19139 CDJA_Interruptie_jaareditie 2019_v8

LEDENBLAD
VAN HET CDJA
WWW.CDJA.NL / JRG. 31 - 2019

Redactioneel
De allerlaatste Interruptie op papier!
In ieder geval wat betreft de nabije toekomst
dan. Deze laatste papieren editie vormt een
klein jaarboek waarin allerlei belangrijke
gebeurtenissen uit 2019 worden besproken.
Dit nummer bevat onder meer een politiek
jaaroverzicht over het CDJA, alles over de
ledenactiviteiten van 2019 en foto’s van heel
veel evenementen. Ook krijgen we te lezen
wat een andere politieke jongerenorganisatie
vindt van (wat het CD(J)A gedaan heeft) het
afgelopen jaar. Verder is er nog een jaaroverzicht
over de EU te vinden en wordt er een
top 5 van boeken uit 2019 besproken, zodat
we ook in de kerstvakantie nog wat te lezen
hebben. Tevens zijn er voldoende columns van
voorzitters te vinden in deze editie. Een fijne
kerst en een gelukkig nieuwjaar!
Carina van Os
hoofdredacteur@cdja.nl
INHOUD
—
2

Inhoud
4 CDJA Inside
Politiek jaaroverzicht CDJA
7 Fotopagina
Voorjaarscongres
8 Recensie
Het beste van 2019 – Boeken
die er dit jaar toe deden
11 Opinie
2019 – Het jaar van Europa’s
geopolitieke bewustwording
14 Fotopagina
Najaarscongres
4
16 CDJA Inside
Lokale, regionale en
landelijke activiteiten
> Lokale,
regionale
en landelijke
activiteiten
21 Column
Zij aan zij
22 Fotopagina
23 Interview
Interviewreeks – De politiek van…
16
24 Luis in de pels
Over 2019
26 Voorzitterscolumn
Hoopvolle vernieuwingen
27 Colofon
24
REDACTIONEEL
—
3

CDJA Inside
Politiek jaaroverzicht CDJA
Tekst Robert Klaassen Beeld Dirk Hol
In het afgelopen jaar zijn er heel veel politiek-inhoudelijke onderwerpen besproken
binnen het CDJA, zoals het ook hoort. Bij de werkgroepen avonden, in de
AB-vergaderingen en tijdens de congressen, maar ook in de vormingscommissie
en de CDJA-Raad gingen we het debat aan over bestaande standpunten en
stelden we nieuwe standpunten vast. Van nucleaire energie tot geloofsvrijheid
en van referenda tot het leenstelsel – er is bijna geen onderwerp dat niet binnen
het CDJA besproken is in 2019. In vogelvlucht neem ik jullie mee door het afgelopen
politieke jaar, zodat jullie kunnen zien – voor zover jullie dat nog niet wisten,
natuurlijk – hoe sterk wij als CDJA staan als het gaat om de politieke inhoud.
CDJA INSIDE
—
4
Het eerste hoogtepunt van 2019 was natuurlijk
het CDA-congres in Amsterdam, waar alle
vijf de resoluties die het CDJA indiende,
werden aangenomen! Zo sprak het congres
zich op onze voordracht uit om de rente op
studieschulden aftrekbaar te maken, zodat
de toegankelijkheid van het hoger onderwijs
wordt vergroot. Daarnaast spraken wij ons uit
voor het uitbreiden van het vaderschapsverlof
en voor het focussen op de kansen van de
energietransitie in plaats van op de negatieve
kanten. Het blijft mooi om te zien dat onze
inhoudelijke bijdrages aan de CDA­ congressen
ruim worden gewaardeerd bij de CDAachterban.
Dankzij onze gezamenlijke inzet
als vereniging blijven wij het CDA scherp
houden op de korte en lange termijn.
Dat laatste deden wij ook in de media.
Onze kersverse voorzitter Hielke Onnink
heeft in interviews op Radio 1, bij Dit is M,
Na het Nieuws en EenVandaag duidelijk laten
horen dat het CDA niet vergrijsd mag raken
en de blik op jongeren niet mag verliezen.
We moeten niet rücksichtslos meegaan met
het populistische verhaal van de boze burger
bij de VVD, FvD en PVV, maar we moeten ons
blijven inspannen om vanuit het moedige
midden de verbinding te zoeken omringd
door polarisatie in de samenleving.
Op 11 maart 2019 presenteerden wij samen
met zeven andere jongerenorganisaties en
het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS)
een manifest tegen kansenongelijkheid in het
onderwijs. In dit manifest pleiten wij voor een
grotere waardering voor praktijkonderwijs, het
behoud van kleine scholen in de regio en het
vergroten van de persoonlijke aandacht van
docenten voor hun leerlingen. Het CDJA staat
in brede zin voor een toegankelijk onderwijs.
Daarom blijven wij ons ook uitspreken tegen
het leenstelsel en zijn we actief bezig om
hier een alternatief voor te vinden!
Een van de meer ondergeschoven kindjes
bij het CDA qua inhoud is het onderwerp
digitalisering. Sinds eind vorig jaar hebben wij
een werkgroep digitalisering en infrastructuur
(DI), die meteen al in samenwerking met andere
werkgroepen en de CDJA-Raad een nieuwe
christendemocratische visie neerzette over
de uitdagingen die digitalisering met zich
meebrengt. Na een periode van intensief
vergaderen en schrijven konden wij in april in
debat gaan over het visiestuk Digitalisering van
de werkgroep DI en de CDJA-Raad. Uiteindelijk
konden wij een scherp visiestuk vaststellen,
waarin wij de Nederlandse regering en in het
bijzonder het CDA oproepen om meer aandacht
te hebben voor dit belangrijke onderwerp.
Digitalisering raakt ons allemaal, jong en oud.
Daarom moeten wij nu handelen met onder
meer een ministerie van Digitalisering en een
stevige aanpak van nepnieuws!
“Het eerste
hoogtepunt
van 2019 was
natuurlijk het
CDA-congres in
Amsterdam.”
Er werden dit jaar ook verkiezingen gehouden
voor de Provinciale Staten, de waterschappen
(maart) en het Europees Parlement (mei).
Bij alle drie de verkiezingen hebben wij ons
laten horen met veel jongerenkandidaten
en innovatieve standpunten.

“Bij alle drie de verkiezingen
hebben wij ons laten horen
met veel jongerenkandidaten
en innovatieve standpunten.”
Graag zoom ik in op de Europees Parlementsverkiezingen,
waarbij wij tijdens de campagne
met twee jongerenkandidaten (Jimmy Bastings
en Robert de Wit) een stevig jongerengeluid
lieten horen. Dat kon mede door het verkiezingsprogramma,
waar het CDJA ook aan heeft
bijgedragen. Zo pleitten wij voor het toegankelijker
maken van Erasmusprogramma’s voor
HBO’ers en MBO’ers en spraken wij ons uit tegen
transnationale lijsten. De kansen in Europa
moeten volgens het CDJA toegankelijk zijn voor
iedereen, maar subsidiariteit blijft onze belangrijkste
kernwaarde als het om de EU gaat. Daar
hebben wij ook voor gepleit tijdens de verschillende
conferenties van YEPP, de jongeren van
de Europese Volkspartij. In Praag (februari),
Wenen (april) en Valencia (september) hebben
wij met ons CDJA-geluid weer flink bijgedragen
aan het debat over de toekomst van Europa.
Tijdens ons eigen voorjaarscongres eind mei
werd het nieuwe grondslagendocument van
het CDJA aangenomen. Het was na zes jaar
geen nieuw grond slagenboekje weer tijd om
dit belangrijke document te
updaten en in een nieuw jasje te steken!
Onze kernwaarden solidariteit,
rentmeesterschap, publieke gerechtigheid
en gespreide verantwoordelijkheid zijn een
erfgoed van vorige generaties, maar zij
blijven onverminderd actueel. Met het nieuwe
grondslagenboekje hebben wij de komende
vijf jaar een brondocument waar wij
steeds weer uit kunnen putten.
Op 23 mei overhandigden wij samen met de
JOVD, de SGPJ en PerspectieF een manifest
over de NAVO aan CDA-minister Ank Bijleveld.
In dat manifest roepen wij de regering ertoe
op om pal te staan voor een sterke, eensgezinde
en op gedeelde waarden gebaseerde
NAVO. In een steeds onzekerdere internationale
politieke context, met een machtshongerig
Rusland en een opkomend China, verdient
de NAVO een nieuwe waardering.
Het was mooi om te zien dat de minister hier
enthousiast op reageerde en hier ook in de
Hannie van Leeuwenlezing in september
op terugkwam.
CDJA INSIDE
—
5

