Spinner 2019-1

NFV

Jaargang 28 - Nummer 1

JJP

Pirates

The

Adventure

Continues

John

Osborne

Metallica

modding

Club

van 100

In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100.

De Club bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een

warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage

van 100 euro.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen:

• Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse

( één toegangsbewijs per deelnemer)

• Logovermelding op deze pagina en op de Club van

100 pagina op de NFV-site (met link)

• Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse

• Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in

het NFV Funhouse (voor deelnemer en introducé)

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs,

bedrijven, sponsors. In de afgelopen jaren is er geïnvesteerd

in de eigen collectie flipperkasten en het NFV

Funhouse in Veenendaal.

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: Stuur een

e-mail naar Arie Pijl (Cv100@nfvpinball.nl) en hij helpt u

verder.

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl

Een

praktisch

hulpmiddel

om kinderen

zelfstandig

te leren

werken

FQF

Langedijk

samen werken aan oplossingen

VAN DER PERK

2 NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Top stories

Inhoud

6 Pirates of the Caribbean

30 Pirates of the Caribbean - De regels

Evenementen en competitie

24 Toernooienoverzicht

43 Evenementenagenda

Vereniging

15 Aankondiging EM workshop

29 Aankondiging ALV

46 Resultaat poll: collectie modernisering

51 NFV vacaturebank

58 Start a new game

Pirates of the

Caribbean

Overig

12 Flipperen in New York

15 Flipperen in de media

16 Externe volumecontrole

18 John Osborne over Wayne Neyens

26 Flipperen in Athene

34 Digital Pinball: MSX

38 Modding Madness: Metallica Pro

44 Mijn favoriete flipperkast: Paragon

48 Visual Pinball Cabinet

52 De gameroom van...

60 The Adventure Continues...

62 De Vijfde Speler

Gerard

van de

Sanden: The

Adventure

Continues

Mijn favoriete

flipperkast

De

gameroom van

Jeroen van de

Laar

3

Ronald Eijkman

Van de

redactie

Ronald

Eijkman

Jaargang 28

Voor je ligt Spinner nummer 1 van jaargang 28. Nummer 105

van alle Spinners. Kan zijn dat je denkt: huh? Dat kan niet!

Dan ben je niet de enige. Want afgelopen jaar zijn er best wel

wat vragen gesteld over jaargangen en het aantal Spinners

tot nu toe. Toegegeven, het is ook niet heel erg duidelijk. En af

en toe is het goed om onduidelijkheden op te helderen. Of om

duidelijk te maken dat het hier wel degelijk een onduidelijkheid

betreft.

We zitten nu dus in jaargang 28. De vereniging bestaat dit

jaar 27 jaar. Waarom zitten we dan niet in jaargang 27? Het

antwoord is vrij simpel: toen jaargang 1 van de Spinner begon,

was de vereniging 0 jaar. Dus lopen jaargangen altijd één

jaar voor op de leeftijd van de vereniging. Maar hoe komt het

dan dat we nu niet bij Spinner 109 zijn? En dat Spinner 100, de

jubileum Spinner, de laatste Spinner van jaargang 26 was? En

niet de laatste Spinner van jaargang 25? Stop met die vragen!

Wij willen een antwoord! Ok, ok, ik zal het gelijk maar even

zeggen. We lopen een jaargang achter. Of beter gezegd; we

missen vier Spinners in ons archief.

Dat komt omdat er in 1992, toen de vereniging is opgericht,

maar één Spinner is uitgebracht. Wel één met een in kleur

gedrukte voorkant. En op de tweede Spinner met een in

kleur gedrukte voorkant hebben we daarna tien jaar moeten

wachten. Maar goed, gekleurde voorkant of niet, er was maar

één Spinner in 1992. In 1993 zijn wel gewoon vier Spinners

gemaakt, maar in 1994 liet nummer 4 op zich wachten. Om

eerlijk te zijn wachten we er nog steeds op, of eigenlijk op

Spinner 1995-1, maar hij gaat echt niet meer komen.

Sindsdien is het goed gegaan. Elk jaar worden we weer

verblijd met vier mooie uitgaven van ons gewaardeerd kwartaalblad.

En het is een feest om ‘m te mogen maken, omdat

het één van de weinige flippermagazines is die zo lekker vol

staat met flipperpret. In deze editie lanceren we een nieuwe

rubriek: “Mijn favoriete flipperkast”, waarin leden uitweiden

over, je raadt het nooit, hun favoriete flipperkast. Bas Vis trapt

af met een verhaal over zijn geliefde Paragon. Heb jij ook een

favoriet? Laat het weten! Het adres is: redactie@nfvpinball.nl.

Verwelkoming van het nieuwe gaat soms gepaard met

afscheid van het oude. Voor deze eerste Spinner van de

nieuwe jaargang heeft Jim Jansen zijn laatste “De Vijfde

Speler” geschreven. Jim schreef zijn eerste column voor de

Spinner in 2006. En nu, ruim 13 jaar en 53 edities later, stopt

hij. Maar zoals dat een rasechte redacteur betaamt is Jim

natuurlijk nooit uitgeschreven. In toekomstige Spinners

zullen we verhalen van hem gaan lezen over flipperen op

locatie. Gerard van de Sanden zal Jim’s plaats als uitsmijter

van de Spinner gaan overnemen.

We kennen Gerard heden ten dage natuurlijk als de directeur

van het enige echte Dutch Pinball Museum. Hij zal de redactie

gaan versterken met tekstuele bijdragen, en ook als ideeënkanon

gaan fungeren. Ook Mark Moolhuizen is tot de redactie

toegetreden, en zal aangeleverde teksten taaltechnisch doorlichten

en waar nodig redigeren, om zo onze flipperperiodiek

tot een nog hoger niveau te tillen.

Welkom! We gaan dit jaar weer mooie Spinners maken!


Bas Vis

Van de

waarnemend

voorzitter

Bas Vis

Wij willen meer!

Over een paar weken is er de jaarlijkse NFV-bedankdag.

We nodigen als bestuur dan alle vrijwilligers en sponsors

van onze vereniging uit voor een dag in het clubhuis. We

geven zo een beetje extra aandacht aan de mensen die

actief meehelpen om onze club te laten ‘draaien’. Hun

partners zijn ook welkom, want ook als die niet zelf actief

zijn binnen de NFV dragen ze indirect een steentje bij.

Een uur voor de club is immers een uur dat niet meer aan

andere dingen besteed kan worden.

Naar verwachting gaan er 80 tot 100 NFV-ers en partners

aanwezig zijn. Het is een bonte verzameling, een mooie

dwarsdoorsnede van de vereniging. Naast bestuursleden

en coördinatoren zijn er leden van het Spinner Team,

het Techniek Team, het Catering Team en het DPO Team.

Sommige van hen zijn vrijwel dagelijks voor de club in

de weer, anderen komen enkele keren per jaar langs om

support te geven. De leeftijd varieert van (net) onder de 30

tot (ruim) boven de 60 jaar. Voor de meesten geldt: verenigingswerk

kost geen energie, maar levert juist energie op.

Het is altijd een leuke dag. De mensen zijn verschillend,

maar het zijn wel gelijkgestemde zielen. Wat lekkers bij

de koffie, kletsen over de hobby, flipperen met elkaar,

een toernooitje voor de liefhebbers, een kort woord van

dank en ’s avonds samen om de tafel voor het diner. Als

je zolang meeloopt als ik, zijn er veel bekende gezichten

onder de deelnemers. Ik ben echter juist erg nieuwsgierig

naar nieuwe gezichten. Want gelukkig is er geregeld

instroom van nieuwe actievelingen. We zijn blij met die

nieuwe energiebronnen als nieuwe brandstof voor de

vereniging.

De activiteiten van de club zouden verder kunnen groeien,

maar dan zijn er meer helpende handen nodig. We willen

graag meer doen, ideeën zijn er genoeg. Dat kan alleen als er

mensen uit de groep van 1000 vooral ‘consumerende leden’

de handen uit de mouwen gaan steken en zich vrijwillig

melden. De oproep voor cateringsupport staat al langere tijd

op de tafels in het clubhuis. Elke Funhouse Friday zijn er 120

of meer gasten, daar moeten toch mensen zitten die op één

vrijdag per jaar koffie willen zetten, drankjes serveren en

andere consumpties bereiden?

Het Techniek Team bloeit, maar ook hier geldt: er zou nog

meer bereikt kunnen worden met wat extra hulp. Kennis en

ervaring zijn niet per se nodig. Het zijn soms juist de minder

gecompliceerde zaken die blijven liggen omdat de echte

techneuten zich daarop storten. Printplaten reviseren vraagt

vaardigheid, daar kun je over leren. Maar wat dacht je van

het vervangen van kapotte lampjes door leds? Met wat tekst

en uitleg kunnen nieuwe actievelingen al snel toegevoegde

waarde hebben. Bijkomend voordeel: de kennis is gratis en

mag mee naar huis worden genomen.

De grootste uitdaging vormen de Clubhuisdagen. We willen

weer een Nieuwe-Leden-dag organiseren, maar dan wel

graag met leden die hierbij meehelpen (ontvangen nieuwe

leden, uitleg over de vereniging plus activiteiten en een

rondgang door het clubhuis). Ook het Flippergolf Toernooi,

waarbij de uitdaging is om met zo min mogelijk ballen

een opdracht te voltooien, verdient een 3e editie. Vooral de

ouder/kind-variant was een groot succes. Ik ben beschikbaar

als (bege)leider. Wie helpt mee en krijgt volgend jaar ook een

uitnodiging voor de NFV-vrijwilligersbedankdag?

5

Tekst: Rens Hooijmaijers

Foto’s: Rens Hooijmaijers en Jean-Paul de Win

Pirates of the Caribbean

Hide the rum!

Oktober 2017 introduceerde Jack van Jersey Jack Pinball (JJP) met trots hun nieuwste

flipperkast: Pirates of the Caribbean (POTC). Ruim een jaar later is deze flipperkast eindelijk

in Nederland voor het eerst te zien tijdens ons eigen DPO in Drunen. En het was niet

zomaar een POTC, het was het persoonlijk exemplaar van onze ‘eigen’ designer Jean-Paul

de Win. Tijd dus om naar Nijmegen af te reizen en deze kast nader aan de tand te voelen.


7

Pirates of the Caribbean, was daar

al niet eens een flipperkast van

gemaakt? Inderdaad, in 2006 heeft

Stern al eens hun visie gegeven

op hoe een POTC flipperkast eruit

zou moeten zien. Let wel: toen was

het nog de tijd van Dot Matrix

Displays en was de flipperkast

gebaseerd op puur de eerste film.

Maar toch, schrijvers persoonlijke

mening is dat het één van de beter

geslaagde thema-integraties is in

een flipperkast. En kijk eens naar

de toys die erin zitten (zoals een

schip dat kan zinken, een schatkist

die open en dicht kan, een

draaiend kompas, etcetera) en wat

er in een moderne Stern zit, een

wereld van verschil.

En als je dan kijkt naar JJP’s visie

van een POTC flipperkast kan een

eerste reactie niet anders zijn dan

wow, wat een black pearl, euh

pareltje om te zien.

Het ontwerp is van nieuweling

Eric Meunier, artwork van Jason

Zielinksi, audio van David Thiel,

code en regels onder leiding van

Keith Johnson (bekend om zijn

diepe spelregels, denk maar aan

zijn meesterwerken Lord of the

Rings en The Simpsons Pinball

Party) en de LCD-animaties van

Jean-Paul de Win (JP). En hoe cool

is het dan om de POTC te kunnen

spelen van en met iemand die aan

de wieg heeft gestaan van deze

flipperkast? De POTC is de vierde

flipperkast voor JJP waar JP aan

heeft gewerkt en ook in de vijfde

gaan we zijn werk weer zien. Maar

welke? Dat kan hij natuurlijk niet

zeggen, maar op internet gooien

de thema’s Toy Story en Willie

Wonka hoge ogen.

Jean-Paul de Win

met zijn POTC

Limited Edition

De POTC is er in totaal in drie

varianten: een Limited, Collectors,

en Standard Edition. In dit

artikel komt dus de LE aan bod.

Het spelverloop is zoals bij alle JJP

flipperkasten exact gelijk bij de

drie uitvoeringen. Verschillen zijn

dus puur optisch in de vorm van

bijvoorbeeld een topper, een extra

poppetje, ander artwork... Allemaal

zaken dus die het spelverloop

niet beïnvloeden.


Het speelveld

De gehele verlichting (GI en inserts)

is meerkleurig (RGB) en daar wordt

goed gebruik van gemaakt. Echt

één van de mooiste lichtshows die

ik heb gezien in een flipperkast.

Prachtig. Ook is de verlichting

gelukkig een stuk helderder dan

op hun eerste kast, Wizard of Oz

(WOZ). In een gedimde gameroom

is het goed te doen en de bal goed te

volgen. Het gebruik van de kleuren

maakt de te maken schoten snel

duidelijk, al zijn er wel veel inserts.

Soms een sensor overload, maar

goed te hanteren.

Kijken we naar de ‘Toys’ op het

speelveld, dan valt natuurlijk als

eerste het schip de Black Pearl

rechtsachter op. Dit is niet alleen

een schitterend afgewerkt visueel

plaatje en fungeert als een tweede

speelveld, maar het kan nog

bewegen ook! Je bal op dit speelveld

houden, terwijl de Black Pearl

op een onrustige zee vaart, valt

niet mee kan ik je zeggen. Leuke

uitdaging.

In het midden zien we een schatkist

met de deksel permanent

open (eerste ontwerp was met

een deksel die open-dicht kon)

die fungeert als een fysieke balllock.

Linksachter zien we nog een

statisch gemonteerd schip. Eén

van de mogelijkheden van de Black

Pearl is met een ‘kanon’ een flipperbal

af te schieten naar dit schip

(dit start tevens een multibal).

Behoorlijk cool.

Bijschrift.

Kleur bol naar

soort artikel

Zakken we dan naar onderen dan

valt in het midden een draaischijf

op (a la Whirlwind), die kan de bal

een wat onvoorspelbaar verloop

geven, maar ik heb vrijwel geen

bal gezien die door de schijf gelijk

in een outlane of middendoor

verdween en zo voor frustratie

zorgt. Origineel zou dit overigens

een mechanisme worden met

maar liefst drie schijven, maar dit

is later teruggebracht naar één

schijf wegens onbetrouwbaarheid

van dat mechanisme. Een flipperkast

moet tenslotte goed zijn voor

vele jaren speelplezier.

9

Het speelveld kent verder twee

ramps (een vermomd als een draaikolk

en de ander is de toegang naar

de Black Pearl). Ook is er een derde

flipper met daarachter/onder een

gat waar de bal in kan verdwijnen.

Met de twee flippers op het tweede

speelveld beschikt de POTC dus over

maar liefst vijf flippers in totaal.

Naast het grote LCD-display in de

backbox vind je op de apron nog een

tweede display met extra instructies

die je goed kunt zien zonder je

ogen teveel van het speelveld af te

halen. Een action-knop zoals tegenwoordig

op veel kasten aanwezig

is, vind je daaronder op de lockbar

waarmee je keuzes kunt maken.

En hoezo oog voor detail bij JJP?

Welke andere flipperkast laat zo

mooi zien hoeveel Tilt Warnings je

nog te gaan hebt alvorens daadwerkelijk

je TILT op het LCD-display ziet

staan?

Het cabinet

Na twee widebodies gevolgd door

een Standard body (Dialed In) is JJP

weer terug bij de widebody. En wat

heet, met circa 160 kg schoon aan de

haak een van de meer

“Het voelt als een

piratenkast met een

POTC sausje eroverheen“

gewichtige flipperkasten (een

Twilight Zone zit bijvoorbeeld

rond de 140 kg) al waren we dit al

gewend van JJP daar de WOZ en

The Hobbit in dezelfde gewichtsklasse

zitten. Natuurlijk nog met het

kenmerkend 27” LCD-display in de

backbox. De lcd-animaties zijn mooi

helder en in stijl goed passend bij het

piratenthema. Daar het gebruik van

beeldmateriaal heel erg begrensd

was (geen personen erop bijvoorbeeld)

heeft Jean-Paul de Win heeft

dus vele animaties van de grond af

opgebouwd en zo zijn visie kunnen

laten zien die een piratenkast op

het scherm zou moeten laten zien,

knap werk. Ik begreep van Jean-Paul

dat zijn werk eigenlijk af is, maar

dat er nog gewerkt wordt aan een

update van de software om alles te

gebruiken. En het kan natuurlijk zijn

dat programmeur Keith nog eens

een extra animatie nodig heeft als

er bijvoorbeeld een nieuwe mode

door hem wordt bedacht.

Net als de Dialed In worden er foto’s

gemaakt van de speler en op het

scherm getoond. Heb je tenminste

een gezicht bij de initialen van de

speler die een High-score heeft

neergezet.


De hamvraag: hoe speelt-ie?

Het is echt een zeer mooie kast,

niet alleen qua uiterlijk maar ook

qua speelplezier. Veel schoten, veel

variatie, prachtig om naar te kijken,

werkelijk pracht lichtshow, veel

gimmicks zoals menig flipperaar

dit graag ziet, et cetera. Nieuweling

Eric Meunier geeft hier duidelijk zijn

visitekaartje mee af. Als je daar dan

een moderne Stern naast zet en kijkt

naar wat er op het speelveld staat

aan toys en features, ga je je echt

afvragen waarom een Stern Premium

of LE in dezelfde prijsklasse zit als

een JJP. Begrijp me niet verkeerd, ik

speel Stern flippers met veel plezier,

maar de prijs-prestatieverhouding bij

de JJP kasten is gewoon beter. Meer

‘bang voor de buck’, zoals ze dat zo

mooi in Amerika zeggen. En dat een

flipperkast overigens niet altijd vol

gimmicks hoeft te zitten om veel

speelplezier te geven bewijst voor mij

bijvoorbeeld een Star Wars wel. Veel

gimmicks staan dus niet per definitie

gelijk aan veel speelplezier.

Ik ben verder geen fan van widebodies

dus als ik zo’n flipperkast ga

spelen staat deze dus al gelijk met 1-0

achter bij mij. Echter, deze POTC voelt

toch veel minder als een widebody

aan als bijvoorbeeld een RoadShow,

Royal Rumble en dergelijke. De bal

gaat behoorlijk vlot rond. Positief dus.

