Reggae-Agenda-Magazine-2-Januari-2019

21.01.2019 Views

REGGAE AGENDA MAGAZINE #2 GRAMMY NOMINEE: ROCKY DAWUNI (GHANA) DUBCREATOR aka ARNO GOLDSTEIN SELAH SOUND (ROTTERDAM) EMPRESS BLACK OMOLO RUDE WALKIN’ (AMSTERDAM) JAH SHAKESPEAR aka KAREL MICHIELS Israel Vibration @ TivoliVredenburg, Utrecht Photo’s by BvBFotografia Editie 02 - Januari 2019 - Reggae Agenda Nederland - (C) 2018 - info@reggae-agenda.nl

REGGAE AGENDA<br />

MAGAZINE<br />

#2<br />

GRAMMY NOMINEE: ROCKY DAWUNI (GHANA)<br />

DUBCREATOR aka ARNO GOLDSTEIN<br />

SELAH SOUND (ROTTERDAM)<br />

EMPRESS BLACK OMOLO<br />

RUDE WALKIN’ (AMSTERDAM)<br />

JAH SHAKESPEAR aka KAREL MICHIELS<br />

Israel Vibration @ TivoliVredenburg, Utrecht<br />

Photo’s by BvBFotografia<br />

Editie 02 - <strong>Januari</strong> <strong>2019</strong> - <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> Nederland - (C) 2018 - info@reggae-agenda.nl


VAN DE REDACTIE<br />

Voor jullie ligt de tweede uitgave van<br />

het <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> <strong>Magazine</strong>. Een<br />

uitgave die is voortgekomen uit<br />

website reggae-agenda.nl. Dit<br />

magazine is bedoeld om de <strong>Reggae</strong><br />

scene in met name Nederland meer<br />

aandacht te schenken.<br />

Een interview met de eerste Afrikaanse<br />

reggae artiest die genomineerd werd<br />

voor een Grammy Award in de<br />

categorie ‘Beste <strong>Reggae</strong> Album’.<br />

Een interview met Empress Black<br />

Omolo. Wij spraken haar in Ethiopie<br />

over de reggae scene in haar<br />

geboorteland Kenya en haar<br />

ervaringen in Ethiopia.<br />

Arno Goldstein aka DubCreator staat<br />

bekend om het produceren van vele<br />

King Shiloh tunes. Een bijzonder<br />

goede reden om eens te gaan kijken bij<br />

deze bescheiden en inspirerend dub<br />

producer. Selah Sound is na een pauze<br />

van 10 jaar weer helemaal terug met<br />

hun gloednieuwe eigen sound.<br />

De talentvolle roots formatie Rude<br />

Walkin’ uit Amsterdam maakte veel<br />

indruk met een optreden op ons. Tijd<br />

voor een nadere kennismaking!<br />

Jah Shakespear aka Karel Michiels<br />

mag met recht een veteraan genoemd<br />

worden in de reggae/rasta wereld. Jah<br />

Shakespear zat als voorvechter van<br />

Ganja als eens bij De Wereld Draait<br />

Door.<br />

Fulljoy!


The Marley Experience (UK) Live @ Q-Factory, Amsterdam<br />

Israel Vibration<br />

TivoliVredenburg, Utrecht<br />

Fotoverslag: BvBFotografia


Premium Feminized<br />

Cannabis<br />

Seeds<br />

RoyalQueenSeeds RQSeeds RoyalQueenSeedsRQS<br />

www.RoyalQueenSeeds.com<br />

Keep on Growing<br />

info@RoyalQueenSeeds.com


INHOUDSOPGAVE<br />

2. Voorwoord<br />

5. Inhoudsopgave<br />

6. Rocky Dawuni from Ghana<br />

(Best reggae album Grammy Nominee)<br />

10. My Story of Rastafari<br />

(Karel Michiels aka Jah Shakespear)<br />

14 Israel Vibration @ Tivoli de Helling<br />

(Foto’s door Bianca van Barneveld)<br />

16. Global <strong>Reggae</strong> Charts<br />

(Top 15 Singles en Top 10 Albums)<br />

17. Rude Walkin’uit Amsterdam<br />

20. MellowMood (ITA) @ SugarFactory<br />

(Foto’s door Celine Diels Photography)<br />

22. <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets DubCreator<br />

(Bekend van vele King Shiloh producties)<br />

24. Empress Black Omolo (KEN/NL)<br />

(<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Kenyan Fyah Mumma)<br />

28. De Geschiedenis van medicinale cannabis<br />

(geschreven door Plantarium, Nijmegen)<br />

30 Toots & The Maytals @ TivoliVredenburg<br />

(Foto’s door Celine Diels Photography)<br />

33. Cannabis het levenskruid van reggae<br />

(Karel Michiels aka Jah Shakespear)<br />

36. <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />

20<br />

Wil jij het <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />

<strong>Magazine</strong> thuis ontvangen ?<br />

info@reggae-agenda.nl<br />

voor meer informatie<br />

30<br />

REDACTIE:<br />

Leoninusstraat 31<br />

6821 EN, Arnhem<br />

Vormgeving: I-reMedia<br />

Tel: 0628264336<br />

Bladmanager: R. Hanoeman<br />

MAIL:<br />

info@reggae-agenda.nl<br />

PHOTOGRAPHY:<br />

Bianca van Barneveld<br />

Celine Diels Photography<br />

Alice de Kruijs Photography<br />

My story of Rastafari door<br />

Karel Michiels aka Jah<br />

Shakespear<br />

FB: <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />

Instagram: <strong>Reggae</strong>_<strong>Agenda</strong>.NL<br />

COLOFON<br />

www.reggae-agenda.nl<br />

6<br />

05


06<br />

ROCKY DAWUNI (GHANA)<br />

2016 African Grammy Nominee for ‘Best reggae album’<br />

Rocky Dawuni was nominated for a GRAMMY Award<br />

in the Category ‘Best <strong>Reggae</strong> Album’. Not a lot of<br />

African reggae artists receive this honour. We ran into<br />

this Rastaman from Ghana during our trip in Ethiopia<br />

and we took the opportunity to ask him some questions:<br />

REGGAE-AGENDA Tell us who is Rocky Dawuni ?<br />

ROCKY I am from the Northern Region of Ghana in West<br />

Africa. I come from an indigenous traditional people called<br />

the Komba. My older brother is currently the Chief of my<br />

town of origin called Bunbon. My traditional royal lineage<br />

has also provided me a deep appreciation of African culture<br />

and an outlook as a musician who perceives his music and<br />

works as not only a means to entertain but to empower<br />

and inspire. I see myself as a person who aspires to ignite<br />

positive consciousness through music and at the same time<br />

advocate for cultural awakening which I believe will lead<br />

to greater understanding and peaceful coexistence among<br />

the diverse people of all nations.<br />

Why are you here in Ethiopia with this special group of<br />

people? I was invited to join a group of inter-religious and<br />

spiritual leaders from various faiths on a mission to<br />

Ethiopia and to the African Union. The group embarked on<br />

events to promote harmony and interfaith consciousness.<br />

As a musician, an African and a Rasta; it was an honor for<br />

me to be a part of this mission especially for me to<br />

highlight the African dimension as well as participate in<br />

two concerts dubbed U-Day in Addis Ababa and<br />

Shashemane. Ethiopia represents the spiritual and political<br />

capital of the African continent so for me the symbolism of<br />

the mission was very profound. The teachings and legacy<br />

of Emperor Haile Selassie is crucial for the re-awakening<br />

of Africa so on another hand it was a spiritual pilgrimage<br />

for me as well.<br />

You are calling your music ‘Afro Roots’. Why did you<br />

choose that name ? My music fuses <strong>Reggae</strong> music with<br />

strong elements of African music and other global styles.<br />

My sound is a reflection of my inspirations. Having been<br />

influenced by Afrobeat, Highlife, Soukous, hip hop, ska,<br />

dancehall among other diverse musical sounds, All of<br />

this music has inspired me to shape a groovy style that is<br />

steeped in Africa but yet global in its outlook. That is what<br />

I call Afro Roots.<br />

As an African artist it seems you have to work a little<br />

harder than the artists coming from Jamaica. Where do<br />

you get the inspiration and motivation from ?<br />

When the obstacles get taller, you have to learn to fly


higher. The challenges are definitely<br />

quite steep as an African artist but the<br />

<strong>Reggae</strong> sound has a deep resonance in<br />

Africa that has made African <strong>Reggae</strong><br />

come with a potency that is hard to<br />

ignore. My inspiration comes from<br />

knowing the music is a mission to<br />

advocate for ideals like truth, justice,<br />

equality and the elevation of people.<br />

It’s a call of destinies so we are<br />

eternally motivated.<br />

Where you very disappointed you<br />

didn’t win the Grammy Award ?<br />

No I was not disappointed. That<br />

nomination and acknowledgement<br />

was something I was thankful for. It<br />

was a rare achievement for the African<br />

<strong>Reggae</strong> movement and helped lift our<br />

profile and more access to our message.<br />

The album definitely deserved the nod<br />

considering what it takes for an African<br />

release to achieve this feat. It was a<br />

historic triumph for the movement and<br />

<strong>Reggae</strong> music worldwide. For this we<br />

give thanks as we keep striving for new<br />

heights.<br />

What can you tell us about the<br />

reggae music scene in Ghana ?<br />

The <strong>Reggae</strong> scene in Ghana is<br />

thriving and vibrant. We have always<br />

had a strong element of <strong>Reggae</strong> touches<br />

in some modern variants of Highlife<br />

music and or own iconic <strong>Reggae</strong> artists<br />

who contributed to the overall profile<br />

of the genre which eventually<br />

facilitated the opportunity for artistes<br />

like me to rise. The earlier notable<br />

names and bands were Roots<br />

Anabo, Felix Bell, Vitamin X and<br />

Kojo Antwi . Now the rise of the<br />

African dancehall scene has also<br />

helped to invigorate the scene with<br />

energy. We now have artistes that are<br />

making an impact around the world<br />

and across the continent.<br />

Any ‘big’ names coming from<br />

Ghana that we should know about?<br />

We have an army of amazing artiste<br />

that make up the new movement of<br />

Ghanaian <strong>Reggae</strong> including Samini,<br />

Stonebwoy, Blakk Rasta, Ras Kuuku,<br />

Iwan, Black Prophet, Shatta Wale -<br />

are all artistes doing good works and<br />

commanding a following in Ghana<br />

and abroad.<br />

What is the biggest reggae festival<br />

in Ghana and why should people go<br />

there and get to know your<br />

beautiful country ? First of all<br />

Ghana is a beautiful country with<br />

such a diverse culture, beautiful<br />

coastlines and amazing food. Ghana<br />

also has a historical role of being<br />

the place where most people of the<br />

Caribbean and Americas trace their<br />

ancestry so it is definitely an<br />

inspirational destination for anybody<br />

wanting to immerse themselves in the<br />

genesis of African culture, traditions,<br />

history, music, spirituality and<br />

Rocky Dawuni from Ghana<br />

cuisine. With regards to <strong>Reggae</strong><br />

festivals, our existing festivals<br />

program eclectic music showcasing<br />

the diverse styles we have in the<br />

country . My annual festival<br />

called “Rocky Dawuni Independence<br />

Splash” which was held on every<br />

Independence Day of March 6, was<br />

one of the main <strong>Reggae</strong> festival<br />

events for several years. It is<br />

making a comeback in 2020 so it is<br />

an opportunity for people to attend<br />

and explore our nation, the culture<br />

and music as well.<br />

How do you see the future for<br />

African reggae artists ? African<br />

<strong>Reggae</strong> has made incredible<br />

contributions to magnify the global<br />

presence of <strong>Reggae</strong> music today.<br />

Artistes like Lucky Dube, Alpha<br />

Blondy, Tiken Jah Fakoly, Majek<br />

Fashek, Meta Dia and myself have<br />

all worked to expand the music to<br />

audiences around the globe and made<br />

it a true global force. It’s keeps rising<br />

with more artistes joining our ranks.<br />

The future is definitely brighter as we<br />

keep building upon such a solid and<br />

global foundation. We have surely<br />

arrived!<br />

What is the role of Rastafari in<br />

your daily life ?<br />

Rastafari is my inspiration to pursue a<br />

life of righteous . A life of<br />

continuing goodwill to all<br />

6<br />

07


08<br />

humanity and a mission to keep striving<br />

for excellence in spreading the positive<br />

sound.<br />

What can we expect from Rocky<br />

Dawuni in the future? I have a new<br />

and exciting album called “Beats of<br />

Zion” which will be released in early<br />

<strong>2019</strong> with a world tour. It is the follow<br />

up to the GRAMMY nominated<br />

“Branches of the Same Tree.” I recently<br />

was designated as a Goodwill<br />

Ambassador for the United Nations ,<br />

which should further expand on my<br />

social and creative activism<br />

initiatives and advocacy while<br />

continuing my works on environment<br />

awareness, peace building, human<br />

rights, social action, conservation and<br />

social empowerment.<br />

You did a few shows in the<br />

Netherlands all ready. What was<br />

your opinion on our little country?<br />

I love your beautiful country - great<br />

people and cool vibes! I look forward<br />

to coming back and sharing our<br />

uplifting sounds again.<br />

Any other countries around the<br />

world (reggaewise) you want to<br />

recommend I’ll say Kenya has a<br />

vibrant reggae scene and I love the<br />

reggae movement coming out of the<br />

islands of Hawaii.<br />

Rocky Dawuni from Ghana<br />

Which country surprised you the<br />

most when you were performing ?<br />

My greatest surprise was the<br />

reception for my Afro Roots<br />

hybrid sounds in Poland. I played at<br />

the Woodstock Poland a few years<br />

ago and the reception was amazing,<br />

Another memorable place was my<br />

concerts in Greenland. They were<br />

all extremely well received and we<br />

achieved some really special and<br />

unforgettable moments!<br />

Any last words for our readers and<br />

your fans? These are times for<br />

bending the arc of global consciousness<br />

towards oneness, awareness of<br />

nature and justice for all. Stay woke!


