492800-KULeuven-ConnectING 15-feb 2021

Viermaandelijks • november-december 2020-januari-februari 2021 • Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 • P919663
Magazine van
de Faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen
KU Leuven
NR. 15 - februari 2021
Prof. Kris Aerts
NIEUW
INDUSTRIEEL
INGENIEUR
INFORMATICA
• Technovation Hub Academy
• European Master in Radiation
(RADMEP)
• Renson Leerstoel
• Circular Materials Center
• Winnaars Vlaamse
Scriptieprijs 2020
• ie-net prijzen 2020
• Circulair bio-gebaseerd bouwen
• De Cyber Arena
• Twinning & Dual Programmes
in India and Thailand
1

AGORIA SOLAR TEAM OPENT TIENDE DAG VAN DE WETENSCHAP
Op 22 november 2020 vierde de Dag van de Wetenschap zijn tiende verjaardag met een online liveshow. De feesteditie stond helemaal in het teken van
‘Duurzaamheid’. Ruben Holsbeeks, lid van het Leuvense Solar Team dat in 2019 wereldkampioen werd met een zelfgebouwde zonnewagen, gaf de aftrap.
INHOUD
• Woord vooraf 3
• Nieuws uit de faculteit 4
• Nieuws van de campussen 6
• Onderwijsontwikkeling in de kijker 10
• Studenten in de kijker 20
• Docenten in de kijker 24
• Onderzoek(er) in de kijker 26
• Faculty Worldwide 34
• Alumni in de kijker 36
• Wetenschapscommunicatie 38
• Doctoraten 39
• Forumavonden 40
COLOFON
ConnectING is het magazine van de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
van de KU Leuven. Het verschijnt driemaal per jaar en is bestemd voor alle studenten
en medewerkers van de faculteit en haar 7 campussen, alumni, externe relaties en
het brede maatschappelijk veld waarmee de faculteit een netwerk onderhoudt.
Verantwoordelijke uitgever: Prof. Bert Lauwers, decaan Faculteit Industriële
Ingenieurswetenschappen | Redactieraad: Anja Huysmans (voorzitter), (Hilde
Bonte) Kris Henrioulle a.i., Dorine Bruneel, Niels De Brier, Koen Eneman, Chrisje
Haenen, Hilde Lauwereys, Bert Lauwers, Yves Persoons, Sofie Pollin, Inge Van
Cauter, Louis van Hoye, Bart Vanrumste, Rens Vervaeke
Eindredactie: Yves Persoons | Redactiesecretariaat: Inge Van Cauter
Redactieadres
ConnectING
Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
Willem de Croylaan 56, gebouw E bus 2203
3001 Heverlee
053 72 71 86 (secretariaat)
connecting@kuleuven.be
www.iiw.kuleuven.be
Foto’s: Yasmina Besseghir, Dries De Krom, Joren Deweerdt, Kevin Faingnaert,
Julie Feyaerts, Axelle Jaecques (Moon-shot), Ludo Ostijn, en Filip Van Loock.
Grafisch ontwerp en drukwerk:
artoos group – www.artoosgroup.eu
4 KLIMAATNEUTRAAL BEDRIJF
4 ISO 14001
4 100% GROENE ENERGIE
KLIMAATNEUTRAAL GEDRUKT CERT. NUMMER: 53520-2009-1003
2

WOORD VOORAF
2021: DUURZAAM EN DIGITAAL
‘ De storm zal overwaaien’, kopte onlangs de Financial Times
over de coronacrisis. ‘Maar de keuzes die we nu maken,
zullen ons leven jarenlang bepalen’. Over die keuzes groeit
de consensus. Het gaat om het realiseren van een dubbele
transitie: verduurzamen en digitaliseren. Beide thema’s lopen als
een rode draad door dit eerste nummer van het nieuwe jaar.
Wat de verduurzaming betreft, opent de circulaire economie
interessante perspectieven. Er gaat zo goed als niets meer
verloren en de afvalstroom die nog rest wordt opnieuw in het
systeem ingezet. Zo participeert Campus Brugge actief in het
nieuwe Circular Materials Center in Kortrijk. Twee afgestudeerden
van onze faculteit wonnen de Vlaamse Scriptieprijs 2020 met een
masterproef over het potentieel van rivierwater als warmtebron.
De alumnus in de kijker is facilitator Circulaire Economie, Jobs &
Skills bij Vlaanderen Circulair. Twee doctorandi experimenteren
met resp. materiaalzuinige 3D-printtechnieken en met
‘agrovoltaics’ of het gebruik van landbouwgrond om zowel
gewassen te telen als zonne-energie op te wekken. En in de
Living Labs wordt de transitie voorbereid van een lineaire naar
een circulaire en bio-gebaseerde bouwsector.
Naast de verduurzaming is de digitalisering de grote uitdaging.
Het coronavirus heeft al fortuinen gekost, maar heeft ook vele
innovaties in een stroomversnelling gebracht. In ijltempo worden
toestellen en wearables ontwikkeld om ons te beschermen tegen
het virus, maar die ook best bruikbaar zijn in andere toepassingen.
De Technologiecampus Gent is co-titularis van de nieuwe
Renson-leerstoel over ‘Data-driven Servitization’. Daar wordt
onderzocht hoe slimme technologieën ingezet kunnen worden
in intelligente ventilatiesystemen.
Volgens een recente studie van de technologiefederatie Agoria
heeft COVID-19 een krachtige impuls gegeven aan de digitale
transformatie. Artificiële intelligentie in combinatie met robotica
wordt een echte katalysator in tal van sectoren van de economie.
Een van onze onderzoekers stelde de technologie op punt die
chirurgen in staat stelt om met uiterste precisie oogoperaties uit
te voeren. Hij werd ervoor bekroond met de James Dyson
Award. Bedrijven zijn volop bezig met het connecteren van
toepassingen, wat enorme hoeveelheden data oplevert.
Daardoor wordt de vraag naar digitale experten almaar groter.
Campus Diepenbeek speelt hier adequaat op in en start volgend
academiejaar met een opleiding industrieel ingenieur Informatica.
De digitale wereld heeft echter ook een schaduwzijde. De
omgeving blijkt bijlange geen veilige plek te zijn. Zoals in de reële
wereld waren er figuren en groepen rond met minder goede
bedoelingen. Prof. Vincent Naessens schreef er een verhelderend
en ontnuchterend boek over, de ‘Cyber Arena’, dat we in dit
nummer voorstellen.
Het coronavirus mag dan wel op korte tijd de wereld en het
onderwijs ingrijpend hebben veranderd, de implementatie van de
programmahervorming op de campussen is op geen enkel
moment in het gedrang gekomen of afgeremd. Een mooi
voorbeeld hiervan is ‘een dag met een ingenieur’ in het nieuwe
opleidingsonderdeel ‘Onderneming & Ethiek’. Wat oorspronkelijk
voor een live-uitvoering was geconcipieerd, werd in een
sneltreinvaart omgezet in een online-praktijk. Het bewijst
nogmaals de flexibiliteit en de creativiteit van onze docenten en
studenten en hun gedrevenheid om samen vorm en inhoud te
geven aan de vernieuwde opleiding, ook als de omstandigheden
niet meezitten.
Prof. Bert Lauwers
Decaan Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen
CONNECTING
3

NIEUWS VAN DE FACULTEIT
TECHNOVATION
HUB ACADEMY
De Technovation Hub is de incubator van het innoverend ondernemen in de Faculteit
Industriële Ingenieurswetenschappen. Dat de hub een voorbeeldfunctie op dit gebied vervult,
blijkt uit de oprichting van een nieuwe Technovation Hub Academy. Die heeft tot doel om
expertise uit het bedrijfsleven te injecteren in het al even nieuwe Postgraduate Tech
Innovations in Ventures and Teams (TechInVenT). Maar de Academy heeft nog andere pijlen
op haar boog, zeggen de coördinatoren Chrisje Haenen en Stijn De Jonge.
We draaien de klok even terug
naar 2016, het jaar waarin de
Groep Wetenschappen en
Technologie van KU Leuven de
Technovation Hub oprichtte. De opdracht
van de vzw bestond erin om de bestaande
studententeams -met als blikvanger het
Solar Team- te ondersteunen bij hun
professionalisering. Sinds 2019 assisteert
de hub ook jonge ingenieurs-ondernemers
bij het opstarten van hun bedrijf. En vorig
jaar sloot de hub zich aan bij het Design
Factory Global Network om internationale
ervaringen uit te wisselen en grensoverschrijdende
activiteiten te ontwikkelen.
Rode draad
“De Technovation Hub Academy staat op
dit moment nog volledig ten dienste van
TechInVenT, dat dit jaar werd afgesplitst
van het Postgraduaat Innoverend
Ondernemen voor Ingenieurs”, vertelt
Chrisje Haenen. “Met TechInVenT mikken
we op ingenieursstudenten die zelf een
team willen opstarten of plannen hebben
om een eigen bedrijf te beginnen. Wij
bieden hen een vrijwel op maat gesneden
programma waarin niet alleen technologie
maar ook professionele competenties aan
bod komen. Als rode draad doorheen dit
programma loopt de interactie met het
werkveld”.
“Het team- of startupproject is inderdaad
de kern van het programma”, bevestigt
Stijn De Jonge. “Studenten die kiezen
voor het teamproject gaan bij een
bestaand studententeam in de lering.
Deelnemers aan het startupproject
kunnen rekenen op support en coaching
van professionals om een businessplan
op te stellen. Voor de inhoudelijke input
hebben we 12 studiepunten gereserveerd,
dit is ongeveer 20% van hun opleiding. De
studenten kunnen kiezen hoe ze die
invullen in functie van de noden die zich
stellen tijdens het project. De helft hiervan
neemt de Academy voor haar rekening.
Divers
“Het aanbod van de Academy is niet
alleen ruim maar ook divers”, vervolgt
Chrisje Haenen. “We hebben 20 work -
s hops in voorraad over onderwerpen
zoals product design, 5G, artificiële
intelligentie, IP, 3D-printen en digitale
marketing. Sommige zijn verbredend,
andere verdiepend. Bij onze leveranciers
vind je productiebedrijven, adviesbureaus,
onderzoeksinstellingen en banken. Dankzij
onze collega’s van de Innovation Academy
van Campus Geel is er een beduidende
inbreng uit de voedings industrie. En met
KU Leuven Kick -een andere business
partner- hebben we een overeenkomst
die onze studenten toegang geeft tot het
Incubator Programme”.
“Partners vinden verliep opmerkelijk vlot”,
merkt Stijn De Jonge op. “De bedrijven
die we contacteerden, hapten meteen
toe. De bereidheid om kennis te delen is
groot, zeker als daar iets tegenover staat,
zoals het vergroten van de naamsbekendheid
of het verder uitbouwen van
het eigen netwerk. Het leren van elkaar
speelt bij de deelnemers eveneens een
niet te onderschatten rol”.
Forum
Na een semester kan de Technovation
Hub Academy al uitpakken met een
impressionante staat van verdienste. Voor
de coördinatoren is dit een goede reden
om de horizont te verbreden en verder te
kijken. Beiden zijn ze ervan overtuigd dat
het concept nuttige diensten kan bewijzen
in de reguliere ingenieursopleiding, maar
ook in de bijscholing en het levenslang
leren voor afgestudeerden.
“Met de Technovation Hub Academy
willen we evolueren naar een duurzaam
ecosysteem voor studenten, docenten,
onderzoekers, alumni en ondernemers.
Een leerplatform en -forum waarin vraag
en aanbod elkaar vinden over topics,
thema’s en tendensen die de ingenieursondernemers
vandaag bezighouden”.
Yves Persoons
www.technovationhub.be/home/
technovation-hub-academy/
4

Chrisje Haenen en Stijn De Jonge © Julie Feyaerts
CONNECTING
5

NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN
RENSON LEERSTOEL
ZETEL VAN
MULTIDISCIPLINAIRE
SAMENWERKING
Op 7 oktober 2020 werd op het rectoraat in Leuven de
Renson Leerstoel ‘Data-driven Servitization in creating
healthy spaces’ plechtig ingehuldigd. Het gaat om een
initiatief waarbij niet alleen meerdere campussen, maar ook
verschillende disciplines betrokken zijn. “Dankzij deze
leerstoel onderzoeken we hoe data, artificiële intelligentie en
slimme technologieën kunnen bijdragen aan een gezond
binnenklimaat”, aldus prof. Hilde Breesch, Afdeling
Bouwfysica en Duurzaam Bouwen op Technologiecampus
Gent en een van de vijf titularissen van de leerstoel.
De nieuwe leerstoel is een samenwerking
tussen KU Leuven
Campus Kulak Kortrijk, Technologie
campus Gent en het bedrijf Renson,
de pionier in zonnewering en ventilatie, in
Waregem. “Het interregionale aspect is
uiteraard relevant, maar zeker even
belangrijk is de interdisciplinaire aanpak”,
merkt prof. Breesch op. “Daarbij zijn drie
domeinen in het spel: het bouwtechnische,
het juridische en data-analyse. Onze
campus in Gent focust op het
bouwtechnische gedeelte en dataanalyse
terwijl Campus Kulak vooral zijn
juridische en AI-expertise inbrengt.”
Uiteraard vaart ook Renson, die de
leerstoel financiert, er wel bij. De onderneming
koestert al langer de ambitie om
door te groeien tot een kennisbedrijf en
mikt daarom volop op innovatie. De
samenwerking met de meest innovatieve
universiteit van Europa past helemaal in
dit plaatje.
Intelligente regeling
Voor de bouwkundigen in Gent is de
leerstoel de bekroning van een jarenlange
samenwerking met Renson. “In Waregem
zijn we zowat kind aan huis en vice versa”,
beaamt prof. Breesch. “De leerstoel opent
nieuwe perspectieven voor zowel
onderwijs als onderzoek. De voorbije
maanden hebben onze PhD’ers in tal van
workshops en meetings kunnen
’profiteren’ van de ervaring, kennis en
innovatieve gedrevenheid van het bedrijf.
Om je een idee te geven: in de R&Dafdeling
van Renson alleen al werken
meer dan honderd specialisten”.
“In Gent onderzoeken we de relatie
tussen het gebouw, de ventilatie en de
gebruiker”, vervolgt prof. Breesch. “Ons
doel bestaat erin een intelligent
ventilatiesysteem te ontwikkelen dat zich
aanpast aan de levensstijl en de behoeften
van de bewoners. Aangezien de
installaties van Renson vandaag de dag
allemaal geconnecteerd zijn, beschikt het
bedrijf over een schat van data over het
apparaat en het binnenklimaat. De
titularissen prof. Lieven De Lathauwer en
prof. Koen Van Den Abeele van Campus
Kulak onderzoeken hoe je op basis van
deze gegevens datamodellen kunt maken
die de toestand in het gebouw en het
gedrag van de gebruikers in kaart
brengen. Het zijn zulke geavanceerde,
data-gedreven modellen die je nodig hebt
om slimme regelsystemen te ontwikkelen”.
“Een ander onderdeel van ons onderzoek,
geleid door prof. Maarten Vergauwen van
de Afdeling Geomatica, concentreert zich
op het opmeten en scannen van
gebouwen en de interpretatie van deze
6

