190529 Het Kleine Geluk van Geelse grootouders

Het
kleine
geluk
van Geelse grootouders
1

een project van
Werkten mee aan deze brochure:
interviews: Karolien Fonteyne, Dienst Communicatie
Stad Geel
foto’s:
Chris Stessens
Op pag. 2: istockphoto
Op pag. 4,8 en 22: Sharon Jansens
ontwerp en eindredactie:
Vormingplus Kempen
druk:
maes-natuurlijk.be
met steun van
meer info? Ellen Lievens, LDC Luysterbos
ellen@hetkleinegeluk.be
014 56 71 30
www.hetkleinegeluk.be
juni 2019
2
met de steun van
samen investeren
in welvaart
en welzijn

Geel is
een wereldstad.
Gelenaars zijn wereldburgers.
Iedereen met zijn verhaal, met uitgesproken
ideeën en talloze talenten.
Sociaal Huis Geel, Lokaal Dienstencentrum
Luysterbos en Vormingplus
Kempen brachten in 2019 een tiental
Geelse grootouders samen.
De voorbije weken praatten ze.
Over hun kleinkinderen. Over
hoe die hun leven kleur
geven, hoe ze met elkaar
spelen, hoe ze de toekomst
zien.
Meer was er niet nodig
om bijzondere gesprekken
te hebben. Gesprekken die
zorgden voor begrip en respect.
Hun verhaal is ons verhaal.
3

4 Olga (55) heeft drie dochters van
31, 30 en 14 jaar en
twee kleindochters van 10 en 6.

Olga/
“Iedereen wil
graag genieten”
“Ja, dat heb ik hier bij Het Kleine Geluk gezien:
grootouders willen blijkbaar graag genieten
met hun kinderen en kleinkinderen, met elkaar.
Mensen moeten niet bang zijn om zich open te
stellen, we zijn allemaal mensen. Iedereen heeft
zijn eigen moeilijkheden en problemen.”
Internationaal
“Ik kom uit Rusland. Met mijn
eerste man en onze twee kinderen
heb ik 13 jaar in Letland gewoond.
Door de perestrojka in de Sovjet-
Unie moest mijn man naar
Noord-Rusland verhuizen voor
zijn werk. Ik zag het niet zitten
om mee te verhuizen naar het
koude noorden en daarom zijn we
gescheiden. Mijn ex woont nu in
Oekraïne. In 2000 kwam ik naar
België, mijn dochters waren toen
10 en 11 jaar. Mijn relatie met een
Belgische man bleef niet duren en
later trouwde ik met mijn huidige
man die afkomstig is uit Wit-Rusland.
Samen met hem kreeg ik nog
een dochter.”
Banden met landen
“Daarom heeft ons gezin banden
met vele landen. Rusland is mijn
geboorteland, we woonden lang in
Letland, we gaan ook nog op bezoek
bij mijn ex in Oekraïne en bij
familie van mijn man in Wit-Rusland.
Omdat onze papieren pas na
zeven jaar in orde waren, hebben
we al die tijd onze familie in Rusland
niet bezocht.”
5

“Toen we terug op bezoek gingen,
was alles er veranderd en hadden
we heimwee naar België.
Mijn oudste dochters hebben
zowel wat Russische als Letse
mentaliteit, voor de andere helft
voelen ze zich Belgisch. Mijn jongste
dochter is heel dankbaar dat
ze hier is geboren. Ze kan nog wel
Russisch praten. Mijn twee kleindochters
zijn half-Marokkaans,
maar spreken geen Arabisch. Ze
kunnen nog wel een beetje Russisch,
maar minder vlot.”
Streng?
Merk je dat je met je kleinkinderen
anders omgaat dan met je eigen
kinderen vroeger?
“Ik voed mijn
jongste dochter
en kleinkinderen
wel wat
anders op dan
mijn oudste
twee. In België
kijkt men
naar een kind
als mens. In Rusland
voedt men ze
veel strenger op,
er zijn meer grenzen. Zelf had ik
een heel strenge moeder. De tijd
was anders toen. Mijn vader was
zachter van karakter. Die hield
zich meer afzijdig in de opvoeding.
Misschien dat ik door mijn
strenge moeder zo ver van mijn
land van herkomst ben weggetrokken.”
Wat wil je je kleinkinderen meegeven?
“Familie is belangrijk. Samen feest
vieren, elkaar goed steunen, in
goede en slechte dagen.”
Leuke ervaring
Wat vond je van Het Kleine Geluk?
“Ik vind het interessant om andere
culturen, ervaringen en meningen
te horen. Het was een leuke
ervaring. Tof om met verschillende
mensen in contact te komen
en meer mensen in Geel te leren
kennen. Ik heb gemerkt dat we ondanks
onze verschillende afkomst,
toch dezelfde interesses en vragen
hebben.”
•
6

