COL - Inkijk_Indonesie 2

PDF
1 e EDITIE
2019
131
PAGINA’S
INDONESIË • BALI • SUMATRA • SUMBA
MOLUKKEN • RAJA AMPAT
HEERLIJKE REISREPORTAGES // IDEALE ROUTES // HANDIGE KAARTEN // AANBEVOLEN ACTIVITEITEN

INHOUD
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
>> BESTEL VORIGE EDITIES OP COLUMBUSTRAVEL.NL/SHOP
ONTDEK GENIET NA WIE WE ZIJN
Columbus Travel schrijft over
004 MENTAWAI-EILANDEN, SUMATRA
21 PAGINA’S
Op zoek naar de sjamaan
van Siberut
De Indonesische Mentawai-eilanden
zijn van ongekende schoonheid. Je vindt
er legendarische golven om te surfen.
Maar je kunt er ook diep de rimboe
intrekken om een sjamaan te zoeken die
nog leeft volgens eeuwenoude tradities.
025 RAJA AMPAT 23 PAGINA’S
Papua Power
Dit is het verhaal van een bijna
utopische wereld. Een wereld waar
kleine vulkanische eilanden begroeid
met smaragdgroen regenwoud worden
afgewisseld met romantische baaitjes,
maagdelijke witte stranden en een
turkooizen zee met koraal vol leven.
Klinkt misschien als een cliché, als
reclameteksten uit een reisfolder die
de waarheid oprekken, maar deze
wereld bestaat echt. De jungle is nog
niet gekapt, de riffen onaangetast
en de zee nog niet leeggevist. De
Indonesische eilanden van Raja Ampat
zijn zo afgelegen dat mensen er nog
niet volledig zijn doorgedrongen.
Iedereen die zich hier waagt, is een
ontdekkingsreiziger.
048 BALI 21 PAGINA’S
Zen Bali
21 tips voor de mooiste spirituele
ervaringen, met en tussen de
plaatselijke bevolking op Bali,
Indonesisch vakantie-eiland
nummer één.
069 UBUD 12 PAGINA’S
Ubud, het allerbeste van Bali
Een beetje Baliganger weet dat hij de
drukke stranden van de zuidkust achter
zich moet laten en het binnenland
moet intrekken voor authentieke
eilandcultuur. Daar wacht Ubud,
het onbetwiste middelpunt van de
traditionele Balinese beeldende kunsten
en ambachten. Geïnspireerd door de
schitterende natuur en heiligdommen in
de omgeving, zijn veel yogi’s en andere
soul searchers in de voetsporen van
de kunstenaars getreden. Het culturele
en spirituele aanbod kan dan ook
overweldigend zijn. Gelukkig scheiden
vier locals voor jou het kaf van het
koren.
081 MOLUKKEN 24 PAGINA’S
De waarheid achter de Molukken
Ooit waren de Indonesische Molukken
het Koninkrijk der Kruiden. Maar
na eeuwenlange handel, die door
Nederland werd gedomineerd, is
de natuur weer belangrijker dan de
nootmuskaat. De ongerepte tropische
regenwouden en oogverblindend
witte stranden lijken gemaakt voor de
avontuurlijke reiziger. Het is een andere
wereld, zeggen de locals, met een
andere waarheid: de vloek van de sasi.
105 SUMBA 26 PAGINA’S
Het nieuwe Bali
Bali zoals het was in the old days.
Sommigen verlangen ernaar. Maar
teruggaan in de tijd is niet mogelijk.
Gelukkig ligt slechts twee eilanden
ten oosten van Bali een nieuwe wilde
schoonheid te wachten op ontdekkers.
Ben jij er klaar voor? Want Sumba is
soort van, bijna, misschien wel klaar
voor jou.
Deel je reiservaringen met anderen
Op onze website geven we je nog meer tips
& tricks voor je reis naar Colombia én kun je na
afloop van je reis ook je eigen reiservaringen
en -foto’s delen met andere gepassioneerde
reizigers, columbustravel.nl/community
de mooiste, ongereptste en
avontuurlijkste plekken op
aarde, ver weg, dichtbij en voor
elk budget. Wij vinden het
essentieel om de massa’s te
vermijden. De magie van een
plek ervaar je immers pas écht
door één te worden met je
omgeving, jezelf te resetten en
opnieuw te verbinden met de
natuur. Reizen is voor ons méér
dan consumptie. Duurzaam
reizen is de toekomst.
Aan deze Columbus Travel
Guide werkten mee: Matt
Oldfield, Slamet Melda, Mark
Dolinger, Iwan Baan, Junal
Vereigh, Telle Brooks, Lars
Anderson, Malou van
Breevoort, Geert Jan Hahn,
Louise ten Have, Matthijs
de Groot
002
003

OP ZOEK
NAAR DE
SJAMAAN
van
Siberut
De Indonesische Mentawai-eilanden zijn van ongekende schoonheid.
Je vindt er legendarische golven om te surfen. Maar je kunt er ook diep
de rimboe intrekken om een sjamaan te zoeken die nog leeft volgens
eeuwenoude tradities.
FOTOGRAAF MALOU VAN BREEVOORT SCHRIJVER LARS ANDERSON
004 005

MENTAWAI-EILANDEN - INDONESIË
AAgus is precies op tijd. Als onze gids neemt hij
ons mee naar Siberut, een van westelijkste eilanden
van Indonesië. Siberut is ook een van de
minst ontwikkelde eilanden. Hier wonen de
Mentawai, een kleine volksstam die zich pas aan
het begin van de twintigste eeuw liet ontdekken.
Wij gaan opnieuw op verkenning, om te zien hoe
de jagercultuur van de Mentawai zich heeft ontwikkeld
en wat er nog rest van deze traditionele
levensstijl.
