Aan de raad Samenvatting voorjaarsnota 2012 - Gemeente Almelo

3.1 Woningen
Voorstel
- Wat betreft de woningbouw te kiezen voor de Mediaanvariant, waarbij 140 hectare uit
exploitatie wordt genomen en hiervoor een extra voorziening te treffen van 25 miljoen euro
- De prognose voor de uitgifte van bouwgrond voor woningen voor de komende vier jaar te
verminderen ten opzicht van de jaarrekening 2011 en hiervoor een extra voorziening te treffen
van 1,0 miljoen euro
- Geen nieuwe sociale woningbouw meer toe te voegen
Inleiding
Begin februari zijn demografische ontwikkelingen vertaald naar scenario’s voor het grondbedrijf.
Hierover ontving de raad raadsbrief 1200080 (met datum 31 januari 2012). De scenario´s zijn
toegelicht in de informatieve raad van 7 februari 2012.
Per scenario is inmiddels beeld gebracht wat de kwantitatieve (uit te geven kavels), kwalitatieve
(soorten woningen), financiële gevolgen en risico´s zijn. Zie hiervoor ook raadsbrief 1200144 die u
ontving op 13 april 2012.
Deze paragraaf bestaat voornamelijk uit de hoofdlijnen van deze raadsbrief van 13 april 2012 met
daaraan toegevoegd het voorstel van het college.
Achtergrond
In het rapport Handreiking stedelijke herprogrammering woningbouw van het Nicis wordt omschreven
wat de in de afgelopen decennia de positie was van de gemeente als het gaat om woningbouw. Tot de
jaren tachtig beheersten landelijke, regionale en lokale overheden het plannings- en bouwproces. Na het
instorten van de woningmarkt in de jaren zeventig transformeerde ruimtelijke ordening zich in de jaren
90 naar gebiedsontwikkeling waarbij private bouwpartijen verantwoordelijk voor de realisatie van een
project, maar stelt de overheid via planvorming en regie de randvoorwaarden. Vanaf het jaar 2000
woningmarkt explodeert en neemt gebiedsontwikkeling in Nederland een hoge vlucht. Ontwikkelaars
bouwen een grote projectenportefeuille op en ook gemeenten gaan het spel actief meespelen. Over het
hele land verwerven gemeenten zelf grond, om de grond vervolgens onder voorwaarden te verkopen
aan ontwikkelaars. Deze wijze van gebiedsontwikkeling, en in het bijzonder het voeren van een actief
grondbeleid door gemeenten, is de afgelopen tien jaar lucratief geweest.
De crisis heeft de kredietmogelijkheden met betrekking tot zowel de woningmarkt als het zakelijk
vastgoed sterk verminderd. Dit leidt in Nederland tot een aanzienlijke vraaguitval. Door de vraaguitval
hebben de gemeentelijke grondbedrijven het moeilijk, want ze worden geconfronteerd met sterk
teruglopende grondopbrengsten. De huidige stagnatie heeft echter een structureler karakter. Door de
succesvolle gebiedsontwikkeling van de afgelopen jaren zijn vraag en aanbod op de markt steeds meer
los van elkaar komen te staan. Er is sprake van overprogrammering.
16