Reggae-Agenda-Magazine-2-Januari-2019
REGGAE AGENDA MAGAZINE #2 GRAMMY NOMINEE: ROCKY DAWUNI (GHANA) DUBCREATOR aka ARNO GOLDSTEIN SELAH SOUND (ROTTERDAM) EMPRESS BLACK OMOLO RUDE WALKIN’ (AMSTERDAM) JAH SHAKESPEAR aka KAREL MICHIELS Israel Vibration @ TivoliVredenburg, Utrecht Photo’s by BvBFotografia Editie 02 - Januari 2019 - Reggae Agenda Nederland - (C) 2018 - info@reggae-agenda.nl
- Page 2 and 3: VAN DE REDACTIE Voor jullie ligt de
- Page 4 and 5: Premium Feminized Cannabis Seeds Ro
- Page 6 and 7: 06 ROCKY DAWUNI (GHANA) 2016 Africa
- Page 8 and 9: 08 humanity and a mission to keep s
- Page 10 and 11: 10 MY STORY OF RASTAFARI Deel 1 doo
- Page 12 and 13: 12 Verlosser, het Lam Gods dat komt
- Page 15 and 16: Israel Vibration TivoliVredenburg,
- Page 17 and 18: 6 17 Reggae Agenda meets Rude Walki
- Page 20: Mellow Mood (ITA) SugarFactory, Ams
- Page 23 and 24: 6 23 en percussie. Als alles dan bi
- Page 25 and 26: REGGAE AGENDA MEETS BLACK OMOLO Ken
- Page 27 and 28: Lalibela, St. George Church, Ethiop
- Page 29: actieve effect. Wat maakt iemand hi
- Page 32 and 33: 9 Dutch HEADSHOP Product Line www.R
- Page 34 and 35: 34 Ganja is volgens hen een woord v
- Page 36 and 37: REGGAE AGENDA MEETS SELAH SOUND Sel
- Page 38: 38 Which sound(s) do you consider y
REGGAE AGENDA<br />
MAGAZINE<br />
#2<br />
GRAMMY NOMINEE: ROCKY DAWUNI (GHANA)<br />
DUBCREATOR aka ARNO GOLDSTEIN<br />
SELAH SOUND (ROTTERDAM)<br />
EMPRESS BLACK OMOLO<br />
RUDE WALKIN’ (AMSTERDAM)<br />
JAH SHAKESPEAR aka KAREL MICHIELS<br />
Israel Vibration @ TivoliVredenburg, Utrecht<br />
Photo’s by BvBFotografia<br />
Editie 02 - <strong>Januari</strong> <strong>2019</strong> - <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> Nederland - (C) 2018 - info@reggae-agenda.nl
VAN DE REDACTIE<br />
Voor jullie ligt de tweede uitgave van<br />
het <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> <strong>Magazine</strong>. Een<br />
uitgave die is voortgekomen uit<br />
website reggae-agenda.nl. Dit<br />
magazine is bedoeld om de <strong>Reggae</strong><br />
scene in met name Nederland meer<br />
aandacht te schenken.<br />
Een interview met de eerste Afrikaanse<br />
reggae artiest die genomineerd werd<br />
voor een Grammy Award in de<br />
categorie ‘Beste <strong>Reggae</strong> Album’.<br />
Een interview met Empress Black<br />
Omolo. Wij spraken haar in Ethiopie<br />
over de reggae scene in haar<br />
geboorteland Kenya en haar<br />
ervaringen in Ethiopia.<br />
Arno Goldstein aka DubCreator staat<br />
bekend om het produceren van vele<br />
King Shiloh tunes. Een bijzonder<br />
goede reden om eens te gaan kijken bij<br />
deze bescheiden en inspirerend dub<br />
producer. Selah Sound is na een pauze<br />
van 10 jaar weer helemaal terug met<br />
hun gloednieuwe eigen sound.<br />
De talentvolle roots formatie Rude<br />
Walkin’ uit Amsterdam maakte veel<br />
indruk met een optreden op ons. Tijd<br />
voor een nadere kennismaking!<br />
Jah Shakespear aka Karel Michiels<br />
mag met recht een veteraan genoemd<br />
worden in de reggae/rasta wereld. Jah<br />
Shakespear zat als voorvechter van<br />
Ganja als eens bij De Wereld Draait<br />
Door.<br />
Fulljoy!
The Marley Experience (UK) Live @ Q-Factory, Amsterdam<br />
Israel Vibration<br />
TivoliVredenburg, Utrecht<br />
Fotoverslag: BvBFotografia
Premium Feminized<br />
Cannabis<br />
Seeds<br />
RoyalQueenSeeds RQSeeds RoyalQueenSeedsRQS<br />
www.RoyalQueenSeeds.com<br />
Keep on Growing<br />
info@RoyalQueenSeeds.com
INHOUDSOPGAVE<br />
2. Voorwoord<br />
5. Inhoudsopgave<br />
6. Rocky Dawuni from Ghana<br />
(Best reggae album Grammy Nominee)<br />
10. My Story of Rastafari<br />
(Karel Michiels aka Jah Shakespear)<br />
14 Israel Vibration @ Tivoli de Helling<br />
(Foto’s door Bianca van Barneveld)<br />
16. Global <strong>Reggae</strong> Charts<br />
(Top 15 Singles en Top 10 Albums)<br />
17. Rude Walkin’uit Amsterdam<br />
20. MellowMood (ITA) @ SugarFactory<br />
(Foto’s door Celine Diels Photography)<br />
22. <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets DubCreator<br />
(Bekend van vele King Shiloh producties)<br />
24. Empress Black Omolo (KEN/NL)<br />
(<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Kenyan Fyah Mumma)<br />
28. De Geschiedenis van medicinale cannabis<br />
(geschreven door Plantarium, Nijmegen)<br />
30 Toots & The Maytals @ TivoliVredenburg<br />
(Foto’s door Celine Diels Photography)<br />
33. Cannabis het levenskruid van reggae<br />
(Karel Michiels aka Jah Shakespear)<br />
36. <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />
20<br />
Wil jij het <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />
<strong>Magazine</strong> thuis ontvangen ?<br />
info@reggae-agenda.nl<br />
voor meer informatie<br />
30<br />
REDACTIE:<br />
Leoninusstraat 31<br />
6821 EN, Arnhem<br />
Vormgeving: I-reMedia<br />
Tel: 0628264336<br />
Bladmanager: R. Hanoeman<br />
MAIL:<br />
info@reggae-agenda.nl<br />
PHOTOGRAPHY:<br />
Bianca van Barneveld<br />
Celine Diels Photography<br />
Alice de Kruijs Photography<br />
My story of Rastafari door<br />
Karel Michiels aka Jah<br />
Shakespear<br />
FB: <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />
Instagram: <strong>Reggae</strong>_<strong>Agenda</strong>.NL<br />
COLOFON<br />
www.reggae-agenda.nl<br />
6<br />
05
06<br />
ROCKY DAWUNI (GHANA)<br />
2016 African Grammy Nominee for ‘Best reggae album’<br />
Rocky Dawuni was nominated for a GRAMMY Award<br />
in the Category ‘Best <strong>Reggae</strong> Album’. Not a lot of<br />
African reggae artists receive this honour. We ran into<br />
this Rastaman from Ghana during our trip in Ethiopia<br />
and we took the opportunity to ask him some questions:<br />
REGGAE-AGENDA Tell us who is Rocky Dawuni ?<br />
ROCKY I am from the Northern Region of Ghana in West<br />
Africa. I come from an indigenous traditional people called<br />
the Komba. My older brother is currently the Chief of my<br />
town of origin called Bunbon. My traditional royal lineage<br />
has also provided me a deep appreciation of African culture<br />
and an outlook as a musician who perceives his music and<br />
works as not only a means to entertain but to empower<br />
and inspire. I see myself as a person who aspires to ignite<br />
positive consciousness through music and at the same time<br />
advocate for cultural awakening which I believe will lead<br />
to greater understanding and peaceful coexistence among<br />
the diverse people of all nations.<br />
Why are you here in Ethiopia with this special group of<br />
people? I was invited to join a group of inter-religious and<br />
spiritual leaders from various faiths on a mission to<br />
Ethiopia and to the African Union. The group embarked on<br />
events to promote harmony and interfaith consciousness.<br />
As a musician, an African and a Rasta; it was an honor for<br />
me to be a part of this mission especially for me to<br />
highlight the African dimension as well as participate in<br />
two concerts dubbed U-Day in Addis Ababa and<br />
Shashemane. Ethiopia represents the spiritual and political<br />
capital of the African continent so for me the symbolism of<br />
the mission was very profound. The teachings and legacy<br />
of Emperor Haile Selassie is crucial for the re-awakening<br />
of Africa so on another hand it was a spiritual pilgrimage<br />
for me as well.<br />
You are calling your music ‘Afro Roots’. Why did you<br />
choose that name ? My music fuses <strong>Reggae</strong> music with<br />
strong elements of African music and other global styles.<br />
My sound is a reflection of my inspirations. Having been<br />
influenced by Afrobeat, Highlife, Soukous, hip hop, ska,<br />
dancehall among other diverse musical sounds, All of<br />
this music has inspired me to shape a groovy style that is<br />
steeped in Africa but yet global in its outlook. That is what<br />
I call Afro Roots.<br />
As an African artist it seems you have to work a little<br />
harder than the artists coming from Jamaica. Where do<br />
you get the inspiration and motivation from ?<br />
When the obstacles get taller, you have to learn to fly
higher. The challenges are definitely<br />
quite steep as an African artist but the<br />
<strong>Reggae</strong> sound has a deep resonance in<br />
Africa that has made African <strong>Reggae</strong><br />
come with a potency that is hard to<br />
ignore. My inspiration comes from<br />
knowing the music is a mission to<br />
advocate for ideals like truth, justice,<br />
equality and the elevation of people.<br />
It’s a call of destinies so we are<br />
eternally motivated.<br />
Where you very disappointed you<br />
didn’t win the Grammy Award ?<br />
No I was not disappointed. That<br />
nomination and acknowledgement<br />
was something I was thankful for. It<br />
was a rare achievement for the African<br />
<strong>Reggae</strong> movement and helped lift our<br />
profile and more access to our message.<br />
The album definitely deserved the nod<br />
considering what it takes for an African<br />
release to achieve this feat. It was a<br />
historic triumph for the movement and<br />
<strong>Reggae</strong> music worldwide. For this we<br />
give thanks as we keep striving for new<br />
heights.<br />
What can you tell us about the<br />
reggae music scene in Ghana ?<br />
The <strong>Reggae</strong> scene in Ghana is<br />
thriving and vibrant. We have always<br />
had a strong element of <strong>Reggae</strong> touches<br />
in some modern variants of Highlife<br />
music and or own iconic <strong>Reggae</strong> artists<br />
who contributed to the overall profile<br />
of the genre which eventually<br />
facilitated the opportunity for artistes<br />
like me to rise. The earlier notable<br />
names and bands were Roots<br />
Anabo, Felix Bell, Vitamin X and<br />
Kojo Antwi . Now the rise of the<br />
African dancehall scene has also<br />
helped to invigorate the scene with<br />
energy. We now have artistes that are<br />
making an impact around the world<br />
and across the continent.<br />
Any ‘big’ names coming from<br />
Ghana that we should know about?<br />
We have an army of amazing artiste<br />
that make up the new movement of<br />
Ghanaian <strong>Reggae</strong> including Samini,<br />
Stonebwoy, Blakk Rasta, Ras Kuuku,<br />
Iwan, Black Prophet, Shatta Wale -<br />
are all artistes doing good works and<br />
commanding a following in Ghana<br />
and abroad.<br />
What is the biggest reggae festival<br />
in Ghana and why should people go<br />
there and get to know your<br />
beautiful country ? First of all<br />
Ghana is a beautiful country with<br />
such a diverse culture, beautiful<br />
coastlines and amazing food. Ghana<br />
also has a historical role of being<br />
the place where most people of the<br />
Caribbean and Americas trace their<br />
ancestry so it is definitely an<br />
inspirational destination for anybody<br />
wanting to immerse themselves in the<br />
genesis of African culture, traditions,<br />
history, music, spirituality and<br />
Rocky Dawuni from Ghana<br />
cuisine. With regards to <strong>Reggae</strong><br />
festivals, our existing festivals<br />
program eclectic music showcasing<br />
the diverse styles we have in the<br />
country . My annual festival<br />
called “Rocky Dawuni Independence<br />
Splash” which was held on every<br />
Independence Day of March 6, was<br />
one of the main <strong>Reggae</strong> festival<br />
events for several years. It is<br />
making a comeback in 2020 so it is<br />
an opportunity for people to attend<br />
and explore our nation, the culture<br />
and music as well.<br />
How do you see the future for<br />
African reggae artists ? African<br />
<strong>Reggae</strong> has made incredible<br />
contributions to magnify the global<br />
presence of <strong>Reggae</strong> music today.<br />
Artistes like Lucky Dube, Alpha<br />
Blondy, Tiken Jah Fakoly, Majek<br />
Fashek, Meta Dia and myself have<br />
all worked to expand the music to<br />
audiences around the globe and made<br />
it a true global force. It’s keeps rising<br />
with more artistes joining our ranks.<br />
The future is definitely brighter as we<br />
keep building upon such a solid and<br />
global foundation. We have surely<br />
arrived!<br />
What is the role of Rastafari in<br />
your daily life ?<br />
Rastafari is my inspiration to pursue a<br />
life of righteous . A life of<br />
continuing goodwill to all<br />
6<br />
07
08<br />
humanity and a mission to keep striving<br />
for excellence in spreading the positive<br />
sound.<br />
What can we expect from Rocky<br />
Dawuni in the future? I have a new<br />
and exciting album called “Beats of<br />
Zion” which will be released in early<br />
<strong>2019</strong> with a world tour. It is the follow<br />
up to the GRAMMY nominated<br />
“Branches of the Same Tree.” I recently<br />
was designated as a Goodwill<br />
Ambassador for the United Nations ,<br />
which should further expand on my<br />
social and creative activism<br />
initiatives and advocacy while<br />
continuing my works on environment<br />
awareness, peace building, human<br />
rights, social action, conservation and<br />
social empowerment.<br />
You did a few shows in the<br />
Netherlands all ready. What was<br />
your opinion on our little country?<br />
I love your beautiful country - great<br />
people and cool vibes! I look forward<br />
to coming back and sharing our<br />
uplifting sounds again.<br />
Any other countries around the<br />
world (reggaewise) you want to<br />
recommend I’ll say Kenya has a<br />
vibrant reggae scene and I love the<br />
reggae movement coming out of the<br />
islands of Hawaii.<br />
Rocky Dawuni from Ghana<br />
Which country surprised you the<br />
most when you were performing ?<br />
My greatest surprise was the<br />
reception for my Afro Roots<br />
hybrid sounds in Poland. I played at<br />
the Woodstock Poland a few years<br />
ago and the reception was amazing,<br />
Another memorable place was my<br />
concerts in Greenland. They were<br />
all extremely well received and we<br />
achieved some really special and<br />
unforgettable moments!<br />
Any last words for our readers and<br />
your fans? These are times for<br />
bending the arc of global consciousness<br />
towards oneness, awareness of<br />
nature and justice for all. Stay woke!
