24.06.2021 Views

Magazine Leef! 30

Magazine Leef! schrijft maatschappelijk betrokken verhalen voor en door inwoners van de gemeente Noordwijk

Magazine Leef! schrijft maatschappelijk betrokken verhalen voor en door inwoners van de gemeente Noordwijk

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Magazine

gratis magazine voor alle

inwoners van Noordwijk,

noordwijkerhout en de zilk

NUMMER 30

juni 2021

Wendy Palm

Frisse start bij Veldzicht

In deze editie

leest u alles over de

wegwijzer LeefMee!.

Tips voor een leuk(er)

leven in onze

mooie gemeente

Noordwijk.

Open Up


IN 5 STAPPEN AAN DE SLAG

MET JOUW TALENTEN!

Project Talent: Het MDT-traject van de Duin- & Bollenstreek

Talent ontdekken, nieuwe mensen ontmoeten en iets goeds

doen voor een ander. Dat is Project Talent. Het project voor

jongeren (van 14 t/m 27 jaar) dat gemiddeld 6 maanden duurt

en minimaal 1 dagdeel per week inzet (totaal 80 uur) vraagt.

Deelnemers krijgen eerst 4 trainingen en gaan

vervolgens 5 maanden lang 1 dagdeel per

week vrijwilligerswerk doen bij een

Doe-Plek (lokale/regionale organisatie).

Dit zeggen de huidige deelnemers over

Project Talent:

‘IK WEET NU WAT VOOR OPLEIDING

IK WIL GAAN DOEN EN HOE IK AAN DE

SLAG KAN GAAN MET MIJN KWALITEITEN’

‘IK KAN NU VOOR EEN

GROEP PRATEN’

Projectleider

Peggy Stokkel

STARTDATUM

1 SEPTEMBER

NOORDWIJK

HILLEGOM

TEYLINGEN

KATWIJK

‘IK HEB EEN BETER INZICHT

IN MIJZELF GEKREGEN”

Wie zitten achter Project Talent?

Welzijnskwartier slaat samen met partners

Welzijn Noordwijk, Welzijn Teylingen,

WelzijnsKompas en gemeenten Katwijk,

Hillegom, Lisse en Teylingen (HLT) en

Noordwijk de komende twee jaar de

handen ineen om een mooi programma op

te zetten voor de gehele Duin- en Bollenstreek.

IN 5 STAPPEN AAN DE SLAG

MET JOUW TALENTEN!

Stap 1: Aanmelden

Meld je aan via www.projecttalentmdt.nl

Stap 2: Kennismakingsgesprek

Maak kennis met je coach/trainer

Stap 3: Trainingen (1 maand)

Volg 4 praktische trainingen over communicatie,

presentatie en kwaliteiten

Stap 4: Doe-Plek & begeleiding (5 maanden)

Koppeling aan een Doe-Plek op basis van jouw

interesses en kwaliteiten. Daarnaast houd je

contact met je coach en heb je elke maand een

bijpraatmoment met jouw groep

Stap 5: Certificaat (na 6 maanden)

‘Ik vind het zo gaaf om

te zien hoe jongeren

zich in korte tijd

ontwikkelen.’

Doe-Plek worden?

Dat kan ook. Sluit aan bij andere mooie

organisaties zoals: jongerenplatform Kattuk,

redactie bij Noordwijk Nu, fietsmaatje

Lisse-Hillegom, Stoomtrein Katwijk Leiden,

dagbesteding Langeveldshof, repaircafé de

JoJo, sportbedrijf Katwijk en Lisse actief.

Meer informatie en opgeven voor september? www.projecttalentmdt.nl

Feestelijke uitreiking van jouw MDT-certificaat!

Niekee stapt wekelijks

op de fiets voor

Fietsmaatjes Lisse.

Bekijk hier de clip

(projecttalentmdt.nl).



0

1

Coverbeeld: Buro Binnen

De nieuwe wereld

Bijzondere Noordwijker

Colofon

1

1

Magazine Leef! is een uitgave van Buro Binnen

in samenwerking met Gemeente Noordwijk en

een groot aantal maatschappelijke organisaties die

actief zijn in het sociaal domein van Noordwijk.

Magazine Leef! verschijnt vier keer per jaar.

Editie 31 verschijnt september 2021.

REDACTIE: Yvonne Andrée Wiltens, Harm

Dragt, Frans van Duijn, Guus de Jong, May-lisa

de Laat, Caroline Spaans, Sybylle Kroon en

Marieke Voorn.

CONCEPT, VORMGEVING EN FOTOGRAFIE:

Pauline de Ruiter en Thomas Steenvoorden

Buro Binnen, Noordwijk

REDACTIEADRES EN ADVERTEREN:

Redactie Magazine Leef!

Voorstraat 29, 2201 HL Noordwijk

redactieleef@burobinnen.nl

Tel. 06 54 96 17 16

www.magazineleef.nl

PROJECT LEEF MEE!

Projectmanagement:

Martine Bakker

info@leefmeenoordwijk.nl

www.leefmeenoordwijk.nl

Schaapherdertjes

2

Bollenjongens

2

VERSPREIDING: Magazine Leef! wordt gratis huisaan-huis

verspreid in heel Noordwijk, 19.500 expl.

© Magazine Leef! 2021. Niets uit deze uitgave mag

op welke manier dan ook worden gereproduceerd

zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming

van de uitgever.

Dit huis-aan-huis magazine wordt elk kwartaal

gratis bezorgd bij alle inwoners van de

gemeente Noordwijk. Mogelijk gemaakt

door onze participanten en adverteerders.

Heeft u een leuk idee voor Leef! of wilt u

ook deelnemen in dit magazine? Stuur dan

een mail aan; redactieleef@burobinnen.nl

Reddingsbrigade

Mexicaanse sferen


Inhoud

oror

Participanten Open up

04 College van burgemeester

en wethouders

Voor u ligt de dertigste editie van magazine Leef! We hebben

Het wordt een mooie zomer

de deadline weer gehaald. Veel mensen vragen mij

06 Noordwijk Marketing

Je verdient Noordwijk

hoe komen jullie aan de verhalen voor het magazine?

Het antwoord is door dit blad te maken. Elke keer weer ontmoeten

we nieuwe mensen ieder met hun eigen verhaal.

10

En elk mens is bijzonder, als je maar goed luistert. Met ruim

Topaz Munnekeweij

45.000 inwoners is de inspiratiebron voor Leef! nagenoeg

Kijken wat wel kan

onuitputtelijk.

14 Noordwijkerhout

Elke editie heeft een thema. Deze keer Open Up. Of eigenlijk

Arie op Safari

een frisse, nieuwe start. Dat bedenk ik vaak als ik een rondje

18 Welzijn Noordwijk

fiets door de streek. Fietsen is mijn uitlaatklep en onderweg

Kennis maken en bakkie doen komen vaak de meest creatieve ideeën boven drijven. Zo

ontstond ook het idee voor LeefMee!. Een platform voor

24 STEK

alle inwoners van Noordwijk met tips voor een nog leuker

Nieuwbouw in bewoonde straat leven. In de maart editie kon u al inspirerende verhalen van

anderen lezen en die vindt u ook nu weer terug. En het

28 Gemeente Noordwijk

werkt! Wendy Palm las het verhaal over Veldzicht terwijl zij

Opgenomen op de werkvloer in een moeilijke periode zat. Nu bloeit ze op als vrijwilliger

en siert ze de cover van deze zomer editie. Hoe bijzonder

29 Open Up sport&cultuur

kan het lopen.

32 ‘s Heeren Loo

Echte aandacht daar draait het om Zonder onze participanten kunnen wij het magazine niet

maken. Zij zijn de basis van onze inhoud en door hun

34 Padua

financiële bijdrage krijgt elke Noordwijker het blad gratis in

Op weg naar normaal

de brievenbus. Ook zij zijn een inspiratiebron voor nieuwe

verhalen en via Leef! laten zij u kennismaken met hun

46 Raamwerk

organisatie. Zo kreeg ik een rondleiding in het nieuwe

Samen zelfstandig wonen

gebouw Plein6 van ’s Heeren Loo. Wat een mooie plek is

dat geworden. Vooral het restaurant sprak mij aan. Ook

50 ‘s Heeren Loo

dat is weer open voor bewoners én inwoners. Een ontmoetingsplek

voor iedereen waar je heerlijk kunt eten.

Restaurant Plein6 open

54 Groot Hoogwaak

Zorg op afstand

Al fietsend door de streek merk je dat alles en iedereen open

58 Bibliotheek

Verdrinken in een boek

is. Zeker nu het mooi weer is. De fietspaden zijn overvol met

de meest uiteenlopende voertuigen. Soms te vol, met de

nodige irritaties van de gebruikers. Laten we iets toleranter

zijn naar elkaar, denk ik dan. Met wat meer ruimte en begrip

60 Ivonne Clemens

voor elkaar wordt het leven een stuk aangenamer. Met

Persoonlijke aandacht bij

deze nieuwe uitgave van Leef! proberen wij ook daar

afscheid van dierbare

een steentje aan bij te dragen.

64 Sportarts Lex Mulder

08 Kunstklank

De nieuwe wereld

12 Jan van Sprang

Werken met wilde dieren

15 Schaapherdertjes

Gelukkig weer open!

16 Bollenjongens

Alles behalve oubollig

20 Reddingsbrigade

Start van strandwacht

22 Stolpersteine

Herinnering aan Joodse

plaatsgenoten

23 Daniël Travenier

Kunst in de tuin

26 ZEEPaanZEE

Mexicaanse sferen bij

Klein Leeuwenhorst

30 Vijf meiden

Omgaan met corona

33 Dierenhoeve

Roerige tijden

36 Burgemeester Verkleij

Trots op inwoners

38 LeefMee!

Zes Inspirerende ervaringen

44 Puzzel

48 Nick in gesprek met

statushouders in Noordwijk

52 Klinkenberg

Leven zonder zicht

56 Dirk de Rooij

Ontwikkelde de DeskCube

62 Onderhoud monumentale

graven is eretaak

Priiatnvnmgzn ef!

Gemeente Noordwijk • Welzijn Noordwijk • Woonzorgcentrum

Groot Hoogwaak • ‘s Heeren Loo, zorg voor mensen met een

verstandelijke beperking • Bibliotheek Bollenstreek • Raamwerk

Woningstichting STEK • Woningstichting Padua • Topaz Munnekeweij

Noordwijk Marketing • Welzijnskwartier

Veel leesplezier!

Toa

Senore

uitgever magazine Leef!

zmr22 - umr3


Sinds maart 2020 houdt corona de wereld in z’n greep.

Gelukkig zijn de versoepelingen in volle gang en komen we

steeds dichterbij de eindstreep. Samen met het college van

burgemeester en wethouders van de gemeente Noordwijk

blikken we terug op een onwaarschijnlijke periode.

Ook kijken we vooruit naar de zomer van 2021. We

stelden hen twee vragen: Welk coronamoment

is u het meest bijgebleven? En met welke

versoepeling bent u erg blij?

Het college

van burgemeester

en

wethouders:

TEKST GEMEENTE NOORDWIJK

BEELD BURO BINNEN

Burgemeester Wendy Verkleij

Welk coronamoment zult u nooit meer vergeten?

Dat zijn verschillende momenten geweest. Dat sportverenigingen

en scholen moesten sluiten. Dat ouderen geen bezoek meer

konden ontvangen. En dat onze horeca en retail niet meer open

mochten. Ook de tomeloze inzet van de helden in de zorg en

onze politiemensen zal ik nooit vergeten.

Als burgemeester moest ik optreden toen onze gemeente te vol

raakte met recreanten. Wegen en parkeerplaatsen werden afgesloten.

Het stuitte mij erg tegen de borst. Onze altijd zo gastvrije

gemeente die nu mensen terug naar huis stuurde.

Met welke OpenUp bent u het meest blij? Dat het weer kan?

Dat ik na bijna anderhalf jaar burgemeesterschap gelukkig steeds

meer mensen uit Noordwijk, Noordwijkerhout en De Zilk fysiek

kan ontmoeten. Wat was het heerlijk om een weliswaar aangepast,

maar fysieke lintjesregen te kunnen organiseren. Ook ben ik

blij met de wandelommetjes. Ik heb al veel bijzondere gesprekken

gehad met inwoners. Ik verheug mij op een mooie en normale

zomer, waarin ik hopelijk een evenement ga bezoeken.

Gemeentesecretaris Frans Mencke

Coronamoment - Dat het maatschappelijke leven ineens stil viel.

Ook letterlijk: geen overvliegende 747’s meer, merels die zich in

hun voorjaarszang nog nadrukkelijker leken te melden. De lucht

blauwer dan blauw. En dat je de directe woonomgeving- toch

onze corebusiness- veel meer ging waarderen.

Versoepeling - Een van onze kinderen woont in het buitenland.

Het was erg fijn dat de landsgrenzen weer open gingen en we

elkaar na een half jaar in levende lijve konden zien.

4

Wethouder Roberto ter Hark

Coronamoment - Het moment dat op mij de meeste indruk

heeft gemaakt, is de eerste dodenherdenking op De Dam in

coronatijd. 4 mei 2020. Ik vind al die mensen die daar normaal

gesproken bij zijn en dan de 2 minuten stilte altijd al ongelooflijk

indrukwekkend. Een geheel lege Dam heb ik zo mogelijk als nog

indrukwekkender ervaren.

Versoepeling - Het weer kunnen genieten van een drankje en

een hapje op een terras. Heerlijk! Ik ben zo blij voor de ondernemers

die weer hun passie kunnen uitoefenen. Maar ook heel blij

voor ons allemaal, dat we daar weer terecht kunnen. Mensen

kunnen ontmoeten en zien genieten. Lachende gezichten, een

kort praatje pot, persoonlijk live contact. Dat heb ik tijdens de

lockdown echt gemist. Nu hopen dat het weer ons goed gezind

blijft en we een fantastische zomer tegemoet kunnen zien.

Wethouder Dennis Salman

Coronamoment - Die keer dat ik zelf de uitslag corona

positief kreeg. Juist toen ik zo de behoefte had om nog even

mijn vader een dikke knuffel te geven die toen al duidelijk in

zijn laatste weken zat. Maar ook de vaak ingrijpende gevolgen

die alle maatregelen hebben (gehad) op de doelgroepen

binnen het sociaal domein: de jongeren, de ouderen, de

bewoners van instellingen, etc. En, een meer positieve noot,

de creativiteit van mensen, hoe ze met tegenslag omgaan.

Dat is precies ook waarom we zo investeren in het krijgen

van ‘veerkracht’ en we volop inzetten op het mee (kunnen)

doen door iedereen in onze gemeente.

Versoepeling - Dat we meer en meer weer gewoon menselijk

contact kunnen hebben in plaats van elkaar onnatuurlijk

te treffen achter een raam of op een beeldscherm. Het is


Gemeente Noordwijk

‘Het wordt een mooie zomer! ’

VLNR: THEO ALKEMADE, ROBERTO TER HARK, FRANS MENCKE, WENDY VERKLEIJ, SJAAK VAN DEN BERG EN DENNIS SALMAN

genieten dat we met dit lekkere zonnetje ook weer gewoon

het terras op kunnen. Dat de sport weer wordt hervat, etc.

Het wordt een mooie zomer!

Wethouder Theo Alkemade

Coronamoment - Het moment dat tijdens de eerste golf bij

mijn vrouw die in de zorg werkt patiënten/cliënten kwamen

te overlijden. Dat was een zeer ingrijpend gebeuren. Het

maakte de ernst van Covid duidelijk. In die periode was er

nog maar weinig bekend over hoe om te gaan met het virus.

En er waren te weinig beschermingsmiddelen voorhanden.

Versoepeling - Toen de winkels weer open gingen in april

van dit jaar. Het leven werd er meteen weer normaler en

gewoner door. Ik zie sinds dat moment meer ontspanning

bij mensen, ook in de omgang onderling. Gelukkig volgde de

horeca snel. Ik kijk uit naar de rest van de versoepelingen. Dat

er weer evenementen mogelijk zijn. En dat we afscheid kunnen

nemen van de 1,5 meter en het mondkapje. Er is gelukkig weer

perspectief voor ons allen.

Wethouder Sjaak van den Berg

Coronamoment - Dat er in 2020 geen mogelijkheid was om

evenementen als carnaval en kermis te vieren. Dat heb ik als

een groot gemis ervaren. De gezelligheid van die dagen. Dat

veel dorpsgenoten elkaar treffen en samen plezier hebben.

Versoepeling - Ik kijk erg uit naar het moment dat het weer

mogelijk is om een evenement te organiseren en samen te

komen, samen te beleven. En dat we de angst om elkaar te

besmetten en besmet te raken snel naar de achtergrond zien

verdwijnen.

5


Noordwijk Marketing

Je verdient Noordwijk

Gelukkig is de tijd aangebroken.

Er weer op uit trekken. Elkaar weer ontmoeten.

Samen praten, samen eten en samen het glas heffen.

We willen met volle teugen genieten in ons eigen Noordwijk.

Waar zoveel moois is te ontdekken, waar je nieuwe ideeën kan

opdoen. Waar het aantoonbaar gezonder is dan op andere plaatsen.

Waar het zo makkelijk is om een actieve leefstijl te onderhouden. Maar

waar ook alle ruimte is om te ontspannen en tot rust te komen. Dat

daarmee bijdraagt aan onze levensvreugde. We zijn trots om hier deel

van uit te maken. Je verdient Noordwijk, een verademing.

TEKST NOORDWIJK MARKETNG BEELD ELS BAX, BURO BINNEN EN NM

Zuivere lucht

Noordwijk is de ideale plek om te ervaren wat zeelucht met

je kan doen. De zeelucht en het zonlucht zorgen voor een

helend effect. De zon zorgt voor productie van vitamine D.

De sterke wind, het geringe verschil tussen dag- en nachttemperatuur,

de luchtvochtigheid, wolken en het lage

gehalte aan pollen in de lucht hebben een positief effect.

In Duitsland vinden ze het heel normaal: een ‘luftbad’.

Adem de zuivere lucht in door regelmatig twintig minuten

te wandelen in of bij de branding, neem een moment voor

jezelf op een bankje op een van de uitkijkpunten in het

Hollands Duin, op je handdoek of strandstoel of met je

voeten in het zand bij een van de strandpaviljoens. Adem

de zilte zeelucht in en voel wat het met je doet.

6

Rondje Noordwijk-Noordwijkerhout

Een prachtige fietsroute die langs al het moois in ons eigen

dorp voert. Door het mooie duinlandschap van het Hollands

Duin, langs het Oosterduinsemeer, oftewel het ‘Comomeer’,

door het gezellige centrum van Noordwijkerhout waar je

zeker een tussenstop moet maken op een van de gezellige

terrassen rondom de Witte Kerk, naar het historische Noordwijk

Binnen, door ‘De Zuid’ en langs de boulevards aan zee.

Je kunt de route vanaf elk fietsknooppunt starten en je vindt

deze op noordwijk.info/fietsen.


Thalasso

Thalasso is het Griekse woord voor de zee. De zee en de

directe omgeving hebben alles wat de mens nodig heeft en

doen iets met je. Het sterke getij met eb en vloed geeft het

lichaam een enorme positieve prikkel. Het zeewater zit

boordevol waardevolle stoffen zoals belangrijke mineralen

en organismen. De zoutgehalte en de hoge luchtvochtigheid

heeft een positief effect op de luchtwegen. Bezoek

eens het Thalassoplatform bij strandafrit 10 en voel de lucht

stromen bij iedere inademing.

Rijke kruidenhistorie

Nu het weer kan, is het hoog tijd om eens een van de

musea in je eigen dorp te bezoeken. Streekmuseum Veldzicht

bijvoorbeeld waar je alles ontdekt over de rijke historie

die Noordwijk heeft als het gaat om gezonde voeding en

kruiden. In de 18e en 19e eeuw groeide Noordwijk zelfs uit

tot het belangrijkste kruidencentrum van Nederland. Streekmuseum

Veldzicht heeft ook een belangrijke rol in het doen

herleven van de kruidencultuur vandaag de dag. Op steeds

meer plekken in Noordwijk kom je de kruiden weer tegen.

Heilzaam water

De kenners weten het al lang: baden in zee is goed voor

je. Baden in zee is goed voor je lijf, voor je gewrichten,

voor je spieren. Het verlaagt de bloeddruk. En dat is goed

voor het hart. De werking van de organen wordt gestimuleerd

en de weerstand wordt verhoogd. Probeer het eens,

het geeft je immuunsysteem een enorme boost en dat is

wat we in deze tijd allemaal nodig hebben.

Geniet van een zomervoorstelling

Wat hebben we het gemist: genieten van kunst, muziek en

voorstellingen. De Muze is na verbouwing weer open waar

je in de zomermaanden weer volop van films kunt genieten,

www.theaterdemuze.nl. KunstKlank presenteert De

nieuwe wereld – Zomer en geeft gedurende vijf weekenden

van 8 juli tot en met 8 augustus diverse voorstellingen

en een kunstroute op het verborgen Landgoed Calorama

in het oude centrum van Noordwijk Binnen. (zie pagina 8).

Op Landgoed Klein Leeuwenhorst speelt van 26 augustus

tot en met 4 september de theaterproductie van ZEEPaanZEE

over het onstuimige leven van kunstenares Frida

Kahlo (zie pagina 26).

Eet met de seizoenen

In de Gouden Eeuw was er in de regio al veel aandacht voor

gezonde voeding en groenteteelt met Noordwijk midden in

de regio, die als het culinaire centrum van de wereld werd

gezien: de Tuin van Holland. Wist je bijvoorbeeld dat de eerste

asperges en aardbeien in Nederland uit Noordwijk kwamen?

De heilzame badplaats Noordwijk is onlosmakelijk

verbonden met gezonde voeding. Daarom is er ook steeds

meer aandacht om de rijke traditie van vroeger nu terug te

laten keren met zoveel mogelijk lokale en regionale producten

en leven volgens de seizoenen. Niet voor niets heeft elke

groente en fruit een eigen seizoen. Juist dan heeft je

lichaam er het meest behoefte aan. Ga eens op zoek naar

lokale producten in onze winkels in Noordwijk en Noordwijkerhout,

proef en geniet.

Eindeloos uitzicht

Uitkijken over zee. Sinds kort is het weer mogelijk om op

zondag de vuurtoren te beklimmen. De toren heeft een

lichthoogte van 33 meter, zes verdiepingen en een trap met

108 treden. Met op de eerste etage een expositie over de

Vuurtoren en op de tweede etage een expositie over het

reddingswezen in Noordwijk. Zoek je het liever nog iets

hogerop? Op zaterdagen kun je ook weer de 40 meter hoge

Jeroenstoren beklimmen via 147 traptreden. Je komt ogen

tekort wanneer je je favoriete plekjes in Noordwijkerhout en

Noordwijk wil herkennen. Voor meer informatie en actuele

openingstijden, ga naar noordwijk.info/uitagenda.

7


De nieuwe wereld

Het zwarte hek van het Landgoed Calorama zwaait

langzaam open en tussen de bomen verschijnt het

koetshuis met haar groen-wit-rode luiken. Een oase

van stilte middenin Noordwijk Binnen, op de

vogels na, die kwinkeleren alsof het mei is en

ze hun partner nog moeten verleiden.

Kunst ontmoet

CaloramaTEKST MARTHA BAALBERGEN

Landgoed

BEELD BURO BINNEN

HERMA VAN PIEKEREN (LINKS) EN JUDITH DE HAAS

8

Een groen testament

Het zwarte hek van het Landgoed Calorama zwaait langzaam

open en tussen de bomen verschijnt het koetshuis

met haar groen-wit-rode luiken. Een oase van stilte middenin

Noordwijk Binnen, op de vogels na, die kwinkeleren

alsof het mei is en ze hun partner nog moeten

verleiden.

Bij het koetshuis staat Sicco de Jong al te wachten. Sicco

is met een aantal medebestuursleden van de Stichting

Calorama-Everwijn-Taets van Amerongen dagelijks in

touw om het landgoed in stand te houden, te onderhouden

en te renoveren. De voormalige eigenaar en bewoner

van deze buitenplaats, Henk baron Taets van Amerongen

van Renswoude liet na overlijden in 2015 namelijk niet

alleen het landgoed maar ook een groen testament na.

Sicco: ‘De restauratie van het landgoed wordt dit jaar

afgerond. In 2012 lag het plan al klaar om de tuin in haar

originele staat te herstellen en de historische gebouwen

historisch te restaureren. In 2016 zijn we begonnen en aan

het einde van dit jaar is het park gerestaureerd. Met een

rozentuin, een moestuin, boomgaarden en het Jeroensveld

met de originele paden.’

Kunst en cultuur hebben het landgoed geopend

We lopen langs de duiventil en rozentuin richting de rozemarijnschuur.

Tot in de 20 ste eeuw werden op Calorama

bloembollen, geneeskrachtige kruiden en rozen gekweekt

‘Elke week komen de vrijwilligers van de schoffelclub hier

bij elkaar om het onkruid te wieden, rozen te snoeien,

hout te kloven en de tuin te onderhouden. Het is zo’n

leuke groep waar allerlei mensen zich bij aansluiten, je

ziet hier pensionado’s, jongeren, taalmaatjes. Zeker tijdens

de lockdowns was het werken in de tuin voor veel mensen

een verademing’, aldus Sicco.

Het is een kunst om zo’n buitenplaats in stand te houden.

Waar de hekken voorheen dicht bleven wil de stichting

deze geheime tuin meer ontsluiten.

Sicco: ‘Zonder afbreuk te doen aan het landgoed en met

inachtneming van de wensen van de laatste bewoner stellen

we Calorama bij bijzondere gelegenheden open, zoals

op Open Monumentendag, tijdens de historische rondwandelingen

en nu in samenwerking met KunstKlank dat

hier deze zomer vijf weken lang kunstwandelingen en

voorstellingen produceert. Het is mooi om te zien hoe

kunst en cultuur het landgoed hebben geopend en verrijkt.’


DE NIEUWE WERELD

ZOMER 2021

De Kunstroute in De Nieuwe Wereld

Bij de kunstinstallatie Social Distancing treffen we Judith

de Haas, één van de kunstenaars en organisator van de

Kunstroute. Zij ontwierp dit kunstwerk vorig jaar tijdens

de KunstKlank productie Zomerreis 1.5 en exposeerde al

eerder haar werk in de rozemarijnschuur.

Judith: ‘Het Landgoed Calorama inspireert kunstenaars.

Zodra je het landgoed betreedt gebeurt er iets met je. Je

kijkt naar de lijnen, het licht en de kleuren en er ontstaat

een wisselwerking tussen Calorama en de kunstenaar.’

Lokaal, nationaal en internationaal bekende beeldend

kunstenaars plaatsen van 8 juli tot 8 augustus hun door

DE NIEUWE WERELD geïnspireerde kunstwerken op het

landgoed. René de Jager laat zijn Nieuwe Wereld zien in

mini-boommusea, kleine huisjes waarin scènes zich

afspelen. Beeldend kunstenaar Maja van Hall schiep met

haar kunstwerken een Nieuwe Wereld in haar tijd, een tijd

waarin vrouwen een andere wereld lieten zien. Haar zoon

Jurriaan van Hall gebruikt juist de nieuwste technieken

om kunst tot leven te laten komen.