Louis/
“Vandaag is het te veel
‘ikke, ikke’”
“Het is beter respect te
hebben voor mekaar.
Als anderen dat ook
meer zouden doen,
dan zou de wereld
er veel beter uitzien.”
Louis (73) heeft twee kinderen
(waarvan een overleed) en drie
kleinkinderen (van 22, 20 en 15).
7

Dat interesseert mij
“Ik vond het leuk dat verschillende nationaliteiten
aan Het Kleine Geluk deelnamen. Zo
kom je meer te weten over het doen
en laten van andere mensen. We
kunnen veel van anderen leren.
Hun geloof, hoe die mensen leven …
dat interesseert mij.”
Wat bleef je bij?
“Volgens een traditie in een bepaald
land mag het bruidspaar niet
lachen op hun huwelijksdag. Dat
vond ik vreemd. Ik vind het spijtig
dat vrouwen in sommige landen
nog onderdrukt worden en bijvoorbeeld
niet mogen buiten komen of
met de auto rijden.”
Te weinig knuffels?
“Ik heb het gevoel dat ik mijn kinderen
te weinig liefde heb gegeven,
te weinig geknuffeld. Zelf heb ik
vroeger ook nooit knuffels van mijn
ouders gehad. Met mijn kleinkinderen
geef ik direct een kus en knuffel. Vroeger
had ik ook minder tijd voor mijn kinderen dan
nu voor de kleinkinderen.
8

Nochtans zegt mijn dochter wel
dat ik het goed gedaan heb. Toch
probeer ik dat nu wat in te halen
met de kleinkinderen. Ik zeg hen
regelmatig dat ik ze graag zie.”
Wat vind je belangrijk voor je
kleinkinderen?
“Ik hoop dat ze respect voor andere
mensen hebben en geen deugnieterij
uithalen of aan de drugs
geraken. En vooral een goede
gezondheid. Je ziet soms kinderen
ziek zijn en sukkelen. Ik ben blij
dat mijn kleinkinderen gezond
zijn. Een goede gezondheid is niet
te koop.”
Vind je het gemakkelijk een praatje
te maken met iemand die je niet
kent?
“In de wachtzaal, op de trein of bus
begin ik direct een gesprek, ook
als dat met iemand van een andere
cultuur is. Ik vind het interessant
om verhalen van mensen van
vreemde origine te ontdekken.”
“In Geel wonen toch 114 nationaliteiten
samen, en je hoort toch
weinig van ruzies, dus dat gaat
goed.”
•
9

Mai/
“In België leven de vooroordelen
nog altijd.”
“Ik hoop dat mijn kleinkinderen dit niet zullen ondervinden.
Nu zijn het heel gelukkige kinderen, maar ik ben bang
dat ze in de toekomst scheef bekeken gaan worden.”
10

Mai (63) heeft een zoon van 41 en
twee dochters van 38 en 34 jaar.
Ze heeft ook vier kleinkinderen (14,
12, 6 en 3 jaar). Ze is getrouwd met
Yves.
11

