Joods Gouda
Geschiedenis van de Joden in Gouda.
INHOUD
1 Een vrijdag begin mei 1940
2 Een onrustig voorgevoel
3 Het Joodse geloof
4 Het Joodse volk
5 De nazi's
6 De Joden in Nederland
7 De Joden in Gouda
8 Bezet, bedreigd, geïsoleerd, weggevoerd en vermoord
9 Na de oorlog
10 Joodse monumenten in Gouda
11 Stolpersteine door Stichting Gouds Metaheerhuis & Verzetsmuseum Zuid-Holland
Geschiedenis van de Joden in Gouda.
INHOUD
1 Een vrijdag begin mei 1940
2 Een onrustig voorgevoel
3 Het Joodse geloof
4 Het Joodse volk
5 De nazi's
6 De Joden in Nederland
7 De Joden in Gouda
8 Bezet, bedreigd, geïsoleerd, weggevoerd en vermoord
9 Na de oorlog
10 Joodse monumenten in Gouda
11 Stolpersteine door Stichting Gouds Metaheerhuis & Verzetsmuseum Zuid-Holland
HOOFDSTUK 11StolpersteineTer herinnering aan het tijdensde Tweede Wereldoorlog weggevaagdeJoodse leven in Goudaworden er nu jaarlijks Stolpersteinein Gouda geplaatst.Stolpersteine is een Duits woord voorstruikelstenen. Het zijn stenen, niet omover te struikelen, maar om even stilbij te staan. Ze zijn 10x10 cm, met eenmessing plaatje met daarop de naam,geboortejaar, deportatieplek en –datum,sterfdatum en concentratiekamp waarhij of zij is vermoord. In heel Europaliggen al meer dan 70.000 Stolpersteine,waarvan meer dan 275 in Gouda.Het is de bedoeling dat binnen een paarjaar alle 388 slachtoffers op deze manierblijvend herdacht kunnen worden.Kunstenaar Gunter Demnig, de ontwerper,plaatst de Stolpersteine meestal zelfin de stoep voor de huizen, waar ooitGoudse Joden gewoond hebben en vanwaaruit de meesten zijn weggevoerd.2011 > 7 Stolpersteine2012 > 73 Stolpersteine2013 > 88 Stolpersteine2014 > 15 Stolpersteine2015 > 15 Stolpersteine2016 > 10 Stolpersteine2017 > 14 Stolpersteine2018 > 16 Stolpersteine2019 > 20 Stolpersteine2020 > 20 Stolpersteine
Ter gedachtenisaan de 388Joodse stadsgenotendietijdens debezettingsjaren1940-1945 omhet leven zijngebracht. Hunnamen zijn...Jettie Aalsvel 22 jaar Midden-EuropaAlfred Samuel van Adelsbergen 33 jaar SobiborMarie Adelsbergen-Beek 34 jaar SobiborSchafte Adler 86 jaar SobiborAmalie Adler-Herz 79 jaar SobiborIsaak Alter 55 jaar SobiborHerbert Asch 26 jaar AuschwitzJacques Asser 23 jaar AuschwitzBasje Austeiczer-Udler 70 jaar SobiborAlica Sofie Baer 35 jaar SobiborJacob Levy van Baren 76 jaar SobiborErnst Baum 67 jaar AuschwitzEdith Roseij Beek 9 jaar AuschwitzJohn Beek 10 jaar AuschwitzLina Benjamin-Bender 73 jaar SobiborMelach Bergmann 64 jaar SobiborGünther Bernstein 33 jaar MauthausenMendel Emanuel Bienstock 64 jaar AuschwitzSara Lange-Biberfeld 72 jaar Bergen-BelsenRoza Bienstock-Reif 61 jaar AuschwitzWilly Bienstock 34 jaar WesterborkMenachem Birnbaum 50 jaar SobiborErnestine Birnbaum-Helfmann 47 jaar SobiborRafael Birnbaum 23 jaar SobiborHanna Birnbaum 21 jaar SobiborHanna Blümlein 66 jaar SobiborPinchas Bornszteijn 18 jaar SobiborGertrud Brahn-Birnbaum 67 