Musée De L'inconnu

Musée
de L’inconnu
Ief Spincemaille

Musée
de l’inconnu

Voorwoord / Preface ..................................................4
Collectie / Collection.................................................7
Logboek NL............................................................17
Logbook ENG..........................................................35
Colophon...............................................................52
Musée
de L’inconnu
Ief Spincemaille

Vorig jaar bouwde Ief Spincemaille op het grasveld van
het wooncomplex Sint-Maartensdal te Leuven een klein
aarden museum. De collectie van het museum bestond
uit maquettes en replica’s van eigen werk die hij maakte
over licht, lucht, onmetelijke afstanden en de horizon.
Met dit Musée de l’inconnu ging Spincemaille op zoek naar
grondstof voor een nieuw werk. Naar wat bewoners en
voorbijgangers denken en voelen als ze hun blik naar de
blauwe hemel richten. Werk tonen met het oog op het
maken van een nieuw werk. Het museum als ‘Mouseion’:
tempel der Muzen die kunst en wetenschap inspireren.
Spincemaille ontving heel wat bezoekers in het museum
en dwaalde uren van deur tot deur. Mensen brachten
voedsel. Riepen hem toe vanop de balkons. Nodigden
hem uit om te blijven slapen. Na twee weken ging het
museum dicht. Het spiegelend dak van het museum werd
verwijderd, zodat de regen het aarden paviljoen terug
kon overleveren aan de natuur.
Tijdens deze twee weken durende beeldende performance
vertrouwde Spincemaille zijn reflecties en
ervaringen toe in een logboek. Een verslag over de
poëzie, absurditeit en moeilijkheden die ontstaan wanneer
een kunstenaar met de premissen van het kunstenaarschap
zelf experimenteert, en zich ingraaft in een
sociaal woon complex om er een kunstwerk te maken over
het onbekende.
Last year Ief Spincemaille built a small earthen museum
on the grass square in front of the Sint-Maartensdal residence
in Louvain. The museum’s collection consisted
of models and replica’s of Spincemaille’s own work with
as subjects light, air, immeasurable distances and the
horizon. With his Musée de l’inconnu Spincemaille went
searching for materials for new work. He asked residents
and passers-by what they felt when they gazed at the
blue sky. He exhibited his work with the creation of new
work in mind. The museum was a mouseion, a temple for
the muses who inspire art and science.
Spincemaille received a lot of visitors and wandered
from door to door for hours. People brought over food,
addressed him from their balconies and invited him to
stay the night. After two weeks the museum was closed
and the reflecting roof removed, so that the rain could
surrender the earthen pavilion to nature.
During his two-week visual performance, Spincemaille
wrote down his reflections and experiences in a journal.
It became an account of the poetry, the absurdity and the
difficulties that arise when an artist experiments with the
premises of artistry itself, and engulfs himself in a social
housing complex in order to make a work of art about
the unknown.
4
5

Collectie / Collection

Cat. 1 Ief Spincemaille, Behind the horizon, 2016. Scale model
9

Cat. 2 Ief Spincemaille, Dear Madam, Sir, 2016. Scale model
11

Cat. 3 Ief Spincemaille, Dispersion, 2016. Scale model
13

Cat. 4 Ief Spincemaille, Lightmap, 2016. Scale model
15

Logboek
nl

28 september 2015
De eerste steen is gelegd. Het was mooi weer. Het bouwen
gaat vlotter dan gedacht.
De eerste dag was bovenal een reality check. De eerste
buurtbewoners komen langs en vragen wat je aan het
doen bent. Leg het nu maar eens uit. Niet langer aan je
collega’s of op een blad papier, maar aan een groep kinderen
die pamfletten uitdeelt voor hun frietavond. Aan
twee Noord-Irakezen wie je niet krijgt uitgelegd dat de
stenen van leem zijn omdat ze steeds lijm blijven verstaan.
Dat je hier bent om zo ver mogelijk naar boven te kijken,
naar de blauwe lucht. Omdat je dat zelf jaren gedaan
hebt en daar tientallen werken over hebt gemaakt. Dat je
dit nu niet meer alleen wil doen maar met anderen. Om
te weten te komen wat dit zo ver mogelijk kijken met hen
doet, waaraan zij denken, wat zij voelen.
Het eerste wat ik hoorde was een schaterlach, een
innige dronken omhelzing. Vervolgens wat amper verstaanbare
klanken maar ook de boodschap dat hij “komt
kijken als het museum klaar is”. Het tweede wat ik me
herinner is de reactie van een kind. “Waar denk je aan als
je naar de blauwe hemel boven je kijkt?” De jongen keek
naar boven. De wind stak even op. “De wind”, zei hij.
Ik heb besloten elke dag te schrijven, als in een dagboek.
Om vast te houden wat ik heb gehoord en gezien,
en om beter te vinden wat ik hier zoek. Want we zijn
luchtgravers. Met ons drieën graven we naar boven, via de
hoofden, harten en woorden van mensen. Op zoek naar
19