WE CHOOSE NATURE<br />
ROBBERT CBD ZADEN<br />
www.wechoosenature.org<br />
WE_CHOOSE_NATURE_ADV_185x130_NL.indd 1 15-06-18 14:11
10<br />
MY STORY OF RASTAFARI Deel 1<br />
door Karel Michiels aka Jah Shakespear<br />
Natural Mystic<br />
‘Spiritualiteit is geen theologie of<br />
ideologie. Het is een eenvoudige<br />
manier van leven, puur en<br />
oorspronkelijk, ons gegeven door<br />
de Allerhoogste. Spiritualiteit is een<br />
netwerk dat ons verbindt met de<br />
allerhoogste, het universum en<br />
elkaar. Als de essentie van ons<br />
bestaan belichaamt het onze<br />
cultuur, ware identiteit, natievorming<br />
en lotsbestemming.’<br />
(Haile Selassie a.k.a. Ras Tafari)<br />
Zaterdag 3 mei 1997. We hebben 600<br />
kilometer gereden, helemaal naar<br />
Mulhouse, in het oosten van<br />
Frankrijk. Nooit zijn we zo ver<br />
geweest om een concert te zien.<br />
Maar voor Mystic Revelation of<br />
Rastafari zouden we desnoods nog<br />
1000 kilometer verder reizen. Het<br />
is pas de tweede keer dat de groep<br />
naar Europa komt, en in 1979 heb ik<br />
Foto: Jah Shakespear in gesprek met Mystic Revelation of Rastafari<br />
ze niet gezien. De tweede keer sinds<br />
Count Ossie, meesterpercussionist en<br />
rastaman from creation, een halve eeuw<br />
geleden een aantal drummers rond zich<br />
verzamelde in de heuvels van<br />
Wareika. Geen drummers met een<br />
drumstel maar ‘Afrikaanse’<br />
drummers, die uit de overgeleverde<br />
ritmes van oude slavendansen en<br />
religieuze ceremonieën een nieuwe<br />
stijl creëerden, een nieuwe vibratie<br />
eerder, niet langer tot meerdere eer<br />
en glorie van Jezus Christus of zijn<br />
heilige Vader, niet opgedragen aan de<br />
natuurkrachten of verre voorvaderen,<br />
maar aan Haile Selassie, de keizer van<br />
Ethiopië, die tot zijn kroning in 1930<br />
door het leven ging onder de naam Ras<br />
Tafari.<br />
We hebben 600 kilometer gereden en<br />
terwijl ik aan het parkeren ben, stopt op<br />
hetzelfde moment wat verder een<br />
autobus. We stappen uit en ook zij<br />
stappen uit, de mannen van Mystic<br />
Revelation of Rastafari. Natural<br />
mystic, noemen de rasta’s dat, een<br />
soort van weerkerende synchroniciteit.<br />
Of is het serendipiteit? Ik hoor<br />
vaak dat Jamaicanen onbetrouwbaar<br />
zijn, dat je met hen geen goede<br />
afspraken kunt maken, dat ze altijd<br />
te laat komen. Niet in mijn ervaring,<br />
maar ik draag dan zelf ook geen<br />
horloge en laat me graag tijdloos<br />
meedrijven op de wendingen en<br />
ingevingen van het moment, de<br />
actieve kant van natural mystic en<br />
een levensinstelling die de meeste<br />
Jamaicanen heel vertrouwd is. In dat<br />
continuüm kom je elkaar<br />
uiteraard makkelijker tegen dan in<br />
een door agenda’s en neurotische<br />
tijdsdwang gedomineerde<br />
samenleving, zoals die in onze<br />
contreien meestal gepropageerd<br />
wordt.<br />
Ik heb de mannen van Mystic<br />
Revelation of Rastafari nog nooit
gezien, en er zijn maar een paar<br />
oude foto’s in omloop. Hun eerste<br />
(driedubbele!) plaat ‘Grounation’<br />
zat verpakt in een zwarte hoes. The<br />
Black Album. De tweede, ‘Tales of<br />
Mozambique’, had een openklappende<br />
hoes, met op de voorkant een foto<br />
van een muurschildering in Kingston<br />
en binnenin een lange, haast wetenschappelijke<br />
uitleg over de essentie<br />
van rastafari, aangevuld met een<br />
wiskundige (!) rechtvaardiging van<br />
de liefde als drijvende kracht in het<br />
leven. Getekend Brother Samuel<br />
Clayton. Die Clayton is de stem van<br />
Mystic Revelation of Rastafari, weet<br />
ik. De dichter en denker. Een stuk<br />
jonger dan de generatiegenoten van<br />
Count Ossie maar wijs als Salomo,<br />
als ik op zijn chants en geschriften<br />
mag afgaan. Als er iemand is met wie<br />
ik eens wil reasonen, dan wel Brother<br />
Samuel Clayton. Reasonen: letterlijk<br />
‘redeneren’ maar dat Nederlandse<br />
woord dekt de lading niet. Reasonen<br />
is praten over het leven, over de aard<br />
en de oorsprong van de mens, over<br />
zijn doel en bestemming. Veeleer<br />
filosoferen dan redeneren. Ik doe<br />
zelden of nooit interviews met rasta’s.<br />
We reasonen.<br />
De Jamaicanen groeten ons<br />
vriendelijk. Er gaat een golf van<br />
herkenning en verwantschap door me<br />
heen, zoals ik die wel vaker beleefd<br />
heb wanneer ik rasta’s of reggaemuzikanten<br />
ontmoette. Het is een<br />
cultuur, een manier van leven die me<br />
nu al tientallen jaren intrigeert,<br />
amuseert en inspireert. Zonder reggae<br />
en rastafari zou mijn leven veel<br />
minder kleur hebben gehad, denk ik<br />
vaak. Groen, geel en rood zouden er<br />
alleszins veel valer hebben uitgezien.<br />
De rasta’s hebben mij ook meegenomen<br />
naar de andere kant van de<br />
geschiedenis, de kant waarover<br />
zelden of nooit iets verteld wordt, de<br />
kant van de Afrikanen. Rastafari is<br />
altijd de schreeuw van Afrika<br />
geweest, van de bakermat van de<br />
mensheid, van vergeten koningen en<br />
prinsen. Ik zal de rasta’s een leven<br />
lang dankbaar blijven dat ze me die<br />
wereld hebben leren kennen, en dat<br />
de geschiedenis voor mij een ander<br />
gezicht heeft gekregen dan de<br />
verhalen die ons in het westen geleerd<br />
worden. Mijn contact is Michel, tour<br />
manager en de man die Mystic<br />
Revelation of Rastafari naar Europa<br />
heeft gebracht. We begroeten elkaar en<br />
Michel zegt dat we hen maar gewoon<br />
moeten volgen, naar de backstage van<br />
de zaal, La Filature, een modernistisch<br />
complex aan de rand van Mulhouse.<br />
Amper heb ik daar gewoontegetrouw<br />
mijn bandrecordertje boven gehaald –<br />
je weet maar nooit of iemand al meteen<br />
iets interessants te vertellen heeft – of<br />
een van de muzikanten biedt me een<br />
stoel aan. ‘I’m Brother Philmore<br />
Alvaranga,’ stelt hij zichzelf voor, en<br />
reikt me de hand. Ik noem mijn naam<br />
en voeg eraan toe: ‘People call me Jah<br />
Shakespear.’<br />
“Die avond geeft<br />
Mystic Revelation of<br />
Rastafari een<br />
magisch concert in<br />
La Filature. Als<br />
engelen gekleed, in<br />
het wit, verschijnen<br />
ze op het podium, op<br />
het trage ritme van<br />
de nyahbinghi”<br />
‘Well, Jah Shakespear, let me tell you<br />
this.’ Brother Filmore kijkt me recht<br />
in de ogen. Vriendelijk, met een open<br />
hart, maar ook intens en onontwijkbaar.<br />
Ik kan alleen maar luisteren naar<br />
deze oude rastaman met zijn witgele<br />
dreadlocks en grijze baard. Ik wil<br />
alleen maar luisteren, omdat ik nog<br />
nooit zulke oude rasta’s ontmoet heb,<br />
mensen die erbij waren van in het<br />
begin. En ik hoef niet eens een vraag<br />
te stellen. Philmore en ik hebben<br />
elkaar nog nooit gezien maar hij weet<br />
dat ik zijn broer ben. Hij weet dat hij<br />
mij zijn verhaal moet vertellen. Ons<br />
My story of Rastafari door Jah Shakespear<br />
verhaal, van I & I zoals de rasta’s<br />
zeggen.<br />
‘Ik was 12 jaar toen ik in The Gleaner<br />
las dat de Italianen Ethiopië waren<br />
binnengevallen. Ik had al gehoord<br />
van een nieuwe zwarte koning die ons<br />
zou bevrijden, His Imperial Majesty<br />
Haile Selassie I, Ras Tafari. Hij vocht<br />
moedig maar moest het onderspit<br />
delven. Weet je dat de Italianen toen<br />
mosterdgas hebben gebruikt?<br />
Mussolini was a wicked man. Maar<br />
het was de profetie van Zijne<br />
Majesteit die me er definitief van<br />
overtuigde dat hij de Koning der<br />
Koningen was, de Heer der Heren,<br />
de Veroverende Leeuw van Judea,<br />
Jezus Christus die zich openbaarde<br />
in onze tijd. In 1936 ging hij naar de<br />
Volkerenbond, de voorloper van de<br />
Verenigde Naties, de eerste<br />
Afrikaanse leider ooit die daar te gast<br />
was. En hij waarschuwde de wereld:<br />
‘It is us today. It will be you tomorrow.’<br />
Zijne Majesteit werd uitgelachen<br />
en beschimpt maar hij heeft<br />
gelijk gekregen. Drie jaar later brak<br />
de Tweede Wereldoorlog uit. Europa<br />
stond in brand. Als ze maar naar Zijne<br />
