You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SPECIALE EDITIE<br />
ALLES OVER HOE DE EU<br />
WERKT EN DE MACHT EN<br />
ONMACHT VAN NEDERLAND<br />
EUROPE<strong>SE</strong><br />
UNIE
VERLICHT ‘Europa’ komt mogelijk van<br />
het Fenicische ereb, avond. Daar waar<br />
de zon ondergaat. Maar in de 21ste eeuw<br />
is Europa juist een plaats van licht.<br />
‘Beschaving bestaat alleen in een aantal<br />
<strong>Europese</strong> steden,’ schreef de Britse<br />
auteur Harold Nicolson (1886-1968).<br />
2 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
ALLES OVER HOE DE EU<br />
WERKT EN DE MACHT EN<br />
ONMACHT VAN NEDERLAND<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 3
AMU<strong>SE</strong><br />
Duits-Frans<br />
Rijk van 27<br />
Jelte Wiersma in Brussel<br />
DE EUROPE<strong>SE</strong> UNIE IS EEN<br />
VERBOND VAN 27 LANDEN, MET<br />
FRANKRIJK EN DUITSLAND ALS KERN<br />
6 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 7
BRUS<strong>SE</strong>L<br />
TRIOMFBOOG<br />
Koning Leopold II liet<br />
ter ere van 50 jaar<br />
België in 1880<br />
het Jubelpark<br />
aanleggen<br />
Hoofdstad met<br />
Jelte Wiersma in Brussel<br />
Brussel is een hoofdstad. Dat<br />
is het nu zelfs meer dan ooit:<br />
als belangrijkste locatie van de<br />
<strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong> passeerde het<br />
Washington als stad met de<br />
meeste ambassades. Portret van<br />
een licht verweesd universum.<br />
Brussel Vlaams! Dat is sinds de jaren<br />
vijftig de slogan van Nederlandstalige<br />
Belgen die letterlijk hoorden<br />
hoe hun stad werd afgepakt<br />
door Franstaligen. Vooruitgespoeld<br />
naar de 21ste eeuw klinkt<br />
dat een beetje koddig. Brussel is nooit Vlaams geweest,<br />
het is een Brabantse stad. Wel was het duizend<br />
jaar Nederlandstalig. Tot de Franstalige elite<br />
de onderdanige Nederlandstaligen hun taal oplegde.<br />
Maar inmiddels is Brussel vooral een eigen<br />
universum. De negentien Brusselse gemeenten<br />
vormen formeel één van de drie Belgische gewesten,<br />
naast Vlaanderen en Wallonië.<br />
Op papier is dit hoofdstedelijke gewest Fransen<br />
Nederlandstalig. Dat is op papier. In de prak-<br />
22 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
Hoofdletter<br />
tijk is Brussel steeds meer losgezongen geraakt<br />
van België. Nog maar eenderde van de 1,2 miljoen<br />
inwoners is in België geboren. Eenderde is<br />
van niet-westerse komaf, eenderde van westerse.<br />
Brussel is een kosmos op zichzelf. De Franstalige<br />
Walen willen maar weinig van Brussel weten. Dat<br />
is de stad van grote indus triëlen die de winsten<br />
uit de Waalse mijnbouw in hun zak staken. Parlement<br />
en regering van Wallonië zitten dan ook<br />
in Namen, terwijl die van Vlaanderen in Brussel<br />
zijn gevestigd en niet in het Vlaamse gewest.<br />
Wat Brussel vooral is, toen en nu: een hoofdstad.<br />
Dat was het van 1267 tot en met Napoleons<br />
inval als de hoofdstad van het hertogdom Brabant.<br />
Tijdens het Verenigde Koninkrijk der Nederlanden<br />
deelde het met Den Haag het landsbestuur,<br />
sinds de scheiding in 1830 is het de hoofdstad<br />
van België.<br />
Haar gloriejaren beleefde Brussel in de tweede<br />
helft van de negentiende eeuw. België was toen<br />
in absolute zin de tweede economie ter wereld,<br />
na het Verenigd Koninkrijk. De stad, die begon<br />
rond een burcht op een eiland in de inmiddels<br />
gedempte rivier de Zenne, werd door de opeenvolgende<br />
koningen Leopold uitgebreid met<br />
prachtige lanen met herenhuizen.<br />