iets waarvan we nog niet weten wat het is. Daarom is Sint-
Maartensdal voor even ook ons levensgroot atelier, ons
levensgroot grondstofreservoir. Om iets te maken waarvan
we nog niet goed weten wat het gaat worden. Tot dusver
een schaterlach, en “de wind”. Alvast een goed begin.
20
30 september 2015
Zelden is er een hele dag niet één enkel wolkje aan de
Belgische hemel, en dat op een dag dat je een bouwwerk
over de lucht uit aarde optrekt. Het staat er.
Een huisje bouwen gebeurt volgens plan en is zonder
veel risico. Participatie en co-creatie met een buurt
daarentegen is niet te plannen en riskant. Hoogstens
weet je waar je vertrekt, maar niet waar en of je ergens
zal geraken. Zeker als je de uitdaging aangaat om in een
wijk als deze te praten over iets waar sowieso al moeilijk
over te praten valt. Het oneindige. Spiritualiteit.
Het onbekende.
Ik zal niet anders kunnen dan met ziel en lichaam
dit avontuur in te duiken. Dat heb ik vandaag beseft.
Daarvoor heb ik een leeg hoofd nodig, en tijd. Ik heb
besloten om al mijn afspraken van volgende week te verzetten.
Vanaf maandag vijf tot zondag elf oktober zal ik
enkel hier verblijven, fysiek en mentaal.
Kunstenaar Bas Jan Ader ging in 1975 op zoek naar
‘The Miraculous’. Met een kleine zeilboot probeerde
hij de Atlantische Oceaan over te steken. Hij verdween.
Verdonk. Dit avontuur voelt ook aan als een zoektocht
naar ‘The Miraculous’, met een klein bootje op open zee.
Ader’s verdwijnen was misschien wel het meest compromisloze
antwoord, maar wat is de waarde er nog van als
je er je leven bij moet laten? Naar boven kijken, zo ver
mogelijk, zonder het leven er bij te laten. Verdwijnen,
een week lang, om daarna weer terug te komen.
21

Morgen worden de spiegels op het dak van het huis
geplaatst en zullen ze de lucht reflecteren. Voor het
eerst zullen de stenen de lucht dragen.
04 oktober 2015
Wolkenzucht. Of zoiets. Nog nooit heb ik zo verlangd
naar een bewolkte hemel, om eindelijk een reflectie van
blauwe lucht met wolkjes in het spiegelende dak te kunnen
zien. Alsof het lot ermee gemoeid was deze week. Ik
heb ze geteld, nul wolken, van dinsdag tot vrijdag. Pas
sinds gisteren en vandaag wolken op het dak, en daartussen
ontwrichtende reflecties van Braem’s werk.
Maar alles is klaar nu, het museum zelf, en de kleine
kunstwerken voor in het museum. Benieuwd wat de dag
gaat brengen.
22
23

