You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Beleef</strong> <strong>Vathorst</strong><br />
MAGAZINE OVER WONEN IN VATHORST, ACTIE TEGEN ZWERFVAL, DUURZAAM WONEN, COLUMN JAARGANG 20 DECEMBER 2018, NR.<strong>42</strong><br />
Ondernemen in wind<br />
Innovatieve P&R in<br />
Laak 3<br />
Moestuinieren<br />
verkleint ecologische<br />
voetafdruk<br />
Duurzaam<br />
<strong>Vathorst</strong>
Duurzaam<br />
<strong>Vathorst</strong><br />
Duurzaamheid is in deze tijd een onontkoombaar<br />
thema. In allerlei sectoren zijn het einde van het gebruik<br />
van fossiele brandstoffen, de problematiek rond zwerfafval<br />
en de plastic soep en klimaatverandering en<br />
-adaptatie belangrijke aanjagers voor innovaties en<br />
bijzondere initiatieven. Ook in de gebiedsontwikkeling,<br />
bouw en ontwerp van woningen gebeurt heel veel op<br />
het gebied van duurzaamheid. In dit nummer van<br />
<strong>Beleef</strong> <strong>Vathorst</strong> laten we er daar een paar van zien.<br />
Zo krijgt u antwoord op de meest gestelde vragen over<br />
wonen zonder gasaansluiting en hoe dat allemaal werkt.<br />
Belangrijk om te weten, mede omdat de bijna 1.000<br />
woningen in Laakse Tuinen in De Laak zonder gas<br />
worden gebouwd. In de rubriek Ondernemend <strong>Vathorst</strong><br />
leest u over EWT Direct Wind aan de Lindeboomseweg.<br />
Wat is de bijdrage van windmolens aan een schoner<br />
milieu? Twee projecten in Waterdorp krijgen aandacht:<br />
Paal 1 waar zonnepanelen op de carports worden aangebracht,<br />
waarvan de kopers eigenaar worden en zo<br />
(een deel) van hun eigen stroom opwekken. Het andere<br />
project, de XS woning, ligt in Paal 17. Het gaat om<br />
echt kleine woningen die slim en duurzaam worden<br />
ontworpen. Ook is er aandacht voor het opruimen van<br />
zwerfafval. Tijdens de WorldCleanUpDay werd in<br />
<strong>Vathorst</strong> ook flink wat zwerfafval verzameld. En over<br />
klimaatadaptatie en duurzame toepassingen van<br />
materialen komt Sweco aan het woord, het ingenieursbureau<br />
dat voor <strong>Vathorst</strong> rekent en tekent. De column<br />
van wethouder Astrid Janssen (o.a. Duurzaamheid<br />
en Energietransitie) en een kijkje in een moestuin in<br />
Hooglanderveen, maken de breedte van het onderwerp<br />
compleet. Veel leesplezier en inspiratie gewenst!<br />
6<br />
06 Gasloos bouwen, hoe werkt dat?<br />
In Laakse Tuinen worden straks bijna 1.000 huizen gebouwd zonder gasaansluiting.<br />
Wat betekent dat voor bewoners? Wat zijn de alternatieven om het huis te verwarmen<br />
en te koelen, om voor warme water te zorgen en om te koken? In dit artikel geeft<br />
IF Technology antwoord op de meest gestelde vragen over dit onderwerp.<br />
08 Centro Vida; ‘studentenhuis voor ouderen’<br />
De wekelijkse koffieochtenden bij woongroep Centro Vida aan de Ameliapolder zijn<br />
voor veel bewoners een fijn moment in de week. ‘We doen graag dingen samen,<br />
maar geven elkaar ook de ruimte. Dat is het mooie van onze woongroep’, aldus de<br />
enthousiaste bewoners. In dit artikel leest u meer over het wonen in de gezellige woongroep<br />
in <strong>Vathorst</strong>, die op een natuurlijke manier eenzaamheid onder ouderen tegengaat.<br />
12 Carports met zonnepanelen in Paal 1<br />
Uniek in Paal 1 in Waterdorp zijn de zonnepanelen die er een bijzondere plek hebben<br />
gekregen. ‘Omdat veel aandacht geschonken is aan de architectuur van de woningen,<br />
worden de dakvlakken hier zoveel mogelijk ontzien en ontwikkelen we op het<br />
binnenterrein carports waarvan het dak volledig bestaat uit transparante pv-panelen’,<br />
leggen Jan Kruidenier van BPD en Camiel Claus va Amerstaete uit. Lees meer over<br />
Marjolein Hoogeveen<br />
Hoofdredacteur<br />
Ontwikkelingsbedrijf <strong>Vathorst</strong><br />
dit interessante project vanaf pagina 12.<br />
2 | BELEEF VATHORST 2015 2018
14 Thuis kijken in De Velden<br />
Als fotograaf en blogger is Leoni van der Eems veel met styling en<br />
inrichting bezig. Niet gek dat ze daar voor haar eigen huis aan de<br />
Veenslagen ook veel tijd insteekt. ‘Ik scharrel veel spulletjes en meubels<br />
bij elkaar via Marktplaats en de kringloop’. De foto’s bij het artikel maakte<br />
ze natuurlijk zelf. Kijken dus, voor inspiratie en om de nieuwsgierigheid<br />
te bevredigen.<br />
18 EWT heeft de wind in de wieken<br />
Aan de Lindeboomseweg is EWT Direct Wind gevestigd, een bedrijf dat<br />
normaal gesproken niet voor publiek toegankelijk is. Maar de redactie van<br />
BV was welkom om er een kijkje te nemen en sprak met Michiel Fornier,<br />
de legal officer van het windmolenbedrijf.<br />
22 In actie voor een schone wijk<br />
Matchpoint organiseerde samen met een aantal partners, tijdens de<br />
WorldCleanUpDay, een aantal lokale initiatieven. De organisatie kwam<br />
naar <strong>Vathorst</strong> en coördineerde vanuit het Kaipark de opruimactie<br />
waaraan wijkbewoners deelnamen. Nog niet massaal, maar het<br />
besef moet groeien dat we allemaal een steentje kunnen bijdragen.<br />
De opbrengst: een schonere wijk, schonere grachten en enthousiaste<br />
buurtbewoners.<br />
18<br />
22<br />
24 XS Woningen in Waterdorp<br />
Voor zeven woningen in Paal 17 ligt een innovatief nieuwbouwplan klaar.<br />
Allereerst is de plattegrond van de woning vernieuwend. Met een breedte<br />
van 3,60 meter zijn de huizen letterlijk extra smal. De diepte is wel<br />
vergelijkbaar met de maat van gangbare woningen. De kleinste woning<br />
heeft een oppervlakte van 85 m² verdeeld over drie woonlagen. ‘Groot<br />
genoeg voor de jonge doelgroep die we voor ogen hebben’, aldus Joost<br />
Ruijterkamp, ontwikkelaar bij Heijmans.<br />
26 Sweco weet weg met water<br />
‘Gelukkig ontwikkelen we steeds meer kennis over klimaatverandering’,<br />
zegt Martijn Steenstra, adviseur water en ruimtelijke ordening bij ingenieursadviesbureau<br />
Sweco. ‘Zo zien we welke veranderingen er op ons afkomen.<br />
We proberen de gevolgen ervan te verkleinen. Dat bepaalt ons inzicht over<br />
welke maatregelen nodig zijn en vooral ook de omvang daarvan. Daarom<br />
hebben we bijvoorbeeld een klimaatbestendige P&R ontwikkeld<br />
in Laak3, met waterpasserende stenen. Een parkeerplaats die water kan<br />
absorberen én bergen.’ Meer hierover leest u vanaf pagina 26.<br />
2018 BELEEF VATHORST | 3
KORTE BERICHTEN<br />
Vers&Avondgemak in winkelcentrum<br />
Nieuwste aanwinst in het winkelcentrum is Vers&Avondgemak met<br />
luxe producten, heerlijke delicatessen, wijnen, bieren en verse<br />
maaltijden die de kok in de winkel bereidt. De verse maaltijden zijn<br />
af te halen, maar kunnen ook worden bezorgd. Ideaal voor de drukke<br />
avonden als er geen tijd of zin is om zelf te koken, maar als het wel<br />
gezond moet zijn. Ook ideaal als er wat te vieren valt en er hapjes en<br />
dranken bezorgd moeten worden. Doordeweeks is de winkel open<br />
van 13.00 tot 22.00 uur en in het weekend tot 2 uur ’s nachts. Altijd<br />
handig om te weten! www.facebook.com/VersAvondgemak<br />
Extra voorziening voor oudere jeugd in <strong>Vathorst</strong><br />
Trapveld geopend door Dani Hagebeuk<br />
Foto: Wil Groenhuizen<br />
Vrijdag 26 oktober jl. heeft Dani Hagebeuk, e-sporter van<br />
Ajax, het nieuwe kunstgrasveld bij de Brink in <strong>Vathorst</strong><br />
geopend. De zes fanatieke winnaars van het toernooi<br />
ontvingen een door hem gesigneerde voetbal. Het was<br />
een mooie manier om deze aanwinst voor de wijk in<br />
gebruik te nemen.<br />
Het fraaie kunstgrasveld is op initiatief van de gemeente<br />
Amersfoort door OBV en de firma de Ridder aangelegd.<br />
Omdat er zoveel jeugd in <strong>Vathorst</strong> woont investeert de<br />
gemeente samen met OBV, SRO, Ska en IndeBuurt033<br />
in extra voorzieningen voor oudere jeugd. Die aanpak<br />
slaat aan. In het Brinkcluster worden door wijkbewoners<br />
drie avonden per week activiteiten voor oudere jeugd<br />
georganiseerd. De volgende stap is een wijkinitiatief;<br />
de realisatie van een sportief Calisthenics-park. In het<br />
voorjaar komt er ook nog een door jongeren ontworpen<br />
buitenvoorziening bij die nu wordt uitgewerkt.<br />
Einde derde seizoen pop up<br />
Tuinderij Eemstadboerderij<br />
Het was een bijzonder seizoen op Tuinderij de Eemstadboerderij, het derde<br />
seizoen alweer op braakliggend bedrijventerrein. Het lijkt erop dat de tuinderij<br />
ook volgend jaar op deze plek mag blijven, een plek die elk jaar meer te bieden<br />
heeft! De teeltvelden liggen er heel mooi bij, met lokale houtsnippers en bladcompost<br />
op de bedden en paden, klaar voor de winter.<br />
Ondanks de korte koude dagen kiemen er op een ander bed nog een late lichting<br />
rucola zaadjes, gezaaid door kinderen van de natuurclub. Misschien kan daar dit<br />
jaar niet meer van geoogst worden, maar er zijn veel gewassen die kunnen overwinteren,<br />
om komend voorjaar als één van de eersten weer te gaan groeien. Meer<br />
informatie op website www.eemstadboerderij.nl of kijk op de facebook pagina.<br />
Koningsbergenweg, achter de Citroengarage, Hanzeboulevard rotonde 11.<br />
4 | BELEEF VATHORST 2018
Natuurspeelplaats Brinkhorst<br />
KORTE BERICHTEN<br />
Lekker buitenspelen, vies kunnen worden en op een eenvoudige<br />
manier met dieren en natuur in aanraking kunnen<br />
komen, wordt belangrijk gevonden bij Natuurboerderij de<br />
Brinkhorst. Vandaar dat al een paar jaar geleden is begonnen<br />
met de ontwikkeling van een natuurspeelplek. Dit wordt<br />
een plek waar je lekker kunt klimmen, spelen met water en<br />
zand, hutten kan bouwen van wilgentakken en verstoppertje<br />
spelen in de hagen. De natuurspeelplek kan niet in een keer<br />
gerealiseerd worden, omdat het voor de kinderboerderij<br />
om een heel groot bedrag gaat. Daarom is besloten door<br />
middel van crowdfunding, sponsering en fondsenwerving<br />
het bedrag bij elkaar te sparen. Het eerste deel is inmiddels<br />
klaar: de klim en klauterroute! Deze is samen met de wijk<br />
en sponsering door bedrijven bij elkaar gespaard. Nu wordt<br />
verder gespaard voor het volgende onderdeel: de water en<br />
zandspeelplek! Meer informatie over de natuurspeelplek en<br />
hoe u dit initiatief kunt steunen vindt u in de winkel van de<br />
Brinkhorst, Wageningseberg 43.<br />
Poppenkast bij de Brinkhorst<br />
Bij Natuurboerderij ‘De Brinkhorst’ speelt<br />
Poppentheater Cassiopeia tot en met april 2019<br />
iedere maand een poppentheatervoorstelling voor<br />
kinderen vanaf 3 jaar. Op 23 december wordt het<br />
Kerstverhaal gespeeld. Het is een schimmenspel<br />
met Jozef, Maria, engelen, herders, koningen,<br />
een ster, een stal, kerstliedjes en natuurlijk kindje<br />
Jezus. Het begint om 15.00 uur en kost € 5,- per<br />
persoon. Op 13 januari 2019 maakt de grote boze<br />
wolf zijn opwachting en wil hij van allerlei sprookjesfiguren weten of hij<br />
