Roots Macrofotografie, de kunst van close-ups

Bij het fotograferen van het vrouwtje
van het vliegend hert kun je de boom
gebruiken voor wat meer stabiliteit.
Bij een minimale scherptediepte is de
Live View met 10x vergroting ideaal om
heel secuur de afstand in te stellen.
90MM OP FULL-FRAME CAMERA, 1/60S, F/5.6, ISO 800.
Met een minimale scherptediepte zijn de onscherpe kleurvlakken
rondom de paddenstoel bijna net zo belangrijk als het hoofdonderwerp.
Kwalitatief goede hoekzoekers
zijn belangrijk, omdat de gebruikte
glaselementen bepalend zijn of
je makkelijk handmatig kunt
scherpstellen.
Laag bij de grond en steunend op
de ellebogen voor wat meer stabiliteit is
ook de hoekzoeker een handig accessoire
dat voorkomt dat je je nek in een
vervelende houding moet houden.
HOEKZOEKER
Veel van de onderwerpen voor macrofotografie
bevinden zich laag bij de
grond, vaak zo laag dat het lastig is om
door de zoeker van de camera te kijken
doordat je je nek in een vervelende positie
moet houden. Voor eventjes kan
dat nog wel, maar zodra je langer met
je onderwerp bezig bent, wordt dat
toch wel onprettig. Een fijn accessoire
om je nek te ontlasten is de hoekzoeker.
Deze monteer je op het oculair van
de camera en hiermee kijk je – via een
ingebouwd dakkantprisma – in een
hoek van 90 graden door de camera.
Een veel fijnere houding voor je nek!
Bij camera’s met een rechthoekig ocufleecetrui
of jas gebruiken ter ondersteuning.
Door deze een beetje op te
frommelen kun je ook nog iets meer
hoogte creëren, mocht dit nodig zijn.
UIT DE HAND
In het analoge tijdperk waren er twee
belangrijke redenen waarom bij macrofotografie
het statief veel werd ingezet:
de lage lichtgevoeligheid van de
films en de gewoonte om zoveel mogelijk
van het onderwerp scherp af te
beelden. Dit laatste betekende al snel
een klein diafragma van bijvoorbeeld
f/11.0, waardoor de sluitertijd dusdanig
laag werd dat het al niet meer mogelijk
was om uit de hand te fotograferen.
Tegenwoordig kiezen we vaak grotere
diafragma’s om juist meer voor- en
achtergrondonscherpte te creëren,
waardoor het onderwerp meer aandacht
krijgt. Daarnaast is de te gebruiken
ISO waarde die nog een
acceptabele beeldkwaliteit oplevert bij
moderne digitale camera’s veel hoger,
waardoor ook hogere sluitertijden mogelijk
zijn. In de praktijk betekent dit
dat we veel makkelijker zonder statief
kunnen fotograferen. Het verschaft je
meer bewegingsvrijheid en ook snelheid,
want voordat een statief goed en
wel staat, is er alweer veel tijd voorbij
en is je onderwerp misschien wel gevlogen.
Ook hebben statieven een minimale
hoogte waardoor je misschien
niet op ooghoogte met je onderwerp
kunt komen. En dat levert juist in het
algemeen een veel aansprekender
beeld op. Bij bijvoorbeeld kleine plantensoorten
of insecten die laag bij de
grond op een plant zitten, is het dan
ook beter om de camera van het statief
te halen en op de grond neer te
leggen. Of steun met je camera in de
hand op de bodem waardoor het toestel
minder vies wordt. Voor een iets
hogere positie kun je ook op je ellebogen
steunen voor wat meer stabiliteit.
Je kunt met de camera in de hand ook
makkelijker en sneller een beetje naar
links of naar rechts bewegen, wat vaak
al meteen een grote invloed heeft op
de achter- en/of voorgrond.
lair monteer je de hoekzoeker in een
oogwenk. Een stuk trager gaat dat bij
camera’s met een rond oculair, want
hier moet de hoekzoeker in de
schroefdraad van het oculair worden
gedraaid. Sommige hoekzoekers hebben
een stand waarbij je via een 2x vergroting
van het centrum van het beeld
wat secuurder handmatig kunt
scherpstellen. Bezuinig niet op de aanschaf
van een hoekzoeker. Goedkopere
versies werken spiegelverkeerd en het
optische deel is van mindere kwaliteit,
waardoor het zoekerbeeld minder
scherp oogt. Hierdoor wordt ook het
handmatig scherpstellen van het macro-objectief
lastiger.
LIVE VIEW
Een alternatief voor de hoekzoeker is
de Live View-functie van de camera.
Hierbij gebruik je de display van de camera
om je onderwerp te bekijken. Dat
scherm moet dan wel kantelbaar zijn,
anders schiet je er nog niet veel mee
op. De kwaliteit van de Live View is in
de loop der jaren behoorlijk wat verbeterd,
zowel in scherpte als in helder-
24 SCHERPTE EN HANDIGE HULPMIDDELEN
25