Tijdens de kunstroute en voorstellingen schilderen

Mariska de Kok en Wil van der Niet en plein air de mensen

en de wereld in het hier en nu, terwijl filmkunstenaar

Marieke van der Lippe het verleden laat herleven.

Judith de Haas: ’Deze muur, die het landgoed scheidt

van de woonwijk Calorama wordt een kunstwerk. We zijn

in het afgelopen jaar tegen heel wat muren aangelopen.

Het is tijd om over onze eigen schaduw te klimmen.’

Verderop zien we landschaps-kunstenaar Rob van

Leeuwen met zijn knieën in de aarde. ‘Hier zaai ik een

cirkel van vezelhennep waar in het midden een wachter

van de aarde verrijst. ‘

Er is ook ruimte voor jong talent. Drie studentes van de

Theaterschool Rotterdam etaleren hun eindexamenwerken

op een bijzonder plaats. Kostuumontwerpen, textiele

objecten en schilderijen van Bonnie Verhoeven, Tess

Hummels en Rowana van den Hove.

Een kunstroute met een boulevard van voorstellingen

op Landgoed Calorama | 8 juli t/m 8 aug 2021

DE NIEUWE WERELD ZOMER vindt plaats op het Landgoed

Calorama, een particulier landgoed in het centrum van Noordwijk

Binnen. Vijf weken lang presenteert KunstKlank ieder weekend

een nieuw programma binnen het thema DE NIEUWE WERELD.

Het publiek krijgt bij de kleinschalige coronaproof ontmoetingen

(ca. 30 personen) de tijd en de ruimte om kunst, natuur, klanken

én elkaar offline te ontmoeten in een natuurlijke omgeving.

TICKETS www.kunstklank.nl en VVV Noordwijkerhout

Wat kunnen we voor elkaar betekenen als musicus,

theatermaker, kunstenaar, maar bovenal als mens?

Het is nu tijd om dromen waar te maken, elkaar opnieuw

te ontmoeten en voorstellingen duurzaam te ontwikkelen

in een nieuwe wereld.’

We lopen voorbij het gerestaureerde geel

gestucte landhuis. Als je een blik naar

binnen werpt meen je een schim van

de baron achter zijn vleugel te zien.

Het zwarte hek zwaait open en we

staan weer in de bewoonde wereld.

Vanaf 8 juli zijn we allemaal

welkom in deze bijzondere

Nieuwe Wereld.

SICCO DE JONG

Het publiek volgt in juli de kunstroute over het landgoed,

waar jonge én gevestigde kunstenaars, professionals,

studenten en amateurs hun beeldende kunst exposeren,

met de verbindende klanken van Dvorák’s Symfonie nr.9

‘Uit de Nieuwe Wereld’ , die de bezoekers het landgoed

binnen leiden. Men eindigt op een locatie op of rond

Calorama waar één van de voorstellingen uitgevoerd

wordt. En elke woensdagmiddag is er een familievoorstelling

met een Kinderkunstwandeling.

Tijd om dromen waar te maken

Artistiek leider van KunstKlank Herma van Piekeren

haakt aan tijdens onze rondwandeling.

‘Ja waarom DE NIEUWE WERELD? Wij leven in een

wereld die vragen oproept. Willen wij terug naar het

oude normaal of scheppen wij een nieuwe wereld?

Welke ervaringen nemen wij mee uit de oude wereld en

hoe geven wij deze een plaats in onze nieuwe wereld?

En wie nemen wij mee op onze reis? Mensen die we

tot op heden over het hoofd zagen en niet hoorden?

ROB VAN LEEUWEN

9


Topaz

Toos en Gerrit

Hoogenboom

beleefden een

bewogen jaar

In Topaz Munnekeweij

kijken ze naar wat wel kan

De verhalen zijn

bekend uit de landelijke media.

De cliënten in de verzorgingshuizen die

van de ene op de andere dag geen bezoek

meer mochten ontvangen, waardoor contact met

hun naasten beperkt was. Ook de vestiging van Topaz in

Noordwijkerhout kreeg ermee te maken en probeerde met

creatieve ingrepen er het beste van te maken. Bewonersechtpaar

Toos (82) en Gerrit (87) kregen iets meer bewegingsruimte maar

de reden daarvoor is een diep treurige. Hun jongste zoon werd

terminaal ziek en overleed kortgeleden.

10

TEKST HARM DRAGT BEELD BURO BINNEN


Gerardus (roepnaam Gerrit) en Antonia (roepnaam Toos)

wonen zo’n 2,5 jaar samen in de Munnekeweij, de vestiging

van Topaz in Noordwijkerhout. Gerrit, vanwege gezondheidsproblemen

nu zo’n drie jaar. Toos werd een half jaar later op

doktersadvies weer met haar echtgenoot verenigd. Van het

grote aanbod aan ontspanning, dat Topaz biedt, maken ze

graag en veel gebruik. Zij bewonen samen een één persoonsappartement

maar zoals Gerrit het aangeeft ‘met voldoende

ruimte voor hen allebei’. Zij kregen de gelegenheid om door

te schuiven naar een ruimer appartement maar dat aanbod

hebben ze beleefd afgeslagen. “Wij hebben hier een prachtig

uitzicht op de tuin en dat willen wij voor geen goud missen.

Begrijpelijk want Gerrit heeft zijn werkzame leven lang in de

bloemen en planten gezeten. Waarvan 36 jaar bij één baas.

Met een uitzondering van een week. “Ik werd gevraagd een

handje te helpen bij een ander bedrijf. Ik moest daar witlof

rooien. Was blij dat die week voorbij was.” Toos volgde een

opleiding in de gezinszorg maar kon door onder meer rugklachten

daar geen werkkring in opbouwen. Een modebedrijf

werd haar nieuwe werkplek.

Een bewogen jaar

De terminale ziekte en het overlijden van hun jongste zoon

hebben diepe sporen achtergelaten bij het echtpaar. “Wij

hebben nog steeds moeilijke dagen.” Maar met een opmerkelijk

positivisme, zo blijkt ook uit het gesprek met hen, slaan zij

zich er doorheen. Geholpen door naaste familie, zij hebben

nog een zoon en een dochter, acht kleinkinderen en één

achterkleinkind en de medewerkers en vrijwilligers van Topaz.

En niet te vergeten hun schoondochter Yvonne, vrouw van

de overleden Arno, zelf verpleegkundige en ook nu nog een

enorme steun in de rug.

De inzet van Topaz

De cliënten in Munnekeweij weten zich omringd door een

specialist ouderengeneeskunde, een psycholoog, een fysiotherapeut,

verpleegkundigen, teamleiders, een geestelijk

verzorger, activiteitenbegeleiders en zo’n 200 vrijwilligers.

Zij zorgen met elkaar voor het bewaken van de lichamelijke

en geestelijke gezondheid van de bewoners. Activiteitenbegeleider

Nirwana Duivenvoorde: “Wij houden voeling met

de wensen van de bewoners en stellen aan de hand daarvan

een zinvolle dagbesteding op. Daaronder vallen groepsactiviteiten

en individuele begeleiding. Gerrit houdt van kaarten

en met Toos voer ik leuke vrouwengesprekken.” Aan de

pretoogjes van Toos is te zien dat zij dat ook zo ziet. Toos:

“Als mijn stem het toelaat zing ik graag in het koor en verder

haal ik veel genoegen uit de voorlees bijeenkomsten.”

Nirwana: “Het is heerlijk dat de versoepelingen weer meer

mogelijk maken. Maar de coronatijd heeft ook veel moois

opgeleverd. Er werden taarten gebakken, er waren optredens

die de bewoners vanaf de loopbrug konden meebeleven

en de knuffelmuur maakte toch fysiek contact met naasten

mogelijk.” Teamleider Ingrid Bontje zegt dat er altijd gekeken

is wat wel kan. “Ook voor Toos en Gerrit om hen toch naar

hun zoon in het ziekenhuis te brengen en natuurlijk de

begrafenis.” Die benadering pakte ook goed uit voor de overige

bewoners. “Zien waar hun behoefte ligt en als het kan

daar invulling aan geven. Niet de regels centraal zetten maar

de relatie. Altijd de vraag voorop stellen wat doet recht aan

de zorg voor de bewoners.” Trudy Joosse is de geestelijk

verzorger in Munnekeweij. “Corona heeft gezorgd voor een

ingrijpend jaar. Hoewel ik hier nog niet lang werk hebben de

gesprekken die ik heb gevoerd met de bewoners, de medewerkers,

de vrijwilligers en de mantelzorgers dat heel duidelijk

gemaakt. Ook de komende tijd blijf ik met een luisterend

oor de vinger aan de pols houden hoe het met iedereen

gaat.”

Toos en Gerrit hebben hun draai gevonden

Hoewel zij hun woonplaats Roelofarendsveen nog volop in

hun hart dragen, zou het echtpaar nu niet meer terug willen.

De geringe afstand tussen hun geboorteplaats en hun huidige

woonplaats helpt mee om regelmatig bezoek vanuit het

‘Veense’ over de vloer te krijgen. Nu de versoepelingen zich

in snel tempo opvolgen zal dat alleen maar meer worden.

Want het is leuk babbelen met de twee in hun appartement

of in de mooie tuin die Munnekeweij rijk is.

11


Zijn woonkamer is als een museum van zijn leven. Posters en

attributen van circussen van over de hele wereld, foto’s van

geliefden en vooral van hemzelf met de roofdieren.

Jan van Sprang (79) uit Noordwijk woont ten

midden van zijn dierbare herinneringen.

TEKST MAY-LISA DE LAAT

BEELD BURO BINNEN

12

Ook op hoge leeftijd is Van Sprang nog

een kleurrijk persoon met op zijn hoofd

een stoere leren hoed. Zijn geheugen

laat hem af en toe wat in de steek, maar

na een poosje praten weet hij alles weer.

Hij vertelt: “De lagere school heb ik niet

afgemaakt en ik had altijd al een fascinatie

voor de roofdieren-act in het circus.

Ik wilde mee met het circus. En dat heb

ik ook gedaan, hoewel mijn vader graag

had gezien dat ik net als hij op het bloemenland

ging werken.” Als jonge jongen

vertrok hij met het gerenommeerde circus

van Toni Boltini naar Frankrijk. Daar

leerde hij beetje bij beetje het vak van

dompteur van niemand minder dan de

Duitse Bubbi Althoff. Uiteindelijk bracht

hij het zover dat hij in de kooi met de

grote wilde katten het vlees uit zijn

mond liet pakken. Dat vraagt veel geduld,

kennis en liefde voor de dieren en moed.

“Ik trainde zelfs met ze in hun eigen

territorium, hun eigen kooi. Anderen

verklaarden mij voor gek dat ik dat zo

deed, maar voor mij werkte het prima.”

De roofdieren groeiden allemaal op in

het circus. Direct na hun geboorte werden

ze snel weggehaald bij de moeder

en grootgebracht met de fles. “Doe je dat

niet, dan eet een roofdier veelal zijn eerste

worp met huid en haar op.” Vanaf de

leeftijd van ongeveer een jaar zijn de

dieren er aan toe om getraind te worden.

“Ik gebruikte daarvoor stukjes rauw vlees

als beloning. In mijn act liet ik de jaguar

het vlees uit mijn mond halen!”

Zo’n stukje vlees was op een satéprikker

gezet, die de dompteur in zijn mond

hield. Echt mis ging het gelukkig nooit,

op een kleine snee na.

Knallen met de zweep

Van Sprang bleek een groot talent te hebben

om met de wilde dieren om te gaan.

“Nooit heb ik ze pijn gedaan. Dat er

tegenwoordig geen wilde dieren meer in

het circus mogen zijn, vind ik doodzonde.”

Aan de muur in zijn kleine woonkamer

hangen ook diverse leren zwepen

die hij ooit hanteerde. “Alleen voor de

show, voor het publiek. Gewoon knallen

in de lucht, want dat vinden de mensen

mooi”, lacht hij. “Zou ik de jaguar hiermee

echt raken, dan maak ik hem boos en

loop ik de kans dat hij me grijpt.”

Alcoholgebruik onder dompteurs was

gewoonte. Het hielp hen om rustig te

blijven tijdens het werken met de roofdieren.

“Want het blijven roofdieren. Als ze

merken dat je bang bent, loop je risico.”

Helaas ontwikkelde Van Sprang hierdoor

een serieus alcoholprobleem waardoor

hij uiteindelijk het circus moest verlaten.

Dierentuin Wassenaar

Terug in Nederland kreeg hij een baan als

dierenverzorger bij de dierentuin in Wassenaar

waar hij jarenlang werkte. De alcohol

leerde hij te laten staan. De dierentuin

was opgericht door de rijke autohandelaar

Piet Louman. Later werd het park overgenomen

door Jan en Hanneke Louman.

Door financiële problemen moest het dierenpark

in 1985 helaas de deuren sluiten.

De familie Louman kocht het park terug en

startte er het Wassenaar Wildlife Breeding

Centre, dat grote bekendheid kreeg. Vooral

jachtluipaarden ofwel cheeta’s werden er

gefokt, jaarlijks ruim tweehonderd. In 2006

werd het centrum definitief gesloten. Van

Sprang heeft goede herinneringen aan de

tijd dat hij met Jan en Hanneke samenwerkte.

“Eerst verzorgde ik er de papegaaien,

later de apen en vervolgens de

roofdieren.” Dat de eigenaars autoliefhebbers

waren, blijkt uit de namen van de

twee poema’s: Toy en Yota. “Ja, de oude

baas had altijd al fraaie Japanse auto’s.”

Kleinkinderen

Zijn ex-vrouw Marijke Broekhof is helaas

overleden, maar Van Sprang leerde haar

destijds kennen bij de bushalte. Daar

stonden ze samen iedere dag om dezelfde

tijd op de bus te wachten richting Wassenaar…

Ook haar foto hangt aan de muur

in de kamer in Noordwijk. Net als die van

zoon Marco en dochter Janine en de twee

kleindochters Celeste en Amanda. Trotse

opa als hij is, vertelt Van Sprang een paar

keer hoe hij met ze naar het circus ging.

Nog steeds wonen ze in de buurt en zien

ze elkaar regelmatig. Hoewel hij wat last

heeft van kwaaltjes door zijn hoge leeftijd,

is Van Sprang een gelukkig man. Het doet

hem plezier om anderen te helpen, zoals

zijn goede kennis Jo die plotseling haar

zoon verloren heeft.


Een groot talent

met wilde

dieren

Interview

“Eerst verzorgde

ik er de papegaaien,

later de apen en

vervolgens de

roofdieren"

13


Gemeente Noordwijk

‘Arie op Safari’

in winkelhart van

Noordwijkerhout

Vroeger was je vast fan van een superheld of een persoon die tegen

de boeven vocht met een zwaard en cape of superkracht. Of dacht

je aan je vader of moeder die je van alles zou redden? Het is een

hele klus om dapper te zijn. ‘Dapper zijn’ houdt niet in dat je

met slechteriken of een vuurspuwende draak hoeft te

vechten. Het betekent: het nemen van risico’s, iets nieuws

proberen, niet bang zijn dat er iets mis zal gaan,

maar weten dat je er grip op kunt krijgen.

TEKST HARM DRAGT

BEELD BURO BINNEN

14

Ludiek

project om

meer

bezoekers

te trekken

Van 12 juni tot 9 juli wordt een ludiek project uitgerold om

het aantal bezoekers aan het winkelhart van Noordwijkerhout

te stimuleren. Dat is hart nodig na de coronamaatregelen die

er onder meer voor zorgden dat niet essentiële winkels hun

deuren gesloten moesten houden. En de betrokken ondernemers

veel geld heeft gescheeld.

Onder de naam ‘Arie op Safari’ kunnen kinderen van 2 tot 12

jaar, vergezeld van hun ouders en/of grootouders, een zoektocht

maken langs 12 winkeletalages. Daarin is in iedere

winkel een, van buitenaf gezien exotisch pluchen beest te

zien. Door gebruik te maken van de QR-code kunnen leuke

vragen beantwoord worden. Voor de winnaar ligt een ticket

klaar om met het hele gezin een dag in Duinrell door te

brengen. Suzanne van Gelderen, voorzitter van de evenementen

commissie van de Noordwijkerhoutse Ondernemersvereniging,

was graag bereid om een en ander toe te lichten.

“Vorig jaar, midden in de corona crisis, konden wij ons normale

programma met tal van activiteiten niet uitvoeren.

Omdat het elke keer veel voorbereiding kost bleef het lange

tijd onduidelijk wat wij dit jaar wel en niet konden doen. In de

zoektocht stuitten wij op een alternatief dat door een bedrijf

uit Zwolle op de markt is gebracht. Eén die geen problemen

zou hoeven op te leveren voor de geldende coronamaatregelen.

Een aangepaste, maar superleuke speurtocht

Het bedrijf uit Zwolle levert forse exotische pluchen beesten.

“Denk daarbij aan een giraffe van 2 meter, omvangrijke olifanten

en een gorilla met een hoogte van 1,5 meter. In onze

speurtocht zijn er 12 te vinden in evenzovele winkeletages.

Zij zijn voorzien van een QR-code waarmee het voor de

voorbijgangers mogelijk is om vragen op te roepen die

vervolgens beantwoord kunnen worden. Om hen te helpen

is er achter de code een website te raadplegen. Coronavrij

kan iedereen zijn tocht langs de dieren maken en genieten

van het vraag en antwoordspel.”

Etalages moesten voldoende ruimte bieden

Gezien de grootte van de pluchen beesten kon niet iedere

retailer meedoen. “Etalages waren of te klein of de ondernemer

beschikte niet over een etalage. Maar de doelstelling

is om meer bezoekers te trekken en daar hebben ook de

niet deelnemende ondernemers baat bij.”

P.S. Op het moment van het vraaggesprek met Suzanne en

de uitwerking was ‘Arie op Safari’ nog niet van start gegaan.

Gezien het grote enthousiasme en de resultaten die in het

verleden zijn geboekt mag ervan uitgegaan worden dat ook

deze ludieke actie goed heeft uitgepakt.


In oktober beleeft kinderboerderij ’t Schaapsherdertje haar

vierjarig bestaan. Dat zal niet gepaard gaan met een extra

feestelijkheden. Volgens de initiatiefnemers Marie-Alin

Alkemade en Annemieke Urlus is dat niet nodig want

het is op de keurig onderhouden kinderboerderij

aan de Freesialaan elke dag feest.

Kinderboerderij

TEKST HARM DRAGT

BEELD BURO BINNEN

’t Schaapsherdertje gaat graag weer open

Goede stemming onder de

vrijwilligers

Dat de stemming er goed in zit blijkt

tijdens het gesprek waar ook de dinsdagochtend

ploeg vrijwilligers aanschuift

voor de koffie met. Het wordt al

snel duidelijk dat de keuze om met vaste

ochtend- en avondploegen te werken

prima uitpakt. Men is goed op elkaar

ingespeeld en de teamspirit is duidelijk

voel- en waarneembaar. Voor henzelf

hebben de coronamaatregelen geen

vergaande gevolgen gehad. Er is gewoon

doorgewerkt met uitzondering

van de vrijwilligers uit de Van den

Berghstichting. Omdat die door hun

vrije status veel contacten hebben is in

goed overleg afgesproken dat die later

weer kunnen aanhaken.

Lang geen bezoekers

De bezoekers, kinderen, ouders en

grootouders, daarentegen zijn de grote

verliezers. Met uitzondering van de

maanden juni en juli vorig jaar toen

’t Schaapsherdertje door versoepelingen

maar wel onder strikte voorwaarden

open mocht is voor hen het toegangshek

dicht gebleven. Annemieke Urlus:

“Ook nu nog krijgen wij elke dag vragen

of wij al open zijn. Wij hopen dat wij (het

interview vond plaats op 11 mei) daar

snel met ja op te kunnen antwoorden.”

Alle begin is moeilijk

De aanloop naar de opening vier jaar

terug kende de nodige hobbels. Er

moest geld gevonden worden om de

plannen werkelijkheid te laten worden.

Niet alle omwonenden bleken op de

komst te zitten wachten. Marie Alin

Alkemade: “Op een enkeling na is men

nu erg tevreden met ons als nieuwe

buur. Als er een woning te koop komt

dan wordt onze aanwezigheid in de

omschrijving meegenomen als ‘met

een mooi uitzicht op een kinderboerderij’.

De dieren

De have met twee ezeltjes, een koe,

twee varkens, drie geiten, zes schapen

met vier lammetjes, acht konijnen en

de nodige kippen is divers en fors.

Alkemade: “Wij zouden ook graag een

aantal pauwen toevoegen maar daarvoor

is onze omheining, die wij graag

hoger uitgevoerd zouden willen zien,

te laag. Om die reden hebben wij ook

node afscheid moeten nemen van een

geit die er maar al te graag over heen

sprong.”

Goede samenwerking

Waar de avondploegen zich vooral bezig

houden met het voeren van de dieren

wordt er door de ochtendploegen van

half negen tot half twaalf vooral gewerkt

aan het onderhoud, het uitvoeren van

herstelwerkzaamheden en zo af en toe

nieuwbouw. Annemieke Urlus: “Het was

in het begin voor Mari-Alin en mij best

een sprong in het duister. Maar ook in

deze coronatijden kunnen wij met mogelijke

vragen en wensen goed terecht

bij de gemeente en de landelijke stichting

Ondernemende Kinderboerderijen.

In financiële zin krijgen wij naast de

jaarlijkse gemeentelijke subsidie, de

inbreng van de vrienden van de kinderboerderij,

steun van het fonds 1818,

onze sponsoren ook van particulieren

steun die gevraagd en ongevraagd hun

bijdrage leveren. Daarmee wordt voer

gekocht, materieel en gereedschap,

materialen voor herstelwerkzaamheden,

knutselmateriaal en worden de kosten

betaald voor de dierenarts. Marie-Alin

Alkemade: “Al leidt het niet tot grote

inkomsten maar wij ondervinden wel

de negatieve gevolgen van de gedwongen

sluiting van ons theehuis. Op de

woensdagmiddagen werden er altijd

themabijeenkomsten georganiseerd,

waaronder knutselactiviteiten voor de

kinderen, en ook dat is al lang niet

mogelijk.” Hopelijk is al dat leed bij

het verschijnen van deze editie achter

de rug en kan er weer volop vooruit

gekeken worden.

15


Bollenboeren

zijn alles

behalve oubollig

De jongste is 22 en de oudste 28.

Elf ondernemers pure sang. Harde werkers

die vol passie vertellen over hun vak, hun streek

en toekomst: Bart Heemskerk, Mark Hulsebosch,

Lucas van Haaster, Tim van Haaster, Ruben de

Groot, Frank Heemskerk, Allan Visser, Carlo Ruigrok,

Martijn van Haaster, Daan van Steijn en Stan Damen.

Johan Overdevest, zelfstandig producent, maakte in

samenwerking met Greenport Duin- en Bollenstreek

een 10-delige serie over hun werk: Bollenjongens. De

eerste aflevering was 5 mei. Alle afleveringen zijn

terug te zien bij TV West, via hun site en youtube.

TEKST CAROLINE SPAANS

BEELD BURO BINNEN

16

‘Trekkers op gps en

automatische ziekzoekrobots’


Jonge

ondernemers

De Bollenstreek is een uniek gebied dat jaarlijks meer dan

een miljoen toeristen trekt. Daarbij zijn bloemen en bollen

belangrijke exportproducten. Hoog tijd dat Nederland eens

goed achter de schermen mag meekijken van het productieproces.

Volgens de jonge ondernemers heeft dat te lang

geduurd: “De afstand tussen de agrariërs en de bevolking

wordt steeds groter waardoor er minder begrip is. Niet alleen

voor ons, maar ook voor de boeren en akkerbouwers.”

Ze hebben enorm veel reacties gekregen op de eerste

afleveringen. En niet alleen uit de bollenstreek. En… alleen

maar positief!

Wiens idee was het eigenlijk?

“Het begon zo’n twee jaar geleden, toen we het imago van de

Bollenstreek in het algemeen en ons vak in het bijzonder een

boost wilden geven. Wij denken graag out of the box. We

waren als groep al een poosje aan het brainstormen hoe we

onze generatie bollentelers eens op de kaart konden zetten.

We hebben namelijk allesbehalve een oubollig vak. Het is juist

heel vernieuwend!”

Heel toevallig was Ruben op een veld aan het werk, toen

Johan Overdevest met een drone boven het veld opnames

aan het maken was. Ruben sprak hem aan en zei dat hij graag

iets wilde maken vanuit het oogpunt van de jonge generatie

bollentelers. “We hebben een aantal keer een zoommeeting

gepland en zo is het balletje eigenlijk gaan rollen.”

Hoe vinden de mannen het om zichzelf terug te zien?

Lachend: “We weten vaak niet meer wat we nu precies gezegd

hebben, omdat de opnames al een jaar geleden waren. Maar

het is echt heel leuk. We vinden ook dat alles mooi is gemonteerd:

een goede afwisseling tussen informatief en luchtig,

serieus en hardop lachen. De producent, Johan Overdevest,

voelde ons heel goed aan. In het begin was een aantal van ons

nog een beetje sceptisch, maar dat bleek absoluut niet nodig.

Het is echt een positief verhaal geworden vanuit de sector en

daar zijn we heel blij mee.”

Hoe word je eigenlijk bollenboer?

“Een specifieke ‘bollenopleiding’ bestaat niet, maar een

opleiding aan het HAS is wel een mogelijkheid. De

‘Bollenjongens’ zijn op een paar na agrarische opgeleid.

Ze benadrukken de mogelijkheid om binnen een bedrijf stage

te lopen of een vakantiebaantje te zoeken: “Veel bedrijven

staan te springen om jongens en meiden van rond de 16 jaar

die in de vakanties op op de zaterdag kunnen helpen. En dat

is écht geen eentonig werk. Er is altijd wel wat te doen en het

is iedere week anders. Er wordt enorm geïnvesteerd in

mechanisatie en automatisering. Trekkers die op gps rijden,

automatische ziekzoekrobots en hypermodern ingerichte

schuren.”

Op de vraag of ze passie hebben voor het bollenvak, beginnen

de mannen enthousiast door elkaar heen te praten: “Zonder

passie kan je dit niet doen”; “Het is geweldig, ieder seizoen

opnieuw”; “Het is uniek; “De Bollenstreek is prachtig! De

mooiste regio om in te wonen.” Dat is volgens hen ook de

reden waarom je niet zo gauw mensen van buiten de

Bollenstreek hiernaartoe ziet komen om bollenteler te

worden: “Die passie krijg je van huis uit mee. De liefde voor

de bollen voelden we direct door onze vaders en opa’s.”

Doen zij het anders dan de vorige generatie?

“Absoluut. Innovatiever, duurzamer. Maar dat wordt ook

van ons verwacht! We staan op het punt dat we onze teeltsystemen

moeten veranderen. Dat is een proces, wat een

enorme wisseling van het assortiment zal betekenen, omdat

we weerbare soorten moeten gaan elen die beter tegen

ziekten kunnen.”