Wat ik wel vind, is dat het weliswaar

kijkend naar het speelveld duidelijk

een flipperkast is naar het thema,

maar zo wel het ontbreken van

beelden van personen op het display

als de originele filmmuziek doen wel

afbreuk aan het thema. Ja, David

Thiel met de audio en Jean-Paul de

Win met de animaties hebben

puik werk afgeleverd,

maar een flipperkast

met als

thema

POTC en dan geen Jack Sparrow

terugzien op het LCD display? Spijtig.

Het voelt nu meer aan als een algemene

‘piratenkast’ met een POTC

sausje er overheen. Absoluut als piratenthema

goed geslaagd en flippert

goed, alleen als POTC wat minder

helaas. Puur op thema zou ik daarom

deze flipperkast wat minder willen

aanbevelen, als flipperkast echter zelf

wel.

Verder was Bart Volman mee om deze

flipperkast te spelen. Naast hoofd

techniek is Bart ook een wedstrijdspeler.

Zijn visie op het flipperen met

deze kast en een nadere toelichting

op de spelregels vind je in een apart

artikel in deze Spinner.

Kom je deze flipperkast ergens tegen

aarzel dan niet om een spelletje af

te drukken en je eigen mening te

vormen.

Dank nogmaals aan Jean-Paul de Win

van JP Design voor het mogen spelen

van deze nieuwe kast!!

Verder heeft JP een interview

gegeven bij Head2Head: http://www.

head2headpinball.com/2018/10/ ,

episode64. Scan de QR-code om gelijk

naar deze aflevering toe te gaan.

11

Tekst en foto’s: Eelco Hos

De Sunshine

Laundromat:

waarom flipperen als

je ook je was kunt

doen?!


Flipperen in New York

Niets is te gek in de stad die nooit slaapt

November 2018 was het weer eens tijd om een van mijn

favoriete steden te bezoeken: New York City. Samen met twee

vrienden de stad verkennen, goede concerten bezoeken, een

paar sportwedstrijden meepikken en natuurlijk kijken of er nog

wat valt te flipperen.

Tijdens ons verblijf hebben we

gezocht naar een aantal leuke

plekken om te spelen. De Sunshine

Laundromat viel het meeste op. Een

wasserette waar de eigenaar een

aantal kasten neer had gezet. Dat

was blijkbaar een beetje uit de hand

gelopen en uitgegroeid tot een mooie

collectie en een bar met een goede

bierkaart. Dat klonk aantrekkelijk.

Achterin de

wasserette lijken

wasmachines te staan,

maar het is een

geheime doorgang

Vol goede moed de metro gepakt en

midden in Brooklyn uitgestapt. Er

bleek meer dan één wasserette in de

straat aanwezig te zijn en het was

best even zoeken. Uiteindelijk hadden

we de plek gevonden, dachten we.

NBA Fast Break en Batman stonden

bij het raam. Het zag er alles behalve

gezellig uit binnen. Hier toch maar

binnen gelopen.

Een bar kon ik niet ontdekken en het

was vooral druk met mensen die de

was aan het doen waren. Wat wel

opviel, is dat er de nodige kasten opgeklapt

op de wasmachines stonden. En

dat waren niet de minste kasten…..

13

Twilight Zone en tot mijn grote schrik

ook The Big Lebowski. Het gevoel

bekroop me dat ze de boel hadden

opgedoekt.

Een potje gespeeld op NBA Fast Break

en toen toch maar verder doorgelopen

naar achteren. Daar liep ik tegen twee

wasmachines aan waar gezellig licht

door de glazen deurtjes heen scheen.

Dat bleek de verborgen ingang naar de

arcade met meer dan 25 flippers. Blij dat

ik na een paar potjes op de kasten in de

wasserette niet weer weg ben gegaan.

We hebben een paar uur heerlijk

gespeeld en een aantal heerlijke lokale

IPA’s gedronken. Bij het naar buiten

lopen nog even gestopt bij The Big

Lebowski. Ongelofelijk dat hij daar

opgeklapt staat te verpieteren bovenop

een draaiende wasmachine. Helaas iets

te zwaar om mee naar huis te nemen.

New York is een geweldige stad met

ook nog eens een van de verrassendste

plekken om een avondje te flipperen.

Don’t miss out on this amazing

Laundromat.

Sunshine Laundromat

860 Manhattan Ave, Brooklyn

NY 11222, Verenigde Staten

De geheime

ruimte van de

Sunshine Laundromat

en een kijkje door de

deur naar de wasserette

Verbijsterend:

een Big

Lebowski, opgeslagen

op een

wasmachine

Werkende flippers in de

Sunshine Laundromat

AC/DC Back in Black

Attack from Mars

Batman

Bride of Pinbot

Cactus Canyon

Creature of the Black Lagoon

Dialed in! LE

Diner

Disney Tron legacy

Funhouse

Ghostbusters LE

Guardians of the Galaxy

Houdini

Iron Maiden

Jurassic Park

Lord of the Rings LE

Metallica Master of Puppets

Monster Bash

NBA Fast Break

Scared Stiff

Star track: Next Generation

Star Wars LE

Supreme

Tales of the Arabian Nights

Theater of Magic

Twilight Zone

Who Dunnit

World Cup Soccer

Andere flipperspots in NYC

Dezelfde week heb ik ook nog een

paar uur gespeeld in de Modern

Pinball NYC Arcade. Een museum

waar alle kasten op freeplay

staan. Een mooie combinatie van

moderne en klassieke kasten.

Een mooi moment om Dialed In!,

Iron maiden en Deadpool eens

goed te testen. Geweldige kasten

en volgens mij de hoogste tijd

om de staatsloterij te winnen en

de vereniging deze schitterende

kasten cadeau te doen.

Ook hebben we ons een aantal

avonden goed vermaakt in de

Barcade Brooklyn. Schitterend

pand met 6 flipperkasten en

ongeveer 30 oude arcadekasten.

Spelen tussen de 25 en 75 cent.

En ook hier een indrukwekkende

bierkaart met lokale lekkernij.

Ook hebben ze twee locaties

op Manhattan. Helaas was de

vakantie te kort om die ook nog

te bezoeken.


Zaterdag 11 mei 2019 - EM workshop!

Tijdens deze clubhuisdag laten we

een lang gekoesterde wens van

de NFV techneuten in vervulling

gaan: we gaan Elektro-Mechanische

(EM) kasten opknappen.

Hiermee werken we tegelijk aan

één van de doelstellingen van de

NFV: het flippererfgoed in stand

houden.

De collectie kent een aantal mooie

kasten van deze vroege generatie,

grofweg uit de jaren 70. Helaas is

het aantal mensen met kennis van

deze techniek de laatste jaren flink

afgenomen. Daar gaan we wat aan

doen! De EM-experts willen graag

hun kennis overdragen.

Het doel: zoveel mogelijk EM-ers

uit de opslag aan de praat krijgen,

maar vooral ook het aantal techneuten

dat aan EM-ers kan en wil

sleutelen vergroten. We beginnen

met een korte inleiding (hooguit

15 minuten, wat vooral wel en wat

vooral niet te doen), maar houden

het verder praktisch: we trekken

een aantal EM-ers uit de schappen

en gaan aan de slag.

De experts zullen rondlopen om

vragen te beantwoorden en praktische

adviezen geven. Neem je eigen

gereedschap mee, want ook hier

geldt het motto ‘eigen gereedschap

klust het fijnst’.

Let op:

Deze dag is echt bedoeld om de

EM-interesse een impuls te geven.

Klussen aan kasten waar meer

halfgeleider in zit dan een

gelijkrichter ist strikt verboten!

15

Rens Hooijmaijers

Externe

volumecontrole

Geluidsgemak in je Stern flipperkast

Ben je lekker aan het spelen, moet het geluid ineens

zachter wegens een klagende buurman terwijl de bal nog

in het spel is. Deurtje open is bal kwijt, wat nu?

Het deurtje opendoen zorgt ervoor

dat de flippers doodvallen en de bal

dus zonder controle uit het spel gaat.

Lastig, al is er een Coindoor-save-instelling

bij een Stern flipperkast. Of

je wilt het geluid juist harder om nog

meer in het spel betrokken te raken.

Ook dan moet de deur open. Kan dit

niet anders?

Zeker, bij een Stern is dit eenvoudig

te realiseren. Er zijn kant-en-klare

kits voor te koop voor circa 30 Euro,

maar als modder is het leuk(er) om

zelf iets te maken.

Het principe is simpel. De volumeknoppen

in de deur zijn simpele

aan-uit-schakelaars en als je daar

nu een schakelaar parallel overheen

kunt zetten, heb je je gezochte extra

volumeknoppen. Bij Stern hebben

veel flippers (met name flippers met

een SAM systeem en jonger) onder

de startknop ook een blinddop zitten

(origineel bedoeld voor een tournamentknop).

Als je die blinddop kunt

vervangen door een schakelaar, ben

je er.

Ik ben op zoek gegaan naar een

passende knop met dubbele functie

(geluid moet niet alleen harder, maar

ook zachter kunnen, dus we moeten

twee schakelaars kunnen bedienen).

Op eBay heb ik er eentje gevonden

waarvan de diameter (net) passend

zou moeten zijn. Met een prijs van

ca. EUR 0,25/st incl. verzending de

moeite van het proberen waard.

De werkwijze wordt dan als volgt:

Haal de blinddop uit de flipperkast

en soldeer drie draden van

voldoende lengte aan de schakelaar.

De middelste (rood) is de gemeenschappelijke

draad, de andere twee

zorgen uiteindelijk voor volume

omhoog en omlaag.


Blinddop

en schakelaar

Boor de

blinddop uit

Soldeer de

draadjes van

de schakelaar

Boor de blinddop uit, plaats de schakelaar

erin. Om deze passend te

maken moest ik een ribbel op de

schakelaar wegvijlen. Het past echt

maar net, maar klemt zo wel mooi

en gaat daardoor niet draaien tijdens

gebruik. De middelste draad van de

schakelaar (rode draad) soldeer je op de

gemeenschappelijke zwarte draad op

het toetsenbord in de flipperkast. Van

de andere twee plaats je er een op de

volume+ en een op de volumeknop.

Werk alles verder af met tie-wraps

en klaar is Kees. Voor nog geen Euro

aan materiaal heb je zo een externe

volumeknop gemaakt. Geen probleem

meer om tijdens het spel het volume zo

eenvoudig te wijzigen.

Ofschoon er weinig fout kan gaan met

deze mod is alles op eigen risico. Montage-ervaring

is niet echt vereist, maar

beetje gezond verstand wel.

17

Jonathan Joosten (Pinball Magazine)

Pinball collega’s

over Wayne Neyens

Interview met Gottlieb ontwerper John Osborne

Pinball Magazine No. 5 besteedt ruim aandacht aan de 100-jarige Wayne Neyens,

de oudste, nog levende flipperkast ontwerper ter wereld. Wayne was tijdens zijn carrière

betrokken bij de ontwikkeling van de flipperkast vanaf 1936 tot en met de generatie

solid-state-machines. Wayne werkte na een paar jaar bij Western het grootste deel van

zijn loopbaan bij Gottlieb.

Hoe het verhaal begon

Bij Gottlieb klom Wayne op tot ontwerper van flipperkasten

en ontwierp als zodanig tussen 1949 en 1965 zo’n

180 verschillende titels. In 1965 werd hij Hoofd Ontwikkeling

en was zo nadrukkelijk betrokken bij iedere nieuwe

productie. Na een lange carrière ging Wayne uiteindelijk

in 1980 met pensioen. Kort daarvoor was Gottlieb overgestapt

naar de nieuwe generatie solid-state-flipperkasten.

Naast uitgebreide interviews met Wayne zelf, heeft

Pinball Magazine ook uitgebreid gesproken met andere

grootheden uit het vak. Een van deze interviews over het

samenwerken met Wayne is gehouden met ontwerper

en programmeur John Osborne. Hieronder volgt een

verkorte, Nederlandse versie van het verhaal van John.

PM: John, om bij het begin te beginnen: Hoe ben je in deze

branche terechtgekomen?

John: Ik was al op jonge leeftijd hevig geïnteresseerd in

flipperkasten. We kregen thuis een flipperkast toen ik zes

of zeven jaar was. Mijn vader kreeg ‘m van een vriend.

Het was een 1939 Bally Vogue. Later ging de kast weer

weg, maar ik wilde graag weer een flipperkast.

Uiteindelijk kocht mijn vader voor $10 een Chicago Coin

Sally voor mijn 12e verjaardag. Deze kast heb ik nog steeds

in mijn bezit! Sindsdien werd er regelmatig iets toegevoegd

aan de collectie. Ik heb vanaf toen mijn hele leven

wel flippers in bezit gehad.

PM: Hoe ben je in contact gekomen met Wayne?

John: In mijn vroege studiejaren begon ik te corresponderen

met Gottlieb. Meestal vroeg ik om technische informatie

en vrijwel altijd kreeg ik antwoord van Wayne.

Ik gebruikte voor mijn brieven aan Gottlieb een teleprinter.

Mijn brieven rolden dan bij Gottlieb uit de printer.

Zo kreeg ik ook antwoord van Wayne. Later bleek dat hij

in de oorlog een teleprintermonteur en verbindingsman

was geweest!

Kort voor de afronding van mijn studie aan de Cal State

Universiteit in Fresno schreef ik iedere fabrikant van

flipperkasten aan, op zoek naar een leuke baan in deze

branche. Door mijn eerdere contact met Gottlieb hoopte

ik meer kans te maken. En inderdaad, al vrij snel kreeg

ik antwoord met het verzoek om me te melden voor een

sollicitatiegesprek bij de fabriek in Northlake, IL. Je wil

niet weten hoe ik me voelde met die brief in m’n handen!

In mei 1972 ging ik op gesprek en ontmoette Wayne in het

hotel naast de fabriek. Later sprak ik nog met Judd Weinberg,

Alvin Gottlieb en de productie manager Bob Smit.

Een van de vragen die me toen verraste, was de vraag of

ik kleurenblind was. Blijkbaar waren er in de productie

dingen misgegaan die hieraan te wijten waren. Uiteraard

is de bedrading van een flipperkast complex en zijn

alle draden met eigen kleuren gecodeerd. Dat wil je niet

verkeerd doen.


Gottlieb’s

reactie op

John’s sollicitatie

De dag na het sollicitatiegesprek hoorde ik het goede

nieuws. “Als je bij ons wilt werken ben je van harte

welkom. We willen je graag hebben.” Omdat ik ook nog

op het punt stond om te gaan trouwen, werd de verhuizing

van Californië naar Illinois tevens onze huwelijksreis.

De andere engineers bij Gottlieb moesten wel

wennen aan die nieuwe zongebruinde, langharige ‘surf

dude’ uit Californië.

PM: Hoe vond je vrouw het om het zonnige Californië te

verlaten?

John: Ze stond er erg positief tegenover. Natuurlijk was

het een groot avontuur. Met name aan het klimaat

hebben we erg moeten wennen. Sneeuw om te kunnen

skiën op een hoge bergtop is echt anders dan er dagelijks

doorheen ploeteren op weg naar je werk. Ons huwelijk

strandde in 1978. Twee jaar later kwam ik via het werk

met Jan in contact. Een van de collega’s in het onderhoud

bij Gottlieb nam me mee naar een blind-date in het

weekend en zo ontmoette ik Jan. Ze bleek de volgende

dag te gaan starten bij Gottlieb en ging voorraadbeheer

doen. Zo werden we de zoveelste ‘pinball romance’.

Niet ongebruikelijk, want er werkten toen ook al een

aantal stellen bij Gottlieb.

Mijn werk bestond voornamelijk uit engineeringwerk,

waaronder bekabeling testen en testspelen. Ook het

wijzigen en bijhouden van het service-manual.

Deze bijbel was al door veel handen gegaan en zag er

eigenlijk uit als een plakboek van technische oplossingen

en veranderingen. Het was een uniek document dat

waardevol en nuttig was, maar het moest nu echt iets

anders gaan worden. Dat werd dus mijn volgende taak.

In maart 1973 vertrok de collega die verantwoordelijk

was voor het testen van de verlichting aan de productielijn.

Ieder nieuw model had eigen software en hiervoor

moesten de tests worden aangepast. Weer later werd ik

verantwoordelijk voor de diverse uitvoeringen voor de

internationale markt. Met name de aanpassingen voor

afwijkende aantallen muntproevers was een uiterst

ingewikkelde en belangrijke klus in de tijd van de Franse

francs, Duitse marken en Nederlandse guldens (buitenlandse

modellen hadden 2 of 3 extra muntproevers, wat

om andere bekabeling vroeg).

PM: Naar welke landen gingen de Gottlieb flippers in die

periode?

John: Een flinke lijst internationale bestemmingen. Zoals

Frankrijk, Hong Kong, het eiland Réunion, Prince Edward

eiland, Canada, U.K., Israël en Oost-Europa.

PM: Wayne was jouw directe chef voor ongeveer acht

jaar bij Gottlieb. Hoe kijk je terug op deze samenwerking?

John: Wayne had alles onder controle. Er ontging hem

niets op de afdeling engineering. We konden prima

samenwerken. Af en toe zagen we elkaar ook buiten

het werk om. Omdat ik aan een tafel in de hoek van zijn

kantoor aan de manuals mocht werken, hoorde ik hem

regelmatig telefoneren over van alles en nog wat.

Als Ed Krynski weer een nieuw model had ontwikkeld,

kwam Wayne kijken en stelde verbeteringen voor. Hij

wist altijd precies wat een nieuw ontwerp nodig had

om succesvol te zijn in de markt. Met Wayne in het team

konden we iedere uitdaging aan.

PM: Was werken met Wayne bij Gottlieb was een droom

die uitkwam?

John: Zeker! Uiteindelijk werd ik na een paar jaar

ontwerper.

19

PM: Was het Wayne die jou aan die positie hielp?

John: Inderdaad. In die tijd vroeg hij me steeds mee te

gaan als er weer een nieuw model getest moest worden.

