24.11.2020 Views

(let yourself) Fall

Met de metafoor van ‘deval’ cureert Ief Spincemaille een tentoonstelling over het (on)vrijwillig opgeven van zekerheden. (Let Yourself) Fall gaat over een kantelende wereld waar niets nog zeker lijkt. Over talloze vluchtelingen die over land en zee dwalen op zoek naar een betere plek. Maar ook over zwervende kunstenaars, wetenschappers, ambachtslieden die zich hervestigen en hun praktijk vorm geven in een andere context. Buiten het klassieke museum of laboratorium, in allerhande collectieven, participatieve buurtprojecten, verrassende allianties, (Let Yourself) Fall gaat over een verlangen naar, en vrees voor wat onbekend en veraf is.

Met de metafoor van ‘deval’ cureert Ief Spincemaille een tentoonstelling over het (on)vrijwillig opgeven van zekerheden. (Let Yourself) Fall gaat over een kantelende wereld waar niets nog zeker lijkt. Over talloze vluchtelingen die over land en zee dwalen op zoek naar een betere plek. Maar ook over zwervende kunstenaars, wetenschappers, ambachtslieden die zich hervestigen en hun praktijk vorm geven in een andere context. Buiten het klassieke museum of laboratorium, in allerhande collectieven, participatieve buurtprojecten, verrassende allianties, (Let Yourself) Fall gaat over een verlangen naar, en vrees voor wat onbekend en veraf is.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

(Let Yourself) Guide<br />

De eerste monniken waren vluchtelingen.<br />

In de tweede eeuw trokken<br />

ze de woestijn in, opgejaagd door de<br />

christenvervolgingen. Eenzaamheid,<br />

stilte en gebrek aan eten vormden<br />

een vruchtbare bodem voor het<br />

gebed. Ze kregen navolgers, trokken<br />

dieper de woestijn in en stichten<br />

gemeenschappen: de eerste monastieke<br />

ordes.<br />

Tegenover het weidse van de<br />

woestijn, vormt Abdij Keizersberg<br />

een afgesloten plek, een ommuurde<br />

burcht op een berg. Tijdens het<br />

par cours bots je her en der ook<br />

op fysieke afsluitingen. Ze vormen<br />

de grenzen van de ruimte die de<br />

Benedictijnen voor deze tentoonstelling<br />

ter beschikking stelden. Voor het<br />

ervaren van deze unieke context zijn


ze even zinvol als de talloze moge lijkheden<br />

die de abdij biedt. Ze brengen<br />

de fysieke en mentale contouren van<br />

deze bijzondere plek aan het licht.<br />

Een op traditie geënte levensstijl<br />

handhaven veronderstelt dat je weerstand<br />

kan bieden aan de druk van<br />

een sterk evoluerende (buiten)wereld,<br />

een evolutie die zich op microschaal<br />

ook aan de voet van deze berg manifesteert.<br />

De transitie van een industriële<br />

Vaartkom naar een creatieve hub;<br />

de expansie van het beursgenoteerde<br />

InBev; de Moskee om de hoek aan<br />

de Vaart; de invulling van het park<br />

rond de abdij …<br />

De broeders blijven bezinnen.<br />

Bidden verder. Kleden zich sober.<br />

Eten in stilte. De discipline waarmee<br />

ze dagelijks deze rites volbrengen,<br />

vormt een soort zachte weerstand<br />

tegen al wat verandert, die door de<br />

eeuwen heen steenhard is geworden.<br />

Tussen de krijtlijnen van deze vaste<br />

gewoontes en rituelen kregen en<br />

vonden wij de ruimte om (Let Yourself)<br />

<strong>Fall</strong> te creëren.<br />

Tijdens deze elf dagen vinden acht verschillende Rond-lezingen plaats:<br />

acht sprekers met diverse achtergronden (van bergsport tot natuurkunde) en<br />

verschillende leeftijden, creëren vanuit hun leefwereld en interesses een eigen<br />

