenieurs KU Leuven organiseert voor de tweede keer de 'Alumni Awards
AIKULeuven'. Deze award wordt uitgereikt aan eigen alumni die een grote impact
hebben (gehad), nationaal of internationaal, op maatschappelijk vlak of zichzelf
hebben onderscheiden op het domein van ingenieurswerk. De titelhouders zijn
een inspiratiebron voor onze studenten en alumni en zullen fungeren als rolmodel.
Er worden twee winnaars gekozen, iemand van de faculteit Ingenieurswetenschappen en iemand van de faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen. In mei 2021 won Serge de Gheldere (alumnus van Groep T) de eerste Award Alumni Ingenieurs
KU Leuven voor industrieel ingenieurs. Ben jij de persoon die wij zoeken of ken jij een waardige opvolger? Je kan vanaf nu je
nominaties doorsturen tot 1 december 2021.
Meer informatie over de procedure en vereisten kan je vinden via de website en via het alumni -
platform KU Leuven Connect.
www.alum.kuleuven.be/alumni-ingenieurs/nieuws-activiteiten/nieuws/nieuws2021/call-for-alumni-award-
AIKUL-nominations
Blijf in contact
Word lid van Alumni Ingenieurs KU Leuven
of hernieuw je lidmaatschap
3 3 keer per jaar ConnectING in je brievenbus, uitgegeven
door de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen in
samenwerking met de alumnikringen
3 Sponsoring van promotiebijeenkomsten
3 Uitnodigingen voor heel wat universitaire activiteiten en
exclusieve events
3 Kortingen op o.a. Festival van Vlaanderen en andere
Samenaankoop KU Leuven-voordelen zoals kortingen op
Kinepolis filmtickets, pretparkbezoeken e.a.
3 …
Bouw aan je kennis. Deel ervaringen.
Verruim je netwerk. Blijf verbonden.
www.linkedin.com/groups/42357/
Je kan je lidmaatschap (25 euro) combineren met een
lidmaatschap van de ie-net ingenieursvereniging.
connect.kuleuven.cloud