Editie 2-2012 - Biobased Economy Magazine
Editie 2-2012 - Biobased Economy Magazine Editie 2-2012 - Biobased Economy Magazine
Orineo, Derbigum en BTG ontwikkelen samen BIOtumen als alternatief bitumen De meeste platte daken in Nederland zijn voorzien van een bitumineuze dakbedekking. De unieke eigenschappen van de gebruikte bitumen – zoals duurzame waterdichtheid, uitstekende hechting en eenvoudige verwerking – vormen de voornaamste redenen voor het grote marktaandeel. In een wooncomplex in Nijmegen wordt echter binnenkort het biogebaseerde alternatief BIOtumen in gebruik genomen om de uit aardolie afkomstige bitumen te kunnen vervangen. De uit Gelderland afkomstige ondernemer Bôke Tjeerdsma is al meer dan twee decennia actief in de biobased economy. Na een carrière aan de universiteit in Wageningen richtte hij drie jaar geleden zijn eigen bedrijf BioBased Applications op. ‘Ik wilde niet langer alleen als onderzoeker, maar ook als kennisleverancier en ondernemer acteren’, licht Tjeerdsma toe. ‘Uiteindelijk heb ik in Orineo de handen ineengeslagen met drie andere zelfstandige ondernemers die eveneens gericht zijn op vergroening met de vervanging van olie-gebaseerde grondstoffen door biogebaseerde alternatieven.’ Biopolymeren Binnen de samenwerking tussen Orineo en Derbigum ontstond het idee om een hernieuwbare variant te ontwikkelen voor aardolie gebaseerde daken van bitumen. Tjeerdsma: ‘Wij hebben direct contact gelegd met BTG Biomass Technology Group, omdat wij in hun pyrolyse proces kansen zagen om met pyrolyse-olie een dakbedekking te ontwikkelen. Met pyrolyse maak je in feite heterogene biomassa homogeen voor onder andere energietoepassingen. In dit proces verander je de biomassa in een handzame en verwerkbare vorm. Naast energietoepassing kun je ook meer hoogwaardige toepassingen uit pyrolyse-olie creëren. Een grote deelfractie uit de pyrolyse, de zogenaamde lignine biopolymeren, is geschikt voor de productie in dakmembranen.’ Om het idee verder te ontwikkelen werd er een consortium met een viertal ondernemingen gevormd om de ontwikkeling van BIOtumen mogelijk te maken. Op de eerste plaats sloot de Belgische onderneming Derbigum aan, bekend 16 | Special Gelderland van de duurzame dakoplossingen die zij ontwikkelt. Vanuit Nederland werden BTG Biomass Technology Group en dakbedekkingsbedrijf Weijers Platte Daken toegevoegd. Bovendien was woningcorporatie Talis bereid in Nijmegen een pilotlocatie beschikbaar te stellen. ‘Als klap op de vuurpijl hebben wij bij de provincie Gelderland subsidie weten te bemachtigen om het innovatietraject te versnellen’, aldus Tjeerdsma. ‘Inmiddels heeft Weijers Platte Daken op het wooncomplex van Talis in Nijmegen een groot deel van de BIOtumen aangebracht en in oktober wordt dit met een feestelijke ceremonie afgerond.’ Rendement Volledig uitontwikkeld is het product BIOtumen echter nog niet. Volgens Tjeerdsma zijn er nog diverse haken en ogen. ‘Het is bijvoorbeeld een uitdaging om bij de opschaling te zorgen dat er een continue kwaliteit vervaardigd wordt. Samen met Derbigum richten wij ons verder op het doel om een hoger rendement te behalen in het productieproces. Ook zoeken wij nog naar een partner die op industriële schaal de pyrolyse-olie kan opwerken naar de voor BIOtumen geschikt biopolymeren. Met de bouw van hun nieuwe pyrolysefabriek zal BTG op industriële schaal pyrolyse-olie kunnen leveren. Al met al hopen wij eind volgend jaar de laatste hobbels genomen te hebben en de BIOtumen op industriële schaal in de markt te kunnen zetten.’ NADER UITGELEGD... Pyrolyse Pyrolyse is het Griekse woord voor uit elkaar halen met vuur. Het is een techniek waarbij met behulp van zeer hoge temperaturen en zonder zuurstof biomassa kan worden ontleed. Het is zeer belangrijk dat er bij pyrolyse geen zuurstof wordt gebruikt, want de reactie met zuurstof leidt tot verbranding. In veel gevallen is bij pyrolyseprocessen bio-olie het eindproduct. Een van de bekendste Nederlandse pioniers op het gebied van pyrolyse is de BTG Biomass Technology Group uit Enschede.