CEO Paul Renson en rector Prof. Luc Sels
geometrische data met behulp van
machine learning algoritmes. We bekijken
hoe deze algoritmes aangepast kunnen
worden voor de niet-geometrische data
waarover Renson beschikt”.
Aansprakelijkheid
Zodra er persoonlijke gegevens in het spel
zijn, rijzen er juridische vragen. Dat is in
het onderzoek van de Renson Leerstoel
niet anders. “Er zijn in dat verband een
aantal heikele punten”, bevestigt titularis
prof. Evelyne Terryn “De contractuele
keten wordt complexer, apparaten
kunnen op afstand worden aangestuurd
door de installateur maar ook door de
gebruiker. De geldende aansprakelijkheidsregels
zijn niet meer aangepast aan de
nieuwe situatie. Op dit moment biedt het
contractenrecht in eerste instantie
bescherming aan wie een product koopt,
maar veel minder aan wie een dienst
afneemt. Ook voor wie diensten aanbiedt,
zijn de regels niet altijd duidelijk. En dat is
net wat Renson ambieert: evolueren van
het verkopen van producten naar het
leveren van diensten. Dit heet ‘servitization’
en is een fenomeen dat in tal van sectoren
aan de gang is”.
Verwachtingen
Inmiddels kijken de titularissen van de
leerstoel al verder dan de provinciegrenzen.
Zo is in 2021 een internationaal congres
over ‘Servitization’ gepland, gecoördineerd
door prof. Evelyne Terryn, waarin experten
uit de academische en de bedrijfswereld
ervaringen en kennis uitwisselen.
Bij Renson zijn de verwachtingen alvast
hooggespannen. CEO Paul Renson
formuleerde het tijdens de installatieplechtigheid
als volgt: “Als innovatief
kennisbedrijf willen we onze ‘Creating
Healthy Spaces’ in de praktijk blijven
waarmaken. Dankzij wetenschappelijk
onderzoek kunnen we de lat nog hoger
leggen om dat op een gebruiksvriendelijke,
slimme, duurzame en circulaire manier te
doen. Daarom financieren we deze
leerstoel”.
Yves Persoons
CONNECTING
7

NIEUWS VAN DE CAMPUSSEN
CIRCULAR MATERIALS
CENTER:
SPECTACULAIR CIRCULAIR
Op 6 oktober 2020 opende in Kortrijk het Circular Materials Center (CMC) de deuren, een
gloednieuw kennis- en onderzoeksforum voor de kunststoffen- en textielsector. De West-
Vlaamse campussen en een aantal prominente regionale partners zetten hiermee hun
schouders onder het circulaire ondernemen. De Brugse onderzoeksgroep Propolis van prof.
Frederik Desplentere speelt een voortrekkersrol in het circulaire verhaal.
Het CMC is het resultaat van een
interregionale samenwerking tussen
POM West-Vlaanderen, de KU
Leuven campussen Kortrijk en Brugge, het
opleidingscentrum PlastIQ en Centexbel,
het onderzoeksinstituut van de
kunststofverwerkende industrie. “De
locatie van het centrum is uiteraard geen
toeval”, merkt prof. Desplentere op. “In de
regio Kortrijk-Roeselare vind je veruit de
grootste concentratie van kunststofverwerkende
en textielbedrijven van het land.
Allemaal worstelen ze met de transitie van
een lineaire naar een circulaire economie.
Deze overgang kan enkel slagen als de
hele waardenketen goed zit in een lokaal
ecosysteem. In de regio is alvast alles
aanwezig: innovatief onderzoek, locaties,
grondstoffen, bedrijven om die grondstoffen
te verwerken en een stimulerende
provinciale overheid. Samen gaan we aan
de slag om de economische leefbaarheid
en de kwaliteit van kunststoffenrecyclage
te verbeteren, het vertrouwen in recyclaten
te verhogen, de markt op te krikken en
investeringen aan te moedigen”.
Onderzoeken
De activiteiten van het CMC kun je groeperen
in drie categorieën. Helemaal bovenaan
staat ‘onderzoek en testen’.
“Daarvoor is de nodige infrastructuur en
apparatuur beschikbaar”, vervolgt prof.
Desplentere. “Het assortiment omvat
extrusielijnen, spuitgietmachines, kleine
en grote compounders, 3D-printers,
compactoren en testmachines. Het onderzoek
in het CMC focust op materiaalidentificatie,
vloei-eigenschappen,
thermische, fysisch en mechanische eigenschappen
en oppervlakte modificatie.
De resultaten van dit onderzoek moeten
een impuls geven aan innovaties met een
duurzame economische meerwaarde”.
“Overigens brengen we niet alleen de
apparatuur van onze kennispartners
samen, we bundelen ook de expertise
waardoor de bedrijven gebruik kunnen
maken van één onderzoeksketen. Die is
inzetbaar voor zowel toegepast als
fundamenteel onderzoek in kleinere of
grote projecten”.
Prof. Desplentere ontkent niet dat
sommige bedrijven nog sceptisch staan
tegenover gerecycleerde kunststoffen en
bij voorkeur werken met zuiver materiaal,
de zgn. ‘virgin polymers’. “Hun bekommernissen
zijn doorgaans terecht. Gaat
het wel om hoogwaardige recycling?
Betreft het een toepassing van eenzelfde
of een vergelijkbaar product? Hoeveel
vervolgcycli zijn er mogelijk? En hoeveel
energie is vereist in de recycleringsloop?
Op dit ogenblik onderzoeken we een
gemengde formule waarbij recyclaten
gecombineerd worden met nieuw
materiaal. Dit vergt een grondig inzicht in
de aard en de verwerking van polymeren.
In het CMC zijn vier doctorandi van
Campus Brugge hiermee bezig”.
8

Opleiden
Met kennistransfer -de tweede hoofdopdracht
van het centrum- komen we op
het terrein van opleiding en vorming. “Het
aanbod is zeer gevarieerd en richt zich
zowel op werknemers en werkzoekenden
als op leerlingen uit het secundair en lager
onderwijs”, verduidelijkt prof. Desplentere.
“Werknemers en werkzoekenden worden
(bij)geschoold in thermovormen, extruderen
en spuitgieten zodat ze aan de slag
kunnen als operator. Voor laatstejaars uit
het technisch onderwijs zijn er lessen in
vormgevings- en verwerkingstechnieken
als aanvulling bij hun schoolopleiding. En
jongeren uit het lager onderwijs kunnen
zich creatief uitleven in het Activity Center
om er de wondere wereld van de circulaire
en nieuwe materialen te ontdekken.
De bedrijven leveren de producten voor
didactisch en ludiek gebruik”.
Netwerken
Als ‘the place to be’ voor de kunststofverwerkers
uit de regio biedt het CMC
tenslotte tal van mogelijkheden om te netwerken.
“Alle faciliteiten voor seminaries,
vergaderingen en events zijn aanwezig”,
aldus prof. Desplentere. “Tijdens de
Circular Inspiration Days brengen we
onze partners samen om te brainstormen
over actuele thema’s, met als doel het
opzetten van co-creatietrajecten tussen
bedrijven en kennisinstellingen”.
Bij de ingang van het centrum springt
onmiddellijk de Innovation Wall in het oog.
Daar kunnen de bedrijven uitpakken met
hun nieuwste producten of ‘best
practices’. Jaarlijks wordt de Wall
vernieuwd met verse blikvangers.
Prof. Desplentere kijkt nu al verder. Hij ziet
op termijn de actieradius van het CMC
zich uitbreiden in Vlaanderen maar ook in
het vlakbij gelegen Noord-Frankrijk.
“Circulaire economie stopt niet aan de
grenzen. Wat waarde heeft, behoudt het,
waar je ook bent”.
Yves Persoons
www.circularmaterialscenter.be
vlnr. Prof. Frederik Desplentere, Prof. Wim Thielemans en Prof. Piet Desmet, vicerector KU Leuven, Campus Kulak Kortrijk
© Axelle Jaecques
CONNECTING
9

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
Bart Van Riet en prof. Geert Waeyenbergh
© Julie Feyaerts
10

EEN (VIRTUELE) DAG
MET EEN INGENIEUR
‘Woorden wekken, voorbeelden strekken’, zegt het spreekwoord. Toegepast op de
ingenieursopleiding betekent dat: hoeveel hoorcolleges je ook geeft over de taken en
verantwoordelijkheden van de industrieel ingenieur, er gaat niets boven een ingenieur in
levende lijve aan het werk te zien. Dat is precies wat ‘Dag met een ingenieur’ in het eerste
bachelorjaar beoogt. Bart Van Riet, praktijkassistent op Campus Groep T en lid van het
docententeam, geeft tekst en uitleg.
“ Dag met een ingenieur is het practicum
van het opleidingsonderdeel
‘Onderneming en ethiek’”, legt
Bart uit. “Dit opleidingsonderdeel maakt
deel uit van een van de basispijlers van de
vernieuwde ingenieursopleiding ‘Ingenieur
& Wereld’. In ‘Onderneming en ethiek’
focussen we op de plek waar de industrieel
ingenieur zich thuis voelt: het bedrijf.
De eerstejaars leren welke types van
ondernemingen er bestaan en hoe ze
functioneren. Verder staan we stil bij de
taken van de ingenieur. En -last but not
least- bekijken we de beroepsethische
aspecten, want zowat alles wat een ingenieur
onderneemt heeft een impact op
mens en milieu of natuur en cultuur. Met
het practicum ‘Dag met een ingenieur’
realiseren we bovendien een belangrijke
strategische doelstelling uit het facultaire
beleidsplan, nl. de toekomstige ingenieurs
zo vroeg mogelijk in contact brengen met
het werkveld”.
Tweevoudig
“De opdracht van het practicum is tweevoudig”,
vervolgt Bart. “Om te beginnen
verwachten we van de studenten dat ze
in kaart brengen waaruit de dag- of
nachttaak van een ingenieur bestaat, wat
zijn/haar plaats is in de organisatie en over
welke vaardigheden hij/zij hiervoor moet
beschikken. Vervolgens moeten zijn/haar
verantwoordelijkheden worden onderzocht
in termen van ethiek. Tijdens het
hoorcollege ‘Ethiek’ wordt een denk- en
referentiekader uit de doeken gedaan
waarbinnen de studenten hun bevindingen
kunnen plaatsen”.
Over de coaching van de eerstejaars wil
Bart het volgende kwijt: “Tijdens de eerste
sessie vragen we de studenten om binnen
of (bij voorkeur) buiten hun kennissenkring
een ingenieur te zoeken met wie ze een
dag kunnen optrekken. In principe is dat
een individuele opdracht, maar wegens
de COVID-19 restricties konden studenten
in duo en online aan de slag. Tijdens de
eerste sessie briefen we hen over het
verloop van de opdracht en de
onderwerpen die in het verslag aan bod
moeten komen. Voor alle duidelijkheid:
het gaat niet om een gestandaardiseerde
enquête. Het is aan de studenten om op
basis van de input zelf de juiste vragen te
stellen. Wanneer dat gebeurd is, verdelen
de studenten zich in groepen van een
zestal personen. Daar kiezen ze een
ingenieur van wie ze de ethische aspecten
van zijn/haar beroep onder de loep nemen
aan de hand van een online diepteinterview”.
“Tijdens de tweede sessie gaan we dieper
in op de verslaggeving”, aldus Bart.
“Specifieke schrijfvaardigheden zijn dan al
aan bod gekomen in de sessie
‘professionele competenties’ in de eerste
Ingenieursbeleving, dus daar hoeven we
niet meer stil te blijven staan. Deze sessie
is vraaggestuurd. We vertrekken van de
problemen of knelpunten waar de
studenten tegenaan gelopen zijn”.
PREFER
“In het tweede semester brengen de
studenten structuur in de veelheid van
taken en functies die ze op het spoor zijn
gekomen”, zegt Bart. “Dat doen we aan
de hand van de PREFER-typologie die
onderzoekers van onze faculteit hebben
ontwikkeld. Daarin worden drie rollen
onderscheiden. Om te beginnen is er de
‘innoverende ingenieur’, d.i. de
creatieveling die nieuwe producten en
processen bedenkt. Ten tweede heb je
de ‘optimaliserende ingenieur’ die zich
inzet om producten en processen te
verbeteren of efficiënter te maken. En ten
slotte is er sprake van de ‘klantgerichte
ingenieur’. Die kijkt vanuit de ogen van de
klant of gebruiker om naar oplossingen op
maat te zoeken. De volgende stap bestaat
erin dat de studenten ontdekken welke rol
het best bij hen past. Als je dit min of meer
weet, kun je gerichter gaan werken aan
de competenties die bij je rol horen. Dat
laatste is evenwel stof voor het tweede en
de derde bachelorjaar. In het eerste jaar
ligt de nadruk op het ontdekken hoe rijk
en gevarieerd de job van een ingenieur
wel is. Dat op zich is voor de meeste
studenten al een revelatie”.
Yves Persoons
CONNECTING
11