Na de Tweede Wereldoorlog volgde een nieuwe<br />
impuls. De NAVO en de <strong>Europese</strong> Gemeenschappen<br />
kregen Brussel als belangrijkste vestigingsplaats.<br />
Dat de stad daarin slaagde, kwam vooral<br />
door de strategische ligging tussen de <strong>Europese</strong><br />
grootmachten en het gegeven dat andere NAVO-<br />
ATOMIUM Wereldberoemd<br />
symbool van Brussel,<br />
102 meter hoog, is gebouwd<br />
voor de Wereldexpo in 1958<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 23
EUROPE<strong>SE</strong> RAAD<br />
De premiers, presidenten en<br />
bondskanseliers hebben het<br />
voor het zeggen. Zonder hun<br />
instemming gebeurt er niets<br />
in de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong>.<br />
Jelte Wiersma in Brussel<br />
Het Europees Parlement en de<br />
<strong>Europese</strong> Commissie zijn de<br />
beeldbepalende EU-instituties,<br />
maar zij kunnen niets<br />
zonder de echte bazen: de<br />
<strong>Europese</strong> Raad van Regeringsleiders<br />
en Staatshoofden. Dit gezelschap van premiers,<br />
presidenten en bondskanseliers bepaalt.<br />
Zonder hun instemming gebeurt er niets in de<br />
<strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong>. Zij bepalen hoeveel macht Parlement,<br />
Commissie, Europees Hof van Justitie en<br />
<strong>Europese</strong> Centrale Bank hebben, hoeveel geld<br />
waaraan mag worden uitgegeven en welke wetten<br />
worden ingesteld of afgeschaft. Daarbij bepalen<br />
nationale parlementen, afhankelijk van het<br />
land, in meer of mindere mate de grenzen waarbinnen<br />
de regeringsleiders mogen opereren. Ook<br />
zijn het de 27 regeringsleiders die instructies geven<br />
aan, dan wel zich verregaand bemoeien met<br />
de Raden van ministers. Daarin komen de vakministers,<br />
zoals die van Financiën, Buitenlandse<br />
Zaken en Landbouw, bijeen voor besluitvorming.<br />
Dat de regeringsleiders het machtscentrum in<br />
de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong> vormen, lijkt vanzelfsprekend<br />
gezien de spectaculaire crises-toppen in de afgelopen<br />
jaren over de euro, immigratie en corona.<br />
Maar dat was het in eerste instantie niet.<br />
EU-integratie was in de eerste jaren vooral een<br />
zaak van de ministers van Buitenlandse Zaken.<br />
Het Verdrag van Parijs, waarmee werd besloten<br />
tot oprichting van de <strong>Europese</strong> Gemeenschap<br />
voor Kolen en Staal (EGKS), is in 1951 uitonderhandeld<br />
door de ministers van Buitenlandse<br />
Zaken. Initiatiefnemer was Robert Schuman, de<br />
EUROPAGEBOUW<br />
Vergaderzaal van de <strong>Europese</strong><br />
Raad van Regeringsleiders en<br />
de Raad van de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong><br />
De machthebbers<br />
in de EU<br />
26 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
Franse minister van Buitenlandse Zaken. Hij<br />
wilde eerst eigenlijk heel wat anders, namelijk<br />
de Duitse industrieregio’s Saarland en Ruhrgebied<br />
onder Frans gezag brengen. De rest van<br />
Duitsland zou agrarisch worden en de Sovjet-<br />
<strong>Unie</strong> mocht invloed uitoefenen in de delen van<br />
Duitsland die de Verenigde Staten en het Verenigd<br />
Koninkrijk na de oorlog hadden bezet.<br />
De Britse minister van Buitenlandse Zaken<br />
Ernest Bevin (Labour) blokkeerde dit Franse<br />
plan. Hij had al ver voor de oorlog ingezien hoe<br />
pervers zowel het nazisme als communisme is en<br />
probeerde, hoewel hij een hekel had aan Duitsers,<br />
waar maar mogelijk Duitsland uit Sovjet-<br />
handen te houden. Om dat voor elkaar te krijgen,<br />