05 oktober 2015
Zo zwaar als zestig stenen. Om een doorgang te kunnen
maken naar wat ik wil vinden. Weinig mensen zijn thuis.
Van de elf waar ik mee gesproken heb waren er acht
anderstaligen. De analogie met een mijnsite blijft overeind.
Naar boven graven. Moeizaam. Enkel op grond
en stenen stoten. Tot je iets vindt, weinig in hoeveelheid
maar in waarde meer dan voldoende, opdat al het voorgaande
werk de moeite was.
Ik kwam uit blok 1B toen er drie mensen en een
kindje voor het museum stonden. Een vrouw uit Irak,
Manuel en een vrouw uit Nederland met haar dochter
Remy. Ze zijn zeker drie kwartier gebleven, in een museumpje
van 2 op 2 meter. Voor de vrouw uit Nederland
was het universum als een gevangenis. Het stopt. Je kan
daar met geen machine door, met niets. Voor de vrouw
uit Irak betekent ‘boven’ rust. Vertrouwen. Heel andere
associaties. Ondertussen hadden ze elkaar wel aangesproken
over iets concreter: of ze een muurschildering
kon maken in de slaapkamer van haar dochter. Slapen.
“Ik denk dat ik hier ergens blijf slapen. Misschien in het
museum”, zei ik ergens tijdens ons gesprek. Manuel vond
dat geen goed idee. “Ge moogt bij ons slapen als ge wilt.”
Er is materiaal te vinden, moeizaam maar mogelijk.
Zo moeizaam het is om over de lucht te spreken,
zo gemakkelijk spreken mensen over onze zestig zelfgemaakte
stenen. Alsof fysiek gewicht rechtevenredig
is met discursief gewicht. Morgen geeft Bout hier
24
op vraag van Juan op het grasveld een workshop over
hoe we ze gemaakt hebben. Lijm en leem blijven voor
verwarring zorgen.
25

06 oktober 2015
Omdat we een grote spade willen maken hebben we vanochtend
een boom meegebracht, die we zondag tijdens
onze finissage recht gaan hijsen. Met het blad naar de
lucht gericht. Om iets meer te maken dan enkel gesprekken.
We zijn immers luchtgravers.
Een boomstam van zeven meter ligt hier op twee
schragen en wordt bewerkt door Bout. Het geluid van
een kettingzaag. Blok 2B dat als een amfitheater voor ons
uit reist. Je loopt niet elke dag met een brullende kettingzaag
door een stad. Vijf minuten oorverdovend lawaai, net
lang genoeg om de dikke knoken van de boom te schaven.
Net niet te lang om iedereen in Blok 2B horendol te
maken. Vanaf nu bewerken we de stam met de hand.
Mannen met camera’s. De hele dag cirkelde er wel
ergens een man met een camera rond het museum.
Het licht was bijzonder gisteren, misschien daarom. De
reflecties van Renaat Braems werk op het dak van ons
museum zijn interessant materiaal.
Dat was buiten, maar u heeft natuurlijk nog niet
gezien wat in het museum staat. Vijf maquettes of reproducties
van eigen kunstwerken. Alle gaan ze over verte. Ik
heb ze geordend volgens kijkrichting: van heel ver naar
onder tot heel ver naar boven.
26
08 oktober 2015
De oorsprong van het woord museum is mouseion, tempel
der muzen. Een mouseion was in het oude Griekenland niet
enkel een plaats voor conservatie, zoals een museum, maar
ook voor creatie, inspiratie en contemplatie. Het was zowel
een plek waar colleges werden gegeven als een bibliotheek
en een tentoonstellingsruimte. Musée de l’inconnu is een
mouseion. Het conserveert werken met het oog op onderzoek,
ontdekking en creatie.
Als conserven in een blik, zo staan we er vaak. Met als
absolute record met z’n zestienen, omgerekend een plekje
van 25 vierkante centimeter voor elke bezoeker. Van een
echte rondleiding kan je dan niet meer spreken, maar het is
misschien wel de meest gepaste manier om werk over licht,
de horizon en mijn verste buurvrouw te tonen.
Vanaf de middag hebben we onophoudelijk bezoekers
gehad. Rond drie uur kwam Bout vanuit het atelier naar
hier gewandeld met de spade op zijn schouders. Zes meter
lang, voor landbouwers of luchtgravers met ambitie. Drie
dagen geleden stond ik met hem nog te kijken naar een
boompje in een bos. Vandaag ligt het boompje hier in een
vreemde stad, geschuurd, gezaagd en tot een veel te grote
spade verwerkt. Morgen wordt hij weer rechtgezet, met
het blad naar de lucht gericht.
Geven is krijgen. Ik deel mijn gedachten en werk met
de bezoekers. Na de rondleiding stap ik met hen naar buiten.
Alsof ik daar in hun museum ben en er hun gedachten
en indrukken krijg, als bronmateriaal voor nieuw werk.
27

