50+krant_wk13web
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
De
Krant
24 maart • 4 e jaargang - 21
Thema:
75 jaar
bevrijding
‘Oorlogsarcheoloog’
Remco Visser:
“Elke VONDST
vertelt een
verhaal” p13
Jo zag de TOMMY’S
Winterswijk
binnenkomen
p23
SAMEN
met Duitse
buren de schuilkelder
in p16
Remco Oonk als
EN VERDER:
- Benny Veenhuis over zijn avonturen
met Normaal
- Hulp bij dwaalgedrag demente oudere
- Is de natuur echt van slag?
www.devijftigpluskrant.nl
NSB’er op TONEEL:
“Iemand moet het doen”
p9
Oorlog en bevrijding leven volop in de Achterhoek
Thema:
75 jaar
bevrijding
Het thema 75 jaar bevrijding leeft
volop in de regio. Alle reden om een
groot deel van deze 50+Krant te wijden
aan de Tweede Wereldoorlog en
de bevrijding, zoals die in Winterswijk
herinnerd en nog steeds beleefd
wordt. Volgende week, op 31 maart, is
het precies 75 jaar geleden dat de
Engelsen ons dorp inreden. Lees in dit
nummer het bijzondere ooggetuigeverslag
daarover van Jo Markerink-
Lobeek (93). In dit nummer nog veel
meer bijzondere verhalen, zoals over
de unieke, nog steeds bewaarde
schuilkelder die Nederlanders en
Duitsers samen gebruikten en over
acteur Remco Oonk, die worstelde
met zijn rol als ‘foute naober’ in een
toneelstuk dat in mei samen met
Duitse acteurs wordt opgevoerd.
In de hele Achterhoek is de belangstelling
voor alles wat met de Tweede Wereldoorlog
te maken heeft enorm. Scholen,
verenigingen, verzorgingscentra, kranten
en televisie, allemaal zijn ze op zoek
naar verhalen over deze zwarte bladzijde
in onze vaderlandse geschiedenis.
Bij het AVOG’S Crash Museum in Lievelde
merken ze een forse toename in
bezoekersaantallen. Het museum heeft
een permanente tentoonstelling over de
luchtoorlog boven Nederland en in het
bijzonder de Achterhoek. Ook wordt het
museum bedolven onder de mailtjes en
telefoontjes met allerlei vragen en verzoeken
van grote groepen die langs willen
komen. “We proberen alle verzoeken
en vragen te beantwoorden, maar we
hebben een beperkt aantal vrijwilligers,
iedereen doet zijn best hier”, aldus
secretaris Peter Monasso.
De populaire website oudwinterswijk.nl
biedt veel informatie over de oorlogsgeschiedenis,
in het bijzonder over die van
Winterswijk. Drijvende kracht achter de
site is Hans Tenbergen. “ We merken de
laatste maanden dat bezoekers van
onze site steeds vaker op WO2-gerelateerde
pagina’s klikken”, aldus Hans.
Ook de bibliotheek ziet de uitleen van
boeken over de oorlog altijd stijgen met
de media-aandacht ervoor. “Daarnaast
besteden scholen ook aandacht aan het
onderwerp en worden er projecten georganiseerd
waardoor ook studenten wellicht
boeken nodig hebben”, aldus een
woordvoerster van de Bibliotheek Oost-
Achterhoek. “Vanaf eind maart zullen wij
extra aandacht besteden door speciale
tafels in te richten met boeken over het
onderwerp. Tot slot organiseren wij in
Eibergen een WO2 café.”
Meer informatie daarover staat op:
www.oostachterhoek.nl/wo2-cafe-in-eibergen.html
Coronavirus
Een groot deel van de verhalen in
deze uitgave is ruim vóór de uitbraak
van het coronavirus in ons land geschreven
en de krant als geheel is een
week voor verschijning naar de drukkerij
gestuurd. Hierdoor is het mogelijk
dat niet alle informatie in verhalen
of advertenties over aangekondigde
acties, evenementen of bijeenkomsten
nog up to date is. Wij vragen u
daarmee rekening mee te houden.
Bovendien is het mogelijk dat deze
krant bezorgd wordt op een later tijdstip
dan u gewend bent. Wij vragen u
hier begrip voor.
De redactie.
Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog
Winterswijker bouwde kajak voor oversteek naar Engeland
3
Jan te Selle
uit Miste ging
in de laatste
oorlogsjaren
regelmatig
op pad om
onderduikers van eten te voorzien. Als
jochie van zo’n jaar of tien sloegen de
Duitsers geen acht op hem en kon hij zijn
gang gaan. Jan (geboren in april 1934 als
Jan van Schoolman) heeft een feilloos
geheugen en kan zich de oorlogsjaren
nog goed herinneren. Jan: ”We hadden
een grote pot met een hengsel eraan en
om goed in die pot te kunnen roeren en
grote scheppen er uit te kunnen halen,
hadden we een speciale sleef (grote
lepel) nodig. Vader liet er eentje maken
bij smid Kolthof in Miste. Het werd een
De destijds 17-jarige Winterswijker Pieter Timmerman begon in 1943 met de bouw van een kajak. Hij maakte
deze thuis op zolder aan de hand van een tekening. De boot moest demontabel zijn en in fietstassen kunnen
om mee naar de kust te nemen om vandaaruit de oversteek naar Engeland te maken. Verder dan het frame
kwam hij niet door het ontbreken van waterdicht materiaal. Na de oorlog nam Pieter de kajak mee naar zijn
nieuwe woonplaats Amsterdam. Enkele jaren geleden besloot de familie de kajak terug te brengen naar de
Achterhoek. Het bijna vijf meter lange frame is te vinden in het Nationaal Onderduikmuseum te Aalten.
W.R.
Sleef om onderduikers
snel te bedienen
enorme sleef. Ik ging er regelmatig mee
op pad om onderduikers in het bos eten
te brengen. Stamppot, snert, bonensoep,
of karnemelkse pap kregen ze en met die
grote sleef kon je goed roeren en alles
snel verdelen. Ik heb de sleef nog steeds,
al gebruik hem niet meer.”
W.R.
Colofon
De 50+ Krant
is een uitgave van Te Loo Media,
tweemaandelijkse huis-aan-huisuitgave op dinsdag.
Oplage 14.300 in Winterswijk en buurtschappen
en pickup-punten in Winterswijk
Uitgever:
Te Loo Media.
Directeur/eigenaar Franz te Loo
Algemene voorwaarden KvK 66118581
Verkoop advertenties voor 50+ krant
en website:
Franz te Loo 06-57549610
telefonische verkoop Dorinda Abbink 06-22532020
aanlevering advertentiemateriaal e-mail:
mediacommunicatieprteloo@gmail.com
Redactie:
Jan Ruesink (eindredactie).
Redactiemedewerkers/tekstschrijvers:
Wim Ruesink, Bernhard Harfsterkamp,
Daniëlle Carrière, Yvet Koskamp, Bart Iking,
Domien Esselink, Erik Meinen, André Vis.
Vormgeving krant:
Sandra Kingma Grafische Vormgeving
Aanlevering kopij, tips, persberichten:
redactie@devijftigpluskrant.nl
Webredactie:
Jan Ruesink, Peter van der Wel
Advertenties:
Evert Braakhekke
Kathy Wolterink-Mulder
Foto’s:
PR en redactie
Evert Braakhekke
Bezorgklachten/geen krant ontvangen:
Direct verspreidingen
info@directverspreidingen.nl of 055-5341825
Vermeld duidelijk uw klacht, postcode en huisnummer
Auteursrecht
Overname van artikelen (of delen ervan) uit deze
uitgave is niet toegestaan zonder uitdrukkelijke,
schriftelijke toestemming van de uitgever. Dat geldt
ook voor vermenigvuldigen, kopiëren, publiceren op
internet of opslaan in een databank
Aansprakelijkheid
De 50+ Krant wordt met grote zorgvuldigheid en naar
beste weten samengesteld. Uitgever Te LooMedia en
auteurs streven naar juistheid en volledigheid van
informatie en beeld. Fouten blijven mogelijk. Uitgever
en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid
voor schade die het gevolg is van handelingen,
gebaseerd op onze informatie.
Volgende editie verschijnt op 26 mei 2020.
Schuilplaats na 75 jaar nog in originele staat
Vriendin Juliana zat twee jaar
ONDERGEDOKEN in Kotten
De schuilkelder lag in het Duitse gedeelte van de groentetuin. Op de foto
poseren de onderduikers in de schuilkelder op een rustig moment. De
twee jongens links zijn de tweelingbroers Heini en Gerard Stemerdink.
Het zijn heden ten dage zeldzaamheden, schuilplaatsen uit de Tweede Wereldoorlog
die nog compleet intact zijn. In de Winterswijkse buurtschap Kotten
pal aan de Duitse grens is er nog zo één, precies zoals die ruim 75 jaar geleden
er ook al was. Henk Stemerdink (60) vertelt over de bijzondere plek in zijn
toenmalig ouderlijk huis, genaamd Seybel.
Els met de onbekende andere
onderduiker. Aan het uniform te
zien is hij een geestelijk verzorger/aalmoezenier.
Deze vermoedelijk
naoorlogse foto werd
midden jaren 70 meegenomen
door de vriendin van Els.
Door Wim Ruesink
Henk: “Mijn opa had een schuilplaats
gemaakt boven het deel waar de koeien
in de winter verbleven. De plek was helemaal
door strobalen omgeven. Het luik dat
toegang gaf tot de plek was voor het oog
geheel weggewerkt. Er hebben verschillende
mensen gebivakkeerd op de boerderij
om zich schuil te houden. Als het kon
ging men ook wel eens naar beneden. In
de groentetuin was een schuilkelder
gemaakt voor bij bombardementen.”
Are you Heini?
”Begin jaren 70 liep ik buiten toen er
opeens een auto met buitenlands kenteken
het erf op reed. Er stapte een dame
uit die aan mijn vader vroeg: “Are you
Heini?” Pa kinkte. Ze vertelde dat ze een
vriendin was van Els die hier in de
Tweede Wereldoorlog was ondergedoken.
De vrouw vertelde, tot onze verrassing,
ook over de directe vriendschap
die Els had met het koningshuis, middels
Juliana. Els was destijds na twee jaar
Kotten via Zwitserland naar Amerika gevlucht
en woonde daar sindsdien. Els
was erg benieuwd hoe het nu was in
Kotten en wilde graag foto’s van de plek
waar ze ondergedoken gezeten had. Er
werden foto’s gemaakt en er werd in het
Engels (voorzover we dat konden spreken)
en met gebarentaal wat verteld over
waar Els ondergedoken had gezeten.
Hierbij vertelde de Amerikaanse vrouw
weer over de vriendschap tussen Els en
‘Juul’ (directe vriendinnen van Juliana
noemde haar Juul of Juultje). Els, Nederlandse,
zat zo’n twee jaar lang bij ons
ondergedoken met een andere persoon
van wie we de identiteit niet meer
weten.”
Dit verhaal kwam tot stand dankzij
Henk Stemerdink en de huidige
bewoners van Seybel.
4
Nederland
Thema:
75 jaar
bevrijding
de grens
West-Duitsland
BOEKJE geeft mooi beeld
van LEVEN op de GRENS
Henk Stemerdink maakte in 1984 een geïllustreerd boekje ‘ Grens’, dat een mooi beeld
geeft van hoe zijn voorouders in de boerderij op de grens woonden rond de Tweede
Wereldoorlog. Op de luchtfoto wordt de ligging van het huis goed weergegeven.
Na de oorlog stond de boerderij in een zogenaamde verboden strook. De grens werd
streng bewaakt en op veel plaatsen werden er prikkeldraadversperringen aangebracht.
Jarenlang hadden de Stemerdinks een verblijfsvergunning voor hun eigen
woning nodig.
De schuilplaats zoals hij er nu nog steeds uitziet.
Slechts de strobalen die het vertrek camoufleerden
ontbreken op de foto.
Ook maakt Henk in dit boekje gewag van een bijzondere vondst die hij in 1984 deed.
Op de zolder van de boerderij vond hij in een plunjezak met daarin een stapeltje
brieven afkomstig van Duitse soldaten die in het voorjaar van 1945 ingekwartierd
werden. Zo’n 40 jaar lang lagen de brieven op de zolder zonder dat iemand er weet
van had.
5
NIEUW!
ASW
Schadeherstel
Uitdeuken
zonder spuiten
Verzekerings taxatie
+ reparatie
Ruitreparatie
Autohopper bakwagen bij ASW
• Dichte kettingkast
• 7 versnellingen
• Bosch Active Line middenmotor
• Magura HS11 remmen
• Schwalbe brede Delta Cruiser Plus banden
• Bosch 300w accu. (meerprijs 400w. 200,-)
• Lage instap, in 2 kleuren leverbaar
• Prijs 1899.-
• * geen inruil mogelijk
NU: 1599.-*
TOPKWALITEIT!
PARTIJVOORDEEL! OP=OP!
Dagje Wellness
cadeau bij je
huurauto!
Huur in maart of april een auto
of busje bij een Autohopper
vestiging (min. 2 35,-) en krijg
een entreevoucher voor een
dagje sauna cadeau! *
Tinbergenstraat 46 T +31 543 - 535322 info@autoschadewinterswijk.nl
www.autoschadewinterswijk.nl
*Exclusief boekingskosten. Actie loopt van 1 maart tot 30 april 2020
Ravenhorsterweg 8 - 7101 MJ Winterswijk - 0543512725
www.leontekempel.nl - info@leontekempel.nl
Thema:
75 jaar
bevrijding
Jo op de plek waar ze 75 jaar geleden de Tommy’s het dorp zag
inkomen. “Ik weet niet of de zon toen scheen, maar in ieder geval
wel figuurlijk voor veel Winterswijkers.”
Jo zag de TOMMY’S
Winterswijk binnenkomen
Foto: oudwinterswijk.nl
Door Wim Ruesink
Jo Markerink-Lobeek wordt in april
94 jaar, maar is nog zeer helder van
geest en heeft een fotografisch geheugen
voor elk detail, zeker uit de
bewogen dagen rondom de bevrijding
van Winterswijk. We spreken haar als
ze net haar auto voor de deur heeft
geparkeerd bij haar appartement in
het centrum van Winterswijk. Een bijzondere
ontmoeting met een van de
laatste ooggetuigen die de bevrijders
ons dorp zag binnentrekken.
“De Tommy’s zijn er!”, roept vader Lobeek
richting kelder. Het is zaterdag 31 maart
1945, zeven uur ‘s morgens in de woning
van het gezin aan het Scholtenenk.
De dan 18-jarige Jo, haar zus Mientje,
moeder en nog een paar familieleden
die kwamen schuilen, hadden de nacht
doorgebracht in de kelder. “Vader was
even poolshoogte gaan nemen en nadat
hij ons riep - ik had de kleren aangelaten
die nacht - rende ik achter meubelfabriek
Knook langs naar de Vredensestraat.“
Daar ziet ze zes à zeven Tommy’s
schichtig en op hun hoede de bocht omgaan
richting Singelweg. “Ze waren lopend,
volledig gecamoufleerd, dan
kruipend en dan hollend de schuine kant
van het gras op, dat er toen was bij het
oude kerkhof. Het waren de allereerste
bevrijders van Winterswijk.”