moest West-Duitsland democratisch zelfbestuur<br />
krijgen, worden opgenomen in een militaire alliantie<br />
tegen de Sovjet-<strong>Unie</strong> (NAVO) en herindustrialiseren.<br />
Met zijn Amerikaanse collega-minister<br />
van Buitenlandse Zaken George Marshall<br />
slaagde Bevin daarin.<br />
Paniek in Parijs<br />
Dit leidde tot paniek in Parijs, waar de vrees voor<br />
een opnieuw gemilitariseerd en geïndustrialiseerd<br />
Duitsland groot was. Na de Britse garantie<br />
dat het Verenigd Koninkrijk extra militairen in<br />
West-Duitsland zou stationeren om eventuele<br />
In Parijs was<br />
de vrees groot<br />
voor een opnieuw<br />
gemilitariseerd en<br />
geïndustrialiseerd<br />
Duitsland<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 27
BEGROTING<br />
Naar wie<br />
gaan de<br />
euro’s?<br />
Jelte Wiersma in Brussel<br />
WELKE LANDEN BETALEN GELD AAN DE<br />
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE, WELKE KRIJGEN GELD<br />
EN WAARAAN WORDT HET BESTEED?<br />
38 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 39
ESSAY<br />
Het gevecht<br />
om de euro<br />
Het begint met Italië redden, en als we niet uitkijken<br />
eindigt het met een Europees ministerie van Financiën.<br />
Jan-Hein Jesse en<br />
prof.dr. Adriaan Schout<br />
De slag om de euro is een nieuwe fase<br />
ingegaan. Het getouwtrek ging altijd<br />
om twee zaken: de twijfelachtige<br />
positie van Italië en de verdieping<br />
van de <strong>Europese</strong> integratie.<br />
Italië is niet het enige euroland met stagnerende<br />
groei en te hoge staatsschulden, maar is wel cruciaal<br />
doordat het too big to fail is. De voortdurende<br />
vraag is dus of Italië overeind blijft zonder<br />
de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong> (EU) als begrotingsunie (fiscal<br />
union), met euro-obligaties, <strong>Europese</strong> belastingen<br />
en de <strong>Europese</strong> Commissie als Europees ministerie<br />
van Financiën.<br />
Bij oplopende inflatie en rentes, en zonder de<br />
opkoopprogramma’s van de <strong>Europese</strong> Centrale<br />
Bank (ECB) zijn Italië en andere zwakke landen<br />
gevaarlijk crisisgevoelig. Vooralsnog houden de<br />
ECB en het recente <strong>Europese</strong> coronanoodfonds<br />
van 807 miljard euro Italië uit de wind. Bij rentestijging,<br />
economische tegenslag of nieuwe politieke<br />
instabiliteit hangt de onhoudbaarheid van<br />
Italië onverminderd in de lucht.<br />
De druk is daarom groot om haast te maken<br />
met de begrotingsunie. Bepalend in deze strijd<br />
zijn de finan ciële markten. De financiële sector<br />
koopt nu nog staatsobligaties van zwakke landen<br />
tegen lage, maar relatief aantrekkelijke rentes,<br />
omdat de ECB signalen blijft afgeven dat zij de<br />
staatsobligaties zal steunen door de schulden op<br />
te kopen van die landen. De ECB als achtervang.<br />
Naast de opkoopprogramma’s willen banken,<br />
beleggers en pensioenfondsen dat de EU zelf triple-A<br />
schuldpapier gaat uitgeven en investeert in<br />
ambitieuze <strong>Europese</strong> plannen als de Green Deal<br />
en de digitalisering. EU-obligaties bieden zekerheid,<br />
terwijl de kans dat Italië voor 2030 failliet<br />
gaat in financiële kringen vorig jaar nog werd geschat<br />
op 35 procent, en mogelijk hoger, afhankelijk<br />
van de rentestand. Het gaat dus allang niet<br />
meer alleen over Noord versus Zuid. Het gaat<br />
Jan-Hein Jesse (1961) MBA<br />
is na een carrière bij ING en<br />
SHELL non-executive en<br />
adviseur in private equity.<br />
Prof.dr. Adriaan Schout (1961)<br />
is hoogleraar aan de Radboud<br />