WE CHOOSE NATURE<br />

ROBBERT CBD ZADEN<br />

www.wechoosenature.org<br />

WE_CHOOSE_NATURE_ADV_185x130_NL.indd 1 15-06-18 14:11


10<br />

MY STORY OF RASTAFARI Deel 1<br />

door Karel Michiels aka Jah Shakespear<br />

Natural Mystic<br />

‘Spiritualiteit is geen theologie of<br />

ideologie. Het is een eenvoudige<br />

manier van leven, puur en<br />

oorspronkelijk, ons gegeven door<br />

de Allerhoogste. Spiritualiteit is een<br />

netwerk dat ons verbindt met de<br />

allerhoogste, het universum en<br />

elkaar. Als de essentie van ons<br />

bestaan belichaamt het onze<br />

cultuur, ware identiteit, natievorming<br />

en lotsbestemming.’<br />

(Haile Selassie a.k.a. Ras Tafari)<br />

Zaterdag 3 mei 1997. We hebben 600<br />

kilometer gereden, helemaal naar<br />

Mulhouse, in het oosten van<br />

Frankrijk. Nooit zijn we zo ver<br />

geweest om een concert te zien.<br />

Maar voor Mystic Revelation of<br />

Rastafari zouden we desnoods nog<br />

1000 kilometer verder reizen. Het<br />

is pas de tweede keer dat de groep<br />

naar Europa komt, en in 1979 heb ik<br />

Foto: Jah Shakespear in gesprek met Mystic Revelation of Rastafari<br />

ze niet gezien. De tweede keer sinds<br />

Count Ossie, meesterpercussionist en<br />

rastaman from creation, een halve eeuw<br />

geleden een aantal drummers rond zich<br />

verzamelde in de heuvels van<br />

Wareika. Geen drummers met een<br />

drumstel maar ‘Afrikaanse’<br />

drummers, die uit de overgeleverde<br />

ritmes van oude slavendansen en<br />

religieuze ceremonieën een nieuwe<br />

stijl creëerden, een nieuwe vibratie<br />

eerder, niet langer tot meerdere eer<br />

en glorie van Jezus Christus of zijn<br />

heilige Vader, niet opgedragen aan de<br />

natuurkrachten of verre voorvaderen,<br />

maar aan Haile Selassie, de keizer van<br />

Ethiopië, die tot zijn kroning in 1930<br />

door het leven ging onder de naam Ras<br />

Tafari.<br />

We hebben 600 kilometer gereden en<br />

terwijl ik aan het parkeren ben, stopt op<br />

hetzelfde moment wat verder een<br />

autobus. We stappen uit en ook zij<br />

stappen uit, de mannen van Mystic<br />

Revelation of Rastafari. Natural<br />

mystic, noemen de rasta’s dat, een<br />

soort van weerkerende synchroniciteit.<br />

Of is het serendipiteit? Ik hoor<br />

vaak dat Jamaicanen onbetrouwbaar<br />

zijn, dat je met hen geen goede<br />

afspraken kunt maken, dat ze altijd<br />

te laat komen. Niet in mijn ervaring,<br />

maar ik draag dan zelf ook geen<br />

horloge en laat me graag tijdloos<br />

meedrijven op de wendingen en<br />

ingevingen van het moment, de<br />

actieve kant van natural mystic en<br />

een levensinstelling die de meeste<br />

Jamaicanen heel vertrouwd is. In dat<br />

continuüm kom je elkaar<br />

uiteraard makkelijker tegen dan in<br />

een door agenda’s en neurotische<br />

tijdsdwang gedomineerde<br />

samenleving, zoals die in onze<br />

contreien meestal gepropageerd<br />

wordt.<br />

Ik heb de mannen van Mystic<br />

Revelation of Rastafari nog nooit


gezien, en er zijn maar een paar<br />

oude foto’s in omloop. Hun eerste<br />

(driedubbele!) plaat ‘Grounation’<br />

zat verpakt in een zwarte hoes. The<br />

Black Album. De tweede, ‘Tales of<br />

Mozambique’, had een openklappende<br />

hoes, met op de voorkant een foto<br />

van een muurschildering in Kingston<br />

en binnenin een lange, haast wetenschappelijke<br />

uitleg over de essentie<br />

van rastafari, aangevuld met een<br />

wiskundige (!) rechtvaardiging van<br />

de liefde als drijvende kracht in het<br />

leven. Getekend Brother Samuel<br />

Clayton. Die Clayton is de stem van<br />

Mystic Revelation of Rastafari, weet<br />

ik. De dichter en denker. Een stuk<br />

jonger dan de generatiegenoten van<br />

Count Ossie maar wijs als Salomo,<br />

als ik op zijn chants en geschriften<br />

mag afgaan. Als er iemand is met wie<br />

ik eens wil reasonen, dan wel Brother<br />

Samuel Clayton. Reasonen: letterlijk<br />

‘redeneren’ maar dat Nederlandse<br />

woord dekt de lading niet. Reasonen<br />

is praten over het leven, over de aard<br />

en de oorsprong van de mens, over<br />

zijn doel en bestemming. Veeleer<br />

filosoferen dan redeneren. Ik doe<br />

zelden of nooit interviews met rasta’s.<br />

We reasonen.<br />

De Jamaicanen groeten ons<br />

vriendelijk. Er gaat een golf van<br />

herkenning en verwantschap door me<br />

heen, zoals ik die wel vaker beleefd<br />

heb wanneer ik rasta’s of reggaemuzikanten<br />

ontmoette. Het is een<br />

cultuur, een manier van leven die me<br />

nu al tientallen jaren intrigeert,<br />

amuseert en inspireert. Zonder reggae<br />

en rastafari zou mijn leven veel<br />

minder kleur hebben gehad, denk ik<br />

vaak. Groen, geel en rood zouden er<br />

alleszins veel valer hebben uitgezien.<br />

De rasta’s hebben mij ook meegenomen<br />

naar de andere kant van de<br />

geschiedenis, de kant waarover<br />

zelden of nooit iets verteld wordt, de<br />

kant van de Afrikanen. Rastafari is<br />

altijd de schreeuw van Afrika<br />

geweest, van de bakermat van de<br />

mensheid, van vergeten koningen en<br />

prinsen. Ik zal de rasta’s een leven<br />

lang dankbaar blijven dat ze me die<br />

wereld hebben leren kennen, en dat<br />

de geschiedenis voor mij een ander<br />

gezicht heeft gekregen dan de<br />

verhalen die ons in het westen geleerd<br />

worden. Mijn contact is Michel, tour<br />

manager en de man die Mystic<br />

Revelation of Rastafari naar Europa<br />

heeft gebracht. We begroeten elkaar en<br />

Michel zegt dat we hen maar gewoon<br />

moeten volgen, naar de backstage van<br />

de zaal, La Filature, een modernistisch<br />

complex aan de rand van Mulhouse.<br />

Amper heb ik daar gewoontegetrouw<br />

mijn bandrecordertje boven gehaald –<br />

je weet maar nooit of iemand al meteen<br />

iets interessants te vertellen heeft – of<br />

een van de muzikanten biedt me een<br />

stoel aan. ‘I’m Brother Philmore<br />

Alvaranga,’ stelt hij zichzelf voor, en<br />

reikt me de hand. Ik noem mijn naam<br />

en voeg eraan toe: ‘People call me Jah<br />

Shakespear.’<br />

“Die avond geeft<br />

Mystic Revelation of<br />

Rastafari een<br />

magisch concert in<br />

La Filature. Als<br />

engelen gekleed, in<br />

het wit, verschijnen<br />

ze op het podium, op<br />

het trage ritme van<br />

de nyahbinghi”<br />

‘Well, Jah Shakespear, let me tell you<br />

this.’ Brother Filmore kijkt me recht<br />

in de ogen. Vriendelijk, met een open<br />

hart, maar ook intens en onontwijkbaar.<br />

Ik kan alleen maar luisteren naar<br />

deze oude rastaman met zijn witgele<br />

dreadlocks en grijze baard. Ik wil<br />

alleen maar luisteren, omdat ik nog<br />

nooit zulke oude rasta’s ontmoet heb,<br />

mensen die erbij waren van in het<br />

begin. En ik hoef niet eens een vraag<br />

te stellen. Philmore en ik hebben<br />

elkaar nog nooit gezien maar hij weet<br />

dat ik zijn broer ben. Hij weet dat hij<br />

mij zijn verhaal moet vertellen. Ons<br />

My story of Rastafari door Jah Shakespear<br />

verhaal, van I & I zoals de rasta’s<br />

zeggen.<br />

‘Ik was 12 jaar toen ik in The Gleaner<br />

las dat de Italianen Ethiopië waren<br />

binnengevallen. Ik had al gehoord<br />

van een nieuwe zwarte koning die ons<br />

zou bevrijden, His Imperial Majesty<br />

Haile Selassie I, Ras Tafari. Hij vocht<br />

moedig maar moest het onderspit<br />

delven. Weet je dat de Italianen toen<br />

mosterdgas hebben gebruikt?<br />

Mussolini was a wicked man. Maar<br />

het was de profetie van Zijne<br />

Majesteit die me er definitief van<br />

overtuigde dat hij de Koning der<br />

Koningen was, de Heer der Heren,<br />

de Veroverende Leeuw van Judea,<br />

Jezus Christus die zich openbaarde<br />

in onze tijd. In 1936 ging hij naar de<br />

Volkerenbond, de voorloper van de<br />

Verenigde Naties, de eerste<br />

Afrikaanse leider ooit die daar te gast<br />

was. En hij waarschuwde de wereld:<br />

‘It is us today. It will be you tomorrow.’<br />

Zijne Majesteit werd uitgelachen<br />

en beschimpt maar hij heeft<br />

gelijk gekregen. Drie jaar later brak<br />

de Tweede Wereldoorlog uit. Europa<br />

stond in brand. Als ze maar naar Zijne<br />

Majesteit hadden geluisterd…’<br />

Brother Philmore sluit de ogen.<br />

Dus zo hebben die vroege rasta’s<br />

Haile Selassie leren kennen. Over die<br />

sprookjesachtige kroning tot keizer in<br />

1930 was genoeg informatie te<br />

vinden. Ik heb thuis zelfs een<br />

exemplaar van National Geographic<br />

uit die tijd, met een rijkelijk<br />

geïllustreerd verslag van de<br />

festiviteiten in Addis Abeba. Dat zijn<br />

ook de foto’s die Leonard Howell aan<br />

het dromen hebben gezet, ‘de eerste<br />

rastaman’, even goed kind van de<br />

Jamaicaanse sufferers, de nog altijd<br />

onderdrukte en gediscrimineerde<br />

nazaten van de slaven, als van de<br />

Harlem Renaissance, de zwarte<br />

Amerikaanse cultuurscene in de<br />

Roaring Twenties. Het was Howell<br />

die de link legde met zijn landgenoot<br />

en activist Marcus Garvey, die de<br />

komst van Haile Selassie zou<br />

voorspeld hebben, en met bepaalde<br />

passages in de bijbel, die zouden<br />

aantonen dat de keizer wel degelijk<br />

de nieuwe Messias is, de grote<br />

6<br />

11


12<br />

Verlosser, het Lam Gods dat komt<br />

wegnemen de zonden der wereld.<br />

Of Zijne Majesteit al dan niet de<br />

weergekeerde Christus was (zoals de<br />

orthodoxe rasta’s beweren), een rechtstreekse<br />

afstammeling bovendien van<br />

koning Salomo en de al even mythische<br />

koningin van Seba (zoals de Ethiopiërs<br />

geloven) laat ik in het midden, en het is<br />

eigenlijk ook niet belangrijk. Wel erken<br />

ik de keizer onvoorwaardelijk als de<br />

grootste leider van de 20ste eeuw, de<br />

man die Mama Africa, ons aller<br />

moeder, weer trots en kracht heeft<br />

gegeven, en ons de weg wees naar<br />

sinds lang vergeten beschavingen.<br />

Ethiopië was al een christelijk land<br />

voor op het Concilie van Nice de<br />

onwrikbare dogma’s en interpretaties<br />

van de Kerk van Rome werden<br />

uitgevaardigd. Wat al het gepraat over<br />

‘onze’ christelijke beschaving,<br />

bezoedeld door de frustraties en<br />

machtswellust van een kliek bange<br />

blanke mannetjes, toch in een ander<br />

daglicht plaatst.<br />

Die avond geeft Mystic Revelation of<br />

Rastafari een magisch concert in La<br />

Filature. Als engelen gekleed, geheel in<br />

het wit, verschijnen ze op het podium,<br />

op het trage ritme van de nyahbinghi.<br />

Dat is de naam van het ritme, the beat<br />

of the heart, en bij uitbreiding van<br />

de muziek tijdens de grounations, de<br />

rituele bijeenkomsten van de rasta’s die<br />

soms dagen (en nachten) kunnen duren.<br />

Daar delen ze de chalice<br />

Foto: Brother Sam op bezoek bij Haile Selassie<br />

(waterpijp), hun heilige kelk, roken<br />

herbs of wisdom (marihuana) en<br />

roepen de keizer aan: ‘Jah!<br />

Rastafari! King of Kings, Lord of<br />

Lords, Conquering Lion of the Tribe<br />

of Judah, Elect of God, Ever Living,<br />

Ever Faithful.’ Maar dat kunnen ze<br />

hier, in deze deftige zaal, niet maken.<br />

Wat de setlist er niet minder mooi op<br />

maakt, een selectie van anthems uit<br />

alle tijdperken van de Jamaicaanse<br />

muziekgeschiedenis, van pocomania<br />

tot reggae.<br />

Het was daar, in La Filature in<br />

Mulhouse, dat ik besloot om eindelijk<br />

maar eens aan mijn boek te beginnen<br />

over rastafari, waarvan de aanzet al<br />

een paar jaar in de kast lag. Ik moest<br />

dat verhaal vertellen in het<br />

Nederlands, voor de mensen van<br />

mijn eigen taalgroep, mogelijk in<br />

een roman. En Mystic Revelation<br />

of Rastafari moest er een hoofdrol<br />

in krijgen. Ze verdienden het, als<br />

waardige boodschappers van Zijne<br />

Keizerlijke Majesteit Haile Selassie I<br />

a.k.a. Ras Tafari.<br />

Het heeft uiteindelijk elf jaar geduurd<br />

voor mijn boek klaar was. In de lente<br />

van 2008 verscheen ‘De Rasta<br />

Revelatie’, onder de naam Jah<br />

Shakespear. In de literaire wereld<br />

zou dat een nom de plume heten, in<br />

formeel Nederlands een schuilnaam.<br />

Maar ik heb de naam begin jaren ’80<br />

al toebedeeld gekregen als deejay,<br />

My story of Rastafari door Jah Shakespear<br />

door Brent Clarke, de Caribische<br />

producer en uitbater van de eerste<br />

reggaeclub in België. In Jamaica<br />

krijgt bijna iedereen een bijnaam,<br />

deejay of niet, op basis van een<br />

uiterlijk kenmerk, een karaktertrek of<br />

een bepaalde activiteit waar anderen<br />

je mee identificeren.<br />

Ik studeerde toen Germaanse Talen,<br />

in het bijzonder literatuur, dus die<br />

naam was snel gevonden. Jah (God)<br />

is een populaire toevoeging in de<br />

reggae. Onze favoriete toasters<br />

(rappers) heetten toen Jah Thomas,<br />

Jah Woosh en Jah Stitch.<br />

Ik beschouwde dat boek als de kroon<br />

op het werk van 25 jaar schrijven<br />

over reggae en rastafari. Maar het is<br />

wel fictie. 90% gebaseerd op ware<br />

feiten en gebeurtenissen weliswaar<br />

maar niet het historische verhaal van<br />

rastafari. En ik heb sinds 2008<br />

natuurlijk weer heel wat gelezen,<br />

gezien, gehoord en bijgeleerd, veel<br />

nieuwe rasta’s leren kennen ook. Of<br />

dit dan de definitieve geschiedenis is<br />

van rastafari? Nee, het is mijn<br />

geschiedenis. Niet history maar mystory.<br />

En het verhaal is ook nog niet<br />

voorbij. In de reggae is rasta weer<br />

prominent aanwezig, wereldwijd, van<br />

dub tot dancehall, en wordt meer dan<br />

ooit de lof gezongen van Haile<br />

Selassie. Wie weet blijkt hij binnen<br />

enkele eeuwen wel echt erkend te<br />

worden als de teruggekeerde Christus.


MAANDAG T/M<br />

VRIJDAG<br />

12:00 TOT 22:00<br />

OPENINGSTIJDEN<br />

ZATERDAG<br />

10:00 TOT 22:00<br />

ZONDAG<br />

12:00 TOT 17:00<br />

ADRES De Heurne 18, 7511 GX Enschede<br />

www.smartshop-magic.nl<br />

SMARTSHOP XL<br />

SMARTSHOP HEADSHOP SEEDSHOP GROWSTORE<br />

WWW.SMARTSHOPXL.COM<br />

GRATIS VERZENDING BOVEN DE 50 EURO IN NEDERLAND<br />

MAANDAG T/M<br />

VRIJDAG<br />

13:00 TOT 21:00<br />

ZATERDAG<br />

11:00 TOT 21:00<br />

KOOPZONDAG<br />

12:00 TOT 20:00<br />

FREE DELIVERY ON ORDERS OVER 150 EUROS IN EUROPE<br />

ADRES Tuinstraat 16 7101 GL Winterswijk<br />

www.jamaica-winterswijk.nl


Israel Vibration<br />

TivoliVredenburg, Utrecht<br />

Foto’s: Bianca van Barneveld


16<br />

Global <strong>Reggae</strong> Charts<br />

WORLDWIDE Album & Singles Charts<br />

SINGLES:<br />

1. RaggaMuffin - Koffee | Label: Frankie Music<br />

2. No Guarantee - Protoje & Chronixx | Label: Mr.Bongo<br />

3. Second Chance - Lila Ike | Label: In.digg.nation<br />

4. Kontraband - Kabaka Pyramid & Damian Marley | Label: Ghetto Youths<br />

5. Can’t cut wi vibes - Bryan Art | Label: G-Block<br />

6. Contradiction - Alborosie ft. Chronixx | Label: Greensleeves<br />

7. I’m Alive - Beres Hammond | Label: VP<br />

8. Rebel - Raging Fyah | Label: Dub Rockers<br />

9. Old Skool - King Kong ft. Buru Banton | Label: Irie Ites Records<br />

10. Groundation - Fossil Fuels | Label: Baco<br />

11. No Fenke - Yaadcore | Label: 12Yaad<br />

12. The Roots - Capital Letters | Label: Sugar Shack<br />

13. Medical Marijuana - Cocoa Tea | Label: Walshy Fire<br />

14. Haunted - Tarrus Riley | Label: Diwali<br />

15. The Unforgiven - Alborosie ft. Raging Fyah | Label: Greensleeves<br />

ALBUMS:<br />

1. A Matter of Time - Protoje | Label: Mr. Bongo<br />

2. Unbreakable - Albosorie ft. The Wailers United | Label: Greensleeves<br />

3. Kontraband - Kabaka Pyramid | Label: Ghetto Youths International<br />

4. Breaking News - Reemah | Label: Feel Line<br />

5. ISM - Mr. Vegas | Label: Germaica Digital<br />

6. Repatriation - King Kong | Label: Irie Ites Records<br />

7. Roots I Vision - Micah Shemaiah | Label: Evidence<br />

8. Lovesick - Romain Virgo | Label: VP<br />

9. <strong>Reggae</strong> Forever - Etana | Label: Tad’s<br />

10. Overdubbed - Sly & Robbie ft Dubmatix | Label: Echo Beach<br />

SOURCE:<br />

Global <strong>Reggae</strong> Charts is an online <strong>Reggae</strong> Charts <strong>Magazine</strong>. You can find the<br />

magazine at: www.globalreggaecharts.com to find many more information and interviews<br />

about artists featuring this month’s charts!