wel de sterkste is van de hele wereld. Iedereen vindt hem de sterkste.<br />
Dan ontmoet hij een klein groen draakachtig beestje.<br />
Of de wolf ook zo blij is met zijn antwoord? Kom je kijken?<br />
www.poppentheatercassiopeia.nl, 033- 465 72 06.<br />
Nieuw in Hooglanderveen<br />
en <strong>Vathorst</strong>: Fitness365<br />
Fitnessclub Fit2Move is met het oog op de toekomst een samenwerking aangegaan<br />
met Fitness365, een fitnessbedrijf met nog drie andere vestigingen. De<br />
visie van het voormalige Fit2Move sloot precies aan bij het Fitness365 concept.<br />
Twee fitnesswerelden zijn samengevoegd tot één. Fit2Move als ‘the place to<br />
be’ en innovatie en techniek vanuit Fitness365. De club is inmiddels zichtbaar<br />
verbouwd en opnieuw ingericht.<br />
Beleving, aandacht, service en gezelligheid op vijf sterren niveau is wat Fitness365<br />
nastreeft en waar de service op gericht is. ‘Samen met de leden zorgen<br />
voor maximaal fitness resultaat en plezier’, aldus Marcel Hagen, de drijvende<br />
kracht achter Fitness365 Hooglanderveen. ‘Fitness365 wil de plek zijn waar<br />
fitness lifestyle doelen verwezenlijkt worden en waar mensen samenkomen.’<br />
!!<br />
Wist u al dat <strong>Vathorst</strong> een eigen<br />
Instagram account heeft?<br />
www.instagram.com/instavathorst<br />
Ga ons volgen voor mooie plaatjes<br />
van fotogeniek <strong>Vathorst</strong>.<br />
WIJKLEERBEDRIJF VATHORST<br />
Voor extra ondersteuning<br />
in de wijk<br />
Wijkleerbedrijf <strong>Vathorst</strong> is een nieuwe leerplek van ROC<br />
Midden Nederland in de wijk Amersfoort <strong>Vathorst</strong> voor<br />
studenten, zorgprofessionals en mensen uit de wijk die<br />
hulp kunnen gebruiken. Studenten van het Gezondheidszorg<br />
College van ROC Midden Nederland krijgen in Hart<br />
van <strong>Vathorst</strong> onderwijs en bezoeken organisaties en<br />
bewoners in <strong>Vathorst</strong> en Hooglanderveen om te ondersteunen<br />
bij activiteiten. Denk aan het begeleiden naar<br />
een activiteit in de buurt, boodschappen doen, wandelen,<br />
gezelschap bieden of ondersteunen bij het klaarmaken<br />
van een maaltijd. Maar ook bij dagbestedingsactiviteiten<br />
op een woongroep of een wijkactiviteit kunnen studenten<br />
ondersteunen. Kunt u een helpende hand gebruiken, thuis<br />
of in uw organisatie? Vindt u het leuk om jonge mensen<br />
een kans te geven en ervaring op te laten doen in de wijk?<br />
Of wilt u meer informatie over Wijkleerbedrijf <strong>Vathorst</strong>?<br />
Neem contact op via wijkleerbedrijfvathorst@rocmn.nl<br />
of 06-43798965.<br />
2018 BELEEF VATHORST | 5
TEKST IF TECHNOLOGY | ILLUSTRATIE TRICHIS<br />
Meest gestelde vragen<br />
over gasloos bouwen<br />
WERKING INDIVIDUELE WKO MET<br />
GESLOTEN BODEMLUSSEN<br />
In Laakse Tuinen, ten westen van Waterdorp in De laak, worden straks<br />
bijna 1.000 woningen zonder gasaansluiting gebouwd. Wat betekent<br />
dat en welke alternatieven zijn er om een huis te verwarmen en te<br />
koelen, voor warm water te zorgen en om te koken? In dit artikel geeft<br />
Adviesbureau IF Technology antwoord op de meest gestelde vragen.<br />
1<br />
WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN<br />
VAN GASLOOS BOUWEN?<br />
Gasloos bouwen heeft een aantal<br />
voordelen: de woningen worden goed<br />
geïsoleerd, hebben hierdoor een hoog<br />
comfort en lage energiekosten. Woningen kunnen<br />
makkelijk worden gekoeld en het is gunstig voor het<br />
milieu (zie ook CO ²<br />
uitstoot). Over het algemeen<br />
heeft gasloos bouwen voor zowel particulieren als<br />
ontwikkelaars ook een aantal nadelen: de bouwkosten<br />
zijn hoger, mede vanwege hogere benodigde<br />
energetische kwaliteit zoals isolatie, raam- en deurpartijen<br />
en ventilatie. De installaties (warmtepomp,<br />
tapwatervat, ventilatie met warmteterugwinning<br />
etc) nemen meer ruimte in beslag en de elektraaansluitingen<br />
moeten zwaarder zijn. Daarnaast<br />
ervaren sommige mensen het geluid van een warmtepomp<br />
als vervelend. Deze moet dus op een plek<br />
worden geplaatst waar hij geen overlast geeft.<br />
2 3<br />
WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN<br />
VOOR AARDGAS?<br />
Elektriciteit: met een warmtepomp<br />
(lucht/water of water/water) is het<br />
huis te verwarmen op elektriciteit. Ook koken gaat<br />
elektrisch. Een warmtepomp lijkt op een 'gewone' cvketel,<br />
maar werkt anders. De pomp gebruikt warmte<br />
uit de bodem, het grondwater of de lucht om water<br />
te verwarmen. Warmtenet: als de woning is aangesloten<br />
op een warmtenet komt het warme water van<br />
een warmtebron uit de buurt. In de meeste gevallen<br />
gaat dat om restwarmte. Maar het kan ook biomassa<br />
zijn, als er bijvoorbeeld houtsnippers worden<br />
verbrand om warmte op te wekken. Biogas: dit werkt<br />
hetzelfde als aardgas, alleen is de bron van biogas<br />
duurzaam. Het gas ontstaat bij de vergisting van<br />
mest of gft-afval. Er is niet veel biogas beschikbaar<br />
in Nederland, dus in particuliere woningen wordt<br />
het niet vaak gebruikt. De voor- en de nadelen van<br />
de alternatieven staan verder uitgewerkt op de<br />
website.<br />
HOE WERKT SEIZOENSOPSLAG<br />
VAN WARMTE?<br />
In Laakse Tuinen wordt een individuele<br />
WKO toegepast, met bodemlussen<br />
per woning. In de bodem wordt een<br />
gat geboord van ongeveer 50 tot 200 meter diep.<br />
In dit gat worden twee kunststofbuizen de grond<br />
in gebracht. De buizen zijn onderaan aan elkaar<br />
gekoppeld middels een lus. Bovengronds zijn de<br />
kunststofbuizen aan een warmtepomp gekoppeld.<br />
In de zomer stroomt water (eventueel gemengd met<br />
glycol) door de buizen. Doordat dit water door de<br />
6 | BELEEF VATHORST 2018
GENERATIE VATHORST<br />
buizen stroomt, neemt het de temperatuur van de<br />
bodem aan (ca. 11°C).<br />
Bovengronds wordt deze temperatuur bijvoorbeeld<br />
door de vloerverwarming geleid. De warmte uit de<br />
woning wordt hiermee in de bodem geladen en de<br />
woning wordt gekoeld. In de winter wordt de in de<br />
zomer, in de bodem geladen warmte gebruikt om de<br />
woning te verwarmen.<br />
De aanwezige ca. 11°C is echter onvoldoende om de<br />
woning te verwarmen en vandaar dat een warmtepomp<br />
nodig is om de temperatuur naar een hoger<br />
niveau te brengen. Voor een nieuwbouwwoning met<br />
vloerverwarming kan 30°C al voldoende zijn om de<br />
hele woning te verwarmen. In de winter wordt dus<br />
warmte uit de bodem gehaald en koelt de bodem af,<br />
zodat deze in de zomer weer gebruikt kan worden<br />
om de woning te koelen. Seizoensopslag van warmte<br />
is hiermee gerealiseerd.<br />
4<br />
HOE WERKT EEN WARMTENET<br />
MET COLLECTIEVE OPWEKKING?<br />
In plaats van WKO met individuele<br />
bodemlussen, kan de warmtevoorziening<br />
ook collectief worden opgelost.<br />
Hierbij wordt een collectief warmtenet aangelegd<br />
in de wijk, op een lage temperatuur. De opwekking<br />
van warmte vindt collectief plaats door toepassing<br />
van een open bodemenergiesysteem met grondwaterbronnen<br />
(in plaats van bodemlussen). Bij een<br />
open bodemenergiesysteem wordt warmte en koude<br />
opgeslagen in de bodem. In de zomer wordt uit de<br />
koude bron koud grondwater onttrokken waarmee<br />
gekoeld wordt. Het opgewarmde water wordt<br />
geïnfiltreerd in de warme bron. In de winter wordt<br />
dit proces omgedraaid. Ook hierbij is in de winter<br />
een warmtepomp nodig om de temperatuur op te<br />
waarderen naar bijvoorbeeld 30 °C. Een collectieve<br />
warmtevoorziening wordt meestal door een<br />
energiemaatschappij geëxploiteerd.<br />
5<br />
HOE WERKEN SYSTEMEN MET<br />
ELKAAR SAMEN?<br />
Zonnepanelen (ook PV-panelen<br />
genoemd) zetten zonlicht om in<br />
elektrische energie. Door slimme<br />
sturing van de installatie kan de installatie<br />
zoveel mogelijk overdag werken, zodat de<br />
opgewekte elektriciteit direct gebruikt kan<br />
worden. Tevens kan de overdag opgewekte<br />
elektriciteit opgeslagen worden in een batterij,<br />
zodat deze elektriciteit ’s avonds gebruikt kan wor-<br />
EINDE VAN EEN TIJDPERK<br />
Op 2 juli 1963 werden in Hilversum de eerste<br />
Nederlandse woningen in West-Nederland<br />
aangesloten op het aardgasnetwerk. Dat<br />
werd toen een 'nieuw tijdperk' genoemd.<br />
Inmiddels zijn 7 miljoen huishoudens<br />
afhankelijk van gas. Vanaf 1 juli 2018 mogen<br />
nieuwbouwwoningen niet meer worden<br />
opgeleverd met een gasaansluiting, tenzij<br />
voor die datum reeds een vergunning was<br />
afgegeven.<br />
den. Een nadeel is dat deze panelen weinig<br />
opwekken in de winter, terwijl dan juist de meeste<br />
energie nodig is.<br />
Bij toepassing van WKO met gesloten bodemlus en<br />
inkoop grijze stroom kan wel ca 30 tot 100 % CO ²<br />
reductie worden bereikt, als de resterende stroom<br />
zelf wordt opgewekt of groen wordt ingekocht.<br />
In 2018 is de helft van de omgevingsvergunningen<br />
zonder gasaansluiting aangevraagd. Vorig jaar was<br />
dit nog maar 30%. In <strong>Vathorst</strong> zijn al 500 woningen<br />
in De Bron gebouwd met een individueel WKOsysteem<br />
en 2.200 woningen in De Laak en de Velden<br />
zijn aangesloten op het warmtenet. H<br />
Meer lezen?<br />
Op onze website staan de antwoorden<br />
nog uitgebreider toegelicht!<br />
Kijk op www.vathorst.nl/downloads<br />
2018 BELEEF VATHORST | 7
TEKST KARIN POLDERVAART | FOTOGRAFIE HENK GROENEWOUD<br />
Studentenhuis<br />
voor vijftigplussers<br />
De geur van verse koffie komt je tegemoet, er klinkt<br />
gelach en in de gemeenschappelijke ruimte is iedereen<br />
druk in gesprek. De wekelijkse koffieochtenden bij<br />
woongroep Centro Vida aan de Ameliapolder zijn<br />
voor veel bewoners een fijn moment in de week. Na<br />
een uurtje loopt de woonkamer langzaam leeg en gaat<br />
iedereen zijn eigen weg. ‘We doen graag dingen samen,<br />
maar geven elkaar ook de ruimte. Dat is het mooie van<br />
onze woongroep.’<br />
Het begon toen Harremijn (75), bewoonster<br />
van het eerste uur, vijftien jaar geleden een<br />
open dag voor woongroepen bezocht in<br />
het Informatiecentrum <strong>Vathorst</strong>. ‘Wonen in een<br />
woongroep leek me wel wat, dus ik ging erop af<br />
en sprak met allerlei bewoners van woongroepen.<br />
Daarna hoorde ik dat de gemeente plannen had<br />
voor een woongroep voor vijftigplussers in <strong>Vathorst</strong>.<br />
Daar wilde ik graag over meedenken. Langzamerhand<br />
vormde zich een groepje geïnteresseerden.<br />
We kwamen maandelijks bij elkaar en praatten veel<br />
over hoe we een woongroep voor ons zagen.’<br />
Ondertussen hadden zich meer geïnteresseerden<br />
verzameld. Zo ook Map van het Klooster (70), vanaf<br />
het begin voorzitter van Centro Vida. ‘De gemeente<br />
had drie locaties op het oog. Uiteindelijk hebben<br />