Majesteit hadden geluisterd…’<br />
Brother Philmore sluit de ogen.<br />
Dus zo hebben die vroege rasta’s<br />
Haile Selassie leren kennen. Over die<br />
sprookjesachtige kroning tot keizer in<br />
1930 was genoeg informatie te<br />
vinden. Ik heb thuis zelfs een<br />
exemplaar van National Geographic<br />
uit die tijd, met een rijkelijk<br />
geïllustreerd verslag van de<br />
festiviteiten in Addis Abeba. Dat zijn<br />
ook de foto’s die Leonard Howell aan<br />
het dromen hebben gezet, ‘de eerste<br />
rastaman’, even goed kind van de<br />
Jamaicaanse sufferers, de nog altijd<br />
onderdrukte en gediscrimineerde<br />
nazaten van de slaven, als van de<br />
Harlem Renaissance, de zwarte<br />
Amerikaanse cultuurscene in de<br />
Roaring Twenties. Het was Howell<br />
die de link legde met zijn landgenoot<br />
en activist Marcus Garvey, die de<br />
komst van Haile Selassie zou<br />
voorspeld hebben, en met bepaalde<br />
passages in de bijbel, die zouden<br />
aantonen dat de keizer wel degelijk<br />
de nieuwe Messias is, de grote<br />
6<br />
11
12<br />
Verlosser, het Lam Gods dat komt<br />
wegnemen de zonden der wereld.<br />
Of Zijne Majesteit al dan niet de<br />
weergekeerde Christus was (zoals de<br />
orthodoxe rasta’s beweren), een rechtstreekse<br />
afstammeling bovendien van<br />
koning Salomo en de al even mythische<br />
koningin van Seba (zoals de Ethiopiërs<br />
geloven) laat ik in het midden, en het is<br />
eigenlijk ook niet belangrijk. Wel erken<br />
ik de keizer onvoorwaardelijk als de<br />
grootste leider van de 20ste eeuw, de<br />
man die Mama Africa, ons aller<br />
moeder, weer trots en kracht heeft<br />
gegeven, en ons de weg wees naar<br />
sinds lang vergeten beschavingen.<br />
Ethiopië was al een christelijk land<br />
voor op het Concilie van Nice de<br />
onwrikbare dogma’s en interpretaties<br />
van de Kerk van Rome werden<br />
uitgevaardigd. Wat al het gepraat over<br />
‘onze’ christelijke beschaving,<br />
bezoedeld door de frustraties en<br />
machtswellust van een kliek bange<br />
blanke mannetjes, toch in een ander<br />
daglicht plaatst.<br />
Die avond geeft Mystic Revelation of<br />
Rastafari een magisch concert in La<br />
Filature. Als engelen gekleed, geheel in<br />
het wit, verschijnen ze op het podium,<br />
op het trage ritme van de nyahbinghi.<br />
Dat is de naam van het ritme, the beat<br />
of the heart, en bij uitbreiding van<br />
de muziek tijdens de grounations, de<br />
rituele bijeenkomsten van de rasta’s die<br />
soms dagen (en nachten) kunnen duren.<br />
Daar delen ze de chalice<br />
Foto: Brother Sam op bezoek bij Haile Selassie<br />
(waterpijp), hun heilige kelk, roken<br />
herbs of wisdom (marihuana) en<br />
roepen de keizer aan: ‘Jah!<br />
Rastafari! King of Kings, Lord of<br />
Lords, Conquering Lion of the Tribe<br />
of Judah, Elect of God, Ever Living,<br />
Ever Faithful.’ Maar dat kunnen ze<br />
hier, in deze deftige zaal, niet maken.<br />
Wat de setlist er niet minder mooi op<br />
maakt, een selectie van anthems uit<br />
alle tijdperken van de Jamaicaanse<br />
muziekgeschiedenis, van pocomania<br />
tot reggae.<br />
Het was daar, in La Filature in<br />
Mulhouse, dat ik besloot om eindelijk<br />
maar eens aan mijn boek te beginnen<br />
over rastafari, waarvan de aanzet al<br />
een paar jaar in de kast lag. Ik moest<br />
dat verhaal vertellen in het<br />
Nederlands, voor de mensen van<br />
mijn eigen taalgroep, mogelijk in<br />
een roman. En Mystic Revelation<br />
of Rastafari moest er een hoofdrol<br />
in krijgen. Ze verdienden het, als<br />
waardige boodschappers van Zijne<br />
Keizerlijke Majesteit Haile Selassie I<br />
a.k.a. Ras Tafari.<br />
Het heeft uiteindelijk elf jaar geduurd<br />
voor mijn boek klaar was. In de lente<br />
van 2008 verscheen ‘De Rasta<br />
Revelatie’, onder de naam Jah<br />
Shakespear. In de literaire wereld<br />
zou dat een nom de plume heten, in<br />
formeel Nederlands een schuilnaam.<br />
Maar ik heb de naam begin jaren ’80<br />
al toebedeeld gekregen als deejay,<br />
My story of Rastafari door Jah Shakespear<br />
door Brent Clarke, de Caribische<br />
producer en uitbater van de eerste<br />
reggaeclub in België. In Jamaica<br />
krijgt bijna iedereen een bijnaam,<br />
deejay of niet, op basis van een<br />
uiterlijk kenmerk, een karaktertrek of<br />
een bepaalde activiteit waar anderen<br />
je mee identificeren.<br />
Ik studeerde toen Germaanse Talen,<br />
in het bijzonder literatuur, dus die<br />
naam was snel gevonden. Jah (God)<br />
is een populaire toevoeging in de<br />
reggae. Onze favoriete toasters<br />
(rappers) heetten toen Jah Thomas,<br />
Jah Woosh en Jah Stitch.<br />
Ik beschouwde dat boek als de kroon<br />
op het werk van 25 jaar schrijven<br />
over reggae en rastafari. Maar het is<br />
wel fictie. 90% gebaseerd op ware<br />
feiten en gebeurtenissen weliswaar<br />
maar niet het historische verhaal van<br />
rastafari. En ik heb sinds 2008<br />
natuurlijk weer heel wat gelezen,<br />
gezien, gehoord en bijgeleerd, veel<br />
nieuwe rasta’s leren kennen ook. Of<br />
dit dan de definitieve geschiedenis is<br />
van rastafari? Nee, het is mijn<br />
geschiedenis. Niet history maar mystory.<br />
En het verhaal is ook nog niet<br />
voorbij. In de reggae is rasta weer<br />
prominent aanwezig, wereldwijd, van<br />
dub tot dancehall, en wordt meer dan<br />
ooit de lof gezongen van Haile<br />
Selassie. Wie weet blijkt hij binnen<br />
enkele eeuwen wel echt erkend te<br />
worden als de teruggekeerde Christus.
MAANDAG T/M<br />
VRIJDAG<br />
12:00 TOT 22:00<br />
OPENINGSTIJDEN<br />
ZATERDAG<br />
10:00 TOT 22:00<br />
ZONDAG<br />
12:00 TOT 17:00<br />
ADRES De Heurne 18, 7511 GX Enschede<br />
www.smartshop-magic.nl<br />
SMARTSHOP XL<br />
SMARTSHOP HEADSHOP SEEDSHOP GROWSTORE<br />
WWW.SMARTSHOPXL.COM<br />
GRATIS VERZENDING BOVEN DE 50 EURO IN NEDERLAND<br />
MAANDAG T/M<br />
VRIJDAG<br />
13:00 TOT 21:00<br />
ZATERDAG<br />
11:00 TOT 21:00<br />
KOOPZONDAG<br />
12:00 TOT 20:00<br />
FREE DELIVERY ON ORDERS OVER 150 EUROS IN EUROPE<br />
ADRES Tuinstraat 16 7101 GL Winterswijk<br />
www.jamaica-winterswijk.nl
Israel Vibration<br />
TivoliVredenburg, Utrecht<br />
Foto’s: Bianca van Barneveld
16<br />
Global <strong>Reggae</strong> Charts<br />
WORLDWIDE Album & Singles Charts<br />
SINGLES:<br />
1. RaggaMuffin - Koffee | Label: Frankie Music<br />
2. No Guarantee - Protoje & Chronixx | Label: Mr.Bongo<br />
3. Second Chance - Lila Ike | Label: In.digg.nation<br />
4. Kontraband - Kabaka Pyramid & Damian Marley | Label: Ghetto Youths<br />
5. Can’t cut wi vibes - Bryan Art | Label: G-Block<br />
6. Contradiction - Alborosie ft. Chronixx | Label: Greensleeves<br />
7. I’m Alive - Beres Hammond | Label: VP<br />
8. Rebel - Raging Fyah | Label: Dub Rockers<br />
9. Old Skool - King Kong ft. Buru Banton | Label: Irie Ites Records<br />
10. Groundation - Fossil Fuels | Label: Baco<br />
11. No Fenke - Yaadcore | Label: 12Yaad<br />
12. The Roots - Capital Letters | Label: Sugar Shack<br />
13. Medical Marijuana - Cocoa Tea | Label: Walshy Fire<br />
14. Haunted - Tarrus Riley | Label: Diwali<br />
15. The Unforgiven - Alborosie ft. Raging Fyah | Label: Greensleeves<br />
ALBUMS:<br />
1. A Matter of Time - Protoje | Label: Mr. Bongo<br />
2. Unbreakable - Albosorie ft. The Wailers United | Label: Greensleeves<br />
3. Kontraband - Kabaka Pyramid | Label: Ghetto Youths International<br />
4. Breaking News - Reemah | Label: Feel Line<br />
5. ISM - Mr. Vegas | Label: Germaica Digital<br />
6. Repatriation - King Kong | Label: Irie Ites Records<br />
7. Roots I Vision - Micah Shemaiah | Label: Evidence<br />
8. Lovesick - Romain Virgo | Label: VP<br />
9. <strong>Reggae</strong> Forever - Etana | Label: Tad’s<br />
10. Overdubbed - Sly & Robbie ft Dubmatix | Label: Echo Beach<br />
SOURCE:<br />
Global <strong>Reggae</strong> Charts is an online <strong>Reggae</strong> Charts <strong>Magazine</strong>. You can find the<br />
magazine at: www.globalreggaecharts.com to find many more information and interviews<br />
about artists featuring this month’s charts!