Op 27 en 28 juni namen wij met een mooie
fractie deel aan het PJO-Parlement, een
onderhandel- en debatsimulatie georganiseerd
in en rond de Tweede Kamer in samenwerking
met alle politieke jongerenorganisaties in
Nederland. Onze fractie was enthousiast en
fanatiek en wist al snel belangrijke posities te
verwerven en standpunten veilig te stellen. Met
een mooie centrumrechtse samenwerking van
JOVD, JFVD, SGPJ, PerspectieF en CDJA wisten
wij een voor het CDJA goed coalitieakkoord
vast te stellen. Volgend jaar hopen we weer
met een flinke delegatie mee te kunnen doen
aan het PJO-Parlement, dus meld je nu al
aan als je interesse hebt!
De ruggengraat van de politieke inhoud in
het CDJA blijft de maandelijkse werkgroepenavond.
Tijdens deze avond komen CDJA’ers
uit heel het land bijeen om met elkaar te
sparren en te debatteren over alle mogelijke
onderwerpen. Gedurende het afgelopen jaar
hebben we mogen zien dat de opkomst elke
werkgroepenavond gestaag toenam. De sfeer
is onverminderd positief en nieuwe leden
kunnen vol enthousiasme vanuit hun interesses
meteen meedoen. Het is dan ook niet gek dat er
in het afgelopen jaar zoveel resoluties, conceptresoluties
en andere stukken zijn besproken!
Op het moment van schrijven moet het nieuwe
politiek programma nog worden aangenomen.
Van maart tot oktober hebben we met de
werkgroepen en de politieke commissie hard
gewerkt om ons politiek programma te
vernieuwen en actualiseren. Het politiek
programma zal in de komende jaren ons
startdocument zijn bij het formuleren van
nieuwe standpunten. In het opstellen van het
visiestuk 2030 van het Wetenschappelijk
Instituut en richting de Tweede Kamerverkiezingen
willen wij ook vanuit dit programma
het jongerengeluid laten horen als het gaat
om de koers van het CDA!
Een jaaroverzicht is eigenlijk niet compleet
zonder vooruit te blikken op de toekomst. Er
zijn al volop plannen voor het komende jaar.
Zoals gezegd komen de Tweede Kamerverkiezingen
eraan, zijn er ontwikkelingen rond
het leenstelsel en willen we nieuwe visiestukken
schrijven over gewetensvrijheid en het sociaal
domein. Ook in 2020 gaan we hard aan de
bak om vanuit de inhoud een bijdrage te
leveren aan een mooier Nederland!
“De ruggengraat van de
politieke inhoud in het CDJA
blijft de maandelijkse
werkgroepenavond.”
CDJA INSIDE
—
6

FOTOPAGINA
Voorjaarscongres
—
7

Recensie
Het beste van 2019 - Boeken
die er dit jaar toe deden
Tekst Maurits Potappel en Roeland Spruyt Beeld Dirk Hol
Oek de Jong,
Zwarte schuur
CDA RECENSIE GEDACHTEGOED
—
8
Hoe wordt de mens zoals hij is? Is dat de
wereld, of de wil? Natuur, of cultuur? Worden
we gestuurd door wat in ons verankerd ligt of
door de omstandigheden, en wat is er zelf nog
te bepalen? In het nieuwste boek van Oek
de Jong (1952), Zwarte schuur, wordt een
literair antwoord gegeven.
Oek de Jong kunt u kennen van Opwaaiende
zomerjurken, Hokwerda’s kind en Pier en
oceaan, boeken waarin altijd de vraag centraal
staat wat de mens drijft, hoe het sociale wezen
zich beweegt en hoe hij tot beslissingen
en gedragingen komt.
Zwarte schuur is hierop geen uitzondering.
Hoofdfiguur in deze roman is Maris Coppoolse,
gevierd kunstenaar die zojuist een
overzichtstentoonstelling in het Stedelijk
Museum Amsterdam heeft geopend, die
meteen goed ontvangen wordt.
Een week na de opening publiceert een
journalist een verhaal dat zich afspeelt rondom
een viertienjarige Maris, ergens in de Zeeuwse
klei, een zwarte schuur, en een meisje met
levenloze ogen. Na 45 jaar wordt Maris er nog
steeds hevig door getroffen; het altijd verstopt
hebbend, lijkt hij nu genadeloos ingerekend te
worden door het verleden.
Hoe wordt de mens een mens zoals Maris?
Door een meisje op de grond van een
zwarte schuur? Door een Zeeuws verleden?
Door een mishandeling? Door de natuur,
of toch de cultuur?

Alexis de Tocqueville,
Het Ancien Regime en de Revolutie
Adam Smith,
De welvaart van landen
Alexis de Tocqueville (1805 – 1859) is een van
de bekendste en interessantste denkers van
de negentiende eeuw, en zonder enige twijfel
de belangrijkste denker als het om de
fundamentele doordenking van de moderne,
democratische maatschappij gaat. Het lezen
van Tocqueville kan dan ook gezien worden als
hét instrument om de samenleving waarin wij
leven, en vooral ook onszelf te leren begrijpen.
Dat lezen van Tocqueville, en daarmee het
begrijpen van onze ziel, is eenvoudiger
geworden nu Het Ancien Régime en de Revolutie
voor het eerst in het Nederlands is vertaald.
Mocht u bij het lezen van deze titel denken
dat het boek enkel een vertoog is over de
Franse Revolutie, dan heeft u het mis. Het boek
is veel meer, en vooral een historisch essay
over de oorzaken van de Franse Revolutie,
een beschrijving van de spanning tussen
fundamentele vrijheid en gelijkheid, en van de
onvermijdelijkheid van democratische terreur.
Tocqueville is een telg uit een Normandisch
adellijk geslacht, zijn familie heeft tijdens de
Franse Revolutie en de terreur die daarop volgde
geleden en niet weinigen werden geguillotineerd.
U kunt begrijpen dat Tocqueville enige reserves
had ten opzichte van de nieuwe democratische
orde, en toch is Tocqueville bovenmatig
geïnteresseerd in de betekenis van de nieuwe
ontwikkelingen. Bovendien is hij doordrongen
van het feit dat de Franse Revolutie en de
democratische gevolgen daarvan niet zomaar
losstaande gebeurtenissen waren, maar eerder
resultaten van eeuwenlange ontwikkelingen
die móesten leiden tot de pijnlijke geboorte
van deze fundamentele omwenteling en ‘de
triomf van de gelijkheid’. Levend in een tijd
waarin de oude samenleving niet definitief
was weggevaagd en waarin de nieuwe,
democratische, en volstrekt egalitaire orde ook
nog niet was volgroeid, was het de zesentwintigjarige
edelman die een ontwikkeling van maar
liefst acht eeuwen tot een slotakkoord zag
komen en in die ontwikkeling de hand van de
Voorzienigheid zelf zag. Voor Tocqueville reden
om de democratie en de daarbij horende sociale
gelijkheid ‘als een voldongen feit te aanvaarden’.
In deze prachtige vertaling zijn al de oorzaken
te lezen, wordt een historisch beeld geschetst
en wordt duidelijk hoe wij zijn geworden
hoe wij nu zijn.
Adam Smith (1723 – 1790) staat sinds jaar en
dag bekend als de econoom die de vrije markt
heeft uitgevonden, en die heden ten dage met
beschuldigende vinger wordt aangewezen voor
de puinhopen van anderhalve eeuw kapitalisme.
En dat is niet helemaal terecht.
De Schotse econoom en moraalfilosoof liet in
1759 The Theory of Moral Sentiments van zijn
hand verschijnen, in 1776 (het jaar van de
Amerikaanse onafhankelijkheid) door The
Wealth of Nations gevolgd, waarmee hij zijn
naam vestigde als grondlegger van het
marktdenken en het liberalisme. Hij is daarmee
een van de grootste denkers die zich, reeds
aan de vooravond van de Industriële Revolutie,
bezighield met de oorsprong van geld, het
belang van loon, de verdeling van arbeid, een
internationale vrije markt, winst en schuld.
Wat nooit is opgenomen in de commentaren
over Adam Smith, is dat Smith ook een zeer
belangrijke moraalfilosoof was en zich evenzeer
bezighield met kwesties als rechtvaardigheid
binnen het economische systeem, de verdeling
tussen private en publieke werken en de
geschiedenis van de kapitalistische samenleving.
Zeker vanwege dit laatste aspect,
dat steeds verder ondergesneeuwd is geraakt,
is het van het grootste belang dit standaardwerk
der economie te bestuderen.
“In deze
prachtige
vertaling zijn al
de oorzaken te
lezen, wordt een
historisch beeld
geschetst en
wordt duidelijk
hoe wij zijn
geworden hoe
wij nu zijn.”
RECENSIE
—
9