Soms krijgen we ook echte geschenken. Gisterenavond
heeft iemand van de afgeschaafde houtkrullen een kraal
gemaakt en aan de ingang van het mouseion gehangen.
28
09 oktober 2015
Als ik staand op het grasveld vanuit het museum naar het
grote appartementsgebouw voor mij kijk, is het net alsof
ik op een grote theaterscene sta. Ik zie voor mij een hoge
muur van loges, stoelen en balkons. Met deze associatie
ging ik al aan het werk tijdens het vorige project op dit
grasveld: ‘There is the sun’. Een theaterspot plaatsen op
één van de hogere balkons zou een manier zijn om deze
referentie naar het theater te articuleren: vanuit de appartementen
(de zaal) het grasveld (de scène) belichten.
Ik moest iemand vinden die bereid zou zijn om zijn/
haar terras te laten gebruiken. In de voormiddag ben
ik hiervoor een paar uur van deur naar deur gelopen.
Aanbellen. Spreken. Deuren die op een kier blijven. Soms
toch binnen mogen. Voelen dat je nog niet kan vragen om
een balkon te gebruiken zonder iets te moeten forceren.
Weer naar buiten. In het museum zelf mensen aanspreken:
“Woon jij in blok 2B? Ken jij er iemand?” Niemand.
Ten einde raad dan maar met krijtspray op het gras
schrijven: “Mag ik deze avond iemand zijn/haar balkon
gebruiken om een spot te zetten a.u.b.? GSM
0494/083549.” En wachten, naast de tekst, de balkons
afspeurend op zoek naar bewoners. Na een kwartier:
“Mijnheer! Mijnheer!” Een stem linksboven, vanop
het derde.
“Hoe groot is die spot?”
“Niet groot mevrouw.”
“Welk appartement?”
29

“309.”
Als je met als doelstelling het maken van een werk
rondloopt in de appartementen, wandel je niet gewoon
door een gebouw. Je dwaalt door een onbekende wereld,
een mentale ruimte waarin je naar iets op zoekt bent.
Het is iets grensoverschrijdend. Je probeert grenzen te
passeren die mensen hebben opgebouwd tussen zichzelf
en de buitenwereld. Aanbellen. Vragen. Openingen proberen
te maken, zowel fysiek als mentaal. Soms ook het
vreemde gevoel dat ik iets doe wat niet mag. Alleen ronddolend
in blok 2B, als een vreemde, een niet-bewoner,
een dief op zoek naar grondstof.
Weer iemand die een geschenk is komen brengen,
een picknickmand met twee gebakken haringen, inclusief
plastiek borden, bestek en citroendoekjes om onze handen
af te vegen.
Al die sociale interacties. Het aanbellen, praten,
interviewen, de teksten op het grasveld. Waarom doe ik
dit hier eigenlijk? Het is misschien de enige manier om
dit werk te maken, om te zeggen wat ik wil zeggen. Zoals
een beeldhouwer eerst op zoek gaat naar de juiste steen
om te kunnen houwen wat hij wil, is deze plek en de
manier waarop ik ermee in interactie ga mijn juiste steen,
om te kunnen maken en zeggen wat ik moet maken.
Door het creëren van verschillende interactiesystemen
(de rondleidingen, de tekst op de grond, de spade,
de tafel en koffiezet) ontstaan er verschillende interacties.
En omdat deze interacties gesystematiseerd zijn, verlopen
30
ze in een bepaalde richting. Ze zijn gestuurd. Ik probeer
ze steeds rond eenzelfde centrum te laten cirkelen, zodat
ze dit centrum langzamerhand zichtbaar maken. Wat zo
oplicht is misschien wat ik zoek, wat ik wil zeggen en
maken. De vorm (participatie en co-creatie) vloeit noodzakelijk
voort uit de inhoud.
Deze manier van creëren leunt aan bij relationele
esthetica, zoals Nicolas Bourriaud dit beschrijft in zijn
verzameling essays Relational Aesthetics (1998). De esthetische
ervaring wordt er geconstitueerd door middel van
sociale interacties. Maar als sociale relaties belangrijk
zijn voor het esthetische in dit werk, is het belangrijk dat
we deze relaties serieus nemen. Dat het niet alleen relaties
tussen gelijken (ik had dit ook in de inkomhal van
een museum of een school kunnen doen) zijn, maar dat
er ook een grote dosis antagonisme, tegenstellingen en
diversiteit aanwezig is, zoals Claire Bishop terecht argumenteert
in Antagonism and Relational Aesthetics (2004).
Morgen is de laatste dag. Een einde is goed in dit
geval, omdat het ook een begin zal zijn van iets nieuws,
het monteren van al ons ontgonnen materiaal tot een
werk. Maar nog eerst twee dagen van interacties, en
gebakken haring. Misschien.
31