jaar AuschwitzRosa ten Brink 46 jaar AuschwitzDavid van Buuren 78 jaar SobiborNathan Jacob Cats 47 jaar AuschwitzGabriël Cohen 19 jaar SobiborJannetta Cohen-Mainzer 81 jaar SobiborHelena Cohen-Markens 69 jaar SobiborIda Cohen-Wallach 46 jaar SobiborRudolf Cohn 73 jaar SobiborAnna Cohn-Eschelbacher 79 jaar SobiborGustav Cohn 69 jaar SobiborErna Cohn-Joseph 63 jaar SobiborLevij van Collem 62 jaar SobiborRachel van Collem-Cardozo 59 jaar SobiborSibilla Content-Tas 80 jaar WesterborkEmanuel Philip Creveld 37 jaar AuschwitzLea Creveld-Gompers 36 jaar AuschwitzRebecca Anna Creveld 9 jaar AuschwitzBetje Boena Dam-Frank 67 jaar SobiborIzak van Dantzig 84 jaar AuschwitzSara van Dantzig 77 jaar SobiborJetje van Dantzig-Hartogs 79 jaar SobiborLeopold Davids 70 jaar WesterborkJulie Davids-Cohen 67 jaar SobiborMargarete Dieckhoff 38 jaar AuschwitzHermann Diefenbronner 65 jaar Bergen-BelsenElsa Diefenbronner-Ettlinger 55 jaar Bergen-BelsenLeopold Dingfelder 56 jaar AuschwitzJohanna Dingfelder-Wormser 51 jaar AuschwitzLili Marie Dreijfus 22 jaar SobiborAlma Levy-Drucker 32 jaar SobiborRozita Hanna Duijts-van Collem 25 jaar SobiborPaulina Elzas-Gersons 93 jaar SobiborMiriem Endzweig-Holles 52 jaar SobiborIsrael Engländer 65 jaar AuschwitzRahel Frieda Engländer-Jungerwirth 63 jaar AuschwitzJoachim Bernhard Engländer 23 jaar SobiborElisabeth van Esso-van Leer 79 jaar SobiborFelix Falk 64 jaar AuschwitzKäthe Liesbeth Falk-Ollendorf 64 jaar AuschwitzMietje Frank-Cats 68 jaar AuschwitzLouis Abraham Franken 27 jaar MauthausenSimon Frenk 50 jaar SeibersdorfRachel Frenk-Cats 38 jaar AuschwitzHeintje Frenk 17 jaar AuschwitzHenni Freudenstein 55 jaar SobiborSelma Fromm-Gattmann 65 jaar SobiborGeorg Fuerst 58 jaar Bergen-BelsenElse Fuerst-Schreiber 49 jaar Bergen-BelsenKarl Heinrich Simon Fuerst 21 jaar Bergen-BelsenSophia Catharina de Gast-Wolffers 61 jaar AuschwitzHelene Weidenreich-Gernsheim 75 jaar SobiborCatharina Jacoba Gersons-Salomon 57 jaar SobiborLasar Goldenblat 45 jaar AuschwitzErnst Goldstein 29 jaar AuschwitzLevie Gompers 68 jaar AuschwitzAnna Gompers-van Kloeten 71 jaar AuschwitzSalomon Benjamin Gompers 44 jaar MonowitzElisabeth Gompers-van Tijn 40 jaar AuschwitzReintje Margaretha Gompers 18 jaar AuschwitzEtty Gompers 17 jaar AuschwitzBenjamin Gompers 14 jaar AuschwitzMozes Gompers 42 jaar AuschwitzReintje Gompers-Beem 74 jaar SobiborIsaac Nico Goudsmit 19 jaar AuschwitzKurt Grabowski 40 jaar SobiborMaria Henriëtte Grabowski 43 jaar SobiborBertha Grabowski-Spier 70 jaar SobiborFerdinand Grünebaum 69 jaar SobiborIda Grünebaum-Buxbaum 58 jaar SobiborMarkus Grunwerg 40 jaar SobiborGrietje Haalman-Minco 81 jaar SobiborHerman Salomon Hamburger 76 jaar SobiborAbraham Hamburger 19 jaar SobiborHermine Hammel-Weil 66 jaar SobiborAbraham Hammelburg 20 jaar WarschauKarl Happ 64 jaar SobiborLotti Happ-Cohn 41 jaar SobiborGünther Josef Happ 16 jaar SobiborKaatje