6<br />
17<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Rude Walkin’<br />
Getalenteerde roots reggae formatie uit Amsterdam<br />
Foto: Ron Koffeman<br />
REGGAE AGENDA: Vertel ons, wie<br />
zijn Rude Walkin en waar komen<br />
jullie vandaan? RUDE WALKIN’:<br />
Wij zijn een groep ervaren muzikanten<br />
uit Amsterdam, die graag de<br />
‘consciousness’ in reggae willen<br />
behouden. Alles wat we maken komt<br />
recht uit het hart en heeft een<br />
boodschap. Met hier en daar een<br />
knipoog naar de oude garde en met<br />
een kleine twist.<br />
Wat is jullie motivatie om reggae<br />
muziek te maken? <strong>Reggae</strong> is muziek<br />
voor de ziel. <strong>Reggae</strong> is meditatie. Deze<br />
muziek zit diep geworteld in ons<br />
systeem. Eigenlijk hebben we geen<br />
andere optie dan reggae maken.<br />
Eerlijk gezegd maakt de reggae ons!<br />
De boodschap in jullie muziek<br />
predikt liefde eenheid en respect.<br />
Speelt Rastafari een grote rol in<br />
jullie leven? Naast het feit dat onze<br />
boodschap gewoon ‘common sense’<br />
is. Speelt Rastafari voor mij in ieder<br />
geval een grote rol. De boodschap<br />
van de energie die ons allen voedt,<br />
maakt ieder mens dagelijks mee. Je<br />
moet het alleen wel ‘willen’<br />
ontvangen. Mensen zitten<br />
gevangen in een web van religie,<br />
politiek, armoede en rassenscheiding.<br />
Jezelf hiervan bevrijden lijkt mij<br />
prioriteit nummer één. Wij helpen<br />
graag een handje met onze muziek<br />
om het bewustzijn te vergroten.<br />
Wat is de rol van reggae in de<br />
moderne maatschappij volgens<br />
jullie? <strong>Reggae</strong> is, en was altijd al,<br />
rebel music! Bedoeld om een hoger<br />
plan te trekken voor nieuwe<br />
generaties. Helaas wordt de maatschappij<br />
overspoeld met muziek die<br />
bedoeld is om de mensen op een<br />
basaal en laag niveau te houden.<br />
Ondanks dat veel reggae artiesten<br />
de boodschap niet meer hanteren<br />
en alleen maar voor het geld en de<br />
roem gaan, hebben we gemerkt dat
veel mensen uit vrijwel alle culturen<br />
en achtergronden nog wel open staan<br />
voor de boodschap die roots reggae<br />
met zich mee brengt.<br />
Wie zijn jullie grootste<br />
inspiratiebronnen?<br />
Inspiratie komt soms uit de gekste<br />
Recentelijk hebben<br />
jullie een E.P. op vinyl<br />
uitgebracht, genaamd 7.<br />
Waarom moet iedereen<br />
die horen?<br />
Als je de eerste vijf vragen<br />
goed hebt gelezen, dan is<br />
het duidelijk waarom<br />
iedereen het zou moeten<br />
horen. Ik kan niemand<br />
vertellen wat ze moeten<br />
doen, maar het is zeker<br />
verstandig om de gok te<br />
wagen. Onze stijl is<br />
gewoon exclusief en<br />
ongepolijst. Ruwe roots<br />
reggae voor de ziel. Try<br />
it, zou ik zeggen. Wijk af<br />
van je vaste patroon en<br />
verwachtingen van hoe een<br />
reggaeband eruit ziet. Veel<br />
oude experts hebben moeite<br />
met loslaten van wat is<br />
geweest. Voorwaarts is de<br />
enige weg naar progressie.<br />
Dus gewoon doen!<br />
Welke act uit Nederland<br />
moet het publiek horen<br />
volgens jou<br />
We hebben laatst bij<br />
‘<strong>Reggae</strong> Night Delft’<br />
Wat was je slechtste ervaring op<br />
podium tot nu toe ? En de beste?<br />
16 18<br />
hoeken. Naast de grootheden in de<br />
reggaemuziek en King Selassie I, komt<br />
de inspiratie ook uit alledaagse dingen.<br />
Je weet toch? Life itself!<br />
opgetreden. Een initiatief van<br />
selector Dready Rasta Niek. Daar heb<br />
ik persoonlijk erg genoten van de<br />
formatie Edjahcation. Hele fijne<br />
reggae met mooie zangpartijen en een<br />
goede boodschap. Ook toen ik ze sprak<br />
merkte ik hoe ‘humble” ze zijn. Good<br />
vibes, good people.<br />
Haha, met <strong>Reggae</strong> heb je geen<br />
slechte ervaringen wilde ik zeggen,<br />
maar dat is natuurlijk niet waar.<br />
We hadden laatst een probleem met<br />
de veiligheid op het podium. Toen<br />
kreeg een bandlid een speaker op zijn<br />
hoofd. Erg vervelend. Veiligheid<br />
hebben we sindsdien erg hoog op de<br />
lijst staan. Het is lastig als er<br />
technische problemen zijn. Maar als<br />
muzikant moet je daar gewoon<br />
overheen stappen en je publiek<br />
blijven entertainen.<br />
“Wij zijn een groep<br />
ervaren muzikanten uit<br />
Amsterdam, die graag de<br />
‘consciousness’ in reggae<br />
willen behouden.<br />
Alles wat we maken komt<br />
recht uit het hart en heeft<br />
een boodschap.<br />
Met hier en daar een<br />
knipoog naar de oude garde<br />
en met een kleine twist”<br />
Mijn motto is: als je ook maar één<br />
persoon raakt met je muziek, dan is<br />
het doel bereikt. Dat is de beste<br />
ervaring die je kunt hebben.<br />
Met welke artiest zouden jullie<br />
graag een tune opnemen ?Dat is<br />
moeilijk te zeggen. Er zijn veel<br />
artiesten die we respecteren. We<br />
hebben al met enkele artiesten<br />
samengewerkt, zoals bijvoorbeeld<br />
Rude Walkin’ Roots reggae uit Amsterdam<br />
Leo Tan en Sensikwal. We staan<br />
altijd open voor suggesties, maar er<br />
is natuurlijk wel die ‘klik’ nodig. Wie<br />
het voelt, weet het.<br />
Wat zijn de doelen van Rude<br />
Walkin? Wat kunnen we in de<br />
‘toekomst’ van jullie verwachten?<br />
Gewoon lekkere reggae maken en<br />
spelen is ons primaire doel. Niemand<br />
kan de toekomst voorspellen, maar<br />
we zijn in ieder geval nog lang niet<br />
klaar. Dus veel muziek, er komt<br />
iedere dag wel iets bij.<br />
Welke ontwikkeling hoop<br />
jij dat <strong>Reggae</strong> maakt in de<br />
toekomst ?<br />
Ik hoop dat de mensheid in<br />
het algemeen eens echt gaat<br />
luisteren naar wat <strong>Reggae</strong> te<br />
bieden heeft. Dat iedereen<br />
daardoor gaat beseffen dat<br />
we allemaal uit dezelfde<br />
bron komen, ondanks de<br />
kleine verschillen in<br />
uiterlijk en achtergrond. In<br />
ieder geval hoop ik dat<br />
reggae artiesten de<br />
boodschap zelf weer gaan<br />
koesteren. Ik merk dat velen<br />
de weg kwijt zijn. Laten we<br />
een front vormen voor<br />
eenheid. Want dat is echte<br />
liefde.<br />
Wat vindt je van <strong>Reggae</strong><br />
<strong>Agenda</strong> Nederland?<br />
Top platform natuurlijk. En<br />
ik hoop dat jullie meer<br />
Nederlandse bands en<br />
artiesten in de spotlights<br />
gaan zetten. Ik bedoel,<br />
goede reggae komt echt niet<br />
alleen uit het buitenland. Ik<br />
heb regelmatig ongekend<br />
talent voorbij zien komen in ons<br />
kikkerlandje.<br />
Welke band zou je hierna graag in<br />
een interview willen zien?<br />
Ik denk dat je aan<br />
Edjahcation een goede hebt voor de<br />
volgende. Als je in ieder geval de<br />
focus legt op talent
Mellow Mood (ITA)<br />
SugarFactory, Amsterdam<br />
Fotoreport: Celine Diels<br />
Photography
22<br />
REGGAE AGENDA MEETS DUBCREATOR<br />
aka ARNO GOLDSTEIN (DC STUDIOS, AMSTERDAM)<br />
Dubcreator, oftewel Arno Goldstein,<br />
is een reggae/dub producer afkomstig<br />
uit Amsterdam. In 1989<br />
begon hij muziek te maken op een<br />
klein Casio keyboard. Hierna was<br />
Goldstein niet meer te stoppen en<br />
ging hij van start als keyboardspeler<br />
bij diverse bands. Al snel wilde hij<br />
meer en begon hij met het verzamelen<br />
van Synths, Mixtafels, FX<br />
en een 4 track recorder. DC Studios<br />
was geboren en Arno Goldstein<br />
begon met het produceren van<br />
muziek<br />
REGGAE AGENDA: Je hebt<br />
behoorlijk veel tunes geproduceerd<br />
voor King Shiloh Soundsystem. Zijn<br />
er nog andere sounds waar je actief<br />
voor bent?<br />
DUBCREATOR: Ja zeker, ik<br />
produceer ook voor andere sounds en<br />
labels. Als ze bij me komen met een<br />
verzoek zal ik het altijd bekijken. Met<br />
King Shiloh heb ik echter een bijzondere<br />
band. Ik ben onderdeel van<br />
‘de Shiloh familie’ en dus zal<br />
produceren voor Shiloh mijn prioriteit<br />
blijven.<br />
Hoe is de band tussen jou en de<br />
Shiloh Familie ontstaan? Dat was<br />
denk ik ongeveer in 1999. Ik gaf wat<br />
riddims aan Bredda Neil (oprichter<br />
van King Shiloh Soundsystem) op een<br />
reggae festival en vroeg hem er eens<br />
naar te luisteren. Een paar maanden<br />
later werd ik door Neil gebeld. Hij<br />
vroeg of ik tijd had om naar de studio<br />
te komen en een tune op te nemen met<br />
twee zangers. De zangers waren Idren<br />
Natural en Ras Milo. De nummers die<br />
hieruit voort kwamen waren Red Light<br />
en Meditate met Idren Natural.<br />
Meditate werd opgepakt door Aba<br />
Shanti-I, Iration Steppas en Shaka.<br />
Red Light brachten we iets later uit op<br />
10”, op het label Unity Sound. Met Ras<br />
Milo namen we Countryside Living<br />
op. En die tune werd op een ‘Roots<br />
en Dub Funk Compilatie’ geplaatst.<br />
Na die bewuste opnamesessie heb ik<br />
een stabiele relatie opgebouwd met de<br />
Shiloh familie. Onze tunes worden nog<br />
steeds uitgebracht op het label King<br />
Shiloh Majestic Music. De eerste die<br />
we op dat label uitbrachten was Ten<br />
Plagues met Lyrical Benjie.<br />
Hoe trots ben je als jouw tunes<br />
gedraaid worden tijdens sessies?<br />
In het begin was ik natuurlijk supertrots.<br />
Het geeft een magisch gevoel als<br />
een tune zó hard en met zoveel bass<br />
wordt gespeeld. Als je het publiek los<br />
ziet gaan op iets wat je zelf gemaakt<br />
hebt, dan doet dat wel wat met je.<br />
Tegenwoordig bezoek ik niet zoveel<br />
sessies meer, maar het gevoel zal<br />
altijd magisch blijven. Ik luister nu<br />
meer naar de aspecten die ik nog zou<br />
kunnen verbeteren.<br />
Waarmee begin je als je een nieuwe<br />
tune gaat produceren? Welke<br />
stappen vormen het proces ?<br />
Dat verschilt eigenlijk van tune tot<br />
tune. Soms ga ik gewoon in de studio<br />
zitten en begin ik bij de bass. Een<br />
andere keer hoor ik een melodie in<br />
mijn hoofd en duik ik de studio in om<br />
het uit te werken.<br />
Het proces om een tune af te<br />
ronden begint altijd met een basistrack,<br />
bestaande uit: drums, bass,<br />
akkoord structuur en een melodie.<br />
Vervolgens leg ik de track opzij, om<br />
te wachten tot een zanger er iets overheen<br />
zingt. Op die manier kan ik een<br />
zanger meerdere basis tracks bieden<br />
als diegene in de studio komt.<br />
Daarna voeg ik instrumenten toe die<br />
bij de stem passen: blazers, gitaren
6<br />
23<br />
en percussie. Als alles dan bij elkaar<br />
komt, neem ik het mee naar de<br />
mixtafel en mix ik de tune af.<br />
Welke artiest en/of producer<br />
beschouw jij als je grootste<br />
inspiratiebron?<br />
Ik krijg inspiratie van artiesten als<br />
King Tubby, Lee Perry, Yabby You en<br />
Dennis Brown. Als het op studio-skills<br />
aankomt heb ik veel respect voor Russ<br />
D. Zijn tunes klinken altijd zo fijn en<br />
open. Verder ben ik grote fan van Mad<br />
Professor en Adrian Sherwoord<br />
vanwege hun mix kunsten.<br />
Noem vijf van de meest<br />
inspirerende artiesten waar je tot nu<br />
toe mee samengewerkt hebt.<br />
Als het op zangers aankomt heb ik erg<br />
prettig samengewerkt met Danny Red<br />
en Earl16. Zeer professionele, maar<br />
ook zeer hartelijke mensen. Verder<br />
heb ik ook goed samengewerkt met<br />
Donovan Kingjay, Christine Miller<br />
– een super lieve, mooie vrouw, met<br />
een prachtige stem – , Ranking Joe en<br />
Peter Broggs (R.I.P.).<br />
Eigenlijk waren er vooral heel veel<br />
prettige samenwerkingen tussen mij<br />
en diverse zangers. Hetzelfde geldt<br />
ook voor de muzikanten met wie<br />
ik samengewerkt heb: Max Covale<br />
(Trumpet and Bones), Tommy Tornado<br />
(Saxofoon) en Philip I-Ness (Gitaar).<br />
We inspireren en motiveren elkaar in<br />
de studio en vergeten dan ook regelmatig<br />
de tijd als we bezig zijn. Ik vind<br />
het belangrijk dat mensen het gevoel<br />
hebben thuis te zijn.<br />
Heb je zelf ook een link met<br />
Rastafari of ben je gewoon een<br />
liefhebber van de muziek?<br />
Ik ben geen Rastaman, maar ik heb<br />
wel gevoel voor waar de rastabeweging<br />
voor staat. Ik voel de<br />
spirituele kant en respecteer het zeer.<br />
Je hoeft geen rastaman te zijn om<br />
reggae te produceren. Zolang je maar<br />
wel weet waar het voor staat. Wat<br />
kennis over Rastafari zal het proces<br />
alleen maar ten goede komen denk ik.<br />
Alle teksten op mijn tunes zijn<br />
‘conscious’, al ben ik zelf een<br />
atheïst. Toch heb ik meer kennis van<br />
het geloof dan veel gelovigen. Ik heb<br />
de bijbel, de Dode Zee-rollen, over de<br />
Islam en over Boeddha gelezen.<br />
Zijn er interessante reggae<br />
bestemmingen (buiten Jamaica)<br />
waar je geweest bent en die je met<br />
ons wilt delen? Vorig jaar heb ik op<br />
DubCamp bij Nantes in Frankrijk<br />
gespeeld. Dat is een aanrader; de sfeer<br />
was goed en er waren veel<br />
verschillende tenten, artiesten en<br />
sounds. Ik kwam daar mensen tegen<br />
die ik al heel lang niet meer gezien<br />
had.<br />
Ik heb ook op het No Logo Festival<br />
bij Bensancon in Frankrijk gespeeld.<br />
De mensen die mij geboekt hadden<br />
waren super aardig en hartelijk. Het<br />
publiek was ook fantastisch en bleven<br />
ondanks de stromende regen gewoon<br />
door dansen.<br />
Een echte tip is ook het jaarlijkse<br />
Bevrijdingsdub in Amsterdam.<br />
Georganiseerd door King Shiloh<br />
Soundsystem. Daar zijn altijd grote<br />
namen aanwezig, zoals vorig jaar Errol<br />
Earthquake.<br />
Neem je alle aanbiedingen aan of<br />
heb je een bepaalde standaard? Ik<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets DubCreator aka Arno Goldstein<br />
neem zeker niet alle verzoeken aan.<br />
Soms is het gewoon niks voor mij.<br />