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
ANN VAN GYSEL
PROGRAMMADIRECTEUR
BOUWKUNDE
De Belg wordt geboren met een baksteen in de maag, zegt het spreekwoord. Maar bouwen
doet hij ook vaak met beton. De slimme mix van cement, water, zand, grind of steenslag is
het belangrijkste materiaal van de derde bedrijfssector in België, goed voor een omzet van
47 miljard euro. In blokken, geprefabriceerde elementen of ter plaatse gestort, beton is alom.
De specialiste in deze materie is prof. Ann Van Gysel (Campus De Nayer). Lang voor de
integratie van de ingenieursopleidingen in KU Leuven legde zij al de fundering van het nieuwe
programma Bouwkunde.
Prof.Van Gysel studeerde voor burgerlijk
ingenieur Bouwkunde aan de
UGent. Van 1990 tot 1996 werkte
ze als assistente in het Laboratorium
Magnel voor Betononderzoek. Haar aandacht
ging naar staalvezelbeton en beton
met een hoge sterkte. Daarover promoveerde
ze ook tot doctor in de Toegepaste
Wetenschappen.
In 1996 stapte Ann over naar de toenmalige
industriële hogeschool De Nayer.
Er was een vacature voor een docent
Betonconstructies, een gedroomde kans
voor een ambitieuze bouwkundige. “Als je
in die tijd aan een hogeschool begon,
moest je wel van alle markten thuis zijn”,
merkt Ann op. “Naast Betontechnologie
en Ontwerp van betonconstructies stond
ik bijvoorbeeld ook in Hydraulica, Waterbouw
en Bruggenbouw”.
De eerste steen
Kort na de start bij De Nayer dient zich
een nieuwe opportuniteit aan. Anns
voorganger Willy De Vylder en Prof. Luc
Vanhooymissen, een collega van KAHO
Sint-Lieven (nu Technologiecampus Gent)
vatten het plan op om een boek te
schrijven over ‘Gewapend beton’. Ann
springt mee op de kar en in 2002
verschijnt het langverwachte basiswerk
voor bouwkundigen, van student tot
professional.
“Het boek was in menig opzicht een
mijlpaal”, zegt Ann. “Niet alleen inhoudelijk,
maar ook in de manier waarop het
ontstond. Ontstaan uit de samenwerking
van docenten uit Oostende (nu Campus
Brugge), Gent en De Nayer was het een
multicampusproject avant la lettre. De
banden die toen gesmeed zijn, hebben
ertoe geleid dat we na de integratie van
de opleiding Bouwkunde met voorsprong
zijn kunnen starten”.
Voortrekker
In 2007 wordt Ann opleidingscoördinator
Bouwkunde op haar campus. Ze stort
zich meteen op het zelfevaluatierapport
(ZER) van de opleiding als aanloop naar
de academisering. Dankzij de goede
contacten kunnen de opleidingen in
Oostende, Gent en Sint-Katelijne-Waver
een gemeenschappelijk domeinspecifiek
referentiekader opstellen, wat door de
visitatiecommissie zeer wordt geapprecieerd.
Het ZER en de bijbehorende
visitatie leiden o.m. tot de invoering van
een stage als volwaardig onderdeel van
de masteropleiding. Ook op dit punt spelen
Ann en haar collega’s Bouwkunde een
voortrekkersrol.
In 2011 gaan de Permanente Onderwijscommissies
(POC) van start. Ann wordt de
eerste programmadirecteur van de opleiding
Bouwkunde. “Het betekende de
verankering van onze samenwerking. We
kenden elkaar al goed en konden ons
onmiddellijk concentreren op het uittekenen
van de gemeenschappelijke leerlijnen”.
Wanneer in 2017 de programmahervorming
wordt gelanceerd, komt de POC
Bouwkunde niet onbeslagen op het ijs.
“Onze prioriteiten waren van meet af aan
duidelijk”, bevestigt Ann. “Om te beginnen
diende Bouwkunde vaste voet aan de
grond te krijgen in het eerste gemeenschappelijke
bachelorjaar. En ten tweede
was het noodzakelijk dat in de wetenschappelijke
en technologische basis -
vorming de praktijkgerichtheid werd
gegarandeerd. Nu het nieuwe programma
in het eerste jaar is gestart, meen ik te
mogen zeggen dat aan beide voorwaarden
is voldaan. Belangrijke vernieuwingen
zoals ‘Technologie vanaf dag 1’ en de
12

‘Ingenieursbelevingen’ zijn daar een goed
voorbeeld van. Via het ontwikkelen van
professionele competenties stomen we
studenten klaar voor hun latere loopbaan”.
Intelligent en flexibel ontwerp
In tegenstelling tot de andere opleidingen
richt Bouwkunde in het bachelor programma
geen opties meer in. “Dat is een
bewuste keuze”, aldus Ann. “We willen
immers dat al onze bachelors de nodige
bagage hebben om in het masterprogramma
beide afstudeer richtingen te
kunnen kiezen: Bouwkunde pur sang of
Landmeten/Geomatica. Daarom hebben
we de vroegere opties geïntegreerd in
onze bacheloropleiding. Door de goede
samenwerking tussen de campussen is er
heel wat studenten- en docentenmobiliteit
en kunnen we efficiënt de expertise van
elke campus aan onze studenten aanbieden.”
Na de bachelor kiest de student in
functie van zijn/haar interesse: multicampusmodules
en keuzevakken, een
masterproef in of met een bedrijf of binnen
een onderzoeksgroep, een bedrijfsstage…
om zich voor te bereiden op het ‘echte’
leven als industrieel ingenieur Bouwkunde”.
Dit academiejaar loopt de tweede
ambtstermijn van de programmadirecteur
af. Eén zaak is zeker: bouwmeester Ann
Van Gysel laat haar opvolger een intelligent
ontworpen en stevig gefundeerde constructie
na, uit gewapend beton”.
Yves Persoons
Prof. Ann Van Gysel
© Joren De Weerdt
CONNECTING
13

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
GORIK DE SAMBLANX
PROGRAMMADIRECTEUR
POLYVALENTE INGENIEURSVORMING
Een nieuwe faculteit uitvinden, opbouwen en inrichten. Onder dit ambitieus project zette prof.
Gorik De Samblanx mee zijn schouders toen op 14 november 2011 - na een incubatietijd van vijf
jaar – de Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen officieel van start ging. Goriks ervaring
als opleidingshoofd basisvorming bij het Instituut De Nayer maakte hem tot de eerste voorzitter
van de permanente onderwijscommissie Polyvalente Ingenieursvorming. Een portret van een
pionier en een door de wol geverfde onderwijsvernieuwer.
Prof. De Samblanx is burgerlijk ingenieur in de Toegepaste
Wiskunde, inmiddels omgedoopt tot Wiskundige
Ingenieurstechnieken, een opleiding die ‘gevoed’ wordt
door de onderzoeksdepartementen Computerwetenschappen
en Elektrotechniek. Na zijn promotie tot doctor in de
Ingenieurswetenschappen kon Gorik onmiddellijk aan de slag bij
de toenmalige industriële hogeschool De Nayer. Hij begon er als
docent Wiskunde en ICT en groeide door tot opleidingshoofd
van de basisvorming in wat toen nog ‘kandidaatsjaren’ heette.
In die functie maakte hij van nabij de opeenvolgende reorganisaties
van het hogeschoollandschap mee, waarbij het Instituut De
Nayer drie keer in een andere constellatie terechtkwam om
uiteindelijk te landen als Campus De Nayer in de nieuwe Faculteit
Industriële Ingenieurswetenschappen van KU Leuven. Toen de
permanente onderwijscommissies in het leven werden geroepen,
stelde Gorik zich kandidaat voor het voorzitterschap van de
Polyvalente Vorming. Voor het faculteitsbestuur was de keuze
snel gemaakt. In 2013 werd Gorik de eerste programmadirecteur,
een functie die hij tot vandaag uitoefent.
Gelijkmatige convergentie
“De eerste opdracht bestond erin de opleidingshoofden en
docententeamverantwoordelijken van de zeven campussen
dichter bij elkaar te brengen, niet alleen fysiek maar ook
mentaal”, vertelt Gorik. “Evident was dat niet. We begonnen
klein, maar met de studentenvertegenwoordigers erbij telt de
commissie inmiddels ruim 20 leden. Met al deze mensen op
eenzelfde moment op eenzelfde locatie vergaderen is al een
stunt op zich. Tegen de tijd dat deze manier van samenwerken
ingeburgerd was, diende zich een volgende uitdaging aan: de
programmahervorming. Dit keer ging het om meer dan overleggen
en afstemmen. Nu bestond de uitdaging erin de hele
opleiding te herdenken met als doel het eigen ingenieursprofiel
eenduidig in de markt te zetten, de studie aantrekkelijk te maken
voor jongeren met wetenschappelijke en technische aanleg en
de multicampus-troeven maximaal uit te spelen. Omdat de
polyvalente ingenieursvorming het fundament is waar alle afstudeerrichtingen
en specialisaties op verder bouwen, kreeg onze
POC van meet af aan een centrale rol toebedeeld”.
Innovatie
Gorik noemt de programmahervorming ‘radicaal’ in de etymologische
betekenis: terug naar de wortel van de ingenieursopleiding.
“Neem nu de invoering van de Ingenieursbeleving in het nieuwe
curriculum. Iedereen werd uitgedaagd om de comfortzone van
het eigen vakgebied te verlaten en samen vorm en inhoud te
geven aan een nieuwe werkvorm. De Ingenieursbelevingen
behoren tot de innoverende leervormen die tot doel hebben het
probleemoplossend vermogen, de zelfstandigheid en de creativiteit
te bevorderen evenals professionele vaardigheden zoals
communicatie, teamwork, ondernemingszin en kritische reflectie
bij te brengen. Dat is een hele mondvol, die zowel bij de studenten
als de docenten een mentale klik veronderstelt”.
Dit academiejaar is het nieuwe programma, inclusief de eerste
Ingenieursbeleving, gestart in het eerste bachelorjaar. De programmadirecteur
kijkt niet zonder rechtmatige trots naar het
tussentijds resultaat. “The value of the achievement lies in the
achieving”, zegt hij met een knipoog naar Einstein. “Met de
Ingenieursbeleving hebben we het terrein geëffend voor vernieuwingen
waarvan we de omvang en de impact nu nog niet
helemaal kunnen inschatten. Een en ander heeft te maken met
de switch naar een meer open systeem waarin de student in
toenemende mate verantwoordelijk wordt voor zijn/haar leer-
14

Prof. Gorik De Samblanx
© Joren De Weerdt
proces. Studenten worden als het ware ondernemers van hun
eigen leren en hun persoonlijke ontwikkeling. Het is de basis voor
het levenslang leren”.
Opportuniteit
De coronacrisis maakte een en ander er niet lichter op. “Het is
onwaarschijnlijk met welke inzet alle betrokken docenten ertegenaan
gegaan zijn. Daar zijn we als faculteit enorm dankbaar
voor. Anderzijds creëert de digitale transformatie die zich sinds
het begin van de crisis in onze faculteit voltrekt interessante
opportuniteiten. We zijn van een klif geduwd waar we misschien
zelf niet durfden af te springen. Afstandsonderwijs en online leren
maken de student sowieso meer verantwoordelijk. Als op die
manier ook het aantal contacturen klassiek onderwijs efficiënter
georganiseerd worden, komt er allicht meer ruimte vrij voor
innoverende leer- en werkvormen, zoals de Ingenieursbeleving”.
Yves Persoons
CONNECTING
15

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
Prof. Paul Leroux
© Joren De Weerdt
16

