culture

De geschiedenis van de Chinezen in Indonesië
toen bestonden. Persatuan Tionghoa was gevestigd op basis van de visie dat het bestaan
van de Republiek niet kon voorkomen worden en dat de Chinezen die in Indonesië
geboren waren Indonesisch staatsburger moesten worden. De leiders lieten de
Indonesische regering weten dat ze een staat verlangden die al zijn burgers even
rechtvaardig behandelde en die geen onderscheid maakte tussen inheems en niet-inheems.
Anderzijds was de Persatuan Tionghoa van mening dat staatsburgerschap van een
democratische, moderne staat als Indonesië niet betekende dat de minderheden afstand
moesten doen van hun identiteit. 348
De situatie in Indonesië was verwarrend. Door de Nederlandse blokkade was er
gevaar voor hongersnood, er heerste hoge inflatie, er was grote ontevredenheid onder de
bevolking. Indonesië moest het hoofd bieden aan een opstand van een schriftgeleerde,
Sekarmadji Maridjan Kartosuwirjo, die een greep naar de macht deed. Hij richtte in 1947
de Darul Islam op met eigen troepen die rebelleerden tegen de Indonesische regering en
uitgroeide tot een ongeordende bende rovers die de bevolking van West-Java
terroriseerde. De opstand hield vijftien jaar stand, totdat Kartosuwirjo werd gearesteerd.
Op 16 augustus 1962 werd de doodstraf over hem uitgesproken. 349
In september 1948 vond de Madiun-affaire plaats, een gewelddadig conflict in Oos-
Java onder leiding van Musso, voorzitter van de Indonesische communistische partij, die
niet tevreden was over de gang van zaken. Hij vond dat de Indonesische regering onder
de plak zat van de Verenigde Staten, die onder Harold Truman de oorlog hadden
uitgeroepen tegen het communisme. Musso en zijn volgelingen werden als verraders
bestempeld door president Soekarno, die het volk in een radiotoespraak liet kiezen tussen
hem en Musso, waarop Musso reageerde in dezelfde trant, Soekarno en Hatta
beschuldigend van collaboratie met Japan en Amerika. Dat bleek een verkeerde zet te
zijn. De volgende ochtend werden de kopstukken van de partij en andere linkse leiders,
waaronder enkele Chinezen, gearresteerd. Op 31 oktober 1948 werd Musso
doodgeschoten. Zijn aanhangers, waaronder de voormalige premier en minister van
defensie Amir Sjarifoeddin, werden volgens instructie van Soekarno gespaard, maar op
19 december 1948, toen Nederland zijn tweede politionele actie lanceerde, werden ze op
last van gouverneur-militair kolonel Gatot Soebroto geëxecuteerd. Onder hen was een
Chinees. 350 Door het optreden van het leger maakte Indonesië een goede beurt bij de
Amerikanen. 351
Op 19 december 1948 lanceerde Nederland de tweede politionele actie en
bombardeerde Yogyakarta, de toenmalige hoofdstad van de Republiek. Soekarno, Hatta,
Sjahrir en anderen werden aangehouden en naar verschillende plaatsen gebracht. Leden
van de door de Verenigde Naties naar Indonesië gezonden Komisi Tiga Negara, oftewel
de Commissie van Goede Diensten, 352 bestaande uit een Australiër, een Belg en een
Amerikaan die de taak hadden te bemiddelen in het conflict tussen Indonesië en
Nederland, 353 waren op dat moment in Kaliurang, een plaats enkele kilometers ten
348 Setiono 2002, pag. 635-636.
349 Setiono 2002, pag. 639-641.
350 Oei Gee Hwat. Hij was abituriënt van de Hollandsch-Chineesche Kweekschool in Soerabaia en redacteur van de
Chinees-Maleise krant Sin Tit Po. Setiono 2002, pag. 647-658.
351 Van den Doel 1996, pag. 290.
352 Van den Doel 1996, pag. 289.
353 Later (28 januari 1949) zou deze commissie de United Nations Commission for Indonesia worden met meer
bevoegdheden.
99