6<br />

17<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Rude Walkin’<br />

Getalenteerde roots reggae formatie uit Amsterdam<br />

Foto: Ron Koffeman<br />

REGGAE AGENDA: Vertel ons, wie<br />

zijn Rude Walkin en waar komen<br />

jullie vandaan? RUDE WALKIN’:<br />

Wij zijn een groep ervaren muzikanten<br />

uit Amsterdam, die graag de<br />

‘consciousness’ in reggae willen<br />

behouden. Alles wat we maken komt<br />

recht uit het hart en heeft een<br />

boodschap. Met hier en daar een<br />

knipoog naar de oude garde en met<br />

een kleine twist.<br />

Wat is jullie motivatie om reggae<br />

muziek te maken? <strong>Reggae</strong> is muziek<br />

voor de ziel. <strong>Reggae</strong> is meditatie. Deze<br />

muziek zit diep geworteld in ons<br />

systeem. Eigenlijk hebben we geen<br />

andere optie dan reggae maken.<br />

Eerlijk gezegd maakt de reggae ons!<br />

De boodschap in jullie muziek<br />

predikt liefde eenheid en respect.<br />

Speelt Rastafari een grote rol in<br />

jullie leven? Naast het feit dat onze<br />

boodschap gewoon ‘common sense’<br />

is. Speelt Rastafari voor mij in ieder<br />

geval een grote rol. De boodschap<br />

van de energie die ons allen voedt,<br />

maakt ieder mens dagelijks mee. Je<br />

moet het alleen wel ‘willen’<br />

ontvangen. Mensen zitten<br />

gevangen in een web van religie,<br />

politiek, armoede en rassenscheiding.<br />

Jezelf hiervan bevrijden lijkt mij<br />

prioriteit nummer één. Wij helpen<br />

graag een handje met onze muziek<br />

om het bewustzijn te vergroten.<br />

Wat is de rol van reggae in de<br />

moderne maatschappij volgens<br />

jullie? <strong>Reggae</strong> is, en was altijd al,<br />

rebel music! Bedoeld om een hoger<br />

plan te trekken voor nieuwe<br />

generaties. Helaas wordt de maatschappij<br />

overspoeld met muziek die<br />

bedoeld is om de mensen op een<br />

basaal en laag niveau te houden.<br />

Ondanks dat veel reggae artiesten<br />

de boodschap niet meer hanteren<br />

en alleen maar voor het geld en de<br />

roem gaan, hebben we gemerkt dat


veel mensen uit vrijwel alle culturen<br />

en achtergronden nog wel open staan<br />

voor de boodschap die roots reggae<br />

met zich mee brengt.<br />

Wie zijn jullie grootste<br />

inspiratiebronnen?<br />

Inspiratie komt soms uit de gekste<br />

Recentelijk hebben<br />

jullie een E.P. op vinyl<br />

uitgebracht, genaamd 7.<br />

Waarom moet iedereen<br />

die horen?<br />

Als je de eerste vijf vragen<br />

goed hebt gelezen, dan is<br />

het duidelijk waarom<br />

iedereen het zou moeten<br />

horen. Ik kan niemand<br />

vertellen wat ze moeten<br />

doen, maar het is zeker<br />

verstandig om de gok te<br />

wagen. Onze stijl is<br />

gewoon exclusief en<br />

ongepolijst. Ruwe roots<br />

reggae voor de ziel. Try<br />

it, zou ik zeggen. Wijk af<br />

van je vaste patroon en<br />

verwachtingen van hoe een<br />

reggaeband eruit ziet. Veel<br />

oude experts hebben moeite<br />

met loslaten van wat is<br />

geweest. Voorwaarts is de<br />

enige weg naar progressie.<br />

Dus gewoon doen!<br />

Welke act uit Nederland<br />

moet het publiek horen<br />

volgens jou<br />

We hebben laatst bij<br />

‘<strong>Reggae</strong> Night Delft’<br />

Wat was je slechtste ervaring op<br />

podium tot nu toe ? En de beste?<br />

16 18<br />

hoeken. Naast de grootheden in de<br />

reggaemuziek en King Selassie I, komt<br />

de inspiratie ook uit alledaagse dingen.<br />

Je weet toch? Life itself!<br />

opgetreden. Een initiatief van<br />

selector Dready Rasta Niek. Daar heb<br />

ik persoonlijk erg genoten van de<br />

formatie Edjahcation. Hele fijne<br />

reggae met mooie zangpartijen en een<br />

goede boodschap. Ook toen ik ze sprak<br />

merkte ik hoe ‘humble” ze zijn. Good<br />

vibes, good people.<br />

Haha, met <strong>Reggae</strong> heb je geen<br />

slechte ervaringen wilde ik zeggen,<br />

maar dat is natuurlijk niet waar.<br />

We hadden laatst een probleem met<br />

de veiligheid op het podium. Toen<br />

kreeg een bandlid een speaker op zijn<br />

hoofd. Erg vervelend. Veiligheid<br />

hebben we sindsdien erg hoog op de<br />

lijst staan. Het is lastig als er<br />

technische problemen zijn. Maar als<br />

muzikant moet je daar gewoon<br />

overheen stappen en je publiek<br />

blijven entertainen.<br />

“Wij zijn een groep<br />

ervaren muzikanten uit<br />

Amsterdam, die graag de<br />

‘consciousness’ in reggae<br />

willen behouden.<br />

Alles wat we maken komt<br />

recht uit het hart en heeft<br />

een boodschap.<br />

Met hier en daar een<br />

knipoog naar de oude garde<br />

en met een kleine twist”<br />

Mijn motto is: als je ook maar één<br />

persoon raakt met je muziek, dan is<br />

het doel bereikt. Dat is de beste<br />

ervaring die je kunt hebben.<br />

Met welke artiest zouden jullie<br />

graag een tune opnemen ?Dat is<br />

moeilijk te zeggen. Er zijn veel<br />

artiesten die we respecteren. We<br />

hebben al met enkele artiesten<br />

samengewerkt, zoals bijvoorbeeld<br />

Rude Walkin’ Roots reggae uit Amsterdam<br />

Leo Tan en Sensikwal. We staan<br />

altijd open voor suggesties, maar er<br />

is natuurlijk wel die ‘klik’ nodig. Wie<br />

het voelt, weet het.<br />

Wat zijn de doelen van Rude<br />

Walkin? Wat kunnen we in de<br />

‘toekomst’ van jullie verwachten?<br />

Gewoon lekkere reggae maken en<br />

spelen is ons primaire doel. Niemand<br />

kan de toekomst voorspellen, maar<br />

we zijn in ieder geval nog lang niet<br />

klaar. Dus veel muziek, er komt<br />

iedere dag wel iets bij.<br />

Welke ontwikkeling hoop<br />

jij dat <strong>Reggae</strong> maakt in de<br />

toekomst ?<br />

Ik hoop dat de mensheid in<br />

het algemeen eens echt gaat<br />

luisteren naar wat <strong>Reggae</strong> te<br />

bieden heeft. Dat iedereen<br />

daardoor gaat beseffen dat<br />

we allemaal uit dezelfde<br />

bron komen, ondanks de<br />

kleine verschillen in<br />

uiterlijk en achtergrond. In<br />

ieder geval hoop ik dat<br />

reggae artiesten de<br />

boodschap zelf weer gaan<br />

koesteren. Ik merk dat velen<br />

de weg kwijt zijn. Laten we<br />

een front vormen voor<br />

eenheid. Want dat is echte<br />

liefde.<br />

Wat vindt je van <strong>Reggae</strong><br />

<strong>Agenda</strong> Nederland?<br />

Top platform natuurlijk. En<br />

ik hoop dat jullie meer<br />

Nederlandse bands en<br />

artiesten in de spotlights<br />

gaan zetten. Ik bedoel,<br />

goede reggae komt echt niet<br />

alleen uit het buitenland. Ik<br />

heb regelmatig ongekend<br />

talent voorbij zien komen in ons<br />

kikkerlandje.<br />

Welke band zou je hierna graag in<br />

een interview willen zien?<br />

Ik denk dat je aan<br />

Edjahcation een goede hebt voor de<br />

volgende. Als je in ieder geval de<br />

focus legt op talent


Mellow Mood (ITA)<br />

SugarFactory, Amsterdam<br />

Fotoreport: Celine Diels<br />

Photography


22<br />

REGGAE AGENDA MEETS DUBCREATOR<br />

aka ARNO GOLDSTEIN (DC STUDIOS, AMSTERDAM)<br />

Dubcreator, oftewel Arno Goldstein,<br />

is een reggae/dub producer afkomstig<br />

uit Amsterdam. In 1989<br />

begon hij muziek te maken op een<br />

klein Casio keyboard. Hierna was<br />

Goldstein niet meer te stoppen en<br />

ging hij van start als keyboardspeler<br />

bij diverse bands. Al snel wilde hij<br />

meer en begon hij met het verzamelen<br />

van Synths, Mixtafels, FX<br />

en een 4 track recorder. DC Studios<br />

was geboren en Arno Goldstein<br />

begon met het produceren van<br />

muziek<br />

REGGAE AGENDA: Je hebt<br />

behoorlijk veel tunes geproduceerd<br />

voor King Shiloh Soundsystem. Zijn<br />

er nog andere sounds waar je actief<br />

voor bent?<br />

DUBCREATOR: Ja zeker, ik<br />

produceer ook voor andere sounds en<br />

labels. Als ze bij me komen met een<br />

verzoek zal ik het altijd bekijken. Met<br />

King Shiloh heb ik echter een bijzondere<br />

band. Ik ben onderdeel van<br />

‘de Shiloh familie’ en dus zal<br />

produceren voor Shiloh mijn prioriteit<br />

blijven.<br />

Hoe is de band tussen jou en de<br />

Shiloh Familie ontstaan? Dat was<br />

denk ik ongeveer in 1999. Ik gaf wat<br />

riddims aan Bredda Neil (oprichter<br />

van King Shiloh Soundsystem) op een<br />

reggae festival en vroeg hem er eens<br />

naar te luisteren. Een paar maanden<br />

later werd ik door Neil gebeld. Hij<br />

vroeg of ik tijd had om naar de studio<br />

te komen en een tune op te nemen met<br />

twee zangers. De zangers waren Idren<br />

Natural en Ras Milo. De nummers die<br />

hieruit voort kwamen waren Red Light<br />

en Meditate met Idren Natural.<br />

Meditate werd opgepakt door Aba<br />

Shanti-I, Iration Steppas en Shaka.<br />

Red Light brachten we iets later uit op<br />

10”, op het label Unity Sound. Met Ras<br />

Milo namen we Countryside Living<br />

op. En die tune werd op een ‘Roots<br />

en Dub Funk Compilatie’ geplaatst.<br />

Na die bewuste opnamesessie heb ik<br />

een stabiele relatie opgebouwd met de<br />

Shiloh familie. Onze tunes worden nog<br />

steeds uitgebracht op het label King<br />

Shiloh Majestic Music. De eerste die<br />

we op dat label uitbrachten was Ten<br />

Plagues met Lyrical Benjie.<br />

Hoe trots ben je als jouw tunes<br />

gedraaid worden tijdens sessies?<br />

In het begin was ik natuurlijk supertrots.<br />

Het geeft een magisch gevoel als<br />

een tune zó hard en met zoveel bass<br />

wordt gespeeld. Als je het publiek los<br />

ziet gaan op iets wat je zelf gemaakt<br />

hebt, dan doet dat wel wat met je.<br />

Tegenwoordig bezoek ik niet zoveel<br />

sessies meer, maar het gevoel zal<br />

altijd magisch blijven. Ik luister nu<br />

meer naar de aspecten die ik nog zou<br />

kunnen verbeteren.<br />

Waarmee begin je als je een nieuwe<br />

tune gaat produceren? Welke<br />

stappen vormen het proces ?<br />

Dat verschilt eigenlijk van tune tot<br />

tune. Soms ga ik gewoon in de studio<br />

zitten en begin ik bij de bass. Een<br />

andere keer hoor ik een melodie in<br />

mijn hoofd en duik ik de studio in om<br />

het uit te werken.<br />

Het proces om een tune af te<br />

ronden begint altijd met een basistrack,<br />

bestaande uit: drums, bass,<br />

akkoord structuur en een melodie.<br />

Vervolgens leg ik de track opzij, om<br />

te wachten tot een zanger er iets overheen<br />

zingt. Op die manier kan ik een<br />

zanger meerdere basis tracks bieden<br />

als diegene in de studio komt.<br />

Daarna voeg ik instrumenten toe die<br />

bij de stem passen: blazers, gitaren


6<br />

23<br />

en percussie. Als alles dan bij elkaar<br />

komt, neem ik het mee naar de<br />

mixtafel en mix ik de tune af.<br />

Welke artiest en/of producer<br />

beschouw jij als je grootste<br />

inspiratiebron?<br />

Ik krijg inspiratie van artiesten als<br />

King Tubby, Lee Perry, Yabby You en<br />

Dennis Brown. Als het op studio-skills<br />

aankomt heb ik veel respect voor Russ<br />

D. Zijn tunes klinken altijd zo fijn en<br />

open. Verder ben ik grote fan van Mad<br />

Professor en Adrian Sherwoord<br />

vanwege hun mix kunsten.<br />

Noem vijf van de meest<br />

inspirerende artiesten waar je tot nu<br />

toe mee samengewerkt hebt.<br />

Als het op zangers aankomt heb ik erg<br />

prettig samengewerkt met Danny Red<br />

en Earl16. Zeer professionele, maar<br />

ook zeer hartelijke mensen. Verder<br />

heb ik ook goed samengewerkt met<br />

Donovan Kingjay, Christine Miller<br />

– een super lieve, mooie vrouw, met<br />

een prachtige stem – , Ranking Joe en<br />

Peter Broggs (R.I.P.).<br />

Eigenlijk waren er vooral heel veel<br />

prettige samenwerkingen tussen mij<br />

en diverse zangers. Hetzelfde geldt<br />

ook voor de muzikanten met wie<br />

ik samengewerkt heb: Max Covale<br />

(Trumpet and Bones), Tommy Tornado<br />

(Saxofoon) en Philip I-Ness (Gitaar).<br />

We inspireren en motiveren elkaar in<br />

de studio en vergeten dan ook regelmatig<br />

de tijd als we bezig zijn. Ik vind<br />

het belangrijk dat mensen het gevoel<br />

hebben thuis te zijn.<br />

Heb je zelf ook een link met<br />

Rastafari of ben je gewoon een<br />

liefhebber van de muziek?<br />

Ik ben geen Rastaman, maar ik heb<br />

wel gevoel voor waar de rastabeweging<br />

voor staat. Ik voel de<br />

spirituele kant en respecteer het zeer.<br />

Je hoeft geen rastaman te zijn om<br />

reggae te produceren. Zolang je maar<br />

wel weet waar het voor staat. Wat<br />

kennis over Rastafari zal het proces<br />

alleen maar ten goede komen denk ik.<br />

Alle teksten op mijn tunes zijn<br />

‘conscious’, al ben ik zelf een<br />

atheïst. Toch heb ik meer kennis van<br />

het geloof dan veel gelovigen. Ik heb<br />

de bijbel, de Dode Zee-rollen, over de<br />

Islam en over Boeddha gelezen.<br />

Zijn er interessante reggae<br />

bestemmingen (buiten Jamaica)<br />

waar je geweest bent en die je met<br />

ons wilt delen? Vorig jaar heb ik op<br />

DubCamp bij Nantes in Frankrijk<br />

gespeeld. Dat is een aanrader; de sfeer<br />

was goed en er waren veel<br />

verschillende tenten, artiesten en<br />

sounds. Ik kwam daar mensen tegen<br />

die ik al heel lang niet meer gezien<br />

had.<br />

Ik heb ook op het No Logo Festival<br />

bij Bensancon in Frankrijk gespeeld.<br />

De mensen die mij geboekt hadden<br />

waren super aardig en hartelijk. Het<br />

publiek was ook fantastisch en bleven<br />

ondanks de stromende regen gewoon<br />

door dansen.<br />

Een echte tip is ook het jaarlijkse<br />

Bevrijdingsdub in Amsterdam.<br />

Georganiseerd door King Shiloh<br />

Soundsystem. Daar zijn altijd grote<br />

namen aanwezig, zoals vorig jaar Errol<br />

Earthquake.<br />

Neem je alle aanbiedingen aan of<br />

heb je een bepaalde standaard? Ik<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets DubCreator aka Arno Goldstein<br />