Oorlogsjaren
Jo woonde in de oorlogsjaren op het
Scholtenenk. “We hebben geen grote
narigheid meegemaakt in de Tweede
Wereldoorlog en we hadden ook geen
honger. Ik had één zus , Mientje, en
samen met mijn ouders hadden we het
goed. Vader werkte bij lijstenmaker Van
Ast. In de oorlogsjaren woonde tegenover
ons een SS’er en die hield alles in
de gaten. Ik trok mij er weinig van aan
en dat leverde nogal eens angstige momenten
op voor mijn ouders, als de betreffende
man weer aan de deur stond.
Zo trok ik mij namelijk niks aan van de
spertijd (avondklok) en stond dan samen
met een vriendin, Sini Treep, nog lang
onder de Joan van der Breggen-poort op
het Scholtenenk en dat zinde de man
niet. Na de bevrijding is hij opgepakt. Ik
had dit graag willen zien, maar hoorde
het pas later. Nooit meer wat van de
man gehoord. Bij mijn oom en tante hadden
ze een radio verstopt en zodoende
waren we op de hoogte van de nade
rende bevrijding.”
Blijdschap, afschuw en gevaar
“Toen we de eerste Tommy’s zagen ging
er een enorm gevoel van blijdschap door
mij heen. Ik had geen enkele voorstelling
van hoe een Tommy eruit zag. Nou,
van die eerste Tommy’s kon je trouwens
nauwelijks een gezicht zien. Camouflagevlekken
op het gezicht en takjes en bladeren
rond de helm. Rond de middag
gingen mijn vriendin en ik naar Den Helder,
de watermolen vooraan in het
Woold. De brug was kapotgeschoten en
men was bezig een noodbrug aan te
leggen zodat de tanks erover konden.
Toen we bij Bausch (nu De Gulle Smid)
kwamen, zagen we dingen die je niet
gauw vergeet. Het hele interieur werd
door plaatsgenoten in elkaar geslagen,
men sprong boven op de piano en er
werd van alles geroofd. Dit omdat er
foute mensen zouden woonden. Ik hoop
dat ze later spijt gekregen hebben om zo
te keer te gaan en alles kapot te maken
daar. We moesten op die 31e maart al
om 14.00 uur weer binnen zijn, er
dreigde namelijk nog steeds gevaar van
de Duitsers. Die waarschuwing was er
niet voor niks, zo bleek: twee Duitse soldaten
op een motorfiets sneuvelden bij
een vuurgevecht, hun lichamen werden
naar School O gebracht. Een oom van
mij, Johan Klomps, woonde in Miste. Hij
ging op 31 maart naar bakker Berenschot
in het Woold om te kijken of er
brood was. Er lag echter een boom op
de weg, hij liep er omheen via een zandpad
en trapte op een landmijn. Eind april
is hij aan de gevolgen overleden.”
Jo was zeker niet bang
In tegenstelling tot haar zus kende Jo
nauwelijks enige angst en schroom tijdens
de oorlogsjaren. “Ergens in 1944
fietste ik waar nu de nieuwe ijsbaan
komt op de Kottenseweg. Ik hoorde
vliegtuigen en iemand riep ‘schuilen!’ Ik
gooide mijn fiets neer en sprong in een
sloot. Even later kletsten de kogels vanuit
een Engelse bommenwerper op de
straat uiteen. Ik kon de gezichten van de
Engelse bemanning in de bommenwerper
zien. Ze hadden vast ergens vlakbij
een doel gezien om te bombarderen.“
Zoals Jo al eerder memoreerde was er
weliswaar geen hongersnood bij hen
thuis, maar het was ook geen vetpot. Als
er een kans was op wat extra, dan pakte
Jo die. “In de Brinkheurne stond ter
hoogte van bakkerij Huiskamp een
Duitse vrachtwagen met broden er in.
Mijn vriendin en ik stopten er gauw wat
van in onze fietstassen.
Thuisgekomen bleek het brood ontzettend
vies te smaken, het bleek een soort
zuurbrood te zijn. Later in Meddo hadden
mijn vriendin en ik meer vreugde
van onze daad. We zagen een vrachtwagentje
met balen suiker erop. De
Duitsers die erbij waren liepen weg. We
zagen onze kans schoon, ik had niks bij
mij om in te doen en gebruikte mijn
hoofddoek als tas.”
Dansen
“Na de bevrijding ging ik met mijn vriendin
dansen bij café Beskers aan de Kottenseweg.
Je moest dan eerst een kaart
van goed gedrag ophalen. Er mochten
geen jongens naar binnen, de dansavonden
waren louter bedoeld als ontspanningsavond
voor de geallieerde
soldaten. Die dansavonden duurden
zeker nog een jaar, er kwamen steeds
weer andere soldaten bij.”
Jo moet 75 jaar na de bevrijding helaas
vaststellen dat het niet goed gaat in de
wereld. “Als ik nu zie hoeveel discriminatie
er is, en al die ellende in bijvoorbeeld
Syrië, dat gaat niet goed, ik heb er
een zwaar hoofd in.”
Op de afsluitende vraag wat Jo rond de
bevrijding gaat doen, zegt ze: “Ik ga dan
altijd naar de markt en bestel mij bij het
restaurant van Hans Tenbergen een lekker
advocaatje, zo vier ik de vrijheid. “
Jo duikt nog even de geschiedenis
van Winterswijk tijdens de Tweede
Wereldoorlog in.
7
Schoenatelier Gelria • Beatrixpark 24 • 7101 BN Winterswijk • Tel: 0544-371406 • Mail: schoenateliergelria@gmail.com
Geopend: MAANDAG • WOENSDAG • VRIJDAG
Deze zomer in Het Steengroevetheater
Het waargebeurde
verhaal
Symfonische Rock Opera over het turbulente leven
en de tragische dood van Judith van Dorth.
De Nederlandse Freule die zo’n grote mond had dat ze de doodstraf kreeg.
Met de dood in de ogen schreef zij in de nacht van 21 november 1799 in Winterswijk haar
trieste en definitieve afscheidsbrief. “Zegt een eeuwig vaarwel aan alle mijn bekenden”.
Het is de doodskreet van een adellijke vrouw - excentriek, dwars, opstandig en Oranjegezind.
Haar leven was als een verwarde koortsdroom. Een aaneenschakeling van bizarre geweldsuitspattingen,
perverse loyaliteit, overspannen familiebanden en ongepaste seks.
Haar vader stond bekend als ‘de gevleesde duivel’ en haar moeder had naar verluid zulke
driftbuien dat ze de slaapkamerdeuren van haar kinderen te lijf ging met een bijl.
Deze huiselijke situatie probeerde ze te ontvluchten, met de veel oudere huisvriend en haar
geliefde, Engelbert Croockeus. Met desastreuze gevolgen!
Met Musical Award Winnaar Renée van Wegberg als Freule.
dinsdag 11, woensdag 12, vrijdag 14 en zaterdag 15 augustus 2020.
Poorten open: 19.00 uur | Voorprogramma: 20.00 uur | De Freule: 21.00 uur.
Kaarten kunt u bestellen via www.theaterdestorm.nl.
Handen vol aan blinkende auto’s én campers,
Kolsté ‘nog jaren verder’ in een ruimer tweede pand
Blinkende auto’s waren al het handelsmerk van Kolsté Cleaning & Coatings en daar zijn campers bijgekomen. De term autopoetsbedrijf
is niet meer van toepassing, Kolsté gaat tegenwoordig als Car Detailing en Coating Specialisten door het (bedrijfs)leven.
een nieuwe camper zijn we met twee man een
goeie dag bezig. Het polijsten van een tweedehands
kost wel 30 uur.”
Het komt voor dat hij afziet van een behandeling.
,,Als het zich niet loont, zeg ik: ik wil mijn
best doen, maar ik zou er vanaf zien als het de
mijne was”, zegt Kolsté, die ook het interieur
voor zijn rekening neemt, zoals bijvoorbeeld de
doucheruimte in een camper. ,,Daar hebben we
ook een coating voor, dan heb je geen last meer
van kalkaanslag. Duitsers zijn er gek op.”
De laatste behandeling geldt ook voor de badkamers
in huis. ,,Ik heb al wel badkamers gedaan
en dat gaat perfect. Het vuil hecht niet meer
aan de wand.”
Jos Kolsté heeft de handen dusdanig vol aan de
toestroom van campers dat hij op zoek is naar
een medewerker die opgeleid wil worden tot
een coating en detail specialist. ,,Het is prachtig
werk”, zegt Kolsté.
Kolsté Cleaning & Coatings maakt namelijk gebruik
van hoogwaardige oppervlakte beschermende
coatings en staat er daardoor in de
camperwereld heel goed op. Het Winterswijkse
bedrijf maakt een dermate explosieve groei
door, dat Jos en Susanne Kolsté na 42 jaar per 1
maart de beschikking krijgen over een ruimer
tweede pand aan de Koningsweg 32a, op 100
meter afstand van het huidige bedrijfspand.
,,We behandelen niet alleen gebruikte campers,
nieuwe campers krijgen een coating erop voor
ze afgeleverd worden”, zegt Jos Kolsté.
Het huidige bedrijfspand met woning erboven
en lap grond erachter staat te koop. ,,Sommige
mensen denken dat we stoppen, omdat ik 68
jaar ben, maar ik stop niet en ga uitbreiden. Ik
ga volle bak verder, ik heb er nog te völle schik
in. Als ik er geen plezier meer in zou hebben,
dan zou ik een probleem hebben. Ik wil juist nog
een paar jaar verder.”
In het nieuwe pand kan hij meerdere campers
kwijt om ze te behandelen. De klanten komen
uit het hele land, maar Kolsté heeft ook klanten
in Duitsland, zoals RSF Carthago Camper in
Ochtrup. ,,Ik doe de campers een jaar of vier en
het praat zich rond”, vertelt Kolsté. ,,Laatst
kwam er nog een klant uit Hilversum. Die man
gaat dan met de trein naar huis.”
Jos Kolsté is een liefhebber van de oude stempel.
Niet lullen maar poetsen, letterlijk en figuurlijk
in dit geval. ,,Voorlopig gaan we op twee
plekken verder, tot we het huidige pand verkocht
hebben. De nieuwe hal is heel geschikt
voor campers, want die is hoger dan dit pand.
We kunnen er vijf of zes campers in kwijt. Met
www.kolste.nl
APOTHEEK WATERMOLEN
Geopend
29 februari 2020
U bent van harte welkom om
een kijkje te komen nemen
in onze nieuwe apotheek.
AANKOOP
Burgemeester Bosmastraat 1
7101 DE Winterswijk
Tel: 0543-796543
Fax: 0543-796511
info@apotheekwatermolen.nl
www.apotheekwatermolen.nl
VERKOOP
TAXATIES
Kijk op:
www.annetreessink.nl
Gasthuisstraat 23 7101 DS Winterswijk
0543 - 745 006 info@annetreessink.nl
Remco Visser (38) gek van speuren naar oorlogsmaterieel
Thema:
75 jaar
bevrijding
Winterswijkse bodem
geeft nog steeds
oorlogsgeheimen prijs
Remco Visser: ‘Ik zou nog graag een Duitse helm willen vinden.”
Vaak wordt hij voor gek verklaard dat
hij op zijn vrije dagen in de kou en
modder op kale akkers staat te spitten.
Maar voor Winterswijker Remco
Visser (38) is er niets leuker dan speuren
naar militair materieel uit de
Tweede Wereldoorlog.
Door Jan Ruesink
In het dagelijks leven is Remco Visser
podiummanager bij grote evenementen
als de Zwarte Cross en popconcerten. In
de hectiek van grote festivals regelt hij
met militaire precisie dat alles piekfijn in
orde is voor de artiesten die in de spotlights
staan. Maar als hij dan een dag vrij
is, zoekt hij de stilte en rust op van het
Winterswijkse buitengebied. Op zijn
‘dooie akkertje’ scant hij met zijn metaaldetector
de grond op de aanwezigheid
Links een transportkoker voor een
granaat en rechts een huls van
vermoedelijk een 8 mm kanon
van metalen. Een luide piep geeft aan of
zijn elektronische speurneus weer iets
onder de grond gevonden denkt te hebben.
Soms is dat slechts een verroest
colablikje, maar veel vaker een oude patroonhuls,
een deel van een kanonsloop
of een bijzondere uniformknoop.
Honderden stuks legermaterieel uit de
Tweede Wereldoorlog heeft Remco inmiddels
verzameld, vooral
spullen van Duitse en Britse
herkomst. Niet zo gek, want
Winterswijk en omgeving
was een waar strijdtoneel
door de ligging dicht bij de
grens. Negentien Engelse
vliegtuigen zijn hier neergehaald
door Duits afweergeschut, de
Oude Bocholtse Baan werd meermaals
bestoken door de geallieerden omdat
het toenmalige spoor een doorvoerroute
was voor de Duitsers. En natuurlijk
was er rond de bevrijding
die befaamde tankslag in
het Woold, die volgens
Remco geen tankslag was,
maar daarvoor later meer.
YouTube
Remco’s interesse voor WO II
is hem niet met de paplepel
ingegoten of ontstaan door
werk of studie, hij leerde voor
elektrotechnicus en metselaar.
Zijn passie ontstond pas
in 2012 toen hij al dertiger
was. “Op YouTube zag ik een
filmpje over iemand die met
een metaaldetector een helm
opspoorde. Toen was ik verkocht.
Ik heb mijn spaarrekening
geplunderd en een
metaaldetector gekocht. Die
kostte ongeveer tweeduizend
euro.”
Tanks
Op een grijze zaterdagmiddag
treffen we Remco en zijn
mede-speurder Patrick te
11
Kulve aan op een glooiende akker langs
de Meerdinkweg in het Woold. 75 jaar
geleden, op vrijdag 30 maart 1945,
woedde hier ‘een korte maar hevige
strijd’, zoals wijlen Henk Krosenbrink het
omschreef in zijn boek over Winterswijk
in oorlogstijd. Zestig Engelse Shermantanks
rukten op vanuit Bocholt en werden
hier bestookt door jonge Duitse
s o l d a t e n
die zich
verschanst
hadden bij
een boerderij.
“Voor mij is alles even
speciaal, want het kan
iets zeggen over wat er
gebeurd is op die plek”
Remco: “Ze vielen de Engelsen aan met
Panzerfäuste, antitankwapens, maar
niet met tanks. Het was dus geen tankslag
en we hebben hier ook nooit onderdelen
van Duitse tanks gevonden.”
Remco en Patrick hebben deze zaterdag
een goede dag. Een afgebroken
huls van een kanon, patronen, muntjes,
een uniformknop en wat onduidelijk
klompen metaal zijn een paar van de
bodemschatten van deze dag. “Voor mij
is alles even speciaal, want het kan iets
zeggen over wat er gebeurd is op die
plek. Overal zit een verhaal achter en
dat boeit mij.”
Alles wordt netjes geregistreerd op vindplaats
en toegevoegd aan Remco’s
catalogus. Hij kan veel objecten herkennen
aan de vindplaats, typenummers en
symbolen. “En als ik het niet zeker weet,
zet ik een foto op internet en dan krijg
meestal wel een antwoord.” De detector
herkent bovendien het materiaal aan de
zogeheten geleidingswaarde, die op het
display af te lezen is. “Dat zegt veel,
maar niet alles over het voorwerp. Want
een ring kan dezelfde waarde hebben
als een aluminium blikje.”