Govert Buijs,
Waarom werken we zo hard?
Aristoteles,
De staatsinrichting van Athene
Op de afgelopen zomerschool van het CDJA
bespraken we het boek ‘Waarom werken we zo
hard?’ van Govert Buijs. Govert Buijs is hoogleraar
op de Goldschmeding leerstoel ‘economie
& samenleving’ aan de Vrije Universiteit.
In dit boek signaleert Buijs dat er iets vreemds
aan de hand is in onze economie. Veel mensen
werken om te werken en drukken hun identiteit
uit in hun beroep of waarderen zichzelf en
anderen aan de hand van hun salaris. Dit is
onderdeel van een bredere trend in het Westen
waarbij de economie gebaseerd is op het idee
van de vrije markt. Het ‘succes’ van de groei van
welvaart heeft er tegelijkertijd voor gezorgd
dat de aarde en de mens overbelast raken.
Buijs stelt daarom voor om de economie anders
in te richten, niet meer op basis van prestaties en
groei maar op basis van relaties, doel van
de arbeid en vreugde in de arbeid. Dit noemt
hij een economie van vreugde die niet ten
dienste staat van de groei op zich, maar van
het goede leven voor de mens.
Het boek is onderdeel van een doordenking
van de economie waar verschillende CDA’ers in
Nederland aan deelnemen. Zo verscheen bij het
WI het rapport Bloei en Groei. Een christendemocratische
visie op de economie (2015) van
drs. Paul Schenderling. Ook vond afgelopen
maand de dubbeloratie over het belang van
theologie voor de economie plaats door prof.
Van Geest en prof. Bovenberg. Duidelijk is dat er
behoefte is aan een andere visie op de economie
en dit boek kan een aanzet bieden voor een doordenking
van de vragen die hiermee verbonden
zijn. Vooral voor economen die affiniteit hebben
met het christendemocratisch gedachtegoed
is dit boek de moeite van het lezen waard.
In de Staatsinrichting van Athene wordt voor het
eerst een Nederlandse vertaling weergegeven
van de Griekse tekst ‘De Atheense Politeia’. Dit
is een tekst van de Griekse filosoof Aristoteles
(384-322 v. Chr.). Aristoteles was een leerling
van Plato (427-347 v. Chr.), de grondlegger
van de (politieke) filosofie.
Aristoteles heeft geschreven over een breed
scala van onderwerpen: metafysica, fysica,
ethiek, recht en politiek. In de Staatsinrichting
van Athene (geschreven tussen 330 en 324 v.
Chr.) gaat Aristoteles in op de constitutie van
de Atheense democratie. De democratie is
in feite maar tweemaal in de geschiedenis
voor gekomen, in onze tijd en in de tijd
van Plato en Aristoteles.
Het is dus van belang om te begrijpen hoe de
democratie opkwam, in stand werd gehouden,
werd ingericht en uiteindelijk ten onder is
gegaan. Aristoteles heeft onderzocht waaruit
een democratie bestaat, wat haar voorwaarden
zijn en wat alternatieve staats inrichtingen zijn.
Hij onderzocht daarnaast zo’n 170 verschillende
andere staatsinrichtingen. In de Staatsinrichting
van Athene geeft Aristoteles weer wat de
geschiedenis is van de Atheense democratie tot
aan het herstel van de democratie in 403 v. Chr.
Op grond van deze tekst heeft Aristoteles zijn
beroemde werk, de Politica, geschreven. Hierin
geeft hij, net als Plato doet in de Politeia, een
eigen weergave van zijn ‘ideale staat’. Lang werd
gedacht dat de tekst van de Staatsinrichting
van Athene verloren was gegaan in het proces
van overlevering tussen de oudheid en de
middeleeuwen. In de negentiende eeuw werd
de tekst opeens ontdekt in Egypte.
Nu is er naast een Engelse vertaling van de
Griekse tekst ook een Nederlandse vertaling.
De tekst is voorzien van commentaar en ingeleid
door Ton Kessels en Josine Blok en de moeite
van het lezen waard.
RECENSIE
—
10
“Het ‘succes’ van de
groei van welvaart
heeft er tegelijkertijd
voor gezorgd dat de
aarde en de mens
overbelast raken.”

Opinie
2019: Het jaar van
Europa’s geopolitieke
bewustwording
Tekst Jacob van de Beeten Beeld Dirk Hol
„De NAVO is hersendood”. De Franse president Macron stelt het klip en klaar:
Europa moet op eigen benen leren staan, want op de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie kan anno 2019 niet langer gerekend worden. De uitspraak
van Macron is onderdeel van een trend waarin een van de belangrijkste pijlers
van de naoorlogse trans-Atlantische orde in toenemende mate ter discussie wordt
gesteld. Volgens velen staat Europa er meer en meer alleen voor en is de hulp van
de Verenigde Staten niet langer vanzelfsprekend. Deze verandering vereist een
fundamentele omslag in het denken over Europa en haar plaats in de wereld.
Met name dient Europa haar economische macht beter aan te wenden
om (geo)politieke doelen te verwezenlijken.
President Trump werd in 2018 door een
verslaggever van Fox News gevraagd waarom
Amerikaanse soldaten zouden moeten sterven
om het NAVO-lid Montenegro te verdedigen.
Zijn antwoord was veelbetekenend: ‘die vraag
heb ik mij zelf ook gesteld’ (The Washington
Post 19 juli 2018). Sinds het aantreden van
Trump in 2016, staat de NAVO steeds vaker
ter discussie. Dit heeft voor een groot deel te
maken met wat Trump zegt, zoals de
uitspraak over Montenegro, maar ook met
wat hij niet zegt. Op een bijeenkomst op het
NAVO­ hoofdkwartier in 2017, weigerde hij te
bevestigen dat de VS op de bres zal springen bij
een gewapende aanval op een NAVO­ lidstaat.
Tegelijkertijd is het kortzichtig om te denken
dat het voortbestaan van NAVO alleen ter
discussie staat door de verkiezing van Trump.
Het belang en het bestaansrecht van de
Noord-Atlantische alliantie is sinds de val van
de Berlijnse muur niet meer vanzelfsprekend;
bovendien is er al een langere tijd een
ver schuiving binnen het Amerikaanse buitenlandbeleid
gaande, dat zich steeds minder op
Europa en Rusland, en juist meer op Azië richt.
“Europa moet
op eigen benen
leren staan.”
Voor 1989 bestond de wereld uit het Westen
en het Oosten, uit kapitalisten en communisten,
uit vrije democratieën en autoritaire regimes.
De NAVO verenigde de liberale westerse
democratieën in één blok tegenover de
Sovjet-Unie en haar satellietstaten, die als
tegenhanger van de NAVO het Warschaupact
sloten. Met de val van de muur in november
1989 kwam aan dit overzichtelijke
wereldbeeld een einde.
OPINIE
—
11