neem zeker niet alle verzoeken aan.<br />

Soms is het gewoon niks voor mij.<br />

Ik moet er gevoel bij hebben, anders<br />

krijg ik nooit het gewenste resultaat.<br />

Produceer je ook andere genres<br />

muziek? Ja, ik heb wat techno, jazz<br />

en zelfs een paar klassieke tunes<br />

geproduceerd. Ik heb gemixt voor een<br />

band die heette Umeme Afrorave. Dit<br />

was een mix van techno, dub,<br />

Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse<br />

muziek. Met veel percussie en<br />

ingewikkelde ritmes. Het was een<br />

mooi project om te doen. Binnenkort<br />

ga ik het album van Tommy Tornado<br />

mixen. Dat is reggae, maar ook ska<br />

en jazz.<br />

Hoe kunnen artiesten jouw<br />

benaderen als ze willen<br />

samenwerken? Artiesten kunnen<br />

mij mailen, of een bericht sturen op<br />

Facebook. Meestal vraag ik eerst om<br />

een demo. Als het heel goed is kan<br />

het soms snel gaan. Mensen kunnen<br />

me altijd benaderen voor het mixen<br />

van hun projecten.<br />

Hoe zie jij de rol van reggae<br />

muziek in de hedendaagse maatschappij?<br />

Ik vind het grappig om te<br />

horen dat er ieder jaar meer en meer<br />

reggae invloeden komen op populaire<br />

radiostations. Veel bekende artiesten<br />

gebruiken reggae invloeden om<br />

commerciële hits te maken.<br />

Wat vind jij van een platform als<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong>? <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />

is nu al een aantal jaar aanwezig en<br />

is een goede bron om te zien wat er<br />

speelt in de scene. Wat mij betreft<br />

zou het door mogen groeien en een<br />

Europees platform kunnen worden.


6Empress Black Omolo in Ethiopia<br />

Photo: Alice de Kruijs Photography<br />

6


REGGAE AGENDA MEETS BLACK OMOLO<br />

Kenyan Fiyah Mumma about <strong>Reggae</strong> in Kenya en Ethiopia<br />

I’m Rita Achieng Omolo and I was<br />

born in Nairobi Kenya. I came to<br />

the Netherlands with my mother<br />

Josephine Okumu when I was 4,5<br />

years old.<br />

REGGAE-AGENDA You were<br />

pretty young when you moved to the<br />

Netherlands. Was it hard for you to<br />

adapt to Dutch lifestyle as a child ?<br />

BLACK OMOLO It was not easy to<br />

adapt to the culture when we came to<br />

the Netherlands, because I was living<br />

in a small village called Wessem in the<br />

south of the province Limburg. There<br />

were very few foreigners living there,<br />

so my mother and I soon felt like an<br />

outsider. I was not mentally prepared<br />

to live in the Netherlands. It was a big<br />

change that I had to deal with. Because<br />

I was swwtill a little kid it made<br />

it easier for me to get used to the idea,<br />

and learn new things like the language<br />

and getting caught up with some of the<br />

lifestyle.<br />

How was your Ethiopia Experience<br />

? Was this your first time going to<br />

Ethiopia ? The Journey to Ethiopia<br />

was beautiful. I received an invitation<br />

to join the King Shiloh Family and<br />

participate in their projects. It took<br />

King Shiloh years to organize a sound<br />

system festival in Ethiopia with their<br />

own sound. This year was the year<br />

their dream came true. I was happy<br />

and excited to finally go to the land of<br />

origins, meet the people, experience<br />

the culture and enjoy the beautiful<br />

landscape, as well as being part of<br />

and participating in the projects and<br />

festival.<br />

It was a pleasure to learn from everything<br />

I’ve seen and experienced. It’s<br />

a joy for every rastaman and woman<br />

to visit Ethiopia, and Shashamane.<br />

This is the part of Africa that HIM did<br />

set free for the Africans/Rastafarians<br />

in the diaspora to come back home.<br />

“Repatriate”.<br />

At home you hear a lot of stories about<br />

Ethiopia, but going there is the best<br />

way to see what is really happening.<br />

It was my first time, but surely not<br />

my last time, as we are planning more<br />

upcoming projects and musical events<br />

for the future.<br />

What can you tell Rasta people<br />

around the world about this<br />

beautiful country and why should<br />

they visit Ethiopia if they have the<br />

chance ? Like I said, it’s a joy and a<br />

journey worth making as a Rastafarian.<br />

Seeing the place, experiencing the<br />

culture and energy and learn from<br />

reality. Ethiopians are very special<br />

people. And to get a taste of their<br />

world, you really need to pay a visit.<br />

As we all have been reading and<br />

hearing about it, this will be the<br />

moment to see and feel for yourself.<br />

After the visit to Ethiopia you also<br />

did a small tour in Kenya alongside<br />

King Shiloh Soundsystem ?<br />

What can you tell the people about<br />

the <strong>Reggae</strong> scene in Kenya ? As<br />

a Kenyan I couldn’t go to Ethiopia<br />

without visiting my homeland first.<br />

I’ve been working with the King<br />

Shiloh family for the last couple of<br />

years, traveling with them throughout<br />

South America (Brazil, Mexico) and<br />

Europe.<br />

This was my time to travel with King<br />

Shiloh to Kenya. As Kenya is known<br />

as one of the reggae headquarters in<br />

Africa, it was a great move. In Kenya<br />

everywhere you go you’ll hear<br />

reggae music. From radio, to the clubs<br />

and pubs in the public means. <strong>Reggae</strong><br />

music has become the number one<br />

most played and popular music in the<br />

country. This because of what<br />

happened in the past (political).<br />

<strong>Reggae</strong> and dreadlocks used to be banned,<br />

while the people were seeking to<br />

free their roots and culture.<br />

We had artists such as Culture Joseph<br />

Hill, Black Uhuru and Bunny wailer<br />

come to visit Kenya in the early days.<br />

When Bob Marley made his first visit<br />

to Africa, he stopped in Kenya before<br />

Ethiopia. This made a big impact on<br />

the people as well. The last couple of<br />

years it has become more open and<br />

you will find more than 30% of the<br />

people are having locks. Kenya has<br />

been hosting a lot more <strong>Reggae</strong> and<br />

Dancehall artists recently. <strong>Reggae</strong><br />

is not just for the poor anymore, it’s<br />

attractive for everyone!<br />

We Kicked off our Kenya tour with a<br />

session in Nairobi, hosted by Umojah<br />

Sound system. This was Kenya’s first<br />

‘’dub soundsystem’’ that was based<br />

in Nairobi. I’ve done some shows<br />

with them before and it was a honour<br />

for them to host King Shiloh & I in<br />

Nairobi. The people fully enjoyed<br />

that night. For me it was a pleasure<br />

and a joy as well, to sing and share<br />

the vibes with my brothers and sisters<br />

back home. From there we travelled<br />

to the coast, where we did two more<br />

shows in Kilifi and Watamu.<br />

What is the role of Rastafari in<br />

your daily life ? The role of Rastafari<br />

in my daily life is setting an example.<br />

As I look up to HIM and Empress<br />

Menen, how they’ve set an example<br />

and kept their balance family wise,<br />

political and spiritual. And I look up<br />

to people like Holly Emanuel, Mau<br />

Mau Dedan Kimathi and Marcus<br />

Garvey. These are African freedom<br />

fighters and we can speak of many<br />

more home and abroad.<br />

My experience is, that Rastafari is<br />

spiritual and cultural. We’re all<br />

individuals and we will feel,<br />

experience and live it our own way.<br />

In the Rastafarian you will find dif-<br />

6<br />

25


26<br />

ferent mansions, this is where you can<br />

find the different tribes in the Rastafari.<br />

You are a hard working single<br />

mother who is musically, politically<br />

and militantly active. Where do you<br />

find the time and energie in all this ?<br />

Give Thanks, I find the energy of Life<br />

in experiencing, what I go through,<br />

how I feel and what I see. It’s a<br />

spiritual journey, where I’m on a<br />

mission. This will take a lot of hard<br />

work, sacrifice, discipline, focus, drive<br />

and patience. Besides making music<br />

or performing, a lot of other work has<br />

to be done behind the screen. Music is<br />

not my only occupation. And it’s not<br />

easy, nothing good comes easy. You<br />

always have to be ready to pick<br />

yourself up and try again. Everything<br />

comes in time, this is something I had<br />

to learn and I’m still learning. I give<br />

big big thanks for all the support I<br />

have gotten through this journey.<br />

You are a fanatic supporter of Ital<br />

Livity. What is your vision on Ital<br />

Livity. Offcourse we know that it<br />

contains healthy food and no meat<br />

but is seems to go further then just<br />

that… Ital living is important for<br />

us. We can see what is happening to<br />

the world and people. Our foods and<br />

drinks are being poisoned. We’re<br />

having too many diseases created by<br />

all his foodstuff, mentally and<br />

physically. The future may look very<br />

bad if we all continue to not be<br />

conscious of what we eat and drink.<br />

And it not only applies to or food, it’s<br />

about all of our products such as soaps<br />

and oils.<br />

I have been making my own oils and<br />

come from a country where we have<br />

loads of neem trees. We experience<br />

neem trees as a wonder that cures and<br />

heals. I have started a small company<br />

in making Natural and organic Neem<br />

Oils and Shampoo ( Black and<br />

Royal Lifestyle). This is also a way of<br />

self-sufficiency and uplifting my<br />

people to use the right products. It’s<br />

also uplifting for people to set up their<br />

own business. This is a way of being<br />

an example and supporting the ital<br />

livity.<br />

We saw with our own eyes you made<br />

quite an impression on the singers,<br />

rasta’s and elders in Shashamane.<br />

When are you going back for more<br />

Yes, it was a great impact as well for<br />

me. It was a big pleasure and joy to<br />

sing inna Shashamane. We are looking<br />

forward to go back to Ethiopia with<br />

King Shiloh. We also have the sound<br />

system there and we are planning<br />

more.<br />

Quite often you go back to Kenya.<br />

Are you planning to live there in the<br />

future or you staying in<br />

Rotterdam ? (Jah Knows) Yes, I go<br />

back to Kenya a lot. I have most of my<br />

family living there. And my mother<br />

also has been running a foundation<br />

there for the last 14 years: “One Love<br />

Self Help Group’’. This includes<br />

free schooling at: “Yasmin & Linde<br />

Kindergarden’’ and ‘’FC Onelove &<br />

OneLove Sisters’’. I support and help<br />

managing the work. Of Course I want<br />

to go back to Africa, that’s the reason<br />

I’m working hard. Africa is big andhas<br />

many more beautiful countries. Where<br />

I will live? Time will tell.<br />

We have been to Kenya twice.<br />

Loving this beautiful country from<br />

the moment we came there. Why<br />

should people with an interest in<br />

Africa/<strong>Reggae</strong>/Rastas visit Kenya?<br />

Kenya is a beautiful country on its<br />

own: the landscape, the difference in<br />

views and the different cultures and<br />

tribes. You can go on a safari tour,<br />

travel through the mountains, or visit<br />

one of the most beautiful beaches of<br />

Africa. It’s all there in Kenya. Like I<br />

said and mentioned earlier, as a Rasta<br />

you’ll feel at home in Kenya. The<br />

roots, the music and the community<br />

will embrace you as theirs. We have<br />

the original mau mau Rasta families<br />

still there in the mountains. Living as<br />

their ancestors.<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Empress Black Omolo<br />