Fotografe Malou en ik spreken met Agus af in
Padang, West-Sumatra. Hij oogt jong, ergens
begin twintig, maar in werkelijkheid is hij bijna
dertig. Nerveus lijkt hij ook. We hebben hem
gevonden en geboekt via Facebook en in het chatverkeer
was het nogal ongewis wat zijn plannen
waren. We willen een gedetailleerde uitleg over
de trip. Want veel tijd is er niet: vijf dagen om in
de jungle op zoek te gaan naar een sjamaan, reistijd
meegerekend. Reizen in Indonesië is altijd
een beproeving – helemaal als je moeilijk toegankelijke
gebieden intrekt.
Bovendien hebben we het gevoel dat we subtiel
worden getild. Agus vraagt een nogal hoog
bedrag van elf miljoen roepies – ongeveer 675
euro – en daarvoor mogen we toch een serieuze
inspanning verwachten om echt buiten de
gebaande baden te reizen, naar een Mentawai
dorp waar geen toerist durft te komen.
Agus komt zelf uit Siberut, hij groeide op in
het dorpje Muntei. Met de ferry wil hij ons meenemen
naar ‘zijn’ eiland. Verder is zijn plan
minder uitgewerkt dan gehoopt. Hij heeft een
kaartje van Siberut bij zich en enkele ideetjes
over waar we naartoe kunnen gaan.
De reismogelijkheden lijken zich allemaal af te
spelen op een klein lapje land. In een notendop:
we kunnen vanaf Muntei een rivier opvaren en
enkele dorpjes bezoeken waar traditionele Mentawai
leven. We kunnen ook alleen die specifieke
rivier op, want zoals Agus het zegt: ‘Als je een
echte sjamaan wilt leren kennen, moeten we naar
Attabai. Dat is de enige plek op het eiland waar
ze nog leven zoals vroeger.’ Op alle andere locaties
die ik aanwijs op de kaart, leven ze niet meer.
Warmpjes erbij zitten
Sailo is een van de dochters
van Amantoplé, de sjamaan
die we opzochten in het
oerwoud. In de keuken
van de umma (huis) legt
ze dunne takken met sagu
op het vuur. De sagu is
afkomstig van de saguboom,
een bonkige boom die
lijkt op een lage palmboom.
Sagu is deegachtig van
structuur, weinig smaakvol,
maar vol proteïnen.
Of zijn ze verhuisd naar nabijgelegen dorpjes.
Ik heb grote moeite hem te geloven en stel zes
keer dezelfde vraag, telkens net iets anders, maar
nergens bindt hij in. Het kan natuurlijk dat de
vaart der volkeren ook is gekomen voor de Mentawai
en dat ze meelopen in het kielzog van de
industriële revolutie. Het kan heel goed dat ze
voorzichtig zijn gaan wonen in dorpjes die iets
moderner zijn, waar ze soms zelfs verbonden zijn
met een mobiel netwerk. Het probleem met de
gemiddelde Indonesiër is alleen dat je nooit echt
direct antwoord krijgt als je vraag niet ook heel
eenvoudig en direct is. En zelfs dan blijft Agus
vaag. Maar hij is onze enige ingang naar Siberut.
Soms moet je ergens op leunen.
Family business
De ferry brengt ons in vijf uur naar het dorpje
Maura Siberut, met een tussenstop in Maura
Sikabaluan. ‘We bridge the nation’ staat er groot
op de veerboten. Aan de kade wachten de vader
en een oom van Agus ons op met drie scooters.
Nu weten we: hier begint het familiebedrijf van
Agus. Elke handeling is een dienst. Vader en oom
die ons met de scooter naar ons verblijf brengen
(dat verblijf is uiteraard het huis van vader) en
vader die ons de volgende dag meeneemt in een
houten boot de rivier op naar Kullukubuk. In dit
piepkleine dorpje wacht een andere oom ons op.
Veel tijd is er niet:
we hebben vijf
dagen om in de
diepe jungle
op zoek te
gaan naar
een sjamaan
010
011

VOORPRET | MENTAWAI-EILANDEN - INDONESIë
VOORPRET | MENTAWAI-EILANDEN - INDONESIë
INDONESIË VOOR ÉCHTE ONTDEKKINGSREIZIGERS
-TWEE WEKEN LANG EILANDHOPPEN EN HIKEN OP DE MENTAWAI-
HIER SLIEPEN WIJ
Veel slaapplekken heb je niet op de eilanden.
Je bent aangewezen op de resorts die er zijn,
en soms de guesthouses van locals. De resorts
zijn allemaal prijzig, vaak alleen te boeken in
perioden van 10 of 12 dagen. Als je dat boekt,
Aan de westkust van Sumatra ligt een klein stukje Indonesië dat nog
de keuken. Alles is primitief. Slapen doen ze op de houten planken,
regelen zij een grote boot om je naar het
niet door de massa is ontdekt: de Mentawai-archipel. Siberut is het
koken op grote houtvuren. Onder het huis leven de zwijnen. In het
eiland te varen. Dit zijn de resorts die wij
grootste eiland en gold als hoofdbestemming voor onze reis.
noordwesten ligt het Siberut National Park. Daar leven de kleine aapjes
hebben bezocht die de moeite waard zijn:
Er wonen ongeveer 20.000 mensen verspreid over het eiland (met de
nog, in andere delen zijn ze weggejaagd. De ideale route start in
andere eilanden erbij zijn het ongeveer 65.000 inwoners). Buiten de
Padang. Met de ferry reis je naar Siberut. Een gids helpt je met het
4
SIBERUT | Umma Maonu Twee grote
twee havenstadjes Muara Sikabaluan en Muara Siberut zijn er amper
leven daar. Er zijn geen hotels of guesthouses — je hebt echt een gids
bungalows voor drie tot vijf personen, € 125
weggetjes die met elkaar en andere dorpen in verbinding staan.