“Tot op heden denkt de
Europese Unie vooral in termen
als mensenrechten, waarden en
ontwikkelingssamenwerking,
kortom, in soft power.”
OPINIE
—
12
Sommige commentatoren zagen hierin een
duidelijk triomf van het Westerse wereldbeeld:
zo sprak Francis Fukuyama over het ‘eind van
de geschiedenis’. Daarmee bedoelde hij dat
de strijd tussen de verschillende moderne
ideologieën en wereldbeelden ten einde was
gekomen. Zowel het fascisme als het communisme
hadden zichzelf gediskwalificeerd,
en daarmee bleef het liberalisme als duidelijke
winnaar over. Fukuyama dacht dat het liberaaldemocratische
staatsmodel wereldwijd
overgenomen zou worden. Daarmee is het
al sinds 1989 de vraag wat de waarde van de
NAVO nog is – welke bestaansreden heeft een
militair bondgenootschap in een wereld waarin
geen vijanden meer bestaan? Het is deze
vraag waarop de NAVO nu, 30 jaar na de val
van de Berlijnse muur, nog altijd geen
antwoord heeft gevonden.
Daarnaast houden de Verenigde Staten zich
steeds minder bezig met Europa en steeds
meer met Azië. Sinds de val van de muur is
Europa steeds minder een strategische
prioriteit voor de Amerikanen – de belangrijkste
geopolitieke ontwikkelingen vinden plaats in
het Oosten. India ontpopt zich steeds meer
als een potentiele wereldmacht en China
gedraagt zich steeds assertiever in regionale
en mondiale aangelegenheden. Dit is met name
duidelijk in de kwestie van de Zuid-Chinese zee.
China beschouwt dit gebied als onderdeel
van haar territoriale wateren en economische
invloedssfeer. Het heeft inmiddels verschillende
kunstmatige eilanden gecreëerd waarop
militaire basissen zijn gebouwd om deze
aanspraken letterlijk van kracht te kunnen
voorzien. De Verenigde Staten bekijken
deze ontwikkelingen met argusogen, omdat
daarmee hun economische en geopolitieke
positie in deze regio onder druk komt te staan.
Problemen die voor Europa veel minder gelden.
Om deze reden neemt het belang van de
NAVO af. Tegelijkertijd dient zich voor Europa
een hele rits van nieuwe problemen aan –
zoals de immigratie-crisis door de oorlog in
Syrië en de instabiliteit in Noord-Afrika
en de annexatie van de Krim door Rusland –
waar een geopolitiek antwoord op dient te
komen. Tot op heden is het antwoord van de
EU en haar lidstaten gebrekkig gebleken en
voor een deel zijn deze crises zelfs op het
eigen handelen terug te herleiden.
Zo is de voortdurende instabiliteit in Libië,
waardoor mensensmokkelaars daar vrij spel
hebben, niet los te zien van de inmenging van
de NAVO (met name Frankrijk, het Verenigd
Koninkrijk en de Verenigde Staten) in de
Libische burgeroorlog. Deze ingreep was
gerechtvaardigd en noodzakelijk, er stonden
veel burgerlevens op het spel, en leidde ertoe
dat de autoritaire leider Qadhafi het veld
ruimde. Nadien is er echter geen strategie
ontwikkeld om het land te stabiliseren en tot
op de dag van vandaag vechten rivaliserende
facties om de macht.
Zoals Luuk van Middelaar in zijn boek De
Nieuwe politiek van Europa terecht aanstipt,
ontbreekt het Europa aan een realistische
buitenlandstrategie. Tot op heden denkt de
Europese Unie vooral in termen als
mensenrechten, waarden en
ontwikkelingssamen werking, kortom, in
soft power, en nog onvoldoende in termen
van macht, geopolitiek en strategie, oftewel
hardpower. Macrons waarschuwing dient in
dit perspectief bezien te worden als een roep
om meer Europese geopolitieke bewustwording.
In zijn eigen woorden, het is tijd dat Europa
‘wakker wordt’. Wat zou dit concreet
kunnen betekenen?
Ten eerste kan Europa de NAVO niet compleet
afschrijven. Macron verklaarde haar dan wel
hersendood, maar daar waren Bundeskanzlerin
Merkel en verschillende andere Europese
regeringsleiders het niet mee eens (NRC
8 november 2019). Ook de feiten weerspreken
dit: nog altijd zijn er bijna 40.000 Amerikaanse
soldaten in Europa gelegerd, waarvan het
merendeel in Duitsland (Factsheet U.S.
Army Europe 7 juni 2019). Amerika blijft
een belangrijke bondgenoot.

Wel is het belangrijk dat Europa ook een eigen
(regionale) buitenlandstrategie ontwikkelt.
Het is overduidelijk dat ontwikkelingen in
Noord-Afrika en het Midden-Oosten van groot
belang zijn voor de stabiliteit en veiligheid van
Europa. De EU en haar lidstaten zullen zich dus
actief met de ontwikkelingen in deze regio’s
moeten bemoeien – de situatie in Syrië is
te belangrijk om aan Teheran, Moskou
en Washington over te laten.
Macrons roep om een Europese
interventiemacht is vanuit dit perspectief
goed verklaarbaar – tot op heden beperkt dit
initiatief zich tot nauwere militaire afstemming
en samenwerking tussen een aantal EU-landen
(waaronder ook Nederland en Duitsland),
maar het is voorstelbaar dat in de toekomst
ook een centraal aangestuurde interventiemacht
wordt gecreëerd.
Ook dichter bij huis dienen geopolitieke
overwegingen een grotere rol te spelen:
verschillende Balkanlanden zijn inmiddels
de wacht aangezet in hun verzoek om lid te
worden van de EU. Het gevolg daarvan is dat
landen als Rusland en Saoedi-Arabië hun
invloed in deze ‘achtertuin’ – of beter nog:
voortuin – van Europa vergroten. Ook hier heeft
Europa nog geen antwoord op. Tot slot kan de
EU ook buiten de eigen regio nieuwe vrienden
en bondgenoten zoeken: het vrijhandelsverdrag
met het Zuid-Amerikaanse handelsblok
MERCOSUR is daarvan een goed voorbeeld.
Daarnaast dient Europa zich ook te realiseren
dat economische macht als echte macht kan
worden gebruikt. Economisch gezien zijn de
EU en haar lidstaten een wereldmacht; niet
alleen worden Europese regels tot ver buiten
de Europese landsgrenzen gevolgd, ook zijn vele
landen voor hun welvaart in belangrijke mate
van de EU afhankelijk. Een goed voorbeeld
daarvan is Turkije, dat economisch veel baat
heeft bij het associatieverdrag met de EU.
Vanuit dit perspectief is het dan ook moeilijk te
ver klaren dat de EU zich ten tijde van de vluchtelingencrisis
door Turkije in de tang liet nemen en
een ‘vluchtelingendeal’ sloot die zowel moreel
als inhoudelijk een dubieus karakter had.
“Het is tijd
dat Europa
‘wakker wordt’.”
Kortom, voor de EU en haar lidstaten is werk
aan de winkel. Op het wereldtoneel van de
21ste eeuw is meer afstemming en eenheid een
voorwaarde om met de andere grootmachten
aan tafel te zitten. Om nog eenmaal met Macron
te spreken, Europa kan het zich niet veroorloven
om uitsluitend in termen van verdeeldheid te
denken, maar dient een visie te ontwikkelen
die uitgaat van Europese soevereiniteit.
OPINIE
—
13