In de kleine testruimte stonden meestal vier of vijf

nieuwe modellen die gespeeld moesten worden. Bijvoorbeeld,

om te bepalen wat de scores voor een vrij spel

moesten worden. Ik was een middelmatige speler, dus

in dat opzicht een prima alternatief voor de gemiddelde

flipperaar.

Soms had ik commentaar op een sectie van het speelveld.

Ik meldde dan bijvoorbeeld: “Dit deel van het speelveld

is een beetje saai. Kunnen we hier geen hole plaatsen?”

Zulke dingen besprak ik dan met Wayne. Zijn antwoord

was altijd: “Het is Ed Krynski’s ontwerp. Bespreek het

maar met hem. Als hij het ook een goed idee vindt,

passen we de boel wel aan.” Op die manier stelde ik soms

veranderingen voor aan ontwerpen van anderen. Dat is

natuurlijk nog geen eigen ontwerp.

Gridiron

Op dat moment werd weer een nieuw ontwerp neergezet

in de testruimte. Een Pro Football, voor één speler.

In het testen ontdekte ik een fout in dat spel. Als de bal

te snel via de outlane verdween liep de score-motor nog.

Daardoor werden de punten voor een touchdown niet

geteld. Het spel benadeelde zo de speler. “Dat zou mij

niet gebeuren als ik een spel zou ontwerpen”, zei ik nog

tegen Wayne. Het toeval wilde, dat er voor dit model ook

een versie voor twee spelers moest komen, gebaseerd op

hetzelfde speelveld. Dit werd mijn eerste opdracht. Dat

werd Gridiron.

Het probleem met de outlane loste ik op met een relais

dat de registratie van de verdwijnende bal vertraagde.

Wayne was onder de indruk van het resultaat. Dus vroeg

hij: “Denk je dat je zelf zo’n spel kan ontwerpen, John?”

Ik zei dat ik erg onder de indruk was van de spellen van

Ed Krynski en niet wist of ik hem zou kunnen evenaren.

“Pak een plank en probeer het gewoon”, was het

commentaar van Wayne.

Zo ontstond ‘Hit the Deck’, mijn eerste zelf-ontworpen

spel voor één speler. Het eerste ontwerp vond Wayne wel

‘Dat zou mij niet gebeuren als ik

een spel zou ontwerpen’

goed, maar ook vol met obstakels. Het was lastig om de

schoten goed te maken. Dankzij zijn hulp bedachten we

enkele aanpassingen, waarna de kast in productie werd

genomen.

Na Hit the Deck, kwam Strange World. Daarna kwam

Neptune en weer later Poseidon, internationale versies

van Hit the Deck. Diverse ontwerpen waren gebaseerd op

een add-a-ball-versie, waarbij met extra hoge scores

Speelveld en

backglass van

Gridiron

een extra bal verdiend kon worden. Deze spelvariant

was specifiek bedoeld voor Europa. Gottlieb was de enige

fabrikant die dit principe mijns inziens goed gebruikte.

PM: Mocht je zelf de thema’s uitkiezen?

John: Nee, helaas niet. De enige twee thema’s die ik vooraf

op kreeg, waren Hit the Deck, een kaartspel-thema, en

Blue Note, dat voor mij gerelateerd was aan muziek. Ik

koos voor acht targets die samen een octaaf vormden.

PM: Blue Note was ook een add-a-ball-variant. Deze titel

kwam uit in december 1978. Veel andere fabrikanten

waren toen al volop bezig met de productie van solidstate-kasten.

Wayne realiseerde zich te laat dat dit de

toekomst was en dat een overstap noodzakelijk was.

Hij verwijt zichzelf zelfs, dat deze onoplettendheid tot de

ondergang van Gottlieb heeft geleid.

John: Die mening deel ik absoluut niet. De toekomst voor

alle fabrikanten was in die periode uitermate onzeker.

Wayne was zich bewust van het gegeven dat alleen een

leuk spel bepaalde of een kast succesvol werd. De eerste

solid-state-kasten waren nog onvoldoende betrouwbaar

om een plaats in de markt te veroveren. Niemand wil

op die manier de strijd verliezen. Wayne begreep dit en

wilde Gottlieb’s reputatie niet op het spel zetten. Bovendien

vroeg deze nieuwe techniek om kennis die Gottlieb

op dat moment intern niet had.


Wayne,

John en Judd

op Pinball

Expo

PM: Als je kijkt naar de productie aantallen van Gottlieb’s

vroege solid-state-titels, lijkt het alsof de terugloop

waar Wayne over spreekt, pas na zijn pensioen in 1980 is

ingezet. Bovendien kwamen toen de video games sterk

opzetten.

John: Ironisch genoeg is dit precies de periode waarin

we overstapten naar het eigen System 2. Dat was een

enorme verbetering. En ook Gottlieb begon mee te

doen in de video-game-markt. Na het faillissement van

Williams heb ik hier nog een artikel gepubliceerd over

de neergang van de flippermarkt. [“The Death of a Star,”

PinGame Journal, maart 2000 – PM]

PM: Wat was dan de eigenlijke reden waarom het ook

met Gottlieb bergafwaarts ging? Had het iets te maken

met het feit dat zowel Judd Weinberg als Wayne Neyens

tegelijkertijd met pensioen gingen en een nieuw

management aantrad?

John: Daar valt iets voor te zeggen. De mensen die Judd

vervingen waren minder bekend met de ins en outs van

de business. Dick Finger nam de engineering-afdeling

over van Wayne. Hij had ervaring met solid-state-kasten

en dat hielp om de distributeurs te overtuigen. Hij was

een prima manager en enthousiast in zijn nieuwe positie.

Natuurlijk miste hij de tientallen jaren ervaring, maar

leerde snel. Nee, ook hem treft geen blaam. Het nieuwe

management wilde vooral dat we innoveerden.

PM: Volgens Wayne liepen hij en Judd op dezelfde dag dat

ze pensioneerden, hand in hand de deur uit.

John: Dat kan ik me niet herinneren. Terwijl ik daarna

Judd nog zelden sprak, kwam Wayne regelmatig terug

voor overleg en meetings. Later bleek dat al zijn adviezen

in de wind werden geslagen.

PM: Heb je een voorbeeld van die innovatieve ideeën?

John: Van sommige ideeën begrijp ik niet waarom ze niet

zijn overgenomen. Zo had ik een unit ontwikkeld waarin

een echte dobbelsteen werd geworpen.

Uiteraard wist het systeem welk aantal ogen er was

gegooid. Een arm haalde de dobbelsteen terug voor een

volgende worp. Telkens als de bal het spel verliet, werd

de dobbelsteen geworpen. Het aantal ogen was de bonus

multiplier. Hetzelfde ontwerp kon gebruikt worden in

een spel dat was gebaseerd op Yahtzee. Het management

kon niet besluiten in welke innovaties verder

geïnvesteerd moest worden. Zo bedacht ik ook een post

waarmee je kon scoren. Bally gebruikte op dat moment

de ‘mushroom bumper’, maar ik zocht een alternatief

voor statische posts.

Verder was het idee om een speelveld te maken met vijf

kick-holes in een neergaande lijn met posts erboven en

eronder. Het ontwerp leende zich prima voor een bingothema.

De eerste vier holes waren voorzien van een

4-hole-kicker zoals gebruikt werd in Sing Along (1967).

Het vijfde hole werd voorzien van een kicker. Het

ontwerp kwam de fase waarin besloten moest worden

of er wel of niet geproduceerd ging worden. Ik stelde

voor om dit thema ‘Wild Lemon’ te noemen, maar dit

refereerde teveel aan het gokken volgens het management

van Gottlieb. Uiteindelijk werd gekozen voor de

titel ‘Haunted House’! Op het laatste moment besloot het

management om de titel niet te produceren en de naam

te gebruiken voor het nieuwe spel met drie niveaus dat ik

op dat moment aan het ontwerpen was.

Ook werd er geëxperimenteerd met de grootte van het

speelveld. Force II was het eerste multi-ball-spel van

Gottlieb en het speelveld werd ‘midsize’ genoemd, omdat

het iets groter was dan een normaal speelveld maar

kleiner dan een echt widebody-cabinet zoals bijvoorbeeld

Roller Disco. Er werd van alles geprobeerd om het

publiek maar aan het flipperen te houden. Hoewel je zou

verwachten dat een groter speelveld meer spelplezier kon

opleveren, waren de meeste widebodies eigenlijk saaier

om te spelen.

PM: Je begon je ontwerp-loopbaan in de elektromechanische

kasten en maakte de overstap naar solid-statekasten.

Wat voor invloed had dat op het ontwerp?

John: We moesten eerst het systeem leren kennen. En

veel was ons niet uitgelegd over de nieuwe technieken.

De bekabeling en stekkers waren anders. De mantels van

de kabels werden van plastic en de Molex-stekkers deden

hun intrede. De grootste verandering waren de beperkingen

qua lay-out op het speelveld en de software. Het

aantal spoelen en schakelbare verlichting was beperkt.

Met die beperking werken viel in het begin niet mee.

Er konden maar vier pagina’s game code opgeslagen

worden. De komst van system 2 loste veel problemen op.

De capaciteit voor het aantal codepagina’s verdubbelde,

en er konden meer lampjes geschakeld worden.

De nieuwe EPROMs konden gewist en opnieuw gebruikt

worden. Er konden regels per speler worden bedacht en

opgeslagen gedurende het spel. Hierdoor konden spelregels

worden bedacht met doelen die met meerdere ballen

in het spel gehaald moesten worden.

21

PM: Wat was het grootste voordeel van de overstap naar

solid-state-kasten?

John: Met de komst van systeem 2 werd het mogelijk

om scores bij te houden van geraakte targets bij een

vorige bal. Startte die speler z’n volgende bal, dan wist

het systeem welke drop targets al geraakt waren, en

liet deze spontaan zakken. De EM-kasten voor meerdere

spelers konden dit niet. Een aangezien speler 2, 3 en 4 niet

mochten profiteren van de scores van speler 1, startte het

spel bij iedere bal opnieuw alsof het de eerste bal was.

PM: Als we kijken naar welke titels door jou zijn

ontworpen, is de Haunted House met z’n drie speelvelden

een echte klassieker.

John: Dat klopt, als je er tenminste één kunt vinden die

nog speelt. Er zwerft nog ergens een artikel uit Gameroom

Magazine van februari 1998 over deze kast.

De kicker die de bal weer naar het hoofd speelveld moest

brengen was de grootste kopzorg. Oorspronkelijk was het

een gewone spoel en dat leek prima te voldoen.

Toch kwamen er klachten uit ’t veld dat dit onderdeel

regelmatig voor storingen zorgde. Na wat aanpassingen

werd voorkomen dat er een spanningsverval optrad,

waardoor de kicker sterk genoeg bleef.

PM: Haunted House was je laatste ontwerp, maar ook je

meest succesvolle.

John: De release van deze titel was erg laat in mijn

carrière. Andere titels die daarna zijn ontworpen hebben

het niet tot aan de productie gehaald. Ik verliet Gottlieb

in 1984, dus twee jaar nadat Haunted House op de markt

kwam.

PM: Hoe kijk je terug op het werken met Wayne Neyens?

John: Bij Gottlieb begon mijn carrière. Het was mijn

eerste baan, en ik was blij met Wayne als mijn baas. Hij

is er altijd voor me geweest. Mijn vader stierf enkele

jaren voordat ik bij Gottlieb begon, en met Wayne als

mijn mentor was het een geval van de juiste persoon op

de juiste plaats. Met alles wat er in mijn leven gebeurde,

wist ik dat ik altijd op Wayne kon rekenen. Dit, bovenop

een fantastische baan! Ik was blij hem te mogen kennen,


en dat gold voor vrijwel iedereen in de firma. Hij heeft er

zelf ook veel plezier aan beleefd, denk ik.

Ik heb altijd contact met hem gehouden, hoewel we

elkaar niet regelmatig zagen. Ik verhuisde terug naar

Californië in 1984, terwijl Wayne tegen die tijd in

Arkansas woonde. We schreven en e-mailden elkaar

regelmatig. Ik meen dat hij dat met veel van zijn ex-Gottlieb-collega’s

deed. Gezien zijn hoge leeftijd is hij inmiddels

veel goede vrienden verloren. We hebben gelukkig

ook nu nog regelmatig contact. En ik wens hem het

beste…

Dit interview is een ingekorte versie. De volledige

versie is gratis te downloaden op de website van

Pinball Magazine: http://www.pinball-magazine.

com/?p=3823

Wayne en

John met de

Spirit of ‘76

P I N B A L L

M A G A Z I N E

( I t ’ s m o r e l i k e a b o o k)

P I N B A L L

M A G A Z I N E

5

Pinball

Magazine

No. 1

Pinball

Magazine

No. 2

(uitverkocht)

Santiago

Ciuffo -

PINBALL

(koffietafel

fotoboek)

Pinball

Magazine

No. 3

Pinball

Magazine

No. 4

w w w . p i n b a l l - m a g a z i n e . c o m

Special: Wayne Neyens

His entire career at Western and D. Gottlieb

including over 150 game designs

contributions by Gordon Hasse, Bob Herbison, Larry Zartarian + others

Plus: Pinball Resource, Chicago Gaming,

Scott Danesi, Jack Danger, and much more

Pinball

Magazine

No. 5

23

NL Championship Series

NL Championship Series 2019

Finale jaargang 2018

Zaterdag 16 december 2018

NFV Funhouse

Na een reeks van toernooien kregen de 24 hoogst

geplaatste spelers uit de ranglijst van 2018 een uitnodiging

voor de finale. Om 11.00 uur gaf wedstrijdleider Ad

Jonker aan dat er nog even gewacht moest worden omdat

één van de deelnemers vertraagd was als gevolg van file

door wegwerkzaamheden. Toen Didier Dujardin om 11.15

uur ook binnen was, kon de strijd losbarsten.

De keuze van de kasten en de instellingen zorgden voor

een vlot verloop van de kwalificatie. Om 14.30 uur waren

de partijen gespeeld. Taco Wouters is altijd een groot

voorstander van de instelling 3-ballen-per-spel, maar dit

keer had hij het waarschijnlijk liever anders gezien.

De 8 kwartfinalisten waren:

Poule A: 1. Bas Vis, 2. Helen de Haan, 3. John van de Wulp,

4. Joachim Reniers

Poule B: 1. Didier Dujardin, 2. Martijn van Amsterdam,

3. Bjorn Brand, 4. Mart Oenema

De winnaars van de kwalificatie speelden uiteindelijk

ook de finale. Daarin was Didier duidelijk de sterkste,

zowel op de Congo (keuze Bas) als op de ACDC (keuze

Didier). Zo ging de wisselbeker voor het eerst naar België.

En de heel speciale 2 e prijs van dit jaar ging naar Vinkeveen.

De derde prijs was voor John.

Eerste toernooi NLCS, jaargang 2019

Zaterdag 12 januari 2019

NFV Funhouse

De kick off van het nieuwe seizoen was op de dag van de

nieuwjaarsbijeenkomst in het NFV Funhouse.

Voor deze eerste wedstrijd kwamen 24 spelers aan de

start. De gekozen Matchplay-variant was een kwalificatie

op tijd, waarbij het programma steeds een kast en een

tegenstander loot. Na 12 rondes volgden kwart- en halve

finales (best of 3), gevolgd door een finale met spelers die

elk hun eigen finalekast mochten kiezen.

Verslag van winnaar Mark Heine: Prima opzet en

vlot toernooi. Al met al toch een aardig lange dag van

09.45-17.15 uur aanwezig waarvan 6 uur flipperen, bijna

topsport :- ). In de finale tegen Ivan Geentjens koos ik heel

tactisch de Hoops van Gottlieb. Die had ik op deze dag

al 2x eerder gespeeld (daarvoor nog nooit overigens) en

dat ging wel aardig, Mijn gok pakte goed uit: ik won met

2,5 miljoen tegen 700.000. Ivan koos The GetAway, daar

had hij eerder op de dag scores van 400-500 miljoen mee

gehaald. Deze finale pot had hij echter een hoop pech

(of was het spanning), want na bal 3 stond hij pas op 12

miljoen en ik stond op 27, dus hoefde ik mijn laatste bal

niet eens te spelen.

Na afloop maar een pint als troost voor Ivan aangeboden,

want hij speelde de gehele dag heel goed. Helen de

Haan-Verbeek werd derde.

V.l.n.r.:

Bas, Didier

en John

V.l.n.r.:

Mark, Ivan

en Helen


Update eerste kwartaal 2019

Tweede toernooi NLCS, jaargang 2019

Zaterdag 9 februari 2019

NFV Funhouse

Dit toernooi ging van start met 30 spelers. De ‘7

strikes’-variant van Matchplay zorgde voor een heel

andere dynamiek dan bij de andere (head-to-head)

toernooien. Winnen bleef natuurlijk lekker, maar het was

vooral zaak om niet laatste te worden in de partij met 4

spelers. Winnen leverde 0 strafpunten (=strikes) op, 2 e of

3 e plek zorgde voor 1 strike, terwijl een 4 e plek 2 strikes

opleverde. Zodra je als speler 7 strikes achter je naam had,

had je geen plek meer in de volgende ronde.

Na 8 rondes waren er nog 9 spelers over. In een tiebreak

met 5 spelers die op 6 strikes stonden (op de Batman

Forever) moest er nog één speler afvallen (dat werd

Martijn van Amsterdam). Daarna speelden de 8 overgebleven

spelers in twee partijen met 4 spelers de

kwartfinales. De beste 3 in elk van die partijen mochten

door naar de halve finale (afvallers Quint van Kessel

en Lefman Kan). In de halve finales was het spannend,

waarbij de beste 2 spelers uit beide halve finales door

mochten naar de finale (afvallers Rob Overdijk en Glenn

Pellis).

De finale met 4 spelers werd gespeeld op de Creature

From The Black Lagoon. Net als in alle andere partijen

met 3 ballen. Rob Capel speelde een mindere partij en

werd uiteindelijk 4 e . De andere finalisten scoorden flink.

Taco Wouters werd uiteindelijk 3 e met 216 Mio, Bjorn

Brand veroverde de 2 e plek met 287 Mio. De overwinning

was voor Bas Vis die als eerste speler de lat behoorlijk

hoog had gelegd: 453 Mio.

