Een stoomboot zonder rook

Geschreven door Arjen Stuij
Illustraties door Groep 3a van CBS Het Kompas

Het is een drukte van belang. Pieten lopen heen en weer met zakken, pakjes, snoepgoed
en eindeloos veel chocoladeletters. Nog een week en dan zal de stoomboot
vertrekken naar Nederland! Iedereen heeft er geweldig veel zin in. Paardenpiet poetst
het paard nog eens extra op, Bakpiet test zijn laatste pepernoten en Kunstjespiet oefent
nog eventjes met de eenwieler.
In een klein kamertje, achter in het kasteel van de Sint zit ook een pietje. Hij zit op
de rand van zijn bed en snift, sputtert, pruttelt en blaft het ene na het andere papieren
zakdoekje vol.
‘Het is mijn dag niet’, piept hij. ‘Ik weet niet wat het is, maar sinds die boot...’ Hij maakt
de zin niet af. De deur vliegt open en een pietje stormt naar binnen. Het is Hulppiet.
‘Snotterpiet, ben je hier?’
Hij kijkt even rond en ziet Snotterpiet zitten.
‘Hatsjie!’ niest die, keurig in zijn elleboog. ‘Ik denk niet dat ik mee kan, Hulppiet. Ik
weet niet wat het is, maar sinds we aan het inpakken zijn, gaat het niet goed met me. Ik
blijf maar niesen en ik voel steeds de tranen in mijn ogen.’
Hulppiet gaat op zijn knieën bij hem zitten en kijkt hem medelijdend aan. ‘Dat kan
toch niet! Je moet echt mee! De eerste keer naar Nederland, dat wil je toch niet missen?’
3

Hulppiet denkt even na. ‘Weet je wat? Ik roep Sint. Misschien weet hij wel raad!’ Voor
hij antwoord van Snotterpiet krijgt, staat hij op en rent door dezelfde deur weer weg.
Snotterpiet pakt weer een nieuw zakdoekje. Hij zucht en denkt nog eens diep na.
Gisteren zette de stookpiet voor het eerst de motor van de stoomboot aan. Hij wilde
weten of hij het nog deed. Hij had geweldig veel kolen op het vuur gegooid en het vuur
hoog opgestookt. Uiteindelijk kon iedereen niet alleen door de stoomfluit horen dat de
stoomboot werkte, iedereen kon het ook zien. Of, nou ja, eigenlijk kon niemand meer
wat zien, want de hele omgeving was in een grote zwarte rookwolk verdwenen. En vanaf
dat moment was het met Snotterpiet snel bergafwaarts gegaan.
Er wordt op de deur geklopt.
‘Ja?’ klinkt het kleine stemmetje van Snotterpiet. De deur gaat langzaam open en de
rode mijter van de Sint komt tevoorschijn. Snotterpiet wordt altijd warm van
binnen als hij het lieve gezicht van de Sint ziet.
‘Ik begrijp dat je me nodig hebt, pietje?’
Sint zegt nooit Snotterpiet. Hij zegt altijd
‘Pietje of Piet’, heel vriendelijk en nooit
plagend.
‘Ik, ik weet niet wat het is Sint,’ antwoordt
Snotterpiet, ‘Ik ben bang dat ik
dit jaar niet met u mee kan gaan.’
‘Maar pietje, dat zou toch heel buitengewoon
jammer zijn? Ik zou je graag
mee willen hebben, zeker omdat het je
eerste keer wordt.’
Snotterpietje kijkt naar de grond.
Hoe moet hij dit nou zeggen, tegen de
grootste kindervriend van de hele
wereld? Hij wil de Goedheiligman
niet beledigen. Op een heel klein
toontje zegt hij: ‘Het is de boot,
Sint. Ik kan niet tegen de boot.’
‘Maar pietje, elke piet is wel een
keertje zeeziek. Daar hoef je je toch niet
voor te schamen? Het hoort er gewoon bij, je
moet er een keertje doorheen.’
De Sint is naast hem op het bed gaan zitten
en tikt hem vriendelijk op zijn knie.
‘Maar Sint, dat is het niet,’ Snotterpiet kijkt
de Sint aan, ‘Het is...’
4