Eric Roos (Bioprocess Pilot Facility) ontmoet Wim Soetaert (Bio Base Europe Pilot Plant) ‘De huidige pilot plant vormt slechts het begin’ ‘De ambitie is niet een gigantische winstgevende onderneming worden, maar vooral fungeren als aanjager van de biobased innovatieketen.’ ‘Wij moeten de onwetendheid bij bedrijven wegnemen.’ ‘Bij pre-sale activiteiten kunnen wij één plus één is drie doen.’ Het zijn gedane uitspraken tijdens een ontmoeting in Roosendaal tussen Eric Roos (Bioprocess Pilot Facility) en Wim Soetaert (Bio Base Europe Pilot Plant). Zowel in Gent als in Delft staat een pilot plant (zie kaders) voor de biobased economy. De Vlaamse Bio Base Europe Pilot Plant is al bijna twee jaar operationeel en wordt geleid door Wim Soetaert. De Nederlandse Bioprocess Pilot Facility (BPF) opende afgelopen mei haar deuren en kent Eric Roos als directeur. Na gepromoveerd te zijn in Amsterdam startte Eric Roos zijn carrière als organisch chemicus bij DSM. Daar vervulde Roos tal van research en productiefuncties, waaronder (tot eind 2011) die als directeur van het DSM Biotechnology Center; een industriële biotech R&D-organisatie van zo’n vijfhonderd mensen. Vanuit deze functie was Roos actief betrokken bij de vormgeving en oprichting van de BPF. Sinds begin 2012 is hij volledig vrijgemaakt om de BPF te helpen op de weg naar succes, vanaf mei van dit jaar in de functie van directeur. Wim Soetaert is gepromoveerd als bio-ingenieur aan de Universiteit Gent. Hierna was hij jarenlang actief als onderzoeksdirecteur voor Europese bioraffi naderijbedrijven in Duitsland en Frankrijk. In 2004 werd Soetaert professor in de Industriële Biotechnologie aan de Universiteit Gent. In die hoe- danigheid ontstond bij hem het plan voor een pilot plant die geboren werd in de vorm van de Bio Base Europe Pilot Plant en waarvan hij directeur is. U krijgt één minuut de tijd om uw eigen pilot plant te pitchen tegenover uw collega. Soetaert: ‘In de eerste plaats zijn wij een zeer veelzijdige pilot plant. Wij zijn niet gespecialiseerd in één proces, maar hebben een brede waaier aan procesapparatuur en expertise: van witte biotechnologie zoals fermentatie en biokatalyse tot groene chemie en bioraffi nage. Dat alles bieden wij aan onder één dak en als een one-stop-shop. Dit is belangrijk voor processen die vaak uit diverse processtappen bestaan. Ten tweede is onze pilot plant nogal groot, bezoekers verbazen zich vaak over de omvang ervan. Wij kunnen zowel kleinschalige als grootschalige pilot tests uitvoeren en proefproducties uitvoeren tot circa duizend ton per jaar. Door onze locatie – in de haven van Gent – zitten wij logistiek gezien gunstig voor de aanvoer van biomassa. Bovendien hebben wij geen lastige buren: de dichtstbijzijnde ‘familie’ is gevestigd op drie kilometer afstand. Daardoor komen we niet direct in de problemen als we al eens stof, lawaai of stank maken. Het is per slot van rekening een pilot plant, er gebeurt wel eens iets wat je niet voorziet. Ten derde zijn wij volstrekt neutraal en onafhankelijk van industriële belangen. Dat is erg belangrijk om de confi dentialiteit van de processen van onze klanten te kunnen garanderen.’ Roos: ‘De doelstelling van de BPF is het succesvol maken van klanten: de innovators in de biobased economy. Dit zijn zowel kleine start-ups als grote multinationals. Zij hebben hulp nodig bij een cruciale stap in de innovatieketen: opschaling. Bedrijven willen bijvoorbeeld fermentatieprocessen kunnen voorspellen of een fabrieksontwerp realiseren op basis van onderzoeksdata, maar ook omdat proefproducties nodig zijn waarmee materiaal wordt geproduceerd voor een preklinische studie of marketingstudie. BPF biedt de infrastructuur en ervaring met tal van soorten fermentatieprocessen. Voor individuele bedrijven vergen dergelijke faciliteiten te hoge investeringen. Wij maken de opschalingsstap kostentechnisch haalbaar en stimuleren zo innovatie in de biobased economy. De BPF bouwt voort op een jarenlange ervaring en is sinds mei dit jaar operationeel als ‘open-access’ faciliteit. >>> Biobased Economy Magazine | 19
- Page 1 and 2: SEPT 2012 • BIOBASED ECONOMY MAGA
- Page 3 and 4: INHOUDSOPGAVE Directie TKI Biobased
- Page 5 and 6: Tien miljoen euro voor Biobased Bra
- Page 7 and 8: API Institute en Pezy ontwikkelen b
- Page 9 and 10: Smit’s Uien onderzoekt opwaarderi
- Page 11 and 12: kan leveren, maar juist voor de kor
- Page 13 and 14: De haalbaarheid van de biobased eco
- Page 15 and 16: Bos- en houts ector acteert al jare
- Page 17 and 18: Fokko Pentinga is chief executive o
- Page 19 and 20: SEPTEMBER 2012 • SPECIAL PROVINCI
- Page 21 and 22: Gelderland werkt aan Bioeconomy Inn
- Page 23 and 24: onderzoek, effi ciënt toepassen va
- Page 25 and 26: René Wijffels (Centre for Biobased
- Page 27 and 28: hem ijmegen ijmege i eg die in een
- Page 29 and 30: Achterhoek aan de slag met eendenkr
- Page 31 and 32: Jules Kortenhorst van Topell Energy
- Page 33: Subsidieregeling Biobest leidt tot
- Page 37 and 38: een factor drie te groeien, en ik m
- Page 39 and 40: Biobased Economy Magazine | 23
- Page 41 and 42: Noord-Nederland maakt zich op voor
- Page 43 and 44: ‘Wij hebben binnen het project me
- Page 45 and 46: Noord-Nederland In het Noorden van
- Page 47 and 48: TNO’er Jan Harm Urbanus over part
- Page 49 and 50: Activiteitenkalender Marktdag Bioco
- Page 51 and 52: BEURS & CONFERENTIES: INNOVATIE EN
Eric Roos (Bioprocess Pilot Facility) ontmoet Wim Soetaert (Bio Base Europe Pilot Plant)<br />
‘De huidige pilot plant vormt slechts het begin’<br />
‘De ambitie is niet een gigantische winstgevende onderneming worden, maar vooral fungeren als aanjager<br />
van de biobased innovatieketen.’ ‘Wij moeten de onwetendheid bij bedrijven wegnemen.’ ‘Bij pre-sale<br />
activiteiten kunnen wij één plus één is drie doen.’ Het zijn gedane uitspraken tijdens een ontmoeting in<br />
Roosendaal tussen Eric Roos (Bioprocess Pilot Facility) en Wim Soetaert (Bio Base Europe Pilot Plant).<br />
Zowel in Gent als in Delft staat een pilot plant<br />
(zie kaders) voor de biobased economy. De<br />
Vlaamse Bio Base Europe Pilot Plant is al bijna<br />
twee jaar operationeel en wordt geleid door Wim<br />
Soetaert. De Nederlandse Bioprocess Pilot Facility<br />
(BPF) opende afgelopen mei haar deuren en kent<br />
Eric Roos als directeur.<br />
Na gepromoveerd te zijn in Amsterdam startte<br />
Eric Roos zijn carrière als organisch chemicus<br />
bij DSM. Daar vervulde Roos tal van research en<br />
productiefuncties, waaronder (tot eind 2011) die<br />
als directeur van het DSM Biotechnology Center;<br />
een industriële biotech R&D-organisatie van zo’n<br />
vijfhonderd mensen. Vanuit deze functie was Roos<br />