Remco is geen ‘golddigger’ die munt wil
slaan uit zijn hobby, “maar het verdient
zich wel enigszins terug. Ik vind nog weleens
messingvoorwerpen en dat levert
per kilo toch nog aardig wat op.”
Explosieven
Maar in de grond kunnen natuurlijk ook
nog niet ontplofte explosieven liggen. Is
het daarom gevaarlijk als Remco na het
aanslaan van de detector gaat spitten?
Remco: “Ik vind nog weleens scherpe
munitie en spring daar dan uiterst voorzichtig
mee om, maar ik heb nog nooit
een bom of granaat aangetroffen, maar
als ik vermoed dat het daar om kan
gaan, graaf ik wel voorzichtig. Als het
een explosief is, moet je direct de politie
waarschuwen en zonodig komt de
Explosieven Opruimingsdienst om het
object af te voeren of ter plekke tot
ontploffing te laten komen.”
Helm
De ‘oorlogsarcheoloog’ kan natuurlijk
ook andere voorwerpen uit de historie
aantreffen, zoals oude munten of potscherven.
“Vondsten van echt oude voorwerpen
moet je melden bij de
Rijksdienst voor Cultureel erfgoed. Dat
is allemaal geregeld in de Erfgoedwet.”
En natuurlijk moeten detector-amateurs
vooraf ook toestemming vragen aan de
eigenaar of pachter van de grond.
Remco: “Soms kan dat maar een deel
van het jaar, want als er al gewas op de
akkers staat kun je natuurlijk niet gaan
graven en een boer wordt ook niet blij
als je een weiland gaat omploegen.”
Is er nog een speciaal voorwerp dat aan
zijn collectie ontbreekt, dat hij ooit hoopt
op te graven? Remco: “Ja, een Duitse
helm, die zou ik nog graag willen hebben.”
Precies het voorwerp dus, waar het
acht jaar geleden allemaal mee begon.
Benieuwd naar de verzameling oorlogsmateriaal?
Remco Visser zal een deel
van zijn collectie inbrengen bij een
expositie over 75 jaar bevrijding op de
obs Kotten aan de Meester Meinenweg
14 van 20 t/m 23 april.
Passie voor
fotografie!
Vosseveldseweg 19
7107 AD Winterswijk Kotten
Mobiel 06 475 584 21
info@ronrensink.nl
www.ronrensink.nl
Samen met Duitse buren schuilkelder in
Thema:
75 jaar
bevrijding
Het propellor-monument dat
herinnert aan het neerhalen van de
geallieerde Halifax-bommenwerper.
Unieke 80 jaar oude
schuilkelder nog
volledig intact
Achter in Ratum, pal aan de Duitse
grens ligt een compleet intacte
schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog.
Begin 1940 besloot de familie
Aarnink samen met hun Duitse buren
om een schuilkelder te maken. De
ene buur had cement en de andere
stenen en zo kwam het tot een
gemeenschappelijke schuilplaats. Er
zijn in ons land nog schuilkelders te
aanschouwen uit WO2, maar die zijn
veelal van hout of golfplaten. Eentje
van beton zoals in Ratum mag een
zeldzaamheid genoemd worden.
Door Wim Ruesink
Kleinzoon Peter woont nu op het ouderlijke
huis (voor velen staat het huis bekend
als De Busker) en vertelt: ”Met de
wederzijdse buren van mijn opa en oma,
de familie Icking-Thering was goed contact,
de kinderen speelden met elkaar en
de oude lui kwamen bij elkaar over de
vloer, op een oorlog zat niemand te
wachten. In 1940 kwam het er toch van
en ze besloten gezamenlijk een schuilkelder
te maken. De plek lag, ook toen
al, precies onder een vliegroute.” De
families bleken een vooruitziende blik te
hebben, men kon immers niet weten
welk verschrikkelijk leed hun letterlijk en
figuurlijk boven het hoofd zou hangen.
Het bleek dat de schuilkelder niet voor
niks was gebouwd. Later in de oorlog
werden V1- en V2-raketten vanuit Duitsland
afgevuurd, maar dat ging nog wel
eens mis en dan kwamen ze al gauw
neer. Ook de geallieerde bombardementen
op Duitse steden namen in alle hevigheid
toe, waarbij Duits afweergeschut
en luchtgevechten er voor zorgden dat
menig oorlogsvliegtuig neerstortte. Zo
ook in juni 1944 toen vlakbij op Duits
grondgebied, Hessinghook, een Halifaxbommenwerper
van de geallieerden
door een Duits jachtvliegtuig werd neergehaald.
Alle zeven inzittenden kwamen
om het leven. Er is op die plek een monument
dat herinnert aan die verschrikkelijke
gebeurtenis. Ook het huis van de
familie Grotenhuis, dat dichtbij lag, werd
in puin geschoten. En vlakbij neergekomen
V1 zorgde voor enige schade bij de
Aarninks en hun Duitse buren.
Peter: ”De kelder was ingenieus gebouwd,
het schuilvertrek waar men in
kwam via een betonnen trap was aan
weerszijden nog gesloten met dikke eikenhouten
deuren. Men zorgde ook voor
een nooduitgang. De beide gezinnen,
vier volwassenen en acht kinderen
zochten er met enige regelmaat
beschutting. Opa stond, als het toeliet,
buiten op de uitkijk om te kijken of de
kust veilig was. Mijn vader, toen nog
kind, vertelde mij eens hoe het verliep
toen de geallieerden kwamen met de
bevrijding. Er kwamen hele colonnes
van legervoertuigen langs, eentje zakte
er zelfs door de houten brug hier. Mijn
vader kreeg chocolade van de geallieerde
soldaten, zijn Duitse buurjongen
niet. Iets wat voor kinderen niet te bevatten
was.”
De kelder is nog altijd intact gebleven.
Peter: “Wij willen de schuilkelder zeker
bewaren, omdat het een uniek bouwerk
is, maar ook vanwege het feit dat het gezammelijk
met de Duitse buren werd gebouwd
en gebruikt.”
De schuilkelder is via een
betonnen trap toegankelijk.
De binnenkant van de schuilkelder.
13
Thema:
75 jaar
bevrijding
‘Ik meng me niet in
uniform onder de bezoekers’
Remco Oonk speelt
NSB’er in Boer’nleu
in OORLOGSTIED
Door Daniëlle Carrière
“Na afloop van het toneelstuk kleed
ik me om. Ik draag in het laatste bedrijf
een NSB-uniform, maar ik trek
daarna meteen weer het boerenkloffie
uit het eerste bedrijf aan. We lopen
dan als spelers met de mensen uit het
publiek naar de tentoonstelling in
‘t gebouw en daarbij wil ik geen
mensen kwetsen door als NSB’er te
verschijnen.”
Aan het woord is Remco Oonk, één van
de spelers in het stuk Boer’nleu in Oorlogstied
dat op 1, 2 en 3 mei in ’t Woold ten
tonele wordt gevoerd. In eerste instantie
was zijn antwoord
‘dat ga ik niet
doen’, toen hem
gevraagd werd om
de rol van NSB’er
op zich te nemen. “Toen ben ik er goed
over na gaan denken en heb er met mensen
over gepraat. Iemand moet het doen.
Nu vind ik het een eer dat ik met de toneelgroep
kan uitdragen hoe mooi het is
om in vrijheid te leven.”
Remco en Heidi Oonk runnen in het
dagelijks leven Zorgboerderij De Olden
Gaorden. Sinds een aantal jaar is sympathieke
zorgboer lid van Toneelvereniging
Ons Genoegen Woold. “Waarom ze
mij vroegen voor de rol? Ze doen aan
type-casting en ik denk dat ze vonden
dat ik wel een autoritair iemand kan spelen.
Ik heb er van wakker gelegen. Ik was
bang dat het me klanten zou kosten op
de boerderij. Mijn vrouw Heidi vond dat
ik het moest doen. ‘Je bent toch zelf niet
zo’, zei ze en voegde daaraan toe: ‘je
bent niet bij het toneel gegaan om jezelf
te spelen?!”
Vroeger, nog meer dan nu, waren de inwoners
van buurtschappen op de buren
aangewezen in goede en slechte tijden.
Een oorlog geeft zo’n ‘naoberschap’ een
heel andere dimensie, want welke buur
‘Niet bij het toneel
om jezelf te spelen’
kun je nog vertrouwen? Het in vertrouwen
nemen van ‘de verkeerde’ naober kan
een kwestie worden van leven of dood.
Dommige jongen
Remco Oonk speelt zo’n naober die in
de oorlog niet te vertrouwen is. In het
eerste bedrijf loopt hij nog in zijn boerenkloffie
en leren we zijn personage kennen.
“Een beetje een dommige jongen,
die eigenlijk nergens echt bij hoort”, zegt
Remco. “Hij moet van zijn familie een
vrouw aan de haak slaan, maar doet dat
op zo’n onhandige manier ... Sinds ik in
de rol ben gedoken, fascineert het me
alleen nog maar
meer hoe mensen
zo fout kunnen
worden.”
Remco Oonk dook in het verleden en
zocht uit hoe het er, met name in het
Woold, in de oorlog aan toe ging. “Hoe
meer ik over die tijd te weten kom, hoe
meer ik snap waarom mensen in de oorlog
zo hebben gehandeld. Apart van de
fanatieken dan. Ik begrijp het beter, maar
ik keur het absoluut niet goed.”
In de Tweede Wereldoorlog in Winterswijk
was het onder meer de fanatieke NSB-leider
Bos, oorspronkelijk veearts, die de
buurtschappen in ging om mensen te ronselen.
“Mensen met problemen, mensen
die nergens echt bij hoorden, mensen die
aan de drank waren of mensen die hun
bedrijf wilden beschermen, lieten zich
overhalen door de ‘mooie’ praatjes. Ze
kregen een uniform
aan en voelden
zich helemaal
het mannetje.”
Geen oordeel
In het toneelstuk wordt niet geoordeeld.
Remco: “Overigens, niet iedereen die lid
‘Ik begrijp het beter, maar
keur het niet goed’
in de oorlog slecht. Ik denk zelfs dat veel
van die mensen, als ze toen geweten hadden,
wat wij allemaal nu weten, niet zover
waren gegaan. Dan heb ik voornamelijk
over het oppakken van de Joodse mensen.
Want dat ze opgepakt werden en op
transport gingen was toen wel duidelijk,
maar men hoorde pas na de oorlog wat er
uiteindelijk met veel Joodse mensen is gebeurd.”
“Ik heb geen heel ingewikkelde
rol. Kijk, dit is
het gehele script.” Hij
wappert met een flinterdun boekje van
A5-formaat. “Ik heb niet zoveel tekst.
Plusminus tien bladzijden. Wat ik bijvoorbeeld
erg moeilijk vind van mijn rol, is dat
ik in het enge kostuum ondergedoken
Joodse mensen uit een boerderij moet
halen. Dat doet me echt wat.”
“Of ik bang ben dat er mensen na het stuk
slecht over me denken? Nee, dat zou dan
meer over die mensen zeggen dan over
mijzelf!”, is Oonk resoluut.
Duitse Spelers
Remco Oonk is niet de enige die in eerste
instantie niet zat te springen om een rol in
het stuk. Via Freddy Kruisselbrink, die lid
is van Ons Genoegen én van de Duitse
toneelvereniging uit Rhede, werden
Duitse toneelspelers uitgenodigd om aan
het stuk deel te nemen. Zij zaten er echter
niet op te wachten. Ze gingen toch in op
een uitnodiging voor een vrijblijvende
avond in Verenigingsgebouw Juliana.
“De Duitse spelers kwamen schuchter
binnen en gingen stil in een hoekje zitten”,
zegt Henk te
Brummelstroete,
initiatiefnemer van
deze avond. “Ze
waren vooral bang dat meespelen in het
stuk rolbevestigend zou zijn. We hadden
de Borkense Sixtina Harris uitgenodigd.
Zij verzorgt excursies voor Duitse leer-
was van de politieke partij NSB, handelde lingen naar belangrijke locaties uit het
15
‘De Duitsers zijn
ook bevrijd’
boek De Schuilplaats van Johanna
Reiss om ze te leren over de Tweede
Wereldoorlog.”
“Na de lezing van Harris vertelde een
80-jarige Duitse speler over zijn eigen
ervaringen in de oorlog. Heel emotioneel”,
vertelt te Brummelstroete zichtbaar
aangedaan. “Uiteindelijk begonnen
de Duitsers te vertellen. Er kwam een
enorme samenhang
in de groep en de
Duitse spelers zijn nu
vereerd dat ze mee
mogen doen.”
Ook Remco Oonk kan zich de avond
nog goed herinneren. “Bedenk wel dat
de meeste Duitsers ook bevrijd zijn”,
zegt hij, “bevrijd van Hitler. Zij hadden
ook angst en honger en eten op de bon.
Ze zijn bevrijd, maar vieren het nooit.”
“Een van de Duitse spelers vertelde dat
hij aan het begin van de oorlog in de klas
zat en er door de leerkracht gevraagd
werd wat ze in het weekend hadden gedaan.
Een klasgenootje antwoordde dat
ze naar de radio hadden geluisterd,
maar dat hij het niet had kunnen verstaan,
omdat er een andere taal gesproken
werd. In de week erna zijn de
ouders van dat Duitse jongetje opgepakt
en afgevoerd. Verhalen kwamen los.
Veel Duitse soldaten keerden niet levend
terug van het front. Heel apart dat
de Duitse spelers erover vertelden. Duitsers
praten nooit over de oorlog en ze
deden het nu, op deze bijzondere
avond.”
Remco Oonk vervolgt: “Hoe meer ik
over de dingen ga nadenken die er destijds
zijn gebeurd, hoe meer het me
raakt. Ook omdat er op deze wereld nog
steeds zulke dingen gebeuren.
Lees verder op pag. 17...
Elsinghorst
WENTERS
TEGELS & VLOEREN
DÉ TEGELSPECIALIST VAN OOST-NEDERLAND!
Wenters Tegels & Vloeren biedt u een
ruime collectie wand- en vloertegels, XXL
vloertegels, keramisch parket, tegelstroken
en mozaïek rechtstreeks af fabriek.
Top tegels voor de beste prijs!
BEZOEK ONZE SHOWROOM!
700 M 2 TEGELS & KERAMISCH PARKET
DE
MOOISTE
TEGELS EN
DE BESTE
PRIJS
Misterweg 202-1
7102 EP Winterswijk
T 0543 216180
info@wenterstegelsenvloeren.nl
wenterstegelsenvloeren.nl
... vervolg van pag. 15
De rol vind ik moeilijk om te spelen,
maar ik moet voor ogen houden dat het
een rol is. Ik ben bij het toneel gekomen
voor het plezier en dat heb ik nog.
Thema:
75 jaar
bevrijding
Tijdens de repetities drinken we gezellig
samen koffie en naderhand een biertje.
Daar doe ik het ook voor”
“En ook voor het mooie spel dat we met
het gehele team op de bühne gaan zetten.
Dat mensen begrijpen hoe het leven
was toen en dat we het nu in Nederland
echt heel goed hebben. In het spel willen
we de levensles van Johanna Reiss uitdragen:
we zijn niet bevrijd om te haten.”