11 oktober 2015
We eindigen zoals we zijn begonnen, onder een wolkenloze
hemel. Twee weken lang verdwijnen en nu weer
terugkomen. Zo leek het toch gisteren, toen het dak van
het museum werd getild en we omwille van de veiligheid
twee stenen van het museum losmaakten. Het dak
en de stenen hielden niet enkel het museum maar ook
een wereld waar we een week lang in hebben rondgedwaald
bij elkaar. Samen met het demonteren van die
dingen, viel ook die wereld uit elkaar. En kwamen we
weer terug. Dakloos.
Zoals met alle communicatie rond dit project, hebben
we de finissage enkel aangekondigd in Sint-Maartensdal,
met krijt op het gras en met affiches in de gebouwen.
Zondag om drie vond ze plaats. We hebben de mensen
iets te drinken aangeboden. Met iedereen hebben
we het spiegelende dak (met volledige reflectie van de
blauwe lucht) van het gebouw gehaald. Tot grote blijdschap
van veel bezoekers werden nadien de werken verloot.
Het waren prints en replica’s, vaak beschadigd door
de vele aanwezigen in het kleine museum. Er was genoeg
volk, en achter de ramen zag ik mensen meekijken vanuit
hun appartement.
Dat was het feest, maar het einde zal me het meest
bijblijven. Magda, uit appartement A0012, bedankte
ons en toen volgde er een applaus. Ik groette met mijn
hoofd en bedankte Bout, Ibrahim en Iwona die er ook bij
stonden. Dat applaus was frappant. Niet omwille van de
32
erkenning, maar omdat iets wat zo eigen is aan finissages
en theatervoorstellingen zich hier voordeed tijdens iets
wat de facto de structuur had van een buurtdrink.
Door het applaus werd duidelijk dat dit voor iedereen
iets anders is. Een afsluiting van een twee weken
durende performance/avontuur/reis, hoe je het ook mag
noemen. Een tijdelijke opening in de dagdagelijksheid
naar ergens anders, die met het applaus weer finaal werd
gedicht. Toen ging het zaallicht aan, om in theatertermen
te spreken. Toen verdween de magie, de vuile bekers in
de vuilnisbakken en het dak terug naar het atelier.
Wat rest van het museum zal door de regen worden
weggespoeld. Ondertussen zullen wij al het materiaal
monteren tot een film en alles klaarmaken voor de tweede
act: het tonen van de film op een groot projectiescherm en
het warm maken van de bewoners om hun terras als loge
te laten gebruiken door een breed publiek, opdat iedereen
van daaruit kan beleven wat zij/wij hebben gezien.
Voor de aanvang van dit avontuur was mijn enige
verwachting dat het project zich zou hechten aan buurt
en bewoners. Dat is gebeurd. Zeker. En hoe dit gebeurd
is, had niemand ooit kunnen voorspellen. Net zoals dit
einde. Magda. Het applaus. Zo zijn de dingen die gebeurden
vaak vanzelf gebeurd, alsof ze zichzelf regisseerden.
Alsof iedereen zichzelf regisseerde, op een juiste manier.
33