FOTOPAGINA
Najaarscongres
—
14

CDJA Inside
Lokale, regionale en
landelijke activiteiten
Tekst Renate Wijmenga Beeld Dirk Hol
Een laatste papieren Interruptie vraagt natuurlijk om een mooi overzicht,
voor nu en voor een later moment als je dit blad weer eens openslaat.
Want elke keer als ik op het partijbureau een oude Interruptie opensla,
blijft het me op een positieve manier verrassen hoe weinig er veranderd is
aan de activiteiten van onze vereniging. Net als toen organiseren we nu nog
altijd allerlei sociale maar ook politiek inhoudelijke activiteiten, borrelen we
samen en gaan we op werkbezoeken. Het enige wat is veranderd, is de
hoeveelheid gel in het haar van de mannen (een pak dragen ze nog steeds)
en de outfits van de dames. Dus daarom als herinnering voor later ook een
goed overzicht van wat wij samen het afgelopen jaar hebben klaargespeeld.
Kijk en vergelijk daarbij natuurlijk ook goed de foto’s, we gaan heus met
onze tijd mee. Laat ik beginnen bij het hart van onze vereniging,
de lokale afdelingen en hun activiteiten.
CDJA INSIDE
—
16
Het mooie van het besturen van deze
vereniging is, voor mij persoonlijk, dat je naast
het bezoeken en organiseren van grote
landelijke activiteiten, ook goed zicht hebt op
alle lokale activiteiten. Samen organiseren de
lokale afdelingen elk jaar rond de 200
activiteiten. Elke week als ik een overzicht
doorstuur naar mijn medebestuursleden, we
proberen natuurlijk zoveel mogelijk aanwezig
te zijn bij alle lokale activiteiten, vind ik het
mooi om te zien dat ik elke dag wel ergens in
het land een CDJA-activiteit bij kan wonen.
Voor ieder wat wils, want het aanbod aan
activiteiten is variabel; alles komt voorbij.
Van een interessant gesprek met een Kamerlid,
tot een PJO-karaoke en van een training in
onderhandelen tot een bierproeverij. Elk lid
wordt bediend én elke activiteit trekt tussen
de vijf en dertig mensen. Ik kan niet anders
zeggen dan dat ik trots ben op onze afdelingen
en ik enorm blij word van het zien van de lange
lijst aan activiteiten aan het einde van elke
nieuwsbrief. Het CDJA bruist! Maar wie kunnen
nu beter een inzicht geven in die lokale
activiteiten, dan de lokale bestuurders zelf?
Daarom komen er hier twee aan het woord.
Marieke Pronk, CDJA Rotterdam
“Tegenwoordig kan het soms best wel moeilijk
zijn om CDJA-leden, of jongeren in het
algemeen, te triggeren om naar jouw activiteit
te komen. Want wat heeft het voor hen als
toegevoegde waarde? Er zijn immers nog zoveel
andere, ook leuke en interessante, activiteiten.
Ook in Rotterdam stellen we onszelf deze vraag
regelmatig. De ene keer lukt het beter dan de
andere keer om onze leden aan te spreken.
Tijdens de intromarkt op de Eurekaweek
merkten we heel erg dat er vooral behoefte
is naar informatieve, inhoudelijke avonden
omdat, zo stelden wij, ze vast wel genoeg
plekken hebben om te borrelen. Nu wil ik niet
zeggen dat borrelavonden of borrelmomenten
na een activiteit onzin zijn. Het gaat er dan
om dat je er een actueel thema aan verbindt,
waarover je met elkaar kunt discussiëren
om de eerdergenoemde ’toegevoegde
waarde’ te creëren.
Belangrijk blijft denk ik om de balans tussen
informatief, inhoudelijk en informeel te vinden.
In Rotterdam doen we dit door verschillende
“Politieke Café’s” met mensen uit verschillende
bestuurslagen (Rutger Ploum, Ben Knapen,
Wytske de Pater-Postma, Sven de Langen, etc.)
te organiseren, maar ook door een
introductieactiviteit met Jeux de Boules
(inmiddels weer helemaal hip) en een
Pizzaparty te houden. Het blijft vooral
belangrijk altijd je enthousiasme richting je
leden te uiten en ook na een wat tegenvallende
opkomst gewoon weer door te pakken en iets
nieuws te organiseren. Sommigen hebben iets
langer de tijd nodig om de stap te zetten en
naar een activiteit te komen. Wat die drempel
ook kan verlagen is door leden persoonlijk te
benaderen door een avondje allemaal leden
te gaan bellen. Dit hebben Anna, Esther en ik
(Marieke) afgelopen voorjaar gedaan en dat
sloeg best wel goed aan.”

Esther Francke, CDJA Zeeland
“Het CDJA Zeeland is een kleine, maar
hele actieve afdeling. We hebben ongeveer
veertig leden, maar daarvan zijn er zeker
wel 25-30 actief betrokken bij de afdeling.
Dit is een goede basis om leuke activiteiten
neer te zetten.
Daarnaast heeft Zeeland ook wel zijn
uitdagingen. Zeeland is dunbevolkt en bestaat
uit dertien gemeenten verdeeld over zes
(schier)eilanden. Grote delen hiervan zijn niet
of nauwelijks met het OV te bereiken. Met de
auto doe je er ook makkelijk twee uur over om
van de ene kant van de provincie naar de
andere kant te komen. Onze leden wonen ook
verspreid over heel de provincie, dus het is
altijd een afweging waar de activiteiten
georganiseerd moeten worden (maar met
carpoolen is vaak veel op te lossen).
In mijn visie hebben de activiteiten van
de lokale CDJA-afdeling in Zeeland een
drietal doelen.
1. Het kader actief houden.
Wij hebben in Zeeland echt de luxepositie dat
we een relatief groot en actief kader hebben.
Dit houd ik graag zo, want dat is wel cruciaal
voor het voortbestaan van de afdeling.
Daarom organiseren we een aantal activiteiten
in het jaar die vooral bedoeld zijn om sociale
contacten aan te halen en te verstevigen.
Zo hebben we de afgelopen 2 jaar de volgende
activiteiten jaarlijks georganiseerd:
• Een studiereis: dit jaar naar Sint-Petersburg
en afgelopen jaar naar Londen;
• Een zomerfeest;
• Een Nieuwjaarsborrel;
• Daarnaast worden er nog vele dingen
informeel door de leden opgepakt.
2. Ledenwerving
Het CDA doet het heel goed in Zeeland, op de
enige plek in Nederland is het CDA in Zeeland
gegroeid in de afgelopen jaren, maar het
ledenbestand van het CDA is vooral nog steeds
heel grijs. Daarom zijn we in juli 2019 een reeks
activiteiten gestart om nieuwe leden te werven.
Dit gaan we doen door in de komende +/-
anderhalf jaar in elke Zeeuwse gemeente een
activiteit te organiseren (13 in totaal). Het liefst
in samenwerking met de lokale CDA-afdeling.
De aftrap van deze reeks was eind september in
Terneuzen met een meet & greet Local Politics.
Op deze activiteit hadden we een wethouder en
een aantal raadsleden uitgenodigd om wat te
vertellen over hun werk en hoe de lokale politiek
in elkaar steekt. In november stond de volgende
activiteit op de planning in samenwerking
met het CDA Middelburg, een meet & greet:
European Politics met Tom Berendsen.
3. (Politiek)ontwikkeling
Niet onbelangrijk, activiteiten voor de ( politieke)
ontwikkeling van onze leden. Deze activiteiten
worden op incidentele basis georganiseerd,
vaak in samenwerking met het CDA Zeeland.
Voorbeelden lopen uiteen van een politiek café
met een regionale politiek verslaggever tot een
thema-avond over zinvolle digitalisering.
Daarnaast worden er voor nieuwe en minder
politiek ervaren leden altijd mee loopdagen
met onze Zeeuwse politici geregeld.”
Voor mij als verantwoordelijk DB’er is dit jaar
extra geslaagd, omdat zoveel afdelingen lokaal
zo actief zijn geweest. Elke week weer nieuwe
leuke activiteiten en elke afdeling deed wat
het beste bij de eigen afdeling paste. Mijn
hoop voor de toekomst is dat elke afdeling de
afweging blijft maken wat voor hun afdeling het
beste werkt. Dat kan de ene keer inhoudelijker
zijn dan de andere keer, luister naar waar je
leden behoefte aan hebben en waar ze graag
vrienden mee naar toe nemen. Wees trots
op wat je samen hebt neergezet.
Mijn ervaring in de afgelopen vier jaar CDJA
heeft laten zien dat eigenlijk alle afdelingen
ups en downs kennen, dus zit vooral niet bij
de pakken neer als het een periode wat minder
gaat. Neem een voorbeeld aan CDJA Fryslân,
die met een bestuur met twee man sterk weer
naar een bruisende afdeling zijn gegaan en met
een busje vol samen naar het CDA-congres
toekwamen en notabene het volgend
congres zullen gaan organiseren!
“Het enige wat is veranderd, is de
hoeveelheid gel in het haar van de
mannen (een pak dragen ze nog
steeds) en de outfits van de dames.”