We have met Rasta communities<br />

in some countries in the world but<br />

we haven’t had the pleasure to find<br />

one in Kenya. There must be some<br />

In Kenya we have a big Rasta<br />

community: the 12 tribes, Bobo<br />

shanti, Mau Mau and it keeps on<br />

growing more and more.<br />

What do you think is the difference<br />

between Rastafarians in Afrika<br />

and Rastafarians in for example<br />

the Caribbean ? Or isn’t there any<br />

difference ? Yes, I do think there is a<br />

difference in the Rastafarian from the<br />

Caribbean and the ones in<br />

Africa. Rastafarian culture is<br />

spiritual. Looking at myself as an<br />

example, I was born in Kenya. I<br />

know my bloodline is from South<br />

Sudan and I’m from the Nilots ( Luo<br />

tribe), this already makes a journey<br />

more different. Knowing my language<br />

and ancestors, it’s like the<br />

connection is different in a way. The<br />

need for rastafarian in Africa is<br />

different. For example: from abroad<br />

the chant will be “We waan go<br />

Home” and from Home the chant will<br />

be “Chase babylon out of we Home”.<br />

Any other counties in Africa you<br />

visited ? I have visited Uganda &<br />

Tanzania so far. The plans are to<br />

reach Ghana & Nigeria this year,<br />

because I’m an ambassador for the<br />

first Nigerian <strong>Reggae</strong> festival in<br />

December 2018.<br />

What do you think about reggae<br />

platforms like <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> ?<br />

Platforms like <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> are<br />

great and we really need them in the<br />

Netherlands and Europe. It’s very<br />

informative and helpful with keeping<br />

up the info and events. It’s very sad<br />

the founder of Irielion passed away,<br />

but it’s also great a new team<br />

supports and continues <strong>Reggae</strong><br />

<strong>Agenda</strong> and is making it bigger. I’m<br />

happy that the magazine is released,<br />

and looking forward to see more and<br />

more editions. Bigg Upss.