Ik moet er gevoel bij hebben, anders<br />
krijg ik nooit het gewenste resultaat.<br />
Produceer je ook andere genres<br />
muziek? Ja, ik heb wat techno, jazz<br />
en zelfs een paar klassieke tunes<br />
geproduceerd. Ik heb gemixt voor een<br />
band die heette Umeme Afrorave. Dit<br />
was een mix van techno, dub,<br />
Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse<br />
muziek. Met veel percussie en<br />
ingewikkelde ritmes. Het was een<br />
mooi project om te doen. Binnenkort<br />
ga ik het album van Tommy Tornado<br />
mixen. Dat is reggae, maar ook ska<br />
en jazz.<br />
Hoe kunnen artiesten jouw<br />
benaderen als ze willen<br />
samenwerken? Artiesten kunnen<br />
mij mailen, of een bericht sturen op<br />
Facebook. Meestal vraag ik eerst om<br />
een demo. Als het heel goed is kan<br />
het soms snel gaan. Mensen kunnen<br />
me altijd benaderen voor het mixen<br />
van hun projecten.<br />
Hoe zie jij de rol van reggae<br />
muziek in de hedendaagse maatschappij?<br />
Ik vind het grappig om te<br />
horen dat er ieder jaar meer en meer<br />
reggae invloeden komen op populaire<br />
radiostations. Veel bekende artiesten<br />
gebruiken reggae invloeden om<br />
commerciële hits te maken.<br />
Wat vind jij van een platform als<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong>? <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong><br />
is nu al een aantal jaar aanwezig en<br />
is een goede bron om te zien wat er<br />
speelt in de scene. Wat mij betreft<br />
zou het door mogen groeien en een<br />
Europees platform kunnen worden.
6Empress Black Omolo in Ethiopia<br />
Photo: Alice de Kruijs Photography<br />
6
REGGAE AGENDA MEETS BLACK OMOLO<br />
Kenyan Fiyah Mumma about <strong>Reggae</strong> in Kenya en Ethiopia<br />
I’m Rita Achieng Omolo and I was<br />
born in Nairobi Kenya. I came to<br />
the Netherlands with my mother<br />
Josephine Okumu when I was 4,5<br />
years old.<br />
REGGAE-AGENDA You were<br />
pretty young when you moved to the<br />
Netherlands. Was it hard for you to<br />
adapt to Dutch lifestyle as a child ?<br />
BLACK OMOLO It was not easy to<br />
adapt to the culture when we came to<br />
the Netherlands, because I was living<br />
in a small village called Wessem in the<br />
south of the province Limburg. There<br />
were very few foreigners living there,<br />
so my mother and I soon felt like an<br />
outsider. I was not mentally prepared<br />
to live in the Netherlands. It was a big<br />
change that I had to deal with. Because<br />
I was swwtill a little kid it made<br />
it easier for me to get used to the idea,<br />
and learn new things like the language<br />
and getting caught up with some of the<br />
lifestyle.<br />
How was your Ethiopia Experience<br />
? Was this your first time going to<br />
Ethiopia ? The Journey to Ethiopia<br />
was beautiful. I received an invitation<br />
to join the King Shiloh Family and<br />
participate in their projects. It took<br />
King Shiloh years to organize a sound<br />
system festival in Ethiopia with their<br />
own sound. This year was the year<br />
their dream came true. I was happy<br />
and excited to finally go to the land of<br />
origins, meet the people, experience<br />
the culture and enjoy the beautiful<br />
landscape, as well as being part of<br />
and participating in the projects and<br />
festival.<br />
It was a pleasure to learn from everything<br />
I’ve seen and experienced. It’s<br />
a joy for every rastaman and woman<br />
to visit Ethiopia, and Shashamane.<br />
This is the part of Africa that HIM did<br />
set free for the Africans/Rastafarians<br />
in the diaspora to come back home.<br />
“Repatriate”.<br />
At home you hear a lot of stories about<br />
Ethiopia, but going there is the best<br />
way to see what is really happening.<br />
It was my first time, but surely not<br />
my last time, as we are planning more<br />
upcoming projects and musical events<br />
for the future.<br />
What can you tell Rasta people<br />
around the world about this<br />
beautiful country and why should<br />
they visit Ethiopia if they have the<br />
chance ? Like I said, it’s a joy and a<br />
journey worth making as a Rastafarian.<br />
Seeing the place, experiencing the<br />
culture and energy and learn from<br />
reality. Ethiopians are very special<br />
people. And to get a taste of their<br />
world, you really need to pay a visit.<br />
As we all have been reading and<br />
hearing about it, this will be the<br />
moment to see and feel for yourself.<br />
After the visit to Ethiopia you also<br />
did a small tour in Kenya alongside<br />
King Shiloh Soundsystem ?<br />
What can you tell the people about<br />
the <strong>Reggae</strong> scene in Kenya ? As<br />
a Kenyan I couldn’t go to Ethiopia<br />
without visiting my homeland first.<br />
I’ve been working with the King<br />
Shiloh family for the last couple of<br />
years, traveling with them throughout<br />
South America (Brazil, Mexico) and<br />
Europe.<br />
This was my time to travel with King<br />
Shiloh to Kenya. As Kenya is known<br />
as one of the reggae headquarters in<br />
Africa, it was a great move. In Kenya<br />
everywhere you go you’ll hear<br />
reggae music. From radio, to the clubs<br />
and pubs in the public means. <strong>Reggae</strong><br />
music has become the number one<br />
most played and popular music in the<br />
country. This because of what<br />
happened in the past (political).<br />
<strong>Reggae</strong> and dreadlocks used to be banned,<br />
while the people were seeking to<br />
free their roots and culture.<br />
We had artists such as Culture Joseph<br />
Hill, Black Uhuru and Bunny wailer<br />
come to visit Kenya in the early days.<br />
When Bob Marley made his first visit<br />
to Africa, he stopped in Kenya before<br />
Ethiopia. This made a big impact on<br />
the people as well. The last couple of<br />
years it has become more open and<br />
you will find more than 30% of the<br />
people are having locks. Kenya has<br />
been hosting a lot more <strong>Reggae</strong> and<br />
Dancehall artists recently. <strong>Reggae</strong><br />
is not just for the poor anymore, it’s<br />
attractive for everyone!<br />
We Kicked off our Kenya tour with a<br />
session in Nairobi, hosted by Umojah<br />
Sound system. This was Kenya’s first<br />
‘’dub soundsystem’’ that was based<br />
in Nairobi. I’ve done some shows<br />
with them before and it was a honour<br />
for them to host King Shiloh & I in<br />
Nairobi. The people fully enjoyed<br />
that night. For me it was a pleasure<br />
and a joy as well, to sing and share<br />
the vibes with my brothers and sisters<br />
back home. From there we travelled<br />
to the coast, where we did two more<br />
shows in Kilifi and Watamu.<br />
What is the role of Rastafari in<br />
your daily life ? The role of Rastafari<br />
in my daily life is setting an example.<br />
As I look up to HIM and Empress<br />
Menen, how they’ve set an example<br />
and kept their balance family wise,<br />
political and spiritual. And I look up<br />
to people like Holly Emanuel, Mau<br />
Mau Dedan Kimathi and Marcus<br />
Garvey. These are African freedom<br />
fighters and we can speak of many<br />
more home and abroad.<br />
My experience is, that Rastafari is<br />
spiritual and cultural. We’re all<br />
individuals and we will feel,<br />
experience and live it our own way.<br />
In the Rastafarian you will find dif-<br />
6<br />
25
26<br />
ferent mansions, this is where you can<br />
find the different tribes in the Rastafari.<br />
You are a hard working single<br />
mother who is musically, politically<br />
and militantly active. Where do you<br />
find the time and energie in all this ?<br />
Give Thanks, I find the energy of Life<br />
in experiencing, what I go through,<br />
how I feel and what I see. It’s a<br />
spiritual journey, where I’m on a<br />
mission. This will take a lot of hard<br />
work, sacrifice, discipline, focus, drive<br />
and patience. Besides making music<br />
or performing, a lot of other work has<br />
to be done behind the screen. Music is<br />
not my only occupation. And it’s not<br />
easy, nothing good comes easy. You<br />
always have to be ready to pick<br />
yourself up and try again. Everything<br />
comes in time, this is something I had<br />
to learn and I’m still learning. I give<br />
big big thanks for all the support I<br />
have gotten through this journey.<br />
You are a fanatic supporter of Ital<br />
Livity. What is your vision on Ital<br />
Livity. Offcourse we know that it<br />
contains healthy food and no meat<br />
but is seems to go further then just<br />
that… Ital living is important for<br />
us. We can see what is happening to<br />
the world and people. Our foods and<br />
drinks are being poisoned. We’re<br />
having too many diseases created by<br />
all his foodstuff, mentally and<br />
physically. The future may look very<br />
bad if we all continue to not be<br />
conscious of what we eat and drink.<br />
And it not only applies to or food, it’s<br />
about all of our products such as soaps<br />
and oils.<br />
I have been making my own oils and<br />
come from a country where we have<br />
loads of neem trees. We experience<br />
neem trees as a wonder that cures and<br />
heals. I have started a small company<br />
in making Natural and organic Neem<br />
Oils and Shampoo ( Black and<br />
Royal Lifestyle). This is also a way of<br />
self-sufficiency and uplifting my<br />
people to use the right products. It’s<br />
also uplifting for people to set up their<br />
own business. This is a way of being<br />
an example and supporting the ital<br />
livity.<br />
We saw with our own eyes you made<br />
quite an impression on the singers,<br />
rasta’s and elders in Shashamane.<br />
When are you going back for more<br />
Yes, it was a great impact as well for<br />
me. It was a big pleasure and joy to<br />
sing inna Shashamane. We are looking<br />
forward to go back to Ethiopia with<br />
King Shiloh. We also have the sound<br />
system there and we are planning<br />
more.<br />
Quite often you go back to Kenya.<br />
Are you planning to live there in the<br />
future or you staying in<br />
Rotterdam ? (Jah Knows) Yes, I go<br />
back to Kenya a lot. I have most of my<br />
family living there. And my mother<br />
also has been running a foundation<br />
there for the last 14 years: “One Love<br />
Self Help Group’’. This includes<br />
free schooling at: “Yasmin & Linde<br />
Kindergarden’’ and ‘’FC Onelove &<br />
OneLove Sisters’’. I support and help<br />
managing the work. Of Course I want<br />
to go back to Africa, that’s the reason<br />
I’m working hard. Africa is big andhas<br />
many more beautiful countries. Where<br />
I will live? Time will tell.<br />
We have been to Kenya twice.<br />
Loving this beautiful country from<br />
the moment we came there. Why<br />
should people with an interest in<br />
Africa/<strong>Reggae</strong>/Rastas visit Kenya?<br />
Kenya is a beautiful country on its<br />
own: the landscape, the difference in<br />
views and the different cultures and<br />
tribes. You can go on a safari tour,<br />
travel through the mountains, or visit<br />
one of the most beautiful beaches of<br />
Africa. It’s all there in Kenya. Like I<br />
said and mentioned earlier, as a Rasta<br />
you’ll feel at home in Kenya. The<br />
roots, the music and the community<br />
will embrace you as theirs. We have<br />
the original mau mau Rasta families<br />
still there in the mountains. Living as<br />
their ancestors.<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Empress Black Omolo<br />
We have met Rasta communities<br />
in some countries in the world but<br />
we haven’t had the pleasure to find<br />
one in Kenya. There must be some<br />
In Kenya we have a big Rasta<br />
community: the 12 tribes, Bobo<br />
shanti, Mau Mau and it keeps on<br />
growing more and more.<br />
What do you think is the difference<br />
between Rastafarians in Afrika<br />
and Rastafarians in for example<br />
the Caribbean ? Or isn’t there any<br />
difference ? Yes, I do think there is a<br />
difference in the Rastafarian from the<br />
Caribbean and the ones in<br />
Africa. Rastafarian culture is<br />
spiritual. Looking at myself as an<br />
example, I was born in Kenya. I<br />
know my bloodline is from South<br />
Sudan and I’m from the Nilots ( Luo<br />
tribe), this already makes a journey<br />
more different. Knowing my language<br />
and ancestors, it’s like the<br />
connection is different in a way. The<br />
need for rastafarian in Africa is<br />
different. For example: from abroad<br />
the chant will be “We waan go<br />
Home” and from Home the chant will<br />
be “Chase babylon out of we Home”.<br />
Any other counties in Africa you<br />
visited ? I have visited Uganda &<br />
Tanzania so far. The plans are to<br />
reach Ghana & Nigeria this year,<br />
because I’m an ambassador for the<br />
first Nigerian <strong>Reggae</strong> festival in<br />
December 2018.<br />
What do you think about reggae<br />
platforms like <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> ?<br />
Platforms like <strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> are<br />
great and we really need them in the<br />
Netherlands and Europe. It’s very<br />
informative and helpful with keeping<br />
up the info and events. It’s very sad<br />
the founder of Irielion passed away,<br />
but it’s also great a new team<br />
supports and continues <strong>Reggae</strong><br />
<strong>Agenda</strong> and is making it bigger. I’m<br />
happy that the magazine is released,<br />
and looking forward to see more and<br />
more editions. Bigg Upss.