Landelijke activiteiten
Naast de activiteiten van onze lokale toppers
organiseren we als landelijk bestuur natuurlijk
ook nationale activiteiten voor onze leden en
ook daar zit weer de nodige variatie in. Het is
namelijk altijd schipperen tussen het zijn van
een vereniging voor leden en het tegelijkertijd
zijn van een politieke partij. Je dient daarmee
twee welbekende doelen: PARTY & POLITICS.
Het ene lid voelt meer voor de politieke inhoud
en ziet daarom graag de activiteiten gevuld
met de nodige discussies over politieke koers
en de keuzes die daarin gemaakt worden, de
ander ziet politiek vooral als goed gespreksonderwerp
voor bij die borrel. Voor ons de taak
om daar de nodige afwegingen in te maken
en om iedereen te voorzien.
Deze activiteiten proberen we afwisselend
centraal of provinciaal aan te pakken. Het kan
soms een juiste keus zijn om een actieve lokale
afdeling te bezoeken met een landelijke
activiteit, ook omdat de lokale afdeling het
beste zicht heeft op goede, grotere locaties.
De locatie van het congres ligt in handen van
het Algemeen Bestuur en hangt ook af van
welke afdeling een bid indient om een congres
te organiseren. Op die manier houden we het
centraal en lokaal tegelijk. Natuurlijk proberen
we ook als landelijk bestuur, uit naam van onze
voorzitter, de grote politieke namen van dat
moment binnen te hengelen, zowel voor het
congres als voor andere landelijke activiteiten.
Naast grote namen en een goede locatie,
hebben we ook zoveel mogelijk structuur in
deze activiteiten, zodat je weet dat als je het
ene jaar de activiteit gemist hebt, dit het
volgende jaar rond dezelfde datum weer
plaatsvindt! Maar alleen leuke politici volgens
een vast recept in een zaaltje gooien is
natuurlijk maar de helft van wat onze landelijke
activiteiten een succes maakt. Persoonlijk is
voor mij een van de beste redenen om
activiteiten te bezoeken, ongeacht waar je
naar toe gaat, dat er altijd een goede mix is
van leuke oudgedienden, nieuwe gezichten die
je wilt leren kennen en natuurlijk de vaste kern
die niet weg te slaan is bij de activiteiten.
CDJA INSIDE
Naast de zomeractiviteit, de vrijwilligersmaand,
de introductiedagen en de CDA-congressen,
zou ik drie activiteiten, die alle drie tweemaal
per jaar plaatsvinden, graag willen uitlichten.
Niet alleen omdat het mijn persoonlijke
favorieten zijn door de perfecte combinatie
van Party & Politics, maar ook omdat dit voor
mij een mooie samenvatting is van ons politieke
jaar. Een jaar geen activiteit bezocht van het
CDJA, is toch echt een jaar politiek niet geleefd.
—
18

Congres
Natuurlijk is de nummer 1 activiteit het congres.
Als halfjaarlijks hoogtepunt wordt door veel van
onze leden niet voor niets het CDJA-congres
genoemd. Mijn teller staat na Middelburg op
negen en ik denk dat ik over elk congres wel
een sterk verhaal kan vertellen. Natuurlijk heeft
iedereen zijn eigen beeld van wat een goed
congres tot een goed congres maakt, maar
ik heb het voorrecht dit stukje te schrijven,
dus krijg je mijn perceptie.
“Het CDJA
bruist!”
Het mooiste van het congres vind ik de gouden
combinatie van wat ik hierboven beschreven
heb: politieke inhoud, goede discussies en het
feest dat tot in de late uurtjes doorgaat.
Waarna natuurlijk iedereen weer braaf om
9:30 in de plenaire zaal zit om verder te gaan
met het inhoudelijke deel. De participatie van
alle leden bij de interruptiemicrofoon (en niet
alleen voor je nieuwe profielfoto), en de
hilarische en serieuze resoluties die worden
ingediend door afdelingen. Klappen achterin
de zaal kan een resolutie maken of kraken en
voor een goede ludieke actie met voedsel
deinzen we niet terug. Hier komen de echte
lobbyisten en spindoktoren naar boven.
Het feit dat we echt in gesprek kunnen met
onze en andere politici, we elkaar in de haren
kunnen vliegen terwijl onze minister van
financiën de zaal betreedt en echte discussies
plaats vinden aan de bar, om vervolgens op de
feestlocatie toch samen de polonaise te dansen
en arm in arm mee te zingen met André Hazes,
geeft aan hoe vertrouwd we met elkaar en
onze gebruiken zijn geraakt.
Wat is leuker dan 24 uur optrekken met al je
vrienden uit dezelfde politieke bubbel en met
hen actuele en minder actuele standpunten
bediscussiëren om vervolgens deze discussies
nog eens dunnetjes over te doen met een
biertje in de hand? Daarnaast zijn het
natuurlijk de pittige discussies, het eeuwig
zeiken op het DB en hun ingenomen standpunt
en de smeuïge roddels na afloop wat dit tot een
ongekend succes maakt onder onze leden
en dat – hoop ik - ook altijd zal blijven!
Borrel met Buma en HvL lezing
Twee andere succesvolle activiteiten zijn de
lezingen bij de Nieuwjaarsborrel van Sybrand
Buma en de opening van het politieke jaar,
de Hannie van Leeuwenlezing.
Bij beide activiteiten was ruim zestig man
aanwezig, iets waar we bijvoorbeeld met het
zaaltje in Amsterdam geen rekening mee
hadden gehouden. De verwachting was een
lagere opkomst vanwege de locatie, omdat
de activiteit plaatsvond in het Sodom en
Gomorra van Nederland, een stad waar
sommige CDJA’ers een wat moeilijke relatie
mee hebben, Amsterdam. Ter compensatie
hadden we wel de Buum, aka Sybrand Buma,
als gastspreker geregeld en kwamen jullie
in grote getalen opdagen.
Gelukkig voor sommigen vond de Hannie van
Leeuwenlezing plaats in een centralere stad,
namelijk Utrecht. En ook daar was de opkomst
groot en de borrel gezellig. Traditioneel was
de spreker van de lezing een topvrouw uit onze
politieke gelederen, vorig jaar was dat Esther
de Lange, deze keer was de spreker onze
minister van Defensie Ank Bijleveld. Vragen
konden vrijelijk op haar worden afgevuurd en
ze gaf scherp antwoord op alle nieuwsgierige
vragen. De borrel werd traditioneel afgesloten
met enkele danspassen in de sociëteit.
“Wat is leuker
dan 24 uur
optrekken met
al je vrienden uit
dezelfde politieke
bubbel en met
hen actuele en
minder actuele
standpunten
bediscussiëren?”
CDJA INSIDE
—
19