Volgende toernooien NLCS, jaargang 2019

Zondag 14 april 2019

NFV Funhouse

De maand maart staat in het teken van de Dutch Pinball

Masters. Ook dat toernooi is onderdeel van de NLCS.

In april gaan we verder met een toernooi in het clubhuis.

Dit keer op zondag, speciaal voor NFV-leden met een

drukke (sport)agenda op zaterdag. Onderstaand de opzet

voor het toernooi op zondag 14 april:

• Soort toernooi: Group Match Play

(iedere ronde groepen van 4 personen op 1 kast)

• Scoring: PAPA style (4/2/1/0 punten)

• Type kasten: Modern (DMD) & Solid State

• Aantal rondes kwalificatie: 6 (schatting, na 14.00 u

wordt geen nieuwe ronde meer gestart)

• Finaleopzet:

2 partijen halve finale (8 personen),

2 partijen finale (4 personen)

• TGP: rond de 90%

• Start toernooi: 10:30u, gepland einde: 17:30u

• Maximaal aantal spelers: 48 (inschrijven via de

NFV-site)

De agenda in de komende maanden ziet er als volgt uit:

Zo 14 april

Zo 28 april

Za 11 mei

Zo 26 mei

Zo 30 juni

NFV Funhouse (max. 48 deelnemers)

Kijk in de agenda op de NFV site

NFV Funhouse (max. 48 deelnemers)

Kijk in de agenda op de NFV site

Eindhoven (max. 16 deelnemers)

‘Alle deelnemers

bedankt voor hun deelname...

Alle winnaars

van harte gefeliciteerd!’

V.l.n.r.:

Bjorn, Bas

en Taco

25

Erol Saydam

Flipperen

in Athene

Athens Pinball Museum

Athene: de Griekse hoofdstad is een stad

van antieke bezienswaardigheden, eeuwenoude

ruïnes zoals Parthenon, talloze aangename

cafés en restaurants en niet te missen

de Griekse gastvrijheid. Ik moet eerlijk

bekennen dat toen mij ter ore kwam dat er

zich een flippermuseum bevond in Athene

de reis een nieuwe dimensie kreeg. In dit

artikel een verslag over dit mooi initiatief.

Het is vrijdagavond 21 december en

ik ben op weg met een neef die over

is uit Canada naar Athene in Griekenland.

Na de avondvlucht op deze

vrijdagavond die 2 uur en 43 minuten

duurt, land ik op Athene airport

waarna ik een taxi neem naar mijn

hotel. Helaas is het al een beetje laat

om naar het museum te gaan.

De volgende dag ga ik als eerste

uitzoeken waar het Athens Pinball

Museum (APM) zich bevindt, hoe het

eruit ziet en informatie inwinnen.

Het ziet er echt fantastisch uit op

papier. Het adres is: Dionysiou Areopagitou

& Makri 2, Athina 117 42, tel:

+30 21 0924 5958, website https://

www.facebook.com/AthensPinball-

Museum/

Maar voor we ons in de wereld van

flipperkasten begeven eerst cultuur

snuiven van de highlights in Athene

city met de “hop on hop off” bus.

Maar zodra de avond valt, bevinden

we ons op weg naar APM. Bij binnenkomst

worden we hartelijk welkom

geheten door een vriendelijke dame

die ons de simpele huisregels uitlegt.

Je krijgt een armbandje voor 10 euro


Gevel en entree

van het Athens

Pinball Museum

en vervolgens heb je van 09:30 tot

23:00 uur onbeperkt toegang tot 107

flipperkasten. Je mag ook zo vaak

als je wilt in- en uitlopen. Ze wijst

ons waar je kan eten en drinken.

Boven zijn er leuke zitjes, maar als

je je drankje mee naar beneden wilt

nemen is dat geen probleem.

Overal zijn standaardjes waar je je

drankje in kan plaatsen.

Iedere kast heeft een informatiebordje

met enige uitleg over de kast,

uit welk jaar de kast stamt en hoeveel

er zijn geproduceerd. Het woord

museum wordt zo eer aan gedaan.

Boven staat een Addams Family Gold

uit 1994. Niet om te spelen, maar om

naar te kijken.

Beneden staan er maar liefst

honderdzeven machines, vanaf EM

tot DMD’s uit de jaren 90. Wel staat er

een moderne kast: Stern Pirates of the

Caribean. De conditie van de kasten is

verder redelijk.

Hier en daar enkele defecten en

navraag leert dat er regelmatig onderhoud

is van de kasten.

Bij mijn aankomst is het rustig, maar

het wordt al snel wat drukker.

27

Onder het genot van wat biertjes en

een colaatje-rum is het al snel 23:00

uur, sluitingstijd helaas.

Nog een APM t-shirt als aandenken

en het is alweer tijd om terug naar het

hotel te gaan.

Nog een dag Athene. Na wat sightseeing

op deze zonnige dag (18 graden)

besluiten we om terug te gaan naar

APM om de rest van de dag daar door

te brengen. Immers, bloed kruipt waar

het niet gaan kan. Ja hoor, we worden

meteen herkend. We spreken met de

eigenaar Panos die ons op zijn beurt

vertelt over zijn passie. Panos en zijn

personeel spreken allemaal goed Engels

wat weer fijn voor ons is , zeker omdat

we geen woord Grieks spreken. Hij

repareert zelf zijn kasten en we mogen

een blik werpen in zijn workshop. Hier

zie ik een Theater of Magic.

Tot mijn verbazing zijn de plastics

totaal gesmolten. Als ik vraag hoe dit

mogelijk is, is zijn antwoord “meltdown

by standing in the sun”. Panos geeft

aan deze zelf te repareren zodat deze

snel in het museum kan.

Panos geeft aan zeker naar Nederland

te willen komen om onder andere

de Nederlandse Flippervereniging

te bezoeken. We drinken er nog een

biertje op... HOPPA, weer een vink in

bucketlist! Dus mocht je als flipperaar

op bezoek zijn in Athene, APM is absoluut

een bezoek waard!

Panos en

Erol

Eigenaar Panos over het ontstaan

van het flippermuseum:

This endeavour started in August

2017 when me and my wife set out to

create a pinball museum in Athens.

The thought behind it was to bring

pinball back for people to play and

enjoy. Taking the coins out of the

equation making them accessible

for play with an entrance fee rather

than with coins. We set out to get

pinball machines from various parts

of Greece. Many were in dirty condition,

forgotten over time, others were

in working condition. Storage lockers

were opened to reveal time capsules

filled with machines from the past.

We managed to do what we set out to

do in finding these machines only in

Greece and salvage the history that

went along with them and all our

ancestors who had enjoyed them and

even carved their initials on them. For

us pinball machines represent a walk

through the history of pop culture,

gaming and technology. Our museum

has a full time technical department

which restored these machines with

dedication to their present condition.

Time of restoration for each machine

varies from a week to three months

depending on the condition and

availability of spare parts and the

desired quality level. If you need any

more detail send me a message!


Zaterdag 15 juni 2019

zet ‘m alvast in je agenda...

Zaterdag 16 juni 2012

zet Ôm alvast in je agenda...

De jaarlijkse ALV en BBQ in Veenendaal!

De jaarlijkse BBQ in Ederveen!

Dit keer tevens de finale dag van de

Lokale Flipper toernooien!

Voor alle NFV-leden

Kom kasten (Ca. 20 kasten spelen zullen en niet Õs avonds vrij beschikbaar gezellig zijn) BBQ-en

Deuren Het Funhouse open: vanaf is open 11.00 vanaf u, 10:00 tot 22.00 uur. u

Van 15.00-16.00 Het u: Algemene Funhouse sluit Leden om 21:00 Vergadering uur (terugblik en

vooruitblik, De algemene verantwoording ledenvergadering financi‘n), begint met om Ôrondje 15:00 uur van de zaakÕ.

en duurt

Toegang

(naar verwachting)

tot de ALV is

tot

gratis!

16:00 uur

Kosten BBQ:

Eur. 12,50 voor 12 jaar en ouder

Let op: vooraf aanmelden & betalen voor de BBQ*

Eur. 5,00 tot 12 jaar

(12,50 euro p.p., kinderen tot 12 jaar gratis).

Het verslag van de vorige ALV staat in Spinner 3 van jaargang 27

Aanmelden via catering@nfvpinball.nl, o.v.v. naam,

lidmaatschapsnummer, Graag vooraf aantal aanmelden personen. via de website Aanmelden kan t/m 9

(i.v.m. aankopen barbeque) juni. vóór zondag 2 juni..!!

Bijdrage overmaken op rekening 7233926 t.n.v. NFV, Wierden,

o.v.v. BBQ/lidmaatschapsnummer.

Graag tot ziens op 16 juni in Ederveen!

29

Tekst: Bart Volman, afbeeldingen: Jean-Paul de Win

Pirates of the Caribbean

De regels

Net als de andere Jersey Jack Pinball (JJP) kasten zit ook

de Pirates vol met tal van regels en manieren om het spel

te spelen. Ik zal de belangrijkste basisregels uitleggen

zodat je de eerste keer dat je de kast tegenkomt een idee

hebt wat te doen.

Bij het starten van een spel heb je de

keuze uit maar liefst tweeëntwintig

verschillende characters die ieder

een eigen gave hebben. Zo zorgt

captain Jack Sparrow ervoor dat bij

het mystery-award-scherm altijd de

twee minst gunstige awards geblokkeerd

zijn, zorgt Hector Barbossa

ervoor dat je tijdens multibal makkelijker

jackpots en super jackpots kunt

scoren en zorgt Weatherby Swann

ervoor dat je niet geplunderd kan

worden door andere speler (het is

mogelijk in het spel om goud, punten

of zelf een bal van een andere speler

te stelen).

upkicker naar het minispeelveld. Dit

skillshot levert vijfduizend punten

op en verlicht het ‘load cannon’

shot op het mini-speelveld. Voor het

derde skillshot plunge je de bal hard,

waardoor deze bij de upper flipper

komt en je de bal in de scoop kunt

schieten. Dat levert je vijfentwintighonderd

punten op en geeft je je

eerste map award.

De belangrijkste zaken in het spel

zijn je multiballs en je chapters. Er

zijn zes verschillende multiballs, vijf

daarvan gebaseerd op de vijf Pirates

of the Carribean films en een Tortuga

multiball.

Curse of the Black Pearl Multiball

Schiet de rechterramp om op het

bewegende minispeelveld te komen.

Schiet vervolgens de spinners totdat

de Load Cannon targets oplichten.

Schiet vervolgens deze targets en

daarna linksboven het Cannon

schot. Schiet daarna met de action

button op het juiste moment op het

schip om het te laten zinken.

Na het selecteren van je character

heb je de keuze uit een aantal

verschillende skillshots. Voor het

eerste skillshot plunge je de bal net

hard genoeg om de metalen ramp

over te gaan, waardoor de bal in

de popbumpers terecht komt. Dit

skillshot levert duizend punten op

en geeft je een mystery-level. Voor

het tweede skillshot plunge je de bal

hard genoeg om de bal bovenaan

het speelveld tot stilstand te laten

komen. Hierdoor komt de bal in de


Daarna kun je de multiball starten

via het Port Royal schot (linkerorbit).

Dead Man’s Chest Multiball

Schiet de targets aan weerszijden

van de schatkist om een bal te

kunnen locken in de schatkist.

Lock drie ballen om je multiball te

beginnen.

At World’s End Multiball

Schiet de rode pijlen die branden

bij de negen hoofdschoten. Schiet

hierna de linkerramp en de bal zal

in whirlpool belanden, waarna de

multiball start.

“De belangrijkste

zaken in het spel

zijn je multiballs en

je chapters“

On Stranger Tides Multiball

Schiet met de upperflipper de upperloop

een aantal keer totdat de pijl bij

het schot van kleur verandert. Schiet

de upperloop nog een keer om de

multiball te starten.

Dead Men Tell No Tales Multiball

Schiet de spinner helemaal links in

de kast. Na genoeg spins verandert

de pijl bij het schot van kleur en kun

je door nog een keer het schot te

schieten de multiball starten.

Tortuga Multiball

Verzamel vijftig goud en schiet

de Tortuga saucer rechts onder de

popbumpers. Ieder schot is een

jackpot en de Tortuga saucer geeft

een super jackpot. Daarnaast kun je

een add-a-ball krijgen door de vier

Gold targets te schieten. Na iedere

Tortuga Multiball heb je meer goud

nodig om de volgende multiball te

starten.

Alle multiballs zijn te ‘stacken’,

je kunt dus erg lang spelen als je

tijdens een multiball andere multiballs

erbij weet te starten. Als een

multiball klaarstaat om te starten

zie je dat aan de vierkante inserts

net boven de flippers. Als een van

die inserts snel knippert, kun je de

multiball starten.

Naast de multiballs zijn er meer

dan honderd verschillende chapters

die gebaseerd zijn op scenes uit de

verschillende films. Door een van

de vijf chapterschoten (linkerorbit,

schatkist, linkerramp, innerloop,

linkerlane) te schieten kwalificeer

je een chapter. Als je vervolgens

de Star Map schiet (rechts van de

schatkist) start een van de chapters

die je gekwalificeerd hebt. Voor het

uitspelen van een chapter moet je

een tot acht verschillende schoten

schieten, deze staan bovenin het

scherm. Voor het uitspelen van een

chapter krijg je vijfentwintighonderd

punten plus tweehonderdvijftig voor

ieder volgende chapter, daarnaast

krijg je een bonus op basis van de tijd

die je nodig over hebt (vijfentwintig

keer het aantal schoten keer het

aantal seconden). De chapters kun je

ook tijdens multiball starten.

Er zijn vijf verschillende Wizard

Modes in de kast en er is een Final

Wizard Mode die kunt spelen als je

alle vijf Wizard Modes hebt uitgespeeld.

Om een Wizard Mode te

kunnen starten dien je de multiball

en vijf verschillende chapters

van diezelfde film uit te spelen. De

Wizard Modes zijn erg veel punten

waard maar om er te komen is erg

lastig en zal je maar zelden lukken.

Er zit uiteraard nog heel veel meer in

de kast dan hierboven beschreven,

als je wilt weten wat er verder in de

kast zit, zoek dan de rulesheet op op

tiltforums.com. Op de volgende twee

pagina’s vind je de rules flow.

31


33

Ronald Eijkman

Digital

Pinball

Rollerball & Fireball - MSX

Philips

MSX-1

VG-8020

In deze editie van Digital Pinball gaan we

naar de MSX kijken. Het concept van de

MSX was aardig vooruitstrevend, enigszins te

vergelijken met de PC compatibele computers

die later uitkwamen. De MSX was namelijk

de eerste industriestandaard voor homecomputers.

Dat betekende dat elke fabrikant

de computer kon gaan bouwen. In ons land

zag je voornamelijk de Philips-variant van het

MSX-concept.

De MSX standaard werd in 1982

geïntroduceerd. MSX zou volgens de

ontwikkelaars staan voor ‘Machines

with Software eXchangeability’.

De MSX-software zou op iedere

computer kunnen draaien waar

het MSX-logo op stond, en dat was

voor die tijd aardig revolutionair.

Grote merken als Sony en Philips

brachten meerdere MSX-computers

uit, en in Nederland zul je wellicht de

variant van Philips, die in 1984 werd

gelanceerd, wel eens in een huiskamer

hebben zien staan. Maar ook

producenten als Panasonic, Canon,

Goldstar, Toshiba, Casio, Pioneer en

vele andere gingen met de standaard

aan de slag. Ondanks het goede idee,

was de MSX niet heel erg succesvol.

Dat kwam natuurlijk met name door

de enorme concurrentie die de MSX

moest aangaan met bijvoorbeeld de

Commodore 64 (C64), en in mindere

mate met de ZX Spectrum. Voor de

game-markt was de MSX ook niet

echt een verbetering ten opzichte

van bijvoorbeeld de C64. De MSX kon

net als de C64 zestien kleuren tegelijk

weergeven, en had tevens een

driekanaalsgeluids-chip aan boord.


Pas toen de MSX2 werd uitgebracht

in 1985 kon de strijd echt worden

aangegaan met de Atari en de

Commodore computers. De MSX

werd, net als veel andere homecomputers,

voornamelijk gebruikt als

spelcomputer. In dit artikel kijken we

naar een flipperspel voor de MSX1 en

een voor de MSX2.

Flipperspellen op de MSX

Veel succesvolle games voor de MSX

waren games die al eerder op de

ZX Spectrum waren verschenen, of

games die je in de arcadehallen kon

vinden. Toch zijn er ook games specifiek

voor de MSX uitgebracht. Een

originele MSX-game die iedereen wel

kent is Metal Gear. Flipperspellen zijn

er ook voor de MSX. Voorbeelden zijn

Enchanted, Macadam Bumper, Thunderball

en Trickboy. Allemaal flipperspellen

die op één scherm passen, en

daarom het bekijken wellicht wat

minder waard zijn. Daarom kijken

we naar een flipperspel, exclusief

uitgebracht op de MSX, dat meer dan

één scherm beslaat.

“Grote merken

brachten de MSX

uit, en in Nederland

zul je misschien de

Philips variant in de

huiskamers hebben

zien staan“

Enchanted,

Macadam

Bumper en

Trickboy

Rollerball

Dit flipperspel is uitgebracht in

1984 voor de MSX1. Technisch is

dit een aardig hoogstandje, omdat

het flipperspel niet op één scherm

past. Sterker nog, de hele flipperkast

bestaat uit maar liefst vier

schermen. En elk scherm heeft z’n

eigen setje flippers. Als je de bal

afschiet, kom je in het bovenste

scherm terecht. Daar heb je een

groene spinner, drie rollovers en een

zwart gat met daarvoor twee dropdown

targets.

35

Titelscherm

en de vier

speelvelden van

Rollerball

Geen idee wat het zwarte gat doet, ik

heb de bal er niet in kunnen krijgen. De

punten haal je hier in ieder geval door de

bal door de A-, B-, en C-lanes te schieten.

Als je de bal verliest, kom je in misschien

wel het leukste deel van het flipperspel,

namelijk het deel met de fruitmachine.