Website: www.boerenleuinoorlogstied.nl
Bij het te perse gaan van deze krant
werd bekend dat de voorstelling een
jaar is uitgesteld tot:
30 APRIL EN 1 EN 2 MEI 2021.
Bevrijdingseten
Raamwerk vertaalt oorlog van toen naar huidige tijd
Wijlen Chris Huiskamp, in zijn tijd beter bekend als Rooks Chris, schreef
vlak na de Tweede Wereldoorlog het stuk Boer’nleu in Oorlogstied. Hij gebruikte
verschillende gebeurtenissen die zich in 1940-1945 in het Woold afspeelden
als basis voor zijn stuk. Het spel wordt als openluchtspel
opgevoerd op het erf van Boerderij D’n Dröpper. Henk te Brummelstroete,
penningmeester van Ons Genoegen, schreef in samenwerking met de
Werkgroep Vormgeving een raamwerk om het oorspronkelijke script. Deze
inleiding en het slotstuk spelen zich af in de huidige tijd en leggen de gebeurtenissen
van toen beter uit voor de jeugd. Te Brummelstroete bezocht
groep 7 en 8 van OBS Woold, vertelde er over de Tweede Wereldoorlog en
liet de leerlingen er naderhand ieder drie vragen over opschrijven. Deze
vragen zijn verwerkt in het raamwerk, waarin onder meer leerlingen van
OBS Woold meespelen.
Koken met Bernhard
Door Bernhard Harfsterkamp
Foto Collectie Nationaal Archief
Nadat in het najaar van 1944 de Duitse bezetter uit het zuiden van Nederland
werd verdreven, werd daarna het gebied boven de grote rivieren geleidelijk
aan bevrijd. Op 5 mei was het zover dat heel Nederland weer een vrij land
was. Winterswijk was al 31 maart bevrijd. Hierna kon de wederopbouw beginnen
en kwam de voedselvoorziening voor het hele land weer op gang.
door Bernhard Harfsterkamp
West-Nederland had het meest geleden
onder de Hongerwinter. Daarom werden
daar tussen 29 april en 8 mei door de
Britten en de Amerikanen op grote
schaal voedselpakketten vanuit de lucht
over het land “gestrooid”. Brood kwam
niet uit de lucht vallen, hoewel later in
het geheugen van velen bleef hangen
dat er ook Zweeds brood uit de vliegtuigen
was gevallen. Dat Zweedse wittebrood
werd echter door Nederlandse
bakkers gebakken met meel dat met drie
grote schepen door het Zweedse Rode
Kruis naar Nederland was vervoerd.
Wat zat er in de voedselpakketten? Natuurlijk
geen vers voedsel. Het was ingeblikt
en gedroogd voedsel. Voor veel
Nederlanders zal het een eerste kennismaking
zijn geweest met eten in blik. In
de Verenigde Staten was het al gewoon,
maar in Europa nog niet. Geconserveerd
voedsel uit potten bestond al wel,
maar het was nog gebruikelijk om veel
vers te kopen bij groenteboer en slager.
Groenten werden bovendien zelf verbouwd
en ingeweckt. Gedroogd voedsel
was minder ongewoon. Veel peulvruchten
werden immers gedroogd bewaard.
In de blikken zaten worst, ham, corned
beef, kaas, bacon, tomaat, biscuits,
boter en vis. In gedroogde vorm konden
melkpoeder, thee, koffie, suiker, eipoeder,
bloem, aardappelpureepoeder en
peulvruchten aangetroffen worden. Om
te snoepen waren er chocolade, kauwgom
en karamelsnoepjes. Hier en daar
waren al weer verse groenten als ui en
bloemkool verkrijgbaar. Na de periode
van ontberingen, waarin zelfs tulpenbollen
werden gegeten, konden met deze
ingrediënten in ieder geval weer gevarieerdere
en smakelijkere maaltijden worden
samengesteld. Het eten in die
blikken bleef lang goed. Hoe ze er aan
gekomen zijn weet ik niet, maar mijn ouders
hadden vele jaren na de oorlog nog
altijd blikken kaas en corned beef in de
kelder staan. Misschien zijn die niet uit
de lucht komen vallen, maar oud waren
ze zeker. Ergens in de jaren 70 hebben
we ze opengemaakt en bleek het zowaar
nog te eten. Wat iets anders is als
“lekker”, maar dat zal ook gegolden hebben
voor die blikken van mei 1945.
Wat zou ik er mee doen, als ik alleen
boven genoemde ingrediënten mocht
gebruiken? Met het Zweedse brood dat
er ook was zou ik in ieder geval een aantal
verschillende tosties kunnen samenstellen.
Met de bacon, peulvruchten en
de tomaten kan een maaltijdsoep bereid
worden. Aardappelpuree met daarbij
bloemkool met ham en kaas kan ook.
Daarvan geef ik een recept.
Wat hebben we nodig voor vier personen?
Boter;
Een grote ui, fijngesneden;
Een dikke plan achterham van 100 gram, in blokjes gesneden;
Bloem;
200 milliliter melk;
200 gram belegen geraspte kaas;
Een bloemkool, in roosjes verdeeld;
Zout, peper en nootmuskaat.
Hoe bereiden we het?
Kook de bloemkoolroosjes beetgaar en laat ze uitlekken in
een vergiet;
Fruit de ui goudglanzend in boter op hoog vuur;
Bak de hamblokjes even mee;
Bestrooi dan met bloem en temper het vuur;
Voeg dan geleidelijk aan de melk toe en blijf roeren, totdat
het mengsel dikker wordt en borrelt;
Voeg dan de geraspte kaas toe en roer die er doorheen;
Als de saus te dik wordt extra melk toevoegen;
Op smaak brengen met zout, peper en nootmuskaat;
Voeg tenslotte de bloemkoolroosjes toe en laat die goed
warm worden in de kaassaus.
Smaakt goed met aardappelpuree.
17
Hoe uit het conflict rond het Bevrijdingsfeest toch iets moois kan groeien
WINTERSWIJK als
lichtend voorbeeld
Door André Vis
Bevrijdingsfeesten en Winterswijk: op
een of andere manier is dat geen gelukkige
combinatie. Welke vloek rust
hier op? Waarom kunnen volwassen
mensen niet tot elkaar komen, zodat
we met recht en rede kunnen zeggen:
zo doen we dat in ons dorp? De mens
is een raadsel; vooral voor zichzelf.
Hoe zou Winterswijk er uit hebben gezien
op die 31e maart 1945? Wat leefde
in de harten van de bewoners toen het
dorp werd bevrijd? Hoe zagen de gezichten
er uit? Wat vreesden de
NSB’ers? De geschiedenis laat zich vertellen
in woorden en beelden maar wij
die er niet tussen stonden, kunnen het
niet doorvoelen. Het enige wat we kunnen
doen, is onze pet afnemen, respect
betuigen aan onze bevrijders, de doden
herdenken, de vrijheid vieren.
Soms is het prettig om mee te voelen al
zit je ver weg. Van een kleine 50 kilometer
afstand laat ik de helikopter boven
ons dorp vliegen en zie de dolende mensen
als mieren door elkaar krioelen, elkaar
aanstotend, soms irriterend, terwijl
het leven zo simpel is als je je buiten je
bubbel beweegt. Van 50 kilometer afstand
probeer ik met een warm hart en
een koel hoofd te begrijpen hoe het probleem
van het Winterswijkse Bevrijdingsfeest
in elkaar steekt.
Winterswijk werd op 31 maart 1945 bevrijd.
Vanaf deze plek mocht ik een jaar
geleden de mythe ontrafelen die heerst
rond ons mooie dorp. De mythe dat Winterswijk
het broeinest van de NSB was.
Het is een hoax die alle nepnieuws van
Trump te boven gaat. Als Winterswijk
toentertijd al een specifiek dorp was, dan
was het een Bos-dorp, de dierenarts die
zoveel mensen aan zich bond dat ze automatisch
voor hem stemden. Of het nou
de Bos was van de Vrijzinnig Democraten
(wat aanvankelijk het geval was) of
na zijn overstap naar de NSB, de Bos
van de nationaal-socialisten. Ze stemden
op Bos; niet op een partij.
Het was dus niet zo dat een kleine minderheid
blij was te zijn verlost van de nazistische
dictatuur. Nee, het was een
grote meerderheid, net als in al die andere
Nederlandse gemeenten die bevrijd
werden. De bevolking ging vanaf
dat moment werken aan de wederopbouw
en ik mocht als jongen van 1959
het staartje er van meemaken in de gouden
jaren zestig; de jaren van de tv, de
koelkast, de mooiste sport en de mooiste
muziek. So far, so good.
En nu ga ik in de helikopter zitten en probeer
ik te begrijpen hoe het kan dat dit
verleden wordt bezoedeld door een meningsverschil
dat in de beste traditie van
de mensheid is uitgegroeid tot een onaangename
fittie, zoals dat tegenwoordig
heet. Op het gevaar af dat er van 50
kilometer afstand een miniem feitenfoutje
zit, hierbij de reconstructie.
Het is duidelijk dat 75 jaar bevrijding een
feest verdient. De Vereeniging Volksfeest
neemt de organisatie ter hand. Het
gemeentebestuur doneert een bedrag
ter financiering van het feest maar is
geen partij in de organisatie. De Vereeniging
Volksfeest prikt een datum: zondag
26 april. Dus niet op of rond 31 maart (de
dag van de bevrijding van Winterswijk)
of op 5 mei (de dag van het nationale
bevrijdingsfeest); nee, 26 april. Het feest
vindt plaats in het prachtige centrum van
ons dorp. Daartoe dienen natuurlijk wat
logistieke- en opbouwactiviteiten worden
verricht. Dat zal dan de dagen er voor
moeten worden gebeuren, dit temeer
omdat er ook nog een generale repetitie
moet worden gehouden. Dit betekent
concreet dat een groot deel van de kramen
op de wekelijkse zaterdagmarkt
verplaatst moeten worden, want de
ruimte is bezet voor de opbouw van het
bevrijdingsfeest. En op dat moment
komt Koos Prins ten tonele. Koos Prins
is de voorzitter van het marktbestuur en
hij meldt dat de marktkooplui niet willen
verplaatsen. En voor diezelfde Koos
Prins heb ik een zwak en wel om de navolgende
reden.
Koos Prins is, zonder dat hij het zelf
weet, verantwoordelijk voor het enige
hoogtepunt dat ik als speler op een van
de paasvoetbaltoernooien mocht meemaken.
Paastoernooi 1972 en als brugklassers
werden we gemixt met jongens
van de hogere klassen. Zo kwam ik in
een elftal terecht waarvan de oudere
Koos de aanvoerder en de beste speler
was. Toen we een penalty kregen, was
er ook geen spoor van twijfel wie hem
ging nemen: Koos. Het was koud, stervenskoud
die ochtend in april. Veld twee:
tussen het hoofdveld en de Morgenzonweg.
Daar gebeurde het allemaal. Koos
nam zijn aanloop, schoot laag in, de
keeper keerde zijn inzet en omdat ik te
vroeg was ingelopen, was ik als eerste
bij de terugspringende bal. Ik werkte het
leder tegen de touwen. De scheidsrechter
had niet gezien dat ik veel te vroeg in
de zestien stond, keurde de goal goed
en omdat er geen VAR was – dé VAR:
de Stasi van de 21e eeuw – gold de treffer.
Fifteen seconds of fame!
Ik ben dus niet geheel objectief als het
om Koos gaat, maar ik vind dat hij een
18
Marktkramen of……een feesttent op de Markt?
Of allebei? Daar draait het om.
Thema:
75 jaar
bevrijding
punt heeft. Dit temeer omdat hij een alternatief
heeft aangeboden, zo meldde
hij in de Volkskrant (ja, vrienden, Winterswijk
is zo hot dat zelfs de landelijke
media op ons Feest van de Vrede zijn
aangehaakt). ‘Als wij marktlui nu eens
een uur eerder stoppen, dan kan onmiddellijk
begonnen worden met de opbouw.
Dat kan in de avond/nacht worden
voltooid en dan kan in de vroege ochtend
begonnen worden met de generale
repetitie voor de officiële plechtigheden
later op de dag’. Helaas is dit compromis
voor de Vereeniging weer onaanvaardbaar.
Zo was een patstelling bereikt. De
koopmannen die hun boterham verdienen
met hun kraam wilden niet verplaatsen.
De Vereeniging wilde niet in de
avond/nacht opbouwen en de ochtend
repeteren. Tot zover het conflict.
Er is licht in de duisternis. Als ik dit verhaal
eind februari schrijf, gloort de mogelijkheid
dat het feest doorgaat op 5
mei. Dus als u dit leest, kan het positieve
besluit al zijn genomen, maar dat laat
onverlet dat de hele kwestie een graat in
de keel achterlaat. En wel hierom, zou
Cor van der Laak zeggen.
Op 31 maart 1945 eindigde voor Winterswijk
en de Winterswijkers een tijdperk
van vijf jaar gevuld met haat,
discriminatie, onderdrukking, deportatie,
moord en doodslag. Kortom, alle ellende
die de mens in zijn donkerste momenten
zijn soortgenoten aan kan doen. Vanaf
dat moment zouden we kiezen voor
liefde, gelijkwaardigheid, empathie, verbinding
en ‘samen de schouders er
onder’. Uitgerekend deze elementen zijn
in de fittie rond het Bevrijdingsfeest vergeten.
Mag ik dan bij deze de volgende suggestie
doen – om een twist zoals die zich
nu heeft afgespeeld in de toekomst te
vermijden. Voortaan is 31 maart in Winterswijk
de Dag van de Verbinding. De
scholen zijn dicht, de fabrieken gesloten,
de winkels idem, het ziekenhuis draait
een zondagdienst en als de dag op een
zaterdag valt: geen markt. De Winterswijkers
verzamelen zich in het centrum
voor een groots feest van de liefde, de
gelijkwaardigheid, de empathie en – ja –
de verbinding. Voor een keer vergeten
we dat gezwam over economische
groei, dat oeverloze gehamer op het
eigen standpunt, die schuttersputjesmentaliteit,
die harde koppen die tegen
elkaar knallen.
Winterswijk als lichtend voorbeeld voor
de wereld. Dat zou mooi zijn. We zijn
tenslotte niet voor niets bevrijd.
Voorkom verspreiding
coronavirus
winkel veilig en sociaal
Hou
voldoende
afstand
1,5 m
Overheidsinformatie en adviezen
Nog vragen over het coronavirus? De overheid geeft ook regelmatig de meest
actuele en betrouwbare informatie over het coronavirus op de website: www.rivm.nl
19
Opdat wij NI
Nationale Dodenhedenking trekt in Winterswijk elk jaar weer vele honderden
mensen die hun eer willen betonen aan de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog
en aan de Nederlandse militairen die sindsdien bij buitenlandse missies
zijn gesneuveld. Vorig jaar op 4 en 5 mei maakte onze fotograaf Ron Rensink
een sfeervolle impressie van de herdenkingen en kransleggingen op het
Mevr. Kuipers-Rietbergplein, de Algemene Begraafplaats, de Joodse Begraafplaats
en het NS-station.
Alle foto’s: ©Ron Rensink Fotografie.
