Naar een visionaire woningbouw
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
9<br />
INLEIDING<br />
PROCES<br />
Methodologie:<br />
– deskundigen<br />
– literatuurstudie<br />
– input steunpunt ruimte & wonen<br />
– interviews<br />
– workshops<br />
– buitenlandse expertise<br />
1. Vaststellingen en trends woonproductie<br />
Beleid<br />
Woonproducten & typologieën<br />
Operationeel kader<br />
2. Beleidsknelpunten<br />
3. Kansen en opgaven<br />
Huidig onderzoek<br />
Testcase IABR<br />
Potentieel vervolgtraject<br />
4. Innovatieprogramma Wonen<br />
Piloot studies ism alliantie<br />
5. Input voor het beleid (centraal)<br />
Woonbeleidsplan<br />
Beleidsplan Ruimte Vlaanderen<br />
6. Resultaten pilootprojecten (lokaal)<br />
Implementatie<br />
Beleidsinput<br />
Fig. 0.2 Schema van het onderzoekstraject.<br />
Alles onder de stippellijn is <strong>een</strong> mogelijk vervolgtraject waar deze studie <strong>een</strong> aanzet voor kan zijn.<br />
0.3 Ambities van de studie<br />
<strong>Naar</strong> <strong>een</strong> <strong>visionaire</strong> <strong>woningbouw</strong><br />
Aan de basis van deze studie ligt de vaststelling dat <strong>een</strong> ongebreidelde<br />
gelijkmatige verspreide verstedelijking als gevolg<br />
van <strong>een</strong> wildgroei van verkavelingen en vrijstaande ééngezinswoningen,<br />
niet meer gewenst, noch houdbaar is. Er is nood<br />
aan <strong>een</strong> nieuwe ‘<strong>visionaire</strong> <strong>woningbouw</strong>’ die <strong>een</strong> duidelijke<br />
trendbreuk markeert met deze traditie. De vraag stelt zich<br />
welke nieuwe woonvormen in de toekomst gewenst zijn rekening<br />
houdende met belangrijke maatschappelijke uitdagingen<br />
zoals grondschaarste, betaalbaarheid, milieubescherming,<br />
mobiliteit, vergrijzing, gezinsverdunning etc. Zoals terecht in<br />
de beleidsnota wordt aangehaald, kan woontypologie hierbij<br />
niet losgekoppeld worden van het begrip woonomgeving.<br />
Woonkwaliteit betekent immers meer dan all<strong>een</strong> <strong>een</strong> goede<br />
woning en heeft ook betrekking op de ruimere context waarin<br />
de woning zich bevindt.<br />
Deze studie moet gesitueerd worden binnen <strong>een</strong> ruimere<br />
context, die is begonnen bij de campagne ‘Wonen in<br />
Meervoud’ in 2009. 4 Met deze campagne werd geïnvesteerd<br />
in kennis en know-how omtrent kwalitatief verdichten via<br />
collectieve <strong>woningbouw</strong>. Een prijs, boek en website zetten<br />
exemplarische architectuurprojecten in de kijker. De campagne<br />
bevestigde dat er in Vlaanderen heel wat expertise en<br />
know-how bestaat op vlak van innovatieve architectuurtypologieën.<br />
Maar met deze campagne komt ook <strong>een</strong> duidelijke<br />
contradictie naar voor. Niettegenstaande kwalitatieve<br />
woonomgevingen <strong>een</strong> beleidsprioriteit zijn, staat tegenover<br />
deze goede voorbeelden de realiteit van de generieke<br />
<strong>woningbouw</strong>productie, die veraf staat van de kwaliteit van<br />
deze unieke voorbeelden. Dit leidt tot de vaststelling dat <strong>een</strong><br />
onderzoek naar de uitdagingen van het wonen niet beperkt<br />
kan blijven tot het niveau van de woningtypologie. De woonproductie<br />
in zijn geheel moet beschouwd worden, en hierop<br />
moet ingegrepen worden om aan deze contradictie te ont-<br />
snappen en de beleidsdoelstelling van kwalitatieve woonomgevingen<br />
te realiseren.<br />
Deze ambitie betekent dat er niet ingezoomd wordt op<br />
niches op de woonmarkt, waar er niettemin ook belangrijke<br />
uitdagingen liggen, maar waar de uitdagingen van <strong>een</strong> zeer<br />
specifieke aard zijn. Als voorbeeld kunnen we ‘zorgwonen’<br />
aanhalen, dat met de vergrijzing aan belang wint, maar naar<br />
woontypologie is dit zo specifiek dat het niet verbijzonderd<br />
wordt in het kader van deze studie.<br />
Innovatieprogramma<br />
Het effectief uitwerken van nieuwe woonvormen valt buiten<br />
het bestek van het onderzoek. Deze studie wil voorbereidend<br />
werk daarvoor leveren en kan beschouwd worden als <strong>een</strong><br />
nieuwe stap van <strong>een</strong> innovatietraject dat inzet op de vernieuwing<br />
van het wonen in Vlaanderen. Dit innovatietraject<br />
moet effectief antwoorden formuleren op de vraag ‘hoe we de<br />
schaarse ruimte moeten inschakelen om voldoende woningen<br />
te voorzien op maat van ieder<strong>een</strong>’. Deze studie zal dus<br />
de uitdagingen van het wonen scherpstellen en de kansen en<br />
opgaven definiëren waar in de toekomst op zal moeten ingezet<br />
worden om <strong>een</strong> trendbreuk te realiseren.<br />
Opbouw van de studie<br />
Op basis van bovenstaande opmerkingen kan de opbouw van<br />
de studie toegelicht worden. Het eerste deel van de studie is<br />
<strong>een</strong> analytische interpretatie waarin de mechaniek van de<br />
<strong>woningbouw</strong>productie wordt uit<strong>een</strong>gelegd. Vanuit deze<br />
analyse wordt beargumenteerd dat <strong>een</strong> trendbreuk noodzakelijk<br />
is. Deze analytische interpretatie draagt de aanzet in<br />
zich voor het tweede deel van de studie, waarin op <strong>een</strong> meer<br />
exploratieve manier onderzocht wordt wat de kansen en<br />
opgaven voor <strong>een</strong> trendbreuk zijn.