rondleiding. De tentoonstelling wordt zo voortdurend open gebroken en weer<br />

opgebouwd vanuit verschillende invalshoeken.<br />

STIJN DEVILLÉ ZA 2.12<br />

theatermaker 18:00 uur<br />

JOZEFIEN VAN BEEK MA 4.12<br />

journalist 18:00 uur<br />

VOLKMAR MÜHLEIS DI 5.12<br />

schrijver 18:00 uur<br />

DIRK HANSSENS WO 6.12<br />

monnik 16:00 uur<br />

DO 7.12<br />

THOMAS HERTOG<br />

18:00 uur natuurkundige<br />

VR 8.12<br />

VINCENT CAERS<br />

muzikant<br />

17:00 uur – 20:00 uur doorlopend<br />

17:30 uur en 19:00 uur: live performance<br />

ZA 9.12<br />

ESRA VANDENBUSSCHE<br />

15:00 uur actrice, 9 jaar<br />

ZO 10.12<br />

SIEBE VANHEE<br />

16:00 uur ‘big wall’ klimmer<br />

Met de sleutel die vastgeknoopt is<br />

aan je rugzak kan je binnen in het<br />

slot, het privégedeelte van de broeders.<br />

Omdat het onmogelijk was<br />

talloze duplicaten te maken van de<br />

originele sleutel, werd er een nieuwe<br />

sleutel en slot gemaakt waarmee<br />

je tijdens de openingsuren van de<br />

tentoonstelling naar binnen kan.<br />

Het lampje in de rugzak draagt<br />

de naam Little Sun en is een ontwerp<br />

van Olafur Eliasson. (Let Yourself) <strong>Fall</strong><br />

is opgebouwd uit twee modules van<br />

drie uur, voor en na zonsondergang:<br />

van 14:00 uur tot 17:00 uur en van<br />

17:00 uur tot 20:00 uur. Het lampje<br />

helpt je je weg te vinden na zonsondergang.<br />

Elke dag leest één monnik voor<br />

tijdens het maal dat in stilte genuttigd<br />

wordt. Er wordt steeds gekozen<br />

voor lijvige boeken, wat een rustige<br />

cadans creëert over dagen en weken<br />

heen. Ons voorstel om zelf elf korte<br />

teksten aan te leveren voor deze<br />

lezingen zou zowel het mentale<br />

als fysieke ritme van deze lezingen<br />

te sterk verstoren. Na overleg met<br />

de broeders kregen de elf teksten<br />

een andere nomadische ‘plaats’: in<br />

de kleine rugzakken voor de bezoekers<br />

en in de grote rugzak aan het<br />

Maria beeld. Elke kleine bezoekersrugzak<br />

bevat één van deze teksten.<br />

Het zijn alle teksten over cartografie<br />

in zijn meest brede betekenis.<br />

De teksten zijn geselecteerd door<br />

Steven Devleminck en broeder<br />

Dirk Hanssens OSB van Abdij<br />

Keizers berg.<br />

Deze publicatie is de bezoekersgids<br />

bij het tentoonstellings project<br />

(Let Yourself) <strong>Fall</strong> en is uitgegeven<br />

door LUCA School of Arts,<br />

Paleizenstraat 70, 1030 Brussel,<br />

met de steun van de Commissie<br />

Actuele Kunst van de KU Leuven<br />

en de Stad Leuven.<br />

Samenstelling<br />

en redactie<br />

Ief Spincemaille<br />

Grafisch ontwerp<br />

Raf Vancampenhoudt<br />

& Joris Verdoodt<br />

Fotografie<br />

Wim Storme<br />

© De deelnemende kunstenaars,<br />

Ief Spincemaille<br />

en LUCA School of Arts<br />

Wettelijk depot D/2017/13058/1<br />

Steek de straat over net achter OPEK.


Rope is een touw van 60 meter<br />

lang en 30 cm dik. Rope is te groot<br />

gemaakt en heeft daardoor zijn functie<br />

en betekenis verloren. Het reist<br />

rond om opnieuw een functie te krijgen<br />

en een betekenis te vinden. Het<br />

strijkt onverwacht neer en probeert<br />

de energie van een bepaalde plaats<br />

zo goed mogelijk te absorberen en er<br />

op te reageren via geïmproviseerde<br />

interventies. Wat het meemaakt en<br />

ervaart schrijft Rope neer in een blog.<br />

Rope’s ervaringen zijn de stem van<br />

een buitenstaander die niet oordeelt<br />

maar de wereld met verwondering<br />

beschrijft en aanschouwt.<br />

Tijdens (Let Yourself) <strong>Fall</strong> doet<br />

Rope geen interventies. Het fungeert<br />

louter als een symbolische prelude op<br />

de tentoonstelling. Het leidt je naar<br />

het eerste werk in het abdijpark en<br />

verbindt de abdij met het stedelijke<br />

weefsel. Rope vormt de overgang van<br />

de echte wereld naar de tentoonstellingsruimte.<br />

Het is een visueel baken<br />

dat de bezoeker helpt om de berg<br />

naar Abdij Keizersberg te beklimmen.<br />

En dit via een nieuwe trap net achter<br />

OPEK die de abdij op intieme wijze<br />

met het stedelijke weefsel heeft<br />

verbonden.<br />

IEF SPINCEMAILLE<br />

2017 – HEDEN<br />

MOUSSE, TEXTIEL — 66 M (L) X 30 CM (DIAMETER)<br />

Ga de trappen op. Volg het pad naar rechts. Ga na 50 meter door de poort<br />

aan je linkerkant naar de tuin. Volg de weg naar boven.


Super Carry is een prototype op<br />

schaal 1/1 van een logistiek model<br />

waarin meerdere diensten (taxidienst<br />

+ ophalen en levering van goederen)<br />

in één enkel voertuig worden<br />

gecombineerd. Super Carry verbeeld<br />

een ‘ecosysteem’ van verschillende<br />

diensten en voertuigen die allemaal<br />

begeleid en bestuurd worden door<br />

verschillende digitale applicaties.<br />

De shuttles hebben geen vaste routes<br />

of schema’s, maar werken binnen<br />

een vaste zone, net zoals arbeidersbijen<br />

cirkelen rond hun bijenkoningin.<br />

ROPE<br />

Door de 1/1 schaal van het prototype<br />

is Super Carry een werkend<br />

model, maar door zijn vreemde locatie<br />

in het park (waar geen wagens zijn<br />

toegelaten), lijkt Super Carry tegelijkertijd<br />

nog een utopie die zijn weg naar<br />

de realiteit nog niet gevonden heeft.<br />

Het kleine wagentje met zeven functies<br />

(taxi, pick-up, delivery, assurance, vendor,<br />

security en rental) is hier gestrand<br />

in een grensgebied tussen de reële<br />

politieke en stedelijke ontwikkelingen<br />

in de Vaartkom en de sprookjesachtige<br />

omgeving van de abdij.<br />

THOMAS LOMMÉE<br />

2011<br />

WAGEN, DAKLICHTEN<br />

FRONT<br />

Transport of people<br />

SUPER<br />

BACK<br />

Transport of goods<br />

Volg de weg tot aan het grote Mariabeeld op de rand van de berg.