ET vergeten
Thema:
75 jaar
bevrijding
FYSIOTHERAPIE
BEATRIXPARK
www.fysiotherapiebeatrixpark.nl
FIXXAR.NL
bekijk het hele assortiment in de webshop
bekijk het hele assortiment in de webshop
FIXXAR.NL
%
Laat je huis veilig achter
Beveilig je huis op een eenvoudige en slimme manier.
Bekijk en bedien de camera’s op je smartphone of
tablet met de gratis SmartLife app (Android en iOS).
Geniet zorgeloos van een veilige omgeving.
Smart IP Camera Buiten
1080p. Waterbestendig IP65. 2-wegs
audio. Nachtzicht 15 meter. Intern
geheugen 16 GB. Kijkhoek 110 graden.
Draaien en kantelen.
129,-.
%
Fixxar
Smart IP Camera Buiten
720p. Waterbestendig IP65. 2-wegs
audio. Nachtzicht 15 meter. Intern
geheugen 16 GB. Kijkhoek 110 graden.
79,-.
Smart IP Camera Binnen
720p. 2-wegs audio. Nachtzicht 10 meter.
Kijkhoek 110 graden. Draaien en kantelen.
Ook te gebruiken als babyfoon. Opslag tot
max. 128GB SD kaart (niet inbegrepen).
69,-.
SmartLife
De SmartLife app is eenvoudig uit te breiden met o.a.:
lampen, stopcontacten, schakelaars, sensoren etc.
Oplaadbare IP-camera
Waterbestendige behuizing (IP65).
Geschikt voor buitenshuis.
Bewegingssensor (PIR).
Volle accu: ongeveer
10 maanden mee.
SmartLife
Wi-Fi Smart IP-camera
HD 720p. Aan te sluiten op
het Wifi-netwerk. Opslag tot
max. 128GB SD kaart (niet
%
inbegrepen) Ondersteund
door Google Home.
99.- 45.-
SmartLife
Kingston SD kaart
32 GB 8,-
64 GB 14,-
128 GB 25,-
vanaf
8.-
%
Geef je fietsaccu een 2e leven!
Na de nodige kilometers fietsplezier komt er een moment dat de
accu niet meer goed functioneert. Laat je accu bij Fixxar reviseren
en geniet weer volop van het fietsplezier.
Voordelen:
• Voordeliger dan een nieuwe accu;
• Wij plaatsen nieuwe hoogwaardige Li-ion cellen
in de bestaande behuizing;
• Minder belastend voor het milieu;
• 1 jaar garantie op de accu.
Vraag in de winkel naar de mogelijkheden.
Aanbiedingen zijn geldig t/m 11-04-2020.
NIEUW
REVISEER
JE FIETS
ACCU
%
FIXXAR WINTERSWIJK
Spoorstraat 7 | 7101 GP Winterswijk | tel. O543 - 53 05 84 |
winterswijk@fixxar.nl | www.fixxar.nl
Dubbel verdriet om
dood Gradus Kobus
Thema:
75 jaar
bevrijding
Zijn dood in concentratiekamp Neuengamme in 1942 zorgde voor veel verdriet
bij de familie van Gradus Kobus. Maar er was ook veel leed om het “verzwijgen”
van zijn dood. Winterswijker Kobus was een communist en dat maakte
dat zijn werk als verzetsman nauwelijks erkend werd. Zijn vrouw en kinderen
hebben hier veel verdriet om gehad en hebben de rehabilitatie van hun echtgenoot/vader
niet meer mee mogen maken. De kleinkinderen wel. Met een
ervan, Kees Aalders, sprak de 50+Krant.
Door Wim Ruesink
Gradus Kobus (28-8-1879) trouwde met
Janna Aleida Geerdes (4-2-1880). Ze
kregen vier kinderen onder wie Mientje,
de moeder van Kees. “Ik heb mijn opa
niet gekend, maar mijn moeder en haar
broers en zuster hebben ons natuurlijk
wel over hem verteld. Opa was een
hardwerkende man die samen met oma
het beste met de kinderen voor had, ze
hadden het niet breed. Toch dachten ze
ook aan anderen die het nog minder
hadden en gaven ze wat ze konden missen.
Opa was lid van de Communistische
Partij en hiervoor ook enkele keren
lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen
in Winterswijk. Hij had al ver voor
het begin van de Tweede Wereldoorlog
door dat het opkomende nazisme een
gevaar was. Hij ging ten strijde middels
o.a. pamfletten, openbare uitingen en
hulp aan vluchtelingen (communisten en
socialisten) vanuit Duitsland. Dit maakte
dat hij al voor het uitbreken van de oorlog
opgejaagd werd door Duitse instanties,
maar ook door de Nederlandse
overheid. Bovendien werden zijn communistische
ideeën hem veelal niet in
dank afgenomen. Opa was een voeger
van metselwerk en het werk ging nog al
eens aan hem voorbij vanwege zijn opvattingen.
Bij zijn (zelfgemaakte) woonhuis
in Meddo had hij nog een
grenswinkeltje.”
Zij verzetsdaden maakten dat Kobus in
juni 1941 werd opgepakt met honderden
andere communisten via Kamp Schoorl
en Amersfoort in Neuengamme terechtkwam,
waar hij op 22 februari 1942 overleed.
De dood van de verzetsman was weliswaar
bekend, maar er werd nauwelijks
over gesproken. Ook in de naoorlogse
jaren niet. Hij kwam nauwelijks voor in
de lijst van omgekomen verzetsmensen
bij herdenkingen. Er werd zelfs door een
onbekende een pamflet opgehangen bij
het monument voor slachtoffers uit Winterswijk
in de Tweede Wereldoorlog.
Hier stond op: ‘vergeten verzetsheld‘
Gradus Kobus. Een op de vijf communisten
zat in het verzet, maar door de
Koude Oorlog werden communisten in
ons land als vijand gezien, ook al hadden
ze in het verzet gezeten. “Dit heeft
de familie enorm veel verdriet gedaan”,
aldus Kees Aalders.
Erkenning pas in deze eeuw
In 2005 kwam Schrijver Henk Krosenbrink
met de roman ‘De rode draad’, gebaseerd
op het leven van Gradus
Kobus. Het was een hommage aan een
bijna vergeten verzetsman. Het was ook
Krosenbrink die al in 1995 pleite voor
een straatnaamvernoeming voor Kobus.
In mei 2012 was het dan zover, er werd
bij verzorgingscentrum De Berkhof door
kleinzoon Kees een straatnaambordje
onthuld met de naam van Gradus
Kobus, De Gradus Kobusstraat . Tijdens
de Open Joodse Huizen
dagen hield op 5 mei
2019 Winterswijker
Harry Meulenkamp een
indrukwekkende lezing
over het leven van Gradus
Kobus. Meulenkamp
deed dit in café
Flora, de plek waar Gradus
Kobus zo vaak
kwam als zijn partij, de
Communistische Partij
Holland er vergaderde
of bijeenkomsten hield.
Meulenkamps verhaal
maakte diepe indruk op
de vele aanwezigen,
onder wie nabestaanden
van Kobus. Ook het
feit dat de naam van
Gradus Kobus op het
monument van vergeten
slachtoffers komt, dat 31 maart onthuld
wordt is wederom een erkenning
voor deze omgekomen verzetsheld.
Op vrijdag 24 april staat in Meddo “De
Wereld draait al 75 jaar door in
Meddo” op het programma in het
kader van 75 jaar Vrijheid. Op deze
avond zal Harry Meulenkamp vertellen
over Gradus Kobus. De avond begint
om 20.00 uur en wordt gehouden
in zaal De Eendracht.
”4 mei altijd naar het graf van opa”
Kees Aalders gaat op 4 mei altijd naar de algemene begraafplaats waar zijn
opa, Gradus Kobus ligt begraven. Kobus was een van de eerste overledenen
in Neuengamme, en zodoende is er via het Rode Kruis voor gezorgd dat zijn
lichaam naar Winterswijk kwam. “Ik heb ook nog een paar stenen afkomstig
uit een van de barakken in Neuengamme waar opa verbleef. Ik heb ze van
een plaatsgenoot gekregen en koester ze, het zijn dierbare herinneringen.”
25
Husqvarna Automower de beste oplossing voor uw gazon
Vraag geheel vrijblijvend naar de mogelijkheden
TANDENKNARSEN?
STOPPEN MET KNARSEN IN 1 DAG!
“Gegarandeerd succes”
Tel: 0543 – 842 541
Web:
www.kptling.nl
Geen oorlogskind, maar
kind vanwege de oorlog
De Tweede Wereldoorlog heeft er toe geleid dat mijn ouders
elkaar ontmoetten. Onze moeder kwam uit het pittoreske
Eemnes in het Eemland, op een boerderij aan een lange
weg in de polder. Het was mei 1945 toen er een aantal
leden van het Dutch Battalion, onder wie onze vader, op de
boerderij ingekwartierd werd.
Onze vader was al enige tijd actief voor dit bataljon en in een
Canadees uniform reed hij op een Harley-Davidson mee met
de geallieerden tijdens hun bevrijdingstocht door Nederland.
Met een aantal anderen liep hij wacht bij een verkeerspunt alwaar
ze controleerden op o.a. persoonsbewijzen. Onze moeder
kwam er samen met haar zusters, soms wel driemaal per dag,
langs. Zeker toen de geallieerden in een naburig gelegen plaats
regelmatig biscuits uitdeelden, een luxe waarvoor je graag op
pad gaat. Vader kwam op een avond terug van de wacht en vroeg
aan mijn moeder of hij een knoop aan zijn uniform wilde zetten.
Die knoop had hij er zelf afgetrokken, zo hoorden wij later.
Het klikte tussen die twee, al had onze moeder moeite met het
Achterhoekse dialect van vader. Maar na een tijdje moest hij
weer verder met het Battalion en er moest afscheid genomen
worden. Toen de Tweede Wereldoorlog was afgelopen en
maanden later ook het posten niet meer nodig was keerde hij
op zijn, inmiddels verkregen, motor weer richting Achterhoek.
Maar, u raadt het al, niet zonder een tussenstop in Eemnes. Een
aantal jaren later trouwden ze en er kwamen vier zoons. Geen
oorlogskinderen, maar kinderen vanwege de oorlog dus.
Wim Ruesink
Thema:
75 jaar
bevrijding
MONUMENT 96 vergeten
Winterswijkse oorlogsslachtoffers
Op dinsdag 31 maart is het precies 75 jaar geleden dat Winterswijk bevrijd werd van de bezetter. Om alle 96 Winterswijkers die
door oorlogsgeweld om het leven kwamen te herdenken, heeft een aantal plaatsgenoten het initiatief genomen een monument
aan hen te wijden. Mede-initiatiefnemer Hans Tenbergen: "Eindelijk worden de namen van 96 plaatsgenoten die omkwamen door
het geweld in de Tweede Wereldoorlog toch nog ergens genoemd. Ze worden niet langer vergeten."
Het monument op het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein zou op 31 maart onthuld worden, maar die plechtigheid is afgelast in verband
met het coronoavirus. Wanneer de onthulling nu gaat plaatsvinden, was bij het sluiten van deze krant nog niet bekend.
Enkele initiatiefnemers van Stichting Monument 2020
(v.l.n.r. Hans Tenbergen, Gerard Venhuis en Jan te Selle)
net voor het moment dat de gedenkmuur geplaatst wordt
op het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein.
20% KORTING OP RAAMDECORATIE
Actie geldt van 13 t/m 26 april 2020. Vraag naar de voorwaarden.
Weurden 16
7101 NJ Winterswijk
T. (0543) 53 29 00
E. gigantischwonen@colorsathome.nl
WWW.COLORSATHOME-WINTERSWIJK.NL
APK Scholten
APK Keuring | Onderhoud en reparatie | Occasions
Tevens kunt u bij APK
Scholten terecht
voor een goede
betaalbare occasion.
www.apk-scholten.nl
De APK specialist
in Winterswijk
FULL SERVICE
ERVAREN KEURMEESTERS
AUTO IN 1 DAG KLAAR
DUIDELIJK EN TRANSPARANT
Camellia
Nieuw!
Geurende camelia bloeikleur
zacht roze € 23,50
Snijbloemen
Nieuw in ons Groencentrum
snijbloemen en boeketten
Japanse Kwee
diverse kleuren
bloeitijd maart-april
Vanaf € 7,25
VRIJBLIJVEND KEURINGSADVIES
Hoeninkstegge 5 Winterswijk Meddo
Tel. 0543-569302
Jeroen, Diana, Jan & Erna Bent
Winterswijk
Grafische dienstverlening, van Idee tot Productie
Het adres voor:
drukwerk, stickers,
bedrukt textiel, vlaggen etc.
maak vrijblijvend een afspraak
06 36 43 ¬ 20 19
CP Winterswijk • Torenstraat 1-03 • 7101 DC Winterswijk
www.cpwinterswijk.nl • peter@cpwinterswijk.nl
De uitvaart met
een eigen verhaal!
Voor een eigentijdse manier van spreken
bij uitvaarten, Domien Esselink.
Onderscheidend met een geschreven
nagedachtenis.
Mob. 06 8302 1663
domien@domienant.nl
domienant.nl
Buiten met Bernhard
Door Bernhard Harfsterkamp
Oranjetipje met dichte vleugels
op look zonder look
Judaspenning
WACHTEN op judaspenning
en oranjetipjes
Op 1 maart wordt tegenwoordig afscheid
genomen van de winter. De
meteorologische lente is dan begonnen.
Uiteraard werd er teruggeblikt op
een winter, die er volgens velen geen
was. Te weinig vorst, niet koud en erg
nat. Al die neerslag was goed om de winter pas in de tweede week van januari
door Bernhard Harfsterkamp
gevolgen van twee droge zomers weg
te werken, al was het waarschijnlijk
nog niet genoeg om het peil van het
grondwater het gemiddelde winterniveau
te laten bereiken.
Als het weer zacht is en er al planten
bloeien wordt al gauw gezegd dat de natuur
van slag is. Als er in januari planten
bloeien, die altijd in januari bloeien, is de
lente opeens begonnen. Arnold van Vliet
verzamelt voor de natuurkalender al vele
jaren gegevens over de “eerstelingen”.
Daarmee wordt de eerste bloei in een kalenderjaar
van allerlei plantensoorten bedoeld
en de eerste waarnemingen van
teruggekeerde trekvogels, zoals de boerenzwaluw.
Of de eerste zang van zangvogels
en het eerste verschijnen van
dagvlinders, zoals citroenvlinder, die als
volwassen insect overwinteren, en bijen
en hommels.
Van Vliet heeft daarnaast veel historische
gegevens beschikbaar, zodat hij onderbouwd
uitspraken kan doen over de veranderingen
in bloeitijd. Daaruit blijkt
vergeleken met 80 jaar geleden dat de
voorjaarsplanten gemiddeld drie weken
eerder bloeien. Dat is niet van kort geleden,
dat was tien jaar geleden ook al zo.
Toen ik in de jaren 70 begon met intensief
naar planten te kijken, zag je de eerste
bloeiende bosanemonen pas eind maart
verschijnen. Massaal waren ze in de
eerste helft van april in bloei te zien. Die
piek ligt inmiddels al jaren in de tweede
helft van maart, terwijl je de “eerstelingen”
al eind februari kunt zien op gunstige
plekken op een hoge oever van
een beekje. De zon heeft daar de grond
dan al goed opgewarmd. Voorwaarde is
dan wel veel zon.
