melanchton 'de hoogleraar van duitsland' - Heidelberger Catechismus

More documents

Recommendations

Info

spaart hij de domheid en de ongerechtigheid van de 'gedeputeerden' niet. Wij vertalen dit woord maar door 'commissie' of 'commissieleden', want men moet zich voorstellen, dat de ijverige tegenstanders van het reformatiestreven goedgevonden hebben, dat Billick en nog enige anderen als hun woordvoeders optraden; een al te officieel karakter moet men aan het 'Iudicium' niet toekennen; het berust waarschijnlijk niet op veel voorbesprekingen en heeft het vooral op de persoon van Bucer gemunt, wiens invloed dus geducht werd. Vóór Melanchton het dan ook voor Bucer persoonlijk opneemt, bespreekt hij de volgende punten. (2) De leer van de hervormers is Bijbels en in overeenstemming met de vroegkerkelijke geloofsbelijdenis, met het ware Katholieke Christendom derhalve. (3) In de Kerk zijn schromelijke misstanden en bijgelovigheden gegroeid tot ergernis van allen, die geen Epicureërs - godsdienstonverschilligen - zijn. Ten koste van hun leven hebben sommigen die misstanden bestreden, terwijl een meerderheid alle wijziging ten goede tegenging om het bestaande slechts te kunnen handhaven. (4) Veelal moeten de hervormers strijden tegen lieden, die waarlijk wel beter weten. (5) Satisfacties en goede werken van uitwendig karakter vormen het eerste grote theologische punt. Men vindt hier duidelijk Melanchtons opvatting betreffende de ,zuiverder' Kerk terug en zijn critisch oordeel over het gezag van verschillende kerkvaders. Het betoog gaat over (6) op de aanroeping van gestorvenen, die de ware aanroeping Gods, een voortdurend terugkerend argument, in de weg staat, de beeldenverering en de bedevaarten. (7) Het volgend hoofdpunt betreft de Avondmaalsleer. (8) Dan volgen beperkte, organisatorische reformaties, waaraan uitvoerige betogen tegen het verplichte celibaat verbonden worden. Melanchton veroordeelt scherp de laster tegen het priesterhuwelijk en wijst er op, hoezeer de Kerk geholpen zou zijn indien zij gehuwde, en daarbij bekwame geestelijken aanvaardde in de vele bestaande vacatures. (9) Daarop laten wij zijn verdediging van Bucer en diens huwelijk volgen. Wij herinneren hierbij aan Bucers 'Summary', onze tekst no. 11 en de historische inleiding daarop. (10) Enige samenvattende bladzijden besluiten het geheel. Meer dan eens is dit stuk een van de belangrijkste pleidooien voor de Reformatie genoemd. Dit verwondert de lezer misschien, omdat het weinig diep en uitvoerig op de eigenlijke reformatorische dogmatiek ingaat. Hoewel bepaalde beginselen van Melanchton er heel goed in te herkennen zijn, vooral zijn opvatting van het Katholieke Christendom der 'meer zuivere Kerk' van de eerste eeuwen, is hier toch niet de grote systematicus van de Lutherse Hervorming, noch de 'leraar van Duitsland', de praeceptor Germaniae, de geleerde autoriteit voor het schoolwezen in al zijn graden, aan het woord. Melanchton gaat hier veeleer slechts op gewone verschijnselen van alle dag af. Het belang van dit 'Antwort' is dan ook vooral gelegen in de scherpe schildering - en afwijzing - van de bestaande kerkelijke en met name cultische praktijken, die de ziel ledig lieten of op dwaalsporen voerden. En in de tweede plaats in de eenvoudige keuze der hoofdpunten, natuurlijk ook in verband met de aanvallen in het 'Iudicium', dat hier bestreden werd, maar die voor het volk in 't algemeen bevattelijk en zelfs actueel waren. Kortom, het realisme van dit 'Antwort' is er de hoofdkracht van. Het past in ons kader omdat het zich, over het 'Judicium' heen, richt tot de machthebbers in het keurvorstendom en aartsbisdom Keulen. Het laat, gegeven de 20
omstandigheden, de keur-vorst-aartsbisschop persoonlijk buiten spel en brengt hem niet onnodig in het conflict, maar raakt verder naast de machthebbers en vooral de clerus, ook het volk. Het stelt de Protestantse positie en de reinigende en opbouwende kracht van het vernieuwde Bijbelse uitgangspunt duidelijk in het licht en pleit aldus op sterke gronden te midden van troebelen op laag niveau voor een geestelijke verheffing, die toen het deel van Keulen evengoed als van zoveel andere Europese gebieden had kunnen worden. 21
Page 1 and 2: MELANCHTON 'DE HOOGLERAAR VAN DUITS
Page 3 and 4: VOORWOORD Philippus Melanchton, wer
Page 5 and 6: INLEIDING Melanchton was met Luther
Page 7 and 8: soms al te toegeeflijk was; zeker t
Page 9 and 10: Veel kerken zijn dood, veel theolog
Page 11 and 12: op zodanige wijze, dat men algemeen
Page 13 and 14: zijnen brachten door te grote toege