Mai: “Ik vond het heel tof dat ik bij
Het Kleine Geluk mensen leerde
kennen met een andere cultuur.
Ik hoorde graag hun verhalen. We
hadden het onder andere over het
verschil tussen vroeger en nu. De
maatschappij is sterk veranderd.
Ik vind het leuk om daarover na te
denken, een beetje zelfreflectie.”
Wat is je bijgebleven uit de groepsgesprekken?
“Er was een dame afkomstig uit
Rusland die al 19 jaar met haar
gezin in België woont. Ze had een
cursus gevolgd, maar toch kon ze
nog steeds niet zo goed Nederlands.
In haar gezin bleven ze ook
Russisch praten. Ze had pas onlangs
voor de eerste keer met haar
dochter Nederlands gepraat. Dat
trof mij. Vaak wordt gezegd dat
inwijkelingen zich maar moeten
aanpassen. Maar voor sommige
mensen blijkt het dus toch niet zo
vanzelfsprekend een heel andere
taal te leren.”
Vooroordelen
“In de groep was iedereen anders,
maar uiteindelijk vonden we wel
hetzelfde belangrijk: iedereen had
het goed voor met zijn kleinkinderen.
Mijn schoonzoon heeft een Afrikaanse
afkomst. Zo heb ik twee
kleinkinderen met een ‘vreemde’
familienaam. Toen mijn dochter
vertelde dat ze zwanger was, was
ik toch bezorgd over de mogelijke
discriminatie waar mijn kleinkinderen
mee te maken kunnen krijgen.
Daar heb ik toen nachten niet
van geslapen. Zullen ze wel een
huis en een job vinden? Er wordt
nog steeds gediscrimineerd, zelfs
gewoon op naam, zonder dat men
iemand al gezien heeft. Zo kon
mijn schoonzoon geen huis huren,
maar als mijn dochter het vroeg,
ging het wel. Die vooroordelen
leven hier in België nog altijd. Ik
hoop dat mijn kleinkinderen dit
niet zullen ondervinden. Nu zijn
het heel gelukkige kinderen, maar
ik ben bang dat ze in de toekomst
scheef bekeken gaan worden. Het
blijft een bekommernis.”
Aanpassen dan maar?
“Soms hoor je uitspraken als ‘mensen
van een andere origine willen
zich niet aanpassen’. Daar word ik
opstandig van. Je moet zelf in zo’n
situatie zitten om te begrijpen dat
het allemaal niet zo eenvoudig is.
Er is meer begrip nodig voor hun
standpunt.”
12

Alles aan de kant
“Met onze drukke job vroeger
hadden we minder tijd voor de
kinderen. Mijn zoon mocht wel
gaan voetballen, maar we konden
niet elke week gaan supporteren.
Nu mist opa geen enkele match
van de kleinzoon. We gaan ook
altijd kijken als de kleinkinderen
optreden met de muziekschool.
Als de kleinkinderen komen, zet ik
nu alles aan de kant om met hen te
kunnen spelen. Er is nu meer tijd
voor zo’n dingen dan vroeger.”
Wat vind je een belangrijke levensles
voor je kleinkinderen?
“Respect voor andere mensen
vind ik belangrijk. Ik wil ook dat
ze gelukkig zijn, dat ze kunnen
studeren en doen waar ze gelukkig
van worden. Ik hoop dat ze hun
weg vinden in het leven, een fijne
partner, een warm gezin. En een
goede gezondheid natuurlijk.” •
13

Mariette/
“Neem het leven
zoals het komt”
“Of je nu wit, geel of rood ziet, iedereen ziet zijn
kinderen en kleinkinderen graag.”
14

“Ik heb niet het gevoel dat ik mijn
kinderen vroeger tekort heb gedaan.
Wij hadden een eigen zaak,
maar na school was ik wel thuis en
in de weekends waren we vrij.
Ik doe al jaren vrijwilligerswerk in
woonzorgcentrum Wedbos en ik
merk dat sommige bewoners nooit
bezoek krijgen van hun kinderen of
kleinkinderen. Dat vind ik zo erg.”
Aanvaarden
“Als ik iets wil meegeven aan mijn
kleinkinderen, is dat je het leven
moet nemen zoals het komt. Als je
valt, moet je terug recht krabbelen
en weer opstaan. Ik hoop vooral dat
ze gelukkig zijn. Diploma’s of geld
zijn niet het belangrijkste.
We kunnen ze niet pushen. Mijn
oudste kleinkind is wat verloren
gelopen. Hij heeft door de scheiding
van mijn zoon als kind veel verdriet
gehad. Wij hebben hem als grootouders
toen vaak opgevangen. Over
hem maak ik me soms zorgen. Maar
we moeten aanvaarden hoe het
leven loopt. Zo heeft mijn jongste
zoon altijd hartproblemen gehad,
hij heeft veel gesukkeld en ook in
coma gelegen. Acht jaar geleden
kreeg hij een nieuw hart. Daar ben
ik echt van onder de voet geweest.
Daarom is mijn motto ‘Neem het
leven zoals het komt.’”
•
15
Mariette (74) heeft twee zonen (van
52 en 49 jaar) en drie kleinzonen
(27, 25 en 21 jaar).