Wat is het leukste onderdeel van jullie vak?

“Dat je elke zes weken wel iets anders aan het doen bent. Die

afwisseling is heerlijk. Ook al zien de bollenschuren er van de

buitenkant vaak hetzelfde uit: binnen zijn ze totaal anders.

Ook dat is bijzonder.”

ZONDER PASSIE KAN

JE DIT NIET DOEN

Waar staan jullie over 20 jaar?

“Over twintig jaar hopen we aan het hoofd van ons eigen

bedrijf te staan. Nog altijd hier in de Bollenstreek en nog net

zo positief en energiek als nu. Er zal meer bebouwing zijn, dat

beseffen we ons wel degelijk, maar we streven wel naar een

open landschap. Wanneer er nu bijvoorbeeld op een locatie

waar eerst een ongebruikte oude bollenschuur stond, een

nieuwe huis wordt gezet, krijgen wij klachten wanneer we

compost uitrijden of ‘s avonds laat een haspel aanzetten. Het

clusteren van nieuwe bebouwing aan de rand van het dorp

zou een beter idee zijn en een mooier gezicht voor de streek!”

Als bollenkwekers hebben ze in verhouding veel land in

bezit en krijgen daarom vaak de vraag hoe ze omgaan met

duurzame energie. “Daar moeten wij ook onze visie over

formuleren. Dat is een van de redenen waarom de serie van

TV West zo interessant is, omdat juist dit soort vraagstukken

ook behandeld worden. Veel mensen rijden hier langs, waar

we nu staan bij Tulip Experience aan de Delfweg, en denken:

‘mooi die tulpen’. Tegelijkertijd hebben ze geen idee wat er

allemaal aan vooraf gaat, voordat zo’n veld in bloei staat. Dat

brengt de serie goed in beeld.”

Ervaren jullie onderlinge concurrentie?

“Nee. Sommigen van ons zijn een export/kwekerij combinatie

en er wordt ook bij elkaar ingekocht. Daarbij hebben we elkaar

gewoon nodig.”

En… hoe zit het met de dames?

Niet alle mannen hebben een relatie. Een bollenkweker heeft

ook geen 9 tot 5 job. Bovendien is het in het voorjaar en de

zomer pas echt bal. Of juist niet, want in die periode is er van

vrije tijd nauwelijks sprake: “Dat is de piektijd voor ons en zijn

we extra druk.” Pas in de winter kunnen ze langere periodes

vrij nemen. En tijd voor dames, die maken ze wel. Bart op

zeker: want hij wordt binnenkort vader. De nieuwe generatie

bollenjongens is in aantocht!

Terugkijken? Ga naar: www.bollenjongens.nl

17


Welzijn Noordwijk

Wie ben jij?

En wat breng jij mee?

Ieder mens is uniek met zijn of

haar eigen levensverhaal. Verschillende

mensen zijn op je pad gekomen. Je hebt

mensenkennis opgebouwd door je vele

contacten en vast ook door je werk. Dat zijn

ervaringen die je met je meeneemt. Het vormt je als

mens en laten we eerlijk zijn; we stoppen eigenlijk nooit

met onszelf ontwikkelen. Nieuwe contacten kunnen ons

nog steeds verrassen. Je kennis delen kan iemand blij

maken en iets voor iemand betekenen kan je een warm

gevoel geven. Jouw ervaring draagt bij aan nieuwe

ervaringen: voor jezelf, maar ook voor anderen.

TEKST EN BEELD

WN EN MOOIJONTWERP

18

Het kan zijn dat je net met pensioen bent en denkt ‘goh, hoe ga ik

mijn tijd indelen?’ Misschien ben je nog zoekende, heb je genoten

van je eerste jaren en merk je dat je verder denkt. Dat het je leukt

lijkt om te kijken wat bij je past. Dat je wel weer klaar bent voor een

nieuwe ervaring en misschien ook wel nieuwsgierig naar wat je nog

zou willen doen. Dat kan zomaar iets heel anders zijn dan bijvoorbeeld

het werk wat je hebt gedaan. Je ontwikkelen kan op elke

leeftijd; het is iets wat niet gebonden is aan tijd. Zo ontdek je ook

weer nieuwe kanten van jezelf en dat brengt nieuwe energie met

zich mee.

Het is ook leuk om iets voor iemand te doen. Een boodschapje

halen voor de buurman, het onkruid weghalen voor je buurvrouw

die verderop woont en op leeftijd is. Een rondje wandelen met iemand

die niet veel mensen om zich heen heeft, maar het heerlijk

vindt om af en toe de natuur in te gaan. Zo krijg je de mooiste verhalen

te horen, leer je nieuwe mensen kennen en kom je met een

warm gevoel weer thuis.

We zijn sociale wezens en vinden het leuk om te delen. Ondanks

dat veel mensen je pad hebben gekruist, zijn er vast ook familieleden

en vrienden weggevallen. Door mee te werken aan een initiatief,

mee te denken met een project of misschien wel sporadisch

op pad te gaan met iemand, ontmoet je niet alleen nieuwe mensen,

maar krijg je soms ook de mooiste verhalen te horen. Deze contacten

zijn ontzettend waardevol.

Wij gaan graag met je in gesprek

Bij Welzijn Noordwijk kunnen we samen kijken naar wat je leuk

vindt en wanneer je tijd hebt om iets te doen. Flexibel zijn en toch

je vrije tijd betekenisvol invullen. We kijken wat bij je past en bieden

ook mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen, door bijvoorbeeld

trainingen aan te bieden. Lijkt het je wat? Neem dan contact op

met Aleid Guijt, aleid.guijt@welzijnnoordwijk.nl of bel 06-40237165.

Even voorstellen

Mijn naam is Roy van Schie, ik ben 35 jaar en kom uit

Katwijk aan Zee. Je leest het goed, een Katwijker in

Noordwijk. Sinds 16 april ben ik als sociaal makelaar

gestart bij Welzijn Noordwijk en ik ben nu al geïnspireerd

door de mensen die ik heb ontmoet. Vrijwilligers

die zich inzetten bij verschillende activiteitencentra als

gastvrouw/ gastheer, de wijkverenigingen die bezig

zijn om het contact in de buurt te stimuleren. Voor mij

heel herkenbaar; zelf ben ik van jongs af aan al actief

als vrijwilliger en organiseer ik inmiddels jaarlijks een

supergezellige buurtbarbecue met al mijn buren, op

de binnenplaats van ons appartementencomplex in

Katwijk.

Als sociaal makelaar ben ik een verbinder tussen

inwoners, professionals en organisaties in de wijk. Ik

denk graag mee over hoe we jouw ideeën en wensen

in de buurt om kunnen zetten in acties en kan ik helpen

met advies, inzet en daadwerkelijke steun bij het

voor elkaar krijgen van buurtinitiatieven. Je kunt bij mij

onder andere terecht met vragen over vergunningen,

het zoeken naar een locatie, samenwerkingspartners,

fondsaanvragen en tips voor sponsoring. Daarnaast

ben ik ook het aanspreekpunt voor ‘Welzijn op Recept’


Effe samen een bakkie doen

Eindelijk, de versoepelingen zijn in zicht. Dat

betekent dat we je binnenkort weer kunnen

ontmoeten. We hebben de inwoners van

Noordwijk gemist, voornamelijk het persoonlijke

contact. De gezellige activiteiten

op onze locaties, de mooie gesprekken in de

buurt, de verhalen, de ideeën, maar bovenal

om even te horen hoe het met je gaat.

‘’Ben jij en is iedereen om je heen nog gezond?’’

Die vragen kreeg je vast regelmatig

te horen de afgelopen tijd. Gezondheid

speelt in deze tijd een extra grote rol.

Covid-19 was een hoofditem in het nieuws,

maar ook een veelbesproken onderwerp als

je een gesprek had met bekenden, of als je

iemand tegenkwam op straat. Ineens waren

we in een crisis beland en moesten we een

nieuwe weg zien te vinden. Het ontmoeten

van je naasten werd een uitdaging en de

telefoon werd veel gebruikt om te beeldbellen

met de kleinkinderen, vrienden of collega’s;

zo kon je elkaar toch nog even zien.

Naast je gezondheid spelen er ook vast andere

dingen in je leven. We zijn benieuwd

hoe het met je gaat! Hoe is het op je werk

gegaan? Heb je je hobby’s weer een beetje

opgepakt en je tijd weten te vullen? Heb je

het contact gemist? We horen het graag van

je. Kom je daarom effe een bakkie met ons

doen?

Waar kan je ons vinden?

We staan met twee collega’s van Welzijn

Noordwijk met een bakkie koffie of thee

klaar. Je vindt ons in juni en juli op verschillende

plekken in de gemeente Noordwijk.

Kom gezellig langs. We gaan graag met je

in gesprek. Hopelijk tot binnenkort!

Data en locaties

Juni

Maandag 14 juni: Noordwijkerhout

Marktplein tussen 13.00 uur en 16. 00 uur

Woensdag 16 juni: De Zilk Spar (supermarkt)

tussen 13.00 uur en 16.00 uur

Donderdag 17 juni: Noordwijk Binnen

Markt Kloosterplein tussen 13.00 uur en

16.00 uur

Vrijdag 18 juni: Noordwijk aan Zee

Einde Hoofdstraat, vlakbij het Trefpunt

tussen 13.00 uur en 16.00 uur

Juli

Maandag 5 juli: Noordwijkerhout

Marktplein tussen 13.00 uur en 16. 00 uur

Woensdag 6 juli: De Zilk

Spar (supermarkt) tussen 13.00 uur en 16.00

uur

Donderdag 8 juli: Noordwijk Binnen

Markt Kloosterplein tussen 13.00 uur en

16.00 uur

Vrijdag 9 juli: Noordwijk aan Zee

Einde Hoofdstraat, vlakbij het Trefpunt

tussen 13.00 uur en 16.00 uur

Contact Welzijn Noordwijk

Ben je dan niet in de gelegenheid om een

bakkie te doen of mail of bel je liever?

Neem gerust contact met ons op. We zijn

telefonisch van maandag t/m vrijdag van

09.30 uur tot 15.30 uur bereikbaar op het

nummer 071-7114334.

Een mailtje sturen kan natuurlijk ook

naar info@welzijnnoordwijk.nl

in Noordwijkerhout en de Zilk. Welzijn op

Recept is een alternatief voor mensen met

psychosociale klachten. In plaats van het

‘traditionele pilletje’ voor te schrijven, verwijst

bijvoorbeeld een huisarts deze patiënten

door naar een welzijnsconsulent.

Yes! Er kan (weer) van alles!

Heb jij in het afgelopen jaar het contact met

je buren ook zo gemist? Of is het onderlinge

contact juist beter geworden? Hoe leuk zou

het zijn om in jouw straat, buurt of wijk iets

te organiseren tijdens de nationale burendag

op zaterdag 25 september?! Denk bijvoorbeeld

aan een bakkie met je buren of een

gezellige buurtbarbecue. Ik denk graag mee

om in jouw buurt een gezellige burendag te

organiseren.

Wist je trouwens dat je voor de nationale

burendag of voor jouw idee in de buurt eenvoudig

een kleine subsidie/bijdrage kunt

aanvragen bij de gemeente? Bijvoorbeeld

voor het inhuren van een springkussen of

het aanschaffen van kleine consumpties.

Kom je er niet helemaal uit of wil je samen

even sparren, neem dan gerust contact met

me op, zodat we samen kunnen kijken naar

de mogelijkheden.

Lief en Leed straten

Lief en leed straten starten in Noordwijk,

Noordwijkerhout en de Zilk, hoe leuk zou

dat zijn? Door met elkaar een lief en leed

straat op te zetten, ontstaat er als buren

meer aandacht voor elkaar. Uit het zogenaamde

lief en leed potje kun je als buren

bijvoorbeeld wenskaarten versturen aan

jarige buurtbewoners, of een welkomstboeketje

aan die nieuwe buurman of

buurvrouw geven die net in de wijk is

komen wonen. Vanuit Welzijn Noordwijk

gaan we de komende tijd aan de slag

met het Lief en Leed concept. Is een

lief en leed straat iets voor jouw wijk?

Ik hoor het graag van je!

Waar kan je me vinden?

Roy van Schie, Sociaal Makelaar Welzijn

Noordwijk T: 0636153623

E: roy.vanschie@welzijnnoordwijk.nl

Facebook/Instagram: sociaalmakelaarwzn

19 13


De Noordwijkse Reddingsbrigade (NRB) bestaat 100 jaar. Dat zou

gevierd zijn op 9 maart jongstleden, de dag van de oprichting,

maar corona gooide ook roet in het eten van dit heuglijke feit.

Volgens de vereniging biedt de rest van het jaar mogelijkheden

om alsnog stil te staan bij het jubileum. Dat kan bijvoorbeeld

als mogelijk in september van dit jaar de nieuwe jaarrond

accommodatie op het strand in gebruik wordt genomen.

Maar de feestelijkheden zullen niet ten koste gaan van de

belangrijke taken van de NRB. Voorzitter sinds dit jaar

Harry Admiraal: “Wij zijn dan wel allemaal vrijwilligers

maar onze aanwezigheid is niet vrijblijvend.”.

Reddingsbrigade

weer op het strand

in jubileumjaar

TEKST HARM DRAGT

BEELD BURO BINNEN

DE NRB IS WEER

AANWEZIG OP DE

NOORDWIJKSE

STRANDEN

HARRY ADMIRAAL MET ZIJN ZOON JENS

20

Gewoontegetrouw gingen de, in rood

gele ouftit geklede, vrijwilligers ook dit

jaar weer op Hemelvaartsdag aan de

slag met hun belangrijke werk, zorgdragen

voor de veiligheid van iedereen die

zich op het strand en in de zee bevindt.

Getrainde vrijwilligers

Het zal niet verbazen dat alle vrijwilligers

van jong tot oud getraind zijn

voor hun werk. Dat ze allemaal hun

zwemdiploma’s hebben zal niemand

verbazen. Daarnaast hebben ze een

EHBO-diploma op zak. Via (interne)

opleidingen kan er opgeklommen

worden naar reddend zwemmer,

lifeguard, opstapper en schipper van

één van de boten. Door voor de kustlijn

heen en weer te varen bakenen de

leden van de NRB het stuk zee af waar

onder normale weersomstandigheden

en onder toezicht veilig gezwommen

kan worden. De NRB heeft daarnaast

plek voor vrijwilligers die coördinerende

taken willen uitvoeren, onderhoud

aan materiaal en materieel willen

plegen en ICT-ers.

Goed materieel en materiaal

Sinds drie jaar beschikt de NRB ook

over een aantal kleine snelle bootjes om

snel hulp te bieden. Jens, lifequard en

schipper in opleiding bij de reddingsbrigade,

die samen met zijn vader

Harry bij het interview aanwezig is:

“Met vier leden zijn wij de opleiding


Vrijwilligers NRB

aan het maken hoe met deze bootjes

gewerkt kan en moet worden.” Naast de

boten beschikt de NRB over voertuigen

voorzien van een AED waarmee op het

strand gepatrouilleerd wordt.

Reanimeren is een andere belangrijke

vaardigheid die bijdraagt aan de

veiligheid van de bezoekers.

Toenemende verruwing onder

badgasten

Harry Admiraal: “Hoewel het gros van

de mensen ziet dat wij nuttig en goed

werk verrichten, bespeuren wij bij een

deel van de aanwezigen een groeiende

verruwing. Gelijk andere hulverleners

hebben wij soms ook te maken met

verbale agressie.” Jens: “Op 9 augustus

vorig jaar was het druk op het strand

maar vanwege de stromingen waren

langs de gehele kust de rode vlaggen

gehesen. Wij hebben op die dag 17

mensen uit muien moeten redden en

anderen moeten bewegen niet het

water in te gaan. Dat werd niet altijd in

dank afgenomen. Achter je rug om

gingen ze toch weer de zee in.”

Duidelijke afgebakende taken en

verantwoordelijkheden

Harry Admiraal: “Wij zijn niet op het

strand voor handhaving. Daar zijn de

politie en de BOA’s voor. Natuurlijk

spreken wij, als dat nodig is, mensen

aan op ongewenst gedrag maar dat is

wat anders dan handhaven. Als iemand

in ons werkgebied via 112 hulp inroept

komt die melding bij de meldkamer.

Die kunnen zien of wij aanwezig zijn en

als dat zo is dan krijgen wij de melding

ter afhandeling door, indien nodig met

andere hulpverleners. Het kan in

gevallen nodig zijn om op te schalen,

bijvoorbeeld bij een calamiteit op zee

en dan komt de KNRM in beeld. Je

kunt stellen dat wij als NRB pro actief

opereren en de KNRM haar belangrijke

werk re-actief doet.

Nieuw onderkomen

Het is een mooi feit dat in het jaar dat de

NRB 100 jaar bestaat zij eindelijk met de

200 tot 250 (actieve) leden haar nieuwe

accommodatie kan betrekken. Harry

Admiraal, zelf ook lifeguard, schipper en

chauffeur: “Na 25 jaar en vele, later niet

haalbare, plekken zijn wij blij dat onze

zoektocht naar een permanente locatie

tot een einde is gekomen. Wij betrekken

straks samen met de leden van de

Zeilvereniging Noordwijk (ZVN) een

prachtig nieuw gebouw met alle

benodigde ruimtes en faciliteiten en

één van waaruit wij een goed zicht

hebben op het strand en de zee. Het

onderkomen biedt ons voor het eerst

de mogelijkheid om jaarrond onze

werkzaamheden uit te voeren. Een

belangrijk gegeven want elke dag is een

stranddag en dus aanlokkelijk voor tal

van uiteenlopende bezoekers waarvoor

wij de veiligheid moeten bewaken.”

REANIMEREN IS EEN

ANDERE BELANGRIJKE

VAARDIGHEID DIE BIJDRAAGT

AAN DE VEILIGHEID VAN

DE BEZOEKERS

AANLEIDING TOT OPRICHTING

Op dinsdag 9 maart 2021 bestond De

Noordwijkse Reddingsbrigade (NRB) 100

jaar. Aan de oprichting in 1921 ging een

drama vooraf. In de nacht van 23 november

1919 kwam de Katwijkse logger KW47 in

slecht weer vast te zitten op een zandbank

twee kilometer ten noorden van Noordwijk.

Omdat er te weinig paarden beschikbaar

waren bleek het voor de schipper en zijn

tien roeiers lastig om de reddingboot snel

door het zachte zand de zee in te trekken.

Bij aankomst bij de logger sloeg de reddingboot

ook nog eens om met als gevolg dat

drie roeiers verdronken. Een tweede ploeg

lukte het om acht bemanningsleden van

de vissersboot te halen. Een negende

opvarende bleek te zijn overleden. De

reddingsactie en de talrijke verdrinkingen

in de jaren ervoor zorgden voor het besluit

om de reddingsbrigade op te richten.

21


Noordwijk plaatst

Stolpersteine

EEN OUDE FOTO VAN DE QUARLES VAN UFFORDSTRAAT. OP DE

STOEP VOOR HET HUIS VAN NUMMER 74 KOMEN OP 29 SEPTEMBER

DRIE STOLPERSTEINE TE LIGGEN. VOOR LEENTJE, HAAR MAN EN DE

1-JARIGE MIRJAM. FOTO: WILLEM VAN DEN HAAK.

Op woensdag 29 september zullen in Noordwijk

Stolpersteine worden gelegd. Ze komen te

liggen voor de huizen waar vandaan Joodse

plaatsgenoten zijn afgevoerd. Achter elk steentje

schuilt een verhaal. Dat van de familie

Mendels bijvoorbeeld, woonachtig op de

Quarles van Uffordstraat.

TEKST NICOLLINE VAN SPEK

‘Ze zijn van

harte welkom

v oo ronze voordeur ’

Op nummer 74 opent Leentje Mendels-de Jonge in 1938 een

kindertehuis, bedoeld voor kinderen tot en met 14 jaar. Vijf

jaar later moet ze zich melden in Amsterdam. Er is Leentje

beloofd dat ze in Amsterdam als verpleegster aan het werk kan

gaan in een ziekenhuis. Leentje vraagt de eigenaar van een

Noordwijks vervoersbedrijf of hij het gezin naar Amsterdam

wil brengen. De man vertrouwt het niet en adviseert Leentje

niet te gaan. Het gezin besluit toch aan de oproep gehoor te

geven, waarna de zussen van de eigenaar van het vervoersbedrijf

nog even snel verpleegsterskleding voor Leentje

naaien. De chauffeur keert in tranen terug naar Noordwijk.

Wat hij in Amsterdam gezien heeft, vergeet hij zijn leven niet

meer. Het laatste teken van leven komt uit kamp Westerbork.

De familie Mendels stuurt brieven naar familie en schrijft

bijvoorbeeld dat Mirjam al begint te lopen, ‘maar we forceren

niets’. In een andere brief vraagt de familie om chloor en

andere spullen op te sturen naar Westerbork. Uiteindelijk gaat

het gezin op 7 september 1943 op transport naar Auschwitz.

Leentje en Mirjam overlijden direct bij aankomst. Jacob

Mendels wordt op 31 maart 1944 vermoord.

Wat is een Stolperstein?

Een Stolperstein (struikelsteen in het Nederlands)

is een klein steentje van 10 bij 10 cm met een

messing bovenplaatje. Op iedere Stolperstein

wordt één slachtoffer herdacht. De struikelsteen

ligt voor het huis waar vandaan het slachtoffer

is verdreven of afgevoerd. Je struikelt er niet

letterlijk over, je struikelt erover met je hart.

Om de steen te kunnen lezen, moet je je buigen.

Een eerbetoon aan het omgekomen slachtoffer,

aldus Gunter Demnig. In 1995 plaatste de Duitse

kunstenaar de eerste Stolperstein in Keulen om

de deportatie van Roma en Sinti te herdenken.

Inmiddels heeft hij door heel Europa meer dan

75.000 struikelstenen gelegd. Op 29 september

worden ze in Noordwijk gelegd. Eigenlijk zouden

de stenen vorig jaar al worden gelegd, maar dat

kon toen vanwege corona niet doorgaan.

Voor meer achtergrondinformatie over Stolpersteine,

de verhalen van de omgekomen

families en een interview met oud-politieman

Geek Slats, verwijzen we je naar de website:

stolpersteinenoordwijk.nl

22

Echt heel bijzonder

Op de Quarles komen straks drie Stolpersteinen te liggen,

een voor Mirjam, een voor Leentje en een voor Jacob. Helma

Oudshoorn en Leo Sluijs wonen er nu. “Toen ik deze zomer

voor het eerst hoorde dat er in ons huis een Joods gezin had

gewoond, liep ik ineens heel anders door mijn huis”, vertelt

Helma. “Dat deze mensen de deur achter zich dicht hadden

getrokken zonder te weten wat hen te wachten stond, raakt

me. De steentjes voor onze voordeur zijn dan ook van harte

welkom. Echt heel bijzonder.”

ADVERTENTIE

UIT HET NIEUW

ISRAËLITISCH WEEK-

BLAD, 15 APRIL 1938

VAN HET KINDER-

TEHUIS BEATRIX VAN

DE FAMILIE

MENDELS.


In de maanden juni t/m augustus gaan twee nieuwe workshops

van start. Ervaring is niet vereist, iedereen kan deelnemen

ongeacht leeftijd. Naast het schilderen en leren van nieuwe

technieken is ook het werken op deze bijzondere locatie een

bijzondere ervaring. Door de kleine groepsgrootte is er

veel persoonlijke aandacht en ontstaan er mooie

contacten met de medecursisten. Een aanrader

voor deze zomerse maanden!

BEELD BURO BINNEN

Workshops

Locatie:

Bronckhorststraat 41

Noordwijk Binnen

Docent:

Daniël Tavenier

Kunst in de tuin

Twee nieuwe schilderworkshops door Daniël Tavenier

Workshop Green Painting

Deze unieke workshop is baanbrekend

en revolutionair: je gaat schilderen met

‘echte’ olieverf zonder terpentine, terpentijn

of medium nodig te hebben om

je verf te verdunnen. Met verbluffend

resultaat. Het is niet alleen daarom

groen of duurzaam, maar ook omdat je

alleen maar natuurproducten gebruikt

zoals ei, krijt en zelf gemaakte lijnolie.

Alle chemicaliën en bijproducten kunnen

overboord! Een geniaal, simpel en

duurzaam systeem met vele mogelijkheden

en voordelen. Ik leg je alles uit

wat je moet weten zodat je na deze

workshop er helemaal klaar voor bent

om er zelf mee te gaan werken.

Workshop Monet

Bij deze weorkshop gaan we voor een

professionele aanpak, door te gaan

werken met de historische materialen

van Claude Monet zelf: Een linnen

schilderdoek en het oorspronkelijke

kleurpalet. We gaan dieper in op de

impressionistische schildertechniek

en er zelf mee aan de slag.

We schilderen en plein air in de tuin van

Daniël Tavenier in Noordwijk Binnen, bij

slecht weer in een van de historische

bollenschuren.

We behandelen de basistechnieken van

het opzetten van een schilderij in de

buitenlucht, maar ook hoe je het originele

verfpalet van Monet optimaal gebruikt

en waarom het niet zo goed

werkt met andere verfpigmenten, en

wat het idee van impressionisme is en

hoe je dit zelf in de praktijk kunt brengen.

De lat ligt hoog in deze serieuze

workshop, maar als je er voor gaat ben

je altijd welkom, beginner of gevorderde.

Dit is een workshop waar je veel van

kunt opsteken en die een goed fundament

legt om op verder te bouwen.

De workshops worden op een aantal

dagen naar keuze gegeven in de

maanden juni, juli en augustus 2021.

Geef de dag op of beter een aantal

dagen waarop het mogelijk voor jou

is om te komen. Hoe meer dagen je

opgeeft hoe groter de kans dat ik je

een plek kan aanbieden. Je krijgt direct

bericht wanneer ik je in een groepje van

minimaal vier / maximaal 6 personen

heb kunnen plaatsen. Daarna stuur ik

je de uitgebreide informatie en een

betaalverzoek. Aanmelden, contact

en informatie uitsluitend per mail:

danieltavenier@gmail.com.

Kosten inclusief 21% BTW en alle

professionele materialen (verf en

linnen doek) 125,- p.p.

Kom je samen met twee of meer

personen dan wordt de prijs verlaagd

naar 115,- euro p.p.

Dagdeel 10.00-15.30 uur met lunchpauze.

Zelf je lunch meenemen.

Koffie en thee gratis. Paletten,

schilderezels, penselen en verf zijn

aanwezig maar je mag eigen penselen

en palet gebruiken.

23


Stek

Bewoners blij met aanpak van Stek

‘Nieuwbouw in bewoonde staat ’

KRUIDHOF VOOR (LINKS) EN NA DE RENOVATIE (BOVEN)

Het was bij Stek zijn laatste klus voordat hij met pensioen

gaat, maar zeker niet de makkelijkste. “Zo’n grondige

renovatie is ook voor ons heel bijzonder. En omdat de

bewoners tijdens het werk gewoon in hun huizen bleven,

is het met name voor hen heel ingrijpend geweest. Daar

hebben we veel aandacht aan besteed, maar dan nog kun

je overlast niet voorkomen.”