RADMEP: FROM RESEARCH
PROJECT TO INTERNATIONAL
MASTER’S PROGRAMME
At Geel Campus, the ADVISE research group is involved in the development of chips that are
able to withstand ionizing radiation. During meetings with the European Laboratory for Particle
Physics, CERN, in Geneva, the idea arose for establishing a research network in this field. This
became RADSAGA, a successful Horizon 2020 ITN network on radiation effects in microchips.
The project includes top institutes such as ESA and CNES, renowned companies such as
Airbus and Intel, and partner universities. The RADMEP partners all come from this network.
Fifteen PhD tracks at different institutes
in Europe have been supported
through the RADSAGA project. Prof.
Paul Leroux, chair of Geel Campus, has
been promoting six RADSAGA PhDs and
served as RADSAGA coordinator for
outreach, communication and training in
the network. “One of the RADSGA dreams
was to establish an international school on
radiation effects in electronics as a
RADSAGA legacy“, explains Prof. Leroux.
“This ambition remained active during the
course of the project. With four RADSAGA
protagonists, we decided that the best
way forward is an Erasmus Mundus
Master’s application under the lead of
Université Jean-Monnet of Saint-Etienne in
France. One year later we have the
RADMEP programme granted with a
substantial European funding for the
coming five years”.
Implementation
The students in RADMEP will start their
first semester at the University of Jyvaskyla
in Finland. In the second semester of the
programme, they will travel to our Faculty
of Engineering Technology at Geel Campus
for a full semester of courses.
“Microelectronics is the main focus, ranging
from basic to advanced imple men -
tation courses”, Prof. Leroux continues.
“Also a workshop in photonics will be
included in the programme, partly with
external specialised lecturers. In the third
semester, the students who specialise in
Microelectronics will continue their study
at the University of Montpellier. Those
who specialize in photonics will move to
the University of Saint-Etienne”.
KU Leuven will also play an important role
in the quality assurance board in
RADMEP, as this will be coordinated by
Prof. Wim Van Petegem.
The preparation for next year’s first edition
of the master programme is already in full
swing. The timetable of some courses on
Geel Campus has been adapted to fit with
the new RADMEP master. Some courses
are already taught in English and recorded,
such that they can be offered in a blended
format next year. Meanwhile also the
registration deadline for the first RADMEP
generation has passed and no less than 62
students have applied. The screening and
selection of applicants is currently ongoing.
The academic course team in Geel also
includes academics such as Jeffrey
Prinzie, Guy Meynants, Valentijn De
Smedt, Peter Karsmakers and Mariya
Ishteva. Together they will offer 22 credits
of mandatory courses and 5 optional
courses with each 4 ECTS from which the
students will select 2 modules.
IMPACT
The most obvious impact will be visible on
Geel Campus, where a tradition of international
PhD researcher already exists,
but an international master’s programme
is new. Moreover, RADMEP is expected
to give an impulse for outgoing international
mobility. According to Prof. Leroux,
RADMEP will be a challenge for the
administrative services, but the enthusiasm
is great and obviously the campus
can rely on the experience of the faculty
international team.
“The relation to research is also selfevident”,
says Prof. Leroux. “The students
are trained in the core of our research
field, and hopefully several of them will be
motivated to start a PhD after completing
the RADMEP master. Moreover, these
students are already screened beforehand,
so they will have a good starting
level. The intention is to create a fruitful
interaction between education, research
and relevant industries.”
The early dream of “an international
school of radiation to electronics” thus
takes shape.
How does this fit in the career path of
Prof. Leroux? “I feel very honoured to be
a part of this project. Even though
developing a new master’s programme is
a lot of work. Fifteen years ago, I started
with a research group, five years ago this
resulted in a two-person spin-off company
(MAGICS Instruments), which has already
grown to over 20 people in size, and now
a third aspect is to start, a new master’s
programme. Summarizing: what started
with a small seed, is now a big tree with
growing branches in research, industry
and education.”
Hilde Lauwereys
CONNECTING
17

ONDERWIJSONTWIKKELING IN DE KIJKER
INDUSTRIEEL INGENIEUR INFORMATICA:
ENGINEERING THE DIGITAL SOCIETY
Met de nieuwe ingenieursopleiding Informatica zijn KU Leuven en UHasselt alweer een troef
rijker. Het programma komt niet alleen tegemoet aan een grote behoefte op de arbeidsmarkt.
Met zijn uniek profiel kan het ook nieuwe en andere groepen van studenten winnen voor de
ingenieursstudie. Voor prof. Kris Aerts, hoofd van de eenheid Declaratieve Talen en Artificiële
Intelligentie (DTAI) op Campus Diepenbeek, is het de verwezenlijking van een
langgekoesterde visie.
De cijfers van de technologie federatie
Agoria liegen er niet om. De
Belgische economie heeft op dit
ogenblik 16.000 extra digitale experts
nodig. Dat zijn er dubbel zoveel als tien jaar
geleden. “Naarmate de digitalisering zich
doorzet in alle sectoren van de economie
en alle domeinen van de samenleving, zal
de vraag naar IT’ers niet meteen afnemen”,
merkt prof. Aerts op. “Onze nieuwe
opleiding komt dus geen minuut te vroeg.
Bovendien zijn we ervan overtuigd dat de
industrieel ingenieurs Informatica in deze
groeimarkt een bijzondere rol kunnen
spelen. Dankzij hun polyvalente
basisvorming zijn ze multi-inzetbaar als
specialist én als generalist om actief mee
vorm te geven aan de digitale samenleving”.
Profiel
Dat de nieuwe opleiding Informatica
uitgerekend op Campus Diepenbeek van
start gaat, is geen toeval. “Na de teloorgang
van de traditionele industrie met de sluiting
van Ford Genk als triest hoogtepunt, heeft
Limburg volop de digitale kaart getrokken”,
vertelt prof. Aerts. “Dat blijkt o.m. uit het
toekomstplan SALKturbo van de provincie,
maar ook uit initiatieven als de Corda
Campus op de voormalige Philipssite in
Hasselt. Van de 250 doorgaans jonge
ondernemingen is de meerderheid bedrijvig
in IT. Een bijkomende opportuniteit diende
zich twee jaar geleden aan, toen er na de
afbouw van de master Verpakkingstechnologie
ruimte vrijkwam voor een
nieuwe opleiding. We zijn meteen in dat
gat gesprongen, waardoor we in 2021 een
nieuw en voor onze faculteit uniek
programma kunnen lanceren”.
Hoe onderscheidt de industrieel ingenieur
Informatica zich van de andere spelers in
het IT-veld, te weten de professionele
bachelor Toegepaste Informatica, de
industrieel ingenieur Elektronica-ICT, de
master Informatica en de burgerlijk
ingenieur Computerwetenschappen?
Prof. Aerts: “Onze meerwaarde bestaat in
de holistische aanpak van digitale toepassingen.
Die moet onze ingenieurs in staat
stellen om een brede waaier van domeinen
te ondersteunen, zoals daar zijn Industrie
4.0, Internet of Things, Health e-care,
logistiek, flexibele productiesystemen,
automatisering, enz. De troef die we daarbij
willen uitspelen is het systeemdenken.
Bij alle thema’s die aan bod komen besteden
we aandacht aan de hele keten, met
de gebruiker als start- en eindpunt”.
Leerlijnen
Zoals de andere ingenieursopleidingen van
de Faculteit Industriële Ingenieurs–
wetenschappen begint ook het nieuwe
programma met een gemeenschappelijk,
polyvalent gedeelte, in dit geval van drie
semesters. Het daaropvolgende domein
specifieke deel omvat semesters 4, 5 en 6
van de bacheloropleiding en een masterprogramma
van twee semesters”.
“We onderscheiden zeven leerlijnen”,
vervolgt prof. Aerts. “Twee ervan leggen de
basis. Dat zijn Basisinformatica (programmaren,
algoritmen, datastructuren) en
Fundamentals of Electrical Systems. Vier
leerlijnen focussen op de competenties
van de ingenieur als vormgever van de
digitale samenleving. Dat zijn Software
Engineering, Connected Architectures,
Intelligent & Resilient Systems en ‘The
Virtualized World’. Deze leerlijnen hebben
we afgebakend en ingevuld in nauw
overleg met het werkveld. Het zijn overigens
deze leerlijnen die verder uitgediept
worden in de master”.
“Doorheen deze voornamelijk technische
lijnen, lopen de professionele competenties
als een rode draad. In ‘People, data
literacy & essential software skills’
focussen we op sociale vaardigheden als
creativiteit, ondernemerschap, communiceren,
teamwork en verantwoordelijk -
heidszin”.
In de bachelor Informatica zijn er geen
opties. “De mogelijkheid tot personaliseren
van het curriculum bieden we in de
master”, aldus prof. Aerts. “Daar reserveren
we acht studiepunten voor keuze -
vakken. Er is een aanbod van tien opleidingsonderdelen
van elk 4 studiepunten.
Acht ervan worden gedeeld met de
masters Informatica, Wetenschappen en
Elektronica- ICT. De twee andere zijn
specifiek voor onze opleiding.”
Overgangsjaar
Het academiejaar 2021-2022 wordt een
overgangsjaar. De eerste studenten
Informatica kunnen dan instromen in het
derde bachelorjaar. Vanaf 2022-2023
stappen ze in na drie semesters.
Op de vraag of de nieuwe opleiding
studenten zou kunnen afsnoepen van de
andere afstudeerrichtingen, antwoordt
prof. Aerts ontkennend. “Uit ons
marktonderzoek is gebleken dat we
potentiële studenten kunnen aanspreken
die anders niet voor de ingenieursstudie
zouden opteren. De industrieel ingenieur
Informatica is dus in alle opzichten een
verrijking voor het aanbod van de faculteit
en van beide universiteiten”.
Yves Persoons
18

Prof. Kris Aerts
© Dries De Krom
CONNECTING
19

STUDENT IN DE KIJKER
HET WARM WATER
HERONTDEKT
Je huis verwarmen met water uit de rivier? Het klinkt bizar, maar het is doenbaar en bovendien
ook nog goedkoop én vriendelijk voor het klimaat. Maar hoe zorg je er tegelijk ook voor dat de
temperatuur van de rivier niet te sterk daalt? Sebastian Baes en Jan Denayer, pas
afgestudeerde industrieel ingenieurs Elektromechanica van Campus Groep T, goten deze
vragen in een wiskundig model en brachten zo het potentieel van rivierwater als warmtebron
in kaart. Voor hun baanbrekend werk werden ze bekroond met de Vlaamse Scriptieprijs 2020.
Voor de editie 2020 waren 508
scripties ingezonden. De jury
-journalisten, uitgevers en academici-
beoordeelden ze op hun nieuws -
waarde, journalistieke bruikbaarheid en
wetenschappelijke kwaliteit.
Voor elk van deze criteria gooiden
Sebastian en Jan hoge ogen. Ze bewezen
dat ze een complex probleem niet alleen
kunnen aanpakken, maar ook bevattelijk
communiceren naar een breed publiek.
Sebastian formuleert het als volgt: “De
natuur gaf ons met de rivieren de kans om
steden te bouwen en samenlevingen te
creëren. Nu kunnen dezelfde rivieren er
mee voor zorgen dat het klimaat gered
wordt. Meer dan de helft van de wereldbevolking
leeft in steden nabij rivieren.
Naarmate de verstedelijking toeneemt,
groeit de honger naar energie. Om die
behoefte te lenigen worden nog altijd
massaal fossiele brandstoffen gebruikt,
met een nefaste CO 2 -uitstoot als gevolg.
Wij wilden aantonen dat de warmte
aanwezig in het rivierwater gebruikt kan
worden om de steden klimaatneutraal te
maken”.
Regeneratie
“Om warmte te onttrekken aan oppervlaktewater
heb je een warmtepomp
nodig”, legt Jan uit. “Die haalt energie uit
het water en brengt die op temperatuur
voor de verwarming van de gebouwen in
de omgeving. Er is bijgevolg geen gas of
stookolie meer nodig, waardoor meteen
ook de CO 2 -uitstoot fors afneemt. Dat
effect wordt nog verstrekt als de
warmtepomp door groene stroom
aangedreven wordt”.
“Er schuilt wel een addertje onder het
gras”, vervolgt Sebastian. “Als je teveel
warmte aan het water onttrekt komt het
ecosysteem van de rivier in gevaar.
Volgens de milieurichtlijnen mag de
temperatuur van de waterlopen maximaal
met 3° stijgen. Voor het onttrekken van
warmte is er nog geen regelgeving, dus
zijn we ervan uitgegaan dat dezelfde
waarde ook gehanteerd kan worden voor
afkoeling. Hierbij wordt echter geen
rekening gehouden met het fenomeen
‘regeneratie’. Dat houdt in dat de
temperatuur van een rivier na een
verstoring van het evenwicht zich na
verloop van tijd opnieuw herstelt”.
“Zulk fenomeen kun je in kaart brengen
met behulp van een wiskundig model”,
aldus Jan. “Dat laat toe de impact van
omgevingsfactoren op de temperatuur in
de rivier te simuleren. Rivieren krijgen hun
natuurlijke energie door de zon, maar ook
door warmtetransport met de bodem en
de lucht en radiatie van de omliggende
vegetatie. Ook menselijke factoren
hebben een impact. De invloed van deze
parameters hebben we in ons model
gestopt. Aan de hand van de simulatie
kun je bepalen hoeveel warmte je aan de
rivier mag onttrekken zonder dat de
temperatuur daalt met meer dan 3°”.
Potentieel
Een simulatiemodel staat of valt met de
kwaliteit van de input, in dit geval de
correcte berekening van de
Jan Denayer en Sebastian Baes
© Kevin Faingnaert
20

watertemperatuur. Sebastian en Jan
maakten hiervoor gebruik van de waarden
die gedurende een paar maanden in de
Maas geregistreerd werden. Daarna
voerden ze een simulatie uit over
eenzelfde periode en bij identieke
weersomstandigheden. De resultaten van
de test en de simulatie bleken quasi
identiek, dus het model had zijn
deugdelijkheid bewezen.
Terug in Leuven simuleerden Sebastian
en Jan het resultaat van warmte onttrekkingen
aan de Dijle. Ze onderzochten
gedurende verschillende maanden of alle
residentiële gebouwen binnen de stadsring
met energie uit de rivier verwarmd
konden worden. “Uit onze simulatie is
gebleken dat het inderdaad mogelijk is
om alle huizen gedurende een hele winter
te verwarmen, waarbij de rivier op de
koudste dag maximum 1.66° afkoelt”,
aldus Sebastian. “Meer nog, de rivier
bleek nog meer potentieel te bezitten
alvorens de koelingsgraad van 3° overschreden
wordt. Toen we de simulatie
34 km stroomafwaarts in Mechelen
uitvoerden, maakte de regeneratie van
het water het mogelijk om de Dijle er met
1.86° af te koelen. Voeg je Leuven en
Mechelen samen, dan kunnen beiden hun
binnenstad tegelijkertijd verwarmen met
rivierwarmte gedurende het hele jaar,
behalve in december en januari”.
Origineel
Het model van beide ingenieurs heeft
overigens nog meer in petto. Het laat ook
toe om te analyseren of en in welke mate
een nabijgelegen rivier de capaciteit heeft
om een specifiek gebouw, wijk of een
hele stad te verwarmen.
Bij de proclamatie op 18 december 2020
stak de jury haar lof niet onder stoelen of
banken: “Het gaat hier om een origineel
idee, gebracht in een goed onderbouwde
scriptie met een bijzonder hoog wiskundig
niveau. Als alle technische studies zo
duidelijk geschreven zouden zijn, dan zou
er veel meer onderzoek worden opgepikt
en gevaloriseerd”.
Yves Persoons
“Modeling and Impact Analysis of
Heat Extraction from Surface Water”
Promotor: Prof. Maarten Vanierschot
CONNECTING
21