Logbook
eng

28 September 2015
The first stone has been laid. The weather was nice.
Construction is coming along better than expected.
Above all, this first day was a reality check. The first
neighbours drop by and ask about what you are doing.
Go ahead, try and explain it now. No longer to your colleagues
or on a sheet of paper, but to a group of children
who are handing out leaflets for their community
fries night. To two North Iraqis who cannot grasp the
fact that the bricks are made of clay (leem) because they
keep misinterpreting it as glue (lijm).
You are here to look up as far as you can, at the blue
sky. Because that is what you have been doing for several
years and have made dozens of works of art about. You no
longer want to do it alone, but with others, to learn what
looking up as far as they can does to them. To learn what
they think about and how they feel.
The first thing I heard was a burst of laughter, an
intense drunken embrace. Subsequently some barely
comprehensible sounds but also and more importantly
that he will “come and have a look when the museum is
finished”. The second thing I remember is a child’s reaction.
“What do you think about when you look up at the
sky?” The boy looked up as the wind rose shortly. “The
wind”, he said.
To keep up with what I have heard and seen, and to
ease my search, I have decided to write every day, similar
to a journal. We are sky delvers. We three dig our way
37

up through the heads, hearts and words of people, looking
for something we cannot identify yet. That is why
Sint-Maartensdal is our life-size workshop, our life-size
resource supply. To make something of which we do not
yet know what it will become. So far, a burst of laughter
and “the wind”. A good start.
38
30 September 2015
Scarce are the days when there is not a single cloud
in the Belgian sky, but it happens, on the day that we
raise our sky-themed structure out of the earth. It is
finally there.
Building a house proceeds according to plan and
without much risk. Participation and co-creation with
the neighbourhood on the other hand, are unpredictable
and risky. At most, you know where you start, but not
when or if you will end up somewhere. Especially if you
challenge yourself to talk about something which is hard
to talk about in the first place in a neighbourhood like
this. The infinite. Spirituality. The unknown.
Today I realized I have no other choice than to plunge
myself head-on into this adventure. I will need to clear
my mind and my schedule. I have decided to postpone
all the appointments I had next week. From Monday the
fifth to Sunday the eleventh of October I will stay here
and only here, both physically and mentally.
In 1975 artist Bas Jan Ader went looking for ‘The
Miraculous’. In a small sailing boat he tried to cross the
Atlantic. He disappeared. Drowned. In a way this adventure
feels similar, a search for ‘The Miraculous’ in a small
boat on the open seas. Ader’s disappearance might have
been the most uncompromising answer, but what is it
worth if you lose your life in the search? I want to look
up, as far as I can, without losing my life. I want to disappear,
for a week, to return afterwards.
39

Tomorrow the mirrors will be placed on the roof of
the house and they will reflect the sky. For the first time
our bricks will carry the sky.
04 October 2015
Cloudlust, or something like that. Never before have
I longed for a clouded sky like this, to be able to finally
see a reflection in the mirrors on the roof. As if the elements
were against us. I have been counting. No clouds
from Tuesday until Friday. Only yesterday and today
there were clouds on the roof, and in between, the disruptive
reflections of Braem’s work.
Everything is finished now, the museum itself, and
the smaller pieces of art to exhibit within the museum.
I am curious as to what the day will bring.
40
41

05 October 2015
The effort to find a breakthrough in what I am trying
to find equals the weight of our sixty self-made bricks.
Few people are at home. I have spoken to eleven people
and eight of them were non-native speakers. The analogy
with a mining site stands. We have to dig upwards.
Arduous. Only to come upon soil and rocks. Until you
find something, little in quantity but more than enough
in quality to make up for all previous efforts.
When I left apartment building 1B I saw three people
standing in front of the museum. There was a woman
from Iraq, Manuel and a woman from the Netherlands
with her daughter Remy. They must have stayed for over
three quarters of an hour, in a small museum of two by
two. To the Dutch woman the universe was a prison.
Finite or at least impenetrable by any kind of machinery.
For the woman from Iraq looking up meant peace
of mind, trustworthiness, a completely different set of
associations. In the meantime they had found something
well-defined to talk about. She was wondering if she
could make a mural in her daughter’s bedroom. To sleep.
“I think I’ll sleep somewhere over here, maybe in the
museum.” Manuel thought it a bad idea and said: “You
can sleep at our place if you want.”
It is possible to find material to draw upon, difficult
but possible. However hard it is to talk about the sky,
talking about our sixty self-made bricks is an easy topic of
conversation. It is as if physical weight equals discursive
42
weight. On Juan’s demand, Bout will give a workshop on
the grass square about how we made them tomorrow.
Clay and glue are still cause for confusion.
43