Hafida/
“Een kind is
een kind.”
“Ik heb lang op het Velleke gewoond. Daar maakten we
vaak praatjes met de buren en dronken we samen thee.
Ook nu kook ik nog voor buren die het minder goed hebben.”
16
Vooroordelen
“Veel mensen weten weinig van de
islam. Daarom ontstaan er vooroordelen
en dat vind ik jammer.
Sommige gewoontes komen voort
uit de lokale cultuur, en niet uit het
geloof.
In bepaalde streken in Marokko,
bijvoorbeeld op het platteland waar
er minder werk is, is de man nog
echt de baas. Marokkanen die van
daar afkomstig zijn en naar hier
verhuizen, blijven vaak van die
opvatting. Maar in de stedelijke
gebieden in Marokko gaat het er
veel moderner aan toe. Voor mij is
een meisje hetzelfde als een jongen.
Meisjes mogen ook studeren.
Mijn dochter draagt enkel een
hoofddoek als dit haar eigen keuze
is.”
Waarden zijn belangrijk
“Ik woon ondertussen 32 jaar in
België. Ik heb mijn kinderen thuis
de Arabische mentaliteit en Marokkaanse
cultuur geleerd. Ze spreken
goed Nederlands, maar kunnen ook
Arabisch en op bezoek gaan naar
Marokko. Waarden zoals delen, respect
voor anderen en arme mensen
helpen, vind ik belangrijk. Mijn
dochter en zonen heb ik hetzelfde
behandeld, iedereen is vrij en moet
zelf sterk zijn. Ik hoop hetzelfde
voor mijn kleinkind.

Hafida (49) heeft drie kinderen (een
dochter van 31 en twee zoons van
30 en 27 jaar), één kleinkind van
acht maanden en een pleegkind
(van 1,5 jaar).
17

Momenteel zorgen we voor een
pleegkindje van anderhalf jaar dat
al vanaf een maand na de geboorte
bij ons is. Het is al ons negende
pleegkind via Pleegzorg.
Met veel pleegkinderen hebben we
nog steeds een goed contact. Sommigen
hebben heel wat jaren bij ons
gewoond. Ze hadden verschillende
achtergronden en geloofsovertuigingen.
Dat maakt voor mij niet uit: een
kind is een kind en iedereen heeft
recht op een stabiel en warm gezin
om op te groeien. Soms waren het
broers en zussen samen. Ik wil
niet dat ze hen uiteen trekken. Ik
spendeer meer tijd aan mijn pleegkind
dan aan mijn kleinkind. Mijn
kleinkind kan op het einde van de
dag naar een lieve moeder en vader,
mijn pleegkind heeft niemand
anders.”
•
18

19

Yves/
“Goed kunnen
samenleven,
is een goed
20
uitgangspunt”