STUDENT IN DE KIJKER
IE-NET PRIJZEN:
ZILVER & TWEEMAAL BRONS
Elk jaar is het uitkijken naar de prijzen van de ingenieursvereniging ie-net. Ze bekronen de
beste masterproeven die in het voorbije academiejaar aan de Vlaamse ingenieursfaculteiten
zijn gerealiseerd. De industrieel ingenieurs van KU Leuven gooiden opnieuw hoge ogen met
een tweede en een gedeelde derde prijs.
Sven Janssen
© Dries De Krom
Kristof Steijvers
22

Nele Merkelbach
© Dries De Krom
Shivam Selleri en Janne Heirman
© Julie Feyaerts
De wedstrijd bestaat uit twee delen. In een eerste ronde
dienen de deelnemers een samenvatting in en beantwoorden
ze vragen over de maatschappelijke relevantie van
hun werk, de praktische uitvoerbaarheid en het innovatief karakter.
Daaruit worden voor elke groep van ingenieurs (burgerlijk,
bio en industrieel) 15 finalisten geselecteerd. Van hen werd in
2020 een videofilm of –presentatie verwacht voor de eindronde.
Tijdens de online finale op 19 november 2020 maakte de jury de
winnaars bekend.
Insectenzuiger
Kristof Steijvers en Sven Janssen, ingenieurs Elektromechanica
van Campus Diepenbeek, wonnen zilver met hun
masterproef over ‘Het verwijderen van kevers uit peulvruchten
op veldniveau, onafhankelijk van het oogstmoment’ (promotor:
Eric Claesen). Hiervoor ontwik kelden ze een machine die nog
voor de oogst insecten op de akker verwijdert. De zgn. ‘insectenzuiger’
is uitgerust met ventilatoren en cyclonen. De insecten
worden aangezogen via een 18 meter lange zuigarm. Vervolgens
worden ze uit de luchtstroom verwijderd en opgevangen in een
vergaarbak onderaan de machine. De zuigarm is inklapbaar
zodat de machine de maximale transportbreedte van 3 meter
niet overschrijdt. De wielophangingen zijn onafhankelijk stuurbaar,
wat maakt dat de machine ook vlak kan opereren op
hellingen en de bodemvrijheid gemakkelijk vergroot of verkleind
kan worden. Door met de machine over het veld te rijden worden
de insecten letterlijk opgezogen en zijn pesticiden niet meer
nodig. Deze preventieve ingreep levert niet alleen tijdswinst op
voor de producent, maar komt ook de kwaliteit van het eindproduct
ten goede.
De jury prees beide ingenieurs voor het originele idee, de
duurzame aanpak en het commercieel potentieel van de
machine. Ook de professionele presentatie bleef niet
onopgemerkt.
Loop-reactor en VR
Voor de derde prijs scoorden twee masterproeven vrijwel ex
aequo. Nele Merkelbach, industrieel ingenieur Chemie van
Campus Diepenbeek, viel in de prijzen met ‘Development of a
loop-crystalliser for active pharmaceutical ingredients’ (promotor:
Prof. Leen Braeken). De jury was vol lof over de gedegenheid
van Neles werk, de inzetbaarheid van de loop-reactor en de
perspectieven voor verder onderzoek.
Janne Heirman en Shivam Selleri, industrieel ingenieurs
Elektronica-ICT van Campus Groep T, behaalden ook brons met
‘Exploring the possibilities of Extended Reality in the world of
firefighting’. (promotor: Prof. Stef Desmet). Beide Ingenieurs
ontwikkelden een VR-tool waarmee (kandidaat) brandweerlui
uiteenlopende soorten van branden leren bestrijden. De jury was
onder de indruk van de kwaliteit van het visueel materiaal en van
de presentatie.
Yves Persoons
CONNECTING
23

DOCENT IN DE KIJKER
DE ONDERWERELD
VAN CYBERSPACE
De digitale revolutie heeft in een recordtempo alle sectoren
van de economie en de samenleving veroverd. In die mate
dat de grenzen tussen de reële en de virtuele wereld almaar
meer vervagen. Het virtuele universum is evenwel geen
veilige omgeving. Zoals in de reële wereld kom je er nogal
wat voetangels en klemmen tegen. Struikrovers en heuse
dievenbendes liggen op de loer. Prof. Vincent Naessens
schreef er een verhelderend boek over: ‘De Cyber Arena’.
Het woord ‘arena’ is Latijn voor
‘zand’ of ‘zandvloer’. De arena’s
van de oude Romeinen waren het
toneel van massaspektakels. Gladiatoren
en wilde dieren vochten er op leven en
dood en beten letterlijk in het zand. Die
metafoor is volgens prof. Naessens ook
van toepassing op de virtuele wereld.
“Naarmate de digitalisering verder oprukt,
nemen de krachtmetingen en cyberincidenten
toe. Het bezit van digitale data
wordt belangrijker dan grootgrondbezit of
de controle over materiële grondstoffen.
Complexe softwaresystemen beslissen
over leven en dood”.
Wereldtop
Prof. Naessens doceert softwaresystemen
en cyberbeveiliging op de
Technologiecampus Gent. Hij is tevens
hoofd van het Gentse filiaal van de onderzoeksgroep
DistriNet, de internetpionier in
België die tot de wereldtop behoort voor
alles wat cyberbeveiliging aangaat. De
groep is niet alleen actief in de academische
wereld, maar werkt ook nauw
samen met technologiebedrijven uit alle
sectoren.
“Momenteel richten we onze aandacht
deels op ‘security awareness’”, legt prof.
Naessens uit. “Het internet verbindt
almaar meer diensten en nutsvoorzieningen.
De elektronische handel bloeit als
nooit voorheen. Intelligente toestellen en
apparaten maken deel uit van het dagelijkse
leven. Dit betekent dat cyberveiligheid
niet alleen de hightechbedrijven of de
IT-specialisten aanbelangt. Spectaculaire
cyberaanvallen zoals bij Asco in Zaventem,
Picanol in Ieper of heel recent nog de AP
Hogeschool in Antwerpen zijn maar een
topje van de ijsberg. In principe kan iedereen
die geconnecteerd is op gelijk welk
moment het ‘bezoek’ krijgen van individuen
of organisaties met minder goede
bedoelingen”.
Ethisch hacken
Cyberaanvallen heb je in alle vormen. Het
varieert van het stelen van data over het
platleggen van systemen tot het uitschakelen
van fysieke doelwitten. “In de
meeste gevallen gaat het om chantage of
afpersing, waarbij losgeld wordt gevraagd
dat tot honderdduizenden euro’s kan
oplopen, te betalen in bitcoins”, vertelt
prof. Naessens. “Grote bedrijven hebben
misschien expertise in huis om zulke
calamiteiten aan te pakken of te voorkomen,
maar in de KMO’s of bij de
particulieren liggen de kaarten anders. Een
bijkomende complicatie zijn machines of
apparaten die draaien op oudere software
of die hardware bevatten die niet aangepast
is aan de moderne software. In beide
gevallen zijn investeringen nodig en die
budgetten zijn niet altijd voorhanden”.
Wereldwijd trekken overheden ten strijde
tegen de om zich heen grijpende
cybercriminaliteit. “Steeds meer landen
beschikken intussen over een Cyber
Emergency Response Team (CERT) voor
de eerste hulp bij cyberincidenten. Verder
zijn er ook bedrijven die gespecialiseerd
zijn in dit domein. Soms huren die zelf
24

Vincent Naessens
© Ludo Ostijn
doorgewinterde hackers in om de zwakke
plekken in een systeem op te sporen, in
ruil voor een beloning. Ethisch hacken,
noemt men dit. De DistriNet spin-off
Intigrity bijvoorbeeld schakelt een heel
leger van dergelijke techneuten in die hun
knowhow ter beschikking stellen van het
goede doel”.
Vier delen
Prof. Naessens’ boek bestaat uit vier
delen. In het eerste deel legt hij uit waarom
digitale ecosystemen zo kwetsbaar zijn
voor cyberaanvallen. In deel 2 beschrijft hij
de groeiende digitale bedreigingen aan de
hand van enkele opzienbarende cyberincidenten.
In deel 3 worden verde digings
mechanismen onder de loep genomen.
En het vierde deel handelt over de
actuele trends en de uitdagingen van het
volgende decennium. Eén van de benaderingen
om het leed te verzachten is
volgens prof. Naessens de decentralisatie.
“Grote centrale databanken werken
als een magneet. Ze trekken hackers aan.
Er valt daar veel te rapen. De buit is aanzienlijk.
Decentralisatie van de informatie
is hier een kwestie van risicospreiding”.
‘De Cyber Arena’ heeft zijn entree niet
gemist. In minder dan een maand tijd
gingen al enkele honderden exemplaren
de deur uit. Ook het schrijven van het
boek verliep in sneltreinvaart. In minder
dan drie maanden had prof. Naessens de
klus geklaard. In de digitale wereld is
kennis snel achterhaald, dus beseft de
auteur heel goed dat zijn boek over dit
onderwerp per definitie geen lang leven
beschoren zal zijn. In dat opzicht verschilt
de cyber arena weinig van haar voorganger
uit de Romeinse tijd: ook daar waren
tempo en afwisseling bepalende factoren.
Yves Persoons
Vincent Naessens, ‘De Cyber Arena’.
Bestellen kan via Bol.com, Standaard
Boekhandel en de uitgeverij Boekscout.
De Kindle versie is beschikbaar
via Amazon.
CONNECTING
25

ONDERZOEK IN DE KIJKER
LIVING LABS VOOR CIRCULAIR
BIO-GEBASEERD BOUWEN
In de bouwsector staat de circulaire economie nog in de kinderschoenen. Omdat de meeste
bouwprojecten nog altijd lineair worden geconcipieerd zijn de materialen zelden aanpasbaar
tijdens de levenscyclus en na gebruik moeilijk recupereer- of upgradebaar. Dat het ook anders
kan, blijkt uit het CBCI-project van de onderzoeksgroep Bouwfysica en Duurzaam Bouwen op
de Technologiecampus Gent, getrokken door onderzoekers Lode Lefevre, Stijn Verdoodt,
Leontien Bielen, Cihan Kayaçetin en Tetiana Lukianova.
CBCI staat voor ‘Circular and Biobased
Construction Industry’. Het
is een Europees project waarin
onderzocht wordt hoe grondstoffen en
materialen in de bouw efficiënter gebruikt
kunnen worden om o.a. de CO 2 -uitstoot
te verminderen. Een integrale en biogebaseerde,
industriële aanpak lijkt een
geschikte manier te zijn om deze transitie
mogelijk te maken.
Lode en Stijn zijn het geknipte duo om
deze klus te klaren. Lode is burgerlijk
ingenieur-architect en Stijn is bio-ingenieur,
gespecialiseerd in stedelijke landbouw en
milieu. Beiden zijn verbonden aan de
cluster sociaalecologisch bouwen van de
onderzoeksgroep Bouwfysica en Duurzaam
Bouwen op Technologiecampus
Gent. Promotor van het CBCI-project is
collega-architect Alexis Versele.
Waardebehoud
“De bouwsector is een enorme slokop
van grondstoffen”, vertelt Stijn. “30 tot
50% van alle materialen die in Europa
worden gebruikt, is bestemd voor de
bouw. Dat is ‘goed’ voor 1800 megaton
per jaar of 33% van de totale CO2-
uitstoot. Om de klimaatdoelstellingen te
halen is een radicale ommezwaai nodig
van de grondstoffen verslindende lineaire
aanpak naar een circulair model dat
gebaseerd is op hergebruik, waard
behoud en het overschakelen op
duurzame materialen”.
“Dat er in de bouw helemaal niet gerecupereerd
zou worden, klopt niet”,
nuanceert Lode. “Een groot deel van de
bakstenen in het bouwafval wordt al
hergebruikt, maar wel voor een andere
bestemming, namelijk als grondstof voor
de wegenbouw. In dat specifieke geval
gaat het om zogenaamd ‘downgraden’.
Het recyclageproces dat hiervoor nodig is
verbruikt echter veel energie, zodat een
flink deel van de ecologische winst verloren
gaat. We moeten echter hoger mikken
en hoogwaardig hergebruik mogelijk
maken. In een circulaire economie zouden
de bakstenen met minder
bewerkingen opnieuw in de woningbouw
gebruikt worden. Er zijn reeds informatieplatformen
opgezet zoals Opalis om
beschikbare, te hergebruiken materialen
en hun verdelers te adverteren.”
Integraal
“De transitie van een lineaire naar een
circulaire en bio-gebaseerde bouw
veronderstelt een integrale aanpak”, aldus
Stijn. “Het gaat immers niet alleen om
technologische ingrepen, ook de
processen en de wet- en regelgeving
moeten worden aangepast. Dat geldt
eveneens voor de actoren in de
bouwsector. Constructeurs, aannemers,
leveranciers, fabrikanten, investeerders,
eindgebruikers… allemaal dienen ze een
mentale knop om te draaien. Ons doel
bestaat er precies in om de technische,
economische, juridische en sociale
elementen samen te brengen in een
model dat circulair en bio-gebaseerd
bouwen mogelijk moet maken. Let wel,
dit is niet bestemd voor eenmalig gebruik.
Wat we ontwikkelen is bedoeld om in te
zetten op industriële schaal. De integrale
aanpak moet een nieuwe wind doen
waaien in de bouwsector met als resultaat:
meer duurzaam materiaal, minder
energieverbruik, afval en CO 2 -uitstoot en
hergebruik van grondstoffen”.
Leeromgevingen
In het CBCI-project nemen twee real-life
cases een centrale plaats in. Dat zijn de
Living Labs. Lode definieert ze als “experimentele
leeromgevingen waarin innovatieve
26