Introductieweekend
Een persoonlijke favoriet die ik niet mag
vergeten zijn de introductieweekenden. Dit
weekend wordt altijd goed bezocht en is de
ideale kennismaking met de vereniging, het
bestuur en andere nieuwe leden. Met een goede
opkomst en een bekend recept, ben ik tevreden
als ik de deelnemers bij latere activiteiten weer
terugzie. Zelfs na drie keer het introductieweekend
georganiseerd te hebben, ben ik er
nog niet klaar mee. Ook niet met de geweldige
rondleiding die Ernst ons altijd geeft en de leuke
plaatjes die Dirk daar dan weer van schiet.
De invulling werkt en de deelnemers verrassen
me elke keer opnieuw. Het mooie van het
organiseren van zo’n weekend vind ik dat je op
het eerste moment van ontmoeten nog onwennig
bij de piano staat en iedereen wat terughoudend
is in de grappen die gemaakt worden,
waar je na een fantastisch grappige rondleiding
en borrelen het idee hebt dat je elkaar al veel
langer kent. Ik geniet van de dancemoves en
de gesprekken over de vereniging en de politiek
die je tot in de late uurtjes met elkaar voert.
De volgende ochtend heeft natuurlijk iedereen
stralend geslapen in de fantastische bedden
van het hostel en zijn ze klaar om een nieuwe
mooie dag met elkaar te beleven. Na nog meer
CDJA-indoctrinatie en een debatcursus gaat
iedereen moe maar voldaan weer naar huis.
Het weekend is voor ons natuurlijk pas echt
geslaagd als bij een volgende werkgroepenavond
of lokale activiteit een aantal van
deze leden van het introweekend weer op komt
dagen. Nog leuker is het als ze elkaar opgeven
als kamergenoot op het congres. Dan weet je
dat echte vriendschappen zijn ontstaan!
Lieve leden, we hebben een prachtjaar achter
de rug. We mogen trots zijn op wat we samen
hebben neergezet. Laten we voor tenminste
nog eens veertig jaar zo doorgaan.
OPINIE
—
20
“Het weekend is voor ons
natuurlijk pas echt geslaagd als
bij een volgende werkgroepenavond
of lokale activiteit een
aantal van deze leden van het
introweekend weer op komt dagen.”

Column
Zij aan zij
Tekst Rutger Ploum Beeld Dirk Hol
1.200 CDA´ers bezochten het CDA-congres AppèlXL om samen na te denken over
het Nederland van 2030. Ik hoop dat jullie het net zo inspirerend vonden als ik.
Al direct toen de aanmelding openging, was te merken dat we hier allemaal zin
in hadden. Om met elkaar in interactieve sessies te praten over de lange
termijn koers van onze partij en Nederland.
Het Wetenschappelijk Instituut heeft op
verzoek van het partijbestuur een visie voor
de middellange termijn geschreven. Een
perspectief waarin we bouwen aan een
samenleving waar mensen niet tegenover
elkaar staan maar naast elkaar. Voorbij de
polarisatie en de ´ikke-ikke´ cultuur. Een land
waar we rekening houden met elkaar, met
waarden en normen. Niet wij of zij, maar zij
aan zij. Een zij aan zij maatschappij!
‘Zij aan zij’ is geschreven voor de generatie
2030, aan de jongeren die nu ongeveer 20 jaar
oud zijn. Dus voor jullie! Wat mij opvalt, is het
grote aantal CDJA´ers dat meedenkt over de
grote uitdagingen van de komende decennia.
En nog beter! Ik zie steeds vaker dat jullie
vrienden meenemen die vervolgens ook nog lid
worden. Op die manier zijn we samen de partij
aan het verdiepen, vernieuwen en verbreden.
En bouwen we samen aan een modern en
sterk CDA voor ons allemaal.
Tijdens mijn tour door het land spreek ik
met vele CDJA’ers. En overal waar ik kom zie
ik afdelingen en leden hard werken aan
zichtbaarheid en vernieuwing. Bijvoorbeeld
door heel actief mee te doen met maatschappelijke
initiatieven als de Week tegen de
Eenzaamheid, NLDoet of de Coming Out Day.
Niet als een trucje, niet om de vorm.
Nee, omdat dit oprecht bij ons past. Wij zijn
een zij aan zij partij.
Mijn appel aan jullie is om mee te doen met
de zij aan zij partij. Door mee te discussiëren.
Door huisgenoten, vrienden en familieleden
mee te nemen. En ze te overtuigen om lid te
worden van onze zij aan zij partij.
“Wij zijn een zij
aan zij partij.”
De komende tijd worden er twee grote
manifestaties en talloze huiskamerbezoeken
georganiseerd. Plaatsen om te discussiëren
en ideeën te bespreken. Om met leden en
niet-leden te bouwen aan onze plannen
voor de toekomst. Aan een zij aan
zij maatschappij.
En waarom doen we dat? We doen dat met
het oog op de toekomst van ons land en onze
kinderen. Zodat zij kunnen leven in die zij aan
zij maatschappij. Voor het land dat we door
willen geven! Dat is ons doel en daar
gaan wij voor als CDA!
COLUMN
—
21

FOTOPAGINA
—
22

Interview
Interviewreeks:
De politiek van…
Tekst Door de redactie Beeld Dirk Hol
Aaron Bruining en Ate Johan Travaille
interviewen oud-bewindslieden van het CDA
en haar voorlopers. Zij doen dit om de kennis,
mening en verhalen van de oudere generatie
politici kenbaar te maken aan de jongere
generatie. Het eerste interview dat zij hebben
gepubliceerd in het Herfstnummer van de
online-editie van de Interruptie is met Hans
Grosheide, de enige nog levende bewindspersoon
uit de jaren 60. De komende tijd
zullen Aaron en Ate Johan nog meer
interviews houden en publiceren, die allemaal
te lezen zijn op de website van de Interruptie
(cdja. nl/ interruptie). Het eerstvolgende
interview zal nog in december online
verschijnen, en is met Luck van Leeuwen.
Houd dus vooral de website in de gaten voor
deze mooie interviewreeks! Vanaf 2020 zullen
de interviews tevens weer in de online-edities
van de Interruptie te vinden zijn.
INTERVIEW
—
23

Luis in de pels
Over 2019
Tekst Bas Bots Beeld Dirk Hol
2019 was politiek gezien een druk jaar. Internationaal namen de spanningen
tussen China en de Verenigde Staten sterk toe. In het Europees Parlement
hadden we nieuwe verkiezingen en tot tweemaal toe kwam er opnieuw een
uitstel van de Brexit. Ook binnen ons eigen CD(J)A speelde er het een en ander.
Hoog tijd dus voor terugblik en een kritische reflectie. Wat kunnen we
leren van andere PJO’s en hoe is de samenwerking verlopen? In deze terugblik
doet Jeroen Troost, bestuurslid politiek van PerspectieF - de politieke-jongerenorganisatie
van de ChristenUnie – uit de doeken hoe hij het
politiek jaar van het CDJA heeft ervaren.
Gevraagd naar de samenwerking tussen het
CDJA en PerspectieF is er wat Jeroen betreft
één belangrijk initiatief dat er tussenuit springt:
de sinds oktober dit jaar gezamenlijk georganiseerde
christelijk-politieke leeskring van
het CDJA en PerspectieF. Zowel het CDA als
de ChristenUnie hebben een rijke traditie aan
christelijke denkers. Daaruit is het gezamenlijk
initiatief ontstaan om deze denkers te gaan
bestuderen. Troost: “Normaal gesproken sta je
niet zo stil bij de grondleggers van de christelijke
politiek.” Toch is het volgens Troost
waardevol om zo nu en dan stil te staan bij de
bronnen van christelijke politiek. CDA en
ChristenUnie putten voor een groot gedeelte
uit een gezamenlijke traditie – bijvoorbeeld
Abraham Kuyper - zo legt hij uit. Het kan
– met het oog daar op – erg zinvol zijn om met
elkaar na te denken en te discussiëren over
waar je als partij en samenleving voor staat.
Om diezelfde reden is Troost ook enthousiast
dat het CDA toewerkt naar een nieuwe
middellange termijnvisie. Nu het CDA – na
het vertrek van Buma - zoekende is naar een
nieuwe partijleider, wordt ook de koers
weer onder de loep genomen.
Troost: “Ik denk dat Buma toch meer het
conservatieve geluid van het CDA liet horen.
Het is interessant om te bezien of het CDA nu
ook wat meer de sociale kant op zal bewegen.”
Op zoek naar een nieuwe koers presenteerde
het Wetenschappelijk Instituut van het CDA
onlangs een eerste startdocument: ‘Zij aan zij’.
Troost is daar enthousiast over. “Reflectie en
het aanzetten tot een toekomstvisie is ook
een typische taak van een Wetenschappelijk
Instituut”, zo vervolgt Troost. “Het is interessant
om de discussie in het CDA te zien – onder
meer Europarlementariër Schreijer-Pierik uitte
felle kritiek op het startdocument (red.). Net
als de ChristenUnie heeft het CDA een grote
agrarische achterban. Enerzijds begrijp ik de
boosheid van de boeren. Anderzijds moeten
er toch echt duurzaamheidsmaatregelen
genomen worden.” De rol van het CDA is op zijn
minst opvallend, zo beaamt Troost op de vraag
of bewindslieden van het CDA niet zelf debet
zijn aan de ontstane stikstofproblematiek.
“Toen Bleker en Verhagen zelf in het kabinet
zaten hebben zij te weinig maatregelen
genomen en nu staan ze boze boeren en
bouwvakkers toe te juichen op het Malieveld.”
LUIS IN DE PELS
—
24