24

Het woord ‘renovatie’ dekt de

lading niet. Voor het complex Kruidhof/

Van de Mortelstraat in Noordwijk is ‘nieuwbouw

in bewoonde staat’ beter op zijn plaats, legt projectleider

Philip van der Post van Stek uit. De verouderde

woningen kregen onder meer nieuwe gevels en een

nieuw dak met zonnepanelen, en zijn behalve comfortabeler

ook veel energiezuiniger geworden. “We hebben er

in feite een theemuts overheen gezet”, lacht Van der Post.

TEKST EN BEELD: WOONSTICHTING STEK

EN CORINE ZIJERVELD FOTOGRAFIE

Daar kwam nog eens bij dat projectleider, opzichter en

bouwers te maken kregen met uitzonderlijke omstandigheden:

een coronapandemie, die alles nog veel ingewikkelder

maakte. “We hebben ons de blaren op de tong

moeten praten om de bewoners te informeren en ze betrokken

te houden.” Veel van die huurders zijn al op leeftijd

en ook is er sprake van verschillende nationaliteiten.

En ondanks de wisselwoningen die beschikbaar waren

voor de momenten dat de overlast teveel werd, is er veel

van hun incasseringsvermogen gevraagd. “Want ga maar

na: nieuwe gevels, een nieuw dak, nieuwe kozijnen, een

nieuwe mechanische installatie, grotere balkons en voor

een aantal bewoners ook een andere keuken, badkamer

en toilet.”

En dan is Van der Post nog niet eens compleet in zijn

opsomming. Maar het resultaat mag er zijn. De rijtjeswoningen

aan de Van de Mortelstraat en Kruidhof staan

er weer als nieuw bij. De laatste puntjes worden nog

afgewerkt, van zonneschermen tot en met de muurtjes

om de tuinen.

Waar een paar jaar geleden de schrik er even goed inzat

vanwege de mogelijke sloop, genieten de bewoners nu


de eerste zomer van hun gerenoveerde huizen. “Na alle

overlast vinden de huurders het eindresultaat mooi en

prettig. Bijkomend voordeel is ook dat hun energielasten

enorm omlaag gaan, door alle isolatiemaatregelen en

zonnepanelen.”

Verkassen

Dat beaamt Willem Plug, de oudste bewoner die hier ook het

langst (59 jaar) woont. “Je kunt je voorstellen dat ik het echt

niet leuk had gevonden als mijn woning was gesloopt.” Hij

heeft er altijd met tevredenheid en probleemloos gewoond.

Toch was hij blij met de renovatie en dat hij niet – al was het

maar tijdelijk - hoefde te verkassen. “Tijdens de verbouwing

was het soms wel even moeilijk. Ik moest met mijn boeltje

soms van de ene naar de andere kant van het huis. Maar het

belangrijkste was dat ik hier wel kon blijven wonen.”

Nieuwe badkamer

Bets van der Niet-van de Lippe geniet nu ook al intens van

haar ‘nieuwe’ huis en fijne tuin. Zij woont inmiddels 23 jaar in

haar woning aan de Van de Mortelstraat en zag de aanvankelijk

aangekondigde sloop helemaal niet zitten. “Ik had wel een

vochtprobleem in de buitenmuur van het huis, maar toch,

sloop is dan wel erg rigoureus.” Ze was dan ook erg blij dat

het uiteindelijk een grote opknapbeurt werd. “Die renovatie

viel me alles mee. En de overlast die er was, ben je ook heel

gauw weer vergeten, hoor.”

BETS VD NIET

Met haar 85 jaar vond ze het best lastig om naar de informatieavonden

te gaan, maar ze is door haar buurman altijd

netjes op de hoogte gehouden. “Zo wist ik ook wel hoe

het eruit zou komen te zien, daar kreeg ik dan plaatjes van.

En het is nu ook echt hartstikke prachtig.”

Nu het huis zo mooi is geworden, laat ze ook haar voortuin

opknappen. Zo maakt ze het plaatje helemaal compleet.

“Het is hier zo gezellig wonen, lekker levendig. Ik zou hier

voor geen prijs weg willen.”

Nieuwbouwwijk

De vriendelijke buurman die Bets steeds op de hoogte hield,

is Jacques Berbee. Ruim tien jaar geleden kwam hij samen

met zijn vrouw in Noordwijk wonen in de huidige woning

aan de Van de Mortelstraat. “Ik ben zelf opgegroeid in Noordwijkerhout,

maar vond Noordwijk altijd al vreselijk gezellig.

Ik geniet van de toeristen en de strandtenten en de reuring

eromheen.” Ook Berbee was blij dat de sloopplannen niet

doorgingen en toont zich positief over de manier waarop de

hele renovatie is verlopen. “We werden heel goed ingelicht.

We zijn naar verschillende informatieavonden geweest en

zo kregen we een goed beeld van wat er ging gebeuren. We

konden op momenten kiezen voor een wisselwoning of hier

blijven wonen. Dat laatste deden wij, omdat ik graag op de

hoogte ben van wat er in mijn huis gebeurt.”

Berbee vond de verbouwing zelfs gezellig. “Ik vond het wel

mooi, met al die mensen om ons heen. Je hebt steeds een

praatje en je ziet het opknappen. Dat is ontzettend leuk.”

Alhoewel de renovatie wel wat uitliep, geniet Berbee al volop

van zijn huis. “Het lijkt net een nieuwbouwwijkje. Het is echt

ontzettend mooi opgeknapt. We hebben zelfs een wat grotere

binnenruimte gekregen en het is nu heel comfortabel

wonen. Ik ben ontzettend blij met het resultaat.”

BOVEN: WILLEM PLUG

ONDER: JACQUES BERBEE MET ZIJN VROUW

59


Mexicaanse sferen

bij Klein Leeuwenhorst:

Viva la

Frida!

Kleurrijk en indringend

“Jaren geleden kwam in tijdens

mijn reis door Mexico in aanraking

met Mexicaanse kunst, onder meer

van Frida Kahlo. Die kunst raakte

me; het is kleurrijk en indringend

tegelijk. Bovendien was Kahlo een

vrouw die haar tijd ver vooruit was.

Daar heb ik iets mee, met sterke

vrouwen. Ik heb toen al besloten

ooit eens een project over haar te

doen”, vertelt Martine Zeeman in

de tuin van Klein Leeuwenhorst.

26

Klein Leeuwenhorst in

Noordwijk gooit eind augustus de

hekken open voor een theaterproductie

van ZEEPaanZEE over een bijzondere vrouw:

Frida Kahlo. In de tuin van het landgoed krijgen

bezoekers een kijkje in het onstuimige leven van deze

Mexicaanse kunstenares (1907-1954) die wereldwijd nog

steeds tot de verbeelding spreekt. Het idee voor de muziektheatervoorstelling

Con Amor deed regisseur Martine Zeeman

op tijdens een reis door Mexico.

TEKST SYBYLLE KROON BEELD BURO BINNEN

Feministe en popicoon

“Frida Kahlo’s opvallende verschijning

met doorlopende

wenkbrauwen, met bloemen

versierde haardracht en traditionele

Tehuanajurk is de laatste jaren

compleet vercommercialiseerd.

Ze is echt een popicoon geworden.

Maar dit kind van de Mexicaanse

revolutie is zoveel meer dan een

mooi plaatje op een mok of sleutelhanger.

Ze is ook een voorvechtster

van emancipatie, een vrouw die

gelijkheid nastreefde en graag in

mannenkleding én in traditionele

jurken liep. De voorstelling is een

reis door haar complexe leven vol

liefde, energie, pijn en verdriet

waarin we op zoek gaan naar wie

ze écht was”.

Sterke vrouw met eigen ideeën

Frida Kahlo ging schilderen nadat

ze door een verschrikkelijk ongeluk

aan bed gekluisterd raakte.


ZEEPaanZEE

Martine Zeeman: “Haar werk werd

surrealistisch genoemd, maar zo zag ze

dat zelf helemaal niet. Ze schilderde

haar eigen leven, haar eigen werkelijkheid.

Kunst was voor haar een overlevingsstrategie.

Het was een unieke

vrouw met een speciale kracht.”

Omarm je imperfecties. Zet je pijn om

in iets moois. Wees jezelf. Je kunt meer

dan je denkt. Vecht voor je idealen.

Alles verandert. “Dat zijn haar levenslessen.

Ik hou van de beweging die ze

in haar leven bracht. Er zijn maar

weinig vrouwelijke kunstenaars die

zo’n belangrijke rol in de geschiedenis

hebben gespeeld, maar zij is er een

van. Daarnaast was ze trots op haar

afkomst. In Amerika, waar haar werk

populair was bij de door haar verguisde

jetset, droeg ze traditionele kleding. In

Mexico juist mannenpakken. Het was

een sterke vrouw met eigen ideeën.”

Twee Frida’s

In de tuin van Klein Leeuwenhorst

krijgen worden de bezoekers van Con

Amor meegenomen in het veelzijdige

leven van Frida, geïnspireerd op haar

schilderij, de twee Frida’s. De volwassen

Frida wordt gespeeld door de

Mexicaans-Nederlandse mezzosopraan

Itzel Medecigo. “Het wordt

een Mexicaans-Nederlandse voorstelling,

die verbinding wil ik graag

maken in mijn theaterproducties. Het

wordt heel levendig, in Mexicaanse

sfeer met Mexicaanse muzikanten

en Mexicaanse dans. De Frida’s gaan

elkaar confron-teren met de keuzes in

hun leven”, licht theatermaker Zeeman

toe. “Ken je Frida Kahlo nog niet, dan

is deze productie een kans om haar

te leren kennen. Ken je haar wel, dan

is deze voorstelling een must.”

Haat-liefdeverhouding

Mezzosopraan Itzel Medecigo is

geboren en getogen in Mexico,

studeerde aan de Hogeschool voor

Muziek in Mexico City en aan het

Utrechts Conservatorium. Ze speelt

de volwassen Frida: “Ik heb een haatliefderelatie

met haar. Het feit dat ze nu

een cultpersonage is en commercieel

wordt uitgemolken, vind ik vreselijk.

Haar portret is overal op te zien is,

zelfs op sneakers en bikini’s.

kunstenares ook feministe, zat als eerste

vrouw op een fiets en ging studeren, in

die tijd niet eerder ver-toond en voor

velen onbegrijpelijk.

Ze had een sterke drive en gaf nooit op.

Ik voel vooral liefde voor haar. Liefde

omdat alle Mexicanen een beetje Frida

in zich hebben, ik ook. Ze vertegenwoordigt

ons allemaal”.

IK HEB EEN HAAT-

LIEFDERELATIE MET HAAR.

HET FEIT DAT ZE NU EEN

CULTPERSONAGE IS EN

COMMERCIEEL WORDT

UITGEMOLKEN, VIND

IK VRESELIJK.

FRIDA KAHLO CON AMOR

De muziektheatervoorstelling

Frida Kahlo Con Amor, een productie

van regisseur Martine Zeeman

(ZEEPaanZEE), is van donderdag

26 augustus tot en met zaterdag

4 september 2021 te zien in de tuin

van landgoed Klein Leeuwenhorst

aan de Gooweg in Noordwijk.

www.zeepaanzee.nl

Het is mijn uitdaging om haar als mens

van vlees en bloed neer te zetten en

niet als popicoon. Ik wil laten zien dat

ze veel meer is dan dat. Ze was naast

27


Gemeente Noordwijk

Iedereen doet mee in de Duin- en Bollenstreek. Of je nu verpleegkundige,

ondernemer of vrijwilliger bent. Normaal gesproken vult

de dag zich met werk, studie en/of aandacht voor het gezin. Deze

indeling van de dag kan verstoord raken vanwege psychische

klachten of aandoeningen. Na een dergelijke periode is het niet

altijd eenvoudig om weer aan te haken. Wat heb je met deze

problematiek nodig om toch (weer) mee te doen? En wat kunt

u als inwoner, professional of ondernemer hierin betekenen?

In de themabijeenkomst, die drie keer wordt georganiseerd

in de Duin- en Bollenstreek, gaan ervaringsdeskundigen

hierover met u in gesprek op 17 juni, 8 juli en 15 juli.

TEKST EN BEELD

GEMEENTE NOORDWJK

Bijeenkomsten Arbeidsparticipatie:

Opgenomen op de werkvloer

Ervaringsdeskundigen

Ervaringsdeskundige medewerkers van Stichting Lumen

Holland Rijnland vertellen aan de hand van eigen en

collectieve ervaringen over de weg vanuit de psychische

problematiek naar (vrijwilligers)werk. Wij nodigen mensen

die zelf ook bezig zijn met re-integreren en ervaringen

willen delen, met nadruk uit om aan te sluiten.

Voor wie?

De bijeenkomsten zijn bedoeld voor welzijnsprofessionals,

ondernemers, arbeidsparticipanten, trajectbegeleiders,

consulenten, vrijwilligers(coördinatoren), inwoners en andere

geïnteresseerden uit Katwijk, Noordwijk en Hillegom, Lisse en

Teylingen.

Aanmelden

De themabijeenkomsten vinden in juni en juli achtereenvolgens

in Katwijk, Noordwijk en Hillegom plaats.

• Donderdag 17 juni in Katwijk (Welzijnskwartier Callaoweg 1)

• Donderdag 8 juli in Noordwijk (Buurtcentrum ’t Trefpunt)

• Donderdag 15 juli in Hillegom (Hotel VillaFlora)

Tijdstip: van 15.00 tot 16.30 uur

28

Aanmelden kan bij voorlichting@lumen-hollandrijnland.nl

Meer informatie over tijd en plaats, kunt u op de website

Themabijeenkomst arbeidsparticipatie: Opgenomen op de

werkvloer - Opgenomen op de Werkvloer vinden.


Open up voor sport en cultuur

Terug naar binnen

Een goed voorbeeld van Open up, het thema van deze

editie van Magazine Leef!, zijn de tenten die op het sportpark

Duinwetering zijn neergezet. Een creatief plan dat door een

goede samenwerking tussen de gemeente en het Sportbedrijf

in een week gerealiseerd kon worden. “Waar buitensporten in

verenigingsverband mondjesmaat mogelijk werd mocht dat

binnen niet. Door de tenten neer te zetten die aan drie kanten

open zijn konden sportverenigingen hun trainingen afwerken en

culturele verenigingen hun repetities weer oppakken. De tenten

blijken een groot succes want er waren meer aanvragen, ook uit

de kernen Noordwijkerhout en De Zilk, dan dat er beschikbare

ruimte was.” De versoepelingen zorgen ervoor dat de binnen

sporters weer in hun hallen uit de voeten kunnen. “Een goede

zaak want terugkeer op bekend terrein met alle benodigdheden,

materialen en voorzieningen voor iedereen is natuurlijk het

beste. Het betekent dat wij de tijdelijke buiten voorzieningen

gaan afbreken met uitzondering van een basketbalveldje dat wij

hebben aangelegd. Daar blijft, zo schatten wij in, in de zomer

maanden voldoende animo voor.”

Nu de statistieken aantonen dat het coronavirus op de terugweg

is kunnen tal van noodzakelijke maatregelen versoepeld worden.

Beleidsmedewerker kunst en cultuur Anita van Klaveren en

beleidsmedewerker sport en bewegen, Nienke van Elk, beide

werkzaam bij de gemeente, zijn blij dat er steeds meer mogelijk

is op sport- en cultureel gebied. “Sinds de uitbraak van het

virus zijn wij bezig geweest om alle mogelijkheden te

benutten en wij gaan daar ook de komende tijd

volop mee door.”

TEKST HARM DRAGT

BEELD BURO BINNEN

Voor vragen is er een loket

Individuen maar ook verenigingen zijn, zo hebben het afgelopen

jaar geleerd, voortdurend op zoek naar antwoorden op hun

vragen over wat nu wel en niet is toegestaan. Vragen over de

relatie sport en corona en cultuur en corona. “Daarvoor hebben

wij midden in de pandemie een sport- en cultuurloket geopend.

Het loket is nog steeds geopend voor allerlei vragen waaronder

de ondersteuning die er voor verenigingen is.” Vragen per mail

kunnen gestuurd worden naar:

sportencultuurloket@sportbedrijfnoordwijk.nl.

Sportakkoord

Sinds 2020 werkt Noordwijk met een sportakkoord. In de

gemeentelijke stuurgroep wordt voor dit akkoord met het

onderwijs, welzijn, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven

en vanzelfsprekend sport en cultuur samengewerkt om

passende en haalbare projecten van de grond te krijgen. Daaruit

zijn onder andere voortgekomen fietsles voor vrouwelijke

migranten, zwemmen met mensen die kampen met dementie

en het verbeteren van motorische vaardigheden bij kinderen.

Nieuwe initiatieven

“Wij zijn blij met de initiatieven die er uit de inwoners komen.

Bijvoorbeeld het organiseren van een talkshow waarin sporten

culturele verenigingen maar ook individuele personen hun

mening en suggesties kunnen geven. Daarin is ook ruimte voor

thema’s als gezondheid en voeding. Een ander project is ‘Score

een boek’. Daarin wordt door de sportverenigingen samengewerkt

met de bibliotheek om de (jeugd)leden van de verenigingen

aan te zetten tot meer lezen.”

Welk aanbod is er

De gemeente en de betrokken verenigingen zijn dagelijks in de

weer om tal van op dat moment haalbare initiatieven en plannen

verder te brengen. “Alle activiteiten op sport- en cultureel gebied

tot en met workshops aan toe zijn te vinden op de website

noordwijkactief.nl. Daarin is ook te lezen welke bijdrage de

sport- en cultuurcoaches kunnen leveren om initiatieven

in de praktijk uit te voeren".

29


Interview

Vijf meiden

over corona en

de versoepelingen

Jong, ouder en nog ouder, iedereen heeft de

gevolgen van de coronacrisis op zijn of haar eigen wijze

beleefd. Zo ook voor vijf midden twintigers die natuurlijk

ervan baalden dat ze niet naar de kroeg konden, niet

spontaan met zijn allen bijeen konden zijn en festivals aan

zich voorbij zagen gaan. Ieder van de vijf meiden heeft op

haar eigen wijze deze, voor hen onwezenlijke, periode

ervaren. Maar uit de gesprekken werd wel duidelijk dat

ondanks de beperkingen de uitspraak ‘life goes on’

ook voor Amber, Britt, Jill, Robin en Tessa is

opgegaan.

TEKST HARM DRAGT

BEELD BURO BINNEN

30

Amber

Jill

Robin

Britt

Tessa

De interviews zijn eind mei gehouden


Beperkte omgang met familie en vrienden/

vriendinnen en anderen

Dat de beperkingen ook hebben ingegrepen in hun

gezins- en vriendenkring mag duidelijk zijn. Tessa:

“Gelukkig wonen mijn opa en oma naast ons. Wij

konden elkaar dus op afstand, bijvoorbeeld in de tuin,

blijven zien. Maar ik ben blij dat ik ze nu ook weer kan

knuffelen. Ik heb het verder redelijk gelaten over mij

heen laten komen. Wij zaten immers allemaal in

hetzelfde schuitje.” Robin: “Het positieve is dat je heel

creatief wordt om toch met je vrienden samen te zijn.

Zo hebben wij meermalen online quizzen met elkaar

gespeeld”. Jill: “Mijn ouders en jongste zusje heb ik

elke dag om mij heen gehad. Mijn opa en oma

daarentegen heb ik zes tot zeven maanden niet

kunnen zien.” Britt: Van de hele corona periode heb

ik persoonlijk weinig last gehad. Ik vond het ondanks

de beperkingen goed te doen.” Amber: “Omdat ik

voor mijn bijbaan ook op locatie moest zijn was ik

genoodzaakt om met het openbaar vervoer te reizen.

Dan kom je toch in contact met derden en dat zorgde

ervoor dat ik ook richting mijn ouders regelmatig

afspraken om langs te komen heb moeten afzeggen.”

Het virus was overal

Tessa: “In ons gezin zijn er geen mensen positief

getest. Ik ben zelf ook de dans ontsprongen, maar

in mijn vrienden-/vriendinnenkring hebben er best

veel het coronavirus opgelopen.” Jill: “Als zelfstandige

heb ik mijn bedrijf zes weken dicht moeten houden.

Dat betekende geen inkomsten. Nadat ik weer open

mocht moest ik mijn patiënten bellen dat ze weer

langs mochten komen. Ik merkte dat vooral de

ouderen aarzelden of ze dat wel moesten doen. Bang

dat ik zelf corona zou oplopen ben ik nooit geweest.

Ook niet vanwege het feit dat ik veel mensen voor

behandeling over de vloer krijg. Gewoon goede

maatregelen nemen met een kap voor je gezicht

en altijd handschoenen aan.”

Ondanks alles draaide het leven gewoon door

Tessa: “Ik ben in oktober afgestudeerd. Als ik dan

aan anderen vertelde dat ik event management heb

gedaan hoorde ik vaak wat zielig voor je in deze tijd.

Het was dan ook ondoenlijk om een baan in de

evenementenbranche te vinden. Ik heb wel ander,

ook heel leuk werk gevonden. Dat doe ik deels vanuit

huis en deels op kantoor. Daar kan ik de komende

jaren prima vooruit en daarna zie ik wel wat er op

mijn pad komt.” Robin: “Met de versoepelingen in

beeld ben ik dubbel blij dat ik per 1 juni een andere

uitdaging kan aangaan als intercedente in een

ziekenhuis. Plannen is mijn ding en dat kan ik daar

volop gaan doen.” Amber: “Het was een raar jaar

waarin ik mijn studie strafrecht heb afgerond. Geen

colleges en geen tentamens op locatie. Nagenoeg

alleen op weg naar de eindstreep met uitsluitend

digitaal contact met de universiteit. Heel positief is

dat ik midden in de coronatijd toch mijn eerste vaste

baan heb gevonden. Afgesproken is dat ik die vooralsnog

vanuit huis invul. Je mist de contacten met

de collega’s en de mogelijkheid om hen te leren

kennen en van hen te leren maar het is niet anders.”

Britt: “Ik heb anderhalve week thuis gezeten na de

lockdown in maart vorig jaar. In die dagen is er

spoedoverleg geweest hoe wij als school hier het

beste mee om konden gaan. Ik kon weer terug om

de zeven kinderen te begeleiden van de ouders

met cruciale beroepen. Na de versoepelingen in de

zomermaanden kwamen wij terecht in een tweede

lockdown. Vanaf dat moment kregen wij met veel

meer kinderen te maken. Het was best wel aanpoten

te meer daar ook de kleuters bezig gehouden

moesten worden. Ik kijk terug op een bijzonder jaar,

niet in de laatste plaats omdat mijn vriend en ik onze

eerste woning hebben kunnen kopen.”

NADAT IK WEER OPEN MOCHT MOEST

IK MIJN PATIËNTEN BELLEN DAT ZE

WEER LANGS MOCHTEN KOMEN. IK MERKTE

DAT VOORAL DE OUDEREN AARZELDEN

OF ZE DAT WEL MOESTEN DOEN

En nu verder

Tessa: “Ik kijk er echt naar uit om weer op reis te

kunnen gaan en te wintersporten. En de tijd dat je

niet alles meer moet plannen om iets met elkaar te

kunnen doen.” Robin: “Ik heb wel momenten gehad

waarin ik dacht komt er dan nooit een einde aan. Dat

gebeurde onder andere als aangekondigd werd dat

de terrassen weer open mochten en dat toch weer

niet door kon gaan. Ik ben blij dat dit nu achter ons

ligt. Ik kijk er naar uit om weer dingen te kunnen

ondernemen zonder na te hoeven denken met welke

belemmeringen ik te maken heb.” Jill: “Ik ben een

vakantiemens. Jaarlijks ging ik drie tot vier keer.

Dus zodra het kan ben ik weg.”

31


‘s Heeren Loo

Sinds maart van dit jaar werkt Sam Langerak in een woning aan

de van Limburg Stierumstraat in Noordwijk waar mensen tussen

de 20-70 jaar en met een licht verstandelijk beperking wonen.

Haar studie Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening heeft

zij kortgeleden afgerond. Van vriendinnen hoorde ze hoe

leuk werken bij ‘s Heeren Loo is. Toen zij een vacature

tegenkwam, hoefde Sam niet lang na te denken. Een

dag na het versturen van haar cv werd ze gebeld

en binnen een week had ze de baan!

TEKST EN BEELD ’S HEEREN LOO

Wil je weten of werken bij

‘s Heeren Loo iets voor jou is?

Bel of mail eens met onze

recruiter! Anne de Winter,

anne.de-winter@sheerenloo.nl

of 06 – 302 306 49.

Echte aandacht, daar draait

het om bij ‘s Heeren Loo

32

“Dat ging echt heel snel. Ik kreeg binnen twee uur na mijn

sollicitatie een telefoontje dat ik aangenomen was. Een hele

snelle overstap uit de kinderopvang, waar ik vandaan kwam.

Werken in de verstandelijk gehandicapten sector is echt heel

uitdagend. Elke dag is anders, natuurlijk heb je je ritme van de

maaltijden maar daarom heen ben je heel vrij wat je met de

cliënten voor invulling aan de dag geeft, naast hun werk of

dagbesteding.

Pianovrouw

Bij de kennismaking in de woning zag ik een piano staan.

Tijdens mijn eerste werkdag begon ik meteen te spelen en

al gauw stonden de cliënten om me heen met mij mee te

zingen. Het enthousiasme om te zien en de blijdschap dat er

muziek wordt gemaakt geeft me regelmatig kippenvel. Ik zing

veel en heb een brede muziekinteresse van musicals tot Jan

Smit. Dat nodigt de cliënten uit om mee te doen. We hebben

al een heel eigen repertoire waarbij Jolene, van Dolly Parton

een van de favorieten is. In plaats van Jolene, vullen we dan

de naam van de bewoner in. Dat is zo leuk! Ook ben ik gaan

boksen. Dat leek me ook leuk voor de bewoners, dus ik heb

een paar bokshandschoenen gekocht en meegenomen naar

het werk. Nu boks ik in de tuin met een aantal bewoners.

Daar halen we veel plezier uit!

Ik krijg zowel van de bewoners als van mijn collega’s te horen

dat het fijn is dat ik nog zo jong ben. Met mijn 21 jaar heb ik

nog niet zo veel werkervaring, maar ik breng weer andere

dingen mee. En ik kijk met een andere bril. Zo leren we van

elkaar. Ik ben door mijn collega’s met open armen ontvangen,

het klinkt als een cliché maar het voelde echt als een warm

bad. Ze benadrukken keer op keer dat ik alles kan vragen,

liever drie keer iets vragen dan de vraag niet stellen. Juist

door deze fijne en veilige sfeer, ben ik snel en goed ingewerkt

en voel ik me super thuis op deze groep. Ik ben nooit als ‘die

nieuwe’ gezien. Ik was meteen een van hen.