ideeën uitgeprobeerd kunnen worden in
realistische scenario’s en omstandigheden
en dat van bij de ontwerpfase tot het einde
van de levensduur”.
Het eerste Living Lab verrijst op de terreinen
van de Technologiecampus Gent.
Het wordt een testgebouw volgens de
typologie van de rijwoning. Het is een
prototype dat later ingezet zal worden in
achtergestelde wijken bij stadsvernieuwingsprojecten.
Daarbij zal het niet enkel
gaan om groepswoningbouw, vernieuwbouw,
maar ook om optoppingen en
gevelrenovaties. Technisch zal het Living
Lab zo ontworpen zijn dat al die scenario’s
tot de mogelijkheden behoren.
Daar-enboven zal het zodanig ontworpen
worden dat bouwbedrijven in de sociale
economie kunnen ingezet worden bij de
bouw ervan en dat het gemakkelijk verplaatsbaar
is naar andere stadswijken.
Dat laatste zal trouwens nodig zijn voor
het prototype, want in 2027 zal het plaats
moeten maken voor het nieuwe masterplan
van de campus. Het zal de ultieme
test zijn voor het demontabele bio-gebaseerde
Living Lab.
Het tweede Living Lab wordt gebouwd in
Kloetinge (Zeeuws-Vlaanderen) bij
Emergis, een instelling voor geestelijke
gezondheidszorg. Daar worden de gastenverblijven
uitgebreid met een nieuwe
circulair gebouwde vleugel. De units zullen
gemakkelijk verplaatsbaar zijn en de
ruimtes vlot herschikbaar. Op die manier
kan er ingespeeld worden op de immer
veranderende huisvestingsvraag van
Emergis, waarbij niet langer afbraak en
opbouw voor nodig zal zijn, maar simpelweg
enkele eenvoudige aanpassingen,
zonder veel energie- of materiaalverspilling.
Het gebruik van bio-gebaseerde
materialen verlaagt verder de ecologische
impact en verzekert het circulaire bij einde
levensduur.
Stijn wijst verder nog op het belang van
een draagvlak bij dergelijke projecten.
“Van meet af aan hebben we een breed
scala van stakeholders en experts bij ons
onderzoek betrokken. Dit gebeurt via
interviews, workshops, briefings en
feedback-momenten. Voor het testen van
de prototypes doen we een beroep op
gespecialiseerde labs in eigen land, maar
ook in Nederland en Engeland”.
Output
Het CBCI-project moet tegen 2022
resulteren in diverse publicaties, MOOC’s,
praktische handleidingen en een
haalbaarheidsstudie. In de loop van 2021
komt er nog een tentoonstelling over de
onderzoeksresultaten. Uiteraard blijven de
Living Labs beschikbaar als proof of
concept voor studenten en professionals.
Yves Persoons
CBCI maakt deel uit van het Europees
samenwerkingsproject Interreg 2
Zeeën. Het wordt gefinancierd door
het Europees Fonds voor Regionale
Ontwikkeling (EFRO)
www.interreg2seas.eu/nl/CBCI
Lode Lefevre, Stijn Verdoodt, Alexis Versele en Cihan Kayaçetin
© Yasmina Besseghir
CONNECTING 27

ONDERZOEK IN DE KIJKER
THE ADDED VALUE
OF ADDITIVE MANUFACTURING
Under the motto ‘Additive is Addictive’, the technology federation Agoria and
the Sirris technology centre organised the first 3D-Printing Student & Young
Potentials Challenge in 2020. Mirko Sinico, doctoral researcher from Group T
Leuven Campus and his team ‘Bionic-A-Mold’ won the award in the category
‘Tackle a company-owned challenge’ with brio.
Agoria and Sirris launched the
3D-Printing Challenge to stimulate
the creativity of young researchers
and professionals while embracing
3D-printing techniques. The challenge
was to design and create an object
composed exclusively from 3D printed
material. “Different 3D-printing techniques
are at the basis of the Additive
Manufacturing (AM) world”, explains
Mirko. “AM refers to a group of production
techniques in which parts are made from
3D model data by joining materials layer
by layer. AM offers many advantages
compared to traditional subtractive manufacturing,
such as its almost unlimited
design freedom, enabling unprecedented
levels of functional shapes, and the
capability to produce personalised parts
with improved material usage. This has
evoked a true revolution in manufacturing
and a rapid growth of the AM sector,
representing a unique opportunity for the
strongly-needed return of the manufacturing
industry to Europe”.
“Few people know that Belgium is actually
a pioneer and a frontrunner in the
development of 3D-printing, as quite a lot
of early adopters are situated here”, Mirko
continues. “It is therefore no coincidence
that my interest in AM brought me to
Belgium three years ago”.
Doctoral research
Mirko studied Materials Engineering at the
University of Padova (Italy) and then
specialized in AM at the Italian National
Institute of Nuclear Physics. In 2017, he
came to Leuven to work as a research
associate on the project PAM² coordinated
by Dr. Ir. Ann Witvrouw, Research &
Innovation Manager at the KU Leuven
Department of Mechanical Engineering.
“PAM² stands for Precision Additive Metal
Manufacturing”, says Mirko. “It was a
three-year project that has now ended,
funded by the EU Programme for
Research and Innovation – Horizon 2020,
in which a consortium of academic and
industrial partners collaborated. The overall
objective of PAM² was to ensure the
availability of high-precision AM processes
and computational design procedures.
You have to know that AM of metals is a
complex process with dozens of sensitive
and interrelated process parameters,
making it susceptible to thermal distortions,
defects and process drift. The agile
modelling of those processes is beyond
current computational power and new
methods are needed to practically predict
performance and inform design. In addition,
metal AM produces highly textured
surfaces and complex surface features
that stretch the limits of contemporary
metrology. The aim of PAM² was to
improve precision by enhancing robustness,
predictability and metrology and by
developing CAE methods that empower
rather than limit AM design”.
During his work as research associate at
PAM², Mirko joined the ‘Additive
Manufacturing’ and the ‘Manufacturing
Metrology’ research groups in the
Department of Mechanical Engineering,
under the supervision of prof. Wim Dewulf
at Group T Leuven Campus and Dr. ir.
Ann Witvrouw. He is preparing a PhD on
improving the surface quality and
inspection of selective laser melted tool
steel parts, with a focus on industrial
tooling and molding components.
Video pitch
For the 3D-Printing Challenge, a 5-minutes
video pitch was required from the
candidates with a presentation of the
3D-object and an explanation of the
design process and its usability for the
3D-printing manufacturing industry.
Mirko and his teammates Ranjan Rajit
and Moshiri Mandaná presented an
original topology-optimised mold insert
for an injection molding machine. In this
device, heated liquid plastic is injected at
high pressure into the mold where the
material is given its final shape. “Thanks
to the employment of a Design for
AM-approach, our insert was significantly
lighter and yet robust”, says Mirko. “We
saved up to 50% of the material cost and
gained more than 40% in production time
considering a standard selective laser
melting machine”. The jury praised the
originality of the work, the creativity of the
researchers and the market opportunity
of the product. Prof. Wim Dewulf, Mirko’s
promotor, was also quite impressed:
“Rightful recognition for excellent and
passionate academics with strong affinity
for industrial application. A true ambassador
of the PhD programme of KU
Leuven Faculty of Engineering Technology”.
Yves Persoons
28

Mirko Sinico
© Julie Feyaerts
CONNECTING 29

ONDERZOEK IN DE KIJKER
Brecht Willockx
© Filip Van Loock
ZONNEPANELEN VOOR
PERENBOMEN
Hoe combineer je de productie van voedsel en energie op eenzelfde site?
Dat is het domein van ‘Agrivoltaics’ of het gebruik van landbouwgrond om op
dezelfde plaats zowel gewassen te telen als zonne-energie op te wekken. Brecht
Willockx, doctoraatsstudent Elektrische energiesystemen en –toepassingen op de
Technologiecampus Gent presenteerde er een paper over tijdens de European PV Solar
Energy Conference 2020 in Lissabon en won de Best Student Award.
30

EU PVSEC behoort tot de meest prestigieuze
conferenties over fotovoltaïsche zonnecellen. Voor
de 37ste (online) editie in september 2020 werden
meer dan 1000 abstracts ingestuurd. Daaruit selecteerde
het wetenschappelijk comité 17 inzendingen van internationale
doctoraatsstudenten voor de Best Student Award.
Brechts technisch-economische studie van agrovoltaïsche
systemen werd tot winnaar uitgeroepen ‘in recognition of
the most remarkable and outstanding research work in the
field of PV’.
Brecht studeerde in 2017 af als industrieel ingenieur
Energie aan Technologiecampus Gent. Na een bijkomende
opleiding tot burgerlijk ingenieur vervoegde hij de
onderzoeksgroep Energie en Automatisering van prof. Jan
Cappelle als PhD-student. De start van een nieuw Vlaams
VLAIO TETRA-project over Agrivoltaics (i.s.m. de Faculteit
Bio-ingenieurswetenschappen van KU Leuven en het
Innovatiesteunpunt van de Boerenbond) bood hem een
unieke kans om dit in Vlaanderen nog onontgonnen terrein
te verkennen.
Hernieuwbare energie
“De term ‘Agrivoltaics’ dook in 2011 voor het eerst op in
een wetenschappelijke publicatie, maar was in Duitsland
al langer gekend”, vertelt Brecht. “Aan de oorsprong ligt
een almaar groter wordende behoefte aan hernieuwbare
energie. Zonnepanelen op daken zijn inmiddels wijd
verspreid, maar het landbouwareaal blijft voor het
opwekken van groene energie nauwelijks benut. Nochtans
zou men door doordachte combinatie van zonnepanelen
en gewassen op akkers of plantages het land dubbel
kunnen gebruiken. Op die manier kan de landbouwer
naast voedselproducent ook energieproducent worden
voor de lokale gemeenschap.”
In het eerdergenoemde TETRA-project onderzoeken prof.
Cappelle en zijn team of en hoe agrivoltaïsche systemen
geïntegreerd kunnen worden in onze Vlaamse landbouw.
Wat is de impact op de gewasopbrengst en de
gewaskwaliteit? Wat is het hernieuwbare energiepotentieel
van agrivoltaïsche systemen in Vlaanderen? Hoe moeten
de zonnepanelen op de percelen geplaatst worden om
economische rendabel te zijn: welke hoogtes, vaste of
draaibare opstellingen, welke type panelen? Op basis van
de vier proefvelden uit het project wordt een simulatietool
gevalideerd die de impact op de gewassen en de
energieopbrengst van verschillende configuraties kan
berekenen.
Aardappelen en peren
Na een geslaagde oogst van aardappelen onder een
zonnedak in een eerder experiment, richten de
onderzoekers hun aandacht op andere teelten. “Afhankelijk
van het gewas is een andere configuratie van zonnepanelen
vereist”, zegt Brecht. “Een installatie boven een
aardappelveld verplaats je niet zomaar naar een
aardbeienplantage of een boomgaard. Bovendien leent
niet elke gewas er zich toe. De uitdaging bestaat erin dat
er naast het opwekken van energie nog voldoende licht
over moet zijn voor de planten. Voor elk gewas is dat
zoeken naar een optimaal evenwicht”.
Binnen het TETRA-project concentreert Brecht zich op de
‘ideale’ configuratie voor laagstammige perenbomen.
“Peren zijn erg gevoelig voor hagel en hevige neerslag en
kunnen dus best een dak boven het hoofd gebruiken. Die
constructie moet evenwel aan een reeks voorwaarden
voldoen. Zo moeten de palen voldoende ver uit elkaar
staan om landbouwvoertuigen door te laten. Uiteraard
moet de installatie ook wind- en stormbestendig zijn. En
-last but not least- moet ze op de juiste manier de juiste
hoeveelheid licht doorlaten”.
Pilootopstelling
Om de perfecte constructie te simuleren ontwikkelden
Brecht en zijn collega’s een computermodel dat kan
berekenen waar de palen moeten staan en hoe hoog en
onder welke hoek de panelen best opgesteld worden.
Bij een fruitteler in Bierbeek is een pilootinstallatie gebouwd
om de tool uit te testen. Brecht geeft er de volgende
beschrijving van: “Het dak rust op palen van 4,6 m hoogte
en is uitgerust met speciaal ontworpen zonnecellen met
een transparante achterkant en een efficiëntie van 21%. Ze
zijn opgesteld in modules die zodanig geconfigureerd
kunnen worden dat ze voor een homogene verdeling van
het binnenkomende licht zorgen. Elke module bestaat uit
36 cellen die opgedeeld zijn in vier rijen van negen cellen.
Dat resulteert in een transparantiegraad van 40% en een
output van 185W per module. De modules zelf liggen in
drie rijen en zijn goed voor een totale output van 13.3 kW.”
De oogst van de eerste zonne-peren was alvast een
meevaller en stemt volgens Brecht hoopvol. “De fruitteler
is alvast overtuigd van de voordelen ervan, niet alleen voor
zijn opbrengst, maar eveneens voor zijn elektriciteitsrekening.
Hij oogst nu ook energie die hij zelf kan gebruiken of te
gelde maken op het net. Bovendien kunnen we op termijn
de rendabiliteit nog beduidend verhogen. We kunnen het
systeem bijvoorbeeld dynamisch maken, zodat de panelen
meedraaien met de zon. Of zonnepanelen gebruiken die
zonlicht en water omzetten in waterstof, dat gebruikt kan
worden voor de opslag van zonne-energie, de aandrijving
van landbouwvoertuigen of de productie van kunstmest.
We staan nog maar aan het begin van een ontwikkeling
die kan bijdragen tot het duurzaam maken van de hele
landbouwsector”.
Yves Persoons
CONNECTING
31