CARRY<br />

Staand op de rand van de berg kijkt<br />

Maria, ‘Koningin des Hemels’ uit over<br />

de stad. Op haar linkerarm draagt<br />

ze het kind Jezus, dat een zegenend<br />

gebaar maakt over de stedelijke<br />

kern die door de vroegere omwalling<br />

gescheiden wordt van de abdij. Het<br />

enorme beeld versterkt de tweedeling<br />

tussen stad en abdij.<br />

De foto werd genomen vanuit<br />

de residentievertrekken in de abdij<br />

waar kunstenaar Bram van Breda en<br />

Ief Spincemaille verbleven. Vanuit<br />

de hoogte ziet de bezoeker het beeld<br />

met de stad Leuven duidelijk op<br />

de achtergrond. Het is alsof Maria<br />

vertrekkensklaar staat om de berg af<br />

te dalen en zich te vermengen onder<br />

THOMAS RENWART, JULIANE SCHREIBER<br />

EN CHARLOTTE STUBY<br />

2017<br />

HDPE GEWEVEN DOEK — KLEINE RUGZAK 51,5 CM (H) X 40 CM (B),<br />

GROTE RUGZAK 230 CM (H) X 160 CM (B) X 50 CM (D)<br />

de stedelingen. Thomas Renwart,<br />

Juliane Schreiber en Charlotte Stuby<br />

ontwierpen een grote rugzak die<br />

deze indruk nog versterkt. De bezoekers<br />

krijgen een kleinere maar identieke<br />

rugzak mee met daarin een<br />

sleutel, zaklamp, gids en boek.<br />

De rugzakken geven de bezoekers<br />

een net omgekeerde rol: het zijn<br />

stede lingen die de berg opklimmen<br />

en zich vermengen met de bewoners<br />

van een abdij.<br />

Net zoals de broeders een habijt<br />

dragen, worden de bezoekers op<br />

sub tiele manier geüniformeerd. De<br />

context wordt zo geritualiseerd, alsof<br />

het Mariabeeld en bezoekers deel<br />

uitmaken van een groter geheel in<br />

een theatrale setting. Naast de rugzakken,<br />

die als kostuum fungeren,<br />

trekken de zaklamp en bezoekersgids<br />

het theatrale karakter door naar de<br />

bezoeker. Ter zelfde tijd vertellen ze<br />

echter een ander verhaal; dat van de<br />

bezoeker als reiziger, die valt in een<br />

vreemde context, met slechts enkele<br />

beperkte hulpmiddelen om deze reis<br />

tot een goed einde te brengen.<br />

Elke rugzak is gemaakt op basis<br />

van één stuk textiel dat via een systeem<br />

van inschuifbare verbindingen<br />

gemonteerd werd. De textielvorm<br />

werd software matig ontworpen<br />

en gesneden met een lasercutter.<br />

De rugzakken zijn gemaakt uit HDPE<br />

(High-density polyethylene), een<br />

materiaal dat het meest gekend is<br />

van puinzakken.<br />

YOURS<br />

TRULY,<br />

Loop richting abdij tot helemaal in de hoek van het gebouw.<br />

Ga binnen via de voordeur van de abdij. Open de metalen deur in de rechterhoek<br />

van het atrium en loop de gang door tot in het voorgeborchte.


Main Service Route (MSR) is de verkeersader<br />

in conflictzones waarlangs<br />

het grootste deel van het verkeer ter<br />

ondersteuning van militaire operaties<br />

loopt.<br />

De bezoeker wordt geconfronteerd<br />

met een groep overlevenden,<br />

een pak verdwaalde honden die op<br />

onverklaarbare wijze zijn gestrand<br />

langs de Koeweitse MSR. In een<br />

poging de verzengende temperaturen<br />

en constante zandstormen tegen<br />

MARY<br />

te gaan, zoeken de dieren rusteloos<br />

bescherming achter verstrooide<br />

stukken afval. Deze wijzen op een<br />

andere, in deze context vreemde<br />

en vrijwel onbereikbare, levendige<br />

en geïndustrialiseerde wereld.<br />

Wanhopig, opgezweept en getiranniseerd<br />

graven de honden holen in het<br />

hete zandoppervlak, waarbij ze soms<br />

tegen elkaar opbotsen en blaffen<br />

om hun ene plek in de weidse woestijn<br />

te verdedigen.<br />

WIM CATRYSSE<br />

2012<br />

SINGLE-CHANNEL VIDEO INSTALLATIE — HD, 16:9, KLEUR, NIET-GESPROKEN, 00:14:58<br />

Ga terug naar het atrium. Laat de metalen deur op een kier.<br />

Neem de sleutel uit de rugzak en stop hem in het slot van de grote deur.<br />

Draai het slot open en sluit deze deur weer achter jou.<br />

Je bent nu in de abdij. Respecteer de rust en de stilte. Praat zacht. Stap langzaam.<br />

Stap verder naar rechts, tot aan het derde raam in de kloostergang.


Speciaal voor deze gelegenheid<br />

maakt Sarah De Vos een groot glasraam<br />

door middel van de eglomisétechniek.<br />

Dat houdt in dat ze achterstevoren<br />

op het glas schildert en dus<br />

eerst de meest zichtbare lagen en<br />

daarna pas de achtergrond weergeeft.<br />

Hierdoor werkt ze als het ware blind<br />

en intuïtief. Tegelijkertijd worden<br />

haar schilderijen in één beweging<br />

gemaakt. Voor Sea Change verplaatste<br />

Sarah De Vos haar atelier tijdelijk<br />

naar de abdij en werkte ze over een<br />

tijdsverloop van twaalf uur het hele<br />

werk in één keer af.<br />

Sea Change vond zijn oorsprong<br />

in een onderzoek naar verschillende<br />

beelden over de huidige stromen<br />

MSR<br />

vluchtelingen. Terwijl de media hierbij<br />

sterk inzoomt op de menselijke figuur<br />

en diens leed, liet Sarah De Vos<br />

juist dit aspect volledig achterwege.<br />

Daardoor krijgt het beeld een bredere<br />

en diepere betekenis en krijgt de<br />

toeschouwer de opportuniteit om<br />

te reflecteren.<br />

Het kunstwerk is veranderlijk<br />

naargelang de lichtinval, de reflectie<br />

van de locatie en de plek van de<br />

toeschouwer. Het raam is enerzijds<br />

volledig transparant, maar gaat<br />

anderzijds schuil achter zichzelf.<br />

Het benadrukt de spanning tussen<br />

het vlakke gesloten glas en de diepte<br />

van het geschilderde water.<br />

SARAH DE VOS<br />

2017<br />

OLIEVERF OP GLAS — 290 CM (H) X 185 CM (B)<br />

SEA<br />

Loop verder tot het midden van de kloostergang.<br />

Ga binnen in de kapittelzaal, aan je rechterzijde.