Aan de zijkant zijn diverse targets met

een A, B, of een C. Deze activeren respectievelijk

de eerste, tweede en derde roller

van de fruitmachine. Doel is natuurlijk

om drie dezelfde plaatjes te krijgen, wat

aardig wat punten oplevert. Als je de bal

in dit scherm verliest, rolt deze helemaal

naar onderen.

In dit onderste scherm moet je vooral

zorgen dat je bal niet draint, want dan

ben je ‘m echt kwijt. De bedoeling hier

is voornamelijk dat je de droptargets

aan de rechterkant schiet, waarna het

pijltje boven het gat aan de linkerkant

wit wordt. Schiet je de bal vervolgens

in dat gat, dan wordt de bal naar het

derde scherm afgeschoten en kun je

weer met de fruitmachine aan de slag.

Er is ook een gat tussen de flippers van

het bovenste scherm ontstaan. Als de

pijltjes naar boven wijzen, schiet de bal

naar het vierde scherm omhoog. Lukt

het je helemaal niet om weer boven

te komen, dan kun je vanaf het eerste

scherm je bal altijd nog naar het tweede

scherm schieten. Dit scherm zit propvol

met targets, die allemaal een dikke

bonus opleveren.

Rollerball is echt een leuk flipperspel.

Het spel bevat maar één flipperkast,

maar de verschillende schermen geven

je toch het gevoel in een andere kast te

zitten. Wat balgevoel betreft, is daar ook

niets mis mee, de balbewegingen zijn

aardig natuurgetrouw. De bediening

van de flippers werkt wel enigszins

vertraagd, waardoor je snel de neiging

hebt om heel hard op de knoppen te

gaan drukken. Maar al met al echt een

heel geslaagd flipperspel.


Fireball

Kijken we gelijk ook even naar een

flipperspel dat is uitgebracht voor de

MSX2. Deze variant is zoals gezegd in

1985 uitgebracht en heeft meer geheugen

en meer processorkracht aan boord, en is

dus ook klaar voor de wat meer geavanceerde

games. Het flipperspel in kwestie

is Fireball, dat overigens weinig weg

heeft van Bally’s Fireball uit 1972. Bij dit

spel, dat is uitgebracht in 1987, wordt de

illusie gewekt dat de flipperkast waar je

naar kijkt 3D is. Als de bal zich achterin

het speelveld begeeft, is deze ook kleiner

dan wanneer deze dichter bij de flippers

rolt. Leuk detail is ook dat wanneer de

bal over een switch in een lane rolt, je de

switch ook daadwerkelijk naar beneden

ziet gaan. De bal rolt heel actief rond en

de flippers reageren scherp.

Maar ik moet eerlijk toegeven dat ik

dit flipperspel niet lang genoeg heb

gespeeld om ook maar iets over de regels

te kunnen zeggen. En dat heb ik wel

vaker met spellen die er goed uitzien,

maar wat gameplay betreft niet uit de

verf komen. Misschien gebeurt er te

weinig op het speelveld van deze Fireball.

Omdat het speelveld in 3D is uitgevoerd,

en ook nog op het scherm moet passen,

ziet het er allemaal wat priegelig uit. Je

kunt de bal ook niet echt gericht ergens

naartoe schieten. Om op de loop in het

midden te schieten moet je echt heel

erg je best doen, zelfs al schiet je de bal

met het bovenste deel van je flipper, dan

nog schiet de bal erlangs. Maar als deze

flippersimulatie niet echt wat is, waarom

laat ik ‘m dan zien? Om maar weer eens

duidelijk te maken dat een mooi uiterlijk

niet garant staat voor speelplezier.

Die gaan we zelf spelen!

Als je MSX-spellen weer wilt spelen,

heb je natuurlijk een MSX nodig, en de

cartridges van de spellen. Als je die niet

hebt, kun je een emulator downloaden,

en de spelbestanden van de flipperspellen

in kwestie. Voor het spelen

van bovengenoemde spellen heb ik de

BlueMSX-emulator gebruikt. Op https://

www.dosgamers.com/msx/msx-emulator-bluemsx

vind je een prima handleiding

om deze emulator op Windows

aan de praat te krijgen. Er zijn verder ook

nog wat websites die een emulator in de

browser hebben draaien. Een voorbeeld

daarvan is https://file-hunter.com/

MSX/. Een lijst met beschikbare games

staat aan de linkerkant.

De drie

schermen van

Fireball, aan

elkaar geplakt

37

Tekst en foto’s: Rens Hooijmaijers

Modding

Madness

To mod or not to mod: Metallica Pro

Als ze vragen aan mij wat vind je zo leuk

aan flipperen, zeg ik altijd dat het een drieeenheid

is: sociaal contact, het spelletje en

het ‘spelen/verfraaien’ met de techniek van

een kast. Ik vind ze alle drie belangrijk,

maar in dit artikel wil ik eens inzoomen

op het genoemde derde aspect: techniek

en dan met name het modden van een

flipperkast.

Deel 2 in deze serie: METALLICA PRO

Er zijn genoeg flipperliefhebbers die

hier niets in zien, maar ik houd van

spiegeltjes en kraaltjes zullen we

maar zeggen en het tweaken van een

flipperkast om hem nog meer naar

mijn zin te maken, het zogenaamde

modden, is iets waar ik veel plezier in

heb.

Deze Metallica Pro heb ik sinds

augustus 2013 en toen HUO (Home

Use Only) aangekocht van de eerste

eigenaar. Ik kan me nog herinneren

dat ik deze flipperkast nieuw speelde

voor een artikel in de Spinner en

gelijk dacht: ‘K*t, dit gaat me geld

kosten’.

Net als met de AC/DC was er gelijk

een klik mee. Waar ik de AC/DC gelijk

moest hebben had ik hier overigens

wel een paar maanden geduld.

En dan is hij geleverd en speel je de

eerste ballen erop en begon ik al snel

te denken: ‘Hmm, hoe kan hij nog

mooier worden?’ Ik had inmiddels

dankzij de AC/DC al wat ervaring in

het modden.

En daar gaat dit artikel over. Om je te

laten zien wat er allemaal wel mogelijk

is en te verkrijgen is. En yep, soms

is het echt over de top.


De

Metallica

in volle glorie

Als we beginnen van boven naar

beneden dan zien we eerst een zelfgemaakte

topper. Deze bestaat uit

twee plasmabollen met daarin ‘bliksemflitsen’

(staan ook op de backboard

van het speelveld). Ertussen

geplaatst is een piepschuim grafsteen

uit de Halloween-collectie van de

Action met verlichting vanaf onderen

en twee leds in de ogen van één van

de schedels, een EUR 2,- mod.

En waarom? Niet omdat het moet,

maar omdat het kan. Flipperen is een

hobby en is voor plezier en zo moet

je dit ook zien. Niet alle mods moet je

even serieus nemen.

Gaan we verder omlaag dan zien we

in de backbox dat de TL vervangen

is door een interactief led-backboard

met led-flashers (die gekoppeld

zijn aan flashers op het speelveld,

waardoor de translite oplicht op

diverse plekken zoals we kennen van

de backboard in B/W-flipperkasten

bijvoorbeeld).

Tevens zijn de luidsprekers voorzien

van verlichting (ook geluidgestuurd)

en inserts en heeft het paneel een

sticker gekregen ter verfraaiing van

het saaie zwart (en in dezelfde stijl als

de pinblades).

Meest opvallend is echter wel dat er

een kleuren-smartdmd-lcd-display is

gemonteerd. Waar een colordmd een

plug&play-oplossing is om een saai

oranje dmd-display om te toveren in

een prachtig kleurenscherm is een

smartdmd meer een diy-verhaal. Je

koopt dan een los lcd-display zoals

bijvoorbeeld in laptops gebruikt

wordt, hangt er een Raspberry PI

aan en met een speciale software

(smartdmd in combinatie met Pinball

Browser) waarmee je zelf je animaties

kunt kleuren of als er al iemand een

kleurenfile gemaakt heeft deze kunt

gebruiken.

Deze kun je dan desgewenst zelfs

naar wens aanpassen. In een eerdere

Spinner heb ik hier al eens over

geschreven. Ook zichtbaar is dat de

luidsprekers zijn vervangen door een

betere kwaliteit luidsprekers: Visaton.

Met betrekking tot geluid: niet zichtbaar

maar er is ook nog een actieve

subwoofer gekoppeld aan de MET.

Je wilt tenslotte je buren deze fantastische

muziek niet onthouden toch?

Deze subwoofer is ook gekoppeld aan

de AC/DC. Het linkerkanaal op de AC/

DC en het rechterkanaal op de Metallica.

Zo kun je één stereosubwoofer

inzetten voor twee flipperkasten.

Maar een tipje van de sluier wat, naar

mijn mening, de mooiste mod is die

je voor een Metallica PRO kunt kopen

39

(L)

Sparky

goes Hawaï

(R) Total

Theater Mod

zie je ook net hier. In de backbox zie je

namelijk een rode printplaat gemonteerd

die hier origineel niet hoort.

Dit is de zogenaamde Total Theater

Mod van Redshift. Hiermee emuleer

je de lichtshow van een Premium-LE

in een PRO.

Het bestaat uit het besturingsdeel dat

je net ziet en het uitbreiden van de

GI-verlichting. In een PRO speelveld

zijn namelijk dezelfde uitsparingen

aangebracht als in een Premium-LE

speelveld, alleen waar ze in de Premium-LE

allemaal gevuld zijn met de

rood-wit-blauwe GI verlichting is in

de PRO alleen de witte verlichting

aangebracht. Je brengt dus alsnog de

missende rood-blauwe verlichting

aan (en vervangt ettelijke witte door

een gekleurde) en dat geheel sluit

je aan op de extra printplaat in de

backbox. Deze printplaat ‘luistert’

verder naar wat er op het speelveld

gebeurt (kijkt mee in de schakelmatrix

als het ware) en weet zo wat

er met de verlichting moet gebeuren

op het speelveld om een Premium-LE

te emuleren. Echt een opwaardering

van je Metallica flipperkast.

De totale tijd om dit werk te realiseren

bedraagt circa 3 uur.

Dan zakken we af naar het speelveld.

Als we van achteren naar voren gaan,

valt gelijk de ‘geverfde’ Sparky op.

Diverse

mods

verfraaien

deze slang

Deze ‘Sparky goes Hawai’ versie is

werk van meesterschilder Geert Koop

en is de eerste die hij ooit gedaan

heeft. Ik ben behoorlijk trots op dit

meesterwerk kan ik wel zeggen, kijk

maar eens goed naar de details die hij

heeft aangebracht: Hell Yeah.

En dat een smartdmd een diy-project

is, is hier een voordeel. Doordat je zelf

kunt kleuren, heb ik de vleeskleurige

Sparky in de animaties kunnen

vervangen door een groene versie

gelijk aan die op het speelveld.

Wat zien we nog meer? We zien op

zowel de linker- als rechterramp een

ledstrip aangebracht. Tevens is de

slang niet alleen voorzien van tanden

en leds in de ogen, maar is er in de

rechterramp een sticker aangebracht

waardoor het lijkt of de slang door


Uit welke

kast komt deze

target??

de ramp heen kronkelt. En wat een

riemgesp en een paar ventieldopjes

kunnen doen zie je gemonteerd in

de binnenbocht van de rechterramp.

Deze ventieldoppen bevatten intern

een ledje dat gekoppeld is aan de

verlichting van de twee inlanes.

In de linkerfuellane is de target

vervangen door een ander model

uit een andere flipper. Ik laat aan

jullie over om te raden uit welke….

En natuurlijk is ook die voorzien van

ledverlichting. Ook de fuel-standuptargets

zijn voorzien van verlichting

vanaf onder.

Kijken we naar de zijkanten dan

vallen natuurlijk de pinblades op.

Om de pinblades mooier te laten

uitkomen zijn er gecamoufleerd

opgestelde UV-ledstrips gemonteerd

die gekoppeld zijn aan de flasher bij

Sparky. Als die nu afgaat, heb je echt

een zonnebril nodig.

En hoezo levert Stern de Metallica

zonder Spinners? Dan monteer je

gewoon alsnog een paar toch? En als

luchtig detail een skelet op een fiets.

Holland meets Metallica, zullen we

maar zeggen.

Helemaal onderaan zien we een

transparante oranje apron voorzien

van verlichting die ook interactief

gekoppeld is aan de GI en een flasher.

Echt een aanbeveling. Ook is de apron

voorzien van verlichting die schijnt

op de plaats waar normaal de bal

onder de apron verdwijnt. Hoe dat

er precies uitziet, zie in je bijgaande

foto’s.

Op het speelveld vind je verder nog

ter bescherming een speelveldprotector,

een mooie sticker om die

saaie melkglas insert af te werken

41

Nog

meer LED

elementen in

de Metallica

waar de ball-locks worden weergegeven,

witte siliconen rubbers van

Led4Pin (ten opzichte van standaardrubber

gaat siliconen langer

mee, is mooier wit vind ik, geeft

minder af en is makkelijker schoon te

maken), flipperbats, verlichtte starpost

bij de slingshots, diverse plastic

protectors, et cetera.

Onder het speelveld vind je in het

cabinet nog een shaker, Visaton

W200 basluidspreker en een 230 VAC

stekkerblok om de diverse mods te

voeden. Het cabinet kent verder nog

een set verlichte flipperknoppen en

plastic cabinetbeschermers, ontspiegeld

glas, under-cabinet ledstripverlichting

(ook geluidgestuurd) en een

externe volumeregeling.

Ik hoop dat dit artikel je een idee

heeft gegeven van wat allemaal

mogelijk is. Een aantal zaken is echt

vrij eenvoudig zelf te maken met wat

kennis van leds en een paar rechterhanden.

Ik vind het het leukst om

dingen zelf uit te zoeken en te maken,

daarom bijvoorbeeld een smartdmd

en geen colordmd, al is een aantal

van de getoonde mods inderdaad een

koopartikel.

Als ik kijk naar wat er van deze

Metallica geworden is, mag je, denk

ik, wel met recht spreken over een

Metallica PROMIUM.

Heb je ook een gemodde kast waar je

graag over wilt vertellen? Meld het

me dan op redactie@nfvpinball.nl


Evenementen agenda

Maand Dag Datum Locatie Tijden Thema

April

zondag

vrijdag

14

26

Veenendaal

Veenendaal

10:00 - 18:00

15:00 - 23:00

Clubhuisdag | NL Championship Series

Funhouse Friday

Mei

zaterdag

vrijdag

11

31

Veenendaal

Veenendaal

10:00 - 18:00

15:00 - 23:00

Clubhuisdag (+ toernooi) | EM workshop

Funhouse Friday

Juni

zaterdag

zaterdag

vrijdag

1

15

28

Veenendaal

Veenendaal

Veenendaal

10:00 - 18:00

10:00 - 21:00

15:00 - 23:00

Klusdag

Alg. ledenvergadering | BBQ | Finale LFC

Funhouse Friday

Juli

(Geen activiteiten gepland)

Augustus

vrijdag

zaterdag

30

31

Veenendaal

Veenendaal

15:00 - 23:00

10:00 - 18:00

Funhouse Friday

Klusdag

43


Tekst: Bas Vis, foto’s Paragon: Santiago Ciuffo

Mijn favoriete flipperkast

Paragon

Mijn liefde voor de Paragon gaat al terug tot

de jaren 80 van de vorige eeuw. Deze solid

state widebody stond in één van de speelhallen

van Slagharen. Ik betaalde geld om

het park binnen te mogen, deed een looping

in de achtbaan en gaf vervolgens extra geld

uit om te mogen spelen op deze kast. Ik vond

‘m prachtig, de flipperopstelling uitdagend

en het grote speelveld heel bijzonder.

Voor een kwartje kreeg je drie ballen. Het

was behoorlijk uitdagend om de letters

PARAGON te spellen om het karakteristieke

‘prrrrl-prrrrl-prrrrl’-geluid te horen en de

bijbehorende 50.000 punten te krijgen.

Ongetwijfeld hadden de vrienden waarmee

ik de tienertoerreis vanuit Brabant naar

Noordoost-Nederland maakte het nodige

commentaar: wie reist er nu meer dan

tweeënhalf uur om te gaan flipperen?

Toen ik ergens rond 2007 een advertentie

op Marktplaats tegenkwam waarin een

Paragon werd aangeboden, was ik heel resoluut:

die wilde ik hebben. Ik nam contact op

met de eigenaar. Die woonde in Borger. Juist

ja, Noordoost-Nederland, dat paste helemaal

in het plaatje. Volgens mij is er weinig

overleg geweest (daar klaagt mijn vrouw

wel vaker over :- )) en ben ik met zoon Tom

en dochter Julia op zondag op weg gegaan.

We maakten er een dagje uit van. Geen rit

naar Artis of Slagharen, maar een speurtocht

naar een Paragon.

De kast stond in een klein hok achter een

huis en was stoffig, maar uiterlijk in prima

conditie. Heb ik nog een spel gestart? Of

heb ik ‘m zo ingeladen tegen achterlating

van 350 Euro? Van onderhandelen zal wel

weinig terecht zijn gekomen. De jonge kids

stonden er wat verbaasd bij. Wilde papa

echt die oude kast met de kop van zo’n wild

beest? Ja, dat wilde hij.

Ook nu speel ik er nog regelmatig op. Het is

geen moeilijk spel, maar het blijft een uitdaging

om er goed op te scoren. Op het DPO

2018 stond de kast in de line-up bij de Classic

Match. Op zondag, tegen sluitingstijd, liep

Paul Faris langs. Het prachtige artwork is

van zijn hand. We hadden een kort gesprek

waarin we beiden concludeerden dat dit

tijdloze kunst met een hoofdletter K is.

Leuke blijvende herinnering: de handtekening

van Paul op de kopruit (wel klein

natuurlijk)!

127.pdf 4 3/22/14 9:55 PM

Paragon op ipdb.org

Gemiddelde score: 7,9

Gemaakt door: Bally Manufacturing Company (Bally)

Gemaakt in: Juni 1979

Type: Solid State

Aantal gemaakt: 9.120

Ontwerp door: Greg Kmiec

Artwork door: Paul Faris

Paul Faris

signeert de

Paragon van Bas.