ONDERZOEK IN DE KIJKER
ROBOT-ASSISTED
OOGCHIRURGIE
Het oog is niet alleen ons meest ontwikkelde zintuig, het is veruit ook het meest fragiele.
Wereldwijd lijden naar schatting 244 miljoen mensen aan visuele beperkingen en stoornissen
waarvoor op dit ogenblik geen remedie bestaat. Tal van problemen hebben te maken met het
netvlies, het meest gevoelige deel van het oog. Jonas Smits, onderzoeker op Campus Groep T,
stelde de technologie op punt die de chirurg in staat stelt om met een ongekende precisie
oogingrepen uit te voeren. Voor zijn baanbrekend werk werd hij bekroond met de James
Dyson Award 2020.
Meer dan 1700 jonge onderzoekers
en uitvinders uit 27 landen
dongen in 2020 mee naar de
prestigieuze James Dyson Awards, genoemd
naar de bekende Britse uit vinder,
designer en ondernemer. Uit de inzendingen
selecteerde de jury 81 nationale
finalisten (1 per land). Voor België viel
Jonas Smits, op dat moment PhDstudent
bij de onderzoekseenheid
Robotica, Automa tisering en Mechatronica,
in de prijzen.
Jonas studeerde in 2015 af als industrieel
ingenieur Elektromechanica, optie ‘Intelligent
Mechanics’. Eerder had hij al een
professionele bacheloropleiding aan de
toenmalige KH Kempen (nu Thomas More
– Geel) gevolgd. Tijdens zijn masterproef
over heupprotheses ontdekte hij de
wondere wereld van de biomechanica en
Health Engineering en besloot er zich
verder in te verdiepen. Prof. Manu Vander
Poorten van de RAM-groep bood hem
prompt een onderzoeksproject aan over
robot-geassisteerde chirurgie.
Microchirurgie
“Oogoperaties zijn per definitie precisiewerk”,
zegt Jonas. “De retinale
micro chirurgie is daar het beste voorbeeld
van. Het netvlies -of retina- bestaat onder
meer uit 126 miljoen zintuigcellen die het
licht opvangen dat door het oog binnenvalt.
Die cellen hebben de vorm van
kegeltjes en staafjes. De kegeltjes zijn
bezet met pigmentale cellen om kleurverschillen
waar te nemen. De staafjes
dienen om licht en donker te onderscheiden.
Als je het zou vergelijken met digitale
signalen, dan heeft het netvlies een bandbreedte
van 8,75 megabit per seconde.
Het gaat dus om een zeer complex en
kwetsbaar zintuig, waardoor bij retinale
chirurgie vaak de grenzen van de menselijke
precisie bereikt worden.”
“De vitreoretinale chirurgie is een zeer
uitdagende subspecialisatie in de
oogheelkunde”, vervolgt Jonas. “Ze wordt
uitgevoerd met behulp van een microscoop
en via handen die wellicht reeds bij de
meest stabiele ter wereld behoren. Maar
dan nog kunnen onbedoelde bewegingen
zoals handtrillingen of oogrotaties roet in
het eten strooien. Daardoor blijven
sommige behandelingen nog altijd beperkt
of zijn ze gewoon niet uit te voeren. Er is
dus nood aan een prestatieverhogende
technologie”.
Uitdaging
In zijn onderzoek naar veiligere behandelingsmethodes
werd Jonas ge confronteerd
met drie uitdagingen. “Om te
beginnen moet je tijdens de ingreep het
oog kunnen stabiliseren. Verder moet de
chirurgische precisie opgedreven worden.
En -last but not least- moet je het instrument
zelf ook kunnen immobiliseren.
Tijdens mijn onderzoek had ik de kans om
een wereldprimeur op het gebied van de
robot-geassisteerde retinale chirurgie mee
mogelijk te maken. Daarbij slaagde de
chirurg erin om het behulp van een robot
een infuusnaald van 30 micro millimeter in
een ader van ongeveer een haardikte in
te brengen”.
Jonas’ onderzoek hanteert drie methodes
om de retinale microchirurgie te
optimaliseren. De eerste bestaat erin om
de handbewegingen van de chirurg zo
nodig te corrigeren door het inzetten van
tegenwerkende krachten. Bij de tweede
methode gaat het om het voorkomen van
ongewenste oogbewegingen. Dit gebeurt
door een slimme combinatie van
verbindingen en koppelingen. Tijdens het
bewegen behouden deze een vast punt
in de ruimte waar het instrument altijd
doorheen gaat. Wanneer het oog is
uitgelijnd met de chirurgische incisie,
wordt het gedurende de hele ingreep in
een stabiele positie gehouden. Ten derde
is de chirurg in staat om het instrument
op elk moment te immobiliseren met
behulp van een voetpedaal dat het
mechanisme vergrendelt”.
Veelbelovend
Op 23 september 2020 -ruim een maand
na de James Dyson Award- verdedigde
Jonas zijn proefschrift in de promotiezaal
van KU Leuven. Ook dit keer stak de jury
haar lof niet onder stoelen of banken. “Dit
werk betekent een belangrijke stap
voorwaarts in de robot-geassisteerde
retinale bewegingen. De initiële resultaten
zijn veelbelovend en moedigen verder
klinisch onderzoek aan”, luidde het
eindoordeel.
Yves Persoons
32

Jonas Smits
© Filip Van Loock
CONNECTING
33

DOCTORATEN
DOCTORATEN AAN FIIW
(SEPTEMBER 2020 – FEBRUARI 2021)
29/09/2020
Jesse Stoops
CAMPUS GEEL
De dynamiek van de microbiële gemeenschap in eiwitrijke
levensmiddelen verpakt onder gewijzigde atmosfeer
• Prof. Leen Van Campenhout (promotor)
• Prof. Johan Claes (co-promotor)
19/10/2020
Tom Molkens
CAMPUS DE NAYER
Bepaling van het na-brand draagvermogen van industriële
stalen en roestvast stalen gebouwen
• Prof. Barbara Rossi (promotor)
23/10/2020
Valeria Angarano
TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Photodynamic Inactivation of Bacterial Contaminations:
Application to Biofilms
• Prof. Jan Van Impe (promotor)
• Dr. Andre Chieffi, Proctor & Gamble Company (co-promotor)
04/11/2020
Sven Gobert
CAMPUS DIEPENBEEK
Implementatie van flow technologie voor de continue productie
van microcapsules via emulsie-gebaseerde technieken
• Prof. Leen Thomassen (promotor)
• Prof. Simon Kuhn (co-promotor)
• Prof. Leen Braeken (co-promotor)
19/11/2020
Paula Bustillo Trueba TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Beer flavour instability: Unravelling formation and/or release of
staling aldehydes
• Prof. Luc De Cooman (promotor)
• Prof. Guido Aerts (co-promotor)
• Dr. Gert De Rouck (co-promotor)
• Dr. Jessika De Clippeleer (co-promotor)
• Prof. Joseph De Brabanter (co-promotor)
02/12/2020
Satyajeet Sheetal Bhonsale TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Numerical methods for predictive milling of Active
Pharmaceutical Ingredients: Modelling of spiral jet mills
• Prof. Jan Van Impe (promotor)
• Dr. Dries Telen (co-promotor)
• Dhr. Bard Stokbroekx, Pharmaceutical Companies of
Johnson and Johnson (co-promotor)
3/02/2021
Jeroen Van Hauwermeiren TECHNOLOGIECAMPUS GENT
In-field motion tracking for the validation and calibration of
models for crowd-induced loading
• Prof. Peter Van den Broeck (promotor)
• Prof. Maarten Vergauwen (co-promotor)
• Dr. Katrien Van Nimmen (co-promotor)
4/02/2021
Alan Javaux
CAMPUS GROEP T
Structured assessment of innovative surgical technologies early
in the design phase
• Prof. Emmanuel Vander Poorten (promotor)
• Prof. Kathleen Denis (co-promotor)
11/02/2021
Kevin Verniers
TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Investigation of Visible Light Communication in a Realistic
Indoor Illumination Scenario
• Prof. Nobby Stevens (promotor)
• Prof. Sofie Pollin (promotor)
• Prof. Liesbet Van der Perre (co-promotor)
11/02/2021
Matthijs Somers
CAMPUS DE NAYER
The role of digestate disintegration in anaerobic digestion
• Prof. Lise Appels (promotor)
• Dr. Samet Azman (co-promotor)
12/02/2021
Xingyue Yu
CAMPUS DE NAYER
Unraveling the mechanisms behind Advanced Reduction
Processes as an innovative purification method for industrial
wastewater
• Prof. Raf Dewil (promotor)
• Prof. Deirdre Cabooter (co-promotor)
17/02/2021
Audrey Miserez
CAMPUS DE NAYER
Valorization of landscape residues: The potential of heathland
and forest management residues for the ornamental sector in
Flanders, Belgium
• Prof. Karen Vancampenhout (promotor)
• Prof. Johan Ceusters (co-promotor)
7/12/2020
Carlos Jiménez Peña TECHNOLOGIECAMPUS GENT
Fatigue Behaviour of Bolted Connections in Moderately Thick
High Strength Steels (HSS)
• Prof. Dimitri Debruyne (promotor)
• Prof. Barbara Rossi (co-promotor)
34

WETENSCHAPSCOMMUNICATIE
DAG VAN DE WETENSCHAP:
DUURZAAMHEID OP AFSTAND
Op 22 november vierde de Dag van de Wetenschap zijn tiende verjaardag met een online
liveshow vol ontdek- en experimenteerplezier. Campus Brugge en Technologiecampus Gent
waren prominent aanwezig met blikvangers uit eigen huis. De wereldkampioenen van het
Agoria Solar Team openden de jubileumeditie.
leerde hoe ze een tekenende zandloper
konden maken.
Prof. Vincent Naessens, auteur van het
boek ‘De Cyber Arena’, nam de bezoekers
mee op sleeptouw in de digitale realiteit
van het internet waar het almaar onveiliger
wordt.
Na de verwelkoming door Hilde
Crevits, Vlaams minister van
Economie, Innovatie, Werk, Sociale
Economie en Landbouw en gastheer
Stéphane Berghmans, CEO van
Technopolis, gaf het Agoria Solar Team
van de Leuvense ingenieurs de aftrap. De
zonnewagen, die in het najaar van 2019
het wereldkampioenschap in Australië
won, paste helemaal in het thema
‘duurzaamheid’ van de feesteditie.
“Zonnewagens zijn een mooie toepassing
van wetenschap en tonen wat allemaal
mogelijk is met de nieuwste technologieën
en hernieuwbare energie”, verklaarde
piloot Ruben Van Acker. Teamlid Ruben
Holsbeekx leidde de bezoekers vervolgens
virtueel rond in de werkplaats waar de
zonnewagens ontworpen en gebouwd
worden. Daar wordt nu met man/vrouw
en macht gewerkt aan de negende wagen
waarmee het team in oktober 2021 zijn
wereldtitel zal verdedigen.
Kunststof en kustbescherming
Campus Brugge pakte uit met drie
activiteiten. In ‘PMD on tour: van afval tot
gerecycleerde sleutelhanger’ lieten Cédric
De Schryver en Ineke Velghe zien hoe je
kunststoffen uit de PMD-zak kunt
verwerken tot een nieuw product. Ze
hadden het o.m. over sorteren, vermalen,
compounderen en spuitgieten.
In ‘Golfje over: kustbescherming’ toonde
prof. Pieter Rauwoens hoe de oceaangolven
de kustlijnen beïnvloeden en stranderosie
in de hand werken. Hij voorspelde ook wat
ons te wachten staat als de golven groter
worden en de zeespiegel stijgt.
Prof. Kurt Claeys, Sofie Martien en Henri De
Vroey van de Faculteit Revalidatiewetenschappen,
vergastten de senioren (in
spe) met op onderzoek gebaseerde tips &
tricks over ‘actief en mobiel ouder worden’.
Zandloper en rotsgraf
Op de Technologiecampus Gent was het
eveneens prettig online vertoeven. Dimitri
Coppens gaf via livestream een workshop
waarin hij kinderen tussen 10 en 13 jaar
In ‘Puzzling Tombs’ kon je een virtuele
3D-reconstructie van een rotsgraf uit het
Egyptische middenrijk (2055 – 1700 v.
Chr.) meemaken. De rotsgraven van Dayr
al-Barsha worden momenteel digitaal
gereconstrueerd met innovatieve
opnametechnieken. Via algoritmen kunnen
brokstukken en fragmenten opnieuw in
elkaar worden gepast in een flexibele,
interactieve 3D-omgevingen. Het project is
een knap staaltje van samenwerking
tussen de bouwkundigen in Gent en de
Egyptologen in Leuven.
Verder zette de Gentse campus ook de
eigen deuren open. Onderzoekers
verwelkomden de bezoekers in de
laboratoria duurzaam bouwen,
lichttechnologie, elektrische fietsen en inde
unieke pilootbrouwerij. Jongeren konden
zich tijdens een 360° campustour al even
een student industrieel ingenieur wanen.
Yves Persoons
CONNECTING
35

