culture

De geschiedenis van de Chinezen in Indonesië
Het is wel waar dat de Chinezen het aan rasgevoel nooit heeft
ontbroken. Dat heeft een solidariteitsgevoel bij hen ontwikkeld,
waardoor zij zich op een bijzonder standpunt in de loop der eeuwen
hebben weten te handhaven. [...] Zij hebben zich met de inlandse
bevolking vermengd maar niet verenigd. Aan de andere kant hebben
zij contracten met Europeanen vermeden, althans op Java, welke een
doorlopende staat van ondergeschiktheid, een verhouding van dienaar
en meester medebrengen, gelijk bij huisbedienden het geval is. Zij
hebben zich eenvoudig als handelaars en industriëlen tot die contracten
met Europeanen bepaald, waarin zij gelijkgerechtigde partijen zijn.
Door een dergelijke bewuste gedragslijn, door hun solidariteit, hun
aaneensluiting, door de kracht van hun geheime genootschappen,
opgericht met het doel om elkaar te steunen en van waar uit, zo nodig,
de dwingende macht van het lijdelijk verzet in werking kon worden
gebracht, hebben zij tussen Europeanen en Inlanders in, als bangsa
tengah, 2 een aparte stelling weten te handhaven.
P.H. Fromberg, De Chineesche beweging op Java.
Amsterdam: Elsevier. 1911, pag. 4
2 Bangsa tengah: middenvolk. Deze benaming verwijst niet zozeer naar de naam van China zoals de Chinezen hun land
noemen, Chung Kuo, het Middenrijk, maar is in meer dan een betekenis symbolisch voor de gehele geschiedenis van de
Chinezen in Oost-Indië, Nederlands-Indië en Indonesië. Behalve dat velen onder hen zich, na de komst van de
Nederlanders, bezighielden met de tussenhandel, werden zij ook als buffer gebruikt en niet minder vaak als bumper om
de klappen op te vangen die de autochtone bevolking richtte op de Nederlandse (en daarna Indonesische) overheersers
en regeerders.
36