CDJA Interruptie 2 2018

“Opvallend is dat Orbán vlak
na zijn herverkiezing in april
zijn focus van niet-liberalisme
lijkt te verleggen naar
het christendom.”
CDA GEDACHTEGOED
—
12
een kwart van de stemmen ten opzichte van
2010, maar verloor hij maar 1 procent van zijn
zetels in het parlement. In 2013 werd de macht
van het Constitutionele Hof sterk beperkt, door
een aantal regeringsbeslissingen te onttrekken
aan rechterlijke toetsing. Een andere belangrijke
maatregel is de Universiteitswet die het Hongaarse
parlement vorig jaar heeft aangenomen,
waarmee het de door filantroop George Soros
opgerichte Central European University (CEU)
moeilijk wordt gemaakt om voort te bestaan in
Hongarije. In mei 2018 werd dan ook bekend dat
in ieder geval de Soros-stichting van Boedapest
naar Berlijn zal verhuizen.
Zowel in Den Haag als in Brussel bleef het de
afgelopen acht jaar onder christendemocraten
opvallend stil wat betreft de genoemde maatregelen
die Orbán invoerde. Na Orbáns verkiezingsoverwinning
in april dit jaar liet Manfred
Weber, voorzitter van de EVP-fractie, zich wel
uit over de koers van Orbán: ‘Viktor Orbán moet
de rode lijnen van de EVP en de Europese waarden
respecteren. Als hij dat doet, kan hij in het
spel blijven. Anders zal hij worden uitgesloten
van de EVP’. Echter maakt Weber niet duidelijk
wat de betreffende waarden inhouden. In een
recent artikel in het NRC is te lezen dat Esther
de Lange niet wil reageren op de positie van de
Fidesz-partij binnen de EVP-fractie. Zij verwijst
naar Den Haag, naar Buma, die het volgende
aangeeft: ‘Oost-Europa heeft een andere
manier van kijken dan wij. Als wij een opvatting
hebben, staat daar een opvatting tegenover.
We moeten in gesprek blijven, vind ik. Binnen
de EVP wordt geluisterd naar elkaar. Ook door
Orbán.’ Zoals Luuk van Middelaar schrijft in zijn
NRC-column “Viktor Orbán, een gekozen autocraat,”
is dit opvallend ruimdenkend van Buma.
Immers, zou die andere manier van kijken niet
ook relevant kunnen zijn bij de schuldenlast in
Griekenland? Hoe dan ook, Buma benadrukt
dus de andere manier van kijken in Oost-Europa.
Echter, Orbán zaagt aan de poten van de rechtsstaat,
beperkt de persvrijheid en herschreef
de kieswetten. Hij beschadigt de democratie.
Kunnen deze maatregelen daadwerkelijk
gerechtvaardigd worden vanuit een andere
manier van kijken? Opvallend is dat de Hongarijerapporteur
van het Europees Parlement
aangeeft dat de situatie in Hongarije minstens
zo slecht is als die in Polen, waartegen de
Commissie een Artikel 7-procedure is gestart.
De EVP-fractie is wel opvallend kritisch over
de situatie in Polen, waar de PiS, een niet-christendemocratische
partij, democratie en rechtsstaat
uitholt. Opnieuw komt hier dus het meten
met twee maten naar voren.
Positief is dan ook de resolutie die aangenomen
is op het CDA-congres, na het schrijven van dit
stuk. Hieruit blijkt dat het CDA constateert dat
er fundamentele waarden geschonden worden
in Hongarije. Het CDA wil hierover in dialoog
gaan, waarbij de dialoog niet vrijblijvend zal
zijn omdat de EVP-statuten de mogelijkheid
geven om een partijlid op non-actief te zetten
of te schorsen. Uit de resolutie blijkt ook dat
vanuit het CDA actief zal worden bijgedragen
aan de rode lijnen waaraan EVP-partijen zich
zullen moeten houden.
Zowel het CDA als de EVP leken met twee maten
te meten als het ging om de aftakeling van de
Hongaarse democratie door Orbán. Het is dan
ook goed dat het CDA hier verandering in brengt
door het aannemen van bovengenoemde
resolutie. Het is hoopgevend dat zij het belang
van fundamentele waarden benadrukken, en
ik hoop van harte dat de EVP-fractie hen
hierin zal volgen.