Altius. 2020

17
Altius. | 2020
De low-dose CT bij tibia fracturen
Geachte lezer,
Het is voor mij een eer om iets te schrijven in jullie vakinhoudelijk blad, en dan voornamelijk
vanuit het idee dat ik jullie iets moet vertellen over de CT-scan, terwijl jullie hier meer verstand
van hebben dan ik. Het doel is om een klinische touch mee te geven in de wereld van de
techniek achter de beeldvorming.
Binnen de orthopedische traumachirurgie wordt
veel gebruik gemaakt van CT-scans. Zoals jullie
waarschijnlijk al weten is een fractuur met multipele
botfragmenten lastig te beoordelen op een
standaard röntgen. De CT biedt dan uitkomst als
het gaat om bijvoorbeeld peroperatieve planning.
Verder wordt de CT ook veelvuldig gebruikt
om het postoperatieve resultaat te kunnen beoordelen.
Je kan bijvoorbeeld goed zien of een
schroef in het gewricht is geplaatst, terwijl je
daar misschien op de röntgen twijfels over had.
Specifiek op het gebied van extra-articulaire tibia
fracturen (afbeelding 1.) wordt de CT-scan sporadisch
gebruikt. Tibia fracturen zijn één van de
meest voorkomende fracturen binnen de traumachirurgie
en het gros van de tibia fracturen
wordt geopereerd middels een intra-medullaire
pen (afbeelding 1.). Deze operatie geniet vaak
eerste keus vanwege de minimaal invasieve benadering
(kleine incisie). Ook is het geen ingewikkelde
operatie en patiënten herstellen vlot.
Het nadeel van deze techniek is dat er kans bestaat
op malrotatie. Dat houdt in dat de geopereerde
zijde een rotatie afwijking vertoond van
>10° vergeleken met de contralaterale zijde. In
onze eerste studie hebben we gevonden dat in
meer dan 30% van de patiënten de tibia geroteerd
staat. Helaas is er nog weinig klinische data
beschikbaar, maar hypothetisch hebben deze patiënten
een hogere kans op het ontwikkelen van
slijtage en loopproblemen in de toekomst.
Om deze afwijking in een vroeg stadium te kunnen
detecteren is de CT-scan een zeer bruikbare
tool. Indien vroeg gedetecteerd bestaat er nog
ruimte voor revisiechirurgie binnen dezelfde opname.
Het betreft een low-dose CT, waar alleen
maar de proximale- en distale tibia worden gescand.
De gehele schacht wordt overgeslagen.
Op deze manier minimaliseer je de radiatie. Wij
hebben berekend dat de blootstelling aan straling
ongeveer gelijk staat aan een standaard
AP/L X-Thorax. De patiënt ligt in de CT-scan met
een neutrale stand van de heup en de knie.
Op basis van deze CT-scan kan zeer nauwkeurig
de rotatie berekend worden (zie afbeelding 2.).
Je selecteert de eerste axiale coupe proximaal
het tibiofibulaire gewricht. Vervolgens teken je
een raaklijn langs de dorsale zijde van de tibia
en deze maakt een hoek met de horizontale referentie
lijn. Een negatieve waarde illustreert interne
rotatie en een positieve waarde illustreert
externe rotatie. Ditzelfde doe je distaal. Kies de
coupe net proximaal het tibiaplafond en teken
een lijn door het anatomische midden van de fibula
en tibia. Deze methode herhaal je aan de
contralaterale zijde en zodoende kan het verschil
in rotatie worden berekend.
Afbeelding 1 - Tibia schacht fractuur
met een intra-medullaire pen.