Overwegingen bij uitbestedingsstrategieën - Psibouw

itbesteden Bewuster uitbesteden Bewuster u
ster uitbesteden Bewuster uitbesteden Bew
teden Bewuster uitbesteden Bewuster uitbe
Overwegingen bij uitbestedingsstrategieën

Bewuster uitbesteden Overwegingen bij uitbestedingsstrategieën
Uitbestedingsvormen zijn er in soorten en maten. Welke manier is de
beste voor een project? Uit onderzoek blijkt dat er behoefte is aan een
afwegingsmethode, die inzicht biedt in de vele mogelijkheden. En die
vervolgens ook inzicht biedt in de manier van aanbesteden, waarbij
‘prijs’ niet het enige criterium is, maar ook ‘waarde’. PSIBouw springt
in op deze vraag met de ontwikkeling van een leidraad voor uit- en
aanbesteden.
Het kernteam van het
onderzoek bestond uit
ir. C.J.A. van Iersel (DHV,
waar hij betrokken is bij
diverse geïntegreerde
uitbestedingstrajecten
in de bouwsector),
ir. R. Peters (RWS) en
ir. J.J.A. Mieris (Strukton).
Datum gereedkomen
project: 25 november
2005.
2
“De overheid is momenteel volop bezig haar
kerntaken te herdefiniëren”, zegt Corné van Iersel,
projectleider van het project ‘Overwegingen bij
uitbestedingsstrategieën’. “Hierdoor zijn geïntegreerde
uitbestedingsstrategieën, zoals Design and
Construct of Design, Build, Finance and Maintain
steeds meer in opkomst. Maar hoe bepaal je wat
de beste uitbestedingsvorm is? Het onderzoek concludeert
dat het zinvol is een afweging te maken
bij elk project: gaan we dit geïntegreerd uitbesteden
of is het passender om ontwerp, bouw, beheer
en onderhoud gescheiden uit te besteden?”
Focus op korte termijn bij uitbesteding
Uit het onderzoek blijkt ook dat deze besluitvorming
niet zo eenvoudig is. Er zijn nogal wat
publieke opdrachtgevers die geen uniforme afwegingsmethode
hebben, waardoor een helder uitbestedingsbeleid
ontbreekt. Uitbestedingen worden
meestal op zichzelf staand en onafhankelijk van
elkaar beschouwd. Dit komt ook doordat bevoegdheden
voor uitbesteding vaak sterk gedecentraliseerd
zijn bij publieke opdrachtgevers. “Dikwijls
hebben allerlei niveaus binnen een organisatie de
mogelijkheid om uit te besteden, waardoor onderlinge
afstemming moeizaam is”, legt Van Iersel
uit. “En nog altijd blijkt de prijs leidend te zijn: de
voordeligste bieder krijgt de opdracht. Deze focus
op efficiëntie op de korte termijn zorgt ervoor dat
er weinig aandacht is voor de verhouding tussen
prijs en waarde. Ook het life cycle denken is nog
weinig aanwezig. Deze prijsgestuurde filosofie staat
lijnrecht tegenover het karakter van geïntegreerde
aanbestedingen. Die bieden vooral voordeel op
de langere termijn, door meerdere fases van een
project in ogenschouw te nemen.”
Leidraad uit- en aanbesteden
Om aan de behoefte aan afwegingsmethode en
manieren van aanbesteden tegemoet te komen,
ontwikkelt PSIBouw een leidraad voor uit- en aanbesteden.
Annelies Crama - van Osnabrugge, clustercoördinator
bij PSIBouw: ‘We zijn bezig met een
integraal afwegingskader voor uitbestedingen: dat
wil zeggen, een algemeen geaccepteerd denkkader
voor uitbesteden waarin criteria voor de keus van
een bepaalde samenwerkingsvorm aan de orde
komen. De leidraad krijgt de functie van handleiding,
die opdrachtgevers door het hele traject van
uit- en aanbesteden kan gidsen.” Opdrachtgevers
kunnen hier een eigen uitwerking aan geven door
inbreng van specifieke organisatiekenmerken en de
karakteristieken van het project zelf. De bedoeling
is om hen bewust te maken van de alternatieven
tot uitbesteding. Niet dat zij altijd voor innovatief
moeten kiezen, want er zijn projecten waar
uitbesteding op basis van een bestek passender is.
Het gaat erom dat de keuze voor een contractvorm
gemaakt kan worden vanuit een totaalbeeld van
de eigen organisatie, de marktsituatie, de inhoud
van het project en de uitbestedingsmogelijkheden.
“Tevens komt het hele aanbestedingstraject aan
de orde”, aldus Crama. “Hierin worden vragen
belicht als: Welke contractvorm past bij de gekozen
uitbestedingsvorm? Wat is een goede wijze om
partijen te selecteren en aanbiedingen op waarde

te beoordelen? Hoe kunnen we rekening houden
met de levensduur van bouwwerken? Daarnaast
zal de leidraad ook een vaste werkwijze bevatten
voor de omgang met unsollicited proposals en met
past performance. Beide onderwerpen worden
momenteel ontwikkeld door PSIBouw. Ook worden
er een aantal best practices genoemd, die als
voorbeeld kunnen dienen, en komt er een checklist
contracteren in de leidraad te staan: een hulpmiddel
bij het controleren van alle vereiste stappen bij
een contractafsluiting.”
Inbedding
De leidraad kan de uitbestedingspraktijk bij publieke
opdrachtgevers naar een hoger plan tillen. Van
Iersel: “Het is duidelijk dat op dit moment vooral
de grote rijksopdrachtgevers werken met uitbestedingsstrategieën.
Deze trend is minder goed te zien
bij andere overheden, zoals provincies, gemeenten
en waterschappen.” Uiteraard is het van belang
dat ook deze niveaus er meer mee gaan werken.
Bij de leidraad werkt PSIBouw samen met onder
anderen VROM, Bouwend Nederland en PIANOo
(het kenniscentrum voor aanbestedingen). Crama:
“PIANOo gaat zich namelijk helemaal richten op
het elektronisch aanbesteden via Tenderned. De
leidraad zal hier ook op aansluiten. Dit zorgt voor
een goede inbedding in de alledaagse praktijk.”
Wie, wat, waarom PSIBouw
Meer weten?
Voor meer informatie
over het rapport:
een samenvatting en
het gehele rapport zijn
te vinden op
www.psibouw.nl,
onder Publicaties.