Hij twijfelt, Sint knikt hem bemoedigend toe.
‘Het is... het is de rook, Sint. De rook.’ Tranen biggelen over Snotterpiet zijn wangen
en gauw staart hij naar de grond.
Het is even stil. Sint denkt na, kijkt uit het raam, waar ook nu weer een rookpluim
van de stoomboot te zien is en kriebelt even onder zijn neus.
‘De rook zeg je, Pietje? Kun je niet tegen de rook van de stoomboot?’
Snotterpiet knikt en snuit uitgebreid zijn neus.
Sint kijkt hem aan. ‘De rook zorgt er dus voor dat je niet meer mee kunt? Maar dat
zou toch niet moeten? Is er dan geen andere oplossing?’
Op dat moment wordt er op de deur geklopt. Zonder op antwoord te wachten gaat
de deur open en Hulppiet komt binnen om polshoogte te nemen.
‘En? Heeft Sint je kunnen helpen?’ vraagt hij. Maar aan de gezichten van Sint en
Snotterpiet ziet hij al dat er geen oplossing is. Hulpeloos kijkt hij in het
rond. Alsof in de kamer een oplossing te vinden was. Moet Snotterpietje
nu in Spanje blijven? Zal hij nou nooit naar Nederland
kunnen? Er moet toch een oplossing te vinden zijn? Zijn oog
valt op een schetsboek, dat op het bureau van Snotterpiet
ligt. Plotseling heeft hij een prachtig idee.
‘Als we dan eens iets gaan uitvinden, zodat Snotterpietje
mee kan? We ontwerpen iets wat hem kan helpen!’
Hij pakt het schetsboek en begint na te denken en te
tekenen. Sint en Snotterpietje kijken over zijn schouder
met hem mee.
‘Wacht eens,’ zei Sint, ‘Als iedereen nu eens mee gaat
denken. Dan moeten we toch iets bedacht zien te krijgen?’
Hulppiet springt op en wil gelijk aan de gang gaan.
Alle pieten moeten stoppen met hun werk en nu eerst het
grote probleem van Snotterpiet oplossen!
‘Redt Snotterpiet, redt Snotterpiet!’ roept hij, terwijl
hij enthousiast de trap af rent.
Terwijl buiten de werkende pieten nieuwe
instructies van Hulppiet krijgen, overleggen
Snotterpiet en Sint nog in het kamertje.
‘Kunnen de Pieten dit wel alleen?’ vraagt
Snotterpiet. ‘Die moeten zelf ook nog zoveel
doen!’
‘Ik denk dat ik je begrijp,’ zegt Sint, ‘Misschien
moeten we eens gaan denken aan de kinderen in Nederland.
Die zijn zo ontzettend slim.’
5

Snotterpiets gezicht klaart op. ‘Ja! Zij kunnen ook meedenken!’
Hij pakt pen en papier en schrijft een mooie brief:
piet is ziek
hij heeft snot
veel snot
in zijn neus
maar ook in zijn doek
het is niet fijn
piet is ziek
ziek van de rook
de rook van de boot
die is niet fijn
sint weet ook niet
hoe het moet
wat nu?
wie heeft een plan?
een goed plan?
dan kan piet ook mee
mee op de boot
weet jij het?
hoe moet dit nu?
sint en piet
De pieten werken hard. Nu lopen er geen pieten met pakjes en ook worden er geen
kunstjes gedaan of pepernoten geproefd. Alle pieten zijn enorm druk bezig met uitvinden.
Plakpiet heeft een enorm ontwerp in elkaar geplakt, maar Snappiet snapt het niet.
Hij heeft het ontwerp maar weer eens omgekeerd, maar daardoor raakt Omkeerpiet in
de war. Gelukkig kon Ontwerppiet alles weer uit de knoop halen, en kunnen ze weer
verder met hun ontwerp. Knutselpiet heeft een grote kurk gemaakt die op de schoorsteen
van de stoomboot past. Dan zal er geen rook meer komen. Maar Sint vindt het
6