In het radioprogramma Vroege Vogels
vertelde Van Vliet dat de gemiddelde
bloeitijd deze winter nog eens twee
weken vroeger is. In mijn omgeving zie ik
dat nog niet echt bevestigd. Zo was ik verbaasd
dat de hazelaar naast mijn huis, die
al vele jaren rond de kerst de snottebellen,
de manlijke katjes, laat zien, deze
bloeide. De sneeuwklokjes, winterakoniet
en de krokussen in mijn tuin bloeiden op
het tijdstip, dat ik al jarenlang gewend
ben, dat wil zeggen in februari. Vergelijk
dat eens met de winter van 2013-2014,
die eveneens zeer zacht is geweest. De
winterakonieten bloeiden toen al in december.
De narcissen op de Scholtenbrug,
die dit jaar begin januari in bloei
kwamen, waren er al in december.
Sneeuwklokjes, krokussen en nog wel
meer soorten bloeiden al in januari of
vroeg in februari. In die winter was alles
duidelijk veel vroeger dan in deze. Misschien
is de gemiddelde temperatuur ongeveer
vergelijkbaar, maar het effect
daarvan op de plantengroei is niet zo opvallend
als toen. Wat de reden daarvoor
is? Ik vermoed de hoeveelheid zon. De
laatste twee maanden was het erg vaak
bewolkt en grijs en somber en kil. Dat
was begin 2014 heel anders. Als ik naar
de foto’s uit die tijd kijkt lijkt de zon altijd
te schijnen.
In mijn tuin was er één uitzondering: de
judaspenning bloeide al begin februari,
heel voorzichtig. In de normale bloeitijd
groeit deze plant met paarse bloemen
snel uit tot een forse plant, die wel een
halve meter hoog kan worden. Dit exemplaar
blijft tot nu toe dicht bij de grond en
de bloemen zijn niet al te groot. Naast de
pinksterbloem is de judaspenning een belangrijke
voedselplant voor de rupsen van
het oranjetipje. De eitjes worden afgezet
als deze planten in knop zijn. De rupsen
eten van de hauwtjes en hauwen, zoals
de zaaddozen van deze planten worden
genoemd. De vlinders van het oranjetipje
verschijnen vanaf eind maart, zodat deze
vroege judaspenning in ieder geval geen
nut zal hebben. De naam dankt judaspenning
aan de zaaddozen die op penningen
lijken. Judas kreeg volgens de Bijbelverhalen
dertig zilverlingen voor zijn verraad
van Jezus. Judas kreeg later spijt en hing
zichzelf op. De zilverlingen, de penningen,
gooide hij op de grond en op die plek
groeiden volgens volksverhalen de eerste
judaspenningen. Op de mooi uitgegroeide
judaspenningen en de oranjetipjes is het
nog even wachten, maar begin april zullen
ze er zeker zijn. Dan is de lente inmiddels
volop op stoom en is voor mij een
van de mooiste perioden in het jaar aangebroken.
Column Politie Winterswijk
En op een dag weet je het allemaal
niet meer zo goed…
De afgelopen weken heb ik naar het programma
“100 jaar jong” gekeken. Daarin
worden honderd jarigen gevolgd hoe zij op dit
moment in het leven staan. Wat prachtig om
te zien dat deze honderdjarigen nog zo positief
in het leven staan, en met een beetje hulp, nog
zelfstandig leven. Maar niet iedereen heeft dat
geluk.
Echter maak ik als politievrouw ook de keerzijde
van het ouder worden mee. Hieronder praktijkvoorbeelden
waar ik mee te maken heb gehad.
Een verwarde oude man komt aanlopen bij een
instelling. Hij had ruzie met zijn vrouw. Na onderzoek
door de politie bleek dat de vrouw ook
verward was.
Een oude vrouw wordt als vermist opgegeven.
Later wordt ze in verwarde toestand door de politie
aangetroffen. Ze geeft aan dat ze bang is
om naar huis te gaan.
Een buurvrouw doet melding bij de politie dat
ze zich zorgen maakt over haar dementerende
buurvrouw. Haar directe familie woont in
Spanje. Er is geen mantelzorg.
De ziekte dementie heeft grote gevolgen voor
de persoon zelf en hun naasten. Het aantal
mensen met dementie neemt toe. En mensen
met dementie wonen langer thuis. Daarmee
komt het steeds vaker voor dat mensen met dementie
op straat dwalen en de weg niet meer
weten. Soms komen meldingen hiervan bij de
politie terecht. Het is dan belangrijk dat de politie
adequaat en passend handelt.
Een dwaling waarbij de politie wordt ingeschakeld
is een ingrijpende gebeurtenis voor
de persoon met dementie en zijn/haar naasten.
Dit is nog veel sterker als de politie urenlang
met een persoon moet rondrijden. Of als
de persoon zelfs naar het politiebureau moet
worden gebracht omdat het adres van de persoon
niet bekend is.
Hoewel het niet de verwachting is dat het om
veel gevallen gaat, zijn bij elke dwaling alle
betrokken erbij gebaat als de persoon met dementie
zo snel en passend mogelijk wordt geholpen.
Deze werkwijze draagt zowel bij aan
het zo veilig mogelijk zelfstandig wonen van
de persoon met dementie als aan effectieve
inzet van de politie.
Wilt u meer informatie, of wilt u in gesprek over
een mogelijke aanmelding van uzelf of een familielid?
Neem dan contact op met de Helpdesk
Kwetsbare Ouderen op het telefoonnummer
085 – 485 75 80.
Gonnie Terbraak
Hoofdagent cluster Winterswijk
Dingstraat 38, 7101SX Winterswijk
GUVUitvaartzorg zonder winstoogmerk
GUV Uitvaartzorg is, als lokale organisatie niet alleen persoonlijk, betrokken en dichtbij, maar is ook nog eens
zeer veel goedkoper. Dat kan oplopen tot 1.700 euro! De kwaliteit van GUV Uitvaartzorg en ook nog eens vele
honderden euro’s goedkoper.
Uitvaartverzekering bij GUV tot 3.744 euro goedkoper dan bij Monuta!
Onlangs stegen de verzekeringspremies van Monuta voor de tweede keer in korte tijd. Nu zijn de verschillen
wel heel erg groot geworden. GUV is nu over de hele looptijd vele duizenden euro’s goedkoper!
GUV
Geen onzeker pakket, maar een bedrag van 8.000 euro met premiebetaling tot 85 jaar. Kijkt u zelf naar het
verschil in premie over de hele looptijd!
Monuta duurder Monuta duurder
Leeftijd GUV Monuta per maand over de looptijd
20 € 7,83 € 12,63 € 4,80 € 3.744 Bron: websites
30 € 10,19 € 15,22 € 5,03 € 3.320 Monuta en GUV
40 € 13,49 € 19,07 € 5,58 € 3.013 23-02-20
50 € 18,88 € 25,26 € 6,38 € 2.680
60 € 29,29 € 36,27 € 6,98 € 2.094
70 € 54,82 € 61,17 € 6,35 € 1.143
0800 - 08 09
www.guv.nl
Ank Tom Etienne Willemijn Ans Tim Willy Gerard Marijke Henk-Jan Xandra Eljo
Meer weten? Bel GUV, een vertrouwd idee!
MEDDO-ROCK! DA'S NORMAAL!
Normaal tijdens het optreden in
Gebouw Wilhelmina in Kotten op
20 november 1976. (foto: Henk Roerdink)
De verbondenheid van de Achterhoekse
band Normaal met Winterswijk
gaat terug tot het allerprilste
begin. De oerwortels van het illustere
muziekgezelschap liggen in Meddo,
aan de Brengersdiek om precies te
zijn. Vanuit een oude boerenschuur
wordt gestaag gewerkt aan een
repertoire waarmee de Achterhoek
en later de rest van ons land veroverd
wordt. In dit eerste deel van het tweeluik
over Winterswijk en Normaal
gaan we terug naar de periode vóór
het succes van Oerend Hard.
Door Erik Meinen
Het affiche voor
het optreden van
Normaal op 3 juli
1976 in Meddo.
(foto: collectie
PAL/ECAL)
Vanaf eind 1974 oefent het dan nog
anonieme amusementsorkest Normaal
regelmatig bij boerderij Gellink aan de
Brengersdiek in Meddo. De boerderij
wordt bewoond door Toon Hunink, bandroadie
en technicus van het eerste uur.
Normaal, op dat moment bestaande uit
Bennie Jolink (zang), Ferdi Joly (gitaar,
zang), Jan Kolkman (gitaar, zang), Willem
van Dijk (bas) en Jan Manschot
(drums), repeteert in de bij de boerderij
gelegen schuur. Van enig burengerucht
kan geen sprake zijn, het boerenerf is
namelijk aan vier zijden door uitgestrekte
weilanden omgeven. Als Manschot
er flink op los batert en de
gitaristen hun versterkers laat knappen,
31
komt het stof uit alle hoeken en spelonken
van het varkenskot vrij. Het beneemt
zanger èn astma-patiënt Bennie Jolink
de adem. Ter ontlasting van zijn longen
wordt menige oefensessie in de openlucht
voortgezet. Dit trekt de aandacht
van al wat zich als mens of dier in de
nabijheid van het erf ophoudt: boerenlui,
toevallige passanten en de pinken in
de wei.
Meddo-rock
Aan de Brengersdiek wordt gewerkt aan
wat al snel de Meddo-rock zal heten. De
term wordt bedacht als er na afloop van
een repetitie nog wat gedronken wordt
in café Spiekerman. Naast in het dialect
gezongen nummers bestaat het Normaal
repertoire nog deels uit Engelstalige
liedjes. Welke richting het met de
band op moet, is aanvankelijk nog allerminst
een uitgemaakte zaak. Meddo
klinkt als meadow, het Engelse woord
voor weiland. Meddo-rock is zodoende
een passende omschrijving van de
ambiance waarin de groep aan haar
muziek sleutelt èn een term die bij eventueel
succes ook internationaal goed te
gebruiken is.
Na eerst op Koninginnedag 1975 een
try-out te hebben gedaan in jongerencentrum
Pinokkio in Haaksbergen, volgt
op Hemelvaartsdag 8 mei de vuurdoop
als openingsact op de bekende Popmeeting
in Lochem. Organisator Joost
Carlier wordt per direct manager van de
band. Ruim een maand later speelt
Normaal in het Amphion in Doetinchem.
Willem van Dijk verlaat de band en ook
voor Jan Kolkman, op dat moment al
aktief in Nangoya, de band van Daniel
Sahuleka, is het 't voorlopig laatste optreden
met Normaal. Als vervanger van
Willem van Dijk wordt Beltrummer Willem
Terhorst aangetrokken. Gitarist Paul
Kemper neemt de plek van Kolkman in.
De twee heren maken hun debuut bij
het eerstvolgende optreden in....jawel,
Winterswijk.
Hervormde Kapel
In de Hervormde Kapel aan de Spoorstraat,
dat als tijdelijk onderkomen van
jongerencentrum Eucalypta gebruikt
wordt als de locatie aan de Jeugdkerkstraat
aan een grondige verbouwing toe
is, wordt op 28 juni 1975 het allereerste
Wenterse optreden van Normaal georganiseerd
door toenmalig jeugdwerker
Dolf Ruesink. Ruesink heeft de band in
Lochem zien spelen en kent drummer
Jan Manschot nog van zijn studietijd in
Enschede. Het voorprogramma wordt
verzorgd door de Winterswijk band
Paranoid. Normaal speelt voor de
somma van fl 500,00 plus consumpties.
Naast nummers als Godverredomme,
Slemperi-je Blues, Oh Wat Ben Ik Geil
en Vrouw Haverkamp staan Engelse
liedjes als Drinkin' My Beer, Mean Old
Annie en Rock And Roll Man op het repertoire.
Het godslasterende gezelschap
prikt met veel bravoure de hooivork in de
kerkvloer en speelt drie sets van 45 minuten.
Het publiek reageert enthousiast,
de omzet aan “piepkes” is bovenmodaal.
Van uitzinnige taferelen als het uit latere
dagen bekende gooi- en smijtwerk met
bier is nog geen sprake, al kopt De
Nieuwe Winterswijkse Courant de volgende
maandag wel: ''Normaal sloeg in
als een bom''.
Spiekerman
In het verdere verloop van 1975 wordt
de Achterhoek veroverd met een ondertussen
vrijwel volledig in 't plat gezongen
repertoire. Als in '76 de eerste single
Lees verder op pag. 33...
Wine@Home + Vinox wijnproeverij
Voor iedereen die van wijn houdt: grote gratis voorjaarsproeverij op 23 en 24 mei 2020 bij De Gulle Smid
Vinox: specialist in
Languedoc wijnen
Er zijn in de wereld maar weinig wijnregio’s
waar de variatie zo groot is als in
de Languedoc. Met 225.000 ha is het
één van de grootste wijngebieden ter
wereld.
In het verleden was de Languedoc een
gebied waar de goedkope bulkwijnen
vandaan kwamen, maar dankzij investeringen
en nieuwe ontwikkelingen is
het een ware snoepjeswinkel voor de
echte wijnliefhebber geworden.
Vinox importeert de wijnen rechtstreeks
van zeer gepassioneerde wijnboeren
uit het zuid Franse gebied.
Van heerlijke huiswijnen tot speciale
wijnen met een heel eigen karakter.
Ga voor meer info of om te
bestellen naar www.vinox.nl
Op 23 en 24 mei organiseert Loek Heinne, Register Vinoloog van de Wijnacademie,
een grote wijnproeverij bij De Gulle Smid in Winterswijk. Op
deze prachtige locatie staan dan op beide dagen van 15.00 - 18.00 uur
tientallen wijnen voor u open om te proeven. Ontdek dat goede wijn niet
duur hoeft te zijn. U kunt deze dagen profiteren van aantrekkelijke aanbiedingen.
Aansluitend kunt u voor slechts 25 euro genieten van een
heerlijk driegangenmenu in het restaurant van De Gulle Smid.
Vooraf reserveren voor het
diner is wel gewenst.
Dat kan via mail naar
info@degullesmid.nl of
bel: 0543-450286.
Wilt u zich aanmelden voor de
gratis wijnproeverij? Mail dan
even naar loek@vinox.nl of
bel: 06-22147252.
Wine@Home: de lekkerste wijnen uit alle streken van de wereld
Bij vele wijnliefhebbers bekend om onder andere de Luccarelli,
Radio Boka, Paul Mas en Domaine Jean Bousquet.
Het assortiment telt meer dan 100 verschillende wijnen,
waaronder veel Italiaanse, met prijzen vanaf € 3,99.
Tip: probeer eens een voordelig proefpakket.
Ga voor meer info of om te bestellen naar www.wijnthuisbestellen.nl
Vinox: specialist in
Bag-in-Box wijnen
Voor velen heeft de wijnbox nog
een negatief imago, maar nu er tegenwoordig
ook echt goede wijnen
in deze handige verpakking zit
stijgt de populariteit enorm.
Op onze site vind je meer dan 25
verschillende Bag-in-Box wijnen,
veelal ook in fles verkrijgbaar.
De voordelen van BIB (verkrijgbaar
in 5 en 10 liter verpakkingen):
• Enorm prijsvoordeel:
omgerekend van bijv. € 6,95
naar € 3,74 per fles. Dat is 46%
goedkoper dan dezelfde wijn
op fles!