Op de achtergrond

Jim Patla

45

Tekst: Rens Hooijmaijers

Resultaat poll

modernisering collectie

Eerder dit jaar is er een poll opgestart waarin de leden

gepolst werden waar hun voorkeur naar uit ging als het

ging om flipperkasten aan te kopen vanaf bouwjaar 2000.

Dit in het kader van modernisering van de collectie.

In dit artikel volgt een verslag van de resultaten hiervan.

595

stemmen

Ieder jaar wordt er gekeken wat er

van het budget gebruikt kan worden

om de collectie uit te breiden. Dit

naast natuurlijk de investeringen in

het onderhoud en dergelijke. Streven

is de uitbreiding te combineren met

modernisering van de collectie.

Het zwaartepunt van de collectie

ligt momenteel duidelijk in de jaren

negentig. Ook onderhoudstechnisch

heeft verjonging zijn voordelen

natuurlijk. Zo is de collectie de laatste

jaren uitgebreid met onder andere

Lord of the Rings, Batman Dark

Knight, Pirates of the Caribbean en

de Metallica.

Een aantal jaren terug is de leden al

naar hun mening gevraagd, maar

sindsdien zijn er weer een hoop

nieuwe titels bijgekomen. Daarom

is er dit jaar weer een nieuwe poll

uitgevoerd met alle flipperkasten

van bouwjaar 2000 of jonger (en nog

niet aanwezig in de NFV-collectie)

waarvan we hier verslag doen.

Men kon éénmalig stemmen op

maximaal drie kasten. Met betrekking

tot de namen van flipperkasten

de volgende toelichting. Daar er bij

JJP geen verschil in spelverloop is

tussen de basisuitvoering en de gelimiteerde

uitvoeringen zijn deze niet

apart vermeld. In totaal zijn er 595

stemmen uitgebracht wat zou betekenen,

bij 3 stemmen per stemmer,

dat er 198 stemmers zijn geweest.

Op basis van het aantal stemmen:

Plaats Flipperkast

Stemmen

1 The Big Lebowski 57

2 Dialed In! 42

3 Guardians of the Galaxy pro 28

4 The Hobbit 25

5 Ghostbusters pro 22

6 AC/DC Premium 21

7 Iron Maiden pro 20

8 Game of Thrones 19

9 Tron pro 19

10 Ghostbusters Premium 18

11 The Walking Dead pro 16

12 Iron Maiden Premium 16

13 Star Trek Stern pro 15

14 Star Trek Premium Stern 15

15 Wizard of Oz 14

16 The Simpsons Pinball Party 14

17 Pirates of the Carribean JJP 12

28 Deadpool pro 12

19 Batman66 Stern Premium 11

20 AC/DC pro 11

Van deze 595 stemmen zijn er 467

uitgebracht door ingelogde leden.

Een analyse van de enquête leidt tot

de volgende resultaten.

Duidelijke winnaar is The Big

Lebowski van Dutch Pinball.

Dit gevolgd door de Dialed In! en als

verrassende derde, daar deze pas

Op basis per thema:

Plaats Flipperkast

Stemmen

1 The Big Lebowski 57

2 Dialed In! 42

3 Ghostbusters 40

4 Iron Maiden 36

5 Guardians of the Galaxy 35

6 AC/DC 32

7 Star Trek Stern 30

8 Game of Thrones 28

9 The Hobbit 25

10 The Walking Dead 22

11 Tron 20

12 Deadpool 16

13 Star Wars Stern 16


15 Wizard of Oz 14

16 Pirates of the Carribean JJP 12

17 Batman66 Stern 11

18 Houdini 10

19 Ripley's Believe it or Not 10

20 Total Nuclear Annihilation 9


kort op de markt is, de Guardians of

the Galaxy pro. Als laatste eindigde

overigens Striker Extreme met nul

stemmen.

The Big Lebowski

is de winnaar

van de poll

Zouden we de verschillende uitvoeringen

van een thema groeperen

(dus in geval van Sterns de PRO-PRE-

MIUM-LE) dan is er de volgende

uitslag per thema:

Nu meldt de Ghostbusters zich in

de top 3 als thema, maar blijven

nummers 1 en 2 ongewijzigd.

Het aantal stemmen voor een Iron

Maiden, Deadpool, TNA, Pirates of

the Caribbean JPP en Houdini is

overigens ook frappant. Hoeveel

stemmers zouden deze ook daadwerkelijk

hebben gespeeld en weten

of deze werkelijk leuk genoeg is om

in het clubhuis te hebben staan?

Waarschijnlijker is hier dat men

hierop heeft gestemd in de hoop dat

deze leuk is of omdat men graag het

allernieuwste heeft.

Als we kijken naar waar deze typen

flipperkasten typisch voor gaan in

waarde zou in de prijscategorie

< EUR 5.000 er geschat de volgende

Top20-ranking zijn:

Op basis < EUR 5.000:

Plaats Flipperkast Stemmen

1 Ghostbusters pro 22

2 Game of Thrones pro 19

3 Tron pro 19

4 The Walking Dead pro 16

5 Star Trek Stern pro 15


7 AC/DC pro 11


9 Indiana Jones Stern 8

10 Shrek 8

11 Transformers pro 7

12 Avengers pro 6

13 Family Guy 6

14 24 5

15 Elvis 5

16 Iron Man 4

17 The Rolling Stones 4

18 Terminator 3 4

19 Mustang pro 3

20 Wheel of Fortune 3

En natuurlijk fluctueert de waarde

enorm met de uiterlijke staat van

een flipperkast en zijn dit puur

persoonlijke schattingen van de

schrijver. Gelukkig is de uiterlijke

staat voor de NFV wat minder

belangrijk, als het maar niet te erg

is, zolang de technische staat oké is

en de prijs in verhouding is tot de

uiterlijke staat.

Als laatste een Top10 voor flipperkasten

waarvan de geschatte

waarde < EUR 3.500,- is

Op basis < EUR 3.500:

Plaats Flipperkast

Stemmen


2 Indiana Jones Stern 8

3 Shrek 8

4 Transformers pro 7

5 Avengers pro 6

6 Family Guy 6

7 24 5

8 Elvis 5

9 Iron Man 4

10 Terminator 3 4

Deze resultaten geven het bestuur

een mooie leidraad bij het aankopen

van ‘nieuwe’ flipperkasten voor de

collectie.

Het bestuur zal uiteindelijk steeds

een afweging maken van beschikbaar

budget versus de staat van

de flipperkast en de gewildheid

hiervan.

Ook wordt er gekeken naar een

goede mix van de collectie (recreatie-

en wedstrijdspelers hebben

ieder hun eigen eisen) en waardevastheid

van sommige titels.

Een flipperkast met een lagere

ranking in de poll in combinatie

met een scherpe aanschafprijs

kan zo alsnog tot in de collectie

geraken.

Eerlijkheidshalve gezegd zal een

Ghostbusters pro onder de EUR

5.000,- een uitdaging zijn, maar ze

zijn er incidenteel wel.

47

Ruud Kooij

Visual

Pinball

Cabinet

Hyperpin en PinballX

Ik ben zelf sinds 2007 in het bezit van flipperkast(en).

Maar ik ben al veel langer weg

van het flipperen. Natuurlijk vroeger op de

pier in Scheveningen en later had mijn tante

zelfs een Gottlieb Polo thuis met Vari Target.

Hier was ik niet achter vandaan te slaan,

dus vandaar misschien ook mijn liefde voor

Em’ers. Maar ook digitaal heb ik het flipperen

ook altijd leuk gevonden.

Vroeger flipperde ik digitaal omdat

zo’n kast thuis gewoon niet te

betalen was voor een kind en ook

omdat ik altijd spelletjes leuk heb

gevonden. En eerst dus spelcomputers

en later pc’s waar altijd wel

flipperkastspelletjes op te vinden

waren.

In 2012 heb ik, nadat ik hier op het

NFV-forum al het een en ander over

had gelezen en gechat, van Edmond

te Kiefte zijn lege Visual Pinball

Cabinet overgenomen, omdat hij

deze verkocht. Een droom kwam

uit, want nu kon ik hierin zelf alle

hard- en software gaan inbouwen

en installeren (er is ook nog een hoop

op NFV-forum over te lezen, zoek op

‘visual pinball casemod’).

Ik had via internet op allerlei forums

al van alles hierover gelezen en kon

dit nu in de praktijk gaan brengen.

Ik ben gelijk op zoek gegaan naar de

hardware ervoor aangezien een hoop

software al wel aanwezig was.

Ik moet zeggen dat ik een hoop

plezier heb gehad van deze kast zelfs

al was hij nog steeds niet helemaal

af (bloos).


Bijschrift.

Kleur bol naar

soort artikel

Ruud’s oude

Visual Pinball

Cabinet draait

op Windows XP

Ik ben wat dat betreft iemand die

liever speelt dan bouwt. Dat komt

ook omdat ik op mijn werk als functioneel

beheerder ook al veel bezig ben

met problemen oplossen, waardoor

ik hier in mijn vrije tijd niet altijd zin

in heb. De kast speelt goed, maar er

zijn nog steeds zaken die eigenlijk

gedaan zouden moeten worden,

zoals verlichting van de knoppen, de

plunger aansluiten (wel de hardware

ervoor, maar deze nog niet

aangesloten op pc), ik gebruik hier nu

gewoon een knop voor.

De kast draait op Hyperpin en nog

op Windows XP dus dat zou ook eens

moeten worden aangepast, want dat

wordt niet meer ondersteund.

Maar dat zal er voor mij waarschijnlijk

niet van komen, want ik heb

inmiddels een veel mooiere weten

te bemachtigen. Hiervoor heb ik

wel mijn STTNG moeten opofferen

aangezien ik deze ervoor heb ingeruild.

Nu is deze VP kast ook veel

moderner en heeft twee schermen

(één voor het speelveld en één voor

de kopruit) en een echte kleuren-DMD

(Dot Matrix Display) die

ook in een “echte” DMD-flipperkast

wordt gebruikt.

“Ik ben iemand die

liever speelt dan

bouwt, omdat ik op

mijn werk al veel

problemen op moet

lossen“

De specificaties van dit Visual

Pinball Cabinet zijn ook van deze tijd

en ik kan nu dus ook echt de laatste

nieuwe Visual Pinball kasten (VPX)

hierop spelen. Er draait momenteel

PinballX op als Frontend (software

waarmee via de knoppen van het

cabinet verschillende pinballsystemen

en/of flipperkasten kunnen

worden opgestart).

Verder heb ik ook een cabinet key om

onder andere de nieuwe Williams

flipperkasten van Pinball FX3 in

cabinet mode (fullscreen) te kunnen

spelen. Tevens is hier wel de plunger

aangesloten zodat, als je deze naar

achter haalt, dit ook echt digitaal

op het scherm te zien is. Er zitten

contactors (relais) in aan de binnenkant

van het cabinet die aangesloten

zijn op onder andere activering van

flippers en bijvoorbeeld popbumpers

en slingshots, waardoor je het qua

geluid hoort maar het ook aanvoelt

zoals wanneer een flipper in een

echte flipperkast wordt geactiveerd.

Je hoort een harde klak en je voelt dit

dus ook net als in het echt. Ook kun

je echt nudgen zodat het flippergevoel

dus echt compleet is.

49

Visual

Pinball

Cabinet met

kinky Elvira

artwork

standaard al behoorlijk goed

voor elkaar. Ook worden op beide

systemen nog steeds verbeteringen

doorgevoerd hoe de bal beweegt en

reageert en dit wordt steeds realistischer.

Het is dus nog steeds virtueel

maar het wordt steeds realistischer

en het is hoe dan ook een uitstekende

mogelijkheid om allerlei “echte”

flipperkasten die je graag zou willen

hebben, maar waar je het geld of de

ruimte niet voor hebt, te kunnen

spelen. En er zijn natuurlijk voor de

liefhebbers ook hele leuke Visual

Pinball kasten die niet in het echt

te koop zijn, maar wel leuk zijn om

hierop digitaal te spelen.

De Visual Pinball kast is voorzien

van een mooi artwork van Elvira,

wat ook als je er niet op speelt een

mooie aanblik geeft in de gameroom.

Er staan momenteel zo’n tweeëntwintig

Visual Pinball VPX kasten op,

maar ik ben nog bezig om dit langzaam

uit te breiden aangezien er nog

zoveel leuke kasten te vinden zijn.

Ook heb ik de zes Bally/Williams

kasten van Pinball FX3 erop staan.

Ik heb voor de eerste drie kasten ook

mee mogen helpen met de beta-test.

Dat is ook iets wat ik altijd wel leuk

vind om te doen want dan kun je ze

als eerste spelen en helpen met de

verbetering ervan. Dit helpt zowel

hen als jezelf, want ik kon nu ook

gelijk bepaalde zaken aangeven die

betrekking hadden op het spelen

hiervan in een cabinet. Aangezien dit

toch anders is dan op een Playstation

of op een pc- of laptopscherm met

een toetsenbord. Want alleen al de

beeldinstellingen zijn veel belangrijker

in een cabinet aangezien je

natuurlijk wel het hele speelveld wil

zien alsof je naar een echt speelveld

in een echte flipperkast kijkt.

In Visual Pinball heb je daar een

POV (Point Of View) instelling voor.

Hierbij kun je dan het speelveld over

het scherm verdelen met behulp van

de knoppen maar ook bijvoorbeeld

de kijkhoek aanpassen et cetera. In

Pinball FX3 is het helaas (nog) niet zo

uitgebreid, maar ze hebben het daar

Deze

VP heeft

twee schermen

en een echte

color DMD aan

boord

Mocht je eens in de buurt zijn en/

of zin hebben er eens op te komen

spelen, stuur maar een berichtje via

het NFV-forum.

Bijschrift.

Kleur bol

naar

soort artikel


NFV Vacaturebank

Onze vereniging groeit gestaag... Steeds meer leden bezoeken de Funhouse Fridays, clubhuisdagen en

klusdagen. Een team van vrijwilligers maakt dit mogelijk. Echter, er is dringend behoefte aan meer ondersteuning

om deze groei ook in de toekomst goed aan te kunnen. Daarom een oproep aan alle leden om ook te

komen assisteren.

Heb je een paar uurtjes per week te besteden en wil je onze vereniging ondersteunen?

Meld je dan aan voor één van de functies die hieronder staan vermeld. We heten je alvast van harte welkom!

Verenigingsvoorzitter NFV (gemiddeld 4 uur per week)

- Energieke flipperliefhebber met bestuurlijke vaardigheid/ervaring -

Je taken zijn ondermeer het ontwikkelen en aanscherpen van het beleid en de visie van de NFV, het

aansturen van coördinatoren en activiteiten. Je bewaakt de uitvoering van het - door het bestuur - gekozen

beleid.

Ook coördineer je de interne en externe communicatie van de vereniging. En wellicht de belangrijkste taak: Je

bent de spreekbuis van de vereniging namens het bestuur.

Je kwaliteiten liggen met name op het vlak van besturen en teambuilding. Enthousiastmerend, besluitvaardig

en vasthoudend bewaak je de visie met een helicopterview. Hoewel sensitief en een bruggenbouwer,

moet je soms ook over een ‘olifantenhuid’ beschikken.

Coördinator flipperactiviteiten in het NFV Funhouse (gemiddeld 1 -3 uur per week)

- Enthousiaste doener met organisatie talent -

Je taken zijn ondermeer het plannen van activiteiten van de NFV, inclusief de voorbereiding, uitvoering en

begeleiding van de diverse evenementen. Hiervoor zijn draaiboeken beschikbaar welke ook onderhouden

moeten worden. Je stuurt de betrokken coördinatoren aan en bent (mede) verantwoordelijk voor de communicatie

rond evenementen.

Je hebt kwaliteiten als teamleider, bezit een helicopterview en hebt visie. Bovenal ben je flexibel.

Reacties

Wil je meer weten over bovenstaande vacatures? Of wil je je aanmelden als kandidaat? Neem dan contact op

met één van de bestuursleden.

51

Rens Hooijmaijers

De Gameroom van...

Jeroen van de Laar

Limburg? Wordt daar geflipperd dan? Jazeker, bewijst

Jeroen van de Laar uit Weert. Een uitgebreid verslag over

Jeroen die meer noten op zijn zang heeft dan alleen maar

een leuk potje flipperen.

Jeroen van de Laar (44) woont met

vrouw en zoon in een, op eerste

oogopslag, doodgewone hoekwoning.

In de woonkamer is nog geen

flipperkast te bekennen, maar dat

verandert als je in de serre komt.

Daar staan namelijk de eerste zes

flippers. Een doorgang naar wat ooit

een carport was, laat ons de verdere

vruchten zien van Jeroens noeste

arbeid: een mooie collectie van

nogmaals tien flippers.

filmthema-kast, iets met mooie

chrome ramps, een skull en een

coole gun als ballshooter. Er zat een

kanon in waarmee je op targets kon

schieten, een DMD met veel animaties

en een videomode en bovendien

was het een erg snelle kast. Inderdaad,

een Terminator 2, zomaar

nieuw uit de doos. Wat een ervaring

was dat toen! Ik denk uiteindelijk

ook dat dat de kast is geweest die er

voor gezorgd heeft dat ik flipperen zo

leuk ben gaan vinden. I’ll be back...

for some more.

Jeroen, sinds wanneer ben je flipperliefhebber?

Begin jaren negentig was er in

Weert een lokaal café waar ze steeds

een of twee flipperkasten hadden

staan, vertelt Jeroen. De eerste kast

die ik daar gespeeld heb, was een

Fire. Ik herinner me daar vooral de

kopruit van, de sirene en natuurlijk

de bel. Voor mijn werk ben ik ooit in

Chicago geweest en heb daar op een

toeristenboottocht uitgebreid het

verhaal van “The Great Chicago Fire”

gehoord. Dat geeft zo’n kast voor mij

dan wel net wat extra’s.

Uiteindelijk heb ik echter niet heel

veel op de Fire gespeeld, omdat er

ineens een nieuwe kast stond. Een

Jeroen in zijn

gameroom


Wat was je eerste kast en waarom

juist die?