De Leuvense priester-professor<br />

Georges Lemaître was astronoom,<br />

wiskundige en natuurkundige. Hij<br />

was de grondlegger van de oerknal<br />

theorie: alles, ruimte en tijd, ontstond<br />

door een explosie uit een enorm heet<br />

punt. Lemaître bood zo een nieuwe<br />

en niet-religieuze verklaring van de<br />

schepping van het universum. Dat<br />

was niet vanzelfsprekend, aangezien<br />

Lemaître naast wetenschapper<br />

ook priester was. Ondanks de soms<br />

beklemmende context waarin hij<br />

werkte, wist hij zijn geloof toch te<br />

combineren met een wetenschapp<br />

elijke wereldvisie.<br />

Het dogma van een statisch en<br />

eeuwig heelal moest door zijn wetenschappelijke<br />

inzichten plaats maken<br />

voor een dynamische opvatting van<br />

het heelal. Door de oerknal is er een<br />

voortdurende metrische expansie<br />

van al wat bestaat. Het universum<br />

deint uit, verandert voortdurend en<br />

is eindig. Zelfs wanneer wij niets<br />

CHANGE<br />

doen, vallen we voortdurend in een<br />

nieuwe wereld.<br />

Door deze dynamische opvatting<br />

krijgt het heelal een geschiedenis.<br />

Het rode licht in de kapittelzaal<br />

weerspiegelt één moment uit deze<br />

geschiedenis. Ongeveer 400.000 jaar<br />

na de oerknal, koelde het universum<br />

voldoende af om ionen te laten<br />

recombineren tot atomen, waardoor<br />

het eerste licht in de kosmos, dat van<br />

de oerknal, eindelijk kon schijnen.<br />

En toen schiep de oerknal het licht.<br />

Het eerste licht dat het heelal verlichtte<br />

was rood. Het waren de langste<br />

golven, aan één eind van het optisch<br />

spectrum, alsof je naar de wereld<br />

keek door een rode bril. Langzaam<br />

ontstonden de andere kleuren.<br />

Vreemd genoeg volgde na deze fase<br />

de donkere eeuwen van het universum:<br />

er was geen ander licht dan het<br />

licht dat een gevolg was van deze<br />

initiële explosie, omdat de sterren<br />

en zon nog niet geboren waren.<br />

Hoeveel 1 kg weegt wordt afgemeten<br />

aan dé kilogram (Le grand K), die<br />

bewaard wordt in Parijs in het Bureau<br />

International des Poids et Mesures<br />

(BIPM). Hij is gemaakt van 90 procent<br />

platina en 10 procent iridium en is<br />

sinds 1887 hét ijkpunt voor hoeveel<br />

1 kg weegt. Wat hier getoond wordt,<br />

is één van de inox prototypes van het<br />

internationale prototype van Le grand<br />

K genaamd: 1 kg Primair. Deze kg<br />

werd ons in bruikleen gegeven door<br />

het Instituut voor Referentie Materialen<br />

en Metingen (IRMM) te Geel.<br />

Maar deze kilogram deint uit.<br />

Hij is magnetisch geworden, trekt vuil<br />

1968<br />

INOX — 59 MM (H) X 52 MM (DIAMETER)<br />

aan en neemt toe in gewicht. De laatste<br />

ijking die gebeurde op 30 januari<br />

1998 was negatief. Deze kilogram<br />

bleek toen 1 kg + 2,272 mg te wegen:<br />

2,272 mg teveel. Door deze toename<br />

beschouwt men deze kilogram als<br />

technisch defect en kan hij niet meer<br />

als ijkpunt gebruikt worden door het<br />

Instituut voor Referentie Materialen<br />

en Metingen (IRMM). Zelfs wanneer<br />

deze kilogram totaal inert is, ondergaat<br />

hij een verandering. Heeft de<br />

oerknal hier iets mee te maken? Een<br />

‘gevallen’ kilogram die in de context<br />

van deze tentoonstelling weer betekenisvol<br />

is.<br />

GEORGES LEMAÎTRE<br />

MANUSCRIPT — 21 CM (H) X 14 CM (B)<br />

MANU-<br />

1 KG<br />

PRIMAIR<br />

Ga terug naar de kloostergang en volg deze tot op het einde.


PRIMAIR<br />

De ontvankelijke stilte.<br />

Waar met toewijding<br />

de zuiverheid aanbeden wordt.<br />

In de plooien laat de tijd er<br />

zijn sporen na.<br />

Een sluier van vuil en stof.<br />

Vuil behoort tot het alledaagse en<br />

is een kostbare herinnering van het<br />

verleden. We staan hier echter niet bij<br />

stil, koesteren het reine en verheerlijken<br />

de zuiverheid. Deze tweestrijd<br />

maakt van vuil een complexe materie,<br />

die gevormd wordt door culturele<br />

opvattingen en hierdoor tal van connotaties<br />

oproept.<br />

Bram Van Breda poogde zich<br />

tijdens de voorbereiding op deze<br />

derde LUCA Biënnale te verplaatsen<br />

in de wereld van de kloosterlingen.<br />

Hij verdiepte zich in de symbolische<br />

waarde van het wassen en zuiveren,<br />

die vervat zit in de beeldvorming<br />

van het christendom. Daar ligt het<br />

SCRIPT<br />

zuiveren aan de basis van verschillende<br />

relikwieën en krijgt vuil een<br />

symbolische waarde.<br />

De Ontvankelijke Stilte vertrekt<br />

bij één van de Mariabeelden in Abdij<br />

Keizersberg. De abdij is een plek<br />

toegewijd aan het leven van Maria,<br />

die symbool staat voor de zuiverheid<br />

en ontvankelijkheid. De stoflaag die<br />

zich door de jaren heen als een sluier<br />

over het beeld heeft gelegd, wordt<br />

aangestuurd als medium. Door het te<br />

reinigen, bekomt men een afdruk van<br />

het beeld, die sterk refereert aan de<br />

totstandkoming van de Lijkwade van<br />

Turijn en de doek van Verona, waarbij<br />

het vuil op Jezus’ lichaam een afdruk<br />

naliet op textiel. Bij de Ontvankelijke<br />

Stilte is het bekomen beeld abstract.<br />

Het zit vervat in een linnenweefsel en<br />

maakt dat de nadruk ligt op de handeling.<br />

Het fungeert als een stille herinnering<br />

aan een tijdelijke handeling<br />

en een langdurige culturele opvatting.<br />

BRAM VAN BREDA<br />

2017<br />

JACQUARD WEVING IN LINNEN — 450 CM (H) X 300 CM (B)<br />

ONTVANKE-<br />

LIJKE<br />

Ga binnen in de conferentiezaal, in de traphal aan je rechterzijde.