Humor moet

Het mooie van dit vak, is het echte contact maken. De

aansluiting zoeken en vinden met de bewoners. Ik ben meer

van het communiceren dan van ‘de zorg’, ik praat dus ook

veel met de bewoners. Dan gaan we in gesprek en stel ik

vragen die ze aan het denken zetten. Ik kan ze, juist omdat

ik ook nog jong ben, vaak een spiegel voorhouden. En we

hebben heel veel lol. In mijn werk gebruik ik mijn humor. Het

werk is zoveel makkelijker als je dingen met humor benadert.

Elke dag kom ik gelukkig terug van mijn werk. Ik voel hier

echt de waardering voor wat ik doe. En ik krijg dubbel en

dwars terug wat ik geef!”


Alle betrokkenen bij de

Dierenhoeve op het voormalige Bavoterrein

in Noordwijkerhout hebben naast de

gevolgen van de coronacrisis ook te maken met een

ingrijpende verhuizing die rond september dit jaar zijn beslag

moet krijgen naar, een vooralsnog, tijdelijke plek. De verhuizing

is een direct gevolg van geplande woningbouw op de huidige locatie

als onderdeel van de nieuwe woonwijk Landgoed in den Houte. De

permanente locatie laat nog een paar jaar op zich wachten. Voorzitter van

het bestuur van de Dierenhoeve, Astrid Warmerdam, maakte, zoals velen haar

kennen, van haar hart geen moordkuil over verleden en de lonkende toekomst.

“Wij zien uit naar de verhuizing en hopen daarvoor al weer open te gaan voor

iedereen die ons wil bezoeken.”

TEKST HARM DRAGT BEELD NOORDWIJKNU.NL EN MONICA STUUROP

Corona en verhuizing

houden Dierenhoeve flink bezig

Warmerdam: “Het voortbestaan van de Dierenhoeve hangt al

zo’n 20 jaar als het bekende zwaard van Damocles boven ons

hoofd. Dat komt omdat de eigenaren van de grond, waaronder

toen Rivierduinen, bezig zijn geweest met andere bestemmingen

waaronder het realiseren van een TBR- instelling. Wij zijn

blij dat er nu een oplossing is waar ook wij ons prima in kunnen

vinden. Wij gaan met de medewerking van de ontwikkelingscombinatie

Novaform/Trebbe, die verantwoordelijk is

voor de nieuwbouwwijk over enkele maanden verhuizen naar

een locatie tussen het voormalige Pesthuis en de Engelse tuin.

Beter gezegd wij worden opgenomen in de tuin, die zoals is

afgesproken tussen de gemeente en de ontwikkelaar, in oude

luister wordt hersteld. In de afspraak die wij met de gemeente

hebben gemaakt nemen onze vrijwilligers, mensen vanuit de

dagbesteding en jongeren uit leerwerktrajecten het onderhoud

van de tuin op zich.”

Gevolgen van de coronamaatregelen

Ook de Dierenhoeve heeft de negatieve gevolgen van de Covid

19 uitbraak ondervonden. Vanaf medio maart 2020 kon er door

de vrijwilligers, waaronder twee betaalde krachten, in de buitenruimte

doorgewerkt worden maar het, voor de inkomsten

belangrijke, koffiehuis bleef dicht. De daar actieve vrijwilligers

en de twee betaalde krachten zaten werkloos thuis. Ook de wat

oudere vrijwilligers waren vooral in het begin huiverig om zich

te laten zien. “Maar er is niemand van de ruim 40 vrijwilligers

echt afgehaakt.” Tijdens de lockdown periodes waren de bezoekers

evenmin welkom. Dat was tijdens het interview, dat medio

mei plaatsvond nog steeds het geval. Warmerdam: “Terwijl juist

deze periode met onder meer de meivakantie voor ons topdagen

zijn. Wij zijn gehouden aan de richtlijnen die ook voor

dierentuinen gelden. Wij hebben daar begrip voor maar frustrerend

is het wel.”

Naar een nieuwe plek

In september van dit jaar vindt de verhuizing plaats naar een

vooralsnog tijdelijke plek. Warmerdam: “ Omdat de nieuwe

woonwijk niet in de eerst bedachte vijftien jaar maar in vijf jaar

gebouwd wordt komt ook onze verhuizing sneller aan de orde

dan gepland. Maar wij hebben gelukkig een super goede samenwerking

met de projectontwikkelaar en daarom zijn wij

ervan overtuigd dat alles goed gaat verlopen. Wij zijn er klaar

voor, ook al moet er nog veel geregeld en gedaan worden.

Hoe de permanente plek er uit gaat zien is nog niet helemaal

glashelder. Maar dat De Dierenhoeve blijft bestaan is zeker. Het

kan bijna niet anders dan dat de aanwezigheid een ongekende

bonus is voor allen die straks in de nieuwe wijk wonen, de andere

inwoners van Noordwijkerhout en alle andere bezoekers

aan deze bijzondere, historische locatie.

33


Padua

In de maart editie van magazine Leef! was geluk het centrale

thema. Nu wij drie maanden verder zijn en de zomereditie

van het magazine verschijnt kunnen veel mensen hun geluk

niet op door de opeenvolgende versoepelingen op weg

naar hopelijk een snel normaal. Bestuurder Merlien Welzijn

van woningstichting Sint Antonius van Padua: “Wij kijken

reikhalzend uit naar de terugkeer van normale leefen

werkomstandigheden. Want er liggen

enorme opgaven te wachten.”

TEKST HARM DRAGT

BEELD PADUA

Met versoepelingen

op weg naar het normaal

24

Omgaan met corona

Bestuurder Merlien Welzijn: “Wij zijn van ver gekomen

sinds de uitbraak van het corona virus medio maart vorig

jaar. De oproep vanuit het kabinet om zo veel mogelijk

vanuit huis te werken heeft eens te meer bewezen hoe

belangrijk ieders woning is. Meer dan ooit was het voor

velen hun veilige haven. Al was het thuis werken in combinatie

met het gezinsleven wel een kwestie van geven

en nemen, plannen en elkaar ontzien. Ook Padua heeft

haar werkorganisatie aangepast aan de geldende noodwetgeving.

Onze medewerkers hebben hun werkzaamheden

vanuit huis voortgezet. En dat in een periode dat

ons nieuwe Ondernemingsplan juist baat zou hebben

gehad bij veel overleg met elkaar rond de tafel. Maar

nood breekt wet. De telefoon en digitaal vergaderen

bleken de geschikte hulpmiddelen om de werkzaamheden

voortvarend voort te zetten. Dat onze vestiging niet

open kon zijn betekende niet dat er geen direct contact

mogelijk is geweest met onze huurders. Huisbezoeken

om bijvoorbeeld noodzakelijke reparaties uit te voeren

zijn doorgegaan. Ook de verduurzaming van de woningvoorraad,

een belangrijke doelstelling van Padua, is


ALS PADUA HEBBEN WIJ

MAATWERK, DAT PAST BIJ DE

SITUATIE VAN IEDERE INDIVIDUELE

HUURDER, ALTIJD HOOG IN HET VAANDEL

GEHAD. MAAR DOOR CORONA ONTSTOND

ER EEN ANDERE WERKELIJKHEID.

REDEN OM ALLE HUURDERS EEN

HELPENDE HAND TOE

TE STEKEN

PADUA NIEUWBOUW

voortgezet. Verder bleken ook de telefoon en mail

mooie en veel gebruikte middelen om contact te onderhouden

met onze huurders.”

Helpende hand voor de huurders

Ondernemers, verenigingen, maatschappelijke organisaties.

Allen kregen te maken met de corona maatregelen.

Maar ook huishoudens werden getroffen omdat

inkomsten opdroogden. Dat leidde na een aangenomen

motie in de Tweede Kamer tot het besluit van

minister Ollongren om de huren in de hele sociale

sector te bevriezen. Welzijn: “Wij namen dat besluit

graag over maar hebben gemeend dat wij vanwege de

moeilijke omstandigheden verdergaande maatregelen

moesten nemen. Mede op advies van de Stichting

Huurdersbelangen Noordwijkerhout en De Zilk zijn wij

ertoe over gegaan om eenmalig ook de huren van de

woningen met een vrije sector huurcontract niet te

verhogen. Dat besluit werd ook genomen voor de verhuurde

parkeerplaatsen en garages en de kosten die te

maken hebben met het serviceabonnement. Verlaging

van de huren is eenmalig doorgevoerd voor die huishoudens

die op aangifte van de Belastingdienst een te

hoge huur betalen in relatie tot hun inkomen. Als Padua

hebben wij maatwerk, dat past bij de situatie van iedere

individuele huurder, altijd hoog in het vaandel gehad. Maar

door corona ontstond er een andere werkelijkheid. Reden

om alle huurders een helpende hand toe te steken.”

Op weg naar het normaal

Welzijn: “Wij kijken uit naar de terugkeer van het normaal.

Want er liggen enorme opgaven om de vraag naar en het

aanbod van huizen in balans te brengen alsook rond de

duurzaamheidsdoelstellingen. Mede door onze financiële

positie kunnen wij voortgaan met het verduurzamen van

onze woningen en het bouwen van nieuwe sociale

woningen. Wij willen dat bereiken door samen op te

trekken met onze partners, waaronder de gemeente. Wij

kunnen en willen tot 2030 450 Daeb en daarbovenop tot

2035 250 niet-Daeb woningen (woningen met een huurprijs

boven de liberalisatiegrens) aan onze voorraad toevoegen.

Maar dat kan alleen als wij de medewerking van

de gemeente krijgen door het toewijzen van voldoende

geschikte bouwlocaties.”

35


Interview

”Ik ben er trots op hoe

iedereen in Noordwijk met

de corona crisis is omgegaan”

Burgemeester Wendy Verkleij kijkt terug op Covid 19 en vooruit

TRADITIONEEL IS DE BURGEMEESTER VOORZITTER VAN DE PLAATSELIJKE COMMISSIE VAN DE KNRM NOORDWIJK

Zo’n acht weken

na haar aanstelling als eerste

kroonbenoemde burgemeester van de

nieuwe gemeente Noordwijk brak de coronacrisis

uit. Verkleij: “In eerste instantie leek alles heel ver weg

van ons af te staan. Maar al snel werd duidelijk dat wij te

maken hadden gekregen met een heel serieuze situatie, waar

wij ook nog eens weinig tot geen kennis en ervaring mee hadden.

‘Grip vier’ werd in werking gesteld om de pandemie aan te pakken.

Dat wordt toegepast bij grote calamiteiten die na enkele dagen

afgeschaald kunnen worden. Maar alle betrokkenen kwamen er al

snel achter dat er voor corona geen stip op de horizon zichtbaar was

waarop dit zou eindigen.”

.

TEKST HARM DRAGT BEELD BURO BINNEN

36

.

Besluiten nemen met eerst weinig kennis

De worsteling op landelijk niveau om de juiste maatregelen

te blijven nemen zal weinigen ontgaan zijn.

‘Wij nemen 100 procent beslissingen met 50 procent

kennis’ zo stelde demissionair minister-president Mark

Rutte eens. Dat het voor het kabinet ernst was bleek

ook uit de tijdelijke wetten die opeenvolgend ingevoerd

werden. Verkleij: “Binnen die bandbreedte moesten wij,

maar ook de veiligheidsregio waarin gemeenten samen

optrekken, onze maatregelen afstemmen. Ook nu nog

vergadert de veiligheidsregio ambtelijk en bestuurlijk

een keer per week. Dat gaat nu gelukkig ook over de

versoepelingen die mogelijk zijn. De OpenUp. Wij zijn

weliswaar op de goede weg maar wij zijn er nog niet.”


De gevolgen voor de samenleving

Iedereen heeft te maken gekregen met de crisis. Sommigen

hebben grotere omzetten kunnen draaien maar bij veel

anderen heeft het er flink in gehakt. Verkleij: “ Wij zullen pas in

2022 de balans op kunnen maken hoe diep de crisis onder de

Noordwijkse inwoners en ondernemers heeft ingewerkt. Niet

alleen financieel maar ook psychisch.” In de afgelopen periode

heeft de gemeente ruim de portemonnee getrokken om

ondernemers, verenigingen, maatschappelijke organisaties

en ook inwoners te ondersteunen. “Ik ben er trost op hoe wij

tot nu toe met elkaar door deze onwerkelijke periode zijn heen

gekomen. Een bezoek aan veel 75 plussers bracht aan het licht

dat 80 tot 90 procent van hen het heel goed maakten. Verder

zijn wij digitaal met allerlei geledingen, zoals, retail, de zorg, het

onderwijs, maatschappelijke organisaties, horeca en de kerken

in gesprek gebleven om te horen waar zij tegenaan lopen. In

Noordwijk is de Brede Maatschappelijke Alliantie opgericht.

Deze alliantie komt regelmatig bij elkaar en bespreekt

de maatregelen, gevolgen en versoepelingen en welke

oplossingen voor handen zijn. Met veel mooie en gerichte

acties tot resultaat. De gemeente kent ook een ambtelijke

versnellingstafel. Zij buigen zich over de OpenUp-fase, de

verantwoorde opening van de samenleving. Er kunnen steeds

meer versoepelingen worden doorgevoerd maar ik ben mij

zeer bewust dat er ondernemers, ook in de horeca, zijn die nog

steeds geen brood op de plank hebben. Wij blijven natuurlijk

ondersteuning bieden en dat wordt ook gewaardeerd. Soms

pakt een handreiking niet goed uit. Neem de gezamenlijke

terrassen, die wij graag wilden faciliteren, maar het is aan de

ondernemers om te bepalen of de kosten daarvan opwegen

tegen de opbrengsten. Dat bleek niet het geval. Waar mogelijk

hebben wij verruimingen van de terrassen toegestaan maar

als je geen terras hebt dan heb je daar niets aan. Toch heb ik

goede hoop dat onze versnellingstafel, de versoepelingen en

onze steunmaatregelen de lucht bij steeds meer inwoners en

ondernemers gaan klaren.”

De gemeente en corona

Sinds het uitbreken van de coronacrisis werken de ambtenaren

thuis. Verkleij: “Wij hebben een voorbeeldfunctie, dus

is het vanzelfsprekend dat ook wij gehoor hebben gegeven

aan de oproep van het kabinet om zo veel mogelijk thuis

te werken. Ook zij hebben gezinnen waardoor er rekening

gehouden moet worden met elkaar. Maar het is allemaal goed

gegaan. Het heeft er wel toe geleid dat ik nog maar 50 van de

300 medewerkers persoonlijk heb kunnen ontmoeten. Corona

heeft ook gevolgen gehad voor de gemeenteraad. Wij heb-ben

als raad maar één keer fysiek kunnen vergaderen, de rest is

digitaal gegaan. Desondanks heeft de gemeenteraad bergen

werk verzet.”

Steeds meer mogelijk

De dalende besmettingen, de cijfers van de ziekenhuizen,

de benutting van IC-bedden en het toenemende aantal

vaccinaties wijzen uit dat het de goede kant uitgaat. Verkleij:

“Wij zijn remmend aan het versoepelen. Kijkend naar vorig jaar

toen er na het versoepelen weer een nieuwe besmettingsgolf

over ons heen kwam moeten wij alert en voorzichtig blijven.

Persoonlijk had ik al meer willen toestaan maar wij moeten

het samen doen. Je kan het niet hebben dat in Noordwijk

de restaurants open gaan en in Katwijk niet. Afstemming

is en blijft nodig. Ook nu nog. Nu het de goede kant op

gaat. Ik zie tot mijn genoegen dat de horecaondernemers

en mensen van instellingen als de bibliotheek hun verantwoordelijkheid

nemen en laten zien dat ze hun gasten

en bezoekers binnen de regels ontvangen. Wij kijken ook

positiever naar het vergunnen van evenementen maar wel

in overleg met de buurgemeenten om de hulpdiensten niet

met een onmogelijke opgave op te zadelen van meer grote

evenementen op dezelfde dag of weekeinde. Zoals het er nu

naar uit ziet kan een aantal aangedragen evenementen in de

tweede helft van het jaar doorgaan.”

Wij kijken ook

positiever naar het vergunnen

van evenementen maar wel in

overleg met de buurgemeenten

om de hulpdiensten niet met een

onmogelijke opgave op te zadelen

van meer grote evenementen

op dezelfde dag of

weekeinde.

37


In juni 2019 overleed de man van Maria

Kerkvliet uit Noordwijkerhout. In de maanden

na het overlijden van Gerard kon Maria (82)

de situatie redelijk aan, maar daarna viel ze

in een gat van verdriet en eenzaamheid. Een

kennis adviseerde haar contact op te nemen

met stichting Met je Hart die als doel heeft

eenzaamheid bij ouderen te verzachten.

TEKST SYBYLLE KROON

BEELD BURO BINNEN

“Het overlijden van mijn man valt

me zwaar. Naast verdrietig voel ik

me ook vaak eenzaam. De mensen van

Met je Hart geven me een fijne tijd en

weer iets om naar uit te kijken.”

Maria Kerkvliet (82), weduwe van

Gerard Kerkvliet, (schoon)moeder van

Marco en Loes, oma van Tess en Fleur

De eenzaamheid verzacht

38

Verdriet

“In de eerste maanden na het overlijden van Gerard leefde ik

op een soort automatische piloot. Daarna merkte ik pas echt

hoe erg dit verlies is, en dat wordt alleen maar erger. We zijn

62 jaar bij elkaar geweest en waren een echte twee-eenheid,

deden alles samen. En hij was mijn grote steun en toeverlaat.

Nu ben ik hele dagen alleen, ga alleen slapen en wordt alleen

STICHTING MET JE HART

De missie van Stichting Met je Hart is kwetsbare,

eenzame mensen verbinden. Ze slaan een brug

tussen vergeten worden en aandacht krijgen. De

stichting is in 33 gemeenten actief, waaronder de

Gemeente Noordwijk. Vrijwillige medewerkers

van de stichting organiseren terugkerende

activiteiten waarbij ouderen elkaar ontmoeten,

met als doel de gevoelens van eenzaamheid te

verzachten. Stichting Met je hart werkt samen

met huisartsen, ouderenverpleegkundigen,

thuiszorgmedewerkers, wijkverpleegkundigen,

pastors en buurtbewoners.

www.metjehart.nl

wakker. Ik word er heel verdrietig van. Naaien is altijd een

hobby van me geweest en dat doe ik nu nog steeds, zo goed

en zo kwaad als het kan. Zo heb ik een kleedje van Gerards

stropdassen gemaakt en een sjaal van zijn truien. Zo is hij

toch nog een beetje bij me.”

Ontmoetingen

“Op een gegeven moment kwam een kennis naar me toe en

die adviseerde contact op te nemen met mensen van Met je

Hart. Ze zijn bij me langs geweest en wat ze doen, sprak me

aan. Sindsdien ga ik regelmatig met ze op pad. Ik voel me

heerlijk bij hun op m’n gemak en het is ook fijn om andere

mensen en soms oude bekenden te ontmoeten. Meestal is

het een groepje van een acht. Ze halen je op, we doen iets

leuks met elkaar, drinken een bakkie of gaan ergens lunchen

en na een paar uur brengen ze je weer thuis. Ze doen zó hun

best voor je, heel fijn. Heel bijzonder dat vrijwilligers dat voor

ons willen doen.”

Iets om naar uit te kijken

“De ontmoetingen zijn altijd gezellig en ik kom opgewekt

thuis. En ik heb weer iets om naar uit te kijken. Alleen

achterblijven is zwaar als je zo lang samen bent geweest en

zoveel samen hebt meegemaakt. Niks en niemand kan het

verlies van Gerard goedmaken en mijn verdriet verzachten,

maar Met je Hart helpt me mijn gevoelens van eenzaamheid

dragelijker te maken.”


Negen jaar is Henriëtta Floris (80) uit De

Zilk voorzitter geweest van Katholieke Bond van

Ouderen KBO, afdeling De Zilk. Nog steeds is ze

actief in de bond, maar nu als lid. Als geen ander

weet ze hoe belangrijk het is om op ‘je oude dag’ niet

thuis te blijven zitten maar in beweging te blijven

én in contact te blijven met mensen. KBO De Zilk

biedt leden een breed scala aan activiteiten,

waar iedereen – actief of inactief –

aan deel aan nemen.

Gezellige

ontmoetingen met

leeftijdsgenoten

“Door het organiseren

van gezellige activiteiten

proberen we Zilkers op

leeftijd in beweging te

krijgen en te houden.”

Henriëtta Floris (80),

oud-leerkracht

speciaal onderwijs en

oud-voorzitter KBO

De Zilk

Binnen en buiten

“Onze uitvalsbasis is de Duinpan in De Zilk. Daar vinden alle

activiteiten plaats. Buiten het pand liggen bijvoorbeeld drie

jeu-de-boulesbanen. Ook gaan we wekelijks wandelen.

Binnen oefenen ons koor en het orkest. Ook kan er gebiljart en

gekaart worden of spelletjes worden gespeeld. Natuurlijk kun je

daar ook gezellig koffiedrinken tijdens de activiteiten. Je hoéft

niet mee te doen, gewoon gezellig onder mensen zijn, is ook

prima. Alles kan, niks moet. En mis je iets in het aanbod en heb

je zelf ideeën voor een activiteit, dan zijn die altijd welkom.”

Uit de stoel

“Toen ik voorzitter was, heb ik koersbal en bridgeles

geïntroduceerd. Dat staat nog steeds op het programma.

Hoewel de bridgers nu geen les meer hebben: ze bridgen nu

elke week. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd, naar

behoefte van de leden. Dat is niet altijd gemakkelijk, want de

wensen zijn zeer divers. Toch is het belangrijk dat je als senior

uit je stoel komt, in beweging blijft en onder de mensen komt.”

Hele jaar activiteiten

“We hebben naast wekelijks of maandelijks terugkomende

activiteiten ook jaarlijkse activiteiten op het programma.

Zo gaan we ieder jaar naar de generale repetitie van de

schoolmusical, worden er busreisjes georganiseerd en vieren

we kerst gezamenlijk. In de zomermaanden houden we

inloopochtenden in de Duinpan. Die zijn ook altijd reuze

gezellig, ook omdat er dan van alles te doen is.”

Pannenkoeken eten

“Met de school hebben we goede contacten. Zo bakken de

leerlingen van groep 8 elk jaar pannenkoeken voor hun opa’s

en oma’s. Ook de KBO wordt daar altijd bij uitgenodigd.

We eten dan gezamenlijk pannenkoeken. Verder zijn leden

van de KBO altijd welkom bij andere initiatieven binnen de

gemeenschap van De Zilk, zoals de seniorenmiddagen van

de feestcommissie en het carnaval. Daar is veel animo voor;

de grote zaal van de Duinpan zit altijd helemaal vol.”

Aandacht voor elkaar

“Als voorzitter heb ik me ingezet voor de gemeenschap van

De Zilk. Ik ben geen voorzitter meer, maar als actief lid draag ik

de KBO nog steeds een warm hart toe. Het is een gezellige club

en het is altijd leuk om bekende mensen te ontmoeten, nieuwe

te leren kennen, samen dingen te ondernemen en samen actief

te zijn. Er is aandacht voor elkaar, men leeft met elkaar mee,

in goede, maar ook in moeilijke tijden. Dat is toch mooi?”

KBO DE ZILK

KBO De Zilk, opgericht in 1969, biedt activiteiten

aan ouderen aan. Op die manier wil de organisatie

sociale isolatie voorkomen en het bewegen

stimuleren. Naast het aanbieden van activiteiten

verzorgt KBO De Zilk belangenbehartiging en

ondersteuning. Denk daarbij aan het invullen van

belastingformulieren, advisering door de Ouderenadviseur,

vertegenwoordiging van ouderen

in diverse gemeentelijke overleggen. Er is een

wekelijks terugkerend programma, enkele activiteiten

hebben een maandritme. Bovendien zijn

er enkele jaarlijkse activiteiten. Momenteel

heeft KBO De Zilk ongeveer 300 leden.

Lidmaatschap is 27 euro per jaar.

www.kbodezilk.nl

ga Voor meer tips naar:

www.leefmeenoordwijk.nl

39


‘Wandelen

geeft ritme

aan mijn leven’

Sportief was Mieke Kerkhof (69) uit Noordwijkerhout altijd

al. Ze sportte meerdere keren in de week en is al vijftien

jaar lid van de atletiekvereniging Noordwijkerhoutse

Strandlopers (NSL). Twee jaar geleden werd Mieke ziek. Na

een periode met heftige behandelingen, ging ze revalideren.

Haar revalidatieproces viel precies in de lockdown, daarom

begon ze voorzichtig onder de naam ‘Mieke komt terug’ bij

de Ommetjesgroep (de Hersenstichting heeft dit initatief

ontwikkelt samen met hoogleraar neuropsychologie

Erik Scherder) van NSL. Met als doel weer snel te

kunnen aansluiten bij haar favoriete bezigheid:

sportief wandelen.

TEKST SYBYLLE KROON

BEELD BURO BINNEN

“Sportief wandelen is meer dan

een ommetje maken. Je werkt

echt aan je conditie met een

leuke club mensen. Bovendien

brengt het mij, als gepensioneerde,

ritme in mijn leven.”

Mieke Kerkhof (69),

getrouwd, 1 dochter,

gepensioneerd sociaal

werker

40

Sociale contacten

“Niet dat ik me verveelde, maar na mijn pensioen moest

ik wel weer even zoeken naar ritme in mijn leven. Naast

allerlei vrijwilligerswerk zorgt ook het wandelen bij NSL

voor structuur in mijn week. Wandelen in clubverband

heeft daarbij nog een ander groot voordeel: het is gezellig

en je praat ook eens met andere mensen. Voor een stukje

sociaal contact is het dus eveneens belangrijk. Dat merkte

je heel goed na de lockdown.”

Meer dan een ommetje

“NSL staat bekend als hardloopclub, maar je kunt er ook

sportief wandelen. Dat is wel wat anders dan gewoon

wandelen, een blokje om of een ommetje maken, hoor.

NOORDWIJKERHOUTSE STRANDLOPERS (NSL)

De NSL is een atletiekvereniging, opgericht in

1968, waar leden onder leiding van een trainer

hardlopen en sportief wandelen. De leden zijn

te herkennen aan het geel-zwarte clubtenue.

Ook organiseert de NSL beginnerscursussen

hard-lopen en diverse wandelevenementen en

wedstrijden voor wedstrijdloper en recreanten

waar ook niet-leden aan kunnen deelnemen.

www.av-nsl.nl

Je moet een basisconditie hebben om hieraan mee te

kunnen doen, we wandelen in een stevig tempo door,

gemiddeld zo’n vijf kilometer per uur. Het is ook echt

iets anders dan hardlopen, je gebruikt andere spieren.”

Training

“We starten altijd bij het clubhuis Cooling Duin op het

parkeerterrein aan het begin van de Duindamse Slag.

De trainer laat ons eerst rustig inlopen, dan wat rek- en

strekoefeningen en vervolgens gaan we wandelen. Soms

krijgen we een intervaltraining of looptraining tussendoor.