Page 15 and 16: 2. MELANCHTON EN DE POGING VAN AART
Page 17 and 18: hoofdstukken toe, die Bucer uit een
Page 19: geargumenteerde reformatie als die
Page 23 and 24: antwoordde, maar toen de man eindel
Page 25 and 26: worden. 'Maar waarom', zeggen zij,
Page 27 and 28: onderscheid zijn, zeggen zij, tusse
Page 29 and 30: natuur in haar zwakheid nu eenmaal
Page 31 and 32: om God te binden aan dit beeld en h
Page 33 and 34: Tenslotte, hoewel de sacramenten ze
Page 35 and 36: wijze aan te roepen, en zich het ge
Page 37 and 38: groot deel uw openbare en particuli
Page 39 and 40: Op hen beroep ik mij. En ik bid de
Page 41 and 42: het grote, z.g. Konkordienbuch afge
Page 43 and 44: niet aan Karel is opgedrongen zonde
Page 45 and 46: die dansen, jagen zij niets dan law
Page 47 and 48: Vastenpreken, en wel over I Petrus
Page 49 and 50: hij een toelichting volgen en daarv
Page 51 and 52: mocht leren kennen en uit de veelvu
Page 53 and 54: verschenen die het gewaagd heeft te
Page 55 and 56: jegens allerlei andere gezagdragers
Page 57 and 58: van de christen niet aan de kerkeli
Page 59 and 60: tegenstander gaat, duidelijk als vo
Page 61 and 62: ijvoorbeeld tussen wet en Evangelie
Page 63 and 64: verborgen zit. In de kloof tussen G
Page 65 and 66: Reformatoren, maar een kwestie van
Page 67 and 68: van 'ken uzelf' gekomen was en zich
Page 69 and 70: oude Joden zelf hebben gedaan (…)
Page 71 and 72:
ewijzen dat ze het Evangelie niet v
Page 73 and 74:
Bekenntnis) en Bremen met Albert va
Page 75 and 76:
de objectiviteit van het heil in he
Page 77 and 78:
hij binnen de stad een vrij sterke
Page 79 and 80:
geestelijken met hun ambten door ee
Page 81 and 82:
tot de oude gebruiken, waarbij beda
Page 83 and 84:
Doop Wat de doop aangaat, ook hier
Page 85 and 86:
Maar heeft Luther mogelijk over het
Page 87 and 88:
Straatsburg een vrijhaven voor alle
Page 89 and 90:
de gemeente van God: 'Onder voorwen
Page 91 and 92:
denken, het is duidelijk dat ze nu
Page 93 and 94:
In deze tijd komt met kracht een ni
Page 95 and 96:
de zuidelijke Nederlanden. In 1538
Page 97 and 98:
leek steeds meer dat het zwaartepun
Page 99 and 100:
voorwendsel van evangelische vrijhe
Page 101 and 102:
101 betere tijden zouden zijn aange
Page 103 and 104:
103 geopend door de dood van Flaciu
Page 105 and 106:
105 Gereformeerde leer is, dat Gods
Page 107 and 108:
107 was ook in de Palts, toen daar
Page 109 and 110:
109 voorkeur verdienden, en omdat s
Page 111 and 112:
111 en wij in onze kerken teren er
Page 113 and 114:
113 al meer aan de geestelijke pols
Page 115 and 116:
115 Kettler een wereldlijk hertogdo
Page 117 and 118:
117 een nieuwe uitgave van de Augsb
Page 119 and 120:
119 noodzakelijk zijn ter zaligheid
Page 121 and 122:
121 overtuigen. De Philippisten wer
Page 123 and 124:
10. CALVINISME EN LUTERANISME, Prof
Page 125 and 126:
125 gezag verleende moet men niet v
Page 127 and 128:
127 door de heilige Paulus en Luthe
Page 129 and 130:
129 rabies theologorum ging, om een
Page 131 and 132:
131 Avondmaal verklaard. Menigeen e
Page 133 and 134:
133 eeuwige dood in het hospitaal h
Page 135 and 136:
135 Heidelberg en Bazel gezonden. M
Page 137 and 138:
137 Zoon van God en de Zoon des men
Page 139 and 140:
139 van de gezamenlijke ouderlingsc
Page 141 and 142:
141 waar men beslist niet in deze r
Page 143 and 144:
143 troepen door Frederik III van d
Page 145 and 146:
145 Was het Calvinisme? Zoals bij D
Page 147 and 148:
147 die niet in de Schrift genoemd
Page 149 and 150:
149 de belijdenis van de Franse ker
Page 151 and 152:
151 En inderdaad, hetgeen zeer te p
Page 153 and 154:
12. CALVIJN EN LUTHER / MELANCHTON
Page 155 and 156:
155 moest nemen. Zij mag haar orden
Page 157 and 158:
157 gekruisigd word, word ik ook vo
Page 159 and 160:
159 wijze komt het inderdaad tot "g
Page 161 and 162:
161 27 Calvin, Der Brief an die Gal
Page 163 and 164:
163 daarin, een overwinning van dez
Page 165 and 166:
13. MELANCHTONS WIJSHEID EN INVLOED
Page 167 and 168:
167 Hemmingsen studeerde van 1537-1
Page 169 and 170:
169 werd. Dit werk is vooral bekend
Page 171 and 172:
zijn dood. Toch heeft het wel navol
Page 173 and 174:
173 Eind 1527 begon Melanchton met
Page 175 and 176:
175 vruchtbaar gebruik kunnen maken
Page 177 and 178:
177 Het Melanchthonjaar 2010 ging t
Page 179 and 180:
179 Deze leefregel van de wet van d
Page 181 and 182:
6. AAN JOHANN VON STAUPITZ, Wittenb
Page 183:
8. MELANCHTHONS VOORREDE VOOR DE SA
show all

melanchton 'de hoogleraar van duitsland' - Heidelberger Catechismus

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?