“Bij Het Kleine Geluk verraste het
me dat we samen zo goed over alles
konden praten in de groep, ook
al kenden we elkaar vooraf niet.
Iedereen kan het op zijn of haar
manier goed uitleggen, hoewel er
toch veel verschillen zijn tussen
ons. Ik merkte ook veel gelijkenissen
in onze bezorgdheden als
grootouder, over wat goed en slecht
is … Iedereen praatte met genegenheid
en een warm gevoel over zijn
kleinkinderen.”
Wat neem je mee uit de gesprekken?
“Hafida zei dat voor haar een
man een man is en een vrouw een
vrouw, en de godsdienst die men
heeft, maakt daarbij niet uit. Hoe je
goed kunt samenleven, is een goed
uitgangspunt. Behandel mensen die
je niet kent hetzelfde als de mensen
die je wel kent of hoe je zelf behandeld
wil worden.”
Zou je op straat ook zomaar een
praatje maken met iemand die je
niet kent?
“Als je weinig samen doet, weinig
weet van elkaar en weinig gedeelde
interesses lijkt te hebben, is het
moeilijker om elkaar aan te spreken.
Mensen uit de Kempen zijn
meestal eerder gesloten en afwachtend
als ze mensen niet kennen. Het
duurt wat langer voor ze open staan
voor contact.”
Ga je anders om met je kleinkinderen
dan destijds met je eigen
kinderen?
“Nu heb ik veel meer tijd voor de
kleinkinderen. Als je jong bent
en werkt, ben je met veel dingen
tegelijk bezig. Ik vraag me nu soms
af hoe we dat ooit allemaal hebben
gebolwerkt.”
•
Yves (63) heeft een zoon van 41 en
twee dochters van38 en 34 jaar.
21
Hij
heeft ook vier kleinkinderen (14, 12,
6 en 3 jaar). Hij is getrouwd met
Mai.

Annie/
22
“Ik wens dat mijn
kleinkinderen veel
vriendjes maken”

“Ik zeg altijd goedendag als ik
mensen tegenkom op straat. Maar
sommigen zeggen niets terug. Mijn
overbuurvrouw is Afrikaans en daar
maak ik ook een praatje mee of we
zwaaien aan het raam. Ze kan al
een beetje Nederlands. We brengen
soms wat koffiekoeken voor
haar gezin mee, een overschotje
vanop het werk van mijn zoon. Als
bedankje brachten ze dan eens een
cadeautje van hun reis voor ons
mee.”
De zee
“Mijn grootouders leefden in een
heel andere tijd. Die moesten altijd
maar werken en hadden geen tijd
om met de kleinkinderen bezig te
zijn. We kwamen bijna nooit buiten
ons dorp. Ik heb de zee pas voor het
eerst gezien toen ik als 13-jarige
op schoolreis was. Mijn moeder
stierf jong en hoewel ik met 16 jaar
de jongste was, ben ik toen thuis
gebleven om voor mijn broers,
mijn vader en het huishouden te
zorgen.”
Mijn oudste kleinkind is nog altijd
heel gefascineerd als hij de trein in
Geel ziet binnenrijden.”
Meer gelijkenissen dan
verschillen
“Het Kleine Geluk was nog interessanter
dan ik had verwacht omdat
er veel grootouders van andere
culturen en geloofsovertuigingen
bij waren. Ik heb de indruk dat we
op dezelfde manier omgaan met
onze kleinkinderen. Er lijken meer
gelijkenissen dan verschillen te
zijn. Er zijn wel rituelen die wat
anders zijn, zoals het vieren van
een verjaardag.”
Mijn hoop
“Ik hoop dat mijn kleinkinderen in
België blijven wonen, veel vriendjes
maken en dat ze later mogen leren
wat ze willen doen.”
Het ritme van het leven
“Mijn oudste zoon leerde een
Colombiaanse vrouw kennen en
woonde vier jaar ginder met haar.
Ze had al een zoontje (die nu 6 is)
en samen hebben ze nog een zoon
van 2. Ze wonen nu bijna twee jaar
in België. In Colombia hadden ze
een heel ander leven. Er was daar
minder regelmaat. Je at bijvoorbeeld
niet samen op vaste tijdstippen,
maar gewoon als je honger
had. Toen mijn zoon met zijn gezin
naar België kwam, was dat ook voor
de kleinkinderen aanpassen.
Annie (73) heeft twee zonen van 37
en 46, en twee kleinzonen van 623
en
2 jaar.

Dora /
24
“Hard aan elkaar
hangen”
Dora (73) heeft twee zonen en twee
dochters, vijf kleinzonen en drie
kleindochters tussen 21 en 28 jaar.
Ze woont in woonzorgcentrum
Wedbos.