Lalibela, St. George Church, Ethiopia


Geschiedenis van medicinale Cannabis<br />

Cannabisgrowshop Plantarium geeft<br />

al 24 jaar advies in het kweken van<br />

cannabis. Inmiddels is het de enige<br />

legale cannabis-growshop van<br />

Nederland, specifiek en alleen voor<br />

de kleinschalige binnen- en<br />

buitenkweker. Met een transparante<br />

winkel in Nijmegen en<br />

webshop voorzien zij hun klanten in<br />

passend advies en producten. Tevens<br />

ondersteunen zij patiënten en<br />

medicinale gebruikers met de<br />

recente ontwikkelingen in de<br />

wetenschap als uitgangspunt. Daarbij<br />

zijn zij enorme reggaeliefhebbers<br />

en zetten zij zich in om cannabis als<br />

medicijn in ere te herstellen.<br />

Mázui; de cannabis-roes<br />

De eerste geschreven bronnen over<br />

het medicinaal gebruik komen uit het<br />

eeuwenoude China. In deze 10.000<br />

jaar oude geschriften wordt al duidelijk<br />

gesproken over het gebruik van<br />

de cannabisplant voor haar vezels. De<br />

bekende botanist Hui-lin Li onderzocht<br />

het gebruik van cannabis in China. Hij<br />

vermoedt dat het medicinaal gebruik<br />

van cannabis én het gebruik van de<br />

vezel in dezelfde periode zijn ontstaan.<br />

Vanuit deze Chinese geschriften weten<br />

we in ieder geval zeker dat cannabis<br />

circa 100 jaar voor Christus als<br />

narcose-middel gebruikt werd. De<br />

Chinese chirurg Hua Tuo gebruikte een<br />

mix van cannabis en wijn om mensen<br />

28<br />

te verdoven voor een operatie. Het<br />

Chinese woord voor narcose, mázui,<br />

betekent letterlijk Cannabis-roes.<br />

De Chinezen gebruikten niet alleen<br />

de bloemen en vezels van de plant,<br />

maar ook de wortel. Dat deden zij<br />

met een reden. Ze zagen dat het<br />

bloedpropjes in het hart- en vaatstelsel<br />

tegenging. In de jaren die<br />

volgenden werd cannabis meer en<br />

meer toegepast bij een groot aantal<br />

ziektebeelden. Hierdoor kreeg het<br />

een plaats in de 50 fundamentele<br />

kruiden van de traditioneel Chinese<br />

geneeskunde.<br />

Lees de geschiedenisboeken: de<br />

mens gebruikt al duizenden jaren<br />

cannabis. Niet alleen in China werd<br />

al vroeg gebruik gemaakt van<br />

medicinale wiet. Ook geschriften<br />

uit het oude Egypte beschrijven,<br />

zo’n 1500 jaar voor Christus, al het<br />

gebruik van cannabis bij verschillende<br />

ziekten en kwalen. Zo werd het<br />

toentertijd in Egypte al gebruikt als<br />

een middel tegen (chronische) pijnen<br />

en staar.<br />

Ook in onze recente Westerse<br />

geschiedenis is cannabis een veel<br />

gebruikt middel tegen allerlei ziektebeelden.<br />

In het begin van de 19e<br />

eeuw zien we dat cannabis één van<br />

de ‘geheime’ ingrediënten in medicijnen<br />

was. Voor 1937, het jaar waarin<br />

het cannabis-verbod werd ingesteld<br />

in de VS, waren er ongeveer 2000<br />

medicijnen met cannabis als<br />

ingrediënt.<br />

In het begin van de 20ste eeuw<br />

werden er meer en meer chemische<br />

medicijnen gebruikt. De farmaceutische<br />

industrie kwam op en hun<br />

lobby werd steeds groter. Helaas<br />

werd er daarom steeds minder<br />

cannabis gebruikt….<br />

De cannabishistorie als inspiratie<br />

Toch hebben we vandaag de dag<br />

nog steeds veel te danken aan de<br />

geschriften uit oude tijden. Laten we<br />

je meenemen in de ontdekking van<br />

THC. De Israëlische wetenschapper<br />

Raphael Mechoulam was in<br />

de jaren ’60 een jonge wetenschapper.<br />

Hij werkte in het naoorlogse<br />

Israël en streefde er naar om<br />

baanbrekend onderzoek te doen. Hij<br />

was zich er terdege van bewust dat<br />

er in zijn land weinig geld was voor<br />

onderzoek. Hij besloot, geïnspireerd<br />

op de oude geschriften, onderzoek<br />

te gaan doen naar cannabis. Over<br />

de plant was was wetenschappelijk<br />

weinig bekend en haar bloem was de<br />

meest gebruikte illegale “drugs” ter<br />

wereld.<br />

Om te beginnen wilde hij weten<br />

welke stof in de cannabisplant de<br />

veroorzaker was van het psycho-


actieve effect. Wat maakt iemand<br />

high? Welk stofje zorgt daarvoor? In<br />

die tijd was er nog helemaal niets over<br />

bekend. Totdat professor Mechoulam<br />

hier onderzoek naar begon te doen. Hij<br />

verkreeg via een hooggeplaatste<br />

politiefunctionaris 5 kilo hasj en<br />

besloot zo veel mogelijk stoffen uit de<br />

plant te isoleren.<br />

Besef je wel, de techniek in het laboratorium<br />

was nog niet zo ver als vandaag<br />

de dag. Toch isoleerde Mechoulam en<br />

zijn team in beginsel 6 verschillende<br />

stoffen uit de cannabisplant! Hij<br />

noemde deze stoffen Cannabinoïden.<br />

Uiteindelijk bleek dat één van de 6<br />

stoffen die zij hadden geïsoleerd het<br />

een psychoactief effect mede te veroorzaakte.<br />

Ze noemden deze stof Delta-9<br />

Tetrahydrocannabinol, inmiddels beter<br />

bekend onder de afkorting THC.<br />

Cannabis en kanker<br />

Na de ontdekking van THC en de<br />

invloed van het stofje op het stonede<br />

effect besloot het team van<br />

Mechoulam verder onderzoek te doen.<br />

Vooral naar de medicinale toepassing<br />

van de cannabinoïden. Al in de jaren<br />

’60 en ’70 deden zij onderzoek naar<br />

medicinale cannabis bij kanker,<br />

epilepsie en slaapproblematiek. Elk<br />

van deze onderzoeken lieten zeer<br />

positieve resultaten zien!<br />

Daarvan willen we één onderzoek<br />

uitlichten, zodat je beseft hoe<br />

baanbrekend dit was. Mechoulam<br />

deed namelijk onderzoek bij<br />

kinderen, die behandeld werden<br />

tegen kanker. De studie vond<br />

plaats in een ziekenhuis in Israël en<br />

Mechoulam wilde weten wat de<br />

effecten van cannabis op de<br />

ziekte waren. In het onderzoek gaf<br />

hij de éne helft van de kinderen<br />

pure THC-pasta en de andere helft<br />

een placebo. Na een korte tijd nam<br />

het ziekenhuis contact op met het<br />

onderzoeksteam. Met een dringende<br />

boodschap, want ze wilden het onderzoek<br />

afbreken! De reden hiervoor<br />

kwam als een verrassing voor de<br />

onderzoekers.<br />

Het was namelijk zo dat als de artsen<br />

de kamer op kwamen, zij direct<br />

konden aanwijzen welke kinderen<br />

een cannabisproduct toegediend<br />

kregen en welke kinderen niet. De<br />

kinderen die geen cannabis kregen<br />

hadden last van de bekende bijwerkingen<br />

van chemotherapie (?) zoals<br />

overgeven en het verlies van eetlust.<br />

De kinderen die wel THC kregen<br />

hadden geen last van deze bijwerkingen.<br />

Zonder enige uitzondering!<br />

Het ziekenhuis besloot<br />

kinderen niet langer onnodig te laten<br />

lijden onder hun behandeling. Alle<br />

kinderen met kanker kregen vanaf<br />

dat moment een cannabisproduct<br />

toegediend. Zo overtuigend was het<br />

zichtbare bewijs. Tot op de dag van<br />

vandaag is cannabis in Israëlische<br />

Geschiedenis van Medicinale Cannabis<br />

ziekenhuizen een optie voor patiënten<br />

die een chemokuur of bestraling<br />

ondergaan.<br />

Wat gaat de toekomst ons brengen?<br />

De afgelopen decennia is er, naar<br />

aanleiding van deze eerste onder<br />

zoeken, een groot aantal studies<br />

gedaan naar de mogelijkheden van<br />

medicinale cannabis. Veel van deze<br />

onderzoeken komen niet verder dan<br />

dierproeven. Helaas blijft het onderzoek<br />

op mensen nog steeds uit…<br />

Met de legalisering van cannabis<br />

in Canada verwachten we dat er de<br />

komende jaren een stroomversnelling<br />

plaatsvindt. Uitgangspunt van veel<br />

wetenschappelijk onderzoek is nog<br />

steeds de duizenden jaren geschiedschrijving<br />

ten aanzien van cannabis.<br />

Het is daarom ook zeer interessant<br />

om te zien dat de wetenschap steeds<br />

vaker bewijzen vindt voor de<br />

werking van medicinale cannabis bij<br />

kwalen en ziektes waar het al<br />

duizenden jaren voor gebruikt wordt.<br />

Door deze ontwikkeling zie je dat<br />

kennis uit oude tijden relevanter<br />

wordt dan ooit. We kunnen veel<br />

leren van de toepassingen uit het<br />

verleden. De wereldwijde ontwikkelingen<br />

stemmen ons hoopvol voor<br />

de toekomst. Een toekomst waarin<br />

patiënten grote invloed krijgen op<br />

hun eigen gezondheid. Door cannabis<br />

als medicijn te kunnen, te mogen en<br />

te willen toepassen.<br />

6<br />

29


Toots & The Maytals<br />

SugarFactory, Amsterdam<br />

Fotoreport: Celine Diels Photography


9<br />

Dutch<br />

HEADSHOP<br />

Product Line<br />

www.RoyalQueenSeeds.com<br />

Keep on Growing<br />

info@RoyalQueenSeeds.com


Healing of the Nations<br />

Cannabis het levenskruid van reggae<br />

Geen reggae zonder ganja tunes,<br />

nummers die cannabis promoten en<br />

verheerlijken. Zo zijn er intussen<br />

honderden, in alle tijdperken van de<br />

Jamaicaanse muziek. Met dank aan<br />

rastafari, dat de plant tot sacrament<br />

heeft verheven.<br />

Cannabis is het levenskruid van de<br />

reggae. ‘Ganja’, zeggen ze in Jamaica,<br />

van het Indische ganga. Het waren<br />

Oost-Indische migranten die cannabis<br />

begin 20ste eeuw geïntroduceerd<br />

hebben in Jamaica. Na het werk op de<br />

plantages zochten ze ontspanning en<br />

verlichting in muziek, heilige verhalen,<br />

bhang (een cannadrankje) en de<br />

gangapijp, een chilam (chillum in het<br />

Engels). Ze aanbaden de godin Kali,<br />

die later haar naam zou geven aan de<br />

befaamde Jamaicaanse collieweed.<br />

‘Jai! Kali Mai!’ riepen ze, een voorafspiegeling<br />

van ‘Jah! Rastafari!’,<br />

zoals de rasta’s hun god tot vandaag<br />

benoemen.<br />

Het is niet de enige erfenis van die<br />

Indische aanwezigheid in de livity van<br />

rastafari. Ital cooking, gezond en<br />

vegetarisch eten. Meditatie en karma.<br />

Een slaaf kan een koning worden, God<br />

kan een mens zijn, zwart en blank<br />

kunnen zich verzoenen. In het wiel van<br />

de tijd is verandering de motor.<br />

Ook Leonard Howell, ‘de eerste rasta’,<br />

laafde zich als jongeling aan de in<br />

ganja gedrenkte spiritualiteit van de<br />

Indiërs, en kreeg als leraar zelfs een<br />

Indische naam toebedeeld:<br />

Gangunguru Maragh. In New York<br />

verkocht hij helende kruidendrankjes<br />

en toen hij na zijn terugkeer in<br />

Jamaica de goddelijke status van de<br />

Ethiopische keizer Haile Selassie<br />