• Geen gesleep met flessen naar
de glasbak.
• Zeer lang houdbaar (tot zeker
zes weken na opening).
• Handzaam te vervoeren, ook
ideaal voor caravan, boot of
camper.
www.vinox.nl • www.wijnthuisbestellen.nl
De liedjes van de tweede set die Normaal speelde
bij hun optreden in j.c. Eucalypta op 28 juni 1975.
(foto: collectie PAL/ECAL)
... vervolg van pag. 31 Hels As 'n Jagdhond verschijnt, vereert
Normaal ook haar geboortestreek
Meddo met een optreden.
De oefenruimte
aan de Brengersdiek is
weliswaar al ingeruild
voor het Vormingscentrum
voor Jong Volwassenen
(VJV) in
Doetinchem maar de
Meddo-rock is nog
springlevend. Op 3 juli
1976 speelt de band
op een door jongerencentrum
Elbekurkie georganiseerde
avond in
café Spiekerman. Het
is hartje zomer en
bloedheet in de zaal.
Jolink staat bezweet
en met ontbloot bovenlijf
op de bühne en doet
nog net “de bokse neet
uut”. De term høken,
kort daarvoor door enkele
Meddonaren bedacht
op een creatieve
dag van de Katholieke
Plattelandsjongeren in
Groenlo, wordt – zo getuigt een verslag
in het ledenblad van Elbekurkie - die
avond definitief gemeengoed onder de
Normaal-gangers.
Op 20 november 1976 komt Normaal
voor de derde maal naar Winterswijk. De
band speelt dan op een avond georganiseerd
door de drive-in shows van Electric
Indian uit Kotten en The Skyriders uit
het Woold. Plaats van handeling is feestgebouw
Wilhelmina in Kotten. Van dit
optreden zijn foto's bewaard gebleven.
Heel fraai zijn de door kunstenaar Bennie
Jolink geschilderde panelen die de
achterkant van het podium sieren.
Tot de enkels in het bier
Een week voordat Normaals tweede single
Oerend Hard de top 40 binnendendert,
speelt de groep wederom in Meddo
op een door Elbekurkie belegde avond.
Aanvankelijk wil men de band opnieuw
in café Spiekerman laten spelen, maar
vanwege de beperkte zaalcapaciteit en
het nakende succes van Oerend Hard,
besluit men naast Spiekerman een grote
feesttent neer te zetten. Achteraf bezien
een schot in de roos. Maar liefst 1500
bezoekers komen op Koninginnedag 30
april 1977 op het gebeuren af. De tent
blijkt te klein te zijn, de houten vloer bezwijkt
onder de enthousiaste menigte en
de biertaps geven na enkele uren al
geen druppel meer, maar toch is de
avond een groot succes waar in Meddo
en omstreken nog lang over nagepraat
zal worden.
Oerend Hard wordt in de weken daarop
een enorme hit. De eerste tv-optredens
volgen en ook de single Alie gooit hoge
ogen. Normaal groeit uit tot een waar
fenomeen. Op 9 september 1977 staan
1300 dolenthousiaste fans bijkans tot
hun enkels in het bier als de band een
daverend concert verzorgt in een uitverkocht
Cultureel Centrum. Meer hierover
in de volgende editie van de 50+ Krant.
Erik Meinen is medewerker van het
Poparchief Achterhoek en Liemers
(PAL). In 2009 was hij eindredacteur
van het boek Popmuziek in Winterswijk
– Een greep uit vijftig jaar pophistorie.
Voor de 50+ Krant duikt hij in de
geschiedenis van de plaatselijke
(pop)muziek- en jeugdcultuur.
Benny Veenhuis vertelt uit
de ‘KEUKEN’ van NORMAAL
De 68-jarige Benny Veenhuis geniet al
enkele jaren van zijn pensioen. Zo'n
45 jaar geleden maakte de geboren
en getogen Winterswijker als beveiliger
en chauffeur de opmars mee van
Normaal. Als hij de verhalen weer uit
het geheugen opgraaft, blinken zijn
ogen op. Alsof het allemaal pas gisteren
is gebeurd.
Vanaf begin jaren zeventig is Benny
Veenhuis portier in de Lochemse discotheek
't Luifeltje. Als Normaal er in 1976
optreedt en er trammelant in de zaal ontstaat,
is Benny's ingrijpen noodzakelijk.
De kordate wijze waarop hij zich van zijn
taak kwijt ontgaat Normaal-manager
Joost Carlier niet. Hij vraagt Benny vanaf
die tijd de podiumbewaking voor zijn
band te gaan doen. Veenhuis stemt toe
en een week later zorgt hij ervoor dat
een optreden van de boerenrockers in
hotel-café restaurant In De Groene
Jager in Barchem ordentelijk verloopt.
Omdat Benny over een groot rijbewijs
beschikt wordt hij ook al snel als chauffeur
van de backline ingezet.
Binnen de gelederen van Normaal is
bassist Willem “Wimken van Diene”
Terhorst een goede bekende van Veenhuis.
De twee vrienden kennen elkaar al
vanuit de jaren zestig als de uit Beltrum
afkomstige Terhorst dan nog in de Eibergse
beatgroep Wending speelt. Ze
werken dan beiden bij stoel- en meubelfabriek
Groot Landeweer in Eibergen. In
de weekends trekken Benny en Willem
er samen op uit, naar Imagination in
Winterswijk of naar het toenmalige hippie-walhalla
Fashion in Hengelo (Ov.).
“Toen ik bij Normaal kwam werken had
ik doordeweeks een baan bij meubelfabriek
Arco in Winterswijk. Omdat er op
vrijdag en maandag geen productie gedraaid
werd, viel de baan uitstekend te
combineren met mijn werk voor Normaal.
Het kwam regelmatig voor dat we het
hele weekeinde op pad waren. Als we
de ene avond een optreden hadden in
Benny Veenhuis moet ingrijpen tijdens een optreden van Normaal
in de Markthal in Doetinchem (nov. 1977). (foto: H. Jaartsveld/ECAL)
de veilinghal in Uithuizermeeden, dan
pakten we als bandcrew na het afbouwen
een hotel in Groningen, om de volgende
dag koers te zetten naar
Hippolytushoef, in de kop van Noord-
Holland, voor een optreden in de plaatselijke
kroeg. De heren muzikanten
gingen altijd tussentijds terug naar de
Achterhoek.”
Bij de zogenaamde veldtochten, kriskras
door Nederland, maakt Benny heel wat
mee. Een optreden eind 1977 in de
schouwburg van Steenwijk staat hem
nog helder voor de geest. Benny: “De eigenaar
van het theater had aan alles gedacht,
althans dat dacht hij. Hij had de
stoelen verwijderd, de gordijnen weggehaald,
de plantenbakken verhuisd en
zelfs dranghekken geplaatst. Een blind
paard kon er geen kwaad meer doen.
Maar de beste man had één onvergeeflijke
fout gemaakt: hij verkocht bier in
flesjes. De band stond amper op het
Lees verder op pag. 35...
33
van welke
eitjes word
jij vrolijk?
18 cm.
12 cm.
luxe ei
goud
piñata-ei
chocolade
figuren
vanaf
14 cm.
23 cm.
14 cm.
vegan
chococado
drip-ei
discodip
drip-ei
discodip
14 cm. 14 cm.
nieuw
Nieuwe smaken.
samen te stellen. Maar je kunt hier ook kiezen voor handige kant-en-klaarzakjes.
chocolade
paaseitjes
vanaf
Winterswijk
melk
discodip-knetter
melk
pindakaas-crisp
wit
matcha-lemon
melk
toffee-koffie
melk
aardbei-crisp
Misterstraat 17
Bekijk hier nog meer ...
Bekijk hier nog meer ...
Hartelijk vervoerd bij touringcarbedrijf Hartemink in Eibergen
Aan de Kiefteweg 6 in Eibergen staan de touringcars keurig naast elkaar opgesteld, klaar voor een nieuwe reis.
En ze reizen wat af, die grote luxe touringcars van Hartemink.
Door recentelijke ontwikkelingen binnen de regionale touringcarbedrijven
is het huidige wagenpark inmiddels uitgebreid met
een speciale rolstoelbus voor de minder valide reizigers. Vaste
chauffeurs Rudi Jetten uit Winterswijk en Igor Lurvink uit Aalten
zijn er maar wat trots op!
Samenwerking OAD
Sinds december 2019 is er de samenwerking met de nationale
touroperator OAD. Dit betekent een uitbreiding van luxe vakantiereizen
en bestemmingen van de stedentrips. Hartemink komt
overal in Europa en het aanbod van cultuur- en schoolreizen is
heel divers. Sinds deze winter worden er ook all inclusive langlaufreizen
aangeboden. Hiervoor worden de toch al luxe bussen
ingezet die zijn omgebouwd naar comfort class en dus veel
beenruimte bieden.
De chauffeurs doen meer dan de reizigers van A naar B te vervoeren.
Zij zijn enthousiaste gastheren en reisleiders die alles
weten van de bestemmingen waar ze de reizigers naar toe vervoeren.
Ook zijn ze op de hoogte van het reilen en zeilen van alles
wat met “de touringcar business” te maken heeft!
Familiebedrijf
Van oudsher is de Hartemink Groep een familiebedrijf. Op 12 augustus
1965 als Winterswijkse rijschool gestart door dhr. Hartemink
senior en sinds 2004 geeft zijn zoon Patrick leiding aan dit
mooie Achterhoeks bedrijf. Met vestigingen in Doetinchem & Eibergen
zijn er inmiddels zo’n 60 mensen werkzaam. Het touringcarbedrijf
is vanaf 1986 onderdeel van de Hartemink Groep. Er
werken tien chauffeurs binnen het touringcarbedrijf en het kantoor
wordt door 5 personen gerund. Men is begonnen met
schoolreisjes en droppings maar nu, anno 2020, kunt u hier terecht
voor allerlei soorten reizen door heel Europa, dagtochten
of meerdaagse stedentrips, vervoer voor bedrijven naar evenementen
of een wintersportvakantie.
Ook in Nederland is Hartemink actief. Onlangs hebben ze het
vervoer van 700 klanten verzorgd voor een compleet verzorgde
dag naar de Huishoudbeurs in Utrecht. Deze dag werd georganiseerd
door een aantal Jumbo vestigingen uit de regio en was
een zeer groot succes.
Dutch Grand Prix
De komende maanden staan de Libelle zomerweek, heel Holland
zingt Hazes, de Keukenhof en de Jumbo Super Friday van de
Dutch Grand Prix op de agenda. Op de vrijdag van de Dutch
Grand Prix kan er geen auto bij het circuit komen, maar Hartemink
heeft de toestemming om de reizigers van vier Jumbo touringcars
uit te laten stappen bij de ingang, dichterbij kan niet!
Erkend Touringcarbedrijf
Hartemink hanteert normale prijzen, mensen weten dat de bussen
en hun chauffeurs goed zijn. Vaak kiezen reizigers zelfs voor
hun eigen chauffeur, ze zijn aan hem gehecht en hij is voor hen
een “bekend gezicht” die een vaste groep mensen waar hij onderdeel
van is meeneemt op reis!
Het bedrijf is naast erkend Touringcarbedrijf, ook ISO 9001 gecertificeerd.
Daarnaast heeft Hartemink Touringcarbedrijf, als
enige in de gehele regio, een convenant systeemtoezicht afgesloten
met de Inspectie Leefomgeving en Transport.
Contact
Wilt u ook zo’n gezellige dagtocht, een meerdaagse stedentrip
boeken of een touringcar huren? Kies dan voor “hartelijk vervoerd”
en kijk op www.harteminktouringcar.nl of bel met
0545-472010 of 0314-846086. U kunt uw vraag ook appen naar
06-53113135 of mailen naar info@hartemink.nl.
Het team van Hartemink staat u graag hartelijk te woord!
...vervolg pag 33.
podium of het eerste glaswerk vloog al
door de lucht. Voor ons als beveiligers
was er geen houden aan, met fikse
schade aan interieur, apparatuur en talrijke
bloederige taferelen. Na afloop werd
er buiten nog een auto in de fik gestoken
en moest de politie charges uitvoeren.”
Niet alleen op het podium, maar met
name ook erachter speelde zich van
alles af. Bij optredens in feesttenten werd
de vrachtwagen vaak met de achterkant
tegen het podium aangezet en diende
deze als kleedruimte voor de band. “Ja,
daar en op de achterbank van de cabine
vond heel wat plaats. Rock & roll, drank,
drugs en wilde wieven”, zo vat Benny het
samen. “De details ervan zijn ongeschikt
voor publicatie in de krant”, laat hij met
een vette knipoog weten.
Aanvankelijk wordt de apparatuur met
een Ford vervoerd, later zit Benny achter
het stuur van een Hanomag-Henschel
en een DAF. “Op de achterkant van de
vrachtwagen was een doodskop geschilderd.
Dat gaf heel wat bekijks. Na optredens
werd de wagen altijd bij een van de
geluidsmensen thuis in Harreveld weggezet.
Totdat een motorrijder zich er 's
nachts tegen te pletter reed. Toen werd
bedacht dat het wellicht toch beter was
de doodskop eraf te halen.”
Al pratend komen de herinneringen naar
boven. Zoals over de uitreiking van de
eerste gouden plaat voor de lp Oerend
Hard in september 1977 in de Woage in
Halle. Johnny Hoes, de baas van Normaals
platenmaatschappij Telstar, komt
daar hoogstpersoonlijk voor over vanuit
zijn woonplaats Weert. Manager Carlier
bedenkt een geintje, waardoor Hoes op
het moment suprême tot hilariteit van iedereen
door het podium zakt.
Memorabel zijn ook de vele optredens
vanaf 1976 in de Koeiestal in Holterhoek.
De vochtigheidsgraad – bier, zweet en
tranen – is er een keer zo hoog dat de
zangmicrofoon de stroom iets te goed
geleidt. De elektrische vonken springen
van de microfoon over op de vullingen
van Bennie Jolinks gebit. De zanger
slaat steil achterover, maar krabbelt gelukkig
snel weer overeind. “De schrik zat
er bij Jolink wel effen goed in”, lacht
Veenhuis.
Eind jaren zeventig komt Veenhuis bij
Hannink in dienst. Daar heeft men minder
coulance met zijn weekendactiviteiten
voor Normaal. Benny moet een
keuze maken en kiest uiteindelijk voor de
zekerheid van een geregelde job bij het
transportbedrijf. Aan een aantal jaren “in
de keuken” van Achterhoek's meest
roemruchte boerenrockgezelschap komt
daarmee een eind. “Een onvergetelijke
tijd. Ik had het niet willen missen”.
Benny Veenhuis (l)
en Willem Terhorst (r),
begin jaren 70.
(foto: B. Veenhuis)
Fit & gezond
Bewegen en kanker
De vrachtauto van Normaal met doodskop.
(foto: H. Jaartsveld/ECAL)
Gelegenheidsbloemwerk
Bloemenabonnementen
Zakelijk bloemwerk/plantenonderhoud
Kom eens langs in Mijn winkel:
Notaristuin 10 - 7101 RA Winterswijk - 06 11 01 74 36
www.gaafbloembinder.nl - info@gaafbloembinder.nl
Als u behandeld bent voor kanker kan het
zo zijn dat u, ondanks dat u nu niet meer
in behandeling bent, toch nog restverschijnselen
aan de behandeling hebt overgehouden.