FACULTY WORLDWIDE
TWINNING AND DUAL
DEGREE PROGRAMMES
IN INDIA & THAILAND
Group T Leuven Campus has a 20-year long tradition in dual undergraduate degree
programmes with several renowned Chinese universities. For years, hundreds of students
from China have populated the English taught bachelor programme in Engineering
Technology. The strategic target regions for international students also include Thailand and
India. In October 2020, the first group of undergraduate students from Vellore Institute of
Technology (India) and Thammassat University (Thailand) started their study in Leuven.
In January 2020, KU Leuven and Vellore
Institute of Technology signed a cooperation
agreement for the establishment
of a twinning degree programme in
Engineering Technology. An intensive
campaign was then launched at VIT to
promote the programme to their students.
Ranjini Mayichery of the Group T International
Office, active in the field of
admissions and recruitment and contact
person for India, welcomed the first three
students and guaranteed a smooth
start-up. Arvind Giridhar, Sanat Kumar
and Arfaat Ahmed Peer Iftequar arrived in
Leuven last August. They are still getting
used to the cold temperatures in Belgium,
as the south of India has quite a different
climate with temperatures of more than
40 degrees in summer.
Arvind Giridhar, Sanat Kumar and Arfaat Ahmed Peer Iftequar
(Vellore Institute of Technology – India)
© Julie Feyaerts
Arvind, Sanat and Arfaat were already
planning to go abroad after their bachelor
study, but the new possibilities changed
these plans. Arvind remarks: “The
information came close to the deadline for
application, so we had to decide quickly.
Of course, our parents also came into the
story, because their support is essential in
carrying out our plans. Months later, I can
now recommend everyone to study
abroad and take on an international
programme”.
36

Naphrut Wandee, Chutkaew Girdpra and Kawin Sirichantakul
(Thammasat University – Thailand)
© Julie Feyaerts
“One advantage is that many Indian
students already have an international
outlook”, adds Sanat. ”Still, the KU
Leuven system of study proved to be
challenging. The focus on student
autonomy and guided self-study is new to
many international students. Time
management is an important skill in
planning your study at KU Leuven.”
“The first days were not easy, with no
other Indian students around, so there
was no other option than to socialise with
Belgian students. The WhatsApp group
set up by Group T Leuven Campus
proved to be extremely useful, but still it
was so cold”, shivers Arvind. “Moreover,
on Sunday everything is closed. The
campus life is also radically different. VIT
is a community with everything present
on-campus; in Leuven, the university is a
city with a large city campus.
Nevertheless, the message to future
candidates for the twinning programme
VIT–KU Leuven is unanimous. “Go for it!”,
Ahmed confirms . “If you want to improve
your CV as an engineer, KU Leuven is a
very good place to go”. The students plan
to do a master’s course also in Leuven,
Ahmed sees a future in international
business. “This way, our study is a
stepping stone for our future career as an
engineer, be it in R&D or in business.”
Dual degree
At Thammasat University, information
sessions were set up by Kantima
Thongkhao, who since 2018 has been the
KU Leuven internatonal liason in Thailand
and is involved in the KU Leuven alumni
chapter for Thailand. Kawin Sirichantakul,
Naphrut Wandee, Chutkaew Girdpra are
the first Thai students from Thammasat
University in the dual degree programme
in Engineering Technology at Group T
Leuven Campus.
The engineering programme at
Thammasat has two study tracks, one of
which is taught in English, geared towards
international mobility during the
undergraduate study phase. Kawin,
Chutkaew and Naphrut were all three in
this study track, with an international
mobility to the UK or Australia in mind.
The international perspective already
implies a thorough knowledge of English
as well as an international outlook.
Chutkaew admits: “It was the first time
that we heard about the possibility of
study at KU Leuven. I did some research
and found that KU Leuven has a very
good reputation for research and
technology. Moreover, the quality of life in
a small city like Leuven is high. The
facilities for students are very affordable
and of high level. ”
Due to the COVID-19 pandemic, the
preparation happened in an untypical
way. The visa processing and preparation
was compressed into a three-week
period just before the start of the
academic year. On 7 October, the
students could finally start their study,
with specific guidance to catch up with in
the first few weeks of the academic year.
The International Office on Group T
Leuven Campus supported and advised
them on how to get organised.
Naphrut explains: “The start was
overwhelming; the way of working is
totally different at KU Leuven. The
welcome was warm, with a Thai buddy
guiding us, even cooking for us every
week”.
About the engineering programmes on
Group T Campus, Kawin says: “The
engineering programme here is more
hands-on, you need to conceive and
design things, e.g. running an actual
programme to make a robot move. In
Thammasat, a system of mid-term and
end of term exams is used, so this will
also put some flexibility in our study
approach”, according to Chutkaew.
“Self-discipline is essential for students
coming to KU Leuven”, says Naphrut,
“Students have to work independently,
which obviously is also strengthened by
the COVID-19 situation”.
The Thai trio has no doubt about it:
“COVID-19 or not, by the time we
graduate, we will be global engineers”.
Hilde Lauwereys
CONNECTING 37

ALUMNUS IN DE KIJKER
Yolan Gielen
© Filip Van Loock
38

YOLAN GIELEN:
DE CIRCULAIRE INGENIEUR
Hoe zal de economie eruitzien in het postcorona-tijdperk? Nemen we opnieuw de oude
draad op of slaan we resoluut nieuwe wegen in? Volgens alumnus Yolan Gielen kan er
van een echte re-montage pas sprake zijn als de grondstoffen- en energieverslindende
lineaire economie plaats maakt voor een systeem waarin alles wat waarde heeft,
waardevol kan blijven. Een portret van de facilitator Circulaire Economie bij
Vlaanderen Circulair.
“
Tijdens de studiereis naar China
in het voorjaar van 2013 raakte
Yolan in gesprek met groepsbegeleider
Stijn De Jonge, de oprichter
en bezieler van de cvba-so CORE, een
coöperatie van geëngageerde ingenieursstudenten
en vennoten die
concepten uitwerkt i.v.m. rationeel
energiegebruik. Terug in Leuven vervoegde
Yolan het nog prille team en
vond er een biotoop die hem op het lijf
geschreven was. “Mede-eigenaar zijn
van een onderneming die bezig is met
innovatie en groene energie en die
haar winst opnieuw investeert in
projecten met een sociaal oogmerk,
meer had ik niet nodig”, bevestigt
Yolan. “Bovendien leerde ik er het
werkterrein kennen dat mijn passie zou
worden: de circulaire economie”.
“De twee jaren dat ik bij CORE aan de
slag ben geweest hebben mij gevormd
als ingenieur én als mens”, vervolgt
Yolan. “Door de veelzijdigheid van de
job en het veelvuldig contact met
teamleden, partners en klanten
begreep ik hoe belangrijk sociale
vaardigheden wel zijn als aanvulling bij
je technische kennis. De woorden ‘soft
skills’ of ‘professionele vaardigheden’
gebruik ik liever niet. Ik hou meer van
het begrip ‘transversale competenties’,
dat zijn clusters van kennis,
vaardigheden en attitudes die je in elke
werksituatie nodig hebt, zelfs in de
meest technische”.
Lineair vs. Circulair
Na een kort intermezzo bij Engie-
Fabricom vindt Yolan de job van zijn
leven bij Vlaanderen Circulair,
gevestigd in de hoofdzetel van OVAM
in Mechelen. “Vlaanderen Circulair is
een partnerschap van overheden,
ondernemingen, met middelveld maar
ook universiteiten en financierders, dat
de overstap van een lineaire naar een
circulaire economie faciliteert”, legt
Yolan uit. “Het verschil heeft alles te
maken met het al dan niet behoud van
waarde. In de klassieke lineaire aanpak
wordt van grondstoffen een product
gemaakt. Van zodra dat product
verkocht wordt, daalt het plots in
waarde. In die mate dat -eenmaal de
gebruikstijd verstreken- je voor het
afgedankte product moet betalen om
het kwijt te geraken. De circulaire
economie daarentegen streeft ernaar
om minder materialen en grondstoffen
zo hoogwaardig mogelijk te blijven
inzetten, door ze te herstellen, te
verbeteren, te ontmantelen en te
recycleren tot componenten voor
nieuwe producten. In een optimale
circulaire economie bestaat er m.a.w.
geen afval, want alles wordt nieuwe
grondstof. Als er effectiever én
efficiënter met materialen wordt
omgesprongen, daalt ook het
energieverbruik en slaan we twee
vliegen in één klap. De schaarse
grondstoffen worden beter benut en
de uitstoot van grote hoeveelheden
CO 2 drastisch gereduceerd”.
Coaching
Als facilitator Circulaire Economie
bestaat Yolans’ job vooral uit educatie
en coaching van bedrijven en onderwijsinstellingen.
Dat kan gaan van het
sensibiliseren van jongeren tot het
ondersteunen van ondernemingen en
sectoren bij transitieprojecten. Een van
de succesformules zijn de Eco Design
Challenges, dat zijn ‘bootcamps’
waarin mensen met diverse professionele
achtergrond de koppen bij elkaar
steken om nieuwe projecten te bedenken
en netwerken te vormen.
Dat de circulaire economie de wind in
de zeilen heeft, bleek nog midden
vorig jaar uit een enquête bij een
representatieve groep ondernemers.
Circulaire bedrijven blijken beduidend
beter bestand te zijn tegen de
coronacrisis. Dertig procent van de
respondenten verklaarde dat de
circulaire economie hen minder
afhankelijk maakt en tot meer
samenwerking leidt. Volgens Yolan
wordt de circulaire economie dan ook
het nieuwe normaal. Agoria’s slagzin
‘Control, Alt, Re-use’ zou weleens met
motto van het postcorona-tijdperk
kunnen worden.
Yves Persoons
www.vlaanderen-circulair.be
CONNECTING
39

FORUMAVONDEN
FORUMAVONDEN ALUMNI INGENIEURS KU LEUVEN
ECOSYSTEMEN BIJ INNOVATIES:
innoveren doe je niet alleen
CORONAVACCIN:
het verhaal achter de spuit
Ò Digitale technologieën en platforms maken samenwerking
almaar laagdrempeliger en eenvoudiger. Schaalgrootte is
niet langer het enige criterium om efficiënt te werken. De tijd
van solo-technologie-innovator is definitief achter de rug.
Door slim samen te werken kunnen bedrijven sneller en beter
innoveren. Maar niet enkel digitale ondernemingen hebben
baat bij een ecosysteem-aanpak. Tijdens de forumavond
brengen we twee ‘best practices’ uit evenveel ‘traditionele’
sectoren: de textiel en de pianobouw.
Ò Sprekers:
Prof. dr. Bart Van Looy (KU Leuven) leidt in. Hij schetst een
wetenschappelijk kader om ecosystemen beter te begrijpen en
in te zetten.
Julie Lietaer (co-CEO European Spinning Group) vertelt het
verhaal van haar start-up Ariadne Innovation en het digitale
platform ‘Ellie.Connect’. Hoe kan een ecosysteem bijdragen tot
een meer duurzame textielsector?
Stefan Vanfleteren (General Manager Piano’s Maene) geeft tekst
en uitleg bij de ontwikkeling van de rechtsnarige vleugelpiano,
de belangrijkste innovatie in de akoestische pianobouw sinds
de gestandaardiseerde Steinway vleugel bij het begin van de
20ste eeuw. Deze wereldprimeur is een combinatie van unieke
knowhow en een al even uniek ecosysteem.
Ò Panelgesprek van de sprekers met gelegenheid tot vragen
Ò Datum: dinsdag 9 maart 2021, 19:00 tot 21:00
Ò Locatie: Technologiecampus Gent,
online via Microsoft Teams
Ò Meer info en inschrijven:
www.alum.kuleuven.be/alumni-ingenieurs
i.s.m. FarmaLeuven, alumnivereniging van de Faculteit
Farmaceutische Wetenschappen
Ò De eerste COVID-19 vaccins zijn toegediend en de algemene
vaccinatie komt op gang. Achter dit huzarenstuk gaat een
ongemeen boeiend verhaal schuil: van zoeken en tasten, van
ontwikkelen en uitproberen, van produceren en distribueren,
van selecteren en vaccineren. Een verhaal met, door en van
vele actoren: voor en achter de schermen, met en zonder
witte jas. De Forumavond opent het hele boekje.
Ò Sprekers:
Prof. Leen Delang, virologe aan het Rega Instituut, leidt in:
hoe werken virussen, welke vaccins zijn in ontwikkeling en
wat komt er allemaal bij kijken?
Prof. Johan Neyts, viroloog aan het Rega Instituut, presenteert
de ontwikkeling van het KU Leuven COVID-19 vaccin.
Ir. Yves Vancleemput, alumnus van de Faculteit
Ingenieurswetenschappen (Chemische ingenieurstechnieken)
en General Manager van The Janssen Pharmaceutical
Companies of Johnson & Johnson, doet het productieproces
van het vaccin en de opschaling ervan uit de doeken. Met
speciale aandacht voor de rol van de ingenieurs in het verhaal.
Ò Debat van de sprekers met gelegenheid tot vragen
Ò Datum: donderdag 18 maart 2021, 19:00 tot 21:00
Ò Locatie: KU Leuven – Campus Arenberg via Youtube
livestream
Ò Meer info en inschrijven:
www.alum.kuleuven.be/alumni-ingenieurs
Blijf in contact
Word lid van Alumni Ingenieurs
KU Leuven of hernieuw je lidmaatschap
3 3 keer per jaar ConnectING in je brievenbus, uitgegeven door de Faculteit
Industriële Ingenieurswetenschappen in samenwerking met de alumni kringen
3 Sponsoring van promotiebijeenkomsten
3 Uitnodigingen voor heel wat universitaire activiteiten en exclusieve events
3 Kortingen op o.a. Festival van Vlaanderen en andere Samenaankoop KU Leuvenvoordelen
zoals kortingen op Kinepolis filmtickets, pretpark bezoeken e.a.
3 …
Bouw aan je kennis. Deel ervaringen.
Verruim je netwerk. Blijf verbonden.
U www.linkedin.com/company/
alumni-ingenieurs-ku-leuven
Je kan je lidmaatschap (25 euro) combineren
met een lidmaatschap van de
ie-net ingenieursvereniging.
connect.kuleuven.cloud