Welke denk je? Haha... precies, een

Terminator 2. Inmiddels een jaar of

dertien geleden, heb ik me aangemeld

op Marktplaats. Ik heb daar

toen eerst wat rondgekeken, niet

specifiek op zoek naar iets. Ineens

schoot het door mijn hoofd om eens

te kijken of er ook flipperkasten op

stonden. Zoekterm “Terminator

2 flipperkast”. En jawel hoor, één

advertentie gevonden, ongeveer 25

kilometer verderop. De prijs zal toen

rond de 600-700 euro zijn geweest.

Ik had er geen idee van wat zoiets

moest kosten, maar dat geld had

ik er wel voor over. Vervolgens

heb ik contact opgenomen met de

verkoper, ben ik gaan kijken en heb

de kast toen ook meegenomen. Mijn

eerste echte eigen privé-flipperkast.

En de ballen verstand ervan, bleek

niet heel veel later...

Hoeveel kasten schat je in dat je

door de jaren hebt gehad?

Als ik een inschatting moet maken,

iets over de honderd. Sommige

kasten heb ik ook meerdere

keren gehad. Ik heb toch vaker

de behoefte aan afwisseling. Een

aantal kasten heb ik jaren in de

collectie en een aantal kasten heb

ik wat minder lang. Zo leer ik ook

meerdere kasten kennen. Ik ben

vrij actief in de flipperscene, ga veel

naar events in binnen- en buitenland.

Zo ben ik bijvoorbeeld veel te

vinden in Duitsland en speel daar

ook mee in de Duitse flipperliga.

Dan is het wel belangrijk dat je

meerdere kasten een beetje kent. Je

kunt helaas niet alles kopen, maar

dat is wel de reden dat ik regelmatig

rouleer.

Wanneer is een kast leuk voor je?

Dat verschilt eigenlijk nogal. Breed

genomen vind ik kasten leuk zo

vanaf midden jaren ’80 tot nu.

Bally, Williams, JJP, Stern, maar

ook kasten van Heighway Pinball,

Dutch Pinball of American Pinball.

Ik heb geen bijzondere voorkeur. In

de eigen collectie vind ik juist een

verzameling van meerdere generaties

en merken kasten leuk. Stop-go,

niet teveel, maximaal een tot twee

kasten in de collectie. Elektro-mechanische

(EM) kasten trekken mij niet,

te traag naar mijn zin.

Een snelle kast vind ik eigenlijk altijd

leuk. Steve-Ritchie-kasten vind ik

doorgaans erg leuk. Dan een paar

kasten die het gevoel van de Eighties

overbrengen, qua look and feel en

geluid. Het artwork is vaak ook erg

mooi op die kasten, daar kan ik ook

bijzonder van genieten.

En dan uiteindelijk een paar kasten

met diepgang, quests, je door iets

heen worstelen, een avontuur waar

je echt even de tijd voor moet nemen.

Mijn favoriete kast momenteel is

“The Hobbit”. Ik ben helemaal into

fantasy en die kast doet het helemaal

voor mij. Zeker met de nieuwe

software-updates (alhoewel ik 3.10

nog niet geïnstalleerd heb, vanwege

een paar zaken die ik in de 2.96-

versie beter vind).

53

Zoveel flipperkasten, waar is het

einde?

Ik heb op dit moment zestien

flipperkasten, met een gameroom

geschikt voor tien en een terras

waar er vier kunnen staan (maar

niet ideaal). Twee kasten staan

hoogkant, helaas.

Mijn collectie ben ik begonnen met

DMD-kasten. Later zijn hier wat

‘verdwaalde’ System 11-kasten bijgekomen

en ben ik deze meer en meer

gaan waarderen. Ik heb zelfs wat

DMD-kasten verkocht om plaats te

maken voor System 11-kasten. Met

name het nostalgische gevoel dat

deze kasten bij mij oproepen, heeft

mij hiertoe gebracht.

Dit heeft uiteindelijk geleid tot de

huidige collectie: Space Shuttle,

Sorcerer, Grand Lizard, Pinbot, Buck

Rogers, Highspeed, Swords of Fury,

Space Station, Bride of Pinbot (BOP)

2.0, Terminator 2, No Fear, Demolition

Man, Pirates of the Caribbean

(POTC), Lord of the Rings (LOTR), The

Wizard of Oz LE en The Hobbit LE.

Voor nu heb ik even geen uitbreidingsplannen.

In de toekomst zou

ik wel graag een grotere ruimte

willen, om op die manier de

collectie verder uit te breiden. Dat

gaat waarschijnlijk betekenen dat

we ervoor gaan verhuizen of dat ik

een locatie vind in de buurt, waar ik

de kasten kan plaatsen. Bij voorkeur

heb ik ze echter aan huis.

Is je huidige gameroom ook

je eerste? Zo niet, waar ben je

begonnen?

Dit is mijn tweede gameroom. Mijn

eerste gameroom was gesitueerd in

de kelder van mijn vorige huis. Daar

stonden er een stuk of tien. Met het

verhuizen naar het huidige huis

was er zoveel plek niet meer. Ik heb

toen het grootste gedeelte van mijn

collectie verkocht. De Lord of the

Rings, Creature of the Black Lagoon

en een Theatre of Magic heb ik toen

Jeroen

achter zijn

favoriete kast,

The Hobbit

behouden. Daar er geen gameroom

was, stonden die in de woonkamer.

Ikzelf vond het fantastisch, mijn

vrouw vond het wat minder. En

toen heb ik dus ook die laatste drie

verkocht.

Einde verhaal?! Uuuh…nee, niet echt.

Een week later heb ik toen weer een

Terminator 2 gekocht; ik werd gek

zonder flipper en mijn vrouw zag dat

ook wel, denk ik, dus dat was prima.

Deze is toen naar de zolder gegaan,

zodat ie niemand in de weg stond.

Aankleding

van de gameroom

is ook

belangrijk


Binnen een half jaar stond de zolder

echter vol met vier stuks... hahaha...

en werd het tijd voor weer een echte

gameroom. Zomer 2015 heb ik de

carport voorzien van wanden en

heb ik in circa een dag mijn huidige

gameroom gerealiseerd. En deze

staat inmiddels dus eigenlijk weer

veel te vol. Maar dat zal veel flipperaars

bekend in de oren klinken.

In de winter breid ik mijn gameroom

uit naar de serre daar deze dan toch

niet echt gebruikt wordt. In de zomer

begint mijn vrouw dan wat moeilijker

te kijken en wordt het weer tijd

om wat op te ruimen, helaas. In de

serre staan dan vaak de opknappers

die ik onderhanden heb.

De “werkvoorraad”

in

de serre

Wat vind je het leukst aan de hobby?

Er zijn eigenlijk vele aspecten van

de hobby waarvan ik kan genieten.

Allereerst het verzamelen zelf. Ik

kan enorm genieten van een mooie

collectie, het op pad gaan ervoor,

nieuwe mensen leren kennen en

ervaringen uitwisselen.

Flipperen zelf doe ik ook heel graag.

Sowieso is er maandelijks een

flipperliga-avond, waarbij we steeds

rouleren van gameroom. Dit is allemaal

in de omgeving van Köln. Een

keer per jaar host ik hem vanuit mijn

eigen gameroom. Daarnaast zijn

er verschillende vriendengroepen

waarmee regelmatig gespeeld wordt

en heb je nog allerlei events, het DPO,

bezoekjes aan Pinball Universe etcetera.

Zelf speel ik in de eigen gameroom

ook een paar keer per week.

I love modding, leds, extra figuren,

gadgets, een colour-dmd, Pinsound,

ontspiegelde ruiten, topper, spiegelbleche

en ga zo maar door. Daar

beleef ik veel plezier aan.

Ook het restaureren van een kast

vind ik erg leuk om te doen. Van

een kast die er niet meer uitziet

een nagenoeg “nieuwe” maken.

Dit echt tot de laatste schroef die

Jeroen

maakt

serieus werk

van restauraties

opnieuw verzonken wordt, (laten)

verchromen en vergulden van onderdelen.

Restauratie van speelvelden.

Inmiddels doe ik dit ook weleens zelf:

airbrushes van cabinet of opnieuw

stickeren. En vergis je niet in de tijd

die hierin kan gaan zitten. Zo heeft

de restauratie van mijn TwiLight

Zone ongeveer 210 uur gekost.

Ik heb in mijn vriendenkring een

aantal mensen waarmee ik dingen

samendoe en die eigenlijk ook altijd

voor me klaarstaan om te helpen. Ik

ben zelf niet zo’n kei in het repareren

van elektronica, maar ik vind

het mechanische gedeelte en het

optisch zo mooi mogelijk maken dan

weer helemaal geweldig. Zo knap ik

dan bijvoorbeeld een cabinet en/of

kopkast volledig op tot nieuwstaat

voor een vriend en repareert hij voor

mij de printen.

Beste koop versus miskoop?

Beste koop? Een Diamond Plated

Funhouse, Sorcerer die ik recentelijk

heb aangeschaft en ik denk dat ik

heel veel geluk heb gehad met de

BOP 2.0. Die laatste was een combinatie

van er erg snel bij zijn en een

hele sympathieke verkoper.

Slechtste aankoop? Een Terminator 2

met een gebroken speelveld.

55

Daar kwam ik achter tijdens een

grondige poetsbeurt. Die hing nog

10cm aan elkaar aan de rechterkant,

verder volledig door. Ik heb nooit

meer zoiets gezien gelukkig.

De laatste

aankoop

Ook weleens een aanschaf gedaan

waarvan je als snel dacht: oh nee, die

mag direct weer vertrekken?

Ja, mijn eerste Dracula (BSD). Iedere

keer meteen die bal weg. Vervolgens

speelt mijn vrouw (die overigens

nooit flippert) er een potje op en wat

denk je: meteen de Grand Champion...

ooh wat een leuke kast! Nou ik

kan je verklappen, die heeft dezelfde

week nog het pand verlaten. Inmiddels

heb ik hem meerdere malen

gehad en is het ook zeker een kast

die nog weleens terugkomt. Niets

zo mooi als... Thirty Million!! Een

alles-of-niks-kast en die heb ik er op

die manier niet tussen staan op dit

moment.

Laatste aankoop? Hoe bevalt deze?

Laatste aankoop is een Highspeed.

Die heb ik nog niet echt kunnen

uitproberen, maar is al wel gepoetst,

opnieuw gerubberd, geled en dergelijke.

Voorlaatste een Grand Lizard en

dat is ook een heel leuk kastje. Voor

mij dat typische jaren-80-gevoel dat

het juiste sentiment bij mij oproept.

Tot de

laatste

schroef gaan

ze uit elkaar

Heb je nog wensen?

Ik heb eigenlijk nooit specifiek iets om

Stern flipperkasten gegeven (behalve

LOTR en POTC), maar de huidige

generatie kasten van Stern, denk aan

Ghostbusters (prachtig retro-thema),

Aerosmith, DeadPool, Iron Maiden,

Guardians en Batman66, trekken me

wel. Daar wil ik nog eens wel iets van

in mijn collectie opnemen.

Wat zeker blijft, is:

1. Met stip op één en op eenzame

hoogte: The Hobbit. Het open speelveld,

de vele missies, geweldige

animaties en sound trekken me

enorm aan. Een spel op The Hobbit is

echt een avontuur.

2. Lord of the Rings. Mooie schoten,

multiballs en het bereiken van Valinor

is echt een uitdaging. Wederom een

echt avontuur.

3. Bride Of Pinbot 2.0. Onze Nederlandse

flipperfabriek heeft met de

conversiekit naar 2.0 echt een mooi

stuk werk afgeleverd. Vette animaties,

goed geprogrammeerd en echt een

epische sound.

Ben je een competitie- of recreatiespeler?

Ik ben sowieso niet echt een

wedstrijdspeler. Winnen is natuurlijk

leuk, maar samen plezier hebben, vind

ik eigenlijk nog leuker. Ik kan er enorm

van genieten wanneer mensen aan

het spelen zijn in mijn gameroom.

Gewoon toekijken vind ik dan prima

en wat tekst en uitleg geven over de

flippers en het spel. Wel speel ik mee

in de Duitse flipperliga. Iedere maand

is er een flipperliga-avond. Iedere

keer in een andere gameroom. We

starten met een hapje en een drankje.

En vervolgens wordt er een paar uur

gespeeld. Vijf kasten uitzoeken, twee

spelletjes per kast. Geen warming-up,

het is meteen “game on”. De scores

worden genoteerd op een officieel

formulier, deze worden door twee

personen gevalideerd en eenmaal

akkoord geüpload op de Duitse flipperliga-website.

Gedurende zo’n flipperavond

draagt iedereen trouw zijn of

haar eigen flipperliga-poloshirt. Vorig

jaar lieten ze me het hele jaar in een

oranje shirt lopen (hup holland hup),

terwijl het officieel een zwart shirt

is, maar vanaf dit seizoen hebben ze

me ook een zwart shirt gegeven. Het

seizoen 2019 is in november gestart en

na drie flipperavonden sta ik nog met

een ruime voorsprong aan de leiding

in mijn liga. Maar er zijn echt wel

goede spelers bij, één van de medespelers

is vorig seizoen derde geworden

van de gehele Duitse liga, dus ik

kan nog behoorlijk wat tegenstand

verwachten; het seizoen is nog lang

niet voorbij.


Hoe staat je vrouw tegenover je

flipperhobby?

Ze hanteert een gedoogbeleid...

hahaha. En ik stel haar steeds op

de proef. Ze vindt het prima eigenlijk.

Af en toe heb ik weer te veel

kasten staan en moet ik er een

paar opruimen, dat gaat al jaren zo.

Eigenlijk speelt ze nooit. Behalve die

ene keer dan op de BSD. En op The

Wizard of Oz heeft ze zelfs een paar

keer gespeeld. Die vindt ze wel leuk.

Maar ze komt er echt niet speciaal

voor naar de gameroom.

Modden is voor jou een essentieel

onderdeel van de hobby? Wat drijft

jou tot het modden?

Beauty is in the eye of the beholder.

Ik vind modden echt heel erg leuk

om te doen en ik vind het meestal

een verfraaiing van de kast. Ik ben

sowieso fan van leds, spiegelblechen

en ontspiegelde glasplaten. Voor

mij een echte meerwaarde en in het

geval van leds en de hoeveelheid

kasten die ik heb staan scheelt dat

natuurlijk ook in het verbruik.

Het vinden van gadgets/figuren om

in de kast te plaatsen vind ik leuk.

In The Hobbit bijvoorbeeld, heb ik

een aantal figuren toegevoegd. The

Hobbit is vrij kaal van zichzelf, zeker

als je die naast een LOTR hebt staan,

die tjokvol zit met figuren. Dus heb

ik er een paar toegevoegd. In de LOTR

heb ik de Path of the dead mod toegevoegd,

een color-dmd geplaatst, een

shaker erin gezet en spiegelbleche

toegevoegd. De POTC was al heel

mooi gemod toen ik die kocht. Een

zekere Toon en Rens waren daar al

mee aan de slag geweest. Niets aan

hoeven te doen dus.

Ook het verchromen of vergulden

van ramps of andere onderdelen

maakt voor mij een kast vaak

mooier.

Leuke kasten om te modden waren

The Twilight Zone, Tales of the

Arabian Nights en Theatre of Magic.

Alle drie zijn ze reeds weg uit de

collectie, maar daar zaten behoorlijk

wat mods in en ik vond dat erg mooi.

Niet meer in de

collectie, maar

dit toont Jeroen’s

passie voor mooie

dingen

Dan is het helaas alweer tijd om te

gaan. Goede verzorging, meer dan

mooie flippers in werkelijk prachtstaat

en goed flipperend, leuke

gameroom-eigenaar (en eigenaresse).

Kortom, ook deze gameroom

heeft meer dan de goedkeursticker

verdiend!

Linksboven

de

“Path of the

Dead” mod voor

de LOTR

57

Geert Cruijssen en Jurgen Valks

Start a new game

Nieuwe leden stellen zich voor

Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20 tot 25 nieuwe leden. Mensen

die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat

ze zich aansluiten bij onze vereniging. In deze editie Geert Cruijssen uit

Utrecht en Jurgen Valks uit Gemonde.

Wij zijn de familie Cruijssen uit Utrecht

en dit is onze derde kast. De eerste was

een Stern Meteor die ik tegenkwam bij

een antiekhandel. Op verzoek van Rens

Hooijmaijers heb ik deze blind meegenomen.

Na wat hulp van Star Jet is deze

flipper weer tot leven gewekt.

Rens is tien jaar mijn collega geweest en

zo zijn we met het flipperen in aanraking

gekomen. We zijn een aantal keer

naar DPO geweest en hebben zo ook een

aantal favoriete kasten leren kennen.

Na de Meteor hebben we een Williams

Cyclone gehad; een leuke kast met veel

uitdaging. Maar de dames hadden hun

zinnen gezet op een No Good Gofers.

Tijdens onze vakantie in Spanje kwam

deze te koop. Nu staat deze flipper in

onze woonkamer.

Helaas hebben we maar plaats voor

één kast, ofschoon daar de meningen

uiteenlopen. Wensen zijn er natuurlijk,

Ghostbusters en The wizard of oz

staan hoog op het lijstje. Beide thema’s

en effecten spreken ons zeer aan.

Misschien gebeurt het in de toekomst.

Tijdens mijn laatste gesprek met Rens

gaf hij aan dat het tijd werd om lid te

worden. Weet je, hij had gelijk.

Groeten, familie Cruijssen

Geert met

familie en

zijn No Good

Gofers


Hallo allemaal!

Mijn naam is Jurgen Valks, en ik ben net lid

geworden van deze mooie vereniging. Ik ben

getrouwd en heb twee kinderen (meisje van

11, jongen van 9) en we komen uit Gemonde

wat weer in de buurt van ’s-Hertogenbosch

ligt. Ik ben werkzaam als zzp’er in de ict, en

nu werkzaam bij de Wageningen University

of Research.

Ik heb altijd een grote liefde gehad voor

arcadegames en flipperen, iets wat de laatste

jaren weer toegenomen is doordat ik weer

wat table-top-arcadekastjes in mijn bezit

kreeg. De vereniging heb ik leren kennen

via een ander lid, die werkzaam is bij mij

vorige opdrachtgever. In die periode was ik

al veel bezig met het (digitaal) flipperen op

de Playstation 4 (Zen Pinball FX3). Veel spelen

op mechanische kasten heb ik vooral vroeger

gedaan, toen ze nog bij elke horecagelegenheid

stonden. Als ik nu een kast tegenkom,

dan kan ik het niet laten om daar toch enkele

euro’s aan te verspelen. Het spelen op een

mechanische kast is totaal anders dan op

een digitaal systeem.

