Joods Gouda

GOUDS OORLOGSVERHAAL I
De jonge Amsterdamse verpleegster
Sara Teixeira de Mattos wordt
in 1936 directrice van het Joods
bejaardenhuis in Gouda. Dit betekent voor
haar een grote promotie, maar ook een grote
verantwoordelijkheid; zeker wanneer de
Duitsers Nederland bezetten. Sara heeft
het nieuws uit Duitsland de laatste jaren
aandachtig gevolgd en weet dat de toekomst
er somber uitziet. Al die maatregelen maken
het leven al snel moeilijker. In 1942 worden
Joodse bestuursleden van het tehuis, die niet
op tijd zijn ondergedoken, naar concentratie-
kampen afgevoerd. Het is een kwestie van
tijd voordat de Duitsers het tehuis zullen
ontruimen. Uit voorzorg laat Sara in de
tuin daarom een geheime ontsnappingsdeur
maken. Via het ‘Metaheerhuisje’ kun je bij die
deur te komen. Dit is een gebouwtje waarin
Joodse overledenen ritueel worden gewassen,
aangekleed en in de kist worden gelegd.
Op 9 april 1943 hoort Sara Teixeira de
Mattos dat er op station Gouda een extra
grote trein klaar staat. Die kan alleen voor
de bewoners van het tehuis bedoeld zijn.
Bijna alle andere Goudse Joden zijn al
weggevoerd of ondergedoken. Na het
avondeten vertelt Sara de bewoners en
personeel van het tehuis wat ze gehoord
heeft en dat ze zich moeten klaarmaken
voor het vertrek. Later worden de oude
mensen nog verder getransporteerd; naar
Sobibor, een vernietigingskamp in Polen.
Sara Teixeira de Mattos overleeft de oorlog
en kan na de oorlog terugkeren naar Gouda.
Van de 66 weggevoerden (bejaarden en het
verzorgend personeel) overleeft er één de
oorlogsjaren. Op de dag dat het tehuis
ontruimd werd, is mevrouw De Vries via
de doorgang achter het Metaheerhuisje
gevlucht: via dit huisje voor de doden
heeft ze haar leven kunnen redden.