Lalibela, St. George Church, Ethiopia
Geschiedenis van medicinale Cannabis<br />
Cannabisgrowshop Plantarium geeft<br />
al 24 jaar advies in het kweken van<br />
cannabis. Inmiddels is het de enige<br />
legale cannabis-growshop van<br />
Nederland, specifiek en alleen voor<br />
de kleinschalige binnen- en<br />
buitenkweker. Met een transparante<br />
winkel in Nijmegen en<br />
webshop voorzien zij hun klanten in<br />
passend advies en producten. Tevens<br />
ondersteunen zij patiënten en<br />
medicinale gebruikers met de<br />
recente ontwikkelingen in de<br />
wetenschap als uitgangspunt. Daarbij<br />
zijn zij enorme reggaeliefhebbers<br />
en zetten zij zich in om cannabis als<br />
medicijn in ere te herstellen.<br />
Mázui; de cannabis-roes<br />
De eerste geschreven bronnen over<br />
het medicinaal gebruik komen uit het<br />
eeuwenoude China. In deze 10.000<br />
jaar oude geschriften wordt al duidelijk<br />
gesproken over het gebruik van<br />
de cannabisplant voor haar vezels. De<br />
bekende botanist Hui-lin Li onderzocht<br />
het gebruik van cannabis in China. Hij<br />
vermoedt dat het medicinaal gebruik<br />
van cannabis én het gebruik van de<br />
vezel in dezelfde periode zijn ontstaan.<br />
Vanuit deze Chinese geschriften weten<br />
we in ieder geval zeker dat cannabis<br />
circa 100 jaar voor Christus als<br />
narcose-middel gebruikt werd. De<br />
Chinese chirurg Hua Tuo gebruikte een<br />
mix van cannabis en wijn om mensen<br />
28<br />
te verdoven voor een operatie. Het<br />
Chinese woord voor narcose, mázui,<br />
betekent letterlijk Cannabis-roes.<br />
De Chinezen gebruikten niet alleen<br />
de bloemen en vezels van de plant,<br />
maar ook de wortel. Dat deden zij<br />
met een reden. Ze zagen dat het<br />
bloedpropjes in het hart- en vaatstelsel<br />
tegenging. In de jaren die<br />
volgenden werd cannabis meer en<br />
meer toegepast bij een groot aantal<br />
ziektebeelden. Hierdoor kreeg het<br />
een plaats in de 50 fundamentele<br />
kruiden van de traditioneel Chinese<br />
geneeskunde.<br />
Lees de geschiedenisboeken: de<br />
mens gebruikt al duizenden jaren<br />
cannabis. Niet alleen in China werd<br />
al vroeg gebruik gemaakt van<br />
medicinale wiet. Ook geschriften<br />
uit het oude Egypte beschrijven,<br />
zo’n 1500 jaar voor Christus, al het<br />
gebruik van cannabis bij verschillende<br />
ziekten en kwalen. Zo werd het<br />
toentertijd in Egypte al gebruikt als<br />
een middel tegen (chronische) pijnen<br />
en staar.<br />
Ook in onze recente Westerse<br />
geschiedenis is cannabis een veel<br />
gebruikt middel tegen allerlei ziektebeelden.<br />
In het begin van de 19e<br />
eeuw zien we dat cannabis één van<br />
de ‘geheime’ ingrediënten in medicijnen<br />
was. Voor 1937, het jaar waarin<br />
het cannabis-verbod werd ingesteld<br />
in de VS, waren er ongeveer 2000<br />
medicijnen met cannabis als<br />
ingrediënt.<br />
In het begin van de 20ste eeuw<br />
werden er meer en meer chemische<br />
medicijnen gebruikt. De farmaceutische<br />
industrie kwam op en hun<br />
lobby werd steeds groter. Helaas<br />
werd er daarom steeds minder<br />
cannabis gebruikt….<br />
De cannabishistorie als inspiratie<br />
Toch hebben we vandaag de dag<br />
nog steeds veel te danken aan de<br />
geschriften uit oude tijden. Laten we<br />
je meenemen in de ontdekking van<br />
THC. De Israëlische wetenschapper<br />
Raphael Mechoulam was in<br />
de jaren ’60 een jonge wetenschapper.<br />
Hij werkte in het naoorlogse<br />
Israël en streefde er naar om<br />
baanbrekend onderzoek te doen. Hij<br />
was zich er terdege van bewust dat<br />
er in zijn land weinig geld was voor<br />
onderzoek. Hij besloot, geïnspireerd<br />
op de oude geschriften, onderzoek<br />
te gaan doen naar cannabis. Over<br />
de plant was was wetenschappelijk<br />
weinig bekend en haar bloem was de<br />
meest gebruikte illegale “drugs” ter<br />
wereld.<br />
Om te beginnen wilde hij weten<br />
welke stof in de cannabisplant de<br />
veroorzaker was van het psycho-
actieve effect. Wat maakt iemand<br />
high? Welk stofje zorgt daarvoor? In<br />
die tijd was er nog helemaal niets over<br />
bekend. Totdat professor Mechoulam<br />
hier onderzoek naar begon te doen. Hij<br />
verkreeg via een hooggeplaatste<br />
politiefunctionaris 5 kilo hasj en<br />
besloot zo veel mogelijk stoffen uit de<br />
plant te isoleren.<br />
Besef je wel, de techniek in het laboratorium<br />
was nog niet zo ver als vandaag<br />
de dag. Toch isoleerde Mechoulam en<br />
zijn team in beginsel 6 verschillende<br />
stoffen uit de cannabisplant! Hij<br />
noemde deze stoffen Cannabinoïden.<br />
Uiteindelijk bleek dat één van de 6<br />
stoffen die zij hadden geïsoleerd het<br />
een psychoactief effect mede te veroorzaakte.<br />
Ze noemden deze stof Delta-9<br />
Tetrahydrocannabinol, inmiddels beter<br />
bekend onder de afkorting THC.<br />
Cannabis en kanker<br />
Na de ontdekking van THC en de<br />
invloed van het stofje op het stonede<br />
effect besloot het team van<br />
Mechoulam verder onderzoek te doen.<br />
Vooral naar de medicinale toepassing<br />
van de cannabinoïden. Al in de jaren<br />
’60 en ’70 deden zij onderzoek naar<br />
medicinale cannabis bij kanker,<br />
epilepsie en slaapproblematiek. Elk<br />
van deze onderzoeken lieten zeer<br />
positieve resultaten zien!<br />
Daarvan willen we één onderzoek<br />
uitlichten, zodat je beseft hoe<br />
baanbrekend dit was. Mechoulam<br />
deed namelijk onderzoek bij<br />
kinderen, die behandeld werden<br />
tegen kanker. De studie vond<br />
plaats in een ziekenhuis in Israël en<br />
Mechoulam wilde weten wat de<br />
effecten van cannabis op de<br />
ziekte waren. In het onderzoek gaf<br />
hij de éne helft van de kinderen<br />
pure THC-pasta en de andere helft<br />
een placebo. Na een korte tijd nam<br />
het ziekenhuis contact op met het<br />
onderzoeksteam. Met een dringende<br />
boodschap, want ze wilden het onderzoek<br />
afbreken! De reden hiervoor<br />
kwam als een verrassing voor de<br />
onderzoekers.<br />
Het was namelijk zo dat als de artsen<br />
de kamer op kwamen, zij direct<br />
konden aanwijzen welke kinderen<br />
een cannabisproduct toegediend<br />
kregen en welke kinderen niet. De<br />
kinderen die geen cannabis kregen<br />
hadden last van de bekende bijwerkingen<br />
van chemotherapie (?) zoals<br />
overgeven en het verlies van eetlust.<br />
De kinderen die wel THC kregen<br />
hadden geen last van deze bijwerkingen.<br />
Zonder enige uitzondering!<br />
Het ziekenhuis besloot<br />
kinderen niet langer onnodig te laten<br />
lijden onder hun behandeling. Alle<br />
kinderen met kanker kregen vanaf<br />
dat moment een cannabisproduct<br />
toegediend. Zo overtuigend was het<br />
zichtbare bewijs. Tot op de dag van<br />
vandaag is cannabis in Israëlische<br />
Geschiedenis van Medicinale Cannabis<br />
ziekenhuizen een optie voor patiënten<br />
die een chemokuur of bestraling<br />
ondergaan.<br />
Wat gaat de toekomst ons brengen?<br />
De afgelopen decennia is er, naar<br />
aanleiding van deze eerste onder<br />
zoeken, een groot aantal studies<br />
gedaan naar de mogelijkheden van<br />
medicinale cannabis. Veel van deze<br />
onderzoeken komen niet verder dan<br />
dierproeven. Helaas blijft het onderzoek<br />
op mensen nog steeds uit…<br />
Met de legalisering van cannabis<br />
in Canada verwachten we dat er de<br />
komende jaren een stroomversnelling<br />
plaatsvindt. Uitgangspunt van veel<br />
wetenschappelijk onderzoek is nog<br />
steeds de duizenden jaren geschiedschrijving<br />
ten aanzien van cannabis.<br />
Het is daarom ook zeer interessant<br />
om te zien dat de wetenschap steeds<br />
vaker bewijzen vindt voor de<br />
werking van medicinale cannabis bij<br />
kwalen en ziektes waar het al<br />
duizenden jaren voor gebruikt wordt.<br />
Door deze ontwikkeling zie je dat<br />
kennis uit oude tijden relevanter<br />
wordt dan ooit. We kunnen veel<br />
leren van de toepassingen uit het<br />
verleden. De wereldwijde ontwikkelingen<br />
stemmen ons hoopvol voor<br />
de toekomst. Een toekomst waarin<br />
patiënten grote invloed krijgen op<br />
hun eigen gezondheid. Door cannabis<br />
als medicijn te kunnen, te mogen en<br />
te willen toepassen.<br />
6<br />
29
Toots & The Maytals<br />
SugarFactory, Amsterdam<br />
Fotoreport: Celine Diels Photography
9<br />
Dutch<br />
HEADSHOP<br />
Product Line<br />
www.RoyalQueenSeeds.com<br />
Keep on Growing<br />
info@RoyalQueenSeeds.com
Healing of the Nations<br />
Cannabis het levenskruid van reggae<br />
Geen reggae zonder ganja tunes,<br />
nummers die cannabis promoten en<br />
verheerlijken. Zo zijn er intussen<br />
honderden, in alle tijdperken van de<br />
Jamaicaanse muziek. Met dank aan<br />
rastafari, dat de plant tot sacrament<br />
heeft verheven.<br />
Cannabis is het levenskruid van de<br />
reggae. ‘Ganja’, zeggen ze in Jamaica,<br />
van het Indische ganga. Het waren<br />
Oost-Indische migranten die cannabis<br />
begin 20ste eeuw geïntroduceerd<br />
hebben in Jamaica. Na het werk op de<br />
plantages zochten ze ontspanning en<br />
verlichting in muziek, heilige verhalen,<br />
bhang (een cannadrankje) en de<br />
gangapijp, een chilam (chillum in het<br />
Engels). Ze aanbaden de godin Kali,<br />
die later haar naam zou geven aan de<br />
befaamde Jamaicaanse collieweed.<br />
‘Jai! Kali Mai!’ riepen ze, een voorafspiegeling<br />
van ‘Jah! Rastafari!’,<br />
zoals de rasta’s hun god tot vandaag<br />
benoemen.<br />
Het is niet de enige erfenis van die<br />
Indische aanwezigheid in de livity van<br />
rastafari. Ital cooking, gezond en<br />
vegetarisch eten. Meditatie en karma.<br />
Een slaaf kan een koning worden, God<br />
kan een mens zijn, zwart en blank<br />
kunnen zich verzoenen. In het wiel van<br />
de tijd is verandering de motor.<br />
Ook Leonard Howell, ‘de eerste rasta’,<br />
laafde zich als jongeling aan de in<br />
ganja gedrenkte spiritualiteit van de<br />
Indiërs, en kreeg als leraar zelfs een<br />
Indische naam toebedeeld:<br />
Gangunguru Maragh. In New York<br />
verkocht hij helende kruidendrankjes<br />
en toen hij na zijn terugkeer in<br />
Jamaica de goddelijke status van de<br />
Ethiopische keizer Haile Selassie<br />