nodig die je rondleidt en het eiland kent. Een vijfdaagse trip door de
per nacht, inclusief surfen. Betaalbare optie,
Feitelijk is heel het eiland jungle, met als grootste bezienswaardigheid
de traditionele Mentawai-bewoners. Ze leven in grote houten huizen
die ze een umma noemen. Hier woont vaak een hele familie. Het is een
groot open huis met een gedeelde familiekamer en aan de achterkant
jungle is een belevenis — een once-in-a-lifetime experience. Daarna kun
je weer een beetje tot jezelf komen bij de prachtig eilanden die ten
zuiden van Siberut liggen. Denk aan surfparadijzen met ronkende
namen als E-Bay of Hideaway op de eilanden Masokut en Karangmajat.
3x
men tawai
WEG VAN DE MASSA
5
dicht bij goede golven, tel. +62 813 6385
0623, ummamaonu.com, gps 01° 40’ 57’’ zuid,
99° 18’ 01’’ oost.
MASOKUT | Nusa Surfcamp Mentawai
MENTAWAI, INDONESIË
PADANG
1 Ontdek de traditionele leefwijze
van de Mentawai op
Siberut Heel eerlijk: wij hebben een
gids gevonden via Facebook. En dat bleek
niet de beste gok te zijn. We waren duur-
bevolen slaapplekken rechts). Prijzen
lopen op in dezelfde volgorde. Een groot
nadeel van een resort is dat je mee moet
met de intervallen die zij aangeven, vaak
Een van de weinige betaalbare opties op
Masokut. Nusa heeft twee bungalows, beide
voor vier personen in stapelbedden. Niet
heel chic, maar de prijs is ernaar: € 25 per
nacht, tel. +628116610021, nusa.surfcamp@
gmail.com, Facebook en instagram
Muara Sikabaluan
SUMATRA
der uit, voelden ons weinig flexibel en
hadden eigenlijk geen idee waar ons geld
precies naartoe ging. Dat is een beetje
tien of twaalf dagen. Bij de losmen en
surfcamps ben je al iets flexibeler, maar in
het hoogseizoen willen deze nog weleens
@nusasurfcamp, gps 01° 49’ 46’’ zuid, 99° 15’
23’’ oost.
SIBERUT 1
Indische Oceaan
het risico als je op afstand een gids probeert
te boeken. Maar twee Franse reizigers
uit Tahiti hadden hun trip geboekt
vol zitten. Zaak om vroeg te boeken. Op
de bonnefooi binnenvallen op een van de
eilanden is eigenlijk kansloos.
6
MASOKUT | Beng Bengs Surfcamp Mentawai
Als je naam begint met een ‘beng’
verwacht je iets, en eigenaren Christian en
via de Indigenous Education Foundation,
Maximilian maken het helemaal waar. Hun
iefprograms.org. Australiër Rob Henri
3 Organiseer een speedboot om
umma en bungalows zijn luxe en stijlvol,
Rorogut
Muara Siberut 1
zette deze organisatie op nadat hij in
contact kwam met de Mentawai en zag
zelf alle eilanden te verkennen. Er zijn
prachtige bountyeilanden waar niemand
€ 130 per nacht in het laagseizoen, € 250 in
het hoogseizoen, tel. +62 81288 1104 32,
Attabal
Dorolago
4
PULAU SILOINA 3
PULAU MASOKUT2 5 6
hoezeer deze mensen werden bedreigd
door krachten van buitenaf, maar ook
door armoede. Via zijn ecotoerisme boek
je verantwoord een bezoek aan de jungle
en de Mentawai die daar leven,
is. Of als je geluk hebt alleen een kokosnootplukker
— die kan je helpen aan een
verse kokosnoot. Bij Pulau Siloina ligt een
mooie witte zandbank, in 7 minuten loop
je eromheen. Heel romantisch om er een
7
bengbengssurfcampmentawai.com,
gps 01° 49’ 46’’ zuid, 99° 15’ 23’’ oost.
KARANGMAJAT | Kandui Villas Prachtig
resort met twaalf umma’s en volgens de
PULAU KARANGMAJAT 7
MALEISIË
mentawaiecotourism.com. Alle uitgaven
zijn overzichtelijk weergegeven en voor
middag te picknicken en van de zon en de
branding te genieten. Het water is zo hel-
eigenaar de mooiste golven van de wereld.
Niet de grootste, maar wel golven die
een tocht van vijf dagen voor twee perso-
der! Maar: rondtrekken met een boot is
eindeloos lang doorrollen, € 150 per nacht
PULAU PATOTOGAT 8
PULAU SIPORA
SIBERUT
JAVA
nen betaal je circa € 420. De gids neemt
je mee door het woud, van umma naar
umma. Echt een belevenis die weinigen je
na zullen vertellen, tel. +62 82385730254.
duur en je bent lang niet zeker van een
slaapplek als je gaat rondtrekken.
De meeste locaties zijn ingesteld als surfverblijf.
Verder hebben we gemerkt dat
voor non-surfers, € 250 voor surfers, tel.
+62 8126621077, kanduivillas.com,
gps 01° 54’ 38’’ zuid, 99° 18’ 16’’ oost.
Facebook: @mentawaiecotours.com
de meeste verblijven man caves zijn. Heel
8
PATOTOGAT | Samud Surfcamp Wawan is de
soms zie je een dame, maar meestal zijn
jonge eigenaar van twee bungalows op Pulau
2 Ga surfen in prachtige surfgebie-
het heren die hun gespierde torso’s de
Patotogat, pal aan het water. Dit is de
0 m 80 km 160 km
aanbevolen activiteiten en slaapplekken internationaal vliegveld meer park rivier
den zoals E-Bay, Pitstops en Hideaway.
