melanchton 'de hoogleraar van duitsland' - Heidelberger Catechismus

om God te binden aan dit beeld en het te doen voorkomen, alsof deze gebeden hier
méér verhoord worden. Het verstand weet niet of God zó aangeroepen wil worden. En
deze sleur leidt de mensen van de ware Middelaar en het juiste begrip van de
Middelaar af. Geschapen en verlost zijn wij om God te kennen, Hem in
waarachtigheid aan te roepen en groot te maken, niet zoals de filosofen menen, ieder
naar zijn opvatting, maar zoals God Zelf Zich door Zijn Woord heeft geopenbaard.
Daarom worde tot deze onzichtbare God, die Zich geopenbaard heeft door de Zoon en
ons door Zijn Woord bevolen heeft deze Zoon te horen, tot Hem, die met Zijn Zoon en
de Heilige Geest het heelal heeft geschapen, ons gebed gericht, en in Hem zij ons
vurig geloof, dat onze smeekbeden verhoord worden om der wille van Zijn Zoon, de
Middelaar, en dat wij geleid en geheiligd worden door de Heilige Geest. Zo luiden de
smekingen van de profeten, de apostelen en de zuivere Kerk.
Zo dikwijls gij een smeekgebed begint, overwege uw geest: 'U, de levende en almachtige
God, de Vader van onze Heere Jezus Christus, Schepper en bewaarder van
de ganse wereld, met Uw Zoon onze Heer Jezus Christus en de H. Geest, roep ik aan:
ontferm U mijner om der wille van Uw Zoon, onze Heere Jezus Christus, die Gij voor
ons tot slachtoffer hebt willen doen worden en ons tot Middelaar en pleitbezorger hebt
ingesteld door Uw wondervolle en onuitsprekelijke raad, om Uw rechte toorn tegen de
zonden van het menselijke geslacht en Uw onmetelijke ontferming jegens ons kenbaar
te maken; heilig en regeer mij door Uw Heilige Geest, vergader, regeer, bewaar Uw
Kerk, regeer de staten, geef ons levensonderhoud, vrede, goede en voorspoedige
zaken', enz.
Zo ongeveer zij de inhoud van onze beden, die zich duidelijk onderscheiden van het
heidense, Joodse en Mohammedaanse gebed, en tegelijk vertrouwen wekt, dat onze
smekingen verhoord worden om der wille van de Zoon en dat een zodanige eredienst
Gode behaagt. De noodzakelijke leer der Kerk over deze allerbelangrijkste dingen
verwoesten en verdelgen die heidense opvattingen over de aanroeping van de
gestorvenen, die gij voedt en steunt. Hoeveel afgoden hebt gij tot nu toe weggedaan?
Ik hoor, dat er gecollecteerd wordt om een mantel voor Anna te maken, waarin gij
wellicht, evenals in de mantel van de Attische Minerva een gigantenstrijd gaat
inweven, waarmee gij tegen de hemel ten strijde trekt. Dit heb ik vermeld, opdat de
lezer kan nagaan over een hoe grote zaak het gaat en wat, en met wat voor eerlijkheid,
gij dat doet.
De schrijvers voeren op bladzijde E iij de reden aan, waarom de doden aangeroepen
moeten worden, omdat, zo zeggen zij, vele dingen vereist worden voor een waardig en
heilig gebed, die, zoals bij Cyprianus staat, eerder bij de heiligen, die uit het lichaam
verlost zijn, dan bij de nog levenden te vinden zijn.
Bedenk eens goed, lezer, wat voor een gezegde dit is. Ofschoon de bidder zijn
boetvaardigheid voor God behoort te brengen, moet toch zijn gebedsvertrouwen niet
steunen op de eigen waardigheid, maar op de Middelaar Christus, zoals Hijzelf zegt:
'Al wat gij bidden zult in Mijn naam, zal Hij u geven'. Hij gebiedt, dat er in Zijn naam
gebeden wordt, met het noemen van Zijn Naam, zodat de Vader gebeden wordt om
des Zoons wil en in dit vertrouwen, dat Hij ons om Zijnentwil zal aannemen, verhoren
en helpen, zoals Paulus zegt: 'Door Hem hebben wij de toegang tot de Vader'. En
evenzo: 'Zulk een Hogepriester hebbende, laat ons [met vrijmoedigheid] tot God
gaan'. Als David zijn eigen waardigheid gaat afmeten, wanneer zal hij dan aanroepen?
Veeleer moet men zó tot God naderen, met boetvaardigheid en belijdenis van eigen
onwaardigheid, zoals David zegt: 'Voor U zal geen levend mens gerechtvaardigd
worden'. Evenzo: 'Tegen U, U alleen, heb ik gezondigd', enz. Daniël: 'Ik bid niet op
31