begon te verkondigen, het fundament<br />
van rastafari, bleek cannabis zijn heilig<br />
sacrament te zijn. Maar ook de plant<br />
die zijn ondergang zou inluiden en<br />
reggae en rastafari altijd in politiek en<br />
sociaal diskrediet heeft gebracht. De<br />
cannabisplantages van Howell en het<br />
opzichtige, rituele rookgedrag van de<br />
rasta’s vormden in het midden van de<br />
vorige eeuw het ideale excuus om de<br />
rebelse beweging de kop in te drukken.<br />
Na een gewelddadige confrontatie<br />
tussen de politie en aanhangers van de<br />
aanbeden rastaleider Claudius Henry<br />
werd de Dangerous Drugs Law in<br />
1960 zelfs nog verstrengd, omdat ‘5O<br />
tot 75% van alle misdaden het directe<br />
resultaat zijn van ganjagebruik,’ aldus<br />
een officieel statement. De rechters<br />
Na het beruchte<br />
bezoek van keizer<br />
Haile Selassie aan<br />
Jamaica in 1966<br />
voelden de rasta’s<br />
zich gesterkt om<br />
definitief in de<br />
openbaarheid te<br />
treden, met hun<br />
dreadlocks en<br />
wietpijpen.<br />
Het duurt niet lang<br />
voor de herbs<br />
muzikaal geprezen en<br />
geëerd worden.<br />
konden voortaan vijf jaar gevangenisstraf<br />
opleggen en onbeperkte boetes<br />
uitschrijven.<br />
In 1972 werden die maatregelen<br />
weer teruggeschroefd. Honderden<br />
gevangenen mochten de gevangenis<br />
verlaten en Jamaica verstevigde zijn<br />
plaats als vooraanstaande<br />
cannabisexportnatie. Wiet is jarenlang<br />
het belangrijkste uitvoerproduct<br />
geweest van het kleine eiland.<br />
De maatschappelijke weerstand heeft<br />
de rasta’s door de jaren heen alleen<br />
maar standvastiger gemaakt. Wiet<br />
is een geschenk van Jah, zeggen ze.<br />
Staat het niet in de bijbel? ‘En God<br />
zei: Ziet, ik heb u alle zaaddragende<br />
plantengroei die op de oppervlakte<br />
van de aarde is, en elke boom waar<br />
zaaddragende vrucht aanzit, gegeven.<br />
U diene het tot voedsel.’ (Genesis<br />
1.29) Wellicht gebruikte God zelf<br />
ganja om tot meditatie te komen.<br />
Psalmen 18.8: ‘Rook steeg op uit zijn<br />
neusgaten, louter vuur uit zijn mond<br />
bleef verslinden, louter gloeiende<br />
kolen laaiden uit hem voort.’ Heerlijk<br />
boek toch, die bijbel. Kende zelfs de<br />
geneeskrachtige werking van ganja<br />
al, weten de rasta’s.<br />
Openbaringen 22.2: ‘En aan deze<br />
en gene zijde van de rivier stonden<br />
bomen des levens, die 12 vruchtoogsten<br />
voortbrengen, elke maand<br />
hun vruchten opleveren. En de<br />
bladeren van de bomen waren tot<br />
genezing van de natiën.’ Twaalf<br />
vruchtoogsten? Ik dacht dat je daar<br />
lampen voor nodig had. The healing<br />
of the nation is in elk geval een<br />
terugkerend thema in de reggae.<br />
Tot daar het bijbeluurtje. Ganja en<br />
reggae, dat is magie. Of moet ik toch<br />
zeggen ‘herbs’ (kruiden), zoals in<br />
mijn Jamaicaanse kennissenkring<br />
eerder gebruikelijk is?<br />
6<br />
33
34<br />
Ganja is volgens hen een woord van<br />
Babylon, het onderdrukkende systeem.<br />
Alleen de klank al. Herbs dus. Bob<br />
Marley sprak van ‘mellow mood’,<br />
zachte stemming. Wiet initieerde hem<br />
in rastafari maar opende ook zijn<br />
muzikale horizon, zoals het de grenzen<br />
van het hele genre tot vandaag voortdurend<br />
doet vervagen en uitbreiden.<br />
Geen enkele stroming in de popmuziek<br />
(en dat is reggae, Jamaicaanse<br />
popmuziek) heeft zo veel<br />
metamorfoses gekend, zo veel<br />
verschillende gedaantes, zo veel<br />
explosieve uitbarstingen van<br />
creativiteit. De hartslag, bas en drum,<br />
is al die jaren dezelfde gebleven, maar<br />
altijd zijn muzikanten, engineers en<br />
producers blijven zoeken naar nieuwe<br />
vormen en ideeën. De revolutionaire<br />
ontwikkelingen in dub en toasting<br />
(het vergane, Jamaicaanse woord voor<br />
rappen) bepalen sinds de jaren 90 de<br />
norm in de alternatieve dansmuziek,<br />
van jungle en triphop tot dubstep en<br />
Major Lazer. Cannabis is voor al die<br />
artiesten niet zomaar een genotsmiddel,<br />
het stuwt hun muziek naar een<br />
nieuw universum.<br />
Dat hoef je de Jamaicanen uiteraard al<br />
lang niet meer te vertellen. Tot diep in<br />
de jaren 60 hielden ze hun liefde voor<br />
het heilige kruid nog angstvallig<br />
verborgen in de muziek, ook al<br />
herinneren ooggetuigen zich dat de<br />
opnames van de legendarische<br />
Skatalites steevast baadden in geurige<br />
dampen, en mocht de groep in 1964<br />
niet mee naar de wereldtentoonstelling<br />
in New York omdat Don Drummond<br />
en de zijnen ‘te veel ganja rookten’.<br />
Dat hadden ze geleerd van de rasta’s<br />
die in die jaren afzakten naar Kingston<br />
en regelmatig met hen zaten te<br />
jammen. Zo hebben ze samen de ska<br />
gecreëerd, en later de reggae.<br />
Na het geruchtmakende bezoek van<br />
keizer Haile Selassie aan Jamaica in<br />
1966 voelden de rasta’s zich gesterkt<br />
om definitief in de openbaarheid te<br />
treden, met hun dreadlocks en wietpijpen.<br />
Het duurt niet lang voor de<br />
herbs muzikaal geprezen en geëerd<br />
worden. Zeker weten doe je het nooit<br />
in de rijk gevulde reggaeruif, maar het<br />
springerige ‘Herbsman’ van King Stitt<br />
(1968) moet zowat de eerste ganja tune<br />
geweest zijn, de eerste van vele<br />
honderden, hoewel de tekst nog niet<br />
veel verder reikte dan de titel.<br />
Een stuk explicieter was de oerversie<br />
van Bob Marley’s ‘Kaya’, opgenomen<br />
in samenwerking met tovenaar Lee<br />
Perry, meteen een van de<br />
allermooiste herb songs, zoet en<br />
helder, zoals sensemilla moet smaken.<br />
Bob Marley werkte rond de song later<br />
een prachtig album uit (‘Kaya’) maar<br />
zou het onderwerp in z’n teksten voor<br />
de rest nog nauwelijks woordelijk<br />
beroeren.<br />
Lee Perry daarentegen is zijn liefde<br />
voor de ganja altijd blijven betuigen,<br />
in de meest uiteenlopende vormen,<br />
gedichten en raaskallerij. Hij mag er<br />
ook graag mee uitpakken. De albums<br />
‘Superape’ en ‘Return of the Superape’<br />
tonen op de hoes een groteske<br />
stonede King Kong met reuzespliff in<br />
de poot. Perry’s beste plaat ooit (dat<br />
vindt de man zelf ook) heet ‘Roastfish,<br />
Collieweed & Cornbread’, of alles<br />
Cannabis het levenskruid van reggae<br />
wat de rastaman nodig heeft om te<br />
overleven. Scratch citeert overigens<br />
Holland en Zwitserland (sinds lange<br />
tijd jaren zijn vaste verblijfplaats) als<br />
de twee enige landen die niet door<br />
de Armageddon verwoest zullen<br />
worden, ‘omdat ze de herbs hebben<br />
vrijgegeven’.<br />
Twee van Perry’s mooiste ganja<br />
tunes voor anderen: ‘Bad Weed’ (het<br />
kan gebeuren) van Junior Murvin en<br />
‘Bushweed Corntrash’, sluipend maar<br />
goedaardig gif van Bunny & Ricky,<br />
een nummer dat buiten in het<br />
donker smaakt als een spliff in de<br />
hete zomerzon.<br />
Maar wie echt far out is, legt<br />
‘Colombia Colly’ op, een plaat van
6<br />
35<br />
rasta-toaster Jah Lion, mogelijk een<br />
andere gedaante van Lee Perry zelf. Er<br />
bestaan nog orakels.<br />
die enkel in de lage landen succes<br />
kende.<br />
Cannabis het levenskruid van reggae<br />
Het zijn songs die muzikaal hart<br />
en hersens penetreren en in enkele<br />
eenvoudige zinnen weergeven hoe de<br />
rasta over ganja denkt. ‘Collieweed<br />
is the healing of the nation’, ‘Tired<br />
fe lick it in a bush’ of ‘One Spliff a<br />
day keeps the evil away’. Die laatste<br />
zin werd uitgesproken door de toen<br />
(1980) tienjarige toaster Billy Boyo.<br />
Jong geleerd is oud gedaan.<br />
Alle grote Jamaicaanse dj’s (rappers)<br />
en zangers, van de sixties tot vandaag,<br />
hebben hun bijdrage geleverd tot de<br />
algehele verheerlijking van de ganja in<br />
de reggae, vaak begeleid door toepasselijke<br />
zuig-, hoest en blaasgeluiden.<br />
Producers Niney Holness en<br />
Rupie Edwards hingen aan hun<br />
grootste hits (respectievelijk ‘Blood &<br />
Fire’ en ‘Feeling High’, twee<br />
expliciete ganja tunes met sfeersamples)<br />
zelfs een volledige plaat op,<br />
een resem varianten op de<br />
oorspronkelijke uitvoeringen.<br />
Je kent allicht ‘Pass the Kouchie<br />
(pijpje)’ van de Mighty Diamonds, het<br />
nummer dat ten behoeve van de kinderband<br />
Musical Youth ‘Pass the<br />
Dutchie (pannetje)’ moest heten en<br />
toen plots wel een wereldhit kon worden.<br />
Om de essentie van het koningskoppel<br />
ganja-reggae te vatten moeten we<br />
echter nog dieper graven. Dan komen<br />
we terecht bij parels van Patrick Andy<br />
(‘Sincimania’, zo stelt het label in<br />
hoofdletters), Junior Reid (‘Sensie A<br />
Medicine’) of Sugar Minott (‘Herbman<br />
Hustling’).<br />
En dan heb ik het alleen nog maar<br />
gehad over de ganja tunes van mijn<br />
generatie. Ook in de dancehall en<br />
de steppers is en blijft cannabis een<br />
populair thema, ook al is die hoogdringendheid<br />
wat verdwenen, sinds<br />
de plant enkele jaren geleden uit de<br />
strafwet is gehaald. Eindelijk.<br />
Misschien ben je ook vertrouwd met<br />
het opwindende ‘Sensemilla’ van<br />
Black Uhuru (voorwaar een nummer<br />
dat je zin doet krijgen in een spliff<br />
type frietzak), met het primitieve maar<br />
onweerstaanbare ‘Smoking My Ganja’<br />
van de Engelse Capital Letters, of<br />
met de kinderlijke eenvoud van ‘One<br />
Draw’ (Rita Marley), een meezinger
REGGAE AGENDA MEETS SELAH SOUND<br />
Selah Sound is back after 10 years..!<br />
Selah Sound was formed in 2003 by<br />
a group of Bredrin based in<br />
Rotterdam. In between the years of<br />
2004 and 2008 they played in almost<br />
every big city in the Netherlands and<br />
some milestone sessions in Belgium<br />
and France. After ten years they are<br />
back playing their own newly build<br />
Soundsystem. The first session was<br />
at the Eendracht Festival in Rotterdam.<br />
On the 21st of September is the<br />
first solo session in this brand new<br />
sound. We linked up with bredda<br />
Maarten, Jagatmohandas and<br />
Cedric of Selah Sound for some<br />
Q&A.<br />
First of all welcome back of course!<br />
How did it make you guys feel<br />
playing reggae music on your own<br />
sound again in the city center of<br />