8 | BELEEF VATHORST 2018
PERSOONLIJK<br />
‘We doen graag<br />
dingen samen, al is<br />
er natuurlijk alle<br />
ruimte om eigen<br />
dingen te doen’<br />
we voor deze plek gekozen. Mooi centraal, dichtbij<br />
winkels en goed bereikbaar. Het huis was in eerste<br />
instantie voor studenten bedoeld. Eigenlijk zijn we<br />
ook een studentenhuis, maar dan met een leuk stel<br />
vijftigplussers erin!’<br />
ALLES IN DE BUURT<br />
De woongroep bestaat sinds 2005, toen de wijk<br />
volop in aanbouw was. Harremijn: ‘Ik kom uit<br />
Arnhem en had niets met <strong>Vathorst</strong>. Wat moet ik<br />
hier, dacht ik? Alles was kaal en leeg, we keken uit<br />
op een eenzame dokterspost in een weiland. Het<br />
was echt pionieren. Maar al snel kwamen er meer<br />
voorzieningen en huizen bij. We hebben de wijk om<br />
ons heen zien ontstaan, mooi was dat.’ Inmiddels is<br />
de woongroep blij met hun stek in <strong>Vathorst</strong>. ‘Ik vind<br />
het geweldig’, vertelt Han Brugmans. Hij woont hier<br />
sinds april 2018. ‘De wijk is mooi groen, zeker voor<br />
een nieuwbouwwijk. Ik houd van de dynamiek,<br />
de verschillende mensen die hier wonen. Alle voorzieningen<br />
zijn op loopafstand, maar ik stap ook zo<br />
op de bus, de trein of de fiets naar de stad.’<br />
Rieneke Jansen en Jan Holdijk<br />
ACTIVITEITEN EN COMMISSIES<br />
De groep is erg actief. ‘Op woensdag- en zondagochtend<br />
drinken we koffie en op vrijdagmiddag<br />
drinken we een borrel. We vieren de bijzondere<br />
verjaardagen samen en organiseren regelmatig<br />
film- en spelletjesavonden, een BBQ of we gaan een<br />
stuk fietsen,’ vertelt Map. Om alles in goede banen<br />
te leiden, zijn de bewoners verenigd in commissies.<br />
Zo is er een activiteitencommissie en is een aantal<br />
bewoners actief in de tuincommissie. Verder is<br />
er een inkoopcommissie, een commissie voor<br />
G<br />
TRUUS DE BOOIJ<br />
69 jaar | sinds 2005 | penningmeester en lid van de<br />
activiteitencommissie | alleenstaand<br />
‘Hier wonen is een lot uit de loterij. Toen mijn<br />
dochter het huis uit ging, dacht ik: wat nu? Na<br />
een enthousiast verhaal van Bep, een andere<br />
bewoonster, ging ik langs en ik was meteen om.<br />
Ik zocht meer contact en gezelligheid en dat heb<br />
ik hier gevonden. Het voelt als één grote familie.<br />
Bovendien heb ik een prachtig appartement met<br />
veel licht. Ik wil hier nooit meer weg!’<br />
HAN BRUGMANS<br />
69 jaar | sinds april 2018 | alleenstaand<br />
‘Ik heb meer woongroepen bezocht, maar die<br />
vond ik verschrikkelijk. Toen bezocht ik hier een<br />
open dag en dat voelde meteen goed: de warme<br />
ontvangst en de gezelligheid. Ik had een grote<br />
plant meegenomen als cadeau. Ik hoopte natuurlijk<br />
dat dat in mijn voordeel zou werken! Ik woon<br />
hier pas, maar voel me al zo thuis. Het is niet<br />
vanzelfsprekend dat vreemden je zo snel opnemen.<br />
Ik vind het een voorrecht dat ik hier mag wonen.’<br />
2018 BELEEF VATHORST | 9
HARRY SMITH<br />
69 jaar | sinds oktober 2016 | secretaris | woont<br />
samen met Thea (72)<br />
‘We wilden kleiner gaan wonen. Tijdens de open<br />
dag hebben we niet eens de appartementen gezien.<br />
Maar de sfeer was gewoon goed. We wilden hier<br />
graag wonen. Gelukkig kwam er een appartement<br />
vrij. We hebben nog geen dag spijt gehad van onze<br />
verhuizing en genieten volop van het samenzijn en<br />
alle activiteiten. Laatst deden we nog mee met de<br />
fietsvierdaagse, dat was erg leuk.’<br />
technische zaken en een lief- en leedcommissie.<br />
Han: ‘Wat ons bindt, is dat we graag dingen<br />
samen doen. De woongroep is geen plek voor<br />
Einzelgängers, al is er natuurlijk alle ruimte om<br />
eigen dingen te doen.’<br />
OMZIEN NAAR ELKAAR<br />
De woongroep voelt voor iedereen als een warm nest.<br />
Map: ‘Er wordt veel gelachen, maar we voeren ook<br />
serieuze gesprekken. We wonen zelfstandig en zijn<br />
zelfredzaam, het is geen groep van mantelzorgers.<br />
Maar we zijn wel betrokken bij elkaar. Dus als het<br />
met iemand minder goed gaat, ben je er ook.<br />
Zo heeft een van de bewoners Alzheimer. We stelden<br />
onszelf meteen de vraag: wat kunnen we als woongroep<br />
doen? Hoe kunnen we hem ondersteunen?<br />
Tijdens een koffie-ochtend kwam er een zorgcoach<br />
langs die ons handvatten gaf.’ De bewoners houden<br />
ook in de buurt een oogje in het zeil. Han: ‘Omdat<br />
we vaker thuis zijn, zorgen we ervoor dat de buurt<br />
een beetje schoon blijft. Zo ruimen we vaak rondslingerend<br />
afval op bij de parkeerplaatsen en in het<br />
park bij de speeltuin. Zo houden we de omgeving<br />
veilig en leefbaar. Wonen in een woongroep zorgt er<br />
V.l.n.r. Harry Smith, Harremijn de Haan, Han Brugmans, Truus de Booij en Map van ’t Klooster.<br />
al met al ook voor dat ouderen duurzaam zelfstandig<br />
kunnen wonen. Dat draagt ook bij aan een vermindering<br />
van eenzaamheidsgevoelens bij ouderen.’<br />
BELANGSTELLENDEN<br />
‘We zijn altijd op zoek naar mensen die hier willen<br />
wonen,’ vertelt Han. Nieuwe bewoners zijn tussen<br />
de 55 en 70 jaar. Om hen te interesseren, houdt<br />
Centro Vida elk jaar een open dag. Ook komen er<br />
regelmatig geïnteresseerden langs uit het netwerk<br />
van de bewoners of via mond-tot-mondreclame.<br />
‘Belangstellenden komen een paar keer langs om<br />
kennis te maken, dan kijken we of er een klik is.<br />
We stemmen met de hele groep voor een nieuwe<br />
bewoner. Daar zijn we meestal vrij eensgezind over.’<br />
En er ook maar weinig verloop. In die dertien jaar is<br />
nog maar één bewoner zelf opgestapt. Map: ‘Bewoners<br />
die weggaan, moeten meestal naar een verzorgingshuis,<br />
omdat ze niet meer zelfstandig kunnen wonen.<br />
Als je hier eenmaal woont, wil je niet meer weg. Dat<br />
geeft wel aan hoe goed we het met elkaar hebben.’ H<br />
Voor meer informatie:<br />
www.woongroepamersfoort.nl<br />
HARREMIJN DE HAAN<br />
75 jaar | sinds 2005 | woont samen met Jan (75)<br />
‘Al vanaf mijn veertigste wilde ik graag in een<br />
woongroep wonen. Mijn familie is klein, dus het<br />
leek me fijn om met meer mensen samen te zijn<br />
en mijn netwerk uit te breiden. Jan wilde eerste<br />
helemaal niet. Maar ik zei: ik ga gewoon. Gelukkig<br />
ging hij mee en was hij enthousiast. Ik kom uit<br />
Arnhem, dus de stap naar <strong>Vathorst</strong> was best groot.<br />
Maar we hebben het erg naar ons zin.’<br />
MAP VAN HET KLOOSTER<br />
70 jaar | sinds 2005 | woont samen met Wim (73)<br />
‘Wim en ik woonden hiervoor in een vrijstaand huis,<br />
dus dit is wel iets anders. Maar we zochten meer<br />
verbondenheid met anderen en dit kwam op ons<br />
pad. We besloten om gewoon mee te hobbelen,<br />
we zouden wel zien waar we uitkwamen. Dat heeft<br />
goed uitgepakt. De woongroep voelt als een warm<br />
bad. We maken veel mee met zijn allen, leuke en<br />
minder leuke dingen. Ik denk dan vaak: wat ben ik<br />
blij dat ik in een woongroep woon.’<br />
10 | BELEEF VATHORST 2018
COLUMN<br />
Uitzicht op duurzame toekomst<br />
In een nieuwe wijk bruist het altijd van de energie.<br />
Er wonen veel mensen die een volgende stap in<br />
het leven zetten. Een nieuw huis, misschien een<br />
nieuwe werkomgeving en wie weet nog wel meer<br />
nieuwe stappen in het leven. Die energie en de<br />
nieuwsgierigheid naar nieuwe dingen spreekt mij<br />
aan. Een stap in de toekomst; kijken wat die brengt.<br />
Dat is ook de energie die ik veel tegenkom bij<br />
mensen die bezig zijn met duurzaamheid.<br />
De een houdt zich bezig met biodiversiteit en<br />
probeert een zo rijk mogelijke tuin met verschillende<br />
planten en dieren te creëren. Alles voor het behoud<br />
van de bij of voor meer vlinders. De ander legt<br />
zich toe op het verminderen van plasticgebruik.<br />
Twee Amersfoortse dames probeerden zonder afval<br />
te leven en kwamen erachter dat het nog niet meevalt<br />
om dan boodschappen te doen. Best gek vind ik dat,<br />
maar we zijn er zo aan gewend en vaak is de duurzame<br />
optie niet de makkelijkste. Een geweldig initiatief<br />
in <strong>Vathorst</strong> dat bewijst dat het niet altijd duur of<br />
ingewikkeld hoeft te zijn is de Eemstadboerderij.<br />
Daar komt het eten direct van het land op je bord.<br />
ZUINIG ZIJN OP ONZE LEEFOMGEVING<br />
Wie duurzaamheid zegt, zegt tegenwoordig ook<br />
vaak meteen: klimaat. Met al die alarmerende<br />
nieuwsberichten over twee graden opwarming van<br />
de aarde kunnen we er niet meer omheen. Gelukkig<br />
zijn heel veel mensen zich er inmiddels van bewust<br />
dat we zuiniger met onze leefomgeving moeten<br />
omgaan. Sommige maatregelen zijn door iedereen al<br />
vanaf morgen toe te passen. Zoals meer gaan fietsen<br />
en minder met de auto reizen. Het isoleren van onze<br />
huizen en het verminderen van energieverbruik,<br />
het minder snel weggooien van spullen en het goed<br />
scheiden van afval.<br />
ASTRID JANSSEN<br />
<strong>42</strong> jaar | Wethouder gemeente Amersfoort |<br />
Partij Groen Links | Portefeuille o.a. Duurzaamheid<br />
en Energietransitie | Getrouwd, 2 kinderen |<br />
Woont in Leuserkwartier | Houdt van tuinieren<br />
en lekker koken.<br />
‘In een nieuwe wijk<br />
bruist het altijd van<br />
de energie’<br />
Daarnaast zijn er nog veel grotere, complexere<br />
opgaven; zoals het opwekken van duurzame energie<br />
met wind en zon en het transformeren van hele<br />
woonwijken, die in plaats van aardgas in de toekomst<br />
andere warmtebronnen nodig hebben om<br />
te koken en het huis en het water te verwarmen.<br />
ELEKTRICITEIT OPWEKKEN<br />
Gelukkig heeft de regering op het netvlies dat het<br />
sluiten van kolencentrales veel uitstoot van broeikasgassen<br />
scheelt. De aardgascentrales worden weer<br />
uit de mottenballen gehaald. Maar ook aardgas is<br />
een fossiele brandstof, dus uiteindelijk moeten we<br />
flink wat elektriciteit gaan opwekken met wind en<br />
zon. En dat kost ruimte. Ruimte die we ook aan nog<br />
meer nieuwe woningen kunnen besteden, of die we<br />
voor natuur, landbouw of recreatie zouden kunnen<br />
gebruiken. Geen gemakkelijke opgave dus. In Den<br />
Haag durfden ze het niet aan om te zeggen om<br />
hoeveel stroom op land het zal gaan, dus is de vraag<br />
bij de gemeenten neergelegd. En als gemeenten<br />
kijken we samen met de andere gemeenten in de<br />
regio wat er nodig is en waar er ruimte is om energie<br />
op te wekken.<br />
Dus kijk ik naar onze stad en naar het bruisende<br />
<strong>Vathorst</strong>. We gaan er met zijn allen onze schouders<br />
onder zetten. Het wordt niet altijd leuk, maar<br />
dat is een verhuizing zelf vaak ook niet. Inpakken,<br />
weggooien en overal dozen en best spannend zo’n<br />
nieuwe omgeving. Maar eenmaal in de nieuwe<br />
woning, of samen in de nieuwe buurt zien we overal<br />