De golven hebben een fijne break, maar
golven insturen. Reken voor een speedboot
op € 120 per dag, als je goed onder-
goedkopere oplossing nabij Pulau Sipora.
Aan de noordkant liggen drie eilandjes,
zijn niet voor beginners. De meeste
handelt. Maar realistischer is een prijs van
waarvan de westelijkste Patotogat is. De
breaks worden veroorzaakt door koraal-
€ 180-240 per dag. In Muara Siberut (op
bungalows liggen aan een fraai wit strand en
GRATIS ONLINE KAART • ZET DE HOTSPOTS VAN
DE REPORTAGE OP JE TELEFOON! GA NAAR
COLUMBUSTRAVEL.NL/KAART/MENWA
riffen en zijn behoorlijk ondiep. Zoek voor
je verblijf een lokale losmen (hostel), een
surfcamp of een resort (zie onze aan-
Pulau Siberut) liggen een paar speedboten,
net als in Tua Pajat, de hoofdstad
van Pulau Sipora.
NOG MEER TIPS: COLUMBUSTRAVEL.NL/INDONESIE
je kunt er met vier personen slapen, per
huisje. Voor € 54 per persoon per nacht heb
je eten, onderdak en boten voor surfen,
snorkelen en vissen, tel. +62 82288 55 6826,
mail samud.surfcamp.mentawai@gmail.com
022 023

0° 14 ZUID, 130° 31 OOST
RAJA AMPAT - INDONESIË
Papua
Power
Dit is het verhaal van een bijna utopische wereld. Een wereld waar
kleine vulkanische eilanden begroeid met smaragdgroen regenwoud
worden afgewisseld met romantische baaitjes, maagdelijke
witte stranden en een turkooizen zee met koraal vol leven. Klinkt
misschien als een cliché, als reclameteksten uit een reisfolder die
de waarheid oprekken, maar deze wereld bestaat echt. De jungle
is nog niet gekapt, de riffen onaangetast en de zee nog niet leeggevist.
De Indonesische eilanden van Raja Ampat zijn zo afgelegen
dat mensen er nog niet volledig zijn doorgedrongen. Iedereen die
zich hier waagt, is een ontdekkingsreiziger.
TEKST MATTHIJS DE GROOT FOTOGRAFIE LOUISE TEN HAVE
025 026

RAJA AMPAT - INDONESIë
Janus, de kleine, wat gezette maar
beresterke Papoea, vaart onze speedboot
langzaam naar de rand van de smaragdgroene
baai die we zojuist zijn binnengekomen.
Met een donderend gekraak schuift de
boot onder het dichte bladerdek, dat tot aan het
wateroppervlak komt. We klauteren van boord en
beklimmen een krijtstenen rotspartij die doet
denken aan een enorme bijenkorf. Het gevaarte is
kenmerkend voor dit gebied. Het zoute water heeft
in de loop der tijd veel steen weggebeten en messcherpe,
recht omhoog stekende rotspunten achtergelaten.
‘Niet vallen, vooral niet vallen!’ herhaal ik als
een mantra in mijn hoofd, want hier vallen − met
het dichtstbijzijnde ziekenhuis op zo’n honderd
kilometer varen − kan dodelijk zijn. En ja hoor, ik
snijd mijn hand open aan een rots terwijl grote
mieren mij allesbehalve liefkozend verwelkomen
door in mijn nek te bijten. Janus hakt met zijn
handen een baan door de dichte struiken naar het
uitkijkpunt dertig meter boven de baai. Zodra ik
de top bereik en uitkijk over de jungle en de
magnifieke baaien, schud ik ongemerkt mijn
hoofd. Dit kan niet bestaan. Dit is onmogelijk.
Ik knijp in mijn arm. Ben ik überhaupt wel wakker
of kijk ik naar het landschap van een fantasyfilm
met een overdaad aan special effects?
Jack Sparrow in Indonesië
Op fotografe Louise en onze twee bootsmannen na
sta ik hier alleen. In een straal van pakweg twintig
kilometer is er geen enkel teken van menselijk
leven, behalve een eenzame houten kano die op
een gegeven moment langs komt varen. Zwarte
kaketoes en neushoornvogels vliegen luid krijsend
over. Dit is avonturenland! Toen we vanochtend
een baai vonden met tienduizenden − overigens
ongevaarlijke − kwallen voelde ik me als Jack
Sparrow op zoek naar verse belevenissen. Alleen
zijn de Cariben vervangen door de meest ongerepte
en deels nog onontdekte regio van Indonesië:
West-Papoea. En als ik zeg ‘onontdekt’ dan bedoel
ik ‘onontdekt’. Letterlijk. De Nederlandse avonturier
Max Ammer, die in het gebied twee ecoresorts
runt en hier al meer dan twintig jaar de natuur
Eilandhoppen
Recht voor ecoresort Sorido
Bay ligt een klein eiland met
een homestay. Raja Ampat is
een ideaal zeekajakgebied —
je kunt er van homestay naar
homestay kajakken.