van Hasselt-Bernard 71 jaar SobiborLion Heijmans 80 jaar SobiborHenri Heijmans 76 jaar SobiborAntje Heijmans-van Kloeten 82 jaar SobiborFanny Heinemann-Kunstmann 86 jaar GoudaLudwig Heinemann 59 jaar GoudaEmilie Louise Heinemann-Salfeld 51 jaar GoudaFritz Adolf Heinemann 20 jaar AuschwitzMarianne Hertz 60 jaar AuschwitzElias Herzenberg 74 jaar AuschwitzFrieda Herzenberg-Ettlinger 58 jaar SobiborErich Heumann 39 jaar Kdo GleiwitzGustav Hirsch 60 jaar AuschwitzClaris Hirsch-Weil 49 jaar AuschwitzHans Werner Hirsch 32 jaar AuschwitzGerda Liselotte Hirsch-Reis 22 jaar AuschwitzRegina Hirsch 29 jaar AuschwitzLotty Gabriele Hirsch-Maij 59 jaar SobiborJulius Hirschberg 39 jaar DachauEliazer van der Hoeden 28 jaar PolenBetty van der Hoeden-Bonn 31 jaar AuschwitzBerl (Nachmann Beer) Hönig plm 52 jaar AuschwitzEmilia (Mirl) Hönig-Zangen plm 50 jaar AuschwitzIsaak Ikenberg 67 jaar SobiborEmma Ikenberg-Herz 66 jaar SobiborKarl Erich Ikenberg 36 jaar AuschwitzHugo Jakobi 33 jaar AuschwitzHarry Juras 37 jaar Midden-EuropaBeile Juras-Mehrkrebs 31 jaar AuschwitzHans Kahlenberg 38 jaar SobiborElsbeth Kahlenberg-Rosenberg 35 jaar SobiborHelga Kahlenberg 10 jaar SobiborHenriette Kahlenberg 7 jaar SobiborJetje Kalkoene 19 jaar AuschwitzMax Katz 51 jaar SobiborSamuël Khan 74 jaar SobiborHerbert Kirchheim 47 jaar SobiborAnne Marie Kirchheim-Brahn 42 jaar SobiborMargit Lieselotte Kirchheim 6 jaar SobiborAlbrecht Kirstein 35 jaar SobiborChane Ettel Kleiner-Schulster 63 jaar AuschwitzLeo Klisser 7 jaar AuschwitzJulius Kobijlinski 64 jaar AuschwitzHertha Kobijlinski-Naumann 53 jaar AuschwitzWalter Otto Kobijlinski 31 jaar Midden-EuropaErich Helmut Kobijlinski 22 jaar Midden-EuropaMartijn Koppel 18 jaar SobiborJoseph Kops 35 jaar SchöppinitzElisabeth Kops-Scheffer 27 jaar AuschwitzMoritz Körner 14 jaar Auschwitz
- Page 1: JOODS GOUDAGESCHIEDENIS VANDE JODEN
- Page 4 and 5: Synagogeop deTurfmarktin Gouda
- Page 6 and 7: De Marktin Goudavóór deDuitsebeze
- Page 8 and 9: 1234567891 Chai Betekent in het Ned
- Page 10 and 11: HOOFDSTUK 4HetJoodsevolkJoden voele
- Page 12 and 13: Al in de 16e eeuwwerd de Jodenhet v
- Page 14 and 15: HOOFDSTUK 7DeJodenin GoudaIn 1712 w
- Page 16 and 17: De Joodse gemeenschap in Gouda is a
- Page 18 and 19: WeetjeMet ingang van 3 mei1942 moes
- Page 21 and 22: HetJoodsbejaardenhuis
- Page 23 and 24: SaraTeixeirade Mattos
- Page 25 and 26: EdithRoseijBeek
- Page 27 and 28: GOUDS OORLOGSVERHAAL IIIWolfgangWei
- Page 29 and 30: In mei 1945 is de TweedeWereldoorlo
- Page 31 and 32: De Goudsesynagogevoorde oorlog
- Page 33 and 34: Centraal Tehuisvoor Israëlieten in
- Page 35: Joodse PoortjeHet bestuur van de St
- Page 40 and 41: Stolpersteinop de plek waar deze st
- Page 43: ‘Een mens ispas vergeten alszijn
Ter gedachtenis
aan de 388
Joodse stadsgenoten
die
tijdens de
bezettingsjaren
1940-1945 om
het leven zijn
gebracht. Hun
namen zijn...