Universiteit en senior-expert<br />
van Instituut Clingendael.<br />
evenzeer over Noord versus de kapitaalmarkten.<br />
Het komende kabinet zal een strategie moeten<br />
hebben om de trend die uitmondt in een begrotingsunie<br />
bij te sturen. Tot nu toe is Nederland<br />
veelal reactief geweest. Aanvankelijk had de euro<br />
ruwweg twee doelen. Nederland wilde het economische<br />
verkeer vergemakkelijken (‘meer markt’),<br />
terwijl voor de <strong>Europese</strong> Commissie het doel was<br />
om de <strong>Europese</strong> lidstaten onherroepbaar te verweven<br />
in de ever closer union.<br />
De legendarische Franse Commissievoorzitter<br />
Jacques Delors was de grondlegger<br />
van de euro. Hij wilde de <strong>Europese</strong> integratie<br />
verdiepen en dacht daarbij vooral aan het<br />
optuigen van de monetaire en de sociale unie.<br />
Met de binnenmarkt had hij niet veel op: ‘Je kunt<br />
niet verliefd worden op de interne markt.’ Volgens<br />
Delors had de markt een ziel nodig en hij<br />
streefde naar een Europa gebaseerd op solidariteit.<br />
De monetaire unie was de noodzakelijke<br />
stap om de kille harde Duitse mark te overvleugelen.<br />
De proactieve Delors besefte dat de euro<br />
een brug te ver was. Daarom begon hij met de interne<br />
markt.<br />
De interne markt was een doorslaand succes.<br />
Het vrije verkeer van goederen en personen sprak<br />
enorm aan. Grenzen verdwenen en de handel<br />
kreeg nieuwe impulsen. Onder Delors steeg de populariteit<br />
van de EU tot een hoogtepunt dat de tijd<br />
rijp maakte voor het vervolg. De <strong>Europese</strong> Commissie<br />
publiceerde het strategiedocument Eén<br />
markt één munt in de aanloop naar het Verdrag<br />
van Maastricht (1992). In Maastricht werd de euro<br />
opgericht, met daarbij de <strong>Europese</strong> Centrale Bank<br />
in de geest van het strenge Duitsland. De euro versterkte<br />
de interne markt én het verdiepte de ever<br />
closer union. De Fransman Delors had deze slag<br />
om de euro goed gespeeld.<br />
Ook de invulling van de euro was grotendeels<br />
56 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 57
VERTEGENWOORDIGING<br />
Bij de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong> werken circa 50.000<br />
mensen. Welke Nederlanders bekleden<br />
er een politieke of ambtelijke topfunctie?<br />
50 Nederlanders<br />
in de EU<br />
Rein Sloof<br />
Europees Parlement<br />
1. Malik Azmani (1976)<br />
Lid Europees Parlement VVD<br />
2. Tom Berendsen (1983)<br />
Lid Europees Parlement CDA<br />
3. Mohammed Chahim (1985)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
4. Peter van Dalen (1958)<br />
Lid Europees Parlement<br />
Christen<strong>Unie</strong><br />
5. Bas Eickhout (1976)<br />
Lid Europees Parlement<br />
GroenLinks<br />
6. Marcel de Graaff (1962)<br />
Lid Europees Parlement PVV<br />
7. Bart Groothuis (1981)<br />
Lid Europees Parlement VVD<br />
8. Anja Hazekamp (1968)<br />
Lid Europees Parlement<br />
Partij voor de Dieren<br />
9. Michiel Hoogeveen (1989)<br />
Lid Europees Parlement JA21<br />
10. Jan Huitema (1984)<br />
Lid Europees Parlement VVD<br />
11. Agnes Jongerius (1960)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
12. Esther de Lange (1975)<br />
Lid Europees Parlement CDA<br />
13. Jeroen Lenaers (1984)<br />
Lid Europees Parlement CDA<br />
14. Toine Manders (1956)<br />
Lid Europees Parlement CDA<br />
15. Caroline Nagtegaal-van Doorn<br />
(1980)<br />
Lid Europees Parlement VVD<br />
16. Samira Rafaela (1989)<br />
Lid Europees Parlement D66<br />
17. Thijs Reuten (1974)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