Meestal wandelen we zo’n anderhalf uur. Er zijn verschillende

groepen waarmee je kunt wandelen, op zondag is er

ook een beginnersgroep. Een paar keer uitproberen kan ook.

Dan kom je er al snel achter bij welke groep je het beste past.

Als je wilt, kun je vier keer in de week met een groep

meewandelen.”

Rustig van wandelen

Weet je, sportief wandelen is gewoon goed voor je. Met

twee keer in week verbeter je je conditie al. Je spieren

worden sterker, je voelt je fitter én je bent lekker in de

buitenlucht. Je loopt nooit alleen, er is altijd wel iemand

ie een praatje met je maakt. De wandelclub is een prima

manier om nieuwe mensen te leren kennen. Het is

laagdrempelig en gezellig. En het zorgt voor een vast ritme

in je leven. Wandelen is voor mij ook ontspanning, buiten

zijn, contact met de grond maken. Als ik wandel, word ik

rustig. Wandelroutes genoeg hier in de gemeente Noordwijk:

strand, duinen, bos, bollenvelden… we hebben geluk met

zo’n mooie wandelomgeving.”


De tuin bij

Museum Veldzicht is

een belevenis op zich, met de

kruidentuin als absolute blikvanger.

Ingrid Koops raakte bij de start van

Veldzicht al betrokken en is sinds twee

jaar coördinator van de Tuingroep,

verantwoordelijk voor het onderhoud van

het groen in ‘de Parel’. Voor vrijwilliger

Wendy Palm is het helpen in de tuin een

fijne uitlaatklep. ‘Het werkt voor mij

heel ontspannend, ik word er zen

van. En het maakt mij een

stukje blijer’.

INGRID (LINKS) MET WENDY

“Iedere maandag denk ik: ‘Vanmiddag

mag ik weer aan de slag, wat heerlijk!’

Wendy Palm

‘Werken in de tuin; daar word ik zen van’

Moeder Natuur

Wendy: “Ik was werkzaam in de GGZ en heb een cliënt begeleid

die toen aan de slag ging in de kruidentuin. Zo heb ik kennisgemaakt

met Veldzicht. Ik vond het meteen hartstikke leuk, echt

een fijne plek. Door een heftige periode, waarin ik naast mijn

werk ook de mantelzorg voor mijn twee ouders had, moest ik

rustiger aan gaan doen. Ik was opgebrand en kwam in de ziektewet

terecht. Toch wilde ik wel graag weer vrijwilligerswerk gaan

doen. In Leef! las ik over Veldzicht en het vuurtje ging branden:

daar wil ik aan de slag! Het is natuurlijk lekker in de buitenlucht,

en in de natuur. Daarnaast hou ik van kruiden. In oktober ben ik

gestart en tot nu toe is het heel fijn. Dat gewroet in de aarde, je

voelt je dicht bij Moeder Natuur. Ik ben best wel spiritueel, dus al

die elementen komen samen. Daar voel ik mij goed bij.”

Goede sfeer

Ingrid: “Het fijne van werken in de tuin is dat je lekker praktisch

bezig bent. Tien jaar geleden heb ik dat twee jaar gedaan, maar

door de combinatie werk en mantelzorg ben ik toen tijdelijk gestopt.

Tot twee geleden, toen ze vroegen of ik toch weer wat wilde

doen. Sindsdien doe ik samen met Evelien Steenbeek de coördinatie

van de tuingroep. We werken met veel vrijwilligers. Het is

een leuke groep, en er heerst een goede sfeer. Nieuwe vrijwilligers

worden snel in de groep opgenomen. Je werkt ergens samen aan,

dat zorgt voor een goede band. Helaas stoppen er ook wel eens

mensen, maar dat is nooit omdat ze het niet leuk vinden.”

Sociale aspect

Wendy: “Bij het opstaan op maandagochtend denk ik al: ‘Ik mag

vanmiddag weer naar Veldzicht, wat heerlijk!’. Dat komt ook door

die band met elkaar. We werken in verschillende delen van de

tuin, maar in de pauze zitten we gezellig samen. Het sociale

aspect is belangrijk; je maakt een praatje, en wisselt ideeën uit. Ik

heb in mijn leven al veel vrijwilligerswerk gedaan, omdat ik het

fijn vind dat je iets kunt betekenen in de maatschappij. Die verbinding

om met elkaar dingen te bewerkstelligen, dat is gewoon

mooi.”

Plannen genoeg

Ingrid: “We hebben vorig jaar 10.000 euro gewonnen van het

Landschapsfonds. Daarmee hebben we onder andere een vijver

aangelegd en gezorgd dat er paden tussen de verschillende tuinen

zijn. Het is dus flink uitgebreid, wat ook betekent dat er meer werk

is. Er kunnen daarom ook nog steeds nieuwe vrijwilligers bij. De

afgelopen jaren hebben veel plannen stilgelegen, maar die kunnen

we nu weer gaan oppakken. Zo willen we in het museum een

klein winkeltje beginnen, en zoeken we nog mensen voor de educatiegroepen.

Ook kunnen we op het gebied van gezondheid en

voeding een belangrijke inbreng hebben bij Noordwijk Kuuroord.

Ook zoeken we nog mensen die het leuk vinden om in een kleinschalige

horeca te helpen. Er zijn voldoende plannen waar we nog

vrijwilligers voor kunnen gebruiken. Iedereen is welkom!”

PAREL VELDZICHT

Is onderdeel van Museum Veldzicht, gelegen

aan de Herenweg 114. Bij het in 2009 geopende

museum staan bloembollen, blaarkoppen en

kruiden centraal. De Parel (de tuin) bestaat uit een

kruidentuin, een kruidenveld, een moestuin en een

historische bollentuin. De tuin is onderdeel van het

Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek.

De vele vrijwilligers van de tuingroep zijn verantwoordelijk

voor het onderhoud. Zij zorgen ervoor

dat het groen toegankelijk is voor bezoekers.

Ook meehelpen? Iedereen kan aansluiten

om de groene Parel van Noordwijk te

laten stralen.

www.streekmuseumveldzicht.nlga Voor meer tips naar:

www.leefmeenoordwijk.nl

41


Ze werd al geboren met een gehoorprobleem. Op

haar 23 e ging ook nog haar zicht achteruit. Toen werd

duidelijk dat José de Jong (57) uit Noordwijkerhout

het erfelijke syndroom van Usher heeft. De neiging

om veilig thuis te blijven werd daardoor alleen maar

groter. Totdat ze in contact kwam met Running

Blind. Deze hardloopclub geeft José het

gevoel er helemaal bij te horen en zorgt

voor nieuwe inspiratie.

TEKST SYBYLLE KROON

BEELD BURO BINNEN

“Dankzij Running Blind

kan ik ondanks mijn

beperkte gezichtsvermogen

weer hardlopen.”

José de Jong (57),

getrouwd

en moeder van

3 kinderen

Blind hardlopen: met je buddy op pad

42

Kijken door een koker

“Ik heb vroeger gehandbald. Maar nadat mijn gezichtsvermogen

rond mijn 23e achteruit ging, was dat niet meer

aan de orde. Ik werd lid van de sportschool en probeerde

lessen pilates te volgen, maar ook dat ging niet. Door de

retinitis pigmentosa lijkt het net alsof ik door een koker kijk.

En wat ik zie, wordt steeds minder scherp, waardoor ik nu

nog maar 25% zicht heb aan mijn ene oog en 40% aan mijn

andere oog. Een vriendin die ook lijdt aan het syndroom van

Usher heeft me in 2014 overgehaald mee te gaan naar de

kick-off van Running Blind in Leiden. Zo kon ik ervaren hoe

het was om met een buddy te lopen. Het beviel me zo goed,

dat ik bij de club ben gebleven.”

Verbonden met een lint

“Bij Running Blind loop je samen met een ervaren hardloper

die wel goed kan zien, een buddy. Op donderdag trainen

we met buddy’s en trainers, samen een groep van ongeveer

RUNNING BLIND

Running Blind is een landelijk initiatief, bestemd

voor mensen met een visuele beperking die gezond

willen bewegen. Dit gebeurt onder deskundige

leiding en met de hulp van enthousiaste buddy’s.

Hardloopvereniging LRRC (Leiden Road Runners

Club) in Leiden heeft een Running Blind-afdeling.

Bij de LRRC zit ook een wandelclub voor mensen

met een visuele beperking.

www.runningblind.nl

• www.lrrc.nl

25 mensen, bij de club in Leiden. Verder word ik 1 of 2 keer

in de week thuis opgehaald door mijn buddy om lekker te

gaan hardlopen in mijn eigen omgeving. Ik ben met een lint

verbonden met mijn buddy die hetzelfde tempo loopt als ik.

Ik ben niet zo snel hoor, maar ook voor snelle lopers zijn er

buddy’s beschikbaar. Je kunt dus op alle niveaus en in je

eigen tempo trainen. Een buddy past zich aan het looptempo

van de loper aan. Het klinkt misschien gek, maar dat

lintje geeft mij juist vrijheid. Ik kan nu weer hardlopen!”

Gezellige club

“Het mooie is dat ik bij de hardloopclub in contact ben

gekomen met allerlei leuke mensen, we hebben samen veel

lol en doen ook andere dingen met elkaar. Ook de buddy’s

zijn super. Ze zijn heel behulpzaam en betrokken, zonder

dat ze je zielig vinden. Het is echt een heel gezellige club.

Ik hoor nu ergens bij en dat geeft een me fijn gevoel. Het

hardlopen en de club motiveert me enorm, ook om mijn

ervaringen op te schrijven. Die verhalen kun je dan weer

teruglezen in het clubblad van de Leidse hardloopclub

LRRC.”

Meer dan hardlopen

“We doen regelmatig mee aan loopwedstrijdjes. Het is elke

keer weer kicken als ik over de finish kom. Daarnaast worden

er ook wel eens andere activiteiten georganiseerd. Zo hebben

we een keer een tandemfietstocht gedaan, een keer

geschaatst en een paar keer een strandwandeling met de

geleidehonden gemaakt. Gezellig toch? Ik zou zo graag

andere mensen met een visuele beperking willen zeggen

dat je gewoon kan blijven hardlopen. Probeer het gewoon

eens bij Running Blind, het is zó leuk om te doen.”


Ze was te jong voor sommige scoutinggroepen in

de regio, maar als bijna zesjarige was Lily de Moor

(nu 11) uit Rijnsburg wel welkom bij Norvicus in

Noordwijk. Sindsdien gaat ze bijna elke zaterdag

richting het clubgebouw in Noordwijk. Voor

iemand als Lily die van nieuwe dingen leren,

vrienden maken, de natuur en avontuur

in de buitenlucht houdt, de perfecte

keuze. Op haar uniform zijn al

heel wat insignes te

vinden.

“Bij de scouting is iedereen gelijk. Ik

vind het heerlijk om buiten te zijn, in

de natuur. Bovendien leer je allemaal

nuttige dingen. En je mag zo vies

worden als je zelf wilt.”

Lily de Moor (11) uit Rijnsburg,

sinds haar zesde scout bij

Norvicus

Scouting: op avontuur in de buitenlucht

Professioneel fikkiestoken

“Bij de scouting doen we alleen maar leuke dingen buiten en

we gaan af en toe op kamp. Je leert ook allerlei handige dingen,

zoals vuur maken, een vlot bouwen, tent opzetten, omgaan

met zakmessen, koken en zeilen. Als je iets goed kan, krijg je

een insigne dat je op je blouse naait. Zo heb ik al heel wat

insignes waaronder een knutselinsigne, kookinsigne en een

insigne ‘professioneel fikkiestoker’. Ik ben begonnen bij de

Bevers, dat zijn kinderen tot 8 jaar. Elke twee jaar stroom je

door naar de volgende groep. Na de Bevers zijn dat de

Dolfijnen en ik zit nu bij de Junioren.”

Elke zaterdag opkomst

“Ik ben graag in de natuur en speel graag buiten. Ik vind het

ook niet erg om vies te worden, meestal ben ik de vieste van de

groep. Elke zaterdag is er opkomst, zo noemen we dat. We

komen dan bij elkaar bij het clubgebouw. Van daaruit gaan we

op pad. Het is altijd leuk, ik heb het er enorm naar mijn zin.

Heel soms heb ik geen zin of zit ik niet zo goed in mijn vel. Dan

zeg ik af. Dat is helemaal niet erg, want het is niet verplicht om

te komen. Niks hoeft.”

Respect voor elkaar

“Wat ik ook fijn vind, is dat iedereen elkaar respecteert,

kinderen en leiding. Je hoort er echt bij en er hangt altijd een

goede sfeer, we hebben veel lol samen. Iedereen is gelijk en het

is een leuke groep, ik heb veel vrienden bij de scouting. Je leert

ook dingen samen te doen en samen te werken.”

Wateractiviteiten

“Activiteiten op het water zoals kanoën, roeien en vlotten

bouwen vind ik het allerleukst om te doen. Dan doen we bij de

Junioren ook. Ik kijk er naar uit om over twee jaar naar de

Zeeverkenners over te gaan. Dan leer je een boot optuigen en

onderhouden. Ook leer je zeilen, het lijkt me echt gaaf mijn

zeilvaardigheidsbewijs te halen. Ik vind de scouting zo leuk, dat

ik later als leiding wil werken.”

SCOUTING NORVICUS NOORDWIJK

Scouting Norvicus is een waterscoutinggroep die

op en rond het water te vinden is. Naast zeilen,

kanoën en roeien leren de jeugdleden ook koken,

samenwerken en zelfstandig worden. Kinderen

tussen 6 en 18 jaar zijn welkom. Elke zaterdag

zijn de scoutinggroepen te vinden bij het Troephuis

(achter Beuk, aan de Van Berckelweg 52

in Noordwijk) en in het zomerseizoen op de

Kagerplassen.

www.norvicus.nl

ga Voor meer tips naar:

www.leefmeenoordwijk.nl

43


Puzzel

nsier.

f. 25. Billen.

Merknaam

stad.

n toonlad-

Noordwijkse

Uitrusting

de vrou-

Ornament

meester.

aat. 65.

anderen,

rnaamr.

80.

t Noordwijk

e. 89.

oordwijk.

ontwerper.

Voetbal is

. Doodloefaamd

d. 111. Giferktuig.

judoterm.

afk. 123.

koop in het

, food en

s Amerika.

instrument

er. 143.

45. Gehoup.

echte

7. Gezicht.

2. Engels

oeveelheid.

wijk. 22.

instraat 38.

0. Waterjufa.

40. Menepaalde

Onderwijs,

lclub uit

van liedtekst

t. 66. Kleur.

rtig. 73.

se Spoorrhaal.

aardigen.

i. 89. Liefkofk.

92. Pad in

S-sportver-

. Oom. 101.

4. Duitse

cht. 108.

18. Ouderad

uit oester.

dministragendom.

l. 138. Virus.

. 143. Uit-

44

Oplossing vorige keer

MET Oplossing LEEF HEEL vorige TEVREDEN keer OP IN BATTERS NOORDWIJK EEN WURFIE PIKKEN

Winnaars puzzel WN WSN Leef! Leef! nummer 17-2018 29 Gefeliciteerd!

De De volgende personen hebben hebben het een boek kopje ‘Badplaats koffie met Noordwijk’ een

gewonnen: gebakje naar keuze voor 2 personen gewonnen:

G. Wilma Zuidhoek, Dijkstra, Anna Liesbeth Noppe Ruigrok, (Sassenheim), Aleid Dekker, A.H. Duivenvoorden

A. Winter

(Noorwijkerhout), en Leo van Maris. C. van der Logt (Voorhout), Dhr. W.v.Oosten

Winnaars zijn van harte welkom bij:

Winnaars Tuincentrum zijn van De harte Mooij, welkom Noordwijkerweg bij: 36, 2231 NL Rijnsburg

Foto van Kampen, De Keuvel 2, 2201 MB Noordwijk

In de geschiedenis spelen jaarta len

een belangrijke rol. Vaak geven ze

gebeurtenissen aan die het verdere

verloop van de samenleving beïnvloeden.

Voor Noordwijk zijn dat 17

en 21 augustus 1866. De insta latie

van C.L.C.W. Pické als burgemeester

van Noordwijk en de komst van vier

badkoetsjes uit Scheveningen op het

strand. Welke rol deze gebeurtenissen

speelden in de ontwikkeling van het

vissersdorp tot internationale

congresbadplaats val te lezen en te

zien in dit boek.

PUZZELPRIJS

PUZZELPRIJS

Noordwijk groeide ui tot een badplaats

van a lure aan de Nederlandse

Noordzeekust. In de loop der jaren is

dit kleine dorp geworden tot wat het nu

is en dat is niet vanzelf gegaan. Visie

gecombineerd met grootse ambities én

de samenwerking tussen partijen zoals

ondernemers, bewoners en de plaatselijke

overheid hebben ervoor gezorgd

dat vanaf begin1866 dit mooie dorp

kon opbloeien tot een gewilde plek om

te verblijven. Historische beelden en

vooral de vele hedendaagse opnamen,

gevangen door de lens van diverse

fotografen, vormen een prachtig beeldverslag

van 150 badplaatsontwikkeling.

Als deelnemer aan

de Als puzzel deelnemer maakt u aan

kans de op puzzel het boek maakt u

‘Badplaats kans op Noordwijk’ het boek

‘Badplaats Noordwijk’

Met dit boek in de hand staat de tijd

even stil. Nieuwe ontwikkelingen

zu len ook deze uitgave maken tot een

historisch en kleu rijk beeldverslag dat

in de boekenkast van elke liefhebber

van internationaal badtoerisme én

Noordwijk niet mag ontbreken.

Zo doet u mee

Los het kruiswoordraadsel op en breng letters uit het raadsel

over naar de gelijkgenummerde vakjes in het kleine diagram.

Daar ontstaat bij juiste invulling een slagzin. Om mee te

dingen naar één van de prijzen, moet uw oplossing voor

1 september 2021 binnen zijn.

De oplossing kunt u als volgt insturen:

Per mail: redactieleef@burobinnen.nl

Per (brief)kaart: Magazine Leef!,

Voorstraat 29, 2201 HL Noordwijk

Vergeet niet uw naam en contactgegevens te vermelden.

Zo doet u mee

Los het kruiswoordraadsel op en breng

letters uit het raadsel over naar de

gelijkgenummerde vakjes in het kleine

diagram. Daar ontstaat bij juiste invulling

een slagzin. Om mee te dingen naar één

van de prijzen, moet uw oplossing voor

1 september 2018 binnen zijn.

De oplossing kunt u als volgt insturen:

Per mail: info@magazineleef.nl

Per (brief)kaart: Magazine Leef!,

Voorstraat 29, 2201 HL Noordwijk

Vergeet niet uw naam en

contactgegevens

te vermelden.

VAN VISSERSDORP TOT INTERNATIONALE CONGRESBADPLAATS

Aangeboden door:

Foto Aangeboden van Kampen, door: De Keuvel 2, 2201 MB Noordwijk

Foto van Kampen, De Keuvel 2, 2201 MB Noordwijk

55

Horizontaal:

1. Elkaar beschieten met verf. 10. Zaak. 20. Oplettend.

21. Groente. 23. Clubje zangers. 24. Stadion. 25. Klip.

26. Gast. 27. Modern. 29. Afgod (Engels). 31. Knapperig. 32.

Zoen. 33. Meisjesnaam. 34. Cirkel. 36. Nederlandse voetballer.

38. Sacra Romana Ecclesia, afk. 39. Jongensnaam.

40. Dier. 41. Kunstleer. 43. Arbeidsomstandighedenwet,

afk. 45. En (Engels). 47. Meester, afk. 48. Horlogemerk. 49.

Vogel.

50. Schietwapen. 52. Hard slaan. 53. Broer van Kaïn.

54.

Vogel. 56. Amerikaanse staat. 57. Oom. 58. Bouwsel

van was.

60. Schalk. 62. Russisch ruimtestation. 63. Voor-

zetsel.

65. Vloot. 67. Vaartuig. 69. Deftig. 71. Pers. vnw. 72.

Kloosterlinge.

74. Dienst. 75. Gevolg van lassen. 78. Her-

kauwer.

79. Vaas. 80. Vorderen. 82. Weldra. 84. Automerk.

85. Short Message Service. 86. Getikt. 88. Baas van klooster.

89. Oudste politieke partij Duitsland. 91. Voorzetsel. 93.

Vader. 95. Piekeren. 97. Opbergkokers. 99. Haaibaai. 100.

Vaartuig. 102. Leden van Franse koningsdynastie. 105. Verf.

107. Afwijkend. 109. Opbergruimte. 110. Mest. 111.

Geschater. 112. Klein deeltje. 113. Een … hond. 114. Grote

vuurpijl. 115. Eddy … (beroemd keeper). 117. Verzekeringsmaatschappij.

118. Tijdschrift. 119. Instant Diensten en

Oplossingen, afk. 121. Maand. 122. Pers. vnw. 123. Snaarinstrument.

125. Niks. 127. Voetballer van Ajax. 129. Vereren.

131. Zeevis. 132. Schop. 134. Roll-on roll-off. 136. Nee op

zijn Frans. 137. Lichaamsdelen. 138. Rivier in Siberië. 139.

Land in Midden-Oosten. 141. Gehucht. 143. Merendeel.

144. Automerk. 145. Vrouwelijke lichaamsdelen. 146. Grote

rommel.

Verticaal:

1. Boete. 2. Erg oud. 3. Beetje. 4. Nederlands Rundveestamboek,

afk. 5. Race in Assen. 6. Certificaat. 7. Scheel. 8.

Vod. 9. Lengtemaat. 11. Paardenkracht, afk. 12. Schaap. 13.

Cowboywedstrijd. 14. Heks. 15. Geluid van ezel. 16. Noordwijkse

Reddings Brigade. 17. Vrucht. 18. Heel erg. 19. Spel

met laserstralen. 22. Steen. 26. Persoonlijk. 27. Klein persoon.

28. Flinkerd. 30. Vervoermiddel van Tarzan. 33. Mes.

34. Broodje. 35. Met plezier. 37. Meisjesnaam. 40. Oma.

42. Herrie. 44. Ruw. 46. Slechthorend. 48. Rijksmuseum

Oudheden, afk. 51. Zot vol spot. 53. Voornaam Noordwijkse

schoenenhandelaar. 55. Kleur. 58. Spoedig. 59.

Schijnvrucht. 61. Onderdeel boom. 64. Roofdier. 66. Voedster.

67. Lade. 68. Eventjes. 70. Taalontwikkelingsstoornis,

afk. 71. Revanche. 73. Holte. 76. Nederlands riviertje. 77.

Onder andere, afk. 79. Ulric De Varens, herenparfum. 81.

Cijfer. 83. Sprint. 85. Gespaard geld. 86. Krankzinnig. 87.

Skelet bloempoliepen. 89. Jatten. 90. Tafel. 92. Vogel.

94. Grieks eiland. 96. De zingende dominee. 97. Bewijzen

van achting. 98. Vaartuig. 100. Beroemd boek van

Nabokov. 101. Hoofddeksel. 103. Besturen. 104. Handwerken.

105. Ondeskundige. 106. Huisdier. 108. Echopeiling.

111. Elektronisch spel spelen. 116. Benodigdheden. 118.

Grillig. 120. Uitgestorven rund. 122. Spijtig. 124. Vrouw.

126. Uitgestorven vogel. 128. Paard. 130. Overblijfsel.

131. Stad in Nevada. 133. Voorzetsel. 135. Trolachtig

wezen. 137. Zweeds geld. 138. Boogbal. 140. Nederlandse

Spoorwegen, afk. 142. Pest, afk. 143. Pers. vnw. 144. Hervormd

Nederland, afk. Weekblad dat bloeide onder Bert

van Duijn (1935-2012).


Puzzel mee

met Leef!

PUZZELMAKER: FRANS VAN DUIJN

77 142 9 92 79 115 36 18 125 51 15 80 79 71 18 55 97 48 39 19 141 91 135 12 58 139 63 79 97 16 74 3 139


We zitten in de ruime woonkamer van het grote woonhuis aan de Jeroensweg in

Noordwijk. Ik ben voor een interview te gast bij drie jonge mannen die daar wonen

met begeleiding van Raamwerk. In deze woonvorm leren de bewoners allerlei

vaardigheden zoals koken, schoonmaken en boodschappen doen. Net als sociale

vaardigheden, plannen en organiseren bijvoorbeeld. Bovendien wordt er gewerkt aan

persoonlijke doelen, zoals het leren omgaan met geld. Sandra, persoonlijk begeleider

bij Raamwerk, vertelt dat het een ‘doorstroomlocatie’ is waar bekeken wordt of ze

daarna wel of niet zelfstandig(er) kunnen wonen. Een boeiend gesprek, waarin vooral

bleek hoe blij de jongelui zijn met de versoepelingen van de coronamaatregels.

Want deze coronamaatregels beperkten mensen met een beperking nog meer.

Sandra

PERSOONLIJK

BEGELEIDER

Vanuit de keuken komt de heerlijke geur van gefruite knoflook en uien mij tegemoet.

Het is dan ook einde middag en bijna etenstijd. Speciaal voor onze afspraak is Philip

vandaag wat eerder begonnen met koken. Want iedereen heeft zijn eigen kookbeurt.

Op het menu staat een pittige pastaschotel met peperoni.

TEKST MAY-LISA DE LAAT BEELD BURO BINNEN

Zelfstandig wonen met

begeleiding van Raamwerk

Philip is 23 jaar en

philip

woont sinds eind januari

samen met twee andere jonge

mannen in de woonvorm aan de

Jeroensweg. Hij groeide op bij zijn ouders in

Hoofddorp en volgt sinds kort een opleiding tot

horeca-assistent in Haarlem. Als hij thuis is, is Philip

graag actief bezig. “Heerlijk om samen te wandelen.

Fietsen vind ik ook fijn.” Op zijn gewone fiets rijdt hij met

gemak van Noordwijk naar Haarlem. Andere hobby’s van

Philip zijn gamen, vrienden bezoeken in Hoofddorp en

vliegtuigen spotten op Schiphol. “Als het weer kan, wil ik

graag naar een festival of concert.” Popmuziek en

christelijke muziek zijn voor hem favoriet. Ook leest hij

graag stripboeken of de thriller van Lubach. Met een

grote glimlach op zijn gezicht vertelt Philip dat hij

een vriendin heeft, die hij leerde kennen bij

de werk-dagbesteding in Hoofddorp.

Een blije jongeman.

46


Raamwerk

Steven

Steven (28) is de

oudste bewoner en woont al

zes jaar in de woonvorm op

huisnummer 57. “Het is gezellig met elkaar

en altijd leuk om samen een film van Marvel of

Netflix te kijken”, laat hij opgewekt weten. Hij heeft

een speciale band met zijn oma van 77 jaar, waar hij

ook een tijdje in huis woonde. Door corona was het

een lange periode lastig om elkaar te zien, maar nu kan

ze gelukkig weer langskomen. Steven mist zijn wekelijkse

repetities met de maten van de Bollenband, waar hij

tamboerijn en de grote trom bespeelt. Wel kan hij nu

weer lekker sporten bij Friends United en af en toe

winkelen in zijn geliefde winkelcentrum in Zoetermeer.