Jettie Aalsvel 22 jaar Midden-Europa
Alfred Samuel van Adelsbergen 33 jaar Sobibor
Marie Adelsbergen-Beek 34 jaar Sobibor
Schafte Adler 86 jaar Sobibor
Amalie Adler-Herz 79 jaar Sobibor
Isaak Alter 55 jaar Sobibor
Herbert Asch 26 jaar Auschwitz
Jacques Asser 23 jaar Auschwitz
Basje Austeiczer-Udler 70 jaar Sobibor
Alica Sofie Baer 35 jaar Sobibor
Jacob Levy van Baren 76 jaar Sobibor
Ernst Baum 67 jaar Auschwitz
Edith Roseij Beek 9 jaar Auschwitz
John Beek 10 jaar Auschwitz
Lina Benjamin-Bender 73 jaar Sobibor
Melach Bergmann 64 jaar Sobibor
Günther Bernstein 33 jaar Mauthausen
Mendel Emanuel Bienstock 64 jaar Auschwitz
Sara Lange-Biberfeld 72 jaar Bergen-Belsen
Roza Bienstock-Reif 61 jaar Auschwitz
Willy Bienstock 34 jaar Westerbork
Menachem Birnbaum 50 jaar Sobibor
Ernestine Birnbaum-Helfmann 47 jaar Sobibor
Rafael Birnbaum 23 jaar Sobibor
Hanna Birnbaum 21 jaar Sobibor
Hanna Blümlein 66 jaar Sobibor
Pinchas Bornszteijn 18 jaar Sobibor
Gertrud Brahn-Birnbaum 67 jaar Auschwitz
Rosa ten Brink 46 jaar Auschwitz
David van Buuren 78 jaar Sobibor
Nathan Jacob Cats 47 jaar Auschwitz
Gabriël Cohen 19 jaar Sobibor
Jannetta Cohen-Mainzer 81 jaar Sobibor
Helena Cohen-Markens 69 jaar Sobibor
Ida Cohen-Wallach 46 jaar Sobibor
Rudolf Cohn 73 jaar Sobibor
Anna Cohn-Eschelbacher 79 jaar Sobibor
Gustav Cohn 69 jaar Sobibor
Erna Cohn-Joseph 63 jaar Sobibor
Levij van Collem 62 jaar Sobibor
Rachel van Collem-Cardozo 59 jaar Sobibor
Sibilla Content-Tas 80 jaar Westerbork
Emanuel Philip Creveld 37 jaar Auschwitz
Lea Creveld-Gompers 36 jaar Auschwitz
Rebecca Anna Creveld 9 jaar Auschwitz
Betje Boena Dam-Frank 67 jaar Sobibor
Izak van Dantzig 84 jaar Auschwitz
Sara van Dantzig 77 jaar Sobibor
Jetje van Dantzig-Hartogs 79 jaar Sobibor
Leopold Davids 70 jaar Westerbork
Julie Davids-Cohen 67 jaar Sobibor
Margarete Dieckhoff 38 jaar Auschwitz
Hermann Diefenbronner 65 jaar Bergen-Belsen
Elsa Diefenbronner-Ettlinger 55 jaar Bergen-Belsen
Leopold Dingfelder 56 jaar Auschwitz
Johanna Dingfelder-Wormser 51 jaar Auschwitz
Lili Marie Dreijfus 22 jaar Sobibor
Alma Levy-Drucker 32 jaar Sobibor
Rozita Hanna Duijts-van Collem 25 jaar Sobibor
Paulina Elzas-Gersons 93 jaar Sobibor
Miriem Endzweig-Holles 52 jaar Sobibor
Israel Engländer 65 jaar Auschwitz
Rahel Frieda Engländer-Jungerwirth 63 jaar Auschwitz
Joachim Bernhard Engländer 23 jaar Sobibor
Elisabeth van Esso-van Leer 79 jaar Sobibor
Felix Falk 64 jaar Auschwitz
Käthe Liesbeth Falk-Ollendorf 64 jaar Auschwitz
Mietje Frank-Cats 68 jaar Auschwitz
Louis Abraham Franken 27 jaar Mauthausen
Simon Frenk 50 jaar Seibersdorf
Rachel Frenk-Cats 38 jaar Auschwitz
Heintje Frenk 17 jaar Auschwitz
Henni Freudenstein 55 jaar Sobibor
Selma Fromm-Gattmann 65 jaar Sobibor
Georg Fuerst 58 jaar Bergen-Belsen
Else Fuerst-Schreiber 49 jaar Bergen-Belsen
Karl Heinrich Simon Fuerst 21 jaar Bergen-Belsen
Sophia Catharina de Gast-Wolffers 61 jaar Auschwitz