De Andere Markt is een ontwerplabo<br />

dat samen met de bevolking denkt<br />

en werkt rond de toekomst van werkgelegenheid<br />

in Genk. Het is een<br />

verzameling wetenschappers, kunstenaars,<br />

denkers en dromers die labo<br />

en atelier hebben geruild voor een<br />

laboratorium in het midden van een<br />

wijk in Genk.<br />

Tijdens de LUCA Biënnale neemt<br />

De Andere Markt tien dagen lang<br />

STILTE<br />

een deel van de abdij Keizersberg in.<br />

Vanuit de abdij ontwikkelen ze een<br />

alternatief perspectief op werk in de<br />

voormalige industriële site aan de<br />

Vaartkom die – zoals veel andere sites<br />

– in transitie is en een nieuwe bestemming<br />

krijgt als een creatieve hub.<br />

De abdij lijkt bijna een plek van<br />

verzet in dit hele transitieproces.<br />

De bewoners volgen nog steeds de<br />

regels van Sint-Benedictus en zijn<br />

omgeven door een groen productief<br />

landschap met schapen en bijen.<br />

Vanuit het oogpunt van deze abdij,<br />

gelegen op een groene berg, inventariseren<br />

we de verhoudingen van<br />

lokale mensen en organisaties rond<br />

werk in de rest van de Vaartkomsite.<br />

Hoe verhouden de werkpraktijken<br />

van deze mensen en organisaties zich<br />

ten opzichte van de huidige omvorming<br />

van de site? We bevragen zowel<br />

figuren die de site in het verleden<br />

vormgaven (via archieven en mondelinge<br />

geschiedenis), als actoren die<br />

er vandaag aanwezig zijn. Met hen<br />

en vanuit hun vaardigheden geven<br />

we de toekomst van werk vorm en<br />

denken we na over alternatieven voor<br />

of varianten op het ‘one-size-fits-all’<br />

-transitiemodel van industrieel<br />

erfgoed naar creatieve industrie.<br />

DE ANDERE MARKT<br />

Pablo Calderón, Liesbeth Huybrechts<br />

en Mela Zuljevic<br />

2017<br />

IN-SITU ONDERZOEK<br />

DE BLIK VAN DE ABDIJ OP WERK<br />

IN TRANSITIE<br />

WORK(ING)<br />

TRANSI-<br />

Ga terug naar de traphal, neem het kunstwerk Virtual Ground en houdt deze<br />

onder je ogen. Stap rond en verken de ruimtes met dit object.


Via Virtual Ground daagt Spincemaille<br />

bezoekers uit een object met twee<br />

spiegels onder de ogen te houden<br />

en zo rond te wandelen in de ruimte.<br />

Hoewel de toeschouwer zijn blik naar<br />

de grond richt, heeft hij de indruk over<br />

het plafond te wandelen. Zijn waarnemingsvermogen<br />

wordt misleid en<br />

TION<br />

hij betreedt als het ware een ruimte<br />

die er in realiteit niet is. Zo creëert<br />

Virtual Ground een zintuiglijke ervaring,<br />

die de perceptie en de fysieke<br />

ervaring van een bestaande ruimte<br />

verstoort, verandert en in vraag stelt.<br />

Al stappend ervaart de toeschouwer<br />

een voortdurend vallen.<br />

IEF SPINCEMAILLE<br />

2011<br />

METAAL, SPIEGEL — 16,5 CM (H) X 34 CM (D) X 14 CM (B)<br />

VIRTUAL<br />

Daal de trap af. Ga beneden naar links en<br />

wandel door het zwarte gordijn naar de crypte.


GROUND<br />

Kurt d’Haeseleer & Franck Vigroux<br />

ontwikkelden de audiovisuele installatie<br />

The White vanuit een constructie<br />

gebaseerd op het Pepper’s ghostprincipe.<br />

Pepper’s ghost is een<br />

techniek uit het theater, die gebruikt<br />

wordt om de illusie van een geestverschijning<br />

op te wekken. Een glazen<br />

plaat wordt tussen de toeschouwer en<br />

de scène geplaatst, die plaat reflecteert<br />

een voor het publiek onzichtbare<br />

‘spook’-acteur. In The White worden<br />

twee witte tv-schermen weerspiegeld.<br />

De glasplaat toont echter geen<br />

wit beeld, maar twee bewegende<br />

beeldtransmissies aan elke kant van<br />

de plaat.<br />

The White is een installatie die<br />

de duistere kant van ons onderbewustzijn<br />

prikkelt. Het werk confronteert<br />

ons enerzijds met onze angst<br />

voor en onze weerstand tegen al wat<br />

vreemd is en anderzijds brengt het<br />

ons ook in aanraking met onze fascinatie<br />

voor en de aantrekkingskracht<br />

van het onbekende. Wit, een kleur die<br />

we eerder met het positieve associëren,<br />

lijkt hier een ongemakkelijke en<br />

complexe werkelijkheid te verbergen.<br />

De zintuiglijke ervaring van The White<br />

ligt ergens tussen extase en angst,<br />

zoals die van een kind dat de handen<br />

voor de ogen houdt voor iets verschrikkelijk,<br />

maar door de vingers nog<br />

steeds een glimp opvangt van wat er<br />

gebeurt. De toeschouwer krijgt een<br />

aangepaste werkelijkheid te zien en<br />

de perceptie wordt in vraag gesteld.<br />

KURT D’HAESELEER EN FRANCK VIGROUX<br />

2017<br />

MIXED MEDIA — 215 CM (H) X 112 CM (D) X 130 CM (B)<br />

De crypte is het keerpunt van (Let Yourself) <strong>Fall</strong>.<br />

Ga terug naar boven. Loop de kloostergalerij door tot in het midden. Open de deur<br />

aan je rechterzijde, ter hoogte van de kapittelzaal, en stap naar buiten.


