Joods Gouda
Geschiedenis van de Joden in Gouda.
INHOUD
1 Een vrijdag begin mei 1940
2 Een onrustig voorgevoel
3 Het Joodse geloof
4 Het Joodse volk
5 De nazi's
6 De Joden in Nederland
7 De Joden in Gouda
8 Bezet, bedreigd, geïsoleerd, weggevoerd en vermoord
9 Na de oorlog
10 Joodse monumenten in Gouda
11 Stolpersteine door Stichting Gouds Metaheerhuis & Verzetsmuseum Zuid-Holland
Geschiedenis van de Joden in Gouda.
INHOUD
1 Een vrijdag begin mei 1940
2 Een onrustig voorgevoel
3 Het Joodse geloof
4 Het Joodse volk
5 De nazi's
6 De Joden in Nederland
7 De Joden in Gouda
8 Bezet, bedreigd, geïsoleerd, weggevoerd en vermoord
9 Na de oorlog
10 Joodse monumenten in Gouda
11 Stolpersteine door Stichting Gouds Metaheerhuis & Verzetsmuseum Zuid-Holland
De Marktin Goudavóór deDuitsebezetting
1940HOOFDSTUK 2…de komst vande nazi’s belooftweinig goeds.Toch blijven demeeste Jodenin Gouda.Een onrustigvoorgevoelAan de vooravond van de Tweede Wereldoorlogwonen er enkele honderden Joden in Gouda.Een groot deel van hen is in Gouda geboren, net alshun ouders en grootouders. Een ander deel woontpas sinds kort in de stad. De meesten van hen zijnvluchtelingen uit Duitsland. In dat land hebben in1933 de nationaalsocialisten en hun leider Adolf Hitlerhet voor het zeggen gekregen. De nazi’s – zo wordende nationaalsocialisten vaak genoemd – haten deJoden. Sinds 1933 zijn Joden daarom niet meer veiligin Duitsland.In mei 1940 wordt Nederland bezet door het Duitseleger. De nazi’s nemen meteen allerlei maatregelen.Een van de eerste is dat veel mensen, waaronderook Joden, die in de buurt van de kust wonen,moeten verhuizen omdat woningen moeten wijkenvoor de opbouw van de kustverdediging. Een aantalvan hen komt naar Gouda. De Gouds-Joodse gemeenschapin 1940 bestaat uit allerlei mensen metverschillende achtergronden. Zo verschillend,dat sommigen elkaar moeilijk of niet eens kunnenverstaan. Sommigen gaan dagelijks naar de synagogeaan de Turfmarkt; anderen komen daar nooit.Over één ding zijn alle Goudse Joden het wel eens:de komst van de nazi’s belooft weinig goeds. Tochblijven de meesten van hen in Gouda. ‘Zo’n vaart zalhet wel niet lopen’ en bovendien, als je wilt vluchten:waar moet je dan naar toe? Is het dáár dan welveilig? Je moet er bovendien ook maar geld voorhebben. ‘Misschien blijkt het straks allemaal welmee te vallen en kun je beter afwachten wat ergaat gebeuren…’.
- Page 1: JOODS GOUDAGESCHIEDENIS VANDE JODEN
- Page 4 and 5: Synagogeop deTurfmarktin Gouda
- Page 8 and 9: 1234567891 Chai Betekent in het Ned
- Page 10 and 11: HOOFDSTUK 4HetJoodsevolkJoden voele
- Page 12 and 13: Al in de 16e eeuwwerd de Jodenhet v
- Page 14 and 15: HOOFDSTUK 7DeJodenin GoudaIn 1712 w
- Page 16 and 17: De Joodse gemeenschap in Gouda is a
- Page 18 and 19: WeetjeMet ingang van 3 mei1942 moes
- Page 21 and 22: HetJoodsbejaardenhuis
- Page 23 and 24: SaraTeixeirade Mattos
- Page 25 and 26: EdithRoseijBeek
- Page 27 and 28: GOUDS OORLOGSVERHAAL IIIWolfgangWei
- Page 29 and 30: In mei 1945 is de TweedeWereldoorlo
- Page 31 and 32: De Goudsesynagogevoorde oorlog
- Page 33 and 34: Centraal Tehuisvoor Israëlieten in
- Page 35 and 36: Joodse PoortjeHet bestuur van de St
- Page 37 and 38: Ter gedachtenisaan de 388Joodse sta
- Page 40 and 41: Stolpersteinop de plek waar deze st
- Page 43: ‘Een mens ispas vergeten alszijn
1940
HOOFDSTUK 2
…de komst van
de nazi’s belooft
weinig goeds.
Toch blijven de
meeste Joden
in Gouda.
Een onrustig
voorgevoel
Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog
wonen er enkele honderden Joden in Gouda.
Een groot deel van hen is in Gouda geboren, net als
hun ouders en grootouders. Een ander deel woont
pas sinds kort in de stad. De meesten van hen zijn
vluchtelingen uit Duitsland. In dat land hebben in
1933 de nationaalsocialisten en hun leider Adolf Hitler
het voor het zeggen gekregen. De nazi’s – zo worden
de nationaalsocialisten vaak genoemd – haten de
Joden. Sinds 1933 zijn Joden daarom niet meer veilig
in Duitsland.
In mei 1940 wordt Nederland bezet door het Duitse
leger. De nazi’s nemen meteen allerlei maatregelen.
Een van de eerste is dat veel mensen, waaronder
ook Joden, die in de buurt van de kust wonen,
moeten verhuizen omdat woningen moeten wijken
voor de opbouw van de kustverdediging. Een aantal
van hen komt naar Gouda. De Gouds-Joodse gemeenschap
in 1940 bestaat uit allerlei mensen met
verschillende achtergronden. Zo verschillend,
dat sommigen elkaar moeilijk of niet eens kunnen
verstaan. Sommigen gaan dagelijks naar de synagoge
aan de Turfmarkt; anderen komen daar nooit.
Over één ding zijn alle Goudse Joden het wel eens:
de komst van de nazi’s belooft weinig goeds. Toch
blijven de meesten van hen in Gouda. ‘Zo’n vaart zal
het wel niet lopen’ en bovendien, als je wilt vluchten:
waar moet je dan naar toe? Is het dáár dan wel
veilig? Je moet er bovendien ook maar geld voor
hebben. ‘Misschien blijkt het straks allemaal wel
mee te vallen en kun je beter afwachten wat er
gaat gebeuren…’.