“Bij mij is het allemaal een beetje
anders dan bij de andere grootouders
van Het Kleine Geluk. Veertig
jaar geleden vonden mijn kinderen
me, thuis op de grond, buiten
bewustzijn. Ik was in coma door een
plotse hersenontsteking. ‘Je bent
over een glazen bruggetje gekropen’,
zei de professor me achteraf.
Sindsdien zie ik heel slecht en ben
ik gedeeltelijk verlamd. Dat was
toen heel erg aanpassen, maar je
bent blij dat je er nog bent. Ik heb
het geluk gehad dat mijn man zo
geholpen heeft. Hij stond soms ’s
nachts op om te strijken.
Toen de kleinkinderen nog klein
waren, speelde ik vaak mee met
hen, met de auto’s of de speelgoedboerderij.
We zijn altijd goed
geweest voor onze kinderen, maar
onze kleinkinderen hebben toch altijd
meer gekregen. Toen we jonger
waren, hadden we ook de middelen
niet. Nu komen mijn kinderen en
kleinkinderen nog vaak op bezoek.
Twee kleinkinderen zijn aan het
bouwen en hebben nu minder tijd,
maar die bellen dan.”
“Na het overlijden van mijn man
ben ik drie jaar geleden in woonzorgcentrum
Wedbos komen
wonen. Ze hadden mij gevraagd om
deel te nemen aan Het Kleine Geluk,
samen met Mariette. Een boek lezen
of tv kijken - tenzij het Nederlands
gesproken is - kan ik niet. Dus als er
iets te doen is, doe ik graag mee.”
Wat vond je van de groep?
“Ik had het gevoel dat iedereen toch
een goede band had met zijn kinderen
en kleinkinderen. Er waren wel
wat verschillen, maar we vonden
het allemaal belangrijk dat ze een
goede thuis hadden. Ik merkte ook
veel gelijkenissen, ik ben blij dat ik
heb meegedaan met het project.
Wat vind je belangrijk voor je
kleinkinderen?
“Ik hoop dat ze gezond blijven,
dat ze bij hun partner blijven en
samen met hun kinderen gelukkig
zijn. Toen ik en mijn man vijftig
jaar getrouwd waren, zeiden veel
mensen dat ze dat nog nooit gezien
hadden: een gezin waar de kinderen
en kleinkinderen zo hard aan elkaar
hangen. Dat is plezant om te horen.
Ik hoop dat mijn kleinkinderen ook
dat geluk mogen ervaren.” •
25

Eliane /
“Leuk om
de klik te
voelen”
Eliane (67) heeft vijf kinderen en vijf
kleinkinderen
26
(tussen 2 en 20 jaar).

“Ik ben lang getrouwd geweest met
een Marokkaanse man. Daarom
hebben mijn kinderen een dubbele
achtergrond. Wij hebben zo lang in
die cultuur geleefd en zijn als gezin
in de Marokkaanse tradities en
gewoontes meegegaan. Mijn ex was
een tiran: alles moest gaan zoals hij
het wou. Ik geef aan de kleinkinderen
het beste uit de twee culturen
mee. Ik heb ook een Marokkaanse
schoonzoon. We doen mee met de
Marokkaanse gewoontes, maar ook
met de Belgische tradities.”
Een klik gevoeld
“Alle deelnemers aan Het Kleine
Geluk wonen in Geel. Het was plezant
om met hen kennis te maken.
Er was een klik tussen ons als
grootouders: je voelt je verbonden
en beleeft hetzelfde, soms op een
iets andere manier. Ik wou graag de
belevenissen van andere grootouders
horen. Leuk om te zien hoe
iedereen ongeveer hetzelfde beleeft.
Als grootouder zie je alleen de goede
kanten van de kleinkinderen en
wil je de andere kanten niet zien.
Je merkt dat elke grootouder praat
over zijn kleinkind met veel liefde,
genegenheid en fierheid.”
Hoe ga je om met je kleinkinderen?
“Je laat meer toe van je kleinkinderen,
ze kunnen goed overtuigen
en dan trap je toch in hun val. Ik
hoor vaak van de kinderen dat ik de
kleinkinderen te veel verwen. Met
de kleintjes speel ik samen en met
de groten doe ik een babbeltje. Ze
vertellen veel tegen mij, meer dan
tegen hun eigen ouders. Het is ook
mooi om te zien hoe de grootsten
met de kleintjes omgaan.”
“Respect en eerlijkheid vind ik
belangrijke waarden voor mijn
kleinkinderen.”
•
27