THE WHITE<br />

Chapter 2.0 suggereert architectuur<br />

die er nooit geweest is. Het ambitieuze<br />

originele ontwerp van Abdij Keizersberg,<br />

van de hand van Pierre Langerock<br />

(1897) voorzag een grootse abdijkerk<br />

op de positie van de huidige<br />

kapittelzaal. In het verlengde van de<br />

kerk was een achthoekige ruimte getekend,<br />

midden in de binnentuin. Meer<br />

informatie dan het plan is er niet. Op<br />

de axonometrie valt de ruimte net buiten<br />

beeld. De symboliek van het plan<br />

wijkt af van de klassieke kapittelzaal.<br />

Fijn Atelier is gefascineerd<br />

door dit vreemde gegeven en maakt<br />

een hedendaagse interpretatie van<br />

het historisch grondplan – een schets<br />

van wat-geweest-had-kunnen-zijn.<br />

Door twee simpele ingrepen wordt<br />

een suggestie van de ruimte gemaakt:<br />

twee cirkels – één op het maaiveld, en<br />

één op hoogte – worden met behulp<br />

van de verbeelding van de toeschouwer,<br />

de ruimte die ooit bedacht werd<br />

door een andere ontwerper.<br />

FIJN ATELIER<br />

2017<br />

ALUMINIUM EN ELEKTRONICA — 7,5 M DIAMETER<br />

CHAPTER<br />

.<br />

Ga terug naar de kloostergang en verlaat het slot. Overhandig rugzak met de sleutel,<br />

het boek en de zaklamp Little Sun aan de suppoost. Het laatste kunstwerk<br />

van deze tentoonstelling wordt dagelijks verplaatst. Het bevindt zich ergens<br />

in de gangen rechts van de ingang.


2 0<br />

Een flight-case, gemaakt voor transport<br />

en als een opslagruimte, wordt<br />

als object opgeborgen in een depot,<br />

ergens off-stage. Het is een container,<br />

enkel een container, ontworpen<br />

om een waardevolle inhoud te<br />

beschermen. Het belichaamt ‘archivale’<br />

elementen (opslag) en beweging<br />

(transport/verplaatsing). Door de<br />

ongewone grootte wordt de flightcase<br />

hier echter een obstakel dat<br />

tegen zijn eigen functionaliteit werkt.<br />

Opslag en transport worden onhandiger<br />

en moeilijker door de afmeting.<br />

MEKHITAR GARABEDIAN<br />

2017<br />

MIXED MEDIA — 135 CM (H) X 127 CM (D) X 127 CM (B)<br />

NEVER<br />

LET<br />

A MISTAKE<br />

GO TO<br />

Verlaat de abdij.


NAWOORDWASTE<br />

nieuw werk te creëren. Een zoektocht<br />

naar een artistiek alternatief die beter<br />

Met (Let Yourself) <strong>Fall</strong> laten verschillende<br />

makers, denkers en broeders realiseerde hij in Leuven onder meer<br />

beantwoord aan zijn verbeelding. Zo<br />

zich vallen uit hun vertrouwde habitat There Is The Sun in Sint-Maartensdal,<br />

en gaan ze in interactie met elkaar. Rope in de Centrale Gevangenis,<br />

Dit wederzijdse loslaten van wat Hacking Velo bij VELO, De eerste<br />

vertrouwd en gekend is, werpt een verstoring op een Dijle-eilandje. Hij<br />

nieuw en ongekend licht, zowel op brengt mensen bij mekaar om zijn<br />

de kunstwerken als op de abdij. werk mee gestalte te geven en ontwikkelt<br />

trajecten waarbij hij zowel orga­<br />

Naast een wederzijds loslaten<br />

is er ook een wederzijds vasthouden: nisaties als buurten betrekt. Kunst is<br />

voor de monnik een vasthouden in deze ontdekkingsreizen zowel een<br />

aan een spirituele noodzaak, voor vluchtmiddel naar iets wat ongekend<br />

de kunstenaar een vasthouden aan is, als datgene waarmee dit nieuwe<br />

een artistieke noodzaak. Het is vanuit<br />

en doorheen deze dynamiek van curatorschap van (Let Yourself) <strong>Fall</strong><br />

en andere verbeeld kan worden. Het<br />

vasthouden en loslaten, autonomie volgt deze weg van zijn artistieke<br />

en heteronomie, dat verdwalen in praktijk en moet etymologisch breed<br />

een volstrekt vreemde plaats mogelijk opgevat worden als curare: een ‘zorg’<br />

is, zonder daarbij jezelf volledig te voor kunstwerken maar ook voor de<br />

verliezen. Zo betreedt ieder elkaars nieuwe en ongekende context waarin<br />

domein met een openheid, maar ook deze terecht komen.<br />

met een onwrikbare geslotenheid.<br />

De LUCA Biënnale is een tweejaarlijkse<br />

tentoonstelling met een<br />

Dit procedé van her-locatie laat<br />

nieuwe betekenissen ontstaan waardoor<br />

dingen en objecten opnieuw op LUCA alumni en studenten. Voor<br />

belangrijke maar niet exclusieve focus<br />

en op een andere manier tot leven deze editie kiest Spincemaille resoluut<br />

voor een externe locatie, met in<br />

komen. Een moment van extase<br />

waarbij iets weg van zichzelf beweegt hoofdzaak in-situ gerealiseerd werk.<br />

om iets anders te worden. Kunst De studio van Spincemaille speelde<br />

heeft, gezien als ervaring, een vitale een belangrijke rol bij de het tot stand<br />

