culture

De geschiedenis van de Chinezen in Indonesië
handwerkslieden: klamaaiers, 63 zeilmakers, anker- en pompmakers, schilders,
timmerlieden, zelfs steenhakkers en steenkervers die aan de bouw van de Verboden Stad
gewerkt hadden en nu de taak kregen om gedenkstenen te vervaardigen. 64 Zheng He deed
verschillende keren ook Indonesië aan. 65 Hij bemiddelde in verschillende geschillen over
troonsopvolging en in conflicten tussen de plaatselijke ambtenaren en een Chinese
kolonie. 66 Aan de kust van Sumatra, Java en Bali zijn om hem te vereren talrijke tempels
gebouwd. 67
In de zestiende eeuw vaardigde de Chinese regering een verbod uit op buitenlandse
handel. Vanaf dat moment was iedere Chinees die zich buiten de grenzen waagde een
misdadiger. Fortuinzoekers die zich in het buitenland bevonden gaven er de voorkeur aan
er te blijven. 68 De ommekeer in de politiek van de Ming-keizers was het gevolg van
allerlei omstandigheden, die door Gavin Menzies, een gewezen officier bij de Britse
marine, beschreven worden in zijn boek 1421, The Year China Discovered the World. In
1421 vond de inauguratie van de nieuwe hoofdstad Beijing plaats. Keizer Zhu Di
(Yongle) wilde met de bouw van de Verboden Stad de boodschap laten uitgaan dat de
Chinezen weer in zichzelf moesten geloven. Nog belangrijker was voor hem daarmee te
demonstreren dat de goden hem beschouwden als de rechtmatige bekleder van de
Drakentroon. De bouw van de Verboden Stad werd echter uitgevoerd ten koste van grote
offers. De honderdduizenden vakmensen die de stad bouwden moesten gevoed worden
met grote hoeveelheden graan. Dat werd met boten aangevoerd vanuit alle streken van
het land, die daardoor getroffen werden door voedseltekort en hongersnood. Om de
Verboden Stad en de immense vloot te bouwen werden enorme delen van het land
ontbost, ook Vietnam en Amman, waar de bevolking later in opstand zou komen tegen de
keizer. Op 9 mei 1421 brak er een hevige storm los boven de Verboden Stad. De bliksem
sloeg in en een groot gedeelte van de gebouwen werd in de as gelegd. Dit kon alleen
betekenen dat Keizer Yongle het mandaat van de hemel had verloren en dat de goden een
verandering van keizer wensten. De mandarijnen, die tijdens de regering van Yongle met
lede ogen moesten aanzien hoe hun macht was ovegegaan op de eunuchen, kwamen in
verzet tegen de keizer. 69 Tot overmaat van ramp teisterde een verschrikkelijke epidemie
63 Klamaaien: de naden van een schip reinigen en vervolgens dichten.
64 Menzies 2002, pag. 65. Gedenkstenen herinnerend aan de komst van Zheng He werden o.a. gevonden bij Ruapuke in
Nieuw-Zeeland, in Cochin aan de kust van Malabar in India, bij Janela in de Kaapverdische eilanden en zelfs bij de
Matadi watervallen in de Congo. Menzies is ervan overtuigd dat ook de Dighton Rock in Massachusetts vervaardigd is
door Zheng He‟s steenkervers. De steen werd reeds in 1680 beschreven door een inwoner van die streek. Menzies vond
verder twaalf 'curious stones' in een klein gebied in Oost-Massachusetts. Voor hem zijn ze bewijzen van de vroege
aanwezigheid van Chinezen op het Amerikaanse continent.
65 Zheng He deed Sumatra aan tijdens zijn reizen in 1405-7, 1413-15, 1417-19, en 1421-22, en Java in 1405-5, en 1431-
33. Gernet 1982, pag. 401. Setiawan, Kwa & Setiawan 1982, pag. 22-24 geven lichtelijk andere jaartallen.
66 Gernet 1982, pag. 401. In tegenstelling tot de traditionele visie op de reizen van Zheng He, namelijk dat ze
vriendschappelijke diplomatieke activiteiten waren, wil de historicus en Ming-deskundige Geoff Wade, werkzaam bij
de National University of Singapore, aantonen dat de reizen in feite militaire missies met strategische bedoelingen
waren. Volgens hem deed de Ming-regering aan „proto maritiem kolonialisme‟. Wade 2004.
67 Zheng He was een Mongool uit een dorp waar de inwoners moslims waren. Menzies 2002, pag. 21. De tempels in
Indonesië die ter ere van Zheng He zijn gebouwd, worden ook bezocht door moslims. In een boek dat over de oudste
tempel in Semarang is geschreven - oorspronkelijk was deze tempel een moskee - wordt verteld dat Zheng He en zijn
manschappen de bevolking leerden bidden en vasten naar moslims gebruik. Setiawan, Kwa & Setiawan 1982, pag. 33-
34. In Semarang wordt ieder jaar een processie gehouden om de komst van Zheng He naar die stad te herdenken. Het
verhaal 'Si Swan Nio' door J.W. Young (1895) speelt zich af tegen de achtergrond van die processie.
68 Pan 1998, pag. 49.
69 Aan het Chinese hof werden twee soorten functionarissen onderscheiden: de mandarijnen en de eunuchen. De
eunuchen stonden onder het onmiddellijk bevel van de keizer en regelden het huishouden aan het keizerlijk hof. Deze
52