18. Rob Rooken (1969)<br />
Lid Europees Parlement JA21<br />
19. Dorien Rookmaker (1964)<br />
Lid Europees Parlement<br />
niet-fractiegebonden<br />
20. Rob Roos (1966)<br />
Lid Europees Parlement JA21<br />
21. Bert-Jan Ruissen (1972)<br />
Lid Europees Parlement SGP<br />
22. Annie Schreijer-Pierik (1953)<br />
Lid Europees Parlement CDA<br />
23. Liesje Schreinemacher (1983)<br />
Lid Europees Parlement VVD<br />
24. Kim van Sparrentak (1989)<br />
Lid Europees Parlement<br />
GroenLinks<br />
25. Tineke Strik (1961)<br />
Lid Europees Parlement<br />
GroenLinks<br />
26. Paul Tang (1967)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
27. Vera Tax (1972)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
28. Sophie in ’t Veld (1963)<br />
Lid Europees Parlement D66<br />
29. Lara Wolters (1986)<br />
Lid Europees Parlement PvdA<br />
Rechterlijke macht<br />
30. Daniëlle Goudriaan (1972)<br />
Aanklager bij Europees Openbaar<br />
Ministerie<br />
31. Sacha Prechal (1959)<br />
Rechter bij Europees Hof van<br />
Justitie<br />
32. Marc van der Woude (1960)<br />
President van het Gerecht bij het<br />
Europees Hof van Justitie<br />
<strong>Europese</strong> Commissie<br />
33. Martijn de Grave (1971)<br />
Lid kabinet van vicevoorzitter<br />
Maroš Šefčovič, verantwoordelijk<br />
voor advisering relatie tussen de<br />
<strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong> en het Verenigd<br />
Koninkrijk<br />
34. Gert Jan Koopman (1966)<br />
Directeur-generaal Begroting<br />
<strong>Europese</strong> Commissie<br />
35. Joost Korte (1958)<br />
Directeur-generaal Werkgelegenheid,<br />
Sociale Zaken en Inclusie<br />
36. Maarten Masselink (1977)<br />
Plaatsvervangend afdelingshoofd<br />
directoraat-generaal Economische<br />
en Financiële Zaken. Verantwoordelijk<br />
voor Nederland en de Baltische<br />
staten.<br />
37. Henk Post (1954)<br />
Directeur en buitengewoon adviseur<br />
bij het directoraat-generaal<br />
Personeel en Veiligheid<br />
38. Diederik Samsom (1971)<br />
Kabinetschef Europees<br />
Commissaris Frans Timmermans<br />
39. Ben Smulders (1960)<br />
Juridisch Hoofdadviseur bij<br />
de <strong>Europese</strong> Commissie<br />
40. Frans Timmermans (1961)<br />
Uitvoerend vicevoorzitter, verantwoordelijk<br />
voor de Green Deal<br />
41. Maarten Verwey (1970)<br />
Directeur-generaal Economische<br />
en Financiële Zaken<br />
Overige instanties<br />
42. Alex Brenninkmeijer (1951)<br />
Lid van de <strong>Europese</strong> Rekenkamer<br />
43. Frank Elderson (1970)<br />
Lid raad van bestuur <strong>Europese</strong><br />
Centrale Bank<br />
44. Robert de Groot (1961)<br />
Permanent Vertegenwoordiger<br />
bij de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong><br />
45. Maryem van den Heuvel<br />
(1962)<br />
Directeur-generaal Externe<br />
Betrekkingen (RELEX) bij de<br />
<strong>Europese</strong> Raad<br />
46. Petra Hielkema (1972)<br />
Voorzitter EIOPA (toezichthouder<br />
pensioenen en verzekeringen)<br />
47. Sven Koopmans (1973)<br />
Vredesgezant Midden-Oosten<br />
namens de <strong>Europese</strong> <strong>Unie</strong><br />
48. Christiaan Rebergen (1970)<br />
Bestuurslid Europees<br />
Stabiliteitsmechanisme<br />
49. Stella Ronner-Grubačić (1964)<br />
Ambassadeur Gender en<br />
Diversiteit <strong>Europese</strong> Dienst<br />
voor Extern Optreden<br />
50. Aleid Wolfsen (1960)<br />
Vicevoorzitter Europees Comité<br />
voor gegevensbescherming<br />
74 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
1 2 3 4 5 6 7<br />
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