U denkt misschien dat het beter
is om lichamelijke activiteiten te vermijden
en daarmee uw klachten, zoals bijvoorbeeld
vermoeidheid, te verminderen, maar
het tegenovergestelde is waar.
Het is juist extra belangrijk dat u blijft bewegen
als u kanker heeft of hebt gehad. Als u minder
beweegt, kunnen risico’s en klachten eerder
optreden en uw mogelijkheden nemen steeds
verder af. Weet u dat slechts 30 minuten per
dag bewegen al veel verschil maakt?
Laura Kampshof
Fysio- en oedeemtherapeut
bij Fysiotherapie Beatrixpark
Mensen die behandeld zijn voor kanker zijn
gebaat bij het herwinnen en onderhouden van
een actieve leefstijl. Positieve effecten op de
kwaliteit van leven van een actieve leefstijl zijn
aangetoond; het draagt bij aan de overlevingskans
en het kan een aantal risicofactoren voor
(het terugkeren van) kanker verminderen. Ook
vermindert dat het risico op andere chronische
aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten. Bovendien
voelt u zich fitter, waardoor uw kwaliteit
van leven verbetert!
Speciaal voor mensen die onder behandeling
zijn voor kanker of kanker hebben gehad hebben
wij een beweegprogramma waarin u begeleid
wordt door een fysiotherapeut met
deskundigheid op het gebied van kanker. De
therapeut zal u leren op een verantwoorde
manier te trainen met uw aandoening.
35
Kuipers
Wol Rijk
U kunt bij ons terecht voor:
• Relaxfauteuils en sta-op stoelen
op uw maat gemaakt
• En alles op het gebied van een gezonde
en natuurlijke nachtrust:
Ledikanten, boxsprings, lattenbodems,
matrassen, merinowollen dekens
Puzzel mee en win
Lever uw oplossing voor 15 april a.s. in
bij Kuipers Zitcomfort –
Beatrixpark 24A
(in De Tuber – medisch centrum)
en maak kans op:
• Onderdeken van merinowol
(1 persoons) – t.w.v. € 240,00
• Schapenvacht –
ecologisch gelooid – t.w.v. € 85,00
• Stoelkussen merinowol – t.w.v. € 36,00
• 1 paar wollen pantoffels – t.w.v. € 24,95
• Kussentje van merinowol – t.w.v. € 13,00
B E D D E N Z I F
A T N E S S U K A
N C M E R I N O U
K W A L I T E I T
S O T O M F I O E
T L R E L A X Z U
E P A A H C S R I
L T S ! S T O E L
BANKSTEL
MERINO
BEDDEN
RELAX
FAUTEUIL
SCHAAP
KUSSEN
STOEL
KWALITEIT
WOL
MATRAS
ZIT
Oplossing:
Naam: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Adres: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Postcode + woonplaats:…………………………………………………………………………………………………………………….
Tel.nr. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
De prijswinnaars worden door ons benaderd voor het in ontvangst nemen van de prijs.
Beatrixpark 24A – 7101 BN WINTERSWIJK – In De Tuber medisch centrum - Tel.: 085 – 111 9734 – www.kuiperswolrijk.nl – www.kuiperszitcomfort.nl
Openingstijden: maandag, woensdag t/m vrijdag: 10.00 – 17.00 uur • Dinsdag en zaterdag op afspraak!
Door en door DOMIEN
Folterkamer
Hè? Geen slagbomen meer? Hij rijdt rustig door, op zoek naar het verwijzingsbord naar
de spoedpost. Maar nergens een bord met eerste hulp te zien. Raar. Dan maar naar de
hoofdingang, het zal wel veranderd zijn.
Hij vindt, met één hand aan het stuur, een parkeerplaats. En dat is niet moeilijk, hij verbaast
zich over het grote aantal lege plekken op de parkeerplaats. Hij stapt uit en ondersteunt de
pijnlijke arm, als gevolg van de val van de vliegtuigtrap. Hij is begin 2019 voor vijf jaar naar het
buitenland gegaan, om te werken in een uithoek van de wereld, en besluit bij terugkeer maar
gelijk door te rijden naar het ziekenhuis.
Chantal vertelt..
Zuiveren met
Maison Berger Paris
"Het ongelofelijke verhaal van het
Franse merk Maison Berger begon
in het jaar 1898. In dit jaar vond
apotheker Maurice Berger het diffusie
systeem met katalyse genaamd
'Lampe Berger' uit en vroeg er octrooi
op aan. Dit werd al snel de oplossing
voor het aanpakken van het belangrijkste
probleem uit die tijd: steriliteit van ziekenhuizen.
De revolutionaire technologie zuivert de atmosfeer
in afgesloten ruimten en bracht hem op het
idee om er parfum aan toe te voegen. Dit werd
een succes en dus werd het al snel gebruikt
in privéwoningen. Dankzij de exclusieve gepatenteerde
brander zuivert en parfumeert
de Lampe Berger de binnenlucht zoals geen
enkel ander system. De diffusie met katalyse
elimineert de moleculen verantwoordelijk
voor ongewenste geuren en doodt bacterien.
Naast de Lampe Berger zijn er nu ook parfumverspreiders
met sticks, mist diffusers en
autoparfum toegevoegd aan de collectie
van Maison Berger".
Hij is bang voor een breuk in de arm. Hij loopt het SKB in, waar de grote ontvangsthal met roodwit
lint is afgezet. Vreemd. Het is stil en leeg in het SKB. Hij loopt een gang in en ziet een man
met een bril lopen. Hij blijkt van de huishoudelijke dienst en stelt zich voor: ,,Ik ben René. U
zoekt de spoedeisende hulp? Haha, onder welke steen….? De gang door en aan het eind
rechts, bij het gele bord EHBO. Daar moet u zijn.”
Hij loopt door de gang, ontwaart half afgescheurde posters met de foto van een oudere man
met grijs haar en een bril, met daaronder: Handen af van het SKB. En leuzen op de muur: Rolf
de Fouter. Hij loopt door en bij een verwijzing naar links is OK doorgestreept en staat er geschreven:
Folterkamer.
Hij begrijpt er niet veel van als hij rechtsaf slaat en bij een balie komt: ‘Ik weet niet of ik op de
goede afdeling ben, maar René zei…’ De dame achter de balie onderbreekt hem lachend: ‘Oh,
die broer van collega Willy… Haha, andere afdeling? We hebben er maar één, de EHBO! Waar
hebt u gezeten?”
Hij legt uit waar hij vandaan komt en wat hem is overkomen. ,,Nu hoop ik maar dat het geen
gecompliceerde breuk is en dat ik geopereerd moet worden.”
Ze kijkt hem ernstig aan en zegt: ,,Dan hoop ik dat er nog iemand op de röntgen is. Die wordt
door een parttimer bemand. De gipskamer? Die doet zij erbij. Maar voor een beetje gecompliceerde
operatie moet u naar Doetinchem, naar een nieuw ziekenhuis aan de A18. U bent met
de auto, zei u? Redt u het nog, die drie kwartier naar Doetinchem? Hoop ik wel voor u dat er
niet te veel vrachtverkeer is.”
Domien Esselink
DE GEGRILDE KIP,
voor als u even geen zin heeft om te koken!
Kookt u nog met plezier?
Sinds juli 2018 is De Gegrilde Kip gevestigd aan de Wooldstraat 55 in Winterswijk.
Waar het begon met het grillen van heerlijke kipproducten, krijgen nu de
huisgemaakte maaltijden en verse salades een steeds belangrijkere rol in het
assortiment. “De reden is simpel”, aldus eigenaar Joeri Schoenaker. “Steeds meer
gezinnen maar vooral ook (alleenstaande) ouderen willen niet meer de keuken in.
Zij zijn uitgekookt en de jongeren hebben een te druk leven met werk, sociale contacten
en hobby's, maar lekker, gezond en betaalbaar eten wil iedereen wel! En dit
kan dan juist bij ons. ”De Gegrilde Kip heeft nu al ruim twaalf kant-en-klaarmaaltijden,
die allemaal in eigen keuken gemaakt worden. Heerlijk, vers en met eerlijke
producten gemaakt!
SPECIALE BEZORGSERVICE VOOR OUDEREN.
De Gegrilde Kip start vanaf 31 maart met het bezorgen aan huis voor ouderen. Op
dinsdag en vrijdag zullen de bestelde producten tussen 16:00 uur en 20:00 uur
bezorgd worden. Bestellen kan tot 12:00 uur op de dag van bezorging! De producten
zijn koud en 4 dagen houdbaar in de koelkast! Wilt u hier meer informatie over of
zou u graag een bestelformulier willen ontvangen? Neem dan telefonisch of via de
mail contact met ons op.
AANBIEDINGEN:
- Alle maaltijden € 1,- per 100 gram
- Kippenlevertjes in spek € 1,50 per 100 gram.
- Huisgemaakte schnitzels of letlapjes
€ 1,25 per stuk.
- (gesneden) Kiplet of dijlet € 0,80 per 100 gram
Deze aanbiedingen zijn geldig
t/m zaterdag 11 april 2020
Wooldstraat 55 7101 NN Winterswijk 06-12922537
info@degegrildekip.nl Facebook: De gegrilde kip Winterswijk
Wenters Plus verhuist
naar ‘t Gasthuus
BART lucht zijn hart
Een giftige cocktail voor nieuwe
conflicten
Mijn ouders zijn in 1941 getrouwd. De vergeelde zwart-wit foto’s getuigen van soberheid
en eenvoud; voor hen geen spetterend feest, geen twinkeling in de ogen, de blik is er
een van onzekerheid. De toekomst is ongewis.
Natuurlijk werd er met ons kinderen over de oorlog gesproken, maar hij zat niet elke avond
aan tafel. Af en toe werd er verwezen naar de hongerwinter: eten werd nooit, echt nooit weggegooid,
en uiteraard moesten we dankbaar zijn voor de dagelijkse maaltijd. ‘Honger’ mochten
we niet hebben, ‘trek’ was het juiste woord. Een enkele keer schoof hij als gast aan: dan hoorden
we ‘spannende’ familieverhalen.
Zoals het verhaal over Jan: een jongere broer van vader, onze favoriete oom, een onverwoestbare
man met indrukwekkende stem en aangename aanwezigheid, die geen blad voor de
mond nam. Hij had vastgezeten in een van de werkkampen. Bij de bevrijding van het kamp
troffen ze hem aan met de handen op de rug aan een paal gebonden. Hij moet er wel uitgemergeld
hebben uitgezien: bij terugkeer in de straat waar zijn ouderlijk huis stond werd oom
Jan aanvankelijk door zijn ouders, die een wandeling maakten, niet herkend. Als gevolg van
zijn verleden heeft hij nooit een levensverzekering kunnen afsluiten omdat de risico’s te groot
zouden zijn. Hij zou ruim 80 jaar worden.
50+ vereniging Wenters Plus heeft ook voor de komende maanden een
gevarieerd programma samengesteld. Door het coronavirus zijn echter
alle activiteiten tot in ieder geval 1 april afgelast. Zodra de situatie verandert,
laat de organisatie dat weten via www.wentersplus.com en op
Facebook.
Vanaf 7 april worden alle activiteiten gehouden in het nieuwe Gasthuus
op de hoek Misterstraat-Gasthuisstraat. De aanvang is 14.30 uur en
de eindtijd is 17.00 uur.De zaal is open om 14.00 uur
Deze activiteiten zijn alleen toegankelijk voor leden van Wenters Plus.
Lid worden kan voor € 25,00 per jaar.
Kijk ook op www.wentersplus.com.
Informatie bij: G.Siebelink Telefoon: 0543-530 889.
Datum
Activiteit (onder voorbehoud)
7-4-2020 Bingo met leuke prijzen
14-4-2020 Gery Groot Zwaaftink
21-4-2020 Spelmiddag rummicup,kaarten sjoelen, en biljart
28-4-2020 Shantykoor "de Grensvaarders"
5-5-2020 Bingo met leuke prijzen
19-5-2020 Bevrijdingsconcert m.m.v.het koor Gewoon Hollands
2-6-2020 Bingo met leuke prijzen
7-7-2020 Bingo met leuke prijzen
Over agent Iking die, begeleid door de commissaris (een felle NSB’er), een Joodse man moest
arresteren. Vader ging alleen naar binnen, raadde de man in kwestie aan zich snel uit de voeten
te maken en maakte zijn superieur wijs dat de gezochte niet thuis was. Hij is de hele oorlog
bang geweest dat de ware toedracht achterhaald zou worden.
Het indrukwekkende verhaal over opa van moeders kant: hij had een kwekerij en heeft meerdere
wanhopige mannen die waren opgeroepen voor de ‘Arbeitseinsatz’ tijdelijk een schuilplaats
verschaft in zijn met kalkverf geblindeerde kassen. Pa koesterde diepe bewondering voor hem:
een held die een standbeeld verdiende.
Al 75 jaar vrijheid, al 75 jaar vrede. Wie had dat na de verschrikkelijke oorlogsjaren ooit kunnen
denken? Het is inmiddels, na zoveel jaar, natuurlijk verleidelijk te denken dat het allemaal vanzelfsprekend
is. Maar schijn kan zeer bedrieglijk zijn. Er liggen sluipmoordenaars op de loer:
antisemitisme, discriminatie, fundamentalisme en openlijk racisme, een giftige cocktail voor
nieuwe conflicten.
Nederlanders mopperen graag – het lijkt in ons collectieve DNA te zitten - maar als puntje bij
paaltje komt blijken we apetrots te zijn op ons landje. En terecht. Wij leven in een fantastische,
democratische rechtsstaat met vrijheid van meningsuiting, persvrijheid, waar scheiding van
kerk en staat niet ter discussie staat, zaken die allemaal zo gewoon lijken. Het historisch besef
van jongere generaties is aan slijtage onderhevig, de oorlog is voor hen een eeuwigheid geleden.
Toch moeten we de bevrijding en vrede blijven gedenken. Het is een morele verplichting aan
de miljoenen slachtoffers, maar ook een waarschuwing voor de toekomst.
Waakzaamheid is altijd geboden, want wie geen vrede wil, zal oorlog krijgen.
Bart Iking
Burg. Bosmastraat 2B
7101 DG Winterswijk
(0543) 530 979
Voet of voetgerelateerde klachten?
Wij hebben mogelijk een oplossing!
De 50+krant is te volgen op Facebook voor
extra artikelen en nieuws: facebook.com/de50pluskrant
Ook vindt u ons op Twitter: twitter.com/dekrant50plus
Volgende nummer 26 mei 2020
Heeft u tips voor verhalen, suggesties, aan kondigingen en ander
nieuws? Mail dan z.s.m.naar: redactie@devijftigpluskrant.nl.
Spaar voor
hoge
kortingen
op servies.
EXCLUSIEF B IJ
Jumbo, Winterswijk, Europalaan 105
gRaTiS BoOdScHaPpEn, De hOoGsTe kOrTiNg oP
dAgJeS UiT En nOg vEeL MeEr eXtRa’s
sPaAr
nU VoOr dE
lEuKsTe eXtRa’s
jOuW BoOdScHaPpEn, JoUw eXtRa’s