kansen en komt er weer nieuwe energie en uitzicht<br />
op een duurzame toekomst. En daar doen we het<br />
toch samen allemaal voor. H<br />
Astrid<br />
2018 BELEEF VATHORST | 11
TEKST & FOTOGRAFIE PAUL VOOGSGERD<br />
Toekomstbestendig Waterdorp<br />
Waterdorp krijgt vorm! Er verrijzen<br />
ruim 400 woningen in de stijl<br />
van Oudhollandse waterdorpen<br />
als Broek in Waterland en<br />
Monnickendam. De wijk ademt<br />
geschiedenis maar is verder<br />
toegerust met alle gemakken van<br />
de 21e eeuw. In Paal 1 voorzien<br />
de bewoners straks met zonneenergie<br />
voor een groot deel in hun<br />
eigen energiebehoefte.<br />
Zonnepanelen op carports<br />
BPD<br />
Eerst maar even die ‘Paal 1’, waar komt die<br />
naam vandaan? ‘In Waterdorp zijn verschillende<br />
projectontwikkelaars actief’, vertelt<br />
Jan Kruidenier, senior verkoopmanager bij BPD<br />
Gebiedsontwikkeling. ‘Om te voorkomen dat er een<br />
verwarrende wildgroei aan namen zou ontstaan,<br />
hebben we gezamenlijk afgesproken die ontwikkelgebieden<br />
een paalnummer te geven. Vergelijk het<br />
maar met een meerpaal; een plek waar je aanlegt in<br />
Waterdorp. Paal 1 is nu in aanbouw en wordt naar<br />
verwachting rond de zomer komend jaar opgeleverd.’<br />
OVERTUIN<br />
‘Waterdorp is een logisch vervolg in de ontwikkeling<br />
van De Laak’, vult Camiel Claus, vastgoedontwikkelaar<br />
bij AM aan. ‘Dicht bij het centrum begint<br />
dit deel van de wijk heel stedelijk, met kades en<br />
veel bruggen, refererend aan de grachtensteden.<br />
Verder naar het westen volgt op een heel natuurlijke<br />
manier de overgang naar een stads- en singelstructuur,<br />
met een lagere dichtheid en steeds<br />
meer groen. Dat principe doorzettend kwamen we<br />
bij een Oudhollands waterdorp uit, met stedelijke<br />
allure en een meer dorps karakter. Bestaande<br />
bomen zijn hierbij ingepast.’ ‘Het thema ‘waterdorp’<br />
is dan ook goed uitgewerkt’, vindt Jan. ‘Het zijn niet<br />
zomaar singels voor de sier, de bewoners kunnen ook<br />
echt gebruik van maken van het water. Veel woningen<br />
hebben een overtuin -een privétuin aan de andere<br />
kant van de straat- met een eigen aanlegplaats aan<br />
het water. En er zijn plannen voor voorzieningen die<br />
er voor zorgen dat je in de toekomst op de Laak kunt<br />
varen via Spakenburg tot aan de Randmeren.’<br />
OPTIMALE OPBRENGST<br />
Uniek in Paal 1 zijn de zonnepanelen die een bijzondere<br />
plek hebben gekregen. Camiel laat een paar<br />
artist impressions zien. ‘We hebben hier een rijke<br />
schakering aan kapvormen, onder andere een aantal<br />
mansardes. Dat zijn gebroken kappen die al op de<br />
eerste verdieping beginnen. Er zijn veel verspringingen<br />
die zorgen voor schaduwwerking. Dat maakt de daken<br />
hier niet altijd even geschikt voor zonnepanelen.<br />
Ook is er veel aandacht geschonken aan de<br />
architectuur van de woningen. Daarom ontzien we<br />
de dakvlakken hier zoveel mogelijk en ontwikkelen<br />
we op het binnenterrein carports waarvan het dak<br />
volledig bestaat uit transparante pv-panelen.’ ‘Een<br />
slimme vondst en niet alleen vanwege de beeldkwaliteit,’<br />
legt Jan uit. ‘Kopers beschikken hiermee<br />
over een overdekte parkeerplaats en ook de hoek<br />
waarop de panelen worden geplaatst is interessant.<br />
Op een carport liggen ze minder hellend dan op<br />
een pannendak. Bij een carport is eigenlijk de enige<br />
voorwaarde dat het water eraf kan lopen. Verder<br />
kun je de ideale hoek kiezen voor de meest optimale<br />
opbrengst. Bovendien staan de carports een stukje<br />
van de woningen af, waardoor je minder last hebt<br />
van schaduwwerking.’<br />
GEKOPPELD AAN EIGEN METERKAST<br />
‘De panelen, carports en het parkeerterrein zijn in<br />
wat we noemen mandelig eigendom’, gaat Jan verder.<br />
‘Dat betekent dat bewoners van de woningen die<br />
eraan grenzen gezamenlijk eigenaar zijn van het<br />
geheel. Ieder heeft recht op een deel daarvan.<br />
12 | BELEEF VATHORST 2018
HET PROJECT<br />
LEDVERLICHTING<br />
EN AFVALSCHEIDING<br />
Naast zonne-energie en beeldkwaliteit<br />
dragen ook de straatverlichting en de<br />
afvalinzameling bij aan een duurzaam<br />
Waterdorp. De straatverlichting wordt<br />
volledig van ledlampen voorzien.<br />
Jan Kruidenier (l) en Camiel Claus bij Paal 1 in aanbouw<br />
De afvalinzameling vindt ondergronds<br />
plaats met scheiding van restafval,<br />
papier en PMD (plastic, metalen<br />
verpakkingen en drankkarton).<br />
Een gezamenlijke beheervereniging is onder meer<br />
verantwoordelijk voor schoonmaak, onderhoud en<br />
de verlichting op het binnenterrein. De panelen die<br />
zijn gekocht, worden aan de meterkast van de koper<br />
gekoppeld. Via een slimme meter of een app, zijn de<br />
opbrengsten en het verbruik dan makkelijk te zien.<br />
Verder werkt het als een gebalanceerd systeem.<br />
Als er meer energie wordt opgewekt dan verbruikt,<br />
dan leveren mensen terug aan het net. En is er meer<br />
nodig dan wordt opgewekt, dan is het weer van het<br />
net te betrekken.'<br />
DUURZAME KEUZE<br />
‘Veel bewoners zullen overigens een groter<br />
rendement halen dan oorspronkelijk was voorzien,<br />
vertelt Camiel. ‘Het Bouwbesluit bepaalt aan welke<br />
energieprestaties een woning minimaal moet<br />
voldoen. In het energetische concept, zoals wij dat<br />
hier hebben toegepast, waren naast een goede<br />
isolatie ook zonnepanelen nodig om die prestaties<br />
te halen. Maar op de daken van de carports was nog<br />
ruimte over, waardoor we overcapaciteit konden<br />
creëren. Die extra ruimte hebben we als onderdeel<br />
van het zogenoemde ‘koperskeuzewerk’ gunstig<br />
aangeboden, waarna die extra panelen enthousiast<br />
zijn afgenomen. Ik vind het mooi om te zien dat als<br />
je het maar voldoende faciliteert, mensen ook bereid<br />
zijn die duurzame keuze te maken.’<br />
RIJKE ARCHITECTUUR<br />
‘Maar de duurzaamheid in Waterdorp zit in veel meer<br />
dan alleen energie’, gaat Camiel verder. ‘Het heeft in<br />
brede zin te maken met toekomstbestendigheid. In<br />
de planontwikkeling hebben we met alle betrokkenen<br />
heel goed nagedacht over hoe we een leefbare wijk<br />
kunnen creëren. Dan gaat het ook over de beeldkwaliteit.<br />
Met een rijke architectuur, met hagen en<br />
tuinmuren en met mooie en schone binnenterreinen<br />
heeft Waterdorp ontzettend veel toekomstwaarde.<br />
Dat is ook duurzaamheid.’ H<br />
AMERSTAETE<br />
AM, BPD en Dura Vermeer werken al sinds de<br />
start van de ontwikkeling van <strong>Vathorst</strong> samen<br />
in het ontwikkelingsverband Amerstaete. In<br />
Waterdorp ontwikkelt AM, verkoopt BPD en<br />
realiseert Dura Vermeer. Overigens wisselen<br />
die rollen van tijd tot tijd. De gebiedsontwikkeling<br />
van Waterdorp is gestart in 2014, in<br />
2016 is de bouw begonnen en rond de zomer<br />
van 2019 wordt de oplevering verwacht: ruim<br />
400 woningen waarvan Amerstaete er 108<br />
voor haar rekening neemt.<br />
2018 BELEEF VATHORST | 13
TEKST KARIN POLDERVAART | FOTOGRAFIE LEONI VAN DER EEMS<br />
Fijn familiehuis met<br />
eigen karakter<br />
Een echt familiehuis waar het hele gezin zich thuisvoelt. Krijg dat maar<br />
eens voor elkaar met vier andere huisgenoten. Met veel zelfmakers,<br />
spullen van de kringloop en een goed gevoel voor styling is het Leoni<br />
prima gelukt. ‘Mijn jongens steken vaker de kaarsjes aan dan ik!’<br />
14 | BELEEF VATHORST 2018
THUIS KIJKEN<br />
Leoni en haar gezin wonen ruim tien jaar in hun<br />
twee-onder-een-kapwoning. De plek bevalt<br />
goed. ‘Het is een fijne buurt. We wonen aan<br />
een pleintje met veel groen en speelruimte om ons<br />
heen. Mijn man moet voor zijn werk als cameraman<br />
vaak in Hilversum zijn, dat is vanaf hier prima<br />
te doen. Voor de kinderen kwamen, woonde ik in<br />
Hoogland, dus ik kende Amersfoort al. We hebben<br />
nog een tijdje in Almere gewoond, maar dat was niet<br />
onze plek. <strong>Vathorst</strong> sprak ons wel aan; alles is lekker<br />
nieuw en fris en je kunt in een nieuwbouwhuis veel<br />
dingen zelf aanpassen. Daar houd ik van.’<br />
KRINGLOOP EN MARKTPLAATS<br />
Als fotograaf en blogger is Leoni veel met styling en<br />
inrichting bezig. Niet gek dat ze daar voor haar eigen<br />
huis ook veel tijd insteekt. ‘Voor een blad waarvoor<br />
ik werk bedenk ik kleine zelfmaakprojecten voor in<br />
huis. Die geven me altijd inspiratie voor mijn eigen<br />
huis. Ik scharrel veel spullen en meubels bij elkaar<br />
via Marktplaats en de kringloop. Niet alleen antieke<br />
tierelantijntjes, ik haal er ook modern servies. Verder<br />
neem ik veel mee van rommelmarkten in Frankrijk,<br />
waar we een tweede huisje hebben. Tweedehands<br />
spullen geven charme aan het huis. Ze vormen<br />
een mooi contrast met het nieuwe en strakke van<br />
nieuwbouw.’<br />
ZELF MAKEN<br />
Veel meubels en accessoires zijn zelf gemaakt: zo<br />
veranderde Leoni een tafel van houten bielzen in een<br />
sidetable met grote wielen, gebruikte ze een paar<br />
antieke deuren voor een zelfgemaakte inbouwkast<br />
en van houten kralen reeg ze een ketting die dient<br />
als muurdecoratie. ‘Diederik en ik zijn allebei vrij<br />
handig en we vullen elkaar goed aan. We overleggen<br />
en beslissen ook samen wat we gaan maken.<br />
Zoals de kast in de woonkamer. Nadat ik een paar<br />
oude houten deuren had gevonden, stelde Diederik<br />
voor om er een strakke houten ombouw omheen te<br />
maken. Zo vormen we een goed team.’<br />
GEWONNEN BIJ VT WONEN<br />
De vloer is van duurzaam marmoleum. ‘Die heb ik<br />
jaren geleden gewonnen met een prijsvraag van het<br />
woonblad VT Wonen. Ze wilden eerst drie verschillende<br />
soorten neerleggen, maar dat vond ik niet<br />
G<br />
LEONI VAN DER EEMS<br />
<strong>42</strong> jaar | woont samen met Diederik (46, zelfstandig<br />
cameraman en regisseur) en hun drie zoons<br />
Dico (12), Jilles (9) en Timber (7) op de Veenslagen |<br />
Leoni is fotograaf en blogger op happymondayblog.nl<br />
2018 BELEEF VATHORST | 15
mooi, ik wil wel eenheid in mijn huis. Nu hebben we<br />
uiteindelijk twee soorten. Ik zie mijn huis en mezelf<br />
nog regelmatig voorbij komen op Pinterest. Erg leuk.’<br />
VEEL AFWISSELING<br />
De basis in de woonkamer is wit, aangevuld met<br />
hout, warme materialen, kussens en plaids. ‘Ik houd<br />
me niet echt aan één stijl. Ik weet wat ik mooi vind<br />
en al die items passen goed bij elkaar.’ Leoni houdt<br />
van afwisseling, maar vindt eenheid ook belangrijk.<br />
‘Ik wissel snel van accessoires, maar zorg er wel voor<br />
dat mijn inrichting één geheel blijft. Daarom bewaar<br />
ik veel. Als ik dan gele kussens koop voor op de bank,<br />
weet ik dat ik nog ergens een geel dekentje heb. Dat<br />
leg ik erbij, zodat alles weer mooi bij elkaar past.’<br />