geen goed idee. Dan zal alle rook in het schip komen en dat is voor Snotterpiet niet te
doen. Kleipiet heeft een masker gekleid voor Snotterpiet,voor tegen de rook. Maar het
is veel te zwaar en het past niet. Vliegerpiet heeft een heel grote vlieger gemaakt, waarmee
Snotterpiet door de lucht kan vliegen. Maar Snotterpiet is bang voor hoogtes en
durft er niet mee te vliegen.
Andere pieten zijn met een fiets bezig. Ze zijn alleen vergeten dat van Spanje naar
Nederland fietsen wel eens heel lang kan gaan duren. En dan zal Snotterpiet pas na 5
december in Nederland aankomen.
Turbopiet is erg trots op zijn idee: een turboraket kan turbo-Snotterpiet heel turbo
in turbo-Nederland krijgen. Maar ja, ook zo’n raket gaat door de lucht en eigenlijk nog
veel hoger dan een vlieger.
Snotterpiet zucht diep. Wat een ellende! Hoe kan hij nog mee naar Nederland gaan?
Alle ideeën van de pieten zijn mooi bedacht, maar voor Snotterpiet zijn ze niet goed
genoeg.
Waar is Machinepiet eigenlijk? Al een paar dagen
is hij niet te vinden. Wel klinkt er op de stoomboot
veel lawaai van hamers, boren en schroefmachines.
Heel soms zie je Machinepiet bij
het eten. Hij komt vaak te laat maar is ook
weer weg voordat de rest klaar is.
Drie dagen later is het stil aan de
kade. De boot ligt vredig aangemeerd en
Machinepiet staat tevreden op de kade
zijn zwarte oliehanden te poetsen. Hij
weet het zeker. Alles is nu geregeld voor
Snotterpiet. Ook Snotterpiet kan mee dit
jaar. De andere pieten kijken hem een beetje
jaloers aan. Hij heeft het probleem opgelost! Machinepiet
is de held!
Hulppiet heeft de Sint al geroepen en samen met
Snotterpiet komen ze naar de boot. ‘Is het werkelijk
waar, Machinepiet?’ vraagt Snotterpiet. ‘Kan ik
dit jaar ook mee?’
‘En of!’ antwoordt Machinepiet. ‘Er is
geen rook meer, geen ellende! Wat mij
betreft kunnen we gaan!’
‘Maar hoe...’ wil Sint nog vragen, maar
zijn stem verdwijnt in een luid gejuich.
Alle pieten springen, huppelen, rollen
7

of duiken op de stoomboot, zodat ze de reis niet zullen missen. Ook Snotterpiet en de
Goedheiligman stappen aan boord. In de stuurhut is het stil. Stuurpiet heeft zijn verrekijker
in zijn linkerhand en het grote stuurwiel in zijn rechter. Wegwijspiet heeft de
route nog eens extra met rood potlood uitgestippeld en wijst de weg. Koffiepiet loopt
met koffie rond en Theepiet met thee. Het zal een prachtige reis naar Nederland gaan
worden. Een reis om nooit te vergeten. De sfeer is fantastisch en Liedjespiet zet Zie
ginds komt de stoomboot al in.
Maar na een uurtje ligt de boot nog op precies dezelfde plek. Wel is het stil en komt
er geen rook uit de schoorsteen. De pieten kijken een beetje vertwijfeld om zich heen,
behalve Theepiet, die zijn vinger heeft verbrand bij het inschenken van een kopje thee.
‘Ik hoop dat we gauw in Nederland aankomen!’ zegt hij. ‘Ik heb namelijk niet veel
brandzalf bij me.’ Hij kijkt de andere pieten aan en schrikt van hun ernstige
gezichten.
‘Zo erg is het nou ook weer niet,’ zegt hij en laat zijn vinger
aan de pieten zien. Maar de pieten kijken er niet eens
naar. Ze kijken naar de kade, die nog op precies dezelfde
plek is.
Sint roept Machinepiet erbij. ‘Zeg, piet,’ vraagt
Sint, ‘Wat heb je nu eigenlijk precies gedaan?’
‘Nou, gewoon,’ zegt Machinepiet , ‘Ik heb de
stoommachine eruit gehaald. Nu komt er geen
rook meer. Mooi toch?’
Sint kijkt peinzend voor zich uit. ‘De
stoommachine eruit gehaald, piet?’
‘Ja, Sint. We kunnen vooruit!’
‘Maar hoe kan je dan vooruit zonder een
motor, piet?’ vraagt Sint en kijkt hem vriendelijk
aan.
‘Dan... dan...’ stottert Machinepiet en hij
wordt plotseling bleek. ‘Dan varen we niet...
Dan komen we niet vooruit?’
8

er is geen rook
snot piet kan mee
mee met de boot
maar de boot vaart niet
hij ligt stil
stil in het water
de motor is er uit
er uit door piet
sint kan niet komen
de boot is stuk
of kun jij helpen?
jij bent heel slim!
hoe kan de boot weer varen?
aan de slag
Het is een drukte van belang. Na dagen van oplossingen zoeken voor een schip zonder
motor zijn de pieten moedeloos geworden. Geen enkel idee kan de Goedheiligman
in Nederland brengen en dat is een nare gedachte. Niemand wil hieraan denken.
Sint is inmiddels weer van de boot gegaan en zit met Hulppiet in zijn werkkamer
achter zijn grote boek. Maar ook daar staat geen oplossing in.
‘Ping!’ klinkt er ineens in de hoek, waar de laptop staat. ‘Ping!’ klinkt het nog eens.
‘Ping! Ping! Ping!’ Steeds maar weer klinkt dit geluid.
‘Wat is dat toch?’ vraagt Sint.
‘Dat is mail,’ legt Hulppiet uit. ‘Kinderen in Nederland sturen vaak berichtjes via de
computer’.
Hij zet de laptop op het bureau van de Sint en kijkt naar de berichtjes die maar binnen
lijken te stromen. Sint zet zijn leesbril op en kijkt mee.
‘Mail? Email bedoel je, piet?’ Sint draait het scherm naar zich toe en begint de berichtjes
te lezen. Hulppiet, die nu niet meer op het scherm kan kijken, hoort zijn gemompel.
‘Vlieger.., touw.., peddels..? Maar dit is fantastisch!’ Sint kijkt opzij, en stoot bijna
tegen Hulppiet aan, die op alle manier probeert mee te lezen.
‘Wat bedoelt u Sint? Dat we hier in Spanje blijven?’
‘Welnee, beste piet! Wat denk je! We gaan echt naar Nederland!’
9