Helene Weidenreich-Gernsheim 75 jaar Sobibor
Catharina Jacoba Gersons-Salomon 57 jaar Sobibor
Lasar Goldenblat 45 jaar Auschwitz
Ernst Goldstein 29 jaar Auschwitz
Levie Gompers 68 jaar Auschwitz
Anna Gompers-van Kloeten 71 jaar Auschwitz
Salomon Benjamin Gompers 44 jaar Monowitz
Elisabeth Gompers-van Tijn 40 jaar Auschwitz
Reintje Margaretha Gompers 18 jaar Auschwitz
Etty Gompers 17 jaar Auschwitz
Benjamin Gompers 14 jaar Auschwitz
Mozes Gompers 42 jaar Auschwitz
Reintje Gompers-Beem 74 jaar Sobibor
Isaac Nico Goudsmit 19 jaar Auschwitz
Kurt Grabowski 40 jaar Sobibor
Maria Henriëtte Grabowski 43 jaar Sobibor
Bertha Grabowski-Spier 70 jaar Sobibor
Ferdinand Grünebaum 69 jaar Sobibor
Ida Grünebaum-Buxbaum 58 jaar Sobibor
Markus Grunwerg 40 jaar Sobibor
Grietje Haalman-Minco 81 jaar Sobibor
Herman Salomon Hamburger 76 jaar Sobibor
Abraham Hamburger 19 jaar Sobibor
Hermine Hammel-Weil 66 jaar Sobibor
Abraham Hammelburg 20 jaar Warschau
Karl Happ 64 jaar Sobibor
Lotti Happ-Cohn 41 jaar Sobibor
Günther Josef Happ 16 jaar Sobibor
Kaatje van Hasselt-Bernard 71 jaar Sobibor
Lion Heijmans 80 jaar Sobibor
Henri Heijmans 76 jaar Sobibor
Antje Heijmans-van Kloeten 82 jaar Sobibor
Fanny Heinemann-Kunstmann 86 jaar Gouda
Ludwig Heinemann 59 jaar Gouda
Emilie Louise Heinemann-Salfeld 51 jaar Gouda
Fritz Adolf Heinemann 20 jaar Auschwitz
Marianne Hertz 60 jaar Auschwitz
Elias Herzenberg 74 jaar Auschwitz
Frieda Herzenberg-Ettlinger 58 jaar Sobibor
Erich Heumann 39 jaar Kdo Gleiwitz
Gustav Hirsch 60 jaar Auschwitz
Claris Hirsch-Weil 49 jaar Auschwitz
Hans Werner Hirsch 32 jaar Auschwitz
Gerda Liselotte Hirsch-Reis 22 jaar Auschwitz
Regina Hirsch 29 jaar Auschwitz
Lotty Gabriele Hirsch-Maij 59 jaar Sobibor
Julius Hirschberg 39 jaar Dachau
Eliazer van der Hoeden 28 jaar Polen
Betty van der Hoeden-Bonn 31 jaar Auschwitz
Berl (Nachmann Beer) Hönig plm 52 jaar Auschwitz
Emilia (Mirl) Hönig-Zangen plm 50 jaar Auschwitz
Isaak Ikenberg 67 jaar Sobibor
Emma Ikenberg-Herz 66 jaar Sobibor
Karl Erich Ikenberg 36 jaar Auschwitz
Hugo Jakobi 33 jaar Auschwitz
Harry Juras 37 jaar Midden-Europa
Beile Juras-Mehrkrebs 31 jaar Auschwitz
Hans Kahlenberg 38 jaar Sobibor
Elsbeth Kahlenberg-Rosenberg 35 jaar Sobibor
Helga Kahlenberg 10 jaar Sobibor
Henriette Kahlenberg 7 jaar Sobibor
Jetje Kalkoene 19 jaar Auschwitz
Max Katz 51 jaar Sobibor
Samuël Khan 74 jaar Sobibor
Herbert Kirchheim 47 jaar Sobibor
Anne Marie Kirchheim-Brahn 42 jaar Sobibor
Margit Lieselotte Kirchheim 6 jaar Sobibor
Albrecht Kirstein 35 jaar Sobibor
Chane Ettel Kleiner-Schulster 63 jaar Auschwitz
Leo Klisser 7 jaar Auschwitz
Julius Kobijlinski 64 jaar Auschwitz
Hertha Kobijlinski-Naumann 53 jaar Auschwitz
Walter Otto Kobijlinski 31 jaar Midden-Europa
Erich Helmut Kobijlinski 22 jaar Midden-Europa
Martijn Koppel 18 jaar Sobibor
Joseph Kops 35 jaar Schöppinitz
Elisabeth Kops-Scheffer 27 jaar Auschwitz
Moritz Körner 14 jaar Auschwitz