HANGEN IN DE HANGSTOEL<br />
De vleugel aan de zijkant van de woonkamer<br />
doet dienst als speelruimte voor de kinderen.<br />
In de zelfgebouwde kast ligt het speelgoed, aan<br />
het zelfgemaakte bureau over de gehele lengte<br />
van de muur spelen de kinderen. Leoni en Diederik<br />
werken er af en toe. Sinds Leoni een hangstoel bij<br />
het raam heeft gehangen, is het de favoriete plek<br />
van zoon Timber. ‘Daar kan hij heerlijk zitten met<br />
een kleedje en naar buiten staren, even weg van de<br />
drukte.’ De opgeknapte spiegels van de kringloop en<br />
takken uit het bos geven ook deze hoek een eigen<br />
uitstraling. ‘Die takken staan steeds ergens anders,<br />
straks misschien weer in de woonkamer met lichtjes<br />
erin voor de kerst.’<br />
EIGEN KAMERS<br />
Nu de oudste zoon naar de middelbare school gaat,<br />
is de eerste verdieping met de slaapkamers toe aan<br />
een opknapbeurt. Uiteraard doen Leonie en Diederik<br />
dat zelf. ‘Dico krijgt onze slaapkamer en Diederik en<br />
ik verhuizen naar de zolder. Daar maken we een apart<br />
slaap- en werkgedeelte. We geven alle kamers een<br />
nieuwe lik verf en andere vloeren. Heerlijk om daarmee<br />
bezig te zijn.’ Leoni geeft haar zoons de ruimte<br />
om zelf hun kamers in te richten. ‘Het is hun plek, zij<br />
moeten zich er thuis voelen.’ De jongens weten goed<br />
wat ze willen. ‘Timber wilde per se groene bergen op<br />
muur geschilderd. Prima, dacht ik. Jilles dacht meer<br />
16 | BELEEF VATHORST 2018
THUIS KIJKEN<br />
‘Tweedehands spullen<br />
geven charme aan<br />
het huis en vormen<br />
een contrast met het<br />
nieuwe en strakke<br />
van nieuwbouw’<br />
aan posters. Mijn eerste reactie was: o jee, wordt<br />
dat wel mooi? Maar uit een van mijn bewaarbakken<br />
kwamen wat oude posters van Kuifje tevoorschijn.<br />
Een paar zwarte lijstjes eromheen en uiteindelijk ziet<br />
het er heel leuk uit.’<br />
Met een gezin met drie jongens moet alles wel tegen<br />
een stootje kunnen. ‘Het is een gezinshuis, er moet<br />
geleefd kunnen worden. En met drie jongens breekt<br />
er weleens wat. Zeker toen ze kleiner waren, fietsten<br />
ze regelmatig met hun driewielers door de kamer.<br />
Dan moet je geen duur design hebben staan. Dat<br />
vind ik ook niet altijd mooi trouwens. Het hoeft<br />
allemaal niet zo perfect. ‘<br />
GEZELLIG MAKEN<br />
Langzamerhand nemen de jongens de stylingkunsten<br />
van hun moeder over. ‘Dico maakt regelmatig leuke<br />
hoekjes met spulletjes die hij bij elkaar verzamelt.<br />
Laatst plukte hij bloemen uit de tuin, stopte ze in<br />
een vaasje en zette er wat potjes bij die hij her en der<br />
gevonden had. ‘Kijk eens hoe gezellig ik het heb gemaakt,<br />
mam,’ zei hij. Mijn zoons vinden die gezelligheid<br />
echt belangrijk. Ze steken bijna vaker de kaarsjes<br />
aan dan ik!’ Leoni is blij dat iedereen zich thuisvoelt.<br />
‘We wonen hier met zijn allen, iedereen moet het<br />
fijn hebben. Het is nu een echt familiehuis waar we<br />
allemaal graag zijn. Daar ben ik heel blij mee.’ H<br />
2018 BELEEF VATHORST | 17
TEKST PAUL VOOGSGERD | FOTOGRAFIE ELLEN KOLFF<br />
EWT heeft de wind<br />
vol in de wieken<br />
‘Onze windturbine<br />
biedt ongeveer evenveel<br />
energie als vier<br />
voetbalvelden aan<br />
zonnepanelen’<br />
Onderzoek na onderzoek maakt duidelijk: we moeten af van fossiele<br />
energie. Een enkele klimaatscepticus daargelaten, is iedereen daarvan<br />
wel overtuigd. En terwijl technologische innovaties elkaar in rap<br />
tempo opvolgen, blijven twee duurzame energiebronnen als marktleider<br />
fier overeind: wind- en zonne-energie. Een unieke speler in<br />
de windenergie heeft zijn thuisbasis in <strong>Vathorst</strong>: Emergya Wind<br />
Technologies, kortweg EWT.<br />
Uitgerekend op 10 oktober, de Dag van de<br />
Duurzaamheid, spreken we met Michiel<br />
Fornier, hoofd juridische zaken en directiesecretaris<br />
van EWT. Michiel studeerde rechten en<br />
werkte aansluitend negen jaar als advocaat maar<br />
maakte in 2011 welbewust de overstap naar EWT.<br />
‘Ik wilde graag het duurzame bedrijfsleven in. En dat<br />
bevalt inderdaad goed. EWT is een mooi bedrijf.<br />
We zijn wereldwijd actief met 180 mensen en maar<br />
liefst 16 nationaliteiten. Engels is dan ook de voertaal<br />
hier.’ EWT is de grootste windmolenfabrikant van<br />
Nederland. ‘Als je kijkt naar productieaantallen dan<br />
klopt dat’, zegt Michiel, ‘maar op wereldschaal zijn<br />
we maar een kleintje. Bij windenergie denken mensen<br />
vaak aan grote windparken, op zee en op land.<br />
Die bouwen wij niet. Wij houden ons bezig met<br />
decentrale opwekking. Dat is opwekking van energie<br />
daar waar je het gebruikt. Dus bijvoorbeeld bij de<br />
fabriek, bij de boer en bij afgelegen gemeenschappen.’<br />
VIER VOETBALVELDEN<br />
‘Nederland is echt een windland’, gaat Michiel verder.<br />
In ons land is windenergie dan ook goedkoper<br />
dan veel andere vormen van duurzame energie.<br />
Bovendien is de ruimte in Nederland beperkt.<br />
Onze windturbine biedt ongeveer evenveel energie<br />
als vier voetbalvelden aan zonnepanelen. Een bedrijf<br />
dat een behoorlijke hoeveelheid energie gebruikt,<br />
kan dat dan ook niet opwekken met zonnepanelen.<br />
Daarvoor ontbreekt gewoon de ruimte. Je kunt het<br />
dak wel vol leggen met zonnecellen, maar dan wek<br />
je nog maar een klein deel op van de energie die je<br />
18 | BELEEF VATHORST 2018
ONDERNEMEND VATHORST<br />
Michiel Fornier<br />
INTERNATIONAAL<br />
SUCCES<br />
nodig hebt. Op die plekken kunnen onze windmolens<br />
dus uitkomst bieden.’<br />
MICROGRIDS<br />
In Alaska is aan ruimte geen gebrek maar daar zijn<br />
de windturbines van EWT om een andere reden van<br />
waarde. ‘Afgelegen gemeenschappen in Alaska halen<br />
hun energie uit grote dieselgeneratoren’, vertelt<br />
Michiel. ‘Dat is niet alleen heel vies, het is ook<br />
heel duur. Als je daar een windturbine tussen zet,<br />
kun je dan ook flink besparen op energiekosten en<br />
tegelijkertijd vergroenen. We noemen dat microgrids:<br />
een windturbine die samenwerkt met een dieselgenerator<br />
en eventueel ook met zonnepanelen.<br />
Als de wind gaat liggen, schakelt de dieselgenerator<br />
tijdig weer in zodat je nooit zonder stroom komt.’<br />
Een ideale combinatie natuurlijk, zolang het opslaan<br />
van windenergie nog niet binnen handbereik is.<br />
‘Dat komt er wel aan’, zegt Michiel, ‘maar het is<br />
relatief nieuw en die techniek is nog in ontwikkeling.<br />
LOGISTIEKE UITDAGING<br />
De projecten van EWT in Alaska zijn heel bijzonder,<br />
vertelt Michiel. ‘Voor de winter worden de onderdelen<br />
per schip geleverd. Vervolgens ligt het de<br />
hele winter op de kant, want in die periode kan daar<br />
niets getransporteerd, laat staan gebouwd worden.<br />
En als het begint te dooien, is er een beperkte<br />
periode waarin we kunnen bouwen. Qua timing en<br />
vooral ook logistiek is dat echt een uitdaging. Het<br />
is bijvoorbeeld al een hele toer om de grote kranen<br />
die voor de bouw nodig zijn daarheen te krijgen.’<br />
G<br />
EWT is wereldwijd actief. Vanuit het<br />
hoofdkantoor in <strong>Vathorst</strong> wordt alles<br />
bestuurd, letterlijk en figuurlijk.<br />
Het bestuurscentrum is in <strong>Vathorst</strong><br />
en vanuit de controlroom in het pand<br />
aan de Lindeboomseweg worden ook<br />
al die turbines, overal ter wereld,<br />
gemonitord en aangestuurd. Op dit<br />
moment heeft EWT windmolens draaien<br />
in: Nederland, Duitsland, Engeland,<br />
Wales, Schotland, Noord-Ierland,<br />
Zweden, Denemarken, Italië, Turkije en<br />
Noord-Amerika (waaronder Alaska).<br />
2018 BELEEF VATHORST | 19
ONDERNEMEND VATHORST<br />
In Griekenland staat EWT weer voor heel andere<br />
opgaven. ‘Eind vorig jaar hebben we daar een tender<br />
gewonnen. We gaan in totaal 22 turbines bouwen<br />
op verschillende Griekse eilanden. Daar zullen we<br />
beach landings moeten maken. Die eilanden hebben<br />
niet allemaal een grote haven waar het materiaal kan<br />
worden ontladen. Dat moet dus via het strand.’<br />
BUURTMOLEN<br />
Met een windmolen van EWT kunnen, afhankelijk<br />
van de grootte, zo’n 500 tot 700 huishoudens van<br />
stroom worden voorzien. Dat moet in Nederland<br />
toch ook perspectief bieden. ‘Juist met een kleinere<br />
windturbine zoals wij die maken, kun je in Nederland<br />
heel nuttige dingen doen’, zegt Michiel. ‘Een<br />
mooi voorbeeld is de buurtmolen die we onlangs in<br />
het Friese Herbaijum hebben geplaatst. Vaak zie je<br />
dat bewoners protesteren. Omdat ze een windmolen<br />
niet mooi vinden, omdat het geluid maakt,<br />
maar bovenal omdat het hen zelf niets oplevert.<br />
Met die buurtmolen hebben we het omgedraaid.<br />
De bewoners zijn mede-eigenaar en krijgen<br />
daarom korting op hun energiebelasting.<br />
Maar liefst 13 cent op iedere kWh, à circa 20 cent.<br />
Daarnaast betalen bewoners 6 cent contributie<br />
zodat ze van te voren niet hoeven te investeren.<br />
Zo kun je, met een zorgvuldige inpassing, ook in de<br />
bebouwde omgeving een windturbine neerzetten<br />
die echt wat doet voor de lokale samenleving.’<br />
Dat bewoners er zelf profijt van hebben is dus<br />
belangrijk, want uit angst voor overlast hebben veel<br />
mensen hun twijfels bij een windmolen in de buurt.<br />
‘Natuurlijk, windturbines maken geluid’, zegt<br />
Michiel. ‘Maar er zijn genoeg plekken waar veel<br />
meer geluid is, bijvoorbeeld langs een snelweg.<br />
En er zijn plekken waar geluid minder bezwaarlijk<br />
is, bijvoorbeeld op een industrieterrein.<br />
Ook kun je maatregelen nemen om geluidsoverlast<br />
te voorkomen. Midden op de dag is het minder<br />
een probleem dan ’s nachts. Je kunt dan ’s nachts<br />
de turbine terugregelen. Hetzelfde geldt voor de<br />
slagschaduw: je kunt de turbine zo inregelen dat het<br />
zogenaamde stroboscoopeffect zich niet voordoet.’<br />
En het gevaar voor vogels en vleermuizen is heel<br />
FEITEN EN CIJFERS<br />
DW61 (NIEUWSTE TURBINEMODEL EWT)<br />
beperkt, weet Michiel. ‘Uit onderzoek blijkt dat<br />
een gemiddelde huiskat gevaarlijker is voor vogels<br />
dan een windmolen. Bovendien weten we dat<br />
vleermuizen vooral in de schemering uitvliegen.<br />
Als je de molen dan tijdelijk stil zet, is het gevaar<br />
meteen geweken.’<br />
In <strong>Vathorst</strong> heeft EWT nog geen windturbines staan.<br />
‘We zijn wel in gesprek met de gemeente Amersfoort’,<br />
zegt Michiel lachend. En een goede locatie heeft hij<br />
al. ‘Naast ons kantoor, tussen de stort van Smink<br />
en de A1, zou heel goed een molen kunnen staan.<br />
Groene energie voor bewoners of bedrijven, zonder<br />
dat iemand er last van heeft.’ H<br />
Rotordiameter (doorsnede wieken)<br />
61 meter<br />
Naafhoogte (hoogte toren)<br />