Sint typt tevreden op de toetsen van de laptop en loopt naar de printer. Er komt een
stapeltje papieren uit, die hij uit de printer haalt en aan Hulppiet geeft. ‘Piet, roep ons
verkouden pietje er eens eventjes bij. Ik denk dat we aan de gang moeten!’
Hulppiet kijkt hem vragend aan.
‘Nou? Komt er nog wat van?’ knipoogt de Sint. Kijk maar eens naar deze berichtjes.’
Per email zijn er fantastische ideeën uit Nederland gestuurd naar de Sint. Kinderen
in Nederland hebben zo enorm goed nagedacht! Hulppiet kijkt naar de mailtjes. Allerlei
verschillende ideeën heeft hij in zijn handen. Ideeën waar ze zelf helemaal niet op
waren gekomen!
Zo is er een idee met een vlieger. Als je nou een vlieger aan de boot-zonder-stoom
zou vastknopen, zal hij vanzelf naar voren gaan. Maar, dan moet er wel wind zijn. En
ook nog de goede kant uit.
Andere kinderen hebben een lang touw bedacht. Dat touw komt helemaal uit Nederland
en kan makkelijk aan de boot-zonder-stoom worden vastgeknoopt. De kinderen
in Nederland kunnen dan de boot naar binnen halen, door simpelweg aan het touw
te trekken. Weer andere kinderen verzinnen peddels, zodat de pieten al roeiend naar
Nederland kunnen varen. En dit zijn niet de enige ideeën, er zijn er nog veel meer!
Sint is erg blij met alle voorstellen en ideeën. Samen met Hulppiet en Snotterpiet
kijken ze welk idee het beste is. De vlieger? Er is immers al een knots van een vlieger
gemaakt? Of toch maar het touw? Daar is genoeg van te vinden in het paleis van Sint.
10

Ook zijn er veel peddels. Die zijn eigenlijk bedoeld voor kinderen die een roeiboot
vroegen.
‘Wat een mogelijkheden!’ zegt Snotterpiet en hij pakt zonder nadenken een nieuw
zakdoekje om zijn neus te snuiten. Maar als hij een flinke neussnuit-partij wil beginnen,
blijkt dat zijn neus gewoon helemaal leeg is. Geen snot! Geen kuchjes, geen
koorts....
‘Sint! Ik... ik... ik ben... beter!’
Hij kijkt Sint met een verrast gezicht aan.
‘Ik ben beter! Ik ben beter!’ jubelt hij en hij maakt een rondedansje.
Sint kijkt hem lachend aan. ‘Ik zie het, Piet! Heerlijk gewoon! Wat ben ik blij voor
je.’ Sint geniet van zijn vrolijke niet-meer-Snotterpiet.
‘Hulppiet! Ik ben beter!’
Niet-meer-Snotterpiet grijpt Hulppiet bij de arm en samen willen ze beginnen met
het lied Zie ginds komt de stoomboot.
Gelijk wordt het stil. Stoomboot? Nee. Het is geen stoomboot meer. Het is een bootzonder-stoom.
Een boot zonder motor, die niet meer vooruitgaat en stilligt in de haven.
En de tijd begint te dringen, want alle cadeautjes staan te wachten op de kinderen in
Nederland. En dat is ver weg. Over de zee, achter de horizon.
Sint kijkt beide pieten aan.
11

‘Ik denk dat ik het weet,’ zegt hij en legt zijn hand op de uitgeprinte e-mailtjes. De
pieten kijken hem aan. Je kan aan Sint zien dat hij weer een geweldig idee heeft.
‘Weet je wat we doen?’ vraagt hij en hij legt alle ideeën voor zich neer. ‘We gebruiken
ze gewoon allemaal!’
het is gelukt!
de boot vaart
zonder rook
sint is blij
de pieten zijn blij
snot piet is beter
geen snot meer
snot piet is blij
sint kan komen
zonder rook
met de boot
elk idee
doet mee
bedankt
tot snel!
sint en piet
12