06 October 15
In order to make a big spade we brought a tree with us
this morning, which will be hoisted up Sunday upon
completion of our project. The blade of the spade will
be pointed upwards, to create something more than just
conversations. After all, we are sky delvers.
A tree trunk of seven meters long is laying on two
trestles and is being worked on by Bout. The sound of a
chainsaw. Apartment building 2B extends itself at our feet
like an amphitheatre. You do not walk around the city
with a hurling chainsaw on a day to day basis. Five minutes
of deafening noise. Just long enough to smoothen
the tree’s robust knots and only slightly short of making
the residents of 2B mad with rage. From now on we will
work away at the trunk by hand.
Men with camera’s. At any given moment throughout
the day there was someone circling around the
museum with a camera. The light was exceptional yesterday,
maybe that is why. The reflections of Renaat Braem’s
construction on the roof of our museum are compelling.
That was outside, but you have not seen what is in the
museum yet. There are five models or reproductions of
my own work, all of them about faraway distances. I have
ordered them according to viewing direction: from very
far down to very far up.
44
08 October 2015
The origin of the word museum is mouseion, a temple for
the muses. An ancient Greek mouseion was not only a place
to conserve art, as is a museum. It was also a place for
creation, inspiration and contemplation. It was a place to
teach, but also a library and exhibition space. Musée de
l’inconnu is a mouseion, it conserves art with research, discovery
and new creations as its purposes.
We were often packed like sardines. The absolute record
was sixteen people, a little spot of twenty-five cubical centimetres
per visitor. You can no longer call it a guided tour bur
this might be the most suited way to show my work about
light, the horizon and my furthest removed neighbour.
From the middle of the day onwards we incessantly
received visitors. At three o’clock Bout walked over from
the studio, carrying the spade on his shoulders. Six meters
long, for farmers or sky delvers with ambition. Only three
days ago we were looking at a small tree in the forest.
Today the tree is laying here, weirdly out of place in the
city, sanded, sawn and made into a spade. Tomorrow it will
be planted again, with its blade pointed towards the sky.
Giving is receiving. I share my thoughts and art with
the visitors. After the guided tour I join them outside.
It is as if I am in their museum there, welcoming their
thoughts and impressions as a source for new creations.
From time to time we also receive real gifts. Yesterday
someone made a necklace out of wood shavings and hung
it by the entrance of the mouseion.
45

09 October 2015
Standing on the grass square in front of the museum,
looking at the big apartment buildings in front of me,
it feels as if I am on scene. In front of me I can see a
high wall filled with theatre boxes, chairs and balconies.
I worked with the same association during my previous
project on this grass square: ‘There is the sun’. Placing a
spotlight on one of the higher balconies could emphasize
this reference to the theatre: lighting the grass square
(the scene) from the apartments (the house).
I had to find someone who would be prepared to
let me use their balcony. In the morning I went from
door to door for a couple of hours. Ringing the doorbell.
Speaking with the residents. Doors slightly ajar.
Occasionally being allowed to enter. Feeling the water
is still too deep to ask for the use of the balcony without
having to force things. Going outside again. Trying to
address people in the museum: “Do you live in building
2B? Do you know someone there?” No one.
In a desperate attempt I wrote down the following
message on the grass square with spray chalk: ‘Can I use
someone’s balcony tonight to place a spotlight please?
Cell phone number: 0494/083549.’ I waited, next to the
message, scouring the balconies for residents. After fifteen
minutes:
“Sir! Sir!” A voice, in the upper left corner, on the
third floor.
“How big would this spotlight be?”
46
“Not very big madam. Which apartment?”
“309.”
If you wander around in the apartments with the creation
of new works of art in mind, you do not just walk
around in a building. You roam through an unknown world,
a mental space in which you are searching for something.
It is a question of crossing boundaries. You try to surpass
the boundaries people have constructed between themselves
and the outside world. Ringing the doorbell, asking
questions, trying to find a breakthrough, both physically
and mentally. Sometimes I feel like I am doing something
wrong, wandering around the apartments as an outsider,
not a resident, a thief looking for resources.
Once more somebody came to bring us a gift, a picnic
basket with two fried herrings. Plastic plates, cutlery and
disinfecting wipes to clean our hands with were included.
All this social interaction. The ringing of doorbells,
the talking, the interviews, the messages on the grass
square. Why am I actually doing this? It might be the only
way to finish the project, to be able to say what I want to
say. Similar to a sculptor who goes looking for the right
block of stone to sculpt what he wants, this place and the
way I interact with it, is my block of stone. It allows me
to create and define what I want to create.
By creating various systems of interacting (the guided
tours, the messages on the floor, the spade, the table and
coffeemaker), different interactions come into life. And
because they are systemized, they follow a certain pattern.
47