46 en 69 meter<br />
Rotorsnelheid (normaal vermogen; 900 kW & 1 MW) 24 toeren per minuut<br />
Inschakelwindsnelheid (begint te draaien bij)<br />
11 km per uur (2 Bft, zwakke wind)<br />
Uitschakelwindsnelheid (stopt met draaien bij) 90 km per uur (10 Bft, zware storm)<br />
Overlevingswindsnelheid (bestendig tot) 189 km per uur (orkaanklasse 3)<br />
20 | BELEEF VATHORST 2018
TEKST TEKST MARJOLEIN HOOGEVEEN | FOTOGRAFIE HENK GROENEWOUD<br />
de dag van Daphne Bartels<br />
DE DAG VAN<br />
Bent u ook nieuwsgierig naar hoe de dagen van andere<br />
mensen er uitzien? Wij wel! Daarom belichten we in<br />
deze rubriek een dag uit het leven van iemand die woont<br />
en/of werkt in <strong>Vathorst</strong>.<br />
Deze keer liepen we een dagje mee met Daphne<br />
Bartels (50). Zij runt sinds 2012 samen met haar<br />
man Alex Manuputty (48) Bij Daphne in de Kas.<br />
Zij werkt voornamelijk met streekproducten,<br />
gaat voor echte smaak en voor duurzaam<br />
ondernemen. In De Kas, fraai gelegen in het<br />
BRONpark, komt dit allemaal samen.<br />
7.15<br />
De wekker gaat en Daphne,<br />
zoon Reqlex (10) en Alex staan<br />
op om te ontbijten. Alex gaat 3x per week<br />
sporten en Daphne fietst met haar zoon mee<br />
naar de obs Atlantis. De school ligt in het park,<br />
dus dat is lekker praktisch. Daphne gaat door<br />
naar De Kas, controleert het park, zet de mise<br />
en place klaar en verzorgt de bloemen en<br />
planten die binnen staan. Ze checkt wat er in<br />
huis is, wat er besteld moet worden en wat er<br />
binnen moet komen aan bestellingen.<br />
8.00<br />
De groenteboer is altijd de<br />
eerste. Hij heeft de sleutel van<br />
De Kas en zet zijn verse groenten van het seizoen<br />
in de koeling. IJshoeve Ruitenbeek uit Leusden<br />
brengt de biologische zuivelproducten. ‘We<br />
gebruiken bijvoorbeeld de volle boerenmelk,<br />
omdat die super veel smaakt geeft, ook aan onze<br />
cappuccino’s. Zuster Evie uit <strong>Vathorst</strong> breng<br />
de verse hangop op de fiets. Het vlees van<br />
Dubbeldoel koeien wordt gebracht door Zagt uit<br />
Amsterdam. Deze koeien geven eerst zo’n 7 jaar<br />
melk en daarna wordt het vlees gebruikt. Dat<br />
heerlijke, smaakvolle vlees gebruik ik voor onze<br />
Phillyburger, een populair item op de kaart!’<br />
10.00<br />
Niekander, een Wajong-jongere,<br />
komt als 1e binnen. Hij verzorgt<br />
het onderhoud aan het park; bosmaaien, onkruid<br />
schoffelen, troep opruimen, vegen, prullenbakken<br />
legen. Hij komt vier dagen per week een halve dag<br />
Daphne helpen bij de buitenklussen. Volgend jaar<br />
gaat hij een opleiding volgen als horeca-assistent.<br />
10.30<br />
Kok Gino komt om 10.30 uur<br />
binnen en hij start met het voorbereiden<br />
van de lunch; sla wassen, paprika’s en<br />
pompoenen uit de moestuin halen en schoonmaken,<br />
koolsla maken met daarin geslingerde<br />
honing uit Nijkerk wat de eigen smaak geeft. En<br />
alles wat er verder alvast kan gebeuren om goed<br />
voorbereid de lunchtijd in te gaan. De bediening<br />
start de werkdag om 11:00 uur en om 11:30 gaat<br />
De Kas open.<br />
11:30 - 14:30<br />
Lunchtijd; meestal lekker druk<br />
met gerechten klaarmaken,<br />
bediening en ervoor zorgen dat de gasten een<br />
goede tijd hebben. ‘Rond 14.00 uur neemt de<br />
drukte wat af en ga ik Reqlex uit school halen.<br />
Dan overleg ik met de juf over de moestuin die<br />
we samen met de kinderen uit groep 7 onderhouden.<br />
Nu moet er een plantplan gemaakt<br />
worden voor het komende seizoen.’<br />
16.30<br />
Met personeel eten, 17:00 uur<br />
komen de gasten binnen, jonge<br />
gezinnen in <strong>Vathorst</strong> eten vroeg. ‘Het diner loopt<br />
door tot 19:00 uur en meestal zijn rond 20.00<br />
uur de laatste gasten ook echt naar huis. Daarna<br />
opruimen, drankje doen met elkaar en op de fiets<br />
naar huis!’<br />
22.30<br />
‘Tussendoor doe ik de administratie,<br />
werk ik facebook en<br />
instagram bij. Bekijk ik de online reserveringen,<br />
de facturatie, maken we huiswerk met Reqlex.<br />
Gelukkig werken we als koppel goed samen en<br />
kunnen we het werk verdelen. Als zoonlief in<br />
bed ligt ga ik nog een beetje TV kijken, Netflixen,<br />
mail checken en om 22:30 gaat het licht uit. De<br />
volgende dag weer hard werken!’<br />
2018 BELEEF VATHORST | 21
TEKST KARIN POLDERVAART |<br />
FOTOGRAFIE RINY GIELTJES<br />
In actie voor een schone wijk<br />
Ontelbaar veel blikjes, plastic verpakkingen en zelfs een winkelwagentje.<br />
Dat was de opbrengst van een ochtend afval verzamelen<br />
op 15 september jl. Niet alleen bewoners uit <strong>Vathorst</strong> namen de<br />
prikstok en vuilniszak ter hand: de opruimactie was onderdeel<br />
van WorldCleanUpDay, een initiatief waarbij miljoenen mensen<br />
in meer dan 160 landen tegelijkertijd aan de slag gingen om hun<br />
eigen leefomgeving schoner te maken.<br />
Centraal punt van de opruimactie in<br />
<strong>Vathorst</strong> was het Kaipark. Adith van Vuuren,<br />
intermediair bij Matchpoint en een van de<br />
organisatoren: ‘In het park kon je spelenderwijs<br />
leren over het afvalprobleem. Hoe lang duurt het<br />
voordat een bananenschil of kauwgom vergaat?<br />
Ook ontdekten bezoekers dat plastic nooit vergaat en<br />
voor eeuwig in zee blijft drijven.’ Enthousiastelingen<br />
die wilden helpen opruimen, konden er prikstokken<br />
en vuilniszakken ophalen. Ook had de organisatie een<br />
kunstenaar uitgenodigd die samen met de bezoekers<br />
creaties maakte van afval. Er reed een bakfiets door<br />
de wijk om buurtbewoners voor te lichten. En wie van<br />
water houdt, kon met een bootje van Sloepverhuur<br />
<strong>Vathorst</strong> of een sup van LakesideSUP het water op om<br />
ook daar het zwerfaval te verzamelen. ‘In <strong>Vathorst</strong><br />
gebeurt veel op en rond het water van De Laak,<br />
dus dat kon wel een schoonmaakbeurt gebruiken’,<br />
aldus Adith.<br />
SAMEN MET PARTNERS UIT DE WIJK<br />
De actie werd in korte tijd op touw gezet. ‘Vlak voor<br />
de zomer vroeg de gemeente Amersfoort of we de<br />
opruimactie wilden organiseren met JCI Eemland en<br />
22 | BELEEF VATHORST 2018
IN BEELD<br />
Rotary Amersfoort Young Ambition,’ vertelt Adith.<br />
‘We wilden zoveel mogelijk partijen bij de actie uit<br />
de wijk betrekken. Via bewoners kwamen we in<br />
contact met Bianca Varga van Wearenottrash (zie<br />
kader). Zij heeft ook afval opgeruimd in een deel van<br />
de wijk. SIGHT Landscaping heeft prikkers geleverd<br />
en al het afval na afloop afgevoerd.<br />
De opbrengst: een schonere wijk, schonere grachten<br />
en enthousiaste buurtbewoners. ‘De sfeer was goed<br />
en iedereen was positief over de actie. We startten<br />
’s ochtend met een klein clubje, maar veel kinderen<br />
en volwassenen die voorbij kwamen, werden nieuwsgierig<br />
en wilden meehelpen. Zo liepen er uiteindelijk<br />
flink wat mensen door de wijk om afval te verzamelen.<br />
Bootjes en de sups voeren ook af en aan. Zo hebben<br />
we heel veel zwerfafval opgehaald.’<br />
Kinderen zagen het afval verzamelen als een spelletje<br />
of maakten er een wedstrijdje van. ‘Ze konden het<br />
afval in een speciale vuilnisbak gooien en daarmee<br />
punten verdienen. Het mag best wat speels zijn en met<br />
een beetje humor. Dat maakt opruimen nog leuker.’<br />
BEWUST VAN AFVAL<br />
Een schonere wijk in één dag is een mooi resultaat,<br />
maar CleanUpDay is ook bedoeld om mensen<br />
bewust te maken van wat afval met je omgeving<br />
doet. En hoe eenvoudig je zelf een steentje bij kunt<br />
dragen: ‘Je schrikt ervan als je ziet wat mensen<br />
weggooien, vooral plastic. Met kleine acties kun je<br />
zoveel doen. Door af en toe afval op te rapen, maar<br />
ook door je bewust te zijn van het afval dat je zelf<br />
produceert. Het plastic zakje voor groenten en fruit<br />
dat in de supermarkt hangt, gebruik je een kwartier.<br />
Daarna gooi je het weg. Maar plastic vergaat niet:<br />
het komt terecht in het water, dieren eten het op<br />
en worden er ziek van. Uiteindelijk komt het weer in<br />
ons eten terecht.’<br />
VOLGEND JAAR WEER<br />
Als het aan de organisatoren ligt, doen <strong>Vathorst</strong><br />
en de rest van Amersfoort volgend jaar weer mee<br />
met WorldCleanUpDay, op 21 september 2019.<br />
‘Mensen vonden het een goed initiatief. Volgend<br />
jaar willen we eerder beginnen en meer partijen<br />
betrekken: ook bedrijven uit <strong>Vathorst</strong>, winkeliers<br />
van het winkelcentrum en scholen. Zodat zoveel<br />
mogelijk mensen zich bewust worden wat ze zelf<br />
kunnen doen om de hoeveelheid afval te beperken.<br />
Het was een uitdaging om alles in korte tijd te<br />
organiseren, maar als je ziet wat we bereikt hebben,<br />
geeft dat echt een kick.’ H<br />
LILIAN<br />
10 jaar | voer met drie vriendinnen en haar vader in<br />
een bootje door de grachten in De Laak<br />
‘Ik zwem in de zomer weleens in de Laak, dus ik<br />
vind het belangrijk dat het water schoon is. Met een<br />
schepnet hebben we veel troep uit het water gevist.<br />
We vonden gekke dingen zoals een strandbal,<br />
een babybordje en een winkelwagentje. Raar dat<br />
mensen dat allemaal weggooien. Ik wil dat ze<br />
daarmee stoppen. Anders hebben wij vieze sloten<br />
als we groot zijn. Volgend jaar doe ik weer mee,<br />
maar dan op een SUP. Dat lijkt me heel leuk.’<br />
WEARENOTTRASH<br />
Bianca Varga (34) is oprichtster van WeAreNot-<br />
Trash, een laagdrempelige beweging die mensen<br />
inspireert en beweegt naar een schonere<br />
leefomgeving. Tijdens WorldCleanUpDay033<br />
verzamelde ze afval tussen station <strong>Vathorst</strong>, via<br />
het winkelcentrum en de Laakboulevard richting<br />
het Kaipark. ‘Ongelooflijk hoeveel afval er is<br />
gevonden. Ik begon bij het station. Bij de Jumbo<br />
aangekomen had ik al een vuilniszak vol. Ik<br />
moest afval laten liggen. Blikjes, plastic, ik vond<br />
zelfs een weggegooide thermosfles. Het gaf me<br />
een dubbel gevoel: ik was blij dat ik zoveel op<br />
kon ruimen, maar het confronteerde me ook met<br />
de harde werkelijkheid. Mensen gooien zoveel<br />
weg, volgende week is het waarschijnlijk weer<br />
vies. We hebben nog een lange weg te gaan.’<br />
Met WeAreNotTrash brengt Bianca mensen<br />
in beweging om beter voor hun leefomgeving<br />
te zorgen. ‘Ik wil mensen inspireren om<br />
gezamenlijk hun omgeving schoon te houden en<br />
daar verantwoordelijkheid voor te nemen.<br />
Daarnaast organiseer ik kleine educatieve<br />
projecten waarbij ik iedereen wil motiveren<br />
om afval niet op straat te gooien. Door<br />
minder afval te produceren, meer te recyclen<br />
en te hergebruiken en geen water en elektriciteit<br />
te verspillen, belasten we het milieu minder.<br />
Ik organiseer kleine gezamenlijke schoonmaakacties,<br />