Rotterdam after ten long years ?<br />
Maarten: it was great even though it<br />
was only a short warm-up.<br />
Jagatmohandas: First of all, we deal<br />
with Rastafari. Yes, it was a good<br />
experience, a new start after such a<br />
long time.<br />
Cedric: It also felt like a reunion,<br />
doing session again in Rotterdam,<br />
linking up with the audience and<br />
working with Zed-I and Jah Rootz.<br />
What a blessing! But also nice to see<br />
lot of new and joyful faces.<br />
36<br />
Maarten: But during the session it felt<br />
like we never stopped. And we were<br />
surprised by the nice sound of the new<br />
system.<br />
Where have you guys been and what<br />
have you done the past decade ?<br />
Maarten: Spiritual journeys, surviving<br />
in Babylon.<br />
Jagatmohandas: Living Jah truth and<br />
righteousness, spreading Jah positive<br />
vibes.<br />
Cedric: Trying to put into practice<br />
what I have read from Scripture and<br />
living according to the<br />
messages of the music which<br />
inspired me. But experiences in life<br />
teaches the highest wisdom.<br />
Some of you went to Ethiopia others<br />
to India or the Holy Land. Anything<br />
you can tell us about that?<br />
Did it bring you what you expected<br />
? Maarten: Ethiopia was above all<br />
expectations. Cradle of mankind.<br />
Cedric: Trodding to Ethiopia for me<br />
was in a sense the fulfillment of the<br />
works and mission which we had<br />
spread through sound system.<br />
Jagatmohandas: In India I have<br />
experienced through spirituality and<br />
discipline to transcend the material.<br />
This was a very important thing to<br />
realize and witness.<br />
Cedric: The reason for me to live<br />
in the Holy Land was to deepen my<br />
knowledge in Scripture and livity.<br />
To my surprise, the most powerful<br />
connection I felt with Jah was after<br />
almost seven years, when I linked up<br />
with the Rasta bredrin over there. The<br />
spiritual circle was complete…I came<br />
to the realization that Zion is<br />
primarily a state of mind and moving<br />
out of Babylon is not just a physical<br />
thing. Yes one love to Bredda Congo,<br />
Moshe, Salomon and Shay!<br />
What can the massive expect from<br />
a Selah Sound session when they<br />
come around ?<br />
Cedric: I have no expectations with<br />
Selah Sound, only humble ambitions.<br />
And with that mindset I would also<br />
like people to come to our sessions.<br />
Come with your spiritual<br />
ambitions and just free up. A session<br />
is a gathering of the scattered people,<br />
and its purpose is to empower people<br />
so that when they leave the session ,<br />
they will be more enabled to prevail<br />
in Babylon.<br />
Maarten: The pure physical<br />
movements of dancing to a riddim in<br />
combination with conscious<br />
lyrics, in a spiritual atmosphere has a<br />
liberating and meditative effect.<br />
Jagatmohandas: The music which
Selah Sound plays is the Word of Jah<br />
and its central to the message of<br />
Rastafari. Through His Word and<br />
Love, people will be liberated and<br />
during a session its possible to<br />
experience that.<br />
Things and time will always change<br />
but the love of Jah is here to stay.<br />
What are the biggest changes in<br />
comparison with ten years ago ?<br />
Maarten: On a personal level nothing<br />
really changed. Maybe we got more<br />
realistic and more mature but our<br />
ambitions are still the same. We still<br />
just want to praise Jah, play conscious<br />
music and lift heavy speakers. Nothing<br />
more.<br />
Cedric: I feel that doing sound now<br />
has a more profound<br />
emotional significance because of our<br />
experiences in life. The message in<br />
the music for me has become more<br />
personal and relevant. Also the fact<br />
that most of the crew has reunited, and<br />
despite all separate experiences the<br />
love between us still feels natural, is<br />
truly a<br />
blessing.<br />
How did the <strong>Reggae</strong> scene in Rotterdam<br />
develop over the last decade ?<br />
Maarten: The sound system scene<br />
has become more ambitious. When we<br />
started almost fifteen years ago, sound<br />
system was still a new<br />
concept and we had lot of doubts if<br />
it would work. Because of the works<br />
and success of the present scene it’s<br />
maybe possible that now more people<br />
are interested in our sessions. On the<br />
other hand, we were running sound in<br />
the underground and I feel things now<br />
have become more businesswise when<br />
dealing with venues.<br />
Jagatmohandas: But because of these<br />
changes we also have to constantly<br />
question our motivations for doing<br />
sound. It has to remain a conscious<br />
mission.<br />
Cedric: When we started doing<br />
sessions, the people that initially<br />
showed up was the traditional reggae<br />
concert audience. So playing steppaz<br />
at the time was truly a revolution and<br />
a style people were not used to. So as<br />
time progressed we had to build up a<br />
new scene which mostly included<br />
people outside of the reggae scene.<br />
Nowadays things seem totally<br />
changed.<br />
The people are coming primarily for<br />
the steppaz and UK dubs and are<br />
surprised when you play a Sizzla tune<br />
or other modern JA roots riddims! I<br />
have a lot of respect and admiration<br />
the way Masego has built up the scene<br />
here and put Rotterdam on the sound<br />
system map of Europe. Sound system<br />
in general has become more and more<br />
a unique culture.<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />
Off course this has lot of positive<br />
aspects, but for us it is just an<br />
humble expression of our daily roots<br />
and culture. Our ambition is to spread<br />
Jah name and not our fame.<br />
What role do you see for roots<br />
reggae music in modern day society<br />
Maarten: Roots <strong>Reggae</strong> is the music<br />
through which the revelation of<br />
Selassie I was made known to the<br />
world and which gave birth to a new<br />
consciousness.<br />
Cedric: True. But we deal with<br />
reggae music only as a vehicle to<br />
spread Jah message. The music is the<br />
means, but Jah is the true meaning.<br />
Jagatmohandas: Our goal is to<br />
spread Jah message into the society<br />
and distinguish our sessions from<br />
negative elements of society.<br />
Cedric: The revelation and works of<br />
Haile Selassie I is to manifest<br />
godliness into this world and that’s<br />
how Selah deals with reggae music.<br />
What is the role of Rastafari in<br />
your daily life ?<br />
Cedric: Jah is life.<br />
Maarten: To give Jah thanks for<br />
everything and ask for forgiveness<br />
every day.<br />
Jagatmohandas: Yes, and share this<br />
daily livity with other people.<br />
6<br />
37
38<br />
Which sound(s) do you consider<br />
your biggest inspirational source<br />
Maarten: King Shiloh without a<br />
doubt. Not only because of their<br />
sessions but mostly through their<br />
support and inspirational personal<br />
contact. I also enjoy listening to<br />
sessions of Channel One, but I have<br />
never been to their sessions.<br />
Cedric: Yes Channel One, saw them<br />
once in Brixton together with King<br />
Shiloh and Aba Shanti. Also went to<br />
Jah Shaka that weekend. Aba Shanti in<br />
Tel Aviv last year was my first session<br />
after a break of long years. That<br />
session and the reasonings with him<br />
there was a true turning point for me.<br />
But off course, King Shiloh was and<br />
remains the biggest inspiration.<br />
Jagatmohandas: We feel blessed to<br />
have witnessed their sessions in the<br />
past which had unique spiritual<br />
vibrations.<br />
When was the moment you<br />
decided to build a new Soundsystem<br />
Maarten: The first plans were in May<br />
2017 and the first drawings were made<br />
in November 2017.<br />
Cedric: At first, my plan was to do<br />
sound in the Holy Land and I went to<br />
Holland to pick up some things and<br />
linked up with bredda Maarten and<br />
Neil from Shiloh. As Jah plan changed,<br />
I moved back to Holland and those<br />
links and groundwork for the new<br />
sound system were used as the<br />
foundation for Selah Sound 2.0 in<br />
Rotterdam.<br />
In 2017 the original Selah Sound<br />
crew came together by a, like you<br />
call it, ‘Mystic Calling’. What can<br />
you tell us about that blessed<br />
occasion ?<br />
Maarten: After 2008, every-one went<br />
on his separate spiritual journey. But<br />
through Jah, separate contact lines<br />
within the former crew remain to exist.<br />
When everyone physically returned<br />
to the same place, Jah restored the<br />
contact between all bredrin. Despite<br />
our different journeys and spiritual<br />
progress, we respected each other and<br />
were able to restore the unity to move<br />
forward again and start to do sound<br />
together.<br />
You worked with quite a few artists<br />
like King Shiloh, Covenant,<br />
Forward Fever. Any collaborations<br />
the massive should look out for ?<br />
<strong>Reggae</strong> <strong>Agenda</strong> meets Selah Sound<br />
Cedric: Behind the scenes we have<br />
already many fruitful and blessed<br />
collaborations, for<br />
example with King Shiloh,<br />
Masego, Food Bass…these unity<br />
works helped us rebuilding and<br />
restarting the sound.<br />
Maarten: Concerning future<br />
sessions we are willing and able, Jah<br />
guide and provide.<br />
Jagatmohandas: Time will tell.<br />
Any last words for our readers and<br />
the massive out there ?<br />
Maarten: Jah live, one love. When<br />
will the marihuana plant be free in<br />
this so called free society? Plea for<br />
the plant! More mercy and guidance<br />
and be in reasoning with Him.<br />
Cedric: Give thanks to Jah who<br />
makes all good things possible, and<br />
gave us the honor and blessed us<br />
to praise His Name again by doing<br />
sound. It’s a nice way to praise Jah<br />
and spread his Word.<br />
Jagatmohandas: Yes, when you feel<br />
that Jah is pleased with the works,<br />
you truly feel His blessing and<br />
beauty.Selah!
www.canna.nl