They are controlled. I try to make them circle around a
centre, in a way that this centre will gradually become visible.
What is brought to light, might be what I am looking
for, what I am trying to say and create. Form (participation
and co-creation) inevitably stems from content.
This way of creating is related to relational aesthetics
as described by Nicolas Bourriaud in his collection of
essays Relational Aesthetics (1998). The aesthetical experience
is constituted by way of social interaction. If social
relations are important to the aesthetical however, it is
crucial we value and understand these relations. They do
not only consist of relations between equals (I could have
done this in the hall of a museum or school), but also of
a fair amount of antagonism, opposition and diversity, as
Claire Bishop rightly states in Antagonism and Relational
Aesthetics (2004).
Tomorrow is the final day. An ending which will benefit
us, because it will be the beginning of something new,
the editing of all our accumulated materials into a work
of art. But first, two days of interaction and fried herring
left. Maybe.
48
11 October 2015
We end the project as we have started it, under a cloudless
sky. Two weeks of disappearing and now the inevitable
return. At least it seemed that way yesterday, when we
disconnected the roof of the museum and loosened two
bricks for security measures. The roof and bricks did not
only hold together the museum, but also a world in which
we have wandered about for a week. Disassembling the
museum meant that world fell apart, and we came back
from it, without a roof over our heads.
As with all communication surrounding this project,
we only announced the finissage in Sint-Maartensdal,
with chalk on the grass and posters in the buildings. It
happened at three o’clock on Sunday. We offered our
visitors something to drink. Together we dismounted
the reflecting roof (reflection of a cloudless blue sky
included). Afterwards, to the contentment of our visitors,
we raffled off the artwork from the museum. They were
prints and replicas, often damaged by the large number
of people present in the museum. A sufficient number
of people dropped by, and I saw people peeking from
behind apartment windows.
Most of all I will remember the ending. Magda from
apartment A0012 thanked us and an applause followed.
I nodded in gratitude and thanked Bout Ibrahim and
Iwona. The applause was striking, not because of the recognition
but because something we are used to from galleries
and theatrical performances happened here, at the
49

completion of an event which had a structure similar to a
neighbourhood get together.
The applause made clear that the experience meant
something different to everyone. The conclusion of a
two-week performance/adventure/voyage, whatever you
may call it. A temporary discontinuity in our daily lives,
leading into another place, which was closed off indefinitely
by the applause. The spotlights went on, to use
a theatrical term. The magic disappeared. Used cups
ended up in the garbage bins and the roof was returned
to the workshop.
What remains of the museum will be washed away
by the rain. In the meantime we will edit the material
into a film and prepare everything for the second act:
projecting the film on a big screen and convincing the
residents to let us use their balconies as boxes, so that a
varied audience can see and live through what we and the
residents have seen.
Before the start of this adventure, my only expectation
was that the project would attach itself to the neighbourhood
and its residents. It has done so without a doubt, in
a way that nobody could have predicted. Just like the ending,
Magda and the applause. Things that happened have
often happened spontaneously, as if they directed themselves.
As if everyone directed himself, in the right way.
50

Published by:
MER. Paper Kunsthalle
Geldmunt 36
B-9000 Gent
www.merpaperkunsthalle.org
Concept: Ief Spincemaille
Realisation: Bout De Beul and Ibrahim Khlel
All images by: Ief Spincemaille
Book design: Luc Derycke, Stijn Verdonck;
Studio Luc Derycke
Translated by: Laurens De Block
Edited by: Laurens De Block
Printed at: XXXX
© 2016 MER. for this edition.
Art © 2016 Ief Spincemaille
ISBN 978 94 9232 135 0
D/2016/7852/12
A production of 30CC, Stad Leuven, Werktank.
www.iefspincemaille.com