Voor PerspectieF zelf was de lancering van
Coalitie Y een belangrijke gebeurtenis
afgelopen jaar. Het initiatief voor coalitie
Y startte begin dit jaar, in februari 2019. Onder
meer PerspectieF was daar vanaf het begin af
aan al bij betrokken. Inmiddels hebben 32
organisaties en acht politieke partijen zich
aangesloten bij de coalitie; ruim 12.000 mensen
ondertekenden het manifest. Coalitie Y wil de
problemen waar jongeren tegen aan lopen
op bijvoorbeeld de woning- en arbeidsmarkt
aanpakken. Het CDA noch het CDJA heeft
zich bij coalitie Y aangesloten. Dat is jammer
vindt Troost. “We strijden onder meer voor
herinvoering van de basisbeurs, vaste banen
en betaalbare woningen. Dat zijn juist ook
punten waar het CDJA voorstander van is.”
“PerspectieF wilde onder andere meedoen
met Coalitie Y omdat er in het manifest juist
aandacht is voor de obstakels waar jongeren
tegenaan kunnen lopen.
Ook vindt PerspectieF het belangrijk dat er
breder naar ‘succes’ wordt gekeken. Succes is
breder dan alleen studieprestaties en carrière.
Het opkomen of zorgen voor de zwakkeren –
zoals studenten die mantelzorg verlenen
bijvoorbeeld doen – zou meer gewaardeerd
kunnen worden. Ook al studeren ze dan niet
nominaal af, ze dragen ontzettend veel bij
aan de samenleving.“
Deze laatste les: de mens en zijn bijdrage aan
de samenleving in den brede centraal stellen,
lijkt aan te sluiten bij het stardocument.
Daarin staat onder meer: ”Ieder mens kan een
betekenisvolle bijdrage leveren aan iets dat
groter is dan die persoon zelf” (Startdocument
‘Zij aan zij’; WI CDA, p. 5). Wellicht is dat ook iets
waar wij als CDJA het komend jaar meer
de nadruk op zouden kunnen leggen.
In Luis in de pels geeft iemand van een
andere PJO zijn mening over standpunten
van het CD(J)A.
LUIS IN DE PELS
—
25

Voorzitterscolumn
Hoopvolle vernieuwingen
Tekst Hielke Onnink Beeld Dirk Hol
Dit was de laatste papieren Interruptie. Je zou in weemoed kunnen vervallen.
Dat is niet nodig. Want het ledenblad van gisteren is niet het platform van morgen.
Onze redactie blijft verrassen en scherp schrijven, juist digitaal.
VOORZITTERSCOLUMN
—
26
Ik hou daarvan. Kritisch en constructief kijken
hoe het beter kan. En dan tot de conclusie
komen dat we digitaal nog veel meer kunnen
bereiken. Het past mooi in lijn met andere
positieve bewegingen die opgang zijn. Want
er is veel dat groeit en bloeit binnen het CDJA,
dat toekomst heeft en toekomst geeft.
Neem bijvoorbeeld onze afdeling in Den Haag.
Ongeveer een jaar geleden lag deze op zijn gat.
Nu zit het vol met jonge, talentvolle mensen
die er samen iets heel leuks van maken.
Hetzelfde geldt voor onze afdeling in Fryslân.
Het CDJA wordt nooit volmaakt en het succes
van onze club gaat in golfbewegingen,
maar deze afdelingen zijn een voorbeeld
van zo’n hoopvolle beweging die
mij enthousiast maakt om voor onze
vereniging te rennen.
Die lijn trekken we graag door naar het
landelijke CDJA. Ook wij zijn bezig om in te
spelen op veranderende omstandigheden.
Wij herontdekken onszelf elke dag weer, soms
met fouten, maar vaker met succes. Dat is
nodig. Want de oplossingen van gisteren zijn
niet de antwoorden van morgen. Zeker met
een CDA dat het financieel steeds krapper
heeft en wij daardoor ook.
Dus net als de Interruptie en de nieuwe
schwung in sommige afdelingen gaan wij ook
hoopvol verder. Nou hoe dan? Binnenkort gaat
een reorganisatiecommissie van start die onze
organisatiestructuur eens echt goed onder de
loep neemt. Daarmee krijgen we de vereniging
klaar voor volgend decennium.
Iets anders wat we gaan uittesten is een
JongBSV. We merken dat we onze raadsleden
niet goed in het zicht hebben. En de raadsleden
elkaar ook niet. Tijd om elkaar bijeen te
brengen, via onze eigen jonge bestuurders
netwerk samen met de BSV.
Last but not least zijn we komende maanden
in het hele land te vinden met onze 2030-talks.
Dat wordt vet. Het CDA snakt naar een concreet
en hoopvol perspectief. Met constructieve
ideeën kunnen we de christendemocratie
herladen naar onze tijd. Ik denk dat het
CDJA dat kan leveren. Daar heb ik zin in!
Hoop en vertrouwen zijn misschien wel de
mooiste christendemocratische woorden.
Wat ik zie in onze afdelingen, met de Interruptie
en de dingen die mijn dagelijks bestuur fantastisch
oppakt, zijn hoopvolle vernieuwingen.
Laten we zo doorgaan. Op naar 2020 dus!

Colofon
Interruptie is een uitgave van het CDJA
en verschijnt vier keer per jaar onder
verantwoordelijkheid van de CDJAredactiecommissie,
bestaande uit:
Hoofdredacteur
Carina van Os
Redactie
Jacob van de Beeten,
Bas Bots, Simon Remijn, Roeland Spruyt
en Kevin Veenstra
Adviserend lid
Abel van de Sluis (DB)
Aan deze editie werkten mee
Robert Klaassen, Hielke Onnink, Rutger Ploum,
Maurits Potappel en Renate Wijmenga
Foto’s
Dirk Hol
Ontwerp en lay-out
Studio Piraat (bno) - Den Haag
Druk
Drukkerij van Deventer B.V.
‘s-Gravenzande
Contactgegevens
hoofdredacteur
Carina van Os
hoofdredacteur@cdja.nl
CDJA Secretariaat
Bezoekadres
Buitenom 18
2512 XA Den Haag
Postadres
Postbus 30453
2500 GL Den Haag
tel. +31 (0)70 34 24 851
secretariaat@cdja.nl
www.cdja.nl
www.twitter.com/CDJA
www.twitter.com/CDJAInterruptie
Party & Politics
Het CDJA,
voor een unieke ervaring
naast je studie!
Lokale activiteiten - werkbezoeken
congressen CDJA academie - werkgroepen
& commissies debat (wedstrijden) - borrels
Doe mee voor
5 euro
Het CDJA is de politieke
jongerenorganisatie van het
CDA, ga naar www.CDJA.nl
en meld je aan!
kortom: nieuwe vriendschappen,
inspiratie en verdieping!
COLOFON
—
27

Volgende
Interruptie
> Online!