Mediawijs

Mediawijsheid
in tijden van nepnieuws?!
Expeditie VRT - 20/11/19

Doel = mediawijze burgers
actief, kritisch, creatief en bewust
Participeren aan en met media
(digitaal, online en klassiek)

Mediawijs
★ overlegt
★ inspireert
★ informeert
★ en stimuleert

4 inzichten
1. Vragen stellen is belangrijk
2. Beelden kijken is moeilijk
3. Elke boodschap (mis)leidt
4. Emoties niet vergeten

Vragen
stellen is
belangrijk

Echt of nep? En waarom denk je dat?

Echt of nep of ...?

Echt of nep?

Echt of nep?

Echt of nep?

Betrouwbare info of toch niet?
1. Is de inhoud juist of fout?
2. Wie (denk je) heeft het bericht gemaakt
of verspreid?
3. Waarom (denk je) is dit bericht gemaakt?

Lesmateriaal
Lespakket Cijfers in het nieuws
www.nieuwsindeklas.be
EDUbox Data in de pers
www.mediawijs.be

Hoe kijk je kritisch naar cijfers?
1. BRON Wie heeft de cijfers gepubliceerd?
2. DATUM Wanneer zijn deze cijfers gepubliceerd? Zijn de
cijfers actueel?
3. HOE Hoe worden de cijfers voorgesteld?
4. WAT Waarover gaan deze cijfers?
5. BEDOELING Wat zeggen de cijfers echt? Wat wil men
hiermee zeggen?
6. Ga op zoek naar het originele rapport

Lesmateriaal
EDUbox Nepnieuws
www.mediawijs.be

Het archief voor
onderwijs
anders bekeken
https://mediawijs.be/andersbekeken

Beelden
kijken
is moeilijk

Waar is deze foto genomen?
https://firstdraftnews.org/en/education/curriculumresource/5-observation-challenge/

Oefenen? → zoek naar het verhaal
Drie vragen (Visual Thinking Strategies)
1. Wat gebeurt er in dit beeld?
2. Wat zie je waardoor je dit zegt?
3. Wat gebeurt er nog meer?

Extra voorbeelden: https://www.nytimes.com/column/learning-whatsgoing-on-in-this-picture

Interactieve video in beeldtaal
www.lerenmetbeelden.be

https://beeldgeletterd.mediawijs.be/tools/online-training-beeld-leerkrachten

Methodieken Lager Onderwijs rond
beeldgeletterdheid
https://mediawijs.be/tools/leren-beelden

Elke
boodschap
(mis)leidt

Montage = (mis)leiden
●
●
●
Maak “storyboard”: hoe maak je kijker duidelijk dat de rivier écht smerig is?
○ Gebruik minstens 3 shots
○
○
Maak gebruik van allerlei shots (ver/dichtbij/breed…)
Plaats ze in de juiste volgorde
Oplossing: https://vimeo.com/194005442
Extra oefening rond kortfilm: https://mediawijs.be/nieuws/horror-de-klas-maak-kinderen-beeldgeletterd

FRAMING = verhaal dat je met bepaalde beelden en woorden vertelt
https://mindovermedia.mediawijs.be/

CLICKBAIT = Gebruik van misleidende, aanlokkelijke
titel bij een artikel.
Wat we ontdekten
is schokkend!
Zwangere vrouw gaat naar de
dierentuin. Wat er toen gebeurde
had NIEMAND kunnen voorspellen.
Enzoknol en Dee
uit elkaar.
10 fantastische uitvindingen waarvan je
niet dacht dat ze bestonden.

FILTER BUBBEL
ALGORITMEN
ECHOKAMER

Emoties niet
vergeten

Wat met memes?
Bediscussieer 1 meme en
beantwoord deze vragen:
1. Wat denken jullie dat de meme
wil zeggen?
2. Welke extra informatie en
kennis hebben jullie nodig om
het juister te interpreteren?
3. Welke vragen roept deze meme
op bij jullie?

Nog een laatste iets:
Focus ook op goede
voorbeelden en
stimuleer vertrouwen
Laat hen ook media
maken om de
mechanismen te leren
kennen

Verdere bronnen
●
●
●
●
●
www.nieuwsindeklas.be
www.mindovermedia.be
www.lerenmetbeelden.be
www.iedereenjournalist.mediawijs.be
Dossier nieuws- en
informatiegeletterdheid
Of sanne.hermans@mediawijs.be