actief betrokken bij de vormgeving en oprichting<br />
van de BPF. Sinds begin <strong>2012</strong> is hij volledig vrijgemaakt<br />
om de BPF te helpen op de weg naar succes,<br />
vanaf mei van dit jaar in de functie van directeur.<br />
Wim Soetaert is gepromoveerd als bio-ingenieur<br />
aan de Universiteit Gent. Hierna was hij jarenlang<br />
actief als onderzoeksdirecteur voor Europese<br />
bioraffi naderijbedrijven in Duitsland en Frankrijk.<br />
In 2004 werd Soetaert professor in de Industriële<br />
Biotechnologie aan de Universiteit Gent. In die hoe-<br />
danigheid ontstond bij hem het plan voor een pilot<br />
plant die geboren werd in de vorm van de Bio Base<br />
Europe Pilot Plant en waarvan hij directeur is.<br />
U krijgt één minuut de tijd om uw eigen<br />
pilot plant te pitchen tegenover uw collega.<br />
Soetaert: ‘In de eerste plaats zijn wij een zeer<br />
veelzijdige pilot plant. Wij zijn niet gespecialiseerd<br />
in één proces, maar hebben een brede waaier<br />
aan procesapparatuur en expertise: van witte<br />
biotechnologie zoals fermentatie en biokatalyse tot<br />
groene chemie en bioraffi nage. Dat alles bieden<br />
wij aan onder één dak en als een one-stop-shop.<br />
Dit is belangrijk voor processen die vaak uit diverse<br />
processtappen bestaan. Ten tweede is onze pilot<br />
plant nogal groot, bezoekers verbazen zich vaak<br />
over de omvang ervan. Wij kunnen zowel kleinschalige<br />
als grootschalige pilot tests uitvoeren en<br />
proefproducties uitvoeren tot circa duizend ton per<br />
jaar. Door onze locatie – in de haven van Gent –<br />
zitten wij logistiek gezien gunstig voor de aanvoer<br />
van biomassa. Bovendien hebben wij geen lastige<br />
buren: de dichtstbijzijnde ‘familie’ is gevestigd op<br />
drie kilometer afstand. Daardoor komen we niet<br />
direct in de problemen als we al eens stof, lawaai<br />
of stank maken. Het is per slot van rekening een<br />
pilot plant, er gebeurt wel eens iets wat je niet<br />
voorziet. Ten derde zijn wij volstrekt neutraal en<br />
onafhankelijk van industriële belangen. Dat is erg<br />
belangrijk om de confi dentialiteit van de processen<br />
van onze klanten te kunnen garanderen.’<br />
Roos: ‘De doelstelling van de BPF is het succesvol<br />
maken van klanten: de innovators in de biobased<br />
economy. Dit zijn zowel kleine start-ups als grote<br />
multinationals. Zij hebben hulp nodig bij een cruciale<br />
stap in de innovatieketen: opschaling. Bedrijven<br />
willen bijvoorbeeld fermentatieprocessen kunnen<br />
voorspellen of een fabrieksontwerp realiseren op<br />
basis van onderzoeksdata, maar ook omdat proefproducties<br />
nodig zijn waarmee materiaal wordt<br />
geproduceerd voor een preklinische studie of marketingstudie.<br />
BPF biedt de infrastructuur en ervaring<br />
met tal van soorten fermentatieprocessen. Voor<br />
individuele bedrijven vergen dergelijke faciliteiten te<br />
hoge investeringen. Wij maken de opschalingsstap<br />
kostentechnisch haalbaar en stimuleren zo innovatie<br />
in de biobased economy. De BPF bouwt voort<br />
op een jarenlange ervaring en is sinds mei dit jaar<br />
operationeel als ‘open-access’ faciliteit.<br />
>>><br />
<strong>Biobased</strong> <strong>Economy</strong> <strong>Magazine</strong> | 19
Change language