Jan/
“Kleinkinderen kunnen
ook zo charmeren!”
28
“Mijn twee adoptiezonen hebben
een donkere huidskleur. Discriminatie
leeft nog altijd in België.
Zo is de oudste twee keer van werk
moeten veranderen omdat hij er
gepest werd.”
Hoe was Het Kleine Geluk voor
jou?
“Iedereen vertelt graag over zijn of
haar kleinkinderen. Het sprak me
ook aan dat het een diverse groep
grootouders is, afkomstig uit verschillende
landen.
Ik vond de groep heel interessant.
Iedereen die kon, heeft ervoor
gekozen om na de eerste vijf sessies
verder te doen met het project. Dat
zegt genoeg.”
Wat bleef je bij?
“Alle kleinkinderen mogen meer
dan de eigen kinderen vroeger
mochten. Kleinkinderen mag je
meer in de watten leggen, daar ben
je grootouder voor. Als ze ’s avonds
vertrekken, ben ik soms blij omdat
het druk is geweest. Ik voel dat ik
geen 18 jaar meer ben. Maar na een
half uur mis ik ze al.
De oudste twee meisjes bekvechten
vaak, dat is soms druk. Maar
de kleinkinderen kunnen ook zo
charmeren. Je loopt er met je ogen
open in. Ik had een nieuwe pc en ik
had als regel gesteld dat de kleinkinderen
er niet op mochten spelen.
Ik hield dat twee maanden vol, ondertussen
schrijft mijn kleindochter
een verhaal op mijn nieuwe pc. Als
ze ‘vokki’ in de plaats van ‘vokke’
zeggen, weet ik al dat ze iets nodig
hebben.”
Efteling
“Elk jaar gaan we drie dagen met de
hele familie naar de Efteling. Een
verplicht nummer, maar leuk voor
groot en klein. Ik vind de Efteling
ook tof, maar ik ga niet veel in
attracties. Ik blijf liever gezellig met
een kop koffie bij de rugzakken.”
Wat vind je belangrijk voor je
kleinkinderen?
“Respect, eerlijkheid en dat ze hun
weg vinden in het leven, dat ze
gelukkig worden en ook aandacht
hebben voor andere mensen.”

Jan (60) heeft twee adoptiezonen
en vijf kleinkinderen tussen 3
en 13 jaar.
29

30 Lidiya (62) heeft twee kinderen
en drie kleinkinderen
(tussen 6 en 11 jaar).

Lidiya/
“Ik woon 19 jaar in België en ben van Kazachstan afkomstig.
Mijn moeder is Duits en mijn vader Oekraïens. Binnen
de Sovjet-Unie leven verschillende nationaliteiten.
Daarom was Russisch de voertaal, dat verstond iedereen.”
“Ik wilde bij Het Kleine Geluk
kennismaken met andere mensen
en ervaringen van grootouders
delen. Plezant dat we verschillende
leeftijden hebben en een andere
achtergrond.”
Hoe ga je om met je kleinkinderen?
“Met mijn eigen kinderen had
ik minder tijd om ze aandacht te
geven, nu met de kleinkinderen heb
ik meer tijd.
Ik ga graag naar de cinema met
de kleinkinderen, of wandelen en
voetballen. Maar in het huishouden
helpen, doen ze niet graag.”
Wat vind je belangrijk voor je
kleinkinderen?
“Hulpvaardig zijn voor anderen,
ook voor mij als ik oud ben en hulp
nodig heb.”
•
31

