Joods Gouda

Tot die tijd kwamen de Joodse gelovigen voor hun
gebedsdiensten bijeen in een achterkamer van
de woning van de familie E. Cats aan de Lange
Groenendaal. Dat waren ongeveer twintig gezinshoofden
die vooral in die buurt woonden.
Op 14 december 1798 kopen ze de oude kerk van de
Doopsgezinde Gemeente (de zogenaamde Waterlanders)
aan de Turfmarkt voor een som van 800
gulden. Het gebouw raakte al snel in verval en werd
daarom afgebroken in 1823. De nieuwe sjoel werd
op 14 september 1827 ingewijd. Voortaan konden de
Joden daar op iedere Sjabbat uit de Tora lezen, hun
gebeden uitspreken en hun liederen zingen.
Behalve een synagoge hebben de Goudse Joden
ook hun eigen begraafplaats aan de Boelekade.
In 1927 verwerven ze in Bloemendaal nog een
tweede terrein waar ze, op hun eigen wijze, hun
doden kunnen begraven.
In 1893 koopt de Joodse gemeenschap een groot
gebouw aan de Oosthaven B51 (tegenwoordig
nummer 31). Het pand wordt ingericht voor de
opvang van ongeveer dertig ‘Israëlitische oude
lieden’ uit Gouda en uit de rest van Nederland en de
koloniën. Ook voor arme ouderen is er plaats in het
tehuis. Uiteindelijk wonen er ongeveer 60 mensen in
het Joods bejaardenhuis.
Een andere, opvallende plek in het Joodse Gouda
van vóór de oorlog wordt ingenomen door de
Catharinahoeve aan de Ridder van Catsweg.
In deze villa wordt in 1937 de Jeugdfarm, een
boerderij, gevestigd. Joodse jongens en meisjes
tussen 15 en 17 jaar leren er het land- en tuinbouwvak.
Maar dat niet alleen: ze krijgen er ook lessen
Hebreeuws en aardrijkskunde die bijna allemaal
over Palestina gaan. De Jeugdfarm is dan ook geen
gewone tuinbouwschool. De leerlingen hebben een
droom: ze willen over een paar jaar naar Palestina,
naar ‘het beloofde land’ om mee te helpen aan de
opbouw van de Joodse staat. Modern Israël, zoals wij
dat nu kennen, bestond toen namelijk nog niet. In 1948
werd dat pas een feit. De Verenigde Naties besloten
toen tot de oprichting van de staat Israel.
begraafplaats
aan de Boelekade
met het Joodse
poortje als
ingang