Elk huisje wordt gerund door
een lokale familie, die ook je
diner verzorgt.
probeert te beschermen, vloog laatst met zijn ultralight
over de eilanden. Hij ontdekte meerdere
nederzettingen die nog nooit contact hebben gehad
met de buitenwereld. Als er in de media wordt
gesproken over ongecontacteerde stammen, dan
gaat het meestal om de Amazone of dit grensgebied
tussen de twee delen van Nieuw-Guinea:
West-Papoea en Papoea-Nieuw-Guinea. Niet ver
van de kust, op het schiereiland Bomberai en op
nog geen anderhalf uur vliegen van waar ik nu
op de rots sta, wonen echter óók een aantal
geïsoleerde stammen in een volledig ongerept en
voorlopig onbedreigd woud. Misschien zijn het er
wel heel veel, niemand die het weet. Het gebied is
zo afgelegen dat een expeditie bergen met geld
kost. Ontdekkingen als die van Max halen de
media niet. Soms lijkt het wel alsof West-Papoea
niet op de wereldkaart ligt.
Ongecontacteerde stammen
Heel soms bereikt plaatselijk nieuws wél het
Westen. Het gaat dan om de protesten van Papoea’s
tegen de in hun ogen illegale bezetting door Indonesië.
Verdergaande autonomie is wat een deel van
de bevolking wil, of aansluiting bij het zelfstandige
Papoea-Nieuw-Guinea. Al decennialang valt de
Free Papua Movement (OPM) politieposten en
regeringsgebouwen aan. In 1969, zes jaar na het
vertrek van kolonisator Nederland, werd de vrijheid
van de Papoea’s verkwanseld − de Republiek
Indonesië lijfde Nederlands-Nieuw-Guinea definitief
in, onder toezicht van de Verenigde Naties en
met stilzwijgende instemming van Nederland.
Aan de geïsoleerde stammen gaat dit conflict
echter compleet voorbij. Althans, voorlopig. Indonesië
heeft namelijk onlangs een deal gesloten met
− wie anders − China om dit deel van het eiland
vanaf de noordzijde te ontbossen. Het duurt
gelukkig nog vele jaren voordat ze het onontdekte
gebied zullen bereiken. Max, of Mad Max zoals hij
door velen liefkozend wordt genoemd, liet mij de
video zien van een vlucht waarop hij samen met
een antropoloog op twee verschillende plekken in
de jungle twee schamele hutjes omringd door
dichte jungle ontdekte. De nederzettingen van tien,
maximaal twintig mensen waren nauwelijks tussen
029
030

RAJA AMPAT - INDONESIë
RAJA AMPAT IN HET KORT
Raja Ampat, onderdeel van de Indonesische provincie slechts enkele resorts aanwezig. De buitenste eilan-
9 x
raja ampa t
West-Papoea, is voor de avontuurlijke reiziger die houdt
van snorkelen, duiken en vooral van ongerepte bestem-
den van het gebied zijn alleen via een live-aboard
bootreis bereikbaar. Vanuit Kri Island heb je de meeste
WEG VAN DE MASSA
mingen ver weg van de bewoonde wereld. Hier, tussen
faciliteiten tot je beschikking. Raja Ampat kan goed
meer dan 1500 met koraalriffen omringde eilanden, vind
worden gecombineerd met een trekking in de
je de beste duikplekken op aarde. In het gebied zijn
Baliemvallei op het vasteland van West-Papoea.
De meest bijzondere activiteiten volgens
Columbus. Authentiek en zo duurzaam
• Bewonder de blue water mangroves
Normaal gesproken zijn mangrovebossen
RAJA AMPAT
mogelijk.
• Duik in de steroïderiffen van Raja Ampat
en verbaas je over de onderwaterwereld.
gevuld met modderig water. Maar niet
hier. Het koraal groeit aan de mangrovewortels.
Per kajak zijn deze kraamkamers
GEBE
WAYANG
KEWE
GAG
1 2 4
10 11 13
AYAU
WAIGEO
HIER SLIEPEN WIJ
De meest praktische manier om alle delen
van het gebied te bezoeken is aanmonsteren
bij een live-aboard. Er zijn ongeveer
55 van zulke schepen in het gebied actief.
Nadeel is dat bijna alle boten sterk gericht
zijn op duiken en minder op het op
De archipel heeft volgens sommige
tellingen de meeste vis- en koraalsoorten
ter wereld.
• Picknick op een zandbank
Op veel plekken in het gebied verschijnen
bij laag water heerlijke zandbanken.
Perfect voor je lunch!
• Duik met reuzenmanta’s
De manta’s vind je tussen de oppervlakte
en tien meter diepte. Het wordt dus
duiken en niet snorkelen. Voordeel: deze
van de zeeën goed te bewonderen.
• Ontdek verborgen baaien
Raja Ampat zit vol geheime baaien en
meertjes die je vanaf zee niet gemakkelijk
kunt zien. Ga met een local op pad en
wees zelf Indiana Jones.
• Zwem met walvissen, dolfijnen
en dugongs
Garanties zijn er niet, maar op een
wat langer bezoek is er een flinke
kans dat je kunt zwemmen met deze
BOO
FAM
BATANTA
WEST-PAPOEA
SORONG
1
avontuur gaan op onbekende eilanden.
De Nederlandse Matahariku biedt echter
een mix van duiken en exploratie.
Kri Eco Resort
Kleinschalig ecoresort van Nederlander
manta’s zijn gewend aan mensen, ze
trekken zich niets van je aan. Je kunt ze
benaderen tot extreem dichtbij.
• Kajak tussen homestays Door de vele
beschermde baaien en riffen is Raja Ampat
imposante dieren.
• Besluip wildlife
Raja Ampat barst ook boven water
van het wild. Ga tijdens een jungletocht
op zoek naar de wereldberoemde
KOFIAU
SALAWATI
Max Ammer (zie reportage). Eenvoudige,
maar smaakvol ingerichte bungalows en een
van de beste riffen ter wereld voor de deur,
€ 850 p.p. voor 7 nachten volpension of
ideaal zeekajakgebied. Je kunt kajakken
tussen eenvoudige homestays voor € 60
p.p. incl. huur kajaks en overnachtingen,
kayak4conservation.com. Hiermee bied je
paradijsvogel of zoek de cuscus, een
schattig buideldier.