32 Gulizar (54) heeft een dochter
en een zoon, en twee
kleinkinderen van 10 en 11.

Gulizar /
“Als de kinderen
ouder zijn, volgen
ze hun echte droom”
33

34
“Na de dood van mijn man in Irak,
vluchtte ik met mijn gezin naar
België door de oorlog in Koerdistan.
Thuis had ik vroeger nooit vrije tijd.
Ik ging uit werken en daarna wachtte
het huishouden op me.
Nu heb ik veel meer vrije tijd omdat
ik niet meer kan gaan werken als
leerkracht. Daarvoor ken ik het Nederlands
nog niet goed genoeg.
Ik volg wel Nederlandse les en in het
asielcentrum werkte ik als vrijwilligster
bij de huiswerkbegeleiding
van de kleine kinderen.
De bijeenkomsten met de grootouders
waren voor mij heel belangrijk.
Ik moet hier veel praten dus
dat is goed om Nederlands te leren
en zo leer ik ook nieuwe vrienden
kennen.”
Spelletjes vroeger en nu
“Tijdens de eerste bijeenkomst ontdekten
we dat Louis en ik vroeger
hetzelfde spelletje leuk vonden. We
speelden allebei veel met een hoepel
en stok, hij hier in België en ik in
mijn land. Dit spel kennen de kinderen
vandaag de dag niet meer. Mijn
kleinkinderen spelen heel graag op
het internet. Mijn dochter maakte
daar wel een heel strak schema voor
op.
Ik speel zelf ook graag piano, ook
al kan ik het niet erg goed. Ik neem
nog wel lessen en leen een piano
van vrienden. Mijn kleinkinderen
vinden pianospelen iets voor oude
mensen! (lacht)
Ik zie mijn kleinkinderen niet heel
veel. Mijn dochter heeft het heel
druk want ze werkt fulltime en moet
ook voor haar gezin zorgen. Ook de
jongens zelf hebben het heel druk
met allerlei activiteiten met hun
vrienden. Maar tijdens de vakanties
komen de jongens ongeveer één
keer in de week. Dan kook ik altijd
lekker voor hen.”
Dromen en verwachtingen
“Mijn kleinzoon was het eerste jaar
niet geslaagd in de klas. Mijn dochter
was heel verdrietig omdat hij
misschien naar het beroeps moest
gaan. Daarom ging ze elke dag met
hem huiswerk maken en oefenen.
Zij wil dat hij advocaat of arts wordt
want je gaat naar school om veel te
studeren.
Of ik dat zelf ook vind? Voor mij is
dit haar leven en haar beslissing.
Ik ben enkel de oma en het is in de
handen van de mama. Ik vind het
belangrijk dat mijn kleinkinderen
goed studeren, respect tonen,
beleefd zijn, elke dag huiswerk
doen en hun mama helpen en goed
proberen. En dan slagen ze wel!
Maar mijn kleinzoon wil zelf ook
graag arts worden. De kinderen
horen alles wat mama en papa
zeggen over artsen of advocaten.
Ze luisteren naar wat de ouders of
familie zeggen en gaan daar dan in
mee. Maar als de kinderen ouder
zijn, gaan ze wel zien wat hun echte
droom is en volgen ze niet meer wat
de mama zegt. Dromen veranderen.”
De binnenkant telt
“Een hoofddoek is in Koerdistan
niet meer verplicht. Enkel oudere
mensen zijn ‘volledig bedekt’. Een
hoofddoek nu is eerder een modetrend
dan wel een verplichting. Het
belangrijkste is onze binnenkant en
niet de buitenkant.

Louis vroeg me ook nog wat ik van
de Vlaamse cultuur hier vind. Ik
weet het niet goed, iedereen doet
wat hij het beste vindt. Ik merk wel
dat jullie heel veel afspraken maken
en nooit spontaan samen komen.”
Terug naar mijn land
“Eén van de andere grootouders
vroeg me of ik ooit zou willen terugkeren
naar mijn land.
Natuurlijk wil ik dat, maar het is
er nog altijd niet veilig voor ons.
Er zijn veel problemen door de olie
en de diamanten. Het zijn de rijke
mensen die de oorlog maken. Als de
oorlog zou stoppen, zou ik dadelijk
terug willen! Dat wil toch iedereen?”
•
35

Het kleine geluk
van Geelse grootouders
Het Geelse Dienstencentrum Luysterbos is
een ontmoetingsplaats voor medioren en
senioren. Je kan er genieten van een drankje,
een warme maaltijd, een aangename babbel
of een leuk gezelschapsspel. Je kan er ook
deelnemen aan een van de vele georganiseerde
activiteiten.
Voor de Zuidergekte-edite van 2019 wou
Luysterbos grootouders met erg verschillende
achtergronden samen laten praten over
iets dat hen allen bindt: hun kleinkinderen.
Hun verhalen vind je in deze brochure.
36