En hij kan niet wachten om weer de maandelijkse

discoavond en zijn vaste vrijwilligersclub te

bezoeken. Gelukkig kan Steven nu wel weer

werken en zijn collega’s zien bij

zorgboerderij de Hafakker in

Noordwijkerhout.

Na een jaar op het

eerste adres gewoond te

hebben, verhuisde Marijn (25) naar

het naastgelegen huis. Op dit adres

wonen twee jonge mensen die minder

begeleiding nodig hebben. “Ik maak zelf

schoon, kook en zorg dat ik op tijd met de

brommer naar mijn werk ga”, vertelt Marijn. Ook

is er geen 24-uurs zorg meer, zoals op het vorige

adres. Het is zijn droom om over een poosje

zelfstandig te wonen. Sandra gaat bij de jongens

langs om te bespreken hoe het gaat en waar nog

eventueel hulp bij nodig is. “Het is fijn dat er nu

weer meer mogelijk is dankzij de versoepelingen.

Ik kan nu weer lekker voetballen

met mijn team.” Marijn werkt

bij de MareGroep in Noordwijk

als schoonmaker.

Marijn

Net als in een gezin

Naast het leren van vaardigheden, geven de jonge mannen

ook zelf onderwerpen aan waarover ze meer willen weten.

Als begeleider organiseert Sandra in zo’n geval een goed

gesprek met elkaar over zaken als social media, EHBO of

vriendschappen en relaties. In verkiezingstijd werden

gezamenlijk debatten bekeken. “Bovendien kan Raamwerk

ook weer gebruikmaken van de individuele cursussen bij de

Academie voor Zelfstandigheid”, aldus Sandra. Haar collega

Marina is eveneens begeleider en levert 24-uurs zorg. Ze vertelt:

“Meestal kan ik gewoon slapen tijdens mijn slaapdienst.

Het gaat erom dat je er bent voor het geval het nodig is.

Eigenlijk werkt het net als in een gezin, waar de ouders in

de gaten houden of je op tijd opstaat en je tandenpoetst.”

Voor meer informatie bel je naar Raamwerk/bemiddeling,

tel. 0252 – 34 56 78.

Of kijk op onze website www.hetraamwerk.nl.

47


Interview

Syriërs in Noordwijk

Als ik aan het begin

van dit schooljaar met mijn

profielwerkstuk over de Syrische

burgeroorlog begin vraag ik mij gelijk iets

af: Wonen er ook Syrische vluchtelingen in

Noordwijk? Na contact gezocht te hebben met

Monique van den Hoonaard van vluchtelingenwerk in

Noordwijk, kom ik in contact met Sam en Bassel. Mijn

groepsgenoot Jessy Heinicke en ik (Nick Vink) hebben

twee onwijs indrukwekkende gesprekken met de twee

statushouders.

TEKST NICK VINK BEELD BURO BINNEN

48

Zoals dit tegenwoordig corona proof gaat ontmoeten wij de

44- jarige Bassel op het scherm van mijn laptop. Via Skype

worden we aan elkaar geïntroduceerd door zijn begeleider

van Vluchtelingenwerk, Benato van der Veen. Bassel komt

oorspronkelijk uit de Syrische hoofdstad Damascus en woont

nu al een aantal jaar met zijn vrouw en kinderen in Noordwijkerhout.

Net als Sam is hij gevlucht uit het Arabische land, op

zoek naar vrijheid, niet alleen voor hem maar ook voor zijn

vrouw en kinderen.

Syrië in oorlog

“Voor de oorlog was ons leven in Syrië heel goed,” vertelt

Bassel: “we leefden in de stad met veel verschillende culturen

bij elkaar. Ik had een eigen brillenwinkel in Damascus en

werkte toen al als opticien, het werk dat ik hier in Nederland

nog steeds doe.”

“Toen in andere Arabische landen demonstraties tegen het

gezag uitbraken kwamen er ook opstanden in Syrië op gang.

Veel inwoners kwamen in opstand tegen het Syrische regime

en wilden af van president Assad. De demonstranten wilden

een ander systeem en een ander gezicht aan de macht, de

familie Assad regeert namelijk al veertig jaar over het land.

Syrië is zo’n rijk land, maar er moeten dingen verbeteren

zodat de bewoners van het land hier ook van profiteren. Ik

deed ook mee aan deze protesten, maar ik deed nooit rare of

gewelddadige dingen, ik ging altijd in vrede. Ik heb tijdens

deze demonstraties veel gezien, dit heeft een grote impact

om mij gehad, je ziet zoveel heftige dingen gebeuren.”

“Uiteindelijk ben ik als enige van mijn familie naar het westen

gevlucht. Eén van de redenen dat ik naar Europa wilde vluchten

is om een veilige situatie voor mijn vrouw en kinderen te

creëren, het was niet veilig voor hen in Syrië. Mijn ouders en

zussen wonen nu nog in Syrië.” Of zij ook naar Nederland

zullen komen weet Bassel niet: “ Mijn vader en moeder willen

Syrië niet verlaten, het is voor hen extra moeilijk omdat ze al

zo lang in daar wonen. Als mijn zus de kans krijgt, wil ze

misschien wel naar Nederland komen. Maar op dit moment

is het heel lastig om vanuit Syrië te vluchten.”


Een nieuw begin

Over de vlucht zelf wil Bassel het liever niet hebben met ons.

Wel vertelt hij over zijn eerste maanden in Nederland en zijn

verblijf in de verschillende AZC’s. Hij vertelt: “Ik voelde mij

meteen welkom in Nederland, alhoewel de eerste dagen voor

mij wat zwaar waren. Ik had een zware reis achter de rug en

miste mijn familie. Ik kwam aan in het AZC van Ter Apel, omdat

het daar zo druk was moesten we daar op stoelen slapen.

Daarna werd ik overgeplaatst naar nog 3 andere AZC’s waar

de situatie steeds beter werd. Na een jaar kreeg ik te horen

dat ik een huis mocht huren en zo ben ik in Noordwijkerhout

terecht gekomen.”

“Damascus is natuurlijk wel iets heel anders dan Noordwijkerhout,”

vertelt Bassel: “De Syrische hoofdstad is heel groot en het

is er altijd druk. Noordwijkerhout daarentegen is veel rustiger

maar ik wilde ook graag wonen op een rustige plek. In het AZC

was het ook altijd zo druk, ik was echt opzoek naar rust.”

Bassel vertelt ons dat hij inmiddels al helemaal gesetteld is in

het dorp. “Mijn kinderen zijn geboren in Syrië, ze zitten nu hier

op school en doen goed hun best! Ik werk zelf al 3,5 jaar bij

Pearl als opticien en ik hoop dit jaar te slagen voor mijn MBOopleiding

opticien in Nederland. Ik vond het niet moeilijk om

mij aan te passen aan de Nederlandse cultuur. In Damascus

leefden ook veel mensen met verschillende culturen, dus ik

ben daar wel aangewend. Ik ben zelfs een aantal keer naar

carnaval geweest, dat vond ik erg leuk!”

Werk

Al snel merken we dat het werk als opticien een belangrijke rol

speelt in het leven van Bassel. Zeker voor het leren van Nederlands

was het voor Bassel van belang dat hij snel aan het werk

kon. “In de praktijk leer je de taal het best.” vertelt hij ons en dat

is te merken ook, het hele interview spreken wij Nederlands

met hem, hij beheerst de taal goed terwijl hij hier pas zes jaar

woont. “In het begin vond mijn werkgever het niet erg dat ik

geen Nederlands sprak. Ik heb stapje voor stapje geleerd hoe ik

een gesprek met de klant moet voeren. Het hielp natuurlijk ook

enorm dat ik al veel ervaring had in deze branche. Ik heb ook

gelukkig weinig last gehad van discriminatie in Nederland.

Er zijn altijd wel mensen die afstandelijk zijn omdat ik uit het

buitenland kom, maar dit komt niet vaak voor.”

Terugkeer naar Syrië

Als we het hebben over een terugkeer naar zijn land van

herkomst geeft Bassel aan dat hij niet definitief terug wil naar

Syrië. “Het is een moeilijke vraag of ik wil terugkeren naar

Syrië, mijn familie en vrienden wonen daar dus ik zou ze graag

weer willen zien. Waarschijnlijk voor een paar weken. Ik wil

niet permanent terug naar Syrië omdat ik denk dat het niet

goed is voor mijn gezin en dan vooral voor mijn kinderen.”

“Ik heb geen idee hoelang het conflict nog zal duren, ik hoop

dat het snel voorbij is. De situatie voor mijn familie daar is alleen

maar erger geworden en er is een schaarste aan steeds meer

producten.We proberen zoveel mogelijk contact te houden via

Whatsapp en we bellen soms, ondanks dat mis ik ze enorm!”

VLUCHTELINGENWERK BIEDT HULP IN DE GEMEENTE AAN STATUSHOUDERS

In tegenstelling tot andere ‘nieuwkomers’ kunnen vluchtelingen zich niet voorbereiden op hun vertrek naar Nederland.

Ze moeten vaak halsoverkop vluchten omdat hun leven in gevaar is en hebben geen idee wat hun eindbestemming zal

zijn. Wanneer ze vanuit het asielzoekerscentrum naar de gemeente verhuizen is alles nieuw voor hen. Ze beginnen bij

nul, spreken nog geen Nederlands en vaak ontbreekt een sociaal netwerk.

Er komt op dat moment ontzettend veel op hen af: verhuizen naar een onbekend dorp, snel de Nederlandse taal leren

en de weg vinden in een doolhof van regelgeving. Ook moeten vluchtelingen zelf een inburgeringscursus regelen en op

zoek naar werk. De maatschappelijke begeleiders van VluchtelingenWerk staan vluchtelingen bij in deze roerige periode

en helpen bij hun integratie in de Nederlandse samenleving.

Vrijwilligers helpen vluchtelingen vanaf dag één met alle praktische regelzaken. Denk bijvoorbeeld aan het het afsluiten

van verzekeringen, het zoeken van artsen, tandartsen en scholen voor de kinderen of het afsluiten van een huurcontract.

Maar de begeleiding gaat verder dan praktische zaken alleen. Er wordt veel aandacht besteed aan het

vergroten van het sociale netwerk en de zelfredzaamheid van de vluchteling, zodat zij sneller

zelfstandig kunnen werken aan hun nieuwe toekomst. In de gemeente Noordwijk zijn 14

maatschappelijke begeleiders actief.

Naast de maatschappelijke begeleiding staan we ook de vluchtelingen bij in de juridische

procedure. We geven voorlichting over en ondersteuning bij de gezinsherenigingsprocedure,

naturalisatie en andere juridische zaken. We werken nauw samen met

alle maatschappelijke organisaties op dit werkgebied.

Wilt u meer weten over VluchtelingenWerk in

de gemeente Noordwijk, neem dan contact op

met teamleider Monique van den Hoonaard:

071-364 8919 noordwijk@vluchtelingenwerk.nl

Ben je geïnteresseerd om ook lokaal iets voor

vluchtelingen te betekenen, lees hier meer;

www.vluchtelingenwerk.nl/zuidwestnederland/

vluchtelingenwerk-noordwijk


‘s Heeren Loo

“Eindelijk mag het restaurant open en kunnen we ook mensen

aan tafel bedienen. Wat hebben we hier met zijn allen lang

naar uitgekeken!”, laat Jeremy Degger zichtbaar blij weten.

Als coördinator is hij verantwoordelijk voor het reilen

en zeilen van het restaurant, de supermarkt en de

bakkerij in het nieuwe hoofdgebouw Plein 6 op

woonzorgpark Willem van den Bergh.

TEKST MAY-LISA DE LAAT

BEELD BURO BINNEN

50

Iedereen

enorm blij

dat Restaurant

Plein6 open is!


Alles is er klaar voor en dankzij de versoepelingen van

de coronamaatregelen is het gelukkig weer mogelijk om

iedereen te ontvangen. En activiteiten te plannen. In het

multifunctionele hoofdgebouw Plein 6 is plaats voor de

stafafdelingen, expertisecentrum Advisium, Snoezeltheater

Droomdal, De Bakkerij, SPAR supermarkt en Restaurant

Plein6. “We willen van Restaurant Plein6 een fijne, laagdrempelige

ontmoetingsplek maken waar iedereen welkom

is. Denk aan alle mensen die hier wonen en werken, hun

verwanten en externe bezoekers jong en ouder. Onze

zelfstandige, professionele kok waarborgt de kwaliteit en

zorgt voor een aansprekende menukaart. In het restaurant

werken mensen die hier dagbesteding afnemen en ervaren

begeleiders. Samen werken we eraan om de gasten in de

watten te leggen. Vooral het sociale aspect en de beleving

vinden we belangrijk.” Het plan is dan ook om vanaf dit

najaar bingoavonden te organiseren.

Samen eten

Het openbare restaurant is vanaf 9.00 uur geopend en heeft

109 zitplaatsen, waarvan een deel is afgeschermd als kantine

voor de medewerkers. Er is een gloednieuwe open keuken

met een warm en koud buffet. Bovendien is er van dinsdag

tot en met vrijdag een smakelijke daghap verkrijgbaar voor

7,50 euro. De inrichting is uniek, modern en sfeervol. Bij

mooi weer is het heerlijk toeven op het grote terras met 46

zitplaatsen en een aantal picknickbanken. Mensen die alleen

zijn, voelen zich al snel welkom. Als ze willen, kunnen ze

aanschuiven aan een grote tafel om samen met anderen

lekker te eten of drinken.

Speurtocht en Footgolf

“Vergaderen, een verjaardag of iets anders hier vieren in

combinatie met een drankje en hapje, het kan allemaal.

Net als catering aan huis. Voor kinderen die bij ons hun

verjaardag willen vieren, bieden we een betaalbaar

prinsessen- of piratenpartijtje met of zonder de

speurtocht ‘dieren in het duin’. Met een heuse

landkaart lopen ze een route langs de mooiste

plekjes van ons park op zoek naar dierensporen.

Na afloop is er voor ieder kind een medaille

en limonade. Ook een combinatie met een

bakworkshop in de bakkerij is een leuke optie.”

De verjaardagspartijtjes zijn nieuw en bedoeld

als creatief en betaalbaar alternatief. En om

kinderen al op jonge leeftijd in aanraking te

laten komen met de gehandicaptenzorg.”

Voor jongeren en volwassenen is er sinds

kort een 12-holes footgolf-parcours over

het park. Footgolf betekent lekker buiten

bewegen en is voor bijna iedereen goed te

spelen. Het gaat erom dat je de grote bal

met je voet in zo weinig mogelijk pogingen in de hole schopt.

Footgolf is een laagdrempelige activiteit die je – bijvoorbeeld

als teamuitje - kunt combineren met een arrangement in het

restaurant.

“De vernieuwingen in Plein 6 laten iedereen ervaren dat

mensen met een beperking er gewoon bij horen, onderdeel

zijn van de samenleving. Bovendien zorgt ons nieuwe aanbod

voor werkgelegenheid voor onze medewerkers. We kunnen

hier passende werktaken creëren die in de samenleving lastig

te vinden zijn. Een kruisbestuiving dus!” Het mooiste van zijn

werk vind Jeremy dan ook om bij te dragen aan een zinvolle

daginvulling van ‘zijn’ mensen. “Ik zie de medewerkers groeien.

Het is knap hoe iedereen met de veranderingen omgaat. We

hebben er met z’n allen ontzettend veel zin in.”

Nieuwsgierig geworden? Je bent van harte welkom op

woonzorgpark Willem van den Bergh van ’s Heeren Loo.

Reserveren voor een hapje en drankje, vergaderzaal,

arrangement, footgolf of een kinderpartijtje; kijk op de

website www.restaurantplein6.nl.

OPENINGSFEEST

Feestelijke opening met braderie

Plein 6 – nieuwe woningen –

Dirk Kuyt Foundation beweegplein

Zaterdag 4 september

Van harte welkom!

Restaurant Plein6,

Wintertuinlaan 6 2201 ZS

Noordwijk Tel. 088 – 0363241

restaurantplein6@

sheerenloo.nl

51


Interview

‘Mijn leven was net een

spannend jongensboek’

Kees verloor

op tragische

wijze het zicht

in zijn ogen

Ongeluk met zagen

Veertig jaar geleden ging het voor

het eerst mis: tijdens het zagen viel er

een dode tak uit de boom, precies op

zijn oog. “Ik had een blauw oog, is zag

sterretjes en flitsen. Na een dag of drie

ging het echt verkeerd, ik miste een deel

van het zicht en ik zag iets bewegen.

Toen bleek mijn netvlies losgelaten

te hebben,” vertelt Kees. Ondanks een

operatie kreeg de boswachter het zicht

in dat ene oog nooit meer honderd

procent terug. “Ik merkte daar niet veel

van, mijn andere oog nam taken over,

maar het zicht werd wel steeds minder.

Op een gegeven moment was het nog

maar twee procent. Maar ik had mijn

andere oog nog.”

52

Kees Klinkenberg

(67) uit Noordwijkerhout trof

een tragisch lot. In 2014 zag hij

een klein vlekje in zijn goede oog. Met

zijn andere oog had de boswachter na een

ongeluk veertig jaar geleden al minder zicht. Na

drie weken bleek dat het netvlies van zijn goede

oog had losgelaten. Hij werd door een specialist

geopereerd, maar de operatie mislukte, net als de

vervolgoperaties. Kees verloor het zicht in beide

ogen, met verstrekkende gevolgen. Aan zijn leven

vol avontuur kwam opeens een tragisch einde.

.

TEKST SYBYLLE KROON

BEELD BURO BINNEN

.

Mislukte oogoperatie

In 2014 kreeg Kees met zijn goede

oog problemen. “Ik wist meteen dat

het mis was: het was hetzelfde als

ik bij mijn andere oog had ervaren.”

In twee weken tijd bezocht hij een

paar keer het ziekenhuis, maar werd

onverrichterzake naar huis gestuurd.

“Er is niks aan de hand”, werd hem

verteld. Pas bij het derde bezoek

kwam het Leidse ziekenhuis in actie.

“Ik kon geopereerd worden bij dé

specialist, in het oogziekenhuis in

Rotterdam. Maar de operatie mislukte.

Er ontstonden bloedingen in mijn oog.


Ik was plaatselijk verdoofd en hoorde

de assistent een paar keer de arts

waarschuwen ‘komt dit wel goed’, ‘haalt

u niet teveel weg’ en ‘kijk uit voor de

lens’. Maar ja, je hebt vertrouwen in de

arts en je denkt dat het wel goed komt.

Maar dat kwam het dus niet.” Kees had

bloedingen in en achter het oog. Hij

lag nog een week in het ziekenhuis in

de hoop dat het bloed weg zou trekken.

Dat gebeurde niet en daarvoor moest

hij weer geopereerd worden. En na vier

maanden opnieuw. “Een paar operaties

verder bleek het een rommeltje te zijn

geworden. Het is nooit meer goed

gekomen. Ik heb nu nog ongeveer vijf

procent zicht, ik ben zo goed als blind.

Een drama.”

Einde aan een spannend

jongensboek

Van de een op de andere dag had Kees

opeens een heel ander leven. “Steeds

slechter gaan zien is heel frustrerend en

het veranderde mijn leven ingrijpend

en onze toekomst voorgoed. Ik moest

noodgedwongen stoppen met werken

als boswachter, terwijl dat mijn lust

en mijn leven was. Mijn leven was net

een spannend jongensboek, zoveel

maakte ik mee. Ik werd afgekeurd en

kwam op mijn eenenzestigste thuis te

zitten. Opeens ben je hulpbehoevend,

gehandicapt en compleet afhankelijk

van anderen. Dat is ontzettend

ingrijpend en frustrerend, omdat ik

verder gewoon gezond ben. Ik mis

mijn vrijheid, dat je kunt gaan en staan

wanneer je wilt, dat je spontaan dingen

kunt doen, lekker buiten zijn, fietsen,

wandelen. Mijn vrouw Lida is mijn

mantelzorger geworden. Je leert ermee

omgaan, maar we hadden graag op een

andere manier van ons pensioen willen

genieten.”

hobby’s opgedaan. Als je niet kunt zien,

moet je andere zintuigen gebruiken.

Daarom maak ik nu zelf muziek. Ik speel

keyboard en mondharmonica. Ook

werk ik heel graag in mijn moestuin.”

‘Lotgenoten vinden niks gek’

“Als boswachter stond ik altijd in contact

met collega’s en bezoekers van het

bos. Dat contact met mensen miste ik

erg. Via de Oogvereniging werd ik in

2019 uitgenodigd voor het Oogcafé bij

‘t Onderdak in Sassenheim. Ik kende

het niet, maar besloot uiteindelijk er

toch heen te gaan. Dat was een goed

idee. Ik ontmoette daar lotgenoten,

gelijkgestemden. Mensen aan wie ik

niks hoef uit te leggen, die me begrijpen

en niks gek vinden. Waarmee je kan

lachen, ook om elkaars galgenhumor.

Voor mij is het contact met andere

mensen het allerbelangrijkste. Gedeelde

smart is immers halve smart. Ik heb er

leuke contacten en goede kennissen

aan over gehouden.”

SAMEN MET ZIJN VROUW FIETST KEES GRAAG OP DE TANDEM

OOGCAFÉ SASSENHEIM

De Oogcafés zijn een initiatief van

de Oogvereniging. Het is een ontmoetingsplek

voor mensen met

een oogaandoening. Er worden

ervaringen uitgewisseld over het

leven met een visuele beperking.

Soms komt een gastspreker iets

vertellen over een bepaald thema.

Ook is er tijd voor ontspanning met

spelletjes, muziek en creatieve

activiteiten. Overal in het land

zijn oogcafés te vinden, zoals in

Sassenheim, ondergebracht bij

Centrum ’t Onderdak. Het Oogcafé

vindt één keer per maand plaats.

www.oogvereniging.nl/zuidholland

bijeenkomstenZH@oogvereniging.nl

Schaamte

Kees kon zijn verminderde zicht maar

moeilijk accepteren: “In het begin was

ik ervan overtuigd dat mijn oog weer

zou herstellen. Toen bleek dat ik mijn

zicht niet meer terug zou krijgen, heb

ik het daar veel moeite mee gehad.

Ik sloot me af van de buitenwereld,

schaamde me ervoor. Ik wilde niet

zielig gevonden worden. Ik kon er niet

over praten zonder vol te schieten. Bij

Visio Het Loo Erf in Apeldoorn heb ik

gerevalideerd. Daar leerde ik met mijn

handicap omgaan en heb ik nieuwe

53


54

Groot Hoogwaak

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Zo lang mogelijk zelfstandig blijven met

Veel mensen in Noordwijk kennen Groot Hoogwaak. Het is een echte

Noordwijkse zorgorganisatie en maakt al sinds 1972 deel uit van de

Noordwijkse samenleving. Groot Hoogwaak is een organisatie die graag en

met aandacht voor mensen zorgt. Wij willen vooral met onze kennis

en vaardigheden, waarde toevoegen aan het leven van inwoners van

degemeente Noordwijk met een zorg- en/of ondersteunings-vraag.

Hierin is het ondersteunen van uw zelfstandigheid, fysiek en

mentaal welbevinden en uw sociale omgeving een

belangrijk onderdeel van ons dienstenpakket.

TEKST EN BEELD

GROOT HOOGWAAK

‘zorg op afstand’


Bij ThuisSupport, de thuiszorgafdeling van Groot Hoogwaak,

zijn wijkverpleegkundigen verantwoordelijk voor het vaststellen

van de ondersteuningsbehoefte van cliënten en

de uitvoering van de zorgafspraken, die in samenwerking

met cliënten gemaakt wordt. Wij kijken samen met u hoe

we zo goed mogelijk kunnen inhaken op uw vraag en de

behoefte aan noodzakelijke zorg. Wij bieden verpleging en

persoonlijke verzorging, zoals hulp bij het douchen,

aankleden, toiletgang etc.

Het is de kracht van Groot Hoogwaak dat we onze

cliënten goed leren kennen en mensen ondersteunen in

de begeleidingsbehoefte die ze hebben. We zijn een

kleinschalige organisatie, met korte lijnen en intensieve

contacten. We werken in kleine teams met deskundige

medewerkers, die zelfstandig werken rondom een groep

cliënten. Wij hebben gespecialiseerde verpleegkundigen

onder andere voor wondverzorging, depressie, incontinentie

en zorg rond overlijden. Daarnaast werken wij samen met

experts zoals fysiotherapeuten en ergotherapeuten, maar

ook met onze eigen casemanagers dementie hebben we

intensieve contacten.

Onlangs is ThuisSupport gestart met het gebruik van

beeldzorg. Een vorm van zorg op afstand, waarmee u altijd in

verbinding kunt staan met ons team door middel van een

‘Compaan’. Het woord zegt het al ‘uw digitale vriend’, in dit

geval een supermakkelijke tablet, waarmee wij u kunnen

bereiken, wij u zorg op afstand kunnen bieden, u kunt

beeldbellen maar waarop u ook leuke activiteiten kunt doen.

Allemaal in de veiligheid van uw eigen huis. Wel zo’n prettig

idee.

Met behulp van beeldbellen voeren de medewerkers van

ThuisSupport gesprekken met cliënten, waarin ingegaan

wordt op een groot aantal zorgvragen. In onderling overleg

worden contactmomenten vastgelegd. Het gaat hierbij met

name om controle momenten en begeleidingsgesprekken.

ASTRID ZANDBERGEN (WIJKVERPLEEG-

KUNDIGE BIJ THUISSUPPORT)

Zoals bijvoorbeeld controle op medicatie inname, herinnering

aan eten en drinken, slaap- en rustpatroon, toiletgang,

aan- en uittrekken van steunkousen en het sociaal welbevinden

etc.

Zorg op afstand’ levert de volgende voordelen op voor u

als cliënt:

• Geen zorgverleners binnenshuis (als dat niet strikt

noodzakelijk is);

• Groter gevoel van veiligheid;

• Meer eigen regie en zelfstandigheid;

• Verminderd gevoel van eenzaamheid (wanneer cliënt

geen fysieke zorgvraag heeft, maar alleen beeldbellen);

• Spelletjes op de tablet;

• Beeldbellen met familie, mantelzorgers, vrienden.

Wilt u meer weten over ons aanbod van beeldzorg?

Wilt u eens kennismaken met ‘Zorg op afstand’?

BEL, MAIL OF KOM LANGS!

VOOR INFORMATIE

EN ADVIES:

Cliëntservicebureau

071 36 887 89

clientadviseur@groothoogwaak.nl

www.groothoogwaak.nl

Groot Hoogwaak 1,

2201 TG Noordwijk

071 36 888 88

info@groothoogwaak.nl

55 61


Dirk de Rooij ontwikkelde de DeskCube

Altijd bezig met vernieuwing

en verbetering

56

Wat als je werkzame leven

volledig op de luchtvaartsector is

gericht en er breekt een pandemie uit? Er

wordt niet gevlogen en het ziet er niet naar uit

dat de branche zich op korte termijn herstelt. Met

je opdrachtgever heb je in 2019 al afgesproken dat je

contract per juni 2020 niet wordt verlengd. En alle andere

opties die je hebt – ook in je netwerk - zijn gericht op de

luchtvaart… Het overkwam de ondernemende Dirk de Rooij

uit Noordwijkerhout. Hij deed wat hij altijd doet: hij zocht een

oplossing. Bedacht een concept. Het werd een opklapbare

werkplek voor thuis of op kantoor.