• Bekijk zeepaardjes
Twee centimeter, dat is de grootte van
€ 1455 inclusief ongelimiteerd duiken,
de lokale bevolking een alternatieve
het pygmeezeepaardje. Tijdens je duiken
papua-diving.com
inkomstenbron en een reden om het
kun je dit diertje met wat hulp van je
0 m 40 km 80 km
MISOOL
3
12
2
Sorido Bay Resort
De luxe variant van Kri Eco Resort,
ernaast gelegen en van dezelfde eigenaar.
Zeven villa’s met airco en alle gemakken,
natuurschoon te beschermen.
instructeur vinden.
€ 1877 p.p. voor 7 nachten volpension of
€ 2482 inclusief ongelimiteerd duiken,
aanbevolen activiteiten en slaapplekken internationaal vliegveld meer park rivier Columbus-trail
3
papua-diving.com
Misool Eco Resort
Luxe en zeer smaakvolle overwater-
bungalows in een lagune in het zuiden
van Raja Ampat, vanaf € 1900 p.p. per week
volpension, excl. duiken,
RAJA AMPAT
4
misoolecoresort.com
Homestays Max Ammer
verzorgt in samenwerking met de bevolking
zestien homestays, verspreid over de
eilanden. Het gaat om eenvoudige over-
I N D O N E S I Ë
waterbungalows op de mooiste plekken die
je maar kunt verzinnen. Vaak ver weg van
alles. Laat je hier per speedboot afzetten
of peddel er met je kajak naartoe, € 30 per
nacht inclusief een maaltje bereid door de
eigenaar, kayak4conservation.com
045 046

3° 41’ zuid, 128° 10’ oost
de waarheid
achter de
Molukken
Ooit waren de Indonesische Molukken het Koninkrijk der
Kruiden. Maar na eeuwenlange handel, die door Nederland werd
gedomineerd, is de natuur weer belangrijker dan de nootmuskaat.
De ongerepte tropische regenwouden en oogverblindend witte
stranden lijken gemaakt voor de avontuurlijke reiziger. Het is een
andere wereld, zeggen de locals, met andere conventies en een
andere waarheid: de vloek van de sasi.
SCHRIJVER GEERT JAN HAHN FOTOGRAAF MALOU VAN BREEVOORT
081 082

MOLUKKEN - INDONESIë
De warme wind waait door onze haren.
We manoeuvreren ons door de Molukse
jungle. Ojek tuft lekker door. Een fijn
pruttelend geluid komt van achter. Lang
leve de knalpot. Ojek hobbelt, maar dat nemen we
voor lief. Bij het verkennen van eilanden, is ojek je
beste vriend. De koplamp van deze exotische
motorfiets is onweerstaanbaar. Alsof hij naar je
knipoogt en zegt ‘spring maar achterop, ik breng
je overal naar toe’.
Wat is de route ook alweer? Ha, kijk! Daar is de
kerk. Mijn hemel. Wéér zo’n gigantisch bouwwerk,
zoals in bijna elke christelijke kampong staat.
Het maakt niet uit of er in het dorp honderd of
duizend mensen wonen, de kerk is heilig. En dat
mag dan best wat kosten.
Ja, rechtsaf bij de kerk. En dan alleen maar
rechtdoor. Die prachtige kustlijn, met dat onwerkelijke
witte strand van Pasir Panjang en die
Bandazee met fenomenale kobaltblauwe tinten,
die moeten we aan onze rechterhand houden. Als
het goed is, komen we dan vanzelf in het dorp
Namar uit. Ojek leidt ons wel.
The Mighty Jungle
Voor de beste jungle
van de Molukken kun je
naar het Nationaal Park
Manusela midden op het
eiland Seram. Het park is
maar liefst 189.000 hectare
groot (formaatje provincie
Utrecht) en heeft allerlei
ecosystemen. Van laagland
tot moeras, van regenwoud
tot een berg die de
drieduizend meter overstijgt.
Helaas wordt Seram met
flinke ontbossing bedreigd.
Doorzetters
In het dorp gaan wij langs bij Emil Harbelubur.
Een groot deel van zijn leven woonde hij in Nederland.
Tot hij besloot terug te keren naar de
geboortegrond van zijn familie, naar Kei Kecil.
Eén van de ruim duizend eilanden die de Molukse
archipel rijk is. Het mooiste strand van al die
eilanden, van heel Indonesië als wij zo vrij mogen
zijn, vind je juist op dit eiland − aan de zuidkust
bij het gehucht Ohoideertutu. Met ojek betekent
dat vanaf het dorpje Namar drie uur pruttelen en
hobbelen. Dan heb je echter wel een onvergetelijke
plek bereikt. Een kilometerlange kustlijn met
wit zand, omzoomd door palmbomen, neemt je
adem weg. Een mooier strand om te herstellen
van een volledig verstijfd zitvlak is er niet.
De allermooiste locaties van Maluku, de Molukken,
komen niet op een presenteerblad. Gelukkig
maar. Pas als je het lef hebt om van de gebaande
paden af te wijken, te rijden of te drijven, neemt
de verbazing echt toe. De stranden op de Molukken
zijn bounty, maar extra lekker voor doorzetters.
En als bonusmateriaal krijg je een vracht aan
fantastische verhalen erbij.
Juist om die reden bezoeken we Emil. Al die
legendes, die mythes, die anekdotes: je wordt er
door overspoeld op de eilanden. Locals brengen
ons al die legendes met veel liefde bij, maar we
hebben behoefte aan een beetje duiding en
relativering. Iemand als Emil, die jarenlang de
hersenspoeling der Hollandse nuchterheid heeft
ondergaan, kan daar vast voor zorgen.