en poëtische functie: het schept komen van de voor (Let Yourself) <strong>Fall</strong><br />

nieuwe betekenis en brengt hetzelfde gecreëerde werken. Deze tentoonstelling<br />

zou onmogelijk geweest zonder<br />

op een andere manier tot leven.<br />

Spincemaille laat zich met zijn de medewerking van de Broeders van<br />

artistieke praktijk vaak vallen in de Abdij Keizersberg en in het bijzonder<br />

van Broeder Dirk Hanssens, die dit<br />

contexten die voor hem nieuw en<br />

onbekend zijn. En dit om met en vanuit<br />

de eigenheden van deze plaatsen en inhoudelijk mee<br />

project van begin tot einde logistiek<br />

begeleidde.<br />

BIOGRAFIEËN<br />

IEF SPINCEMAILLE (°1976)<br />

www.iefspincemaille.com<br />

Het artistieke traject van Ief<br />

Spincemaille beweegt zich tussen<br />

beeldende kunst, design, theater<br />

en een breed scala van diverse<br />

werkcontexten. Hij tast de grenzen<br />

van zijn werkveld af en speelt met<br />

bestaande en nieuwe artistieke<br />

methodes en vormen. Als scenograaf<br />

werkte hij met o.a. Guy<br />

Cassiers, Ivo Vanhove, Seppe<br />

Baeyens, Heike Langsdorf. Het<br />

project There Is The Sun ontving<br />

een eervolle vermelding tijdens Ars<br />

Electronica (Linz) en werd dit jaar<br />

nog gehonoreerd met de nominatie<br />

voor de Henry Vandevelde prijs.<br />

Rope (2017). Concept en realisatie<br />

– Ief Spincemaille. Technische<br />

realisatie – Bout De Beul. Geweven<br />

door de gedetineerden in gevangenis<br />

Leuven Centraal, België.<br />

Rope is een commissie van N.O.W.<br />

Geproduceerd door N.O.W., de<br />

Vlaamse Overheid en Werktank.<br />

THOMAS LOMMÉE (°1979)<br />

www.intrastructures.net<br />

www.openstructures.net<br />

Thomas Lommée is de oprichter<br />

van Intrastructures, een pragmatisch-utopische<br />

design studio die<br />

het ontwerpen van producten,<br />

diensten en systemen gebruikt<br />

als een middel voor verandering.<br />

Ook is hij de initiator van Open­<br />

Structures, een project dat de<br />

mogelijkheid van een open<br />

modulair systeem, een constructie<br />

model waarbij iedereen ontwerpt<br />

voor iedereen. Sinds 2010 doceert<br />

Lommée regelmatig aan de Design<br />

Academy Eindhoven en het ENSCI<br />

in Parijs. Hij woont en werkt in<br />

Brussel.<br />

THOMAS RENWART (°1995),<br />

JULIANE SCHREIBER (°1991)<br />

EN CHARLOTTE STUBY (°1989)<br />

www.charlottestuby.com<br />

www.julianeschreiber.com<br />

www.thomasrenwart.tumblr.com<br />

Juliane Schreiber is geboren te<br />

Hamburg, Duitsland. Bachelor in<br />

modeontwerp (2014). Specialisatie<br />

in kostumering en textielontwerp.<br />

Masterstudent Textielontwerp in<br />

LUCA School of Arts, Gent.<br />

Charlotte Stuby is geboren te<br />

Vevey, Zwitserland. Momenteel<br />

gevestigd in Brussel. Bachelor<br />

in Beeldende Kunsten, ECAL,<br />

te Lausanne (2013). Masterdiploma<br />

Textielontwerp, LUCA School of<br />

Arts, Gent (2017).<br />

Thomas Renwart is geboren te<br />

Gent, België. Derdejaars bachelor<br />

student Textielontwerp, LUCA<br />

School of Arts, Gent. Kleermaker,<br />

gespecialiseerd in ‘floral design’<br />

en woorden.<br />

Yours Truly, Mary (2017) werd gerealiseerd<br />

in opdracht van de LUCA<br />

Biënnale<br />

WIM CATRYSSE (°1973)<br />

www.wimcatrysse.com<br />

Al sinds het einde van de jaren<br />

negentig onderzoekt Wim Catrysse<br />

de dynamiek van zelf geconstrueerde<br />

architecturale settingen of<br />

de mogelijk fictieve karakteristieken<br />

van fenomenale omgevingen.<br />

Catrysse’s artistieke benadering<br />

combineert intuïtief met technisch<br />

redeneren, wat vaak leidt tot<br />

complexe cinematografische<br />

beeldconstructies.<br />

MSR (2012). Productie: Escautville.<br />

Co-productie: theatergezelschap<br />

De Parade.<br />

SARAH DE VOS (°1985)<br />

www.sarahdevos.be<br />

Sarah De Vos verkent in haar<br />

schilderijen, vertrekkende van<br />

momentopnames die ze zelf vastlegt,<br />

het misleiden en verleiden<br />

van de waarneming. Zowel technisch<br />

als inhoudelijk bouwt<br />

ze een gelaagdheid op. Door<br />

manipulatie van kadrering, reflectie<br />

en contrast wordt een heldere<br />

blik op het schilderij gehinderd.<br />

De Vos woont en werkt in Leuven.<br />

Ze studeerde schilderkunst aan<br />

Sint-Lukas Antwerpen en volgde<br />

een postgraduaat op De Ateliers<br />

in Amsterdam. Ze heeft een atelier<br />

in Batiment A in Leuven.<br />

Sea Change (2017) werd gerealiseerd<br />

in opdracht van de LUCA<br />

Biënnale.<br />

BRAM VAN BREDA (°1992)<br />

www.bramvanbreda.be<br />

Het werk van LUCA-Alumnus<br />

Bram Van Breda is een constant


evragen van de eigen omgeving,<br />