maak korte en grappige video’s met een<br />
serieuze boodschap en ik interview inspirerende<br />
mensen over hoe zij hun steentje bijdragen. Ook<br />
deel ik tips en ervaringen uit mijn eigen leven<br />
via Facebook en Instagram.’ In december, vlak<br />
voor de kerstdagen, organiseert Bianca een<br />
evenement waarmee ze gebruikt textiel inzamelt.<br />
Samen met vrijwilligers maakt ze hier tasjes van<br />
waar je groenten en fruit uit de supermarkt in<br />
kunt bewaren, ter vervanging van de plastic<br />
tasjes uit de winkel. De tasjes deelt ze gratis<br />
uit aan het winkelend publiek.<br />
Meer weten of meedoen aan een van haar<br />
activiteiten? Kijk op wearenottrash.org en volg<br />
Bianca via Facebook en Instagram.<br />
2018 BELEEF VATHORST | 23
TEKST PAULA KLEISEN | FOTOGRAFIE ELLEN KOLFF | AI’S HEIJMANS<br />
DUURZAAM EN INNOVATIEF:<br />
XS wonen in Waterdorp<br />
In Waterdorp vind je straks een aantal specials, zoals<br />
de kerk, de school en de boerderij. Ook de fabriek<br />
is zo’n special. Om deze special vorm te geven<br />
ontwikkelde Heijmans de XS, kleine woningen met de<br />
uitstraling van een ouderwetse fabriek. De woningen<br />
krijgen een zaagtanddak (sheddak) en diepliggende<br />
ramen, wat zorgt voor een industriële uitstraling. Het<br />
plan bestaat uit een rijtje van zeven fabriekshuizen en<br />
een blokje van drie huismeesterwoningen.<br />
INNOVATIEF EN EFFICIËNT<br />
‘Paal 17 is een innovatief nieuwbouwplan. Allereerst is<br />
de plattegrond van de woning vernieuwend. Met een<br />
breedte van 3,60 meter zijn de huizen letterlijk extra<br />
smal. De diepte is wel vergelijkbaar met de maat van<br />
gangbare woningen. De kleinste woning heeft een<br />
oppervlakte van 85 m 2 verdeeld over drie woonlagen.<br />
Groot genoeg voor de jonge doelgroep die we voor<br />
ogen hebben.’<br />
Op één van de mooiste plekken van deelplan Waterdorp verrijzen<br />
straks de Heijmans XS-woningen. Klein, maar zeer efficiënt<br />
ingedeeld. Innovatief, duurzaam en speciaal voor een jonge<br />
doelgroep. Het zijn stoere huizen die samen een ‘oude fabriek’<br />
vormen. Dat zie je terug in de architectuur en inrichting van het<br />
plan. Ontwikkelaar Joost Ruiterkamp van Heijmans doet uit de<br />
doeken wat er zo bijzonder is aan deze woningen, die samen de<br />
fabrieksspecial Paal 17 vormen.<br />
‘Het was echt een uitdaging om de XS klein maar<br />
efficiënt in te delen en bovendien te voldoen aan de<br />
eisen van het bouwbesluit. Er is bijvoorbeeld een regel<br />
die bepaalt wat de maximale afstand mag zijn van<br />
de voordeur tot de meterkast. Daarmee hebben we<br />
rekening gehouden, toen we de hal met de meterkast<br />
in het midden van de woning plaatsten. Bij het bepalen<br />
van de grootte van de ramen voldoen we aan de daglichteis.<br />
Zo komt er voldoende daglicht binnen, maar<br />
warmt het huis niet teveel op. Door allerlei slimme<br />
oplossingen is het gelukt een super efficiënte indeling<br />
te maken. Alles is er en het past precies’, aldus Joost.<br />
24 | BELEEF VATHORST 2018
IN ONTWIKKELING<br />
JOOST RUITERKAMP<br />
29 jaar | werkt sinds 2015 bij Heijmans. Eerst als<br />
management trainee en sinds 2017 als ontwikkelaar |<br />
Studeerde Bouwkunde in Delft | Woont in Utrecht.<br />
ROCK ZERO®<br />
De XS wordt gebouwd met een innovatief materiaal,<br />
Rock Zero, geproduceerd door Rockwool. Het is<br />
hoog isolerend en onbrandbaar constructiemateriaal<br />
gemaakt van steenwol, een natuurlijk product. Een<br />
groot voordeel is dat dit materiaal damp-open is. ‘Dat<br />
betekent dat de gevel als het ware ademt en vocht<br />
naar buiten kan. Daardoor blijft de warmte in de<br />
woning, maar houd je toch een gezond binnenklimaat.<br />
We zeggen wel eens voor de grap dat je deze<br />
woningen kunt verwarmen met een paar gloeilampen.<br />
De woningen worden verwarmd met luchtverwarming.<br />
Dat is heel directe, prettige warmte, die<br />
door een luchtverwarmingsinstallatie op elektriciteit<br />
wordt opgewekt.’<br />
DUURZAAM<br />
Nieuwbouwhuizen zijn per definitie duurzaam, omdat<br />
ze het milieu minder belasten en minder CO ²<br />
uitstoten.<br />
‘Op dit moment is nog niet precies berekend hoe<br />
duurzaam de XS-woningen precies worden, maar er<br />
is op allerlei manieren rekening gehouden met<br />
duurzaamheid. De isolatiewaarde speelt daarbij een<br />
grote rol. Hoe minder warmte verloren gaat, hoe<br />
minder je hoeft toe te voegen. Door het gebruik van<br />
Rock Zero® zal de XS op dit punt zeker hoog scoren.<br />
Bovendien is het een gasloze woning en liggen er<br />
DE HEIJMANS XS<br />
• Fabrieksspecial met stoere uitstraling<br />
• Een rijtje van 7 fabriekshuizen en<br />
3 huismeesterwoningen<br />
• Vormen samen deelplan Paal 17<br />
in Waterdorp<br />
• 4 woningtypen met eigen berging<br />
en parkeerplaats<br />
• Gezamenlijk buitenterrein<br />
• Kleinste woning 85 m 2<br />
• Breedte woning 3,60 meter<br />
• Gebouwd met Rock Zero®<br />
• Verkoop start waarschijnlijk begin 2019<br />
zonnepanelen op het dak. Duurzaamheid is overigens<br />
niet ons enige uitgangpunt. Bij Heijmans focussen we<br />
altijd op een gezonde leefomgeving. Dit moet dan ook<br />
vooral een woning worden waarin je lekker kunt leven.’<br />
DELEN EN SAMEN DOEN<br />
‘Eén van de wensen voor Waterdorp was een project<br />
met een mandelig terrein, oftewel een gezamenlijk<br />
buitenterrein, dat door de eigenaren als collectief<br />
beheerd wordt. Jonge mensen staan hier vaak voor<br />
open. Delen en samen dingen doen past bij hen.<br />
Daarbij wordt in <strong>Vathorst</strong> weinig voor starters<br />
gebouwd. Die doelgroep willen wij met dit plan<br />
bedienen. De XS is het antwoord op de vraag naar<br />
koopwoningen voor mensen met een beperkt<br />
budget. Tegenwoordig is het voor starters op de<br />
woningmarkt behoorlijk moeilijk om een betaalbare<br />
woning te vinden.’<br />
TOEKOMST<br />
‘Op het moment van schrijven is nog niet precies<br />
bekend wanneer de XS in verkoop gaat. Er is nog<br />
veel werk te verzetten. We hopen dat we begin 2019<br />
klaar zijn om dit plan in de markt te zetten. En als het<br />
aanslaat, willen we in de toekomst graag ook grotere<br />
woningen op deze manier gaan bouwen. Die uitdaging<br />
zouden we bij Heijmans graag aangaan.’ H<br />
2018 BELEEF VATHORST | 25
TEKST PAUL VOOGSGERD (PV) | FOTOGRAFIE PV EN HANNY VAN EERDEN<br />
KLIMAATOPLOSSINGEN IN COMBINATIE MET RUIMTEGEBRUIK:<br />
Weg weten met water<br />
De zomer van 2018 was er opnieuw één van veel<br />
weerrecords. De langdurige warmte en de daarmee<br />
gepaard gaande grote droogte wekten alom verbazing,<br />
maar ook zorgen bij iedereen die maar een beetje<br />
afhankelijk is van een stabiel klimaat. Van gelijkmatigheid<br />
is nauwelijks sprake meer. De extreme droogte in de<br />
zomer kan zo maar worden afgewisseld met flinke<br />
stortregens. Nieuwe omstandigheden waarop we ons<br />
terdege moeten voorbereiden.<br />
Weet u het nog? Half oktober haalden<br />
we ook in <strong>Vathorst</strong> de 25 graden, omdat<br />
uitlopers van orkanen in Portugal en<br />
Spanje een hoge drukgebied voor ons aan de goede<br />
kant hielden. ‘Gelukkig ontwikkelen we steeds<br />
meer kennis over klimaatsverandering’, zegt Martijn<br />
Steenstra, adviseur water en ruimtelijke ordening<br />
bij ingenieursadviesbureau Sweco. ‘Zo zien we<br />
welke veranderingen er op ons afkomen. Meestal<br />
veranderingen die we niet meer kunnen afwenden.<br />
We proberen de gevolgen ervan te verkleinen.<br />
Dat bepaalt ons inzicht over welke maatregelen<br />
nodig zijn en vooral ook de omvang daarvan.’<br />
Jutterseiland in De Bron waar hemelwater wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater via de blauwe slinger.<br />
26 | BELEEF VATHORST 2018
DOSSIER<br />
Exact voorspelbaar zijn de veranderingen niet, maar<br />
Martijn is wel duidelijk: ‘Een bui die in 2050 gaat<br />
vallen, kan zo maar eens 25 procent zwaarder zijn<br />
dan buien die nu vallen. Hoeveel het precies zal<br />
zijn is altijd de vraag, maar hoe dan ook geven de<br />
voorspellingen aan dat het heviger wordt en dat<br />
er een aardige opgave op ons afkomt. Voor veel<br />
gemeenten doe ik stresstesten om te kijken waar<br />
ze op dit gebied tegen problemen kunnen aanlopen.<br />
Tegelijkertijd zoeken we naar oplossingen om die<br />
problemen het hoofd te bieden.’<br />
‘Sweco signaleert dus niet alleen maar biedt ook<br />
oplossingen’, zegt Robert van Eerden, senior projectmanager<br />
civiele techniek. ‘Precies die combinatie<br />
heb je nu aan tafel. Martijn onderzoekt wat er op<br />
ons afkomt en werkt aan beleid. Op basis daarvan<br />
proberen wij als civiele techneuten daar oplossingen<br />
voor te vinden.’<br />
WATER ABSORBEREN<br />
Een goed voorbeeld is de P&R tussen turnhal<br />
GymXL en Station <strong>Vathorst</strong> in Laak3 met 150<br />
parkeerplaatsen. Robert legt uit: ‘We zien dat buien<br />
heviger worden, dat er in korte tijd soms heel veel<br />
water kan vallen. We moeten er dus voor zorgen dat<br />
het water weg kan. Daarom hebben we daar een<br />
klimaatbestendige parkeerplaats ontwikkeld, met<br />
waterpasserende stenen. Een parkeerplaats die<br />
water kan absorberen én bergen.’ En dat is gelukt<br />
door er voor te zorgen dat het water snel langs de<br />
stenen naar beneden kan. ‘Het lijkt eenvoudiger dan<br />
het is’, zegt Robert. ‘Voegen hebben de neiging om<br />
vuil op te vangen, waardoor ze verstopt raken en er<br />
mos kan gaan groeien. Met een viltje, dat het water<br />
verticaal doorlaat, voorkomen we dat. Natuurlijk<br />
vraagt dat ook iets van het beheer. Een parkeerplaats<br />
als deze moet vaker worden geveegd om te voorkomen<br />
dat vuil zich ophoopt.’<br />
PIEKBUIEN<br />
Het lijkt kinderlijk simpel, maar dat rechthoekje<br />
‘drainvoegnaaldvilt’ maakt dus een wereld van<br />
verschil. De kunst is het op zijn plek te houden.<br />
Gelukkig is ook daarvoor een oplossing gevonden,<br />
in samenwerking met de leveranciers van vilt en<br />
stenen. ‘Er is een inkeping in de steen gemaakt,<br />
waardoor het viltje tussen de stenen op zijn plaats<br />
blijft’, legt Robert uit. ‘Daarna wordt de voeg tussen<br />
de stenen opgevuld met split, fijngemalen grind.<br />
Het water kan daar heel makkelijk doorheen naar<br />
de ondergrond.’ En dat is waar het om gaat, weet<br />
Martijn. ‘Bij piekbuien valt er soms wel 50 tot 60<br />
millimeter in een uur. Dit systeem kan dat aan.<br />
We hebben het getest: met een gierwagen hebben<br />
we in korte tijd heel veel water over het terrein<br />
gesproeid en het was zo weg.’<br />
HOLLE RUIMTE<br />
Een mooi succes, maar de ingenieurs van Sweco<br />
zoeken verder, of letterlijk: dieper. ‘Kan het water<br />
onder de steen ook weg? Dat is natuurlijk de volgende<br />
stap’, zegt Robert. ‘Als daar een dichte fundatielaag<br />
