Joods Gouda

Een
vrijdag
begin mei
1940
HOOFDSTUK 1
Een van de eerste echte lentedagen van dat jaar
is net in de avond overgegaan. Lopend door de
Naaierstraat valt het je op dat in verschillende huizen
kaarsen branden. Luister je goed dan hoor je mensen
zingen. Wie niet beter weet verbaast zich: het is
toch geen Kerstmis? Maar de meeste Gouwenaars
weten wel dat de kaarsen Sjabbatkaarsen zijn; dat
de liederen Sjabbatliederen zijn en dat in de huizen
Joodse families bijeenkomen om Sjabbat te vieren.
Elke vrijdag, kort voor de zon onder gaat, begint voor
de Joden dit feest. Ze vieren het al zolang ze zich
kunnen herinneren. Voorafgaand aan de feestelijke
maaltijd hebben de gezinnen de synagoge om de
hoek, aan de Turfmarkt, bezocht om samen de
Sjabbat te verwelkomen. Na afloop zijn ze
gezamenlijk naar huis gelopen.
Weetje
De Sjabbat is de wekelijkse
rustdag in het Jodendom.
Sjabbat vindt plaats op
zaterdag, de zevende dag van
de Joodse week en dient
volgens de voorschriften in
de Tora in de eerste plaats
te worden gevierd door een
onthouding van alle arbeid.
Volgens het eerste boek van
de Tora – Genesis – rustte God
op deze dag uit van Zijn
schepping die Hij in de zes
dagen daarvoor tot stand
had gebracht.
Deze keer was de stemming tijdens die korte
wandeling anders dan anders. De gesprekken van
de volwassenen klonken ernstiger dan normaal.
Levi heeft flarden van de gesprekken opgevangen.
‘Komt de oorlog nu naar hier?’ vraagt hij zijn vader.
‘Dat is niet iets waarover kleine jongetjes zoals jij zich
zorgen hoeven maken’ antwoordt zijn vader,
en lacht. Toch is Levi er niet gerust op.
Thuis, nadat de kaarsen zijn aangestoken, de
kinderen door papa zijn gebensjt (gezegend), de
wijn gedronken is, iedereen een stukje brood heeft
gekregen en iedereen elkaar een ‘Gut Sjabbes’ heeft
gewenst, is hij zijn zorgen al vergeten. Hier zijn we
samen denkt hij, dicht bij God; hier zijn we veilig…