begon te verkondigen, het fundament<br />

van rastafari, bleek cannabis zijn heilig<br />

sacrament te zijn. Maar ook de plant<br />

die zijn ondergang zou inluiden en<br />

reggae en rastafari altijd in politiek en<br />

sociaal diskrediet heeft gebracht. De<br />

cannabisplantages van Howell en het<br />

opzichtige, rituele rookgedrag van de<br />

rasta’s vormden in het midden van de<br />

vorige eeuw het ideale excuus om de<br />

rebelse beweging de kop in te drukken.<br />

Na een gewelddadige confrontatie<br />

tussen de politie en aanhangers van de<br />

aanbeden rastaleider Claudius Henry<br />

werd de Dangerous Drugs Law in<br />

1960 zelfs nog verstrengd, omdat ‘5O<br />

tot 75% van alle misdaden het directe<br />

resultaat zijn van ganjagebruik,’ aldus<br />

een officieel statement. De rechters<br />

Na het beruchte<br />

bezoek van keizer<br />

Haile Selassie aan<br />

Jamaica in 1966<br />

voelden de rasta’s<br />

zich gesterkt om<br />

definitief in de<br />

openbaarheid te<br />

treden, met hun<br />

dreadlocks en<br />

wietpijpen.<br />

Het duurt niet lang<br />

voor de herbs<br />

muzikaal geprezen en<br />

geëerd worden.<br />

konden voortaan vijf jaar gevangenisstraf<br />

opleggen en onbeperkte boetes<br />

uitschrijven.<br />

In 1972 werden die maatregelen<br />

weer teruggeschroefd. Honderden<br />

gevangenen mochten de gevangenis<br />

verlaten en Jamaica verstevigde zijn<br />

plaats als vooraanstaande<br />

cannabisexportnatie. Wiet is jarenlang<br />

het belangrijkste uitvoerproduct<br />

geweest van het kleine eiland.<br />

De maatschappelijke weerstand heeft<br />

de rasta’s door de jaren heen alleen<br />

maar standvastiger gemaakt. Wiet<br />

is een geschenk van Jah, zeggen ze.<br />

Staat het niet in de bijbel? ‘En God<br />

zei: Ziet, ik heb u alle zaaddragende<br />

plantengroei die op de oppervlakte<br />

van de aarde is, en elke boom waar<br />

zaaddragende vrucht aanzit, gegeven.<br />

U diene het tot voedsel.’ (Genesis<br />

1.29) Wellicht gebruikte God zelf<br />

ganja om tot meditatie te komen.<br />

Psalmen 18.8: ‘Rook steeg op uit zijn<br />

neusgaten, louter vuur uit zijn mond<br />

bleef verslinden, louter gloeiende<br />

kolen laaiden uit hem voort.’ Heerlijk<br />

boek toch, die bijbel. Kende zelfs de<br />

geneeskrachtige werking van ganja<br />

al, weten de rasta’s.<br />

Openbaringen 22.2: ‘En aan deze<br />

en gene zijde van de rivier stonden<br />

bomen des levens, die 12 vruchtoogsten<br />

voortbrengen, elke maand<br />

hun vruchten opleveren. En de<br />

bladeren van de bomen waren tot<br />

genezing van de natiën.’ Twaalf<br />

vruchtoogsten? Ik dacht dat je daar<br />

lampen voor nodig had. The healing<br />

of the nation is in elk geval een<br />

terugkerend thema in de reggae.<br />

Tot daar het bijbeluurtje. Ganja en<br />

reggae, dat is magie. Of moet ik toch<br />

zeggen ‘herbs’ (kruiden), zoals in<br />

mijn Jamaicaanse kennissenkring<br />

eerder gebruikelijk is?<br />

6<br />

33


34<br />

Ganja is volgens hen een woord van<br />

Babylon, het onderdrukkende systeem.<br />

Alleen de klank al. Herbs dus. Bob<br />

Marley sprak van ‘mellow mood’,<br />

zachte stemming. Wiet initieerde hem<br />

in rastafari maar opende ook zijn<br />

muzikale horizon, zoals het de grenzen<br />

van het hele genre tot vandaag voortdurend<br />

doet vervagen en uitbreiden.<br />

Geen enkele stroming in de popmuziek<br />

(en dat is reggae, Jamaicaanse<br />

popmuziek) heeft zo veel<br />

metamorfoses gekend, zo veel<br />

verschillende gedaantes, zo veel<br />

explosieve uitbarstingen van<br />

creativiteit. De hartslag, bas en drum,<br />

is al die jaren dezelfde gebleven, maar<br />

altijd zijn muzikanten, engineers en<br />

producers blijven zoeken naar nieuwe<br />

vormen en ideeën. De revolutionaire<br />

ontwikkelingen in dub en toasting<br />

(het vergane, Jamaicaanse woord voor<br />

rappen) bepalen sinds de jaren 90 de<br />

norm in de alternatieve dansmuziek,<br />

van jungle en triphop tot dubstep en<br />

Major Lazer. Cannabis is voor al die<br />

artiesten niet zomaar een genotsmiddel,<br />

het stuwt hun muziek naar een<br />

nieuw universum.<br />

Dat hoef je de Jamaicanen uiteraard al<br />

lang niet meer te vertellen. Tot diep in<br />

de jaren 60 hielden ze hun liefde voor<br />

het heilige kruid nog angstvallig<br />

verborgen in de muziek, ook al<br />

herinneren ooggetuigen zich dat de<br />

opnames van de legendarische<br />

Skatalites steevast baadden in geurige<br />

dampen, en mocht de groep in 1964<br />

niet mee naar de wereldtentoonstelling<br />

in New York omdat Don Drummond<br />

en de zijnen ‘te veel ganja rookten’.<br />

Dat hadden ze geleerd van de rasta’s<br />

die in die jaren afzakten naar Kingston<br />

en regelmatig met hen zaten te<br />

jammen. Zo hebben ze samen de ska<br />

gecreëerd, en later de reggae.<br />

Na het geruchtmakende bezoek van<br />

keizer Haile Selassie aan Jamaica in<br />

1966 voelden de rasta’s zich gesterkt<br />

om definitief in de openbaarheid te<br />

treden, met hun dreadlocks en wietpijpen.<br />

Het duurt niet lang voor de<br />

herbs muzikaal geprezen en geëerd<br />

worden. Zeker weten doe je het nooit<br />

in de rijk gevulde reggaeruif, maar het<br />

springerige ‘Herbsman’ van King Stitt<br />

(1968) moet zowat de eerste ganja tune<br />

geweest zijn, de eerste van vele<br />

honderden, hoewel de tekst nog niet<br />

veel verder reikte dan de titel.<br />

Een stuk explicieter was de oerversie<br />

van Bob Marley’s ‘Kaya’, opgenomen<br />

in samenwerking met tovenaar Lee<br />

Perry, meteen een van de<br />

allermooiste herb songs, zoet en<br />

helder, zoals sensemilla moet smaken.<br />

Bob Marley werkte rond de song later<br />

een prachtig album uit (‘Kaya’) maar<br />

zou het onderwerp in z’n teksten voor<br />

de rest nog nauwelijks woordelijk<br />

beroeren.<br />

Lee Perry daarentegen is zijn liefde<br />

voor de ganja altijd blijven betuigen,<br />

in de meest uiteenlopende vormen,<br />

gedichten en raaskallerij. Hij mag er<br />

ook graag mee uitpakken. De albums<br />

‘Superape’ en ‘Return of the Superape’<br />

tonen op de hoes een groteske<br />

stonede King Kong met reuzespliff in<br />

de poot. Perry’s beste plaat ooit (dat<br />

vindt de man zelf ook) heet ‘Roastfish,<br />

Collieweed & Cornbread’, of alles<br />

Cannabis het levenskruid van reggae<br />

wat de rastaman nodig heeft om te<br />

overleven. Scratch citeert overigens<br />

Holland en Zwitserland (sinds lange<br />

tijd jaren zijn vaste verblijfplaats) als<br />

de twee enige landen die niet door<br />

de Armageddon verwoest zullen<br />

worden, ‘omdat ze de herbs hebben<br />

vrijgegeven’.<br />

Twee van Perry’s mooiste ganja<br />

tunes voor anderen: ‘Bad Weed’ (het<br />

kan gebeuren) van Junior Murvin en<br />

‘Bushweed Corntrash’, sluipend maar<br />

goedaardig gif van Bunny & Ricky,<br />

een nummer dat buiten in het<br />

donker smaakt als een spliff in de<br />

hete zomerzon.<br />

Maar wie echt far out is, legt<br />

‘Colombia Colly’ op, een plaat van


6<br />

35<br />

rasta-toaster Jah Lion, mogelijk een<br />

andere gedaante van Lee Perry zelf. Er<br />

bestaan nog orakels.<br />

die enkel in de lage landen succes<br />

kende.<br />

Cannabis het levenskruid van reggae<br />

Het zijn songs die muzikaal hart<br />

en hersens penetreren en in enkele<br />

eenvoudige zinnen weergeven hoe de<br />

rasta over ganja denkt. ‘Collieweed<br />

is the healing of the nation’, ‘Tired<br />

fe lick it in a bush’ of ‘One Spliff a<br />

day keeps the evil away’. Die laatste<br />

zin werd uitgesproken door de toen<br />

(1980) tienjarige toaster Billy Boyo.<br />

Jong geleerd is oud gedaan.<br />

Alle grote Jamaicaanse dj’s (rappers)<br />

en zangers, van de sixties tot vandaag,<br />

hebben hun bijdrage geleverd tot de<br />

algehele verheerlijking van de ganja in<br />

de reggae, vaak begeleid door toepasselijke<br />

zuig-, hoest en blaasgeluiden.<br />

Producers Niney Holness en<br />

Rupie Edwards hingen aan hun<br />

grootste hits (respectievelijk ‘Blood &<br />

Fire’ en ‘Feeling High’, twee<br />

expliciete ganja tunes met sfeersamples)<br />

zelfs een volledige plaat op,<br />

een resem varianten op de<br />

oorspronkelijke uitvoeringen.<br />

Je kent allicht ‘Pass the Kouchie<br />

(pijpje)’ van de Mighty Diamonds, het<br />

nummer dat ten behoeve van de kinderband<br />

Musical Youth ‘Pass the<br />

Dutchie (pannetje)’ moest heten en<br />

toen plots wel een wereldhit kon worden.<br />

Om de essentie van het koningskoppel<br />

ganja-reggae te vatten moeten we<br />

echter nog dieper graven. Dan komen<br />

we terecht bij parels van Patrick Andy<br />

(‘Sincimania’, zo stelt het label in<br />

hoofdletters), Junior Reid (‘Sensie A<br />

Medicine’) of Sugar Minott (‘Herbman<br />

Hustling’).<br />

En dan heb ik het alleen nog maar<br />

gehad over de ganja tunes van mijn<br />

generatie. Ook in de dancehall en<br />

de steppers is en blijft cannabis een<br />

populair thema, ook al is die hoogdringendheid<br />

wat verdwenen, sinds<br />

de plant enkele jaren geleden uit de<br />

strafwet is gehaald. Eindelijk.<br />

Misschien ben je ook vertrouwd met<br />

het opwindende ‘Sensemilla’ van<br />

Black Uhuru (voorwaar een nummer<br />

dat je zin doet krijgen in een spliff<br />

type frietzak), met het primitieve maar<br />

onweerstaanbare ‘Smoking My Ganja’<br />

van de Engelse Capital Letters, of<br />

met de kinderlijke eenvoud van ‘One<br />

Draw’ (Rita Marley), een meezinger


REGGAE AGENDA MEETS SELAH SOUND<br />

Selah Sound is back after 10 years..!<br />

Selah Sound was formed in 2003 by<br />

a group of Bredrin based in<br />

Rotterdam. In between the years of<br />

2004 and 2008 they played in almost<br />

every big city in the Netherlands and<br />

some milestone sessions in Belgium<br />

and France. After ten years they are<br />

back playing their own newly build<br />

Soundsystem. The first session was<br />

at the Eendracht Festival in Rotterdam.<br />

On the 21st of September is the<br />

first solo session in this brand new<br />

sound. We linked up with bredda<br />

Maarten, Jagatmohandas and<br />

Cedric of Selah Sound for some<br />

Q&A.<br />

First of all welcome back of course!<br />

How did it make you guys feel<br />

playing reggae music on your own<br />

sound again in the city center of<br />