getypeerd door een tactiel karakter.<br />

Met een opleiding Grafisch<br />

Ontwerp en Textielontwerp plaatst<br />

hij zich op het snijvlak tussen toegepaste<br />

en autonome kunst. LUCA<br />

Showcase 2016 – prijs Residentie<br />

BAC atelier 2017.<br />

Ontvankelijke stilte (2017) werd<br />

gerealiseerd in opdracht van de<br />

LUCA Biënnale en mede mogelijk<br />

gemaakt door Deltracon.<br />

Met dank aan Charlotte Cardyn,<br />

Bettie Boersma.<br />

DE ANDERE MARKT (°2014)<br />

www.deanderemarkt.be<br />

De Andere Markt is een ontwerplabo<br />

dat samen met de bevolking<br />

denkt en werkt rond de toekomst<br />

van werkgelegenheid in Genk. Het<br />

is een verzameling wetenschappers,<br />

kunstenaars, denkers en<br />

dromers die labo en atelier hebben<br />

geruild voor een laboratorium in<br />

het midden van een wijk in Genk.<br />

Liesbeth Huybrechts, Teodora<br />

Constantinescu, Oswald Devisch,<br />

Dirk Osinga (UHasselt), Pablo<br />

Calderon, Katrien Dreessen, Ben<br />

Hagenaars, Niek Kosten, Andrea<br />

Wilkinson (LUCA/KU Leuven),<br />

Boumediene ‘boemie’ Belbachir<br />

(fotograaf), Sarah Rombouts<br />

(Studio Refugee), Thomas Billen<br />

(grafisch ontwerp). De Andere<br />

Markt wordt ondersteund door<br />

UHasselt Faculteit Architectuur,<br />

LUCA School of Arts en Stad Genk.<br />

WORK(ING) TRANSITION. De blik<br />

van de abdij op werk in transitie<br />

(2017) werd gerealiseerd in<br />

opdracht van de LUCA Biënnale.<br />

KURT D’HAESELEER (°1974)<br />

www.kurtdhaeseleer.com<br />

De Beul. Productie: Werktank.<br />

In samenwerking met: Cie d’autres<br />

cordes. Met de steun van de<br />

Vlaamse overheid en SCAM Parijs.<br />

Met dank aan Malika Gouider,<br />

Cas-co (Josine De Roover), Wim<br />

Janssen.<br />

FIJN ATELIER (°2015)<br />

www.fijnatelier.be<br />

Sinds 2015 is fijn atelier de samenwerking<br />

tussen Anne-Valérie de<br />

Mûelenaere (°1986) en Liesbeth<br />

Put (°1986). Het jonge architectuuratelier<br />

uit Leuven koestert de<br />

ambitie om elke vraag te beantwoorden<br />

met een verfijnd, maar<br />

sober concept. Hun werk situeert<br />

zich op het raakvlak tussen architectuur,<br />

interieur en installatie.<br />

Chapter 2.0 (2017) werd gerealiseerd<br />

in opdracht van de LUCA<br />

Biënnale. Met dank aan Manu-<br />

Projects.<br />

MEKHITAR GARABEDIAN (°1977)<br />

www.garabedian77.be<br />

Mekhitar Garabedian maakt<br />

gebruik van diverse media zoals<br />

tekeningen, video, fotografie en<br />

installaties. Zijn werk vertrekt<br />

vaak vanuit zijn ervaring als<br />

migrant en speelt in op de humor<br />

en poëtische kwaliteiten die hij<br />

vindt tussen talen, culturen en<br />

geschiedenissen. Net zoals zijn<br />

‘diasporische’ identiteit gelaagd is,<br />

zo echoot zijn werk met een veelheid<br />

aan referenties uit literatuur,<br />

muziek, filosofie en beeldende<br />

kunst. Garabedian is momenteel<br />

verbonden aan KASK/School<br />

of Arts, Gent, als postdoctoraal<br />

onderzoeker.<br />

Kurt d’Haeseleer (1974) is beeldend<br />

kunstenaar en artistiek leider van<br />

Werktank. Hij werkt vooral met<br />

video en werkte samen met o.a.<br />

Guy Cassiers, Franck Vigroux, Jon<br />

Hassell, Köhn, Mika Vainio, Ictus, …<br />

Hij is gekend voor zijn extreme<br />

videomanipulaties en vertaalt de<br />

aanwezigheid van media in de<br />

samenleving naar meta-beelden.<br />

The White (2017). Concept & video:<br />

Kurt d’Haeseleer. Muziek: Franck<br />

Vigroux. Ontwerp & realisatie<br />

object: Ief Spincemaille & Bout


Laat je vallen.<br />

Leer slangen te observeren.<br />

Plant onmogelijke tuinen.<br />

Nodig een gevaarlijk persoon uit op de thee.<br />

Maak kleine tekentjes, die “ja” zeggen en verdeel ze overal door je huis.<br />

Word een vriend van vrijheid en onzekerheid.<br />

Verheug je op dromen.<br />

Huil bij een film.<br />

Schommel zo hoog je kunt op een schommel in het maanlicht.<br />

Verzorg verschillende stemmingen.<br />

Weiger “verantwoordelijk” gemaakt te worden.<br />

Doe het uit liefde.<br />

Doe een boel dutjes.<br />

Geef geld verder. Doe het nu, het geld zal volgen.<br />

Geloof in toverkunst. Glimlach veel.<br />

Baad in het maanlicht.<br />

Droom wilde, fantastische dromen.<br />

Teken op muren.<br />

Lees elke dag.<br />

Stel je voor dat je betoverd bent.<br />

Speel met kinderen.<br />

Hoor oude mensen aan.<br />

Open je, duik er in, wees vrij.<br />

Prijs jezelf, laat de angst vallen.<br />

Speel met iedereen.<br />

Verzorg het kind in jezelf.<br />

Je bent onschuldig.<br />

Bouw een burcht van dekens.<br />

Word nat.<br />

Omarm bomen.<br />

Schrijf liefdesbrieven.<br />

– Joseph Beuys

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!