TEKST YVONNE ANDRÉE WILTENS

BEELD NINA VAN DEN DUNGEN


Thuis werkplek

ZO ZIET DE DESK-

CUBE ERUIT:

MET EEN LAMPJE,

PLANKJE, STOP-

CONTACT + USB

EN EEN OPHANG-

BORD.

Veel luchthavens gezien

Na het afronden van zijn studie vervoerslogisitiek kwam

Dirk op Schiphol terecht. ‘Mijn werkzaamheden zijn altijd

gericht geweest op verbetering, ondersteund door IT. Dus

bijvoorbeeld betere communicatie en procesoptimalisatie,

met name in de luchtvaartbranche.’ Rond 2001 begon hij

zijn eigen onderneming en ontwikkelde hij een platform om

luchthavens te ondersteunen. Zijn software is in zes Europese

landen uitgerold, hij heeft het product verkocht aan een grote

speler op de markt. Voor zijn datagedreven werk reisde hij de

hele wereld over. ‘Dat klinkt interessanter dan het is. Mensen

denken dat je heel mooie plekken hebt gezien, maar in feite zijn

het vooral de luchthavens.’ De internationale zakenreizen, en

een periode waarin hij een baan had in Londen en woonde in

Noordwijkerhout, legden een behoorlijke druk op het thuisfront

met twee zonen en een dochter (nu 17,15 en 15 jaar oud). Drie

jaar geleden is hij gescheiden.

Bijna lege Boeing 747

In 2014 ging hij aan de slag als contractor in de

luchtvaartconsultancy. Een baan met wat meer vastigheid

en minder reizen. In 2019 besloot hij, samen met zijn

opdrachtgever, dat zijn contract zomer 2020 niet zou worden

verlengd. Dat zette de ambities van Dirk weer op scherp. Hij

schudde zijn netwerk stevig op en focuste weer op software

voor luchthavens. En toen kwam corona. Februari vorig jaar

vloog hij van Amsterdam via Seoul naar Singapore, in een

vrijwel lege Boeing 747. ‘Tijdens een oriënterend gesprek zei

een van mijn connecties in de luchtvaart; ‘De tent staat in de fik.

We gaan nu niet investeren in software’. En dat was natuurlijk

ook zo. Maar wat dan?’

en hard. In de avonduren en weekenden ontwierp en bouwde

hij een eerste prototype van hout. ‘Mooi materiaal, de geur vind

ik ook heerlijk’. Rond zijn twintigste bouwde hij zelfs samen met

zijn vader een houten zeilboot. ‘Ik ben geen expert, maar wel

handig met hout.’

Vilt van PET-flessen

De eerste versie paste niet door de deur. ‘Je product hoort

te evolueren, dus toen ben ik aan een opklapbare versie

begonnen.’ De binnenkant bekleedde hij met vilt, voor de

akoestiek. Hij gebruikte duurzaam en licht hout, maar het

eindproduct woog nog steeds zo’n 30 kilo. ‘Dat is te zwaar

voor thuiswerken. Dan moet je in je eentje de Cube kunnen

tillen en openklappen.’ Dus ontwikkelde hij een nieuwere

versie, compleet van PET-vilt. ‘Vraag jij je weleens af wat er

gebeurt met die lege plastic flessen die je in dat gat stopt bij de

supermarkt? Mijn zoon die bij de Vomar heeft gewerkt, vertelde

dat er een shredder staat. En van dát gerecyclede materiaal

wordt dit vilt gemaakt. Mooi materiaal, goede demping en een

fijne uitstraling. Ik heb bewust gekozen voor planeetvriendelijk

materiaal.’ De houten en vilten DeskCubes worden gemaakt

bij re-integratiebedrijf DZB, van de gemeente Leiden. ‘Daar

werken mensen met een ‘afstand tot de arbeidsmarkt’. Ik

vind het mooi om een duurzaam product te combineren met

maatschappelijke montage.’

Praktisch en psychologisch effect

De reacties van gebruikers zijn zeer positief. ‘Een mooie

bijkomstigheid van de DeskCube; je klapt je werkplek letterlijk

dicht aan het eind van de dag. Juist nu werk en privé zo

door elkaar dreigen te lopen, bijvoorbeeld doordat je aan

de keukentafel zit te werken, is het fijn om echt afstand te

nemen van je werk.’ Het concept blijft niet onopgemerkt. ‘Er

is veel belangstelling, ook van grotere bedrijven. Zij willen

hun thuiswerkende medewerkers niet alleen ondersteunen

met hardware, maar ook de werkplek zelf optimaliseren. Ik

ben benaderd door een partij uit Genève om te praten over

de Zwitserse markt. Natuurlijk ben ik daar ook geweest. De

eerste stappen zijn gezet voor een Swiss-made DeskCube, met

PET-vilt uit Nederland.’ Gezien de enthousiaste reacties van

gebruikers én de verwachting dat een mix van kantoor- en

thuiswerk ook na de coronacrisis zal blijven, gaat Dirk energiek

verder met ontwikkelen en vermarkten. ‘Het bedenken van

concepten en implementeren van oplossingen, dát past bij mij.

We zien wel hoe dit avontuur zich verder ontwikkelt.’

Liefde voor hout

Tijdens zijn vele businesstrips zag Dirk op luchthavens

en in lounges gave werkplekken en werkhoekjes met wat

privacy, ondanks de aanwezigheid van andere passagiers. Dat

fascineerde hem toen al, hij maakte er ook foto’s van. Dus toen

in mei 2020 duidelijk werd dat de 1,5 meter en thuiswerken

voorlopig zouden blijven, begon Dirk over slimme concepten

na te denken voor de groeiende behoefte aan een privé

werkplek. Op kantoor, vanwege de 1,5 meter, maar vooral

ook thuis. Niet iedereen heeft immers de luxe van een eigen

werkkamer of werkhoek. Juist dan is de DeskCube -zo heeft hij

zijn product genoemd - een uitkomst. Het is een kubus, met

een opening aan de voorzijde. Een overkapping die zorgt voor

privacy, waar je hem ook neerzet. En het materiaal? Dirk zag

schermen van plexiglas, maar dat materiaal vindt hij sfeerloos

57


Stek

Project van Stek en Stichting Thuishuis Noordwijk

Thuishuis

voorkomt eenzaamheid onder senioren

Een belangrijk doel van het ‘Thuishuis’ is het voorkomen van

eenzaamheid. Vooral senioren lopen een grote kans in een

isolement te raken als ze alleenstaand zijn, hun sociale

netwerk wegvalt of ze door lichamelijk ongemak aan huis

zijn gekluisterd. Omdat het oude verzorgingshuis niet meer

bestaat is er veel behoefte aan andere woonvormen; woongemeenschappen

waarin senioren voorzieningen delen en

gezamenlijk de maaltijd gebruiken.

58

Een studentenhuis

voor 55-plussers, wordt het ook wel

genoemd. In een ‘Thuishuis’ wonen vijf tot

zeven senioren onder één dak, met hun eigen

woonruimte, maar delen ze met elkaar een centrale

huiskamer en keuken. Samen met de Stichting Thuishuis

Noordwijk opent Woonstichting Stek dit najaar zo’n

alternatieve vorm van seniorenhuisvesting.

TEKST EN BEELD: WOONSTICHTING STEK

Het Thuishuis is bedacht door maatschappelijk ondernemer

Jan Ruyten. “In mijn projecten ben ik altijd op zoek naar een

cultuur van ‘gewoon er voor elkaar zijn’. Vroeger gebeurde

dat bijvoorbeeld binnen de kerk. Nu is compassie niet meer

vanzelfsprekend en moet je het organiseren. Dat is het enige

verschil.”

Het Thuishuis Noordwijk is onderdeel van de nieuwe

Northgowijk op het voormalige marktterrein aan de Susanne

van Ettenstraat en de (inmiddels gesloopte) Northgohal. De

bebouwing is hier gevarieerd: langs de Duinwetering verrijst

een appartementencomplex, maar er zijn ook eengezinswoningen,

studio’s en beneden- en bovenwoningen. Het

Thuishuis beslaat de benedenverdieping van een U-vormig

complex, dat uitkijkt op een binnentuin/terras. Het wordt in

de tweede helft van 2021 opgeleverd.

In het Thuishuis heeft elke bewoner een eigen woonruimte

met woon- en slaapkamer, een badkamer en een kleine

pantry. De kracht en toegevoegde waarde van het Thuishuis

zit in de gemeenschappelijke ruimten. De bewoners delen

samen een huiskamer, de keuken, hobbyruimte, logeerkamer

en tuin/terras. Huiselijkheid, gezelligheid en zelf- en samenredzaamheid

staan voorop!


GEZOCHT:

Digitaal vrijwilliger voor 1-op-1 traject (Digimaatje)

De Bibliotheek Bollenstreek is in opdracht van gemeente

Noordwijk een project gestart met de organisatie Reuring

uit Noordwijk. De Bibliotheek Bollenstreek zal laptops

uitlenen aan deelnemers van Reuring en andere Noordwijkers

die geen beschikking hebben over digitale middelen.

Daarnaast zal deze doelgroep ondersteund worden in

de digitale wereld door middel van cursussen en 1-op-1

begeleiding. Het project is in stand geroepen om mensen

die moeite hebben mee te komen in de digitale samenleving

te helpen de kennis en het zelfvertrouwen te geven

om digitaal zelfredzaam te worden. Het (Digi)Taalhuis van

Bibliotheek Bollenstreek zoekt hiervoor digitaal sterke

vrijwilligers die deze kwetsbare Noordwijkse doelgroep

wilt ondersteunen op digitaal vlak.

Als Digimaatje word je gekoppeld aan één (mogelijkerwijs

twee in het geval van een echtpaar) beperkt digivaardig

persoon en heb je vervolgens wekelijks ontmoetingen van

ongeveer één uur met je match. In dit project ga je je richten

op het begeleiden en oefenen van digitale vaardigheden,

van de basisbeginselen van ICT tot het werken met

de digitale overheid. Denk bijvoorbeeld aan het maken van

een online doktersafspraak, oefenen met het gebruik van

een muis en het invullen van het donorregister. Het traject

is bedoeld om de angst die vaak heerst bij ‘digibeten’ weg

te nemen door te oefenen op een informele manier.

Wat wij wensen

Wij zoeken geduldige en zelfstandige vrijwilligers die

weten hoe een computer werkt en de gemiddelde

website. Het is niet nodig om een IT’er te zijn en alles te

weten over de laatste apps. We zoeken mensen die het

een uitdaging vinden om met mensen met beperkte

digitale vaardigheden aan de slag te gaan om hun angst

voor de digitale wereld weg te nemen en deze angst in

zelfvertrouwen te veranderen. Herken je je hierin en ben

je minimaal 2 maanden één a anderhalf uur per week

beschikbaar? Dan zijn wij op zoek naar jou!

Wat wij bieden

Als DigiMaatje krijg je van het (Digi)Taalhuis de basistraining

van 1 dagdeel ‘Digisterker - docententraining’

aangeboden, waarmee je gelijk ook bevoegd docent bent

voor Digisterker cursussen. Deze vindt plaats wanneer

er genoeg aanmeldingen zijn. Ook is het mogelijk om je

verder te specialiseren in de Nederlandse taal. Je krijgt

dan van het Taalhuis de basistraining van drie dagdelen

‘Taal voor het Leven’, waarin je opgeleid wordt tot taalcoach.

Deze training vindt vier keer per jaar plaats.

Uiteraard krijg je van ons passende begeleiding en toegang

tot diverse materialen. Als DigiMaatje krijg je een

gratis bibliotheekabonnement bij de Bibliotheek Bollenstreek.

Interesse?

Wil jij je betrokkenheid bij de samenleving laten zien,

een concrete bijdrage leveren aan het leven van beperkt

digivaardigen en lijkt je dit een interessante uitdaging?

Dan hopen we gauw met je in contact te komen!

Voor vragen en voor het maken van een afspraak voor

een oriënterend gesprek kan je contact opnemen met

Roy Geers, (Digi)Taalhuis

rgeers@bibliotheekbollenstreek.nl of

Els Troch, projectcoördinator Reuring in de samenleving

els.troch@sheerenloo.nl

06-50610135.

Bibliotheek Noordwijk - Akkerwinde 1a, 2201 MC Noordwijk

Bibliotheek Noordwijkerhout - Herenweg 2, 2211 CC Noordwijkerhout

www.bibliotheekbollenstreek.nl

59 31


Afscheid van uw dierbare

60

IVONNE CLEMENS EN

MARGRET HOUWAART


P: 376M

P: 378M

P: Warm gray 10M

P: Warm gray 2M

P: 420M

P: 452M

P: 4505M

P: 1375M

IVONNE

U I T V A A R T

C

CLEMENS

V E R Z O R G I N G

Ivonne Clemens

Afscheid nemen van een dierbare brengt veel emoties

met zich mee. Ivonne Clemens Uitvaartverzorging helpt u

graag bij het realiseren van een mooi, passend, respectvol

en waardig laatste afscheid. Onze uitvaartbegeleiders

Ivonne en Margret verzorgen de complete uitvaart in

Noordwijk of omgeving en staat vanaf de dagen na

het overlijden tot op de dag van de uitvaart klaar

om al uw vragen te beantwoorden en steun

te bieden waar dat mogelijk is.

BEELD BURO BINNEN

Een persoonlijke uitvaart

We bespreken de mogelijkheden over de inhoud en de

vormgeving van de uitvaart en stemmen deze zo goed

mogelijk af op uw wensen. Zo creëren we samen een unieke

en vooral persoonlijke begrafenis of crematie. We begrijpen

dat het regelen van een uitvaart een vaak erg moeilijke en

ingrijpende gebeurtenis is. We geven u en alle nabestaanden

dan ook de tijd en ruimte die jullie nodig hebben. Door onze

begeleiding zorgen we voor een stukje rust en houden we

het overzicht.

Opbaarsuites

Bekend zijn de familiekamers ‘Zeemeeuw’ en ‘Vuurtoren’

welke zijn gelegen in De Vinkenhof en worden gebruikt als

opbaarsuites. Nieuw is de ‘Duinsuite’ welke een ingetogen

karakter heeft en waar een opbaring op bed mogelijk is.

Alle suites hebben een comfortabele zithoek en kunnen

worden aangevuld met persoonlijke bezittingen zodat een

vertrouwde sfeer gecreëerd kan worden.

Margret

Houwaart

Ruim een jaar werkt Margret nu samen met Ivonne.

Graag stelt zij zich voor aan de lezers.

“Ik ben een Noordwijkse van 52 jaar en trotse moeder van

drie kinderen. Ik heb verschillende werkzaamheden gedaan

maar toen mijn kinderen groot genoeg waren wilde ik iets

gaan doen wat écht bij mij past. Tijdens mijn opleiding

uitvaartbegeleider liep ik stage in een crematorium en werkte

ik regelmatig samen met Ivonne. Dat was zeer plezierig. Er was

direct een klik. Toen Ivonne mij vroeg om met haar samen te

gaan werken was ik dan ook direct enthousiast. In dit beroep is

geen dag hetzelfde en ontmoet ik zoveel bijzondere mensen.

Je stapt als het ware in het leven van een familie midden in

de hectiek van emoties en dingen regelen. Dan is mijn taak

om rust en overzicht te bewaren zodat de nabestaanden zich

meer op hun gemak voelen. Ze zijn in vertrouwde handen en

er is wederzijds begrip en respect. Voor even is het ook ‘mijn’

familie en voel ik een band met de familie als ze spreken over

hun overleden dierbare op de dag van het afscheid.”

DUINSUITE

61


In nummer 10 van dit magazine, was een

uitgebreid interview te lezen met Ton Schild, een

geboren en getogen Noordwijker en directe nazaat

van Willem Hendrik van Konijnenburg, grondlegger

van onze mooie badplaats. Hoewel Ton een echte zeëer

is, woont hij op binnen en kwam niet zo heel vaak meer

op zee. Totdat hij vijf jaar geleden werd benaderd door

Koen Marijt, een jonge historicus. Noordwijk vierde in 2016

dat de badplaats 150 jaar bestond. Koen Marijt en Aron

Gooris maakten destijds voor Bo, de omroep van de

Bollenstreek, een geschiedenisserie over de

badplaats.

TEKST CAROLINE SPAANS

BEELD BURO BINNEN

Père-Lachaise aan de Oude Zeeweg

‘Het onderhouden van

monumentale graven

vinden wij een eretaak’

62

TON SCHILD, SJAAN VAN KEKEREN-BROUWER EN DIRK VAN DER ZWAM


Interview

In een van de afleveringen komt Ton ook voor: “Op een

gegeven moment sta ik bij het graf van mijn overgrootvader

Willem Hendrik van Konijnenburg, op de Algemene Begraafplaats

aan de Oude Zeeweg en ineens zegt Koen: ‘Ik ben al ik

weet niet hoelang op zoek naar het graf van Egbert de Groot,

en kijk: hij ligt hier, naast jouw overgrootvader!’”

Egbert de Groot

Koen woonde in zijn jeugd in de Egbert De Grootstraat en was

als kind al nieuwsgierig wie deze man was. Pas tijdens zijn

studie kwam hij erachter dat de in 1851 in Ommen geboren

Overijsselaar tijdens leven zich had ontwikkeld als een bekend

en geliefd Noordwijker. In 1878 volgde hij de overleden

gemeentesecretaris Johan Holbeek op en verhuisde in mei

dat jaar naar Noordwijk om te gaan wonen in het oude huis

van zijn overleden voorganger. Egbert de Groot werkte ruim

46 jaar als gemeentesecretaris in Noordwijk en diende onder

vijf burgemeesters. Een prestatie op zich. Hij stierf net nadat

hij ziekteverlof had aangevraagd, op 70-jarige leeftijd. Hij

werd op 3 augustus onder grote belangstelling begraven op

de Algemene Begraafplaats. Van Panhuys, toen burgemeester,

sprak mooie woorden: ‘Een ‘blijmoedig hartelijke mens…

‘bloedverwant’ met de Noordwijkers’.

Stichting Restauratie Monument

Ton: “Wat Koen en mij opviel, was dat het graf er erbarmelijk

uit zag. Overal onkruid en in staat van verval. De gemeente

had er een bordje bij geplaats – dat doen ze wel vaker – met

daarop de vraag of de familie contact met ze op willen nemen.

En dan weet je wel hoe laat het is, want dat betekent dat ze het

graf willen ruimen.” Koen en ik hebben toen direct contact

ogenomen met de gemeente en ons is verzekerd dat het graf

van Egbert de Groot niet geruimd zal worden.

Naar ons idee mag de gemeente een graf van iemand die echt

wat heeft betekend voor (de historie van) Noordwijk, nooit

zomaar ruimen. En dat geldt natuurlijk ook voor het graf van

Van Konijnenburg. Ton: “Híj was de stichter van de badplaats

Noordwijk. Met de Stichting bestaande uit Tom van Schie,

Leon van Reisen en mijzelf, wilde we op onze manier het

graf van mijn overgrootvader restaureren en daar een klein

monument van maken. We verzochten de gemeente om een

bijdrage maar deze werd niet gehonoreerd. Toen hebben we

de Noordwijkse ondernemers en de hoteliers aangeschreven

die spontaan reageerden.

Jeugd betrekken bij onderhoud

Ton: “Fantastisch natuurlijk wat Sjaan allemaal doet. Maar

ondanks dat ze hartstikke fit is, is Sjaan ook al 80. Ze kan

het niet alleen! Het is ook niet te doen om álle graven te

onderhouden maar we onderhouden er wel veel en vinden

het bovendien een eretaak.

De bedoeling met alles was om iets in gang te zetten en dat

is hopelijk gelukt. Méér vrijwilligers en natuurlijk sponsors

zijn zeer welkom. Ik ben al naar TuinExtra gegaan: zij geven

al voor 500 euro per jaar plantjes zodat we deze op de graven

kunnen zetten.

Het volgende plan is om de jeugd te betrekken bij het onderhoud.

Er liggen ook historische graven van bijvoorbeeld

Daniël Noteboom. Een geschiedenisdocent zou zijn klas

kunnen meenemen en vertellen over zo iemand.

Sjaan: “Onze begraafplaats is een monument op zich en de

omgeving ziet er prachtig uit, laat dat wel zijn. Het is ook

geen doen voor de beheerders om ook nog eens alle graven

te verzorgen.”

Het lijkt erop dat de gemeente ook de historische waarde

inziet van de oude graven die er te zien zijn op de Algemene

Begraafplaats: er zijn inmiddels bordjes neergezet bij de

diverse graven waarop staat wie er ligt en wat ze gedaan

hebben. Ton: “Wethouder Salman zei ooit dat het een

‘beleving’ moet zijn om op de begraafplaats te lopen.

Dat we een soort route langs historische graven moeten

aanbieden. Nu nog een mooie, uitgebreide plattegrond

van de begraafplaats die gewoon bij de VVV ligt!”

Vrijwilligers blijven onder de naam van de Stichting Graf

van Konijnenburg hun werk voortzetten om Sjaan van

Kekeren-Brouwer te blijven helpen. Interesse? Mail of bel

naar: tonschild@gmail.com, 06-52 47 42 70

Verpauperd en verwaarloosd

Het monument kwam er, alsmede de nodige aandacht

in de krant. En hier komt vrijwilliger Sjaan van Kekeren-

Brouwer om de hoek kijken. Zij is al 35 jaar vrijwilliger bij

het museum Noordwijk en richtte samen met haar man de

klederdrachtgroep op. Ze wonnen ooit samen de Jan Kloos

prijs (prijs die jaarlijks werd uitgereikt aan een persoon die

de geschiedenis van Noordwijk levend houdt, Red.)

Toen zes jaar geleden haar man overleed kwam ze regelmatig

op de begraafplaats en het viel haar op hoeveel graven er

verpauperd en verwaarloosd bij lagen: “Ik heb altijd een

harkje en een doekje bij me en ging langzamerhand ook

die armoedige graven een beetje bijwerken. Dat heb ik jaar

in jaar uit gedaan. En zeker dit laatste jaar toen door alle

coronamaatregelen andere vrijwilligerswerkzaamheden stil

kwamen te liggen. In de krant las ik over de activiteiten van

Ton en dacht gelijk: die moet ik bellen.”

63


Sportarts Mulder

Lex Mulder is sport- en orthomanueel

arts in Noordwijk. Steeds meer

mensen weten eerder de weg naar

zijn praktijk te vinden. ‘Mond tot mond

reclame is nog altijd de beste reclame’,

zegt Mulder. Maar ook het aantal

verwijzende huisartsen en

specialisten vertoont al jaren

een stijgende lijn.

Dr. A. Mulder

Praktijk voor orthomanueleen

sportgeneeskunde

Van de Mortelstraat 204

2203 JL Noordwijk

Tel. (071) 362 0582

www.sportmed.nl

De ‘Tarlov Cyste’ miskend maar soms serieus probleem

Binnen mijn praktijk kom je regelmatig ‘lastige’ problemen tegen. Klachten die niet

direct een aanwijsbare oorzaak hebben, zijn voor mij reden een MRI te laten maken.

In de meeste gevallen biedt dat uitkomst en soms laat het zelfs onverwachte

resultaten zien. Zo ook bij een patiënt van mij, waarbij een cyste in de wervelkolom

oorzaak van de klachten was. Wat is een ‘Tarlov Cyste’ zoals dit in vaktermen wordt

genoemd?

Binnen de wervelkolom kunnen soms zogenaamde cystes ontstaan. Holtes vaak

gevuld met vocht en te vergelijken met bijvoorbeeld een ganglion van de pols (zie

afbeelding). Er zijn verschillende soorten cystes binnen de wervelkolom mogelijk,

welke ook klachten veroorzaken zoals uitstralende pijn in het kruis of benen. Een

hele verraderlijke is de cyste welke binnen het heiligbeen kan ontstaan als uitstulping

van een zenuwwortel. Meestal is dit een toevalsbevinding als er een MRI van de rug

wordt gemaakt om te zien of er bijvoorbeeld sprake is van een hernia. Meestal zijn

er ook geen verdere klachten.

Maar zeker indien er meer dan één cyste is, en/of als deze heel groot is kunnen er

wel degelijk klachten ontstaan. Door het heiligbeen lopen namelijk de z.g. sacrale

zenuwbanen en er kunnen dus uitstralende pijnen ontstaan en nog veel vervelender

is het indien er bijvoorbeeld daardoor problemen met de urinewegen etc. ontstaan.

Het is uitermate moeilijk om uit te maken of de klachten afkomstig zijn van zo’n cyste.

Maar als onderzoek van betrokken organen (bijv. door uroloog) laat zien dat deze

volslagen normaal zijn dan is dat wel verdacht. Het kan jaren duren voor er daadwerkelijk

geconstateerd wordt dat zo’n cyste toch de oorzaak moet zijn. Voor een patiënt

met toenemende klachten allesbehalve prettig.

64

Een operatieve oplossing is niet eenvoudig. Het heiligbeen moet immers geopend

worden en er zijn de nodige risico’s op o.a. zenuwbeschadiging. In Nederland is een

dergelijke ingreep nog niet mogelijk. Een patiënt moet uitwijken naar het buitenland

en loopt tegen hoge kosten aan, want vaak is er onwil van Nederlandse Zorgverzekeraars

om zo’n ingreep te vergoeden. Gelukkig komt het weinig voor, maar voor een

dergelijke patiënt is het een lange lijdensweg die in het desbetreffende geval uiteindelijk

goed af lijkt te lopen.


Verfspecialist

Lassooy

OOK

VOOR AL UW

GLAS-

REPARATIES

Ruit kapot? Wij vervangen uw kapotte ruit vakkundig. Ook voor al uw glasreparaties kunt u ons bellen.

Verf De Verfspecialist heeft voor u een groot aanbod van verven. Professionele verf voor de vakman en de

doe-het-zelver. Voor muren, plafonds, houtwerk enz. in zowel hoogglans, zijdeglans als mat.

Behang Laat u inspireren door de vele behang designers. Kom naar onze winkel en blader door de meer dan

250 behangboeken in onze rustige behanghoek.

Gereedschap Ook voor schildersgereedschap zijn wij het juiste adres. Denk hierbij aan kwasten, rollers, schuurpapier

enz. Kom vrijblijvend langs in onze winkel voor meer inspiratie!

Voor verf ga je beslist

naar de verfspecialist!

Verfspecialist Lassooy • Jeroensweg 20 Noordwijk • Telefoon 071-3612352 • www.verfspecialistlassooy.nl


Theaterprodukties

MUZIEKTHEATER

LANDGOED KLEIN LEEUWENHORST

NOORDWIJK

26 AUG.

T/M 4 SEPT. 2021

WWW.ZEEPAANZEE.NL

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!