Editie 2-2012 - Biobased Economy Magazine

Terug naar de basis van biobased succes
‘Biobased Economy’ is een ongelofelijk ruime
term. Dat levert in de praktijk bij mij (en vele
anderen) soms problemen op. Benamingen
rondom datzelfde onderwerp worden door
elkaar heen gebruikt en op verschillende manieren
geïnterpreteerd, denk aan cleantech,
bioraffinage en duurzaamheid. Het leidt soms
tot komische situaties.
Ik heb het daarom maar even opgezocht. De
biobased economy is een economie waarin
bedrijven – nationaal en internationaal – nonfoodtoepassingen
vervaardigen uit groene
grondstoffen (biomassa). Of mooier gezegd, het
gaat over de overgang van een economie die
draait op fossiele grondstoffen naar een economie
met biomassa als grondstof voor non-food:
van ‘fossil-based’ naar ‘bio-based’. We hebben
het dan over bijvoorbeeld inhoudsstoffen, chemicaliën,
materialen, elektriciteit en warmte.
Persoonlijk heb ik sterk de behoefte aan helderheid.
Als ik het al niet begrijp, mag ik dat
dan van anderen verlangen? Wat zou het mooi
zijn als de overheid ons een handje helpt bij
het verhelderen en concretiseren van haar visie
op de Biobased Economy. Ondernemers krijgen
daarmee een veel beter zicht op de aspecten
van biobased business. Ik denk dat zij vrij pragmatische
mensen zijn die best willen investeren
in nieuwe activiteiten, omdat dat goed is voor
het milieu én de economie. Door de eindigheid
van fossiele brandstoffen zijn we ook min of
meer gedwongen om dat te doen.
Helaas hebben ondernemers door de veelomvattendheid
van het begrip vaak onvoldoende
zicht op waar het lonkend perspectief zit. Er
worden door de overheid best veel biobased
initiatieven ondersteund. De intentie is goed,
dat is het niet. Maar een groot deel van deze
initiatieven wordt niet opgepakt door het
bedrijfsleven omdat ze breed opgezet en
aanbodgestuurd ingericht zijn. Men kiest een
24 | Biobased Economy Magazine
oplossingsrichting zonder na te denken over
het uiteindelijke verdienmodel: wie gaat
waarmee geld verdienen?
Technologische innovatie is bovendien gecompliceerder
dan binnen bestaande ketens,
doordat de biobased economy sectoroverschrijdend
is. Sectoren die voorheen weinig
met elkaar te maken hadden worden bij
biobased initiatieven geacht samen te werken.
Verschillende werelden worden bij elkaar
gebracht, terwijl niet helder is welke kennis
elkaar versterkt. Alleen door het gestructureerd
uitwisselen van bestaande en het ontwikkelen
van nieuwe kennis kunnen nieuwe
waardeketens gemakkelijker worden opgezet.
Net als in andere sectoren vereist het opzetten
van een nieuw verdienmodel financiële
en technologische inspanningen, dat is
duidelijk. Maar laten we niet vergeten dat
juist in deze nieuwe biobased economy het
meer moeite kost om totaal nieuwe waardeketens
te bouwen. Elke schakel moet een
stuk toegevoegde waarde leveren waardoor
een succesvol eindproduct kan ontstaan.
Biodiesel uit schimmels? Bouwmateriaal
uit paprikasteeltjes? Mono-vergisting van
varkensmest? Ingrediënten uit afvalwater?
Het betekent allemaal een nieuwe keten. Het
is dan ook belangrijk om nu primair te focussen
op de kracht van ketensamenwerking.
Ik geloof dat daar de eerste slag ligt die we
moeten maken om kansrijke, bruikbare biobased
innovaties te realiseren.
En tenslotte: natuurlijk zijn er al successen
te noemen! Ik denk bijvoorbeeld aan BES
Exploitatie in Sittard dat een biomassa-
energiecentrale heeft gerealiseerd die als
brandstof groenafval uit de regio gebruikt.
Alain Dirven
Innovatieadviseur Syntens