CDJA Interruptie 2 2018

Opinie
Het CD(J)A: brede
volkspartij of confessionele
getuigenispartij?
Tekst Robert Klaassen Beeld Dirk Hol
OPINIE
—
28
In 1981 fuseerden de jongerenorganisaties van
de voormalige Katholieke Volkspartij (KVP), de
Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en de Christelijk-Historische
Unie (CHU) en vormden het CDJA.
Sinds dat moment is het nooit meer rustig
geworden in onze geliefde vereniging. Waar de
klassieke bloedgroepenstrijd tussen katholieken,
gereformeerden en hervormden formeel gezien
al snel verdween (alhoewel deze op informele
wijze en na een drankje of twee nog regelmatig
wordt voortgezet) kwamen andere politieke
conflicten al snel om het hoekje kijken. Het
meest fundamentele en meest gevoelige van
deze conflicten is geworteld in de eerste letter
van de afkorting van onze partij: de C. Telkens
weer komt de discussie over de C terug,
vaak zonder uiteindelijke overeenstemming.
We agree to disagree. Hoe moeten we hier
anno 2018 mee omgaan?
Niet de letter of het streepje
Zoals uit de vorige editie van Interruptie bleek
kunnen verschillende visies over de C klaarblijkelijk
gewoon naast elkaar bestaan. De één
doet een pleidooi voor het loslaten van die vermaledijde
letter (ingezonden brieven, pagina 7),
terwijl deze verderop door een ander vanuit
historisch perspectief wordt verdedigd (‘Het
fresco van Sienna’, pagina 24-25). Dit wringt
natuurlijk. Nog een voorbeeld: soms herken je
aanhangers van een bepaald idee over de C
aan de manier waarop zij het woord ‘christendemocratisch’
spellen. Aanhangers van de C
als uiting van een expliciet christelijk CD(J)A
schrijven dit woord vaak als ‘christen-democratisch.’
Volgens mij moet de discussie rondom de
C echter niet gaan over het al dan niet weglaten
van een letter of een streepje. Veel meer zou
deze moeten gaan over wat die C nou
eigenlijk betekent.
Mijn stelling is dat de C niet los kan worden
gezien van de overige letters in de afkorting
CD(J)A. Wie precies wil weten hoe de verbinding
van de letters in de afkorting geïnterpreteerd
kan worden kan het drieluik over de letters C,
D en A nalezen in de afgelopen drie edities van
Interruptie. Samengevat: de fundamentele
verbinding tussen deze letters geeft uiting aan
de kern van de christendemocratische ideologie:
vanuit ideeën vanuit het christendom en de
democratische filosofische traditie wordt een
oproep (appèl) gedaan om naar de principes
van deze ideeën politiek te bedrijven. Volgens
mij hebben de meeste lezers geen fundamentele
problemen met deze interpretatie. Toch vermoed
ik dat sommigen hun wenkbrauwen zullen
fronsen bij het woord ‘christendom.’ Om hen
tegemoet te kunnen komen is een korte
terugblik nodig op de belangrijkste bron
van de christendemocratie.
Het christendom als inspiratie
voor de christendemocratie
In de statuten van het CDJA staat dat het
CDJA de Bijbel als richtsnoer voor het politiek
handelen aanvaardt. De Bijbel, in het bijzonder
het Evangelie, is de belangrijkste inspiratiebron
voor de christendemocratie. In de kern roept
het Evangelie haar lezers op om God lief te
hebben met heel hun hart, ziel en verstand en
hun naasten lief te hebben als zichzelf. Je kunt
er niet omheen draaien: de inspiratiebron voor
de christendemocratie ligt in deze tekst. Groen
van Prinsterer, De Savornin Lohman, Kuyper en
andere christendemocratische giganten raadpleegden
niet de Joodse Kabbala, de Koran of
de wijsheden van Boeddha in het formuleren
van hun ideologie. Dat wil echter niet zeggen
dat de christendemocratie exclusief voor christenen
bedoeld is of dat andere religies geen
waarden delen met het christendom. Ook nietof
andersgelovigen zijn welkom om mee te
bouwen aan de ideologie en deze handen en
voeten te geven in de politiek. Je kunt volgens
mij echter niet zeggen dat de christendemocratie
ontdaan moet worden van haar christelijke
inspiratiebron. Daarmee haal je de hele filosofie
onderuit. Zonder wortels kan een plant immers
niet groeien.
Tegelijkertijd zijn er toch mensen die pleiten
voor het loslaten van de C vanwege de ‘afschrikwekkende’
werking die deze letter zou kunnen
hebben op potentiële leden die niet- of andersgelovig
zijn. De laatste tijd hoor ik dit argument