Rotterdam after ten long years ?<br />

Maarten: it was great even though it<br />

was only a short warm-up.<br />

Jagatmohandas: First of all, we deal<br />

with Rastafari. Yes, it was a good<br />

experience, a new start after such a<br />

long time.<br />

Cedric: It also felt like a reunion,<br />

doing session again in Rotterdam,<br />

linking up with the audience and<br />

working with Zed-I and Jah Rootz.<br />

What a blessing! But also nice to see<br />

lot of new and joyful faces.<br />

36<br />

Maarten: But during the session it felt<br />

like we never stopped. And we were<br />

surprised by the nice sound of the new<br />

system.<br />

Where have you guys been and what<br />

have you done the past decade ?<br />

Maarten: Spiritual journeys, surviving<br />

in Babylon.<br />

Jagatmohandas: Living Jah truth and<br />

righteousness, spreading Jah positive<br />

vibes.<br />

Cedric: Trying to put into practice<br />

what I have read from Scripture and<br />

living according to the<br />

messages of the music which<br />

inspired me. But experiences in life<br />

teaches the highest wisdom.<br />

Some of you went to Ethiopia others<br />

to India or the Holy Land. Anything<br />

you can tell us about that?<br />

Did it bring you what you expected<br />

? Maarten: Ethiopia was above all<br />

expectations. Cradle of mankind.<br />

Cedric: Trodding to Ethiopia for me<br />

was in a sense the fulfillment of the<br />

works and mission which we had<br />

spread through sound system.<br />

Jagatmohandas: In India I have<br />

experienced through spirituality and<br />

discipline to transcend the material.<br />

This was a very important thing to<br />

realize and witness.<br />

Cedric: The reason for me to live<br />

in the Holy Land was to deepen my<br />

knowledge in Scripture and livity.<br />

To my surprise, the most powerful<br />

connection I felt with Jah was after<br />

almost seven years, when I linked up<br />

with the Rasta bredrin over there. The<br />

spiritual circle was complete…I came<br />

to the realization that Zion is<br />

primarily a state of mind and moving<br />

out of Babylon is not just a physical<br />

thing. Yes one love to Bredda Congo,<br />

Moshe, Salomon and Shay!<br />

What can the massive expect from<br />

a Selah Sound session when they<br />

come around ?<br />

Cedric: I have no expectations with<br />

Selah Sound, only humble ambitions.<br />

And with that mindset I would also<br />

like people to come to our sessions.<br />

Come with your spiritual<br />

ambitions and just free up. A session<br />

is a gathering of the scattered people,<br />

and its purpose is to empower people<br />

so that when they leave the session ,<br />

they will be more enabled to prevail<br />

in Babylon.<br />

Maarten: The pure physical<br />

movements of dancing to a riddim in<br />

combination with conscious<br />

lyrics, in a spiritual atmosphere has a<br />

liberating and meditative effect.<br />

Jagatmohandas: The music which


Selah Sound plays is the Word of Jah<br />

and its central to the message of<br />

Rastafari. Through His Word and<br />

Love, people will be liberated and<br />

during a session its possible to<br />

experience that.<br />

Things and time will always change<br />

but the love of Jah is here to stay.<br />

What are the biggest changes in<br />

comparison with ten years ago ?<br />

Maarten: On a personal level nothing<br />

really changed. Maybe we got more<br />

realistic and more mature but our<br />

ambitions are still the same. We still<br />

just want to praise Jah, play conscious<br />

music and lift heavy speakers. Nothing<br />

more.<br />

Cedric: I feel that doing sound now<br />

has a more profound<br />

emotional significance because of our<br />

experiences in life. The message in<br />

the music for me has become more<br />

personal and relevant. Also the fact<br />

that most of the crew has reunited, and<br />

despite all separate experiences the<br />

love between us still feels natural, is<br />

truly a<br />

blessing.<br />

How did the <strong>Reggae</strong> scene in Rotterdam<br />

develop over the last decade ?<br />

Maarten: The sound system scene<br />

has become more ambitious. When we<br />

started almost fifteen years ago, sound<br />

system was still a new<br />

concept and we had lot of doubts if<br />

it would work. Because of the works<br />

and success of the present scene it’s<br />

maybe possible that now more people<br />

are interested in our sessions. On the<br />

other hand, we were running sound in<br />

the underground and I feel things now<br />

have become more businesswise when<br />

dealing with venues.<br />

Jagatmohandas: But because of these<br />

changes we also have to constantly<br />

question our motivations for doing<br />

sound. It has to remain a conscious<br />

mission.<br />

Cedric: When we started doing<br />

sessions, the people that initially<br />

showed up was the traditional reggae<br />

concert audience. So playing steppaz<br />

at the time was truly a revolution and<br />

a style people were not used to. So as<br />

time progressed we had to build up a<br />

new scene which mostly included<br />

people outside of the reggae scene.<br />

Nowadays things seem totally<br />

changed.<br />

The people are coming primarily for<br />

the steppaz and UK dubs and are<br />

surprised when you play a Sizzla tune<br />

or other modern JA roots riddims! I<br />

have a lot of respect and admiration<br />

the way Masego has built up the scene<br />

here and put Rotterdam on the sound<br />

system map of Europe. Sound system<br />

in general has become more and more<br />

a unique culture.<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />

Off course this has lot of positive<br />

aspects, but for us it is just an<br />

humble expression of our daily roots<br />

and culture. Our ambition is to spread<br />

Jah name and not our fame.<br />

What role do you see for roots<br />

reggae music in modern day society<br />

Maarten: Roots <strong>Reggae</strong> is the music<br />

through which the revelation of<br />

Selassie I was made known to the<br />

world and which gave birth to a new<br />

consciousness.<br />

Cedric: True. But we deal with<br />

reggae music only as a vehicle to<br />

spread Jah message. The music is the<br />

means, but Jah is the true meaning.<br />

Jagatmohandas: Our goal is to<br />

spread Jah message into the society<br />

and distinguish our sessions from<br />

negative elements of society.<br />

Cedric: The revelation and works of<br />

Haile Selassie I is to manifest<br />

godliness into this world and that’s<br />

how Selah deals with reggae music.<br />

What is the role of Rastafari in<br />

your daily life ?<br />

Cedric: Jah is life.<br />

Maarten: To give Jah thanks for<br />

everything and ask for forgiveness<br />

every day.<br />

Jagatmohandas: Yes, and share this<br />

daily livity with other people.<br />

6<br />

37


38<br />

Which sound(s) do you consider<br />

your biggest inspirational source<br />

Maarten: King Shiloh without a<br />

doubt. Not only because of their<br />

sessions but mostly through their<br />

support and inspirational personal<br />

contact. I also enjoy listening to<br />

sessions of Channel One, but I have<br />

never been to their sessions.<br />

Cedric: Yes Channel One, saw them<br />

once in Brixton together with King<br />

Shiloh and Aba Shanti. Also went to<br />

Jah Shaka that weekend. Aba Shanti in<br />

Tel Aviv last year was my first session<br />

after a break of long years. That<br />

session and the reasonings with him<br />

there was a true turning point for me.<br />

But off course, King Shiloh was and<br />

remains the biggest inspiration.<br />

Jagatmohandas: We feel blessed to<br />

have witnessed their sessions in the<br />

past which had unique spiritual<br />

vibrations.<br />

When was the moment you<br />

decided to build a new Soundsystem<br />

Maarten: The first plans were in May<br />

2017 and the first drawings were made<br />

in November 2017.<br />

Cedric: At first, my plan was to do<br />

sound in the Holy Land and I went to<br />

Holland to pick up some things and<br />

linked up with bredda Maarten and<br />

Neil from Shiloh. As Jah plan changed,<br />

I moved back to Holland and those<br />

links and groundwork for the new<br />

sound system were used as the<br />

foundation for Selah Sound 2.0 in<br />

Rotterdam.<br />

In 2017 the original Selah Sound<br />

crew came together by a, like you<br />

call it, ‘Mystic Calling’. What can<br />

you tell us about that blessed<br />

occasion ?<br />

Maarten: After 2008, every-one went<br />

on his separate spiritual journey. But<br />

through Jah, separate contact lines<br />

within the former crew remain to exist.<br />

When everyone physically returned<br />

to the same place, Jah restored the<br />

contact between all bredrin. Despite<br />

our different journeys and spiritual<br />

progress, we respected each other and<br />

were able to restore the unity to move<br />

forward again and start to do sound<br />

together.<br />

You worked with quite a few artists<br />

like King Shiloh, Covenant,<br />

Forward Fever. Any collaborations<br />

the massive should look out for ?<br />

<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />

Cedric: Behind the scenes we have<br />

already many fruitful and blessed<br />

collaborations, for<br />

example with King Shiloh,<br />

Masego, Food Bass…these unity<br />

works helped us rebuilding and<br />

restarting the sound.<br />

Maarten: Concerning future<br />

sessions we are willing and able, Jah<br />

guide and provide.<br />

Jagatmohandas: Time will tell.<br />

Any last words for our readers and<br />

the massive out there ?<br />

Maarten: Jah live, one love. When<br />

will the marihuana plant be free in<br />

this so called free society? Plea for<br />

the plant! More mercy and guidance<br />

and be in reasoning with Him.<br />

Cedric: Give thanks to Jah who<br />

makes all good things possible, and<br />

gave us the honor and blessed us<br />

to praise His Name again by doing<br />

sound. It’s a nice way to praise Jah<br />

and spread his Word.<br />

Jagatmohandas: Yes, when you feel<br />

that Jah is pleased with the works,<br />

you truly feel His blessing and<br />

beauty.Selah!


www.canna.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!