ligt, dan lukt het nog niet. Er is dus een berging<br />
G<br />
Martijn Steenstra (l) en Robert van Eerden<br />
‘We blijven<br />
zoeken naar<br />
klimaatoplossingen die<br />
we goed kunnen<br />
combineren met<br />
ruimtegebruik’<br />
2018 BELEEF VATHORST | 27
DOSSIER<br />
SWECO NEDERLAND<br />
Namens OBV verzorgt Sweco de engineering<br />
bij het bouw-en woonrijp maken in <strong>Vathorst</strong>.<br />
Het ingenieursbureau vervult daarbij ook<br />
advieswerkzaamheden. Sweco ontwerpt en<br />
ontwikkelt de samenlevingen en steden van<br />
de toekomst: duurzame gebouwen, efficiënte<br />
infrastructuur en toegang tot elektriciteit en<br />
schoon water. Met 15.000 medewerkers is<br />
Sweco Europa’s grootste ingenieursadvies- en<br />
architectenbureau. Sweco Nederland B.V. is<br />
sinds 2016 de voortzetting van het toen al<br />
honderdjarige advies- en ingenieursbureau<br />
Grontmij Nederland B.V., dat op 1 oktober<br />
2015 werd overgenomen door Sweco.<br />
Robert laat het viltje zien waar het om draait.<br />
nodig en die hebben we gevonden in de fundatie.<br />
In grof graniet, een harde fundatie met holle ruimte,<br />
zo’n 30 tot 35 procent. Dat betekent dat 30 cm puin<br />
goed is voor zeker 10 cm berging. Als het mogelijk is,<br />
zakt het water daarna de grond in. En waar dat niet<br />
kan –bijvoorbeeld in een kleigebied– plaatsen we<br />
een drainagesysteem met een overstort op<br />
open water.’<br />
HEMELWATER OPVANGEN<br />
Zo ontstaat dus een toekomstbestendig systeem.<br />
Zolang het kan, wordt hemelwater in het gebied<br />
opgevangen. Als het kan terugzakken naar het<br />
grondwater, is dat beter en draagt het bij aan de<br />
grondwaterspiegel. ‘Maar als de hoeveelheid water<br />
te groot is, kan het zo nodig worden afgevoerd<br />
naar open water. De investering in fundatiemateriaal<br />
is serieus hoger’, weet Robert. ‘Maar aan de<br />
andere kant heb je op deze plekken maar een<br />
beperkt drainage-afvoerstelsel nodig, veel<br />
beperkter dan een gangbaar rioolstelsel. Daar<br />
bespaar je dus weer.’<br />
TOEGEVOEGDE WAARDE<br />
‘Het is steeds zoeken naar wat past op welke<br />
plek’, zegt Martijn. ‘Oppervlaktewater of een wadi<br />
kosten ruimte. En vierkante meters zijn meestal heel<br />
duur. We blijven dus zoeken naar klimaatoplossingen<br />
die we goed kunnen combineren met ruimtegebruik.<br />
Een plek die tijdelijk water bergt bij extreme<br />
neerslag kan bijvoorbeeld ook een speelplek zijn.<br />
Natuurlijk mogen klimaatmaatregelen geld kosten,<br />
maar nog mooier is het als ze ook toegevoegde<br />
waarde hebben.’<br />
Na afloop van het interview rijden we voor een foto<br />
naar het Prespameer in De Bron. Naar een steiger,<br />
waar hemelwater als vanzelf naar het oppervlaktewater<br />
stroomt. Onderweg laten Robert en Martijn<br />
even eenvoudige als slimme oplossingen zien die het<br />
hemelwater snel de juiste weg doet vinden. Verlaagde<br />
stoepranden, kleine inkepingen, goed gebruik van<br />
hoog en laag. De natuur doet hier zijn werk en daar<br />
maken we graag gebruik van! H<br />
28 | BELEEF VATHORST 2018
TEKST PAULA KLEISEN | FOTOGRAFIE HENK GROENEWOUD<br />
DE TUIN<br />
Een hele zomer eten<br />
uit je eigen moestuin<br />
Om haar kinderen te laten zien dat bloemkolen niet in de supermarkt gemaakt<br />
worden, begon Judith van Duivenboden jaren geleden met een kleine moestuin.<br />
Aanvankelijk bewerkte ze een stukje grond bij Tuinpark Laakzijde. Sinds<br />
anderhalf jaar woont zij met haar gezin in een huis met eigen moestuin van<br />
een kleine 100 m² in Hooglanderveen. Het werken in de tuin brengt niet alleen<br />
ontspanning, maar draagt ook bij aan Judiths wens om een zo klein mogelijke<br />
ecologische voetafdruk achter te laten.<br />
G<br />
2018 BELEEF VATHORST | 29
Ik ‘ heb het moestuinieren niet van huis uit meegekregen,’<br />
vertelt Judith. ‘Wij woonden vroeger op<br />
een bovenwoning met alleen een balkon. Op een<br />
gegeven moment leek het me leuk om mijn eigen<br />
eten te verbouwen. En toen we kinderen kregen,<br />
wilde ik ze meegeven dat bloemkool niet in de<br />
supermarkt wordt gemaakt. Dat je een zaadje in de<br />
grond stopt en dat daar een plantje uitgroeit. Zo is<br />
het eigenlijk begonnen.’<br />
NERGENS OVER NADENKEN<br />
‘Mensen in mijn omgeving vroegen zich regelmatig<br />
af of het onderhouden van een moestuin wel te<br />
combineren was met mijn drukke agenda. Weet je<br />
wel hoeveel werk dat is? kreeg ik dan te horen. Het<br />
klopt wel, ik ben heel druk en vind veel dingen leuk.<br />
Maar als ik na een dag werken thuis kom, vind ik<br />
niks lekkerder dan ’s avonds nog even met mijn<br />
handen in de aarde wroeten. Dan hoef ik even<br />
nergens over na te denken. Het is voor mij echt<br />
ontspanning,’ aldus Judith.<br />
Natuurlijk is er met een moestuin altijd werk aan de<br />
winkel, maar volgens Judith is het goed te behappen.<br />
‘Gelukkig hadden de vorige bewoners ook een moestuin<br />
op deze plek. Daarom is het goede grond met<br />
relatief weinig onkruid. Het is belangrijk de grond<br />
goed om te spitten, te bemesten en onkruid vrij te<br />
houden. Veel meer dan zon en water heb je dan niet<br />
nodig. Ik heb gemerkt dat je in weinig tijd veel voor<br />
elkaar kunt krijgen.’<br />
PAN BOVEN HET VUUR<br />
‘De moestuin is echt mijn domein. Ik vind het heerlijk<br />
dat er een hek omheen staat, zodat ik me er af<br />
en toe terug kan trekken,’ bekent Judith. ‘Als de kinderen<br />
me roepen en er komt geen reactie, dan kijken<br />
ze als eerste in de moestuin. Maar ze mogen me wel<br />
storen, hoor. De jongste helpt ook wel eens mee. Hij<br />
vindt vooral de kippen en konijnen fantastisch. En<br />
beide jongens zijn dol op vuurtje stoken. Dat doen<br />
we op onze vuurplaats. Soms hangen we dan een<br />
pan boven het vuur en koken we buiten’<br />
KELDER VOL POTJES<br />
Het werken in de moestuin werpt letterlijk zijn<br />
vruchten af. ‘De hele zomer eten we niets anders<br />
dan eigen groenten. Dit jaar hadden we sla, kool,<br />
meiraap, rabarber, aardappels, snijbiet, palmkool,<br />
prei, wortels, bieten en boontjes. Echt van alles.<br />
De oogst uit de kas was ook enorm. Tomaten,<br />
komkommers en pepertjes en we hebben natuurlijk<br />
eigen eitjes. Door die lange zomer bleef de moestuin<br />
lang productief. Gelukkig lusten de kinderen bijna<br />
alles en ben ik zelf een echte groente-eter. En wat<br />
over is maak ik zoveel mogelijk in, de kelder staat vol<br />
met potjes momenteel.’<br />
30 | BELEEF VATHORST 2018
DE TUIN<br />
‘Wij weten waar ons eten<br />
vandaan komt en onze eigen<br />
groenten zijn biologisch’<br />
DUURZAAMHEID<br />
Duurzaamheid is een belangrijke drijfveer voor Judith.<br />
‘Het is mooi als je je eigen eten kunt verbouwen.<br />
Ik koop nooit fruit in de winkel dat uit een ver land<br />
komt. Wij weten waar ons eten vandaan komt en<br />
onze eigen groenten zijn biologisch. Ik gebruik geen<br />
giftige middelen, maar pluk gewoon de rupsen uit<br />
de kool. Luizen bestrijd ik met spiritus verdund met<br />
water. Ook op andere gebieden proberen we zo<br />
energiezuinig mogelijk te leven. Ons huis verwarmen<br />
we zoveel mogelijk met de houtkachel, er liggen<br />
zonnepanelen op het dak, we koken elektrisch en<br />
rijden in een elektrische auto. De verwarming in de<br />
slaapkamers boven staan nooit aan. Omdat dit geen<br />
nieuwbouwwoning is, kan dat in de winter best koud<br />
zijn. Maar met een paar ouderwetse wollen dekens<br />
op de donzen dekbedden is het prima te doen. En<br />
we kopen zelden nieuwe spullen. We zijn erg van het<br />
hergebruiken. Het is hier lang leve Marktplaats!’<br />
GOEDE EN SLECHTE BUREN<br />
De kennis over het moestuinieren heeft Judith<br />
gaandeweg opgedaan. ‘Ik lees graag in boeken en<br />
op internet. Daarnaast krijg ik tips van onze voormalige<br />
buurvrouw, die voor onze tuin zorgt als we op<br />
vakantie zijn. Verder vind ik Landleven een leuk blad.<br />
Daar staat precies in wat je iedere maand moet doen<br />
in de moestuin. En door schade en schande word je<br />
wijs. Zo heb ik bijvoorbeeld geleerd dat je de zonnebloemen<br />
niet op het dak van het kippenhok moet<br />
laten drogen. Die waren dus allemaal door de vogels<br />
opgegeten. Ik let ook op de ‘goede buren en slechte<br />
buren’. Oftewel wat kan naast elkaar staan en wat<br />
niet. Tegenwoordig maak ik altijd een tuinplan van<br />
tevoren. Dan zorg ik bijvoorbeeld dat de aardappels<br />
niet twee jaar op dezelfde plek staan, welke bloemen<br />
en kruiden ik waar neerzet en bij welk weer welke<br />
groenten geplant of gezaaid moeten worden.’<br />
TIPS<br />
Desgevraagd geeft Judith graag nog enkele tips voor<br />
mensen die overwegen een moestuin te nemen:<br />
‘Gewoon beginnen. Dat kan heel klein zijn. Een bak<br />
van een vierkante meter is al leuk. Zo ben ik ook<br />
begonnen. Je kunt een hoekje van je tuin gebruiken<br />
en beginnen met groenten die weinig zorg nodig<br />
hebben, zoals sla en bietjes. Je kunt lekkere kruiden<br />
in potten zetten. En aardappels raad ik zeker aan.<br />
Daar hoef je bijna niet naar om te kijken. Echt, je<br />
kunt met weinig middelen al heel veel bereiken.<br />
Dat is zo bevredigend!’ H<br />
JUDITH VAN DUIVENBODEN<br />
37 jaar | is pedagoge/seksuologe. Ze woont met<br />
haar man Patrick (41, teammanager servicecentre)<br />
en hun zonen Jelte (11) en Tim (9) sinds anderhalf<br />
jaar in Hooglanderveen.<br />
2018 BELEEF VATHORST | 31
TEKST XX | FOTOGRAFIE XX<br />
COLOFON<br />
BELEEF VATHORST<br />
December 2018<br />
©<strong>Beleef</strong> <strong>Vathorst</strong> is een magazine<br />
over wonen in <strong>Vathorst</strong> dat drie keer<br />
per jaar verschijnt in de maanden april,<br />
augustus en december.<br />
Hoofdredactie<br />
Marjolein Hoogeveen<br />
Giel van der Vlies<br />
Redactie<br />
Paul Voogsgerd, Paula Kleisen, Leonie<br />
Mulder en Karin Poldervaart.<br />
Fotografie<br />
Ellen Kolff, Henk Groenewoud<br />
en Paul Voogsgerd.<br />
Coverfoto<br />
Coverfoto: De Laak | Arjen van<br />
der Broek. Achterkant cover:<br />
groenten uit de moestuin van<br />
Judith | Henk Groenewoud.<br />
Concept & Vormgeving<br />
Trichis<br />
Wilt u meewerken<br />
aan ons magazine?<br />
Heel graag!<br />
Laat het dan weten aan<br />
m.hoogeveen@vathorst.com<br />
Aanmelden voor onze<br />
nieuwsbrief kan via de website<br />
www.vathorst.nl. U ontvangt dan<br />
regelmatig informatie over het laatste<br />
nieuws, evenementen en<br />
verkoopbijeenkomsten in<br />
<strong>Vathorst</strong>. Op deze website is ook het<br />
woningaanbod te vinden. Informatie<br />
over vrije kavellocaties:<br />
www.vrijekavelsvathorst.nl.<br />
i-Centrum <strong>Vathorst</strong><br />
Veenslagen 2<br />
3825 RV Amersfoort<br />
033-451 10 12<br />
i-centrum@vathorst.com