8 9 10 11 12 13 14<br />
15 16 17 18 19 20 21<br />
22 23 24 25<br />
26 27 28 29<br />
30 31 32 33 34 35 36<br />
37 38 39 40 41 42 43<br />
44 45 46 47 48 49 50<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 75
UNIE<br />
Geciteerd<br />
Wat zeiden zij over de <strong>Europese</strong><br />
integratie? Beroemde uitspraken,<br />
van Churchill tot Juncker.<br />
Jelte Wiersma<br />
‘De EU is de grootste dwaasheid<br />
van de moderne tijd.’<br />
MARGARET THATCHER, PREMIER VAN HET<br />
VERENIGD KONINKRIJK (1979-1990)<br />
‘Wat tegenwoordig de<br />
EU is, is opgezet opdat<br />
Frankrijk en Duitsland<br />
elkaar zo stevig konden<br />
omhelzen dat geen van<br />
beide een arm vrij heeft<br />
om de ander te slaan.’<br />
TIM MARSHALL, AUTEUR VAN<br />
PRISONERS OF GEOGRAPHY (2019)<br />
‘Ik ben overtuigd van<br />
Europa. Niet alleen als<br />
erfenis van het verleden,<br />
maar als hoop en visie<br />
voor de toekomst.’<br />
ANGELA MERKEL, BONDSKAN<strong>SE</strong>LIER<br />
VAN DUITSLAND (2005-<strong>2021</strong>)<br />
‘Eens moet Europa<br />
een realiteit worden<br />
waarin Europeanen<br />
kunnen leven.’<br />
WILLY BRANDT,<br />
BONDSKAN<strong>SE</strong>LIER VAN<br />
WEST-DUITSLAND<br />
(1969-1974)<br />
‘We beslissen iets en<br />
wachten enige tijd om te<br />
zien wat er gebeurt. Volgt<br />
er geen gedoe, dan gaan we<br />
weer verder. De meesten<br />
begrijpen toch niet wat er is<br />
beslist. We doen dat stap<br />
voor stap, tot er geen weg<br />
terug meer mogelijk is.’<br />
JEAN-CLAUDE JUNCKER, VOORZITTER<br />
VAN DE EUROPE<strong>SE</strong> COMMISSIE<br />
(2014-2019)<br />
‘Europa<br />
is onze<br />
toekomst.<br />
Europa is<br />
ons lot.’<br />
HELMUT KOHL,<br />
BONDSKAN<strong>SE</strong>LIER<br />
VAN (WEST-)<br />
DUITSLAND<br />
(1982-1998)<br />
96 • <strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE
‘Wij zijn met Europa, maar niet van<br />
Europa. We zijn verbonden, maar<br />
niet samen. We zijn geïnteresseerd<br />
en geassocieerd, maar niet<br />
opgenomen. Als het Verenigd<br />
Koninkrijk moet kiezen tussen<br />
Europa en de open zee, moet het<br />
altijd kiezen voor de open zee.’<br />
WINSTON CHURCHILL, PREMIER VAN HET<br />
VERENIGD KONINKRIJK (1940-1945, 1951-1955)<br />
EUROPE<strong>SE</strong> UNIE<br />
‘Nationalisme<br />
is oorlog.’<br />
FRANÇOIS MITTER-<br />
RAND,<br />
PRESIDENT VAN<br />
FRANKRIJK<br />
(1981-1995)<br />
‘De <strong>Europese</strong><br />
geschiedenis toont<br />
herhaalde pogingen om<br />
het gouden tijdperk van<br />
vrede en welvaart onder<br />
de Romeinen te<br />
herontdekken. Napoleon,<br />
Hitler, verscheidene<br />
personen hebben het<br />
geprobeerd. En het eindigt<br />
tragisch. De EU is ook een<br />
poging om dit te bereiken,<br />
met andere middelen.’<br />
BORIS JOHNSON, PREMIER VAN HET<br />
VERENIGD KONINKRIJK (2019-HEDEN)<br />
‘De <strong>Europese</strong><br />
muntunie is, en was<br />
bedoeld als een<br />
opstap naar een<br />
verenigd Europa.’<br />
WIM DUI<strong>SE</strong>NBERG, EERSTE<br />
VOORZITTER VAN EUROPE<strong>SE</strong><br />
CENTRALE BANK (1998-2003)<br />
‘De economische<br />
samensmelting zou afdwingen<br />
dat naties hun soevereiniteit<br />
laten samensmelten tot een<br />
<strong>Europese</strong> staat.’<br />
JEAN MONNET, VOORZITTER HOGE<br />
AUTORITEIT EUROPE<strong>SE</strong> GEMEENSCHAP<br />
VOOR KOLEN EN STAAL (1952-1955)<br />
‘Europa is Frankrijk<br />
en Duitsland. De rest<br />
is versiering.’<br />
CHARLES DE GAULLE, PRESIDENT<br />
VAN FRANKRIJK (1959-1969)<br />
<strong>EW</strong> SPECIALE EDITIE • 97
€ 8,99
Change language