Na het bezoek van de Dutch Pinball Open

in 2018 werd mijn enthousiasme alleen

maar groter en groter. Ik zou heel graag een

eigen kast willen, maar hier ontbreekt het

gewoon aan ruimte om er een te plaatsen

en in de woonkamer is geen optie vanwege

het geluid. Ik vind het ook zonde om dan een

kast in de garage te zetten, wat zeker niet ten

goede komt door de temperatuur.

Nieuwe leden

Ferry van Dijk

Bodegraven

Jan Hop

Amersfoort

Jaap Bouwmeester

Noordwijkerhout

Hein Ragas

Nijmegen

Ingeborg Ragas

Nijmegen

Erik Landwer Johan

Noordwijk

Robert Schilder

Schijndel

Steven De Maer

Kessel Lo

Jurgen Valks

Gemonde

Leon Rozema

Appingedam

Marc de Waal

Amstelveen

Remco Vlugt

‘s-Hertogenbosch

Michiel Arts

Eindhoven

Geert Cruijssen

Utrecht

Bela Horvath

Bergen op Zoom

Martin van Oort

Uden

Michael Meeuwisse

Amsterdam

Martin Claassen

Renkum

Marco Meijer

Veenendaal

Paul Klinkenberg

Utrecht

Lung-wai Man

Eindhoven

Marit Steenbeek

Wageningen

Anko Blokzijl

Soest

Kees Vis

Zuid-Beijerland

Jasper Verstappen

Nijmegen

Rene von Horsten

Nederweert

Een tijdje voor mijn bezoek aan de DPO was

ik toevallig bij Dragonfly Amusement in

Vinkel voor de aanschaf van een tabletop-arcade,

en daar had hij twee digitale flipperkasten

staan die nog in aanbouw waren.

Nadat ik hier even op gespeeld had wist ik

meteen: dit gaat hem worden! Een mooie

compacte kast, met veel variatie.

Inmiddels staat deze kast nu een weekje in

huis, en jawel! Gewoon in de huiskamer.

Mijn kinderen zijn er gek op, en mijn vrouw

begint er ook steeds meer plezier in te

krijgen. Op dit moment zijn mijn favoriete

kasten: Monster Bash & Attack from Mars.

Binnenkort kom ik zeker naar het clubhuis

om eens kennis te maken met andere leden,

en lekker wat te flipperen op de diverse

kasten. Ik kan het nu helemaal mooi combineren

met mijn werk, gezien het aardig in de

buurt ligt :-) Tot binnenkort!

Jurgen met

zijn digitale

flipperkast

59

Gerard van de Sanden

Een introductie

Het mooie van de club vind ik de diversiteit in leden.

De flipperkast is het bindmiddel, maar wat gebeurt

er nou nog meer in flipperland? Elke Spinner zit weer

nokkievol met een diversiteit aan mooie verhalen en

aangezien ik in deze fase van mijn leven heel veel

mooie verhalen meemaak, lijkt het mij geweldig om

die met jullie te mogen delen. Geen wedstrijdverslagen,

unboxing of reviews van kasten, geen opsomming van

een rij kasten in iemands kelder enzovoort. Verhalen die

niet over flipperkasten gaan, maar wel door flipperen of

flipperkasten tot stand zijn gekomen.

Snapt u het nog?

Indiana Jones die in een twee uur durende film een

artefact probeert te vinden voor een museum, maar in

die twee uur zoveel meemaakt dat alleen in de eerste

en de laatste vijf minuten het artefact centraal staat. De

overige tijd is gevuld met intriges, zoektochten, de liefde

en nazi’s. Nou zal ik met nazi’s niet zoveel in contact

komen, maar mooie verhalen zijn het wel.

Het begin van een nieuwe rubriek...

Hallo?

Spreken we met het enigste en enige flipperkastmuseum

van Nederland?

Jawel: Vertel?

Met grote regelmaat worden we gebeld door commerciële

TV-programma’s. En of wij mee willen doen met een leuk

filmpje van een minuut of drie waar we ons museum

in de spotlights mogen zetten. Superenthousiast was ik

toen mij dat de allereerste keer overkwam.

Gratis reclame en dan ook nog voor een breed publiek.

Wie wil dat nu niet?

Echter gratis is het vrijwel nooit. Met commerciële

televisie moet er nu eenmaal geld worden verdiend.

Maar deze kosten zijn best pittig, zeker voor het enige en

enigste flipperkastmuseum van Nederland.

Argumenten als ‘jullie een leuk item en wij de exposure’

werken helaas niet. Verder is er ook helemaal niets mis

mee wat de zenders doen, alleen is dit jammer genoeg

niet voor iedereen weggelegd. Ook het tonen van de

welbekende ‘Bekend-van-TV-sticker’ is daarom niet

mogelijk. Maar hoe kan je dan toch je ‘moment of fame’

pakken zonder toereikend budget?

Een opsomming van de afgelopen maand.

Het Stedelijk Museum in Amsterdam polst mij voor mijn

know-how omtrent de flipperkast. Momenteel is daar een

expositie te zien van Jacqueline de Jong (een Nederlandse

kunstenares). Ga dat zien! Zij is al jaren wild van flipperen

en de expositie heeft de naam ‘Pinball Wizard’.

Veel flippergerelateerde items zijn opgenomen in de

collectie en er is zelfs een aantal customflipperkasten

gebouwd door een bevriende kunstenaar/flipperkastmonteur/ontwerper,

Robert Lambermont; fenomenaal

werk. Wij hopen dat zijn werk na deze expositie bij ons te

zien zal zijn.

Wij mochten een flipperkast uitlenen aan het Stedelijk.

Het kleine Dutch Pinball Museum dat samenwerkt met

het Stedelijk. En dan door de grote zaal tijdens de officiële

opening vol ‘tout bekend Nederland’ genoemd en

bedankt worden..... historisch.

Het nieuwe Luxor, niet te verwarren met de archeologische

plaats in Egypte, in Rotterdam heeft deze winter The

Addams Family, de musical op de planken staan.


The Addams

Family

Flipper-Cast

Met veel enthousiasme en weinig moeite is het gelukt om

daar een week lang onze Addams Family flipperkast uit te

lenen voor het bezoekend publiek. Honderden mensen die

langs schuiven en te laat de zaal binnenkomen, omdat ze

zich niet los kunnen maken van deze menselijke magneet;

Pat Lawlor heeft zeer speciale magneten gebruikt in deze

kast. Niet alleen om de bal te beïnvloeden, maar zeker ook

om de aandacht van spelers vast te houden. En met als

absolute hoogtepunt een fotomoment met de complete

cast en dat drie minuten voor de aanvang van de show. Zo

enthousiast als ik was om te mogen hopen op een foto met

Johnny Kraaijkamp jr. en consorten, zo enthousiast was de

gehele crew om met mij en The Addams Family flipperkast

op de foto te gaan. Wat ik met de foto gaat doen, is nog niet

helder in mijn hoofd. Maar de titel staat al wel vast: ‘The

Addams Family Flipper-Cast’.

Hugo en

Gerard

Het was de bedoeling om een soort van column te maken,

maar ik merk nu dat het niet gaat lukken in vijfhonderd

woorden, en dan heb ik nog niet eens iets verteld over de

opnames van een videoclip van de cover van Black Knight

2000 of het bezoek van onze vicepremier Hugo de Jonge of

mijn ontmoeting met Ilse de Lange...

Damn, geloof mij. Ook zonder budget voor commerciële

doeleinden kom je een heel eind op de radar van ongekende

mogelijkheden.

En die sticker op de deur?

Niet bekend van TV.

We laten de sticker zitten tot het museum minimaal door

Pauw, Twan of DWDD is opgemerkt. “Bij het schrijven van

deze column zit ik te kijken naar de laatste aflevering van

Twan”. Dus Twan kan vervangen worden door Jinek.

Gerard en

Ilse

61

Jim Jansen

De vijfde speler

Afscheid

Op een bepaalde manier vind ik het nooit erg om afscheid

te nemen. Dat zal te maken hebben met mijn Ierse roots,

waarin, volgens goed Keltisch gebruik, elk afscheid wordt

gezien als een nieuw begin. In 1996 werd ik lid van de

Nederlandse Flippervereniging en niet veel later werd ik

gevraagd om stukjes te maken voor dit periodiek. Ik hou

van flipperen, ik hou van schrijven, dus een en een was in

dit geval drie. Een win-winsituatie, om Johan Cruijff

te citeren.

De Spinner werd standaard afgesloten met een column

van Arie, en toen hij de pen aan de wilgen hing, werd ik

zijn opvolger. Hoe lang dat precies geleden is, weet ik niet.

Ik ben heel slecht in archiveren, zowel fysiek als digitaal.

Minimaal tien jaar, maar ik denk zelfs langer, schrijf

ik op deze plek een column. Toen ik hiervoor gevraagd

werd, was de titel -De vijfde speler- snel bedacht.

Enerzijds is het een knipoog naar een van mijn favoriete

sportcolumnisten, Paul Onkenhout, die wekelijks in

de Volkskrant de column De twaalfde man schrijft.

Anderzijds flipper ik met grote regelmaat met vrienden

in het café, en speler vijf is altijd de pineut, omdat hij niet

mee mag doen. Je wilt dus niet de vijfde speler zijn.

Jim

Jansen

Ik ben al twintig jaar hoofdredacteur van verschillende

bladen, ik coördineer pagina’s voor de krant en heb een

rubriek in het Algemeen Dagblad. Ik leef dus met en voor

deadlines en een keer in de drie maanden een column

maken voor de Spinner, kostte mij geen enkele moeite.

Sterker nog, ik vond het leuk. Meestal was het blad al bijna

drukklaar, alvorens ik een mailtje kreeg van Bas, Laurens

of een andere redacteur met de vraag of er een column

kon komen. Bij voorkeur binnen achtenveertig uur.

Aan inspiratiegebrek heb ik nooit geleden. In de

flipperwereld gebeurt genoeg. Op nfvpinball.nl zijn alle

Spinners gearchiveerd en een van mijn eerste columns

wijdde ik aan Gary Stern. Ripley’s Believe it or not was

net op de markt gekomen, en in Europa totaal geflopt.

Mijn portee van het verhaal was dat ik blij was dat er nog

nieuwe kasten werden gemaakt, maar dat de thema’s wel

wat universeler mochten worden. Gary leest naar alle

waarschijnlijkheid de Spinner, want als je naar nieuwe

kasten als Ghostbusters, Iron Maiden en Game of Thrones

kijkt, zijn dat onderwerpen die de hele wereld kent.

Meestal waren mijn columns vrolijk van aard. Over

favoriete ontwerpers, zoals Steve Ritchie en Pat Lawlor,

over mooie machines of goeie locaties om te spelen. Soms

was de toon wat stemmiger, vooral als het over mensen

ging die ons waren ontvallen: oerlid Bert Jan, ontwerper

Steve Kordek en mijn eigen vader.

Dit is mijn laatste column op deze plek en ik dank u dat

u mij al die jaren gelezen heeft. Gelukkig laat ik geen

gapend gat achter want Gerard, NFV-er van het eerste

uur en in zijn vrije tijd ook nog eens directeur van het

leukste museum van Nederland, staat in de coulisse al te

trappelen van ongeduld. En geheel naar Keltisch gebruik

bent u niet van mij af. Op een andere plek in de Spinner

blijf ik schrijven over flipperlocaties en tevens blijf ik de

woordvoerder van de NFV.


Technische Vraagbaak

Flipperkast defect? Hoe sluit je een

nieuwe spoel aan? Hoe check je of

de opto’s goed zijn?

Voorbeelden van vragen die leden

kunnen stellen aan de Technische

Vraagbaak (TV).

De TV wil leden helpen die zelf het

initiatief hebben genomen om iets

aan hun kast te gaan doen, maar

met een technisch probleem zitten

waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen, maar

misschien niet weten waar ze

moeten beginnen; de TV biedt hulp.

Vragen kunnen zowel schriftelijk

als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant-en-klare oplossingen.

Gert-Jan en Eric zullen je een

stap op weg helpen zodat je

zelf weer verder kunt. Vanwege de

onregelmatige werktijden van Eric

kan het zijn dat zijn voicemail aan

staat. Als je een berichtje inspreekt,

dan wordt je uiterlijk de

volgende dag teruggebeld. Let op!

Bel alleen op de aangegeven dagen

en tijden! Schrijven of e-mailen

kan natuurlijk altijd. Uiteraard

kun je ook je vraag stellen in het

NFV-forum.

Gert-Jan de Haan

Roptasins 14

9051 GR Stiens

06 274 568 90

techniek@multigame.biz

Maandag- en vrijdagavond

van 19:00 tot 21:30 uur

Eric Bartels

Frankrijklaan 69

1966 VC Heemskerk

0251 293 489

hmbartels@kpnmail.nl

Dinsdag- en donderdagavond

van 19:00 tot 21:30 uur

COLOFON

NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van

en voor leden van de Nederlandse Flippervereniging

(NFV) en wordt viermaal per jaar

gratis aan leden toegestuurd. Oplage 1.200 ex.

REDACTIE

Barry Driessen, Bas Vis, Gerard van de Sanden,

Jos van Rixel, Mark Moolhuizen,

Rens Hooijmaijers, Ronald Eijkman.

Aan dit nummer werkten verder mee

Geert Cruijssen, Eelco Hos, Jim Jansen,

Jonathan Joosten, Ruud Kooij, Jeroen van de

Laar, Erol Saydam, Jurgen Valks, Bart Volman.

SAMENSTELLING OMSLAG Barry Driessen

COVER FOTO Jean-Paul de Win

GRAFISCH ONTWERP

Brr Brr, Werkplaats voor visuele communicatie

DRUK

Drukkerij Koopmans

REDACTIONELE BIJDRAGEN

Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom

op het redactieadres. Er mogen geen rechten

van derden op rusten.

Door inzending geeft de auteur of fotograaf

toestemming tot publicatie in de Spinner.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en

ingezonden brieven opsturen naar:

redactie@nfvpinball.nl

ADVERTENTIE TARIEVEN

• 1/4 pagina

€ 50,00(1x) / € 150,00 (jaarcontract,4x)

• 1/2 pagina

€ 100,00(1x) / € 300,00 (jaarcontract,4x)

• 1 pagina

€ 150,00(1x) / € 450,00 (jaarcontract,4x)

• Achterkant op aanvraag

AANSPRAKELIJKHEID

De redactie werkt met grote zorgvuldigheid

aan de samenstelling van de SPINNER.

De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging

aanvaardt geen aansprakelijkheid voor

mogelijke schade (direct of indirect, van welke

aard of omvang dan ook) die het gevolg is van

onjuiste vermelding en/of zetfouten.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden

bijdragen in te korten, op onderdelen

te wijzigen of te weigeren.

COPYRIGHT

Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen

zonder schriftelijke toestemming

van de redactie. PTT periodiek 146128 ISSN

1382-4066

NFV DAGELIJKS BESTUUR

Waarnemend voorzitter

Bas Vis - voorzitter@nfvpinball, nl 0297-26345

Secretaris

Rens Hooijmaijers - secretaris@nfvpinball.nl

Penningmeester

Laurens Linssen -

penningmeester@nfvpinball.nl

Clubhuis & Collectie

Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl

Competitie, wedstrijden & Spinner

Bas Vis - bvis@nfvpinball, nl

0297-263451

Techniek & onderhoud collectie

Bart Volman - techniek@nfvpinball.nl

06-13443222

COMMISSIES

Ledenadministratie

Nils de Kleine -

ledenadministratie@nfvpinball.nl

Clubhuis evenementen & catering

Jan & Tonia Meijer - jan@nfvpinball.nl

Webmaster Koen Martens

Social media Ronald Klappe

Club van 100

Arie Pijl - 0318-548901 cv100@nfvpinball.nl

Evenementen

Evenementencoördinator: [vacature]

DPM coördinator: Albert Nomden

albert@nfvpinball.nl

Wedstrijden & competitie

Regionale Toernooien (RFT) coördinator:

Bas Vis - rft@nfvpinball.nl

Lokale Competitie (LFC) coördinator:

Theo van Vroenhoven - lfc@nfvpinball.nl

Wedstrijdleider: Ad Jonker ad@nfvpinball.nl

Communicatie

Spinner: redactie@nfvpinball.nl

Public Relations: Jim Jansen

jim@nfvpinball.nl / 06-12096694

TECHNISCHE VRAAGBAAK

Gert-Jan de Haan -

techniek@multigame.biz / 06- 27456890

Maandag- en vrijdagavond van

19:00 tot 21:30 uur

Eric Bartels - hmbartels@kpnmail.nl /

0251-293489

Dinsdag- en donderdagavond van

19:00 tot 21:30 uur

ERELEDEN

Guus Arens, Jurgen van de Peppel,

Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis,

Theo van Vroenhoven

LIDMAATSCHAP VAN DE NEDERLANDSE

FLIPPER VERENIGING

Lid worden van de Nederlandse Flipper

Vereniging kan door een aanmeldingsformulier

aan te vragen bij de secretaris of via de

NFV website (www.nfvpinball.nl).

Een lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.

Voor mensen die op hetzelfde adres wonen

bestaat de mogelijkheid om duolid te worden.

De contributie voor dit duo lidmaatschap is

€ 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het

familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen schriftelijk uiterlijk 1 maand

voor het einde van het kalenderjaar bij de

penningmeester.

BANKGEGEVENS

ING Rekeningnr.: 7233926 t.n.v. NFV

te Wierden

IBAN: NL 52 INGB 0007233926

BIC: INGBNL2A

KVKnr: 40482631

63

10% korting voor leden NFV

Kortingscode: LED4PIN

o.a

- Ledverlichting

- Siliconen ringen, banden & sleeves

- Cabinet protectors

- Starpost verlichting

- Nylon bolt ringen

- Flipperknop verlichting

- Popbumper verlichting

WWW.LED4PIN.EU

Spinner 2019-1

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?