Hoe zit het bijvoorbeeld met dat verdachte
wandelpaadje van gruis naast het Ablel-meer op
zijn eiland? Bewoners vertelden ons dat dit de
voetafdruk van een reus is. Die vernietigde het
dorp dat daar was en stampte kraters in de grond.
En die afdruk, die memoreert aan de mythe.
Of dient als bewijs.
Nog zo’n legende: er is een stuk jungle in het
noorden waar niemand komt. Volgens de regels van
de lokale overheid mag daar ook niet gebouwd
worden. Dat is taboe want in dat woud zijn bloeddorstige
bosjesmannen. Zeggen locals. Mensen die
het bos zijn ingedoken, of het nou buitenlandse
toeristen zijn of Keilanders, er is nooit meer iets van
ze vernomen of terug-gevonden.
Dan hebben we nog het verhaal van twee
omaatjes. Zij wedijverden ooit om het kleine
koraaleiland Ohoieuw. Vanaf de kust van Kei Kecil
hielden zij daarom een kanowedstrijd. Wie als
eerste het stipje op de horizon bereikte, mocht zich
het eiland toe-eigenen. Eén omaatje verloor haar
roeispaan, maar kwam toch als eerste op het eiland
aan omdat zij sneller peddelde met een magisch
palmblad. Als we Ohoieuw met een motorbootje
bezoeken, bevestigt het handjevol mensen dat hier
woont de nazaten van het roeispaanloze omaatje te
zijn. Zou het dan toch kloppen?
Zij-die-er-wel-zijn-maar-die-jeniet-kunt-zien
Emil Harbelubur lacht als wij deze verslagen bij
hem uitbrengen. Hij kent de verhalen, al sinds zijn
kindertijd. ‘De Molukken zijn een andere wereld.
Hier gelden andere conventies. Hier regeert de
091
092

MOLUKKEN
IN HET KORT
Meer dan duizend eilanden.
Zo uitgestrekt en divers zijn de
Molukken. Met een rijke — en
soms pijnlijke — geschiedenis.
Ooit waren de Molukken het
handelscentrum van de wereld;
Europese koopvaardijen maakten
jacht op de specerijen. Ooit
was deze eilandengroep ‘van’
Nederland. En ooit kwamen de
Molukken onder Indonesisch
regime te leven, waar een groot
deel van de bijna twee miljoen
inwoners nog steeds niet blij
mee is. Toch zijn de Molukkers
vol levenslust — en geef ze eens
ongelijk. Hun witte stranden zijn
oogverblindend, het onderwaterleven
is rijk aan vis én
kleurrijk koraal, de kampongs
bruisen en de tropische bossen
zijn verdwalenswaardig.
Tel daarbij op dat een deel van
de eilanden berg-achtig is en
je weet: deze eilandenarchipel
biedt ook voor de avontuurlijke
reiziger vele kansen.
Door de onderontwikkelde
infrastructuur heb je wel een
flexibele houding en een
goede portie geduld nodig
— vergeleken met de ontwikkeling
van het toerisme in
bijvoorbeeld Vietnam ga je
25 jaar terug in de tijd.
I N D O N E S I Ë
AMBON
SERAM
KEI-
EILANDEN
17
Gunun Daab (900 m)
Ohoidertawun 28 TUAL 16
Pasir Panjang beach 15 22 27
14
Banda zee
Letvuan 13
Pulau Warbal 18
12 Ohoidertutu
Madwaer
0 m 30 km 60 km
Fort Amsterdam 4
Fort Amsterdam 4
SERAM
Seram zee
11
8 10
Sawai
Saleman 7 26
9 Gunung Binaya (3027 m)
Amahai airport
Banda zee
KEI-EILANDEN
AMBON
AMBON
AMBON
AMBON
Waai 5
Tulehu Waai 5 6
Tulehu 6
25 Suli Salahutum
25 Suli Salahutum
SERAM
0 m 45 km 90 km
1 24
AMBON 19 20 21 23
Baai van Ambon 1 24
AMBON 19 20 21 23
Baai van Ambon
2 3
Pintu 2 Kota 3 Beach
Pintu Kota Beach
Banda zee
Banda zee
0 m 5 km 10 km
0 m 5 km 10 km
aanbevolen activiteiten en slaapplekken internationaal vliegveld meer park Columbus-trail
aanbevolen activiteiten en slaapplekken internationaal vliegveld meer park Columbus-trail
1
2
3
4
5
6
7
8
GA MUCKDIVEN
Door dood koraal, een modderige bodem
en rommel van de mens is voor de kust van
de Ambon de ideale leefomgeving ontstaan
voor zeldzame, uiterst kleurrijke onderwaterwezens
zoals het harlekijnspookfluitvisje, de
blauwe mandarijnpitvis en de harige octopus.
Het duiken in deze wateren wordt ook wel
muck diving genoemd. De Baai van Ambon,
met name de zogeheten ‘Twilight Zone’
tussen Laha en Tawiri, is een hotspot. Goede
uitvalsbasis is Patra Homestay bij Laha,
tel. 81238719813, dive-bluemotion.com.
Voor koraalduiken kun je naar Pulau Tiga
of Pintu Kota, beide buiten de baai en met
zones voor muurduiken en grotten.
ZWEM DOOR EEN ROTS
Er zit een gat in de rots, zowel boven als onder
het wateroppervlak (dertig meter diep!), van
Pintu Kota. Neem je snorkelspullen mee en ga
hier zwemmen. Of neem rond zonsondergang
je picknickspullen mee om vanaf het gelijknamige
strand van het uitzicht te genieten.
RUIK DE SPICE ISLANDS
tijdens je bezoek aan een markt voor
kruidnagel, nootmuskaat en andere specerijen
met een VOC-mentaliteit.
BEZOEK EEN OUD-HOLLANDSE FORT
In de Baai van Hila liggen Fort Amsterdam en
Benteng Victoria: 350 jaar lang het centrum
van de koloniale handel op de Molukken.
BEKIJK REUZENALEN
De gigantische alen in een glasheldere
vijver bij het plaatsje Waai zouden over
telepathische eigenschappen beschikken.
BADDER IN EEN WARMWATERBRON
Bij het plaatsje Tulehu ligt een kleine
warmwaterbron in de heuvels. Kom
doordeweeks als je niet van drukte houdt.
SPOT DOLFIJNEN
Je spotkans is groot, met name als je de baai
van Seram binnenvaart.
DOE EEN MEERDAAGSE JUNGLETREK
Vooral vogelspotters komen in het Manusela
National Park (bijna 200.000 hectaren)
aan hun trekken; hier fladderen onder meer
bedreigde papegaaien en kaketoes rond.
Voor een lange trekking is een gids zowel een
must als verplicht. Regel dit bij Ora Beach in
Sawai of bij aankomst op Seram in Masohi
(bijvoorbeeld via het PHPA-bureau).
18x
molu k ken
WEG VAN DE MASSA
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
BEKLIM DE HOOGSTE BERG
van de Molukken. Gunung Binaya op Seram
is hoger dan drieduizend meter. Je kunt kiezen
uit drie routes, van zes tot tien dagen,
indonesiaexpeditions.com.
GA OP EEN RIVIERTOCHT
Vaar in een longboat over de Salawai-rivier
van Seram tussen de sagopalmen door.
Vraag bij Ora Beach Hotel, tel. 817-0833554,
bagualabayresort.wordpress.com, of bij locals
in Sawai naar de mogelijkheden voor een boot.
ONTDEK KLEURRIJK KORAAL
voor de kust van Seram, waar gelukkig ook
steeds meer natuurconservaties ontstaan.
Een aan-rader is het eilandje Pulau Koon
aan de zuidoostkust, met prachtig koraal en
enorme scholen vis, waaronder de
monsterlijke reuzenzeebaars.
GO BOUNTY!
De Kei-archipel steelt de show met zijn
stranden. Onze favorieten: Madwaer en
Ohoidertutu op Kei Kecil, misschien wel
het mooiste bountystrand ter wereld, dat
zich kilometerslang uitstrekt.
GA EILANDHOPPEN
Je kunt gaan snorkelen en picknicken op het
strand van onbewoonde eilandjes voor de
kust van Kei Kecil. Regel de boot via Bob Azyz
van Coaster Cottage, tel. 81343472978,
coastercottages.wordpress.com.
ZWEM IN EEN MEER
Zwem in het prachtige Ablel-meer
(de inwoners noemen het ‘Laguna’) met
turkoois water, kalksteengrotten en een
minuscule doorgang naar de zee.
ZING EEN TOONTJE LAGER
In het weekend gaan de locals los op
karaoke op zandstrand Pasir Panjang op
Kei Kecil. Doe mee!
HUUR EEN OJEK
De ojek oftewel brommer is het perfecte
vervoermiddel om de adembenemende
kustlijn van Kei Kecil te verkennen.
WANDEL EN KLIM
langs de bergachtige, ruige oostkust van
Kei Besar (Grote Kei). Je loopt van dorp naar
dorp via oude stenen voetpaadjes.
SPOT LEDERSCHILDPADDEN
Op het mini-eilandje Pulau Warbal zijn onder
andere pelikanenkolonies en lederschildpadden
te vinden. Mooiste strand: Wurtafur Beach.
19
20
21
22
23
24
HIER SLIEPEN WIJ
Authentiek, zo duurzaam mogelijk én voor
elk budget. Prijzen op basis van tweepersoonskamer,
tenzij anders vermeld.
Kijk op Google Maps voor een compleet
overzicht van resorts.
AMBON
Patra Homestay Columbus’ favoriet
op Ambon. Twee minuten lopen van
Bluemotion Dive Center en de kust.
Niet ver van vliegveld, € 17 met eenvoudig
ontbijt. Laha, tel. 81238719813,
dive-bluemotion.com
Maluku Divers Luxere, maar ook duurdere
variant. Wel prachtige bungalows. Enkel
voor (afval)duikers, zie 1 op de volgende
pagina. Evengoed toplocatie. Vanaf € 190
volpension, Jl. Raya Air Manis, Laha, tel.
9113365307, divingmaluku.com
The Natsepa Misschien wel het mooiste
hotel van Ambon. Vanaf € 60, Jl Raya
Natsepa 36, Suli Salahutum, tel. 911362555,
thenatsepa.com
SERAM
Exotic Ora Hemel op aarde in niemandsland.
Enkel per vissers- of motorboot
bereikbaar vanaf het dorpje Saleman. Hutjes
en huisje, vanaf € 32 p.p., tel. 8170833554,
bagualabayresort.wordpress.com
KEI-EILANDEN
Coaster Cottage Een toppertje op Kei Kecil.
Wie wil er nou niet een idyllisch zandstrand
voor de deur? Vanaf € 12, Pasir Panjang
Beach, Ohoililir, tel. 81343472978,
coastercottages.wordpress.com
Savanna Cottages Lucie en de Nederlands
sprekende Gerson hebben naast een aantal
gasthuizen ook nog Lucy’s House, een
houten huis met een privéstrandje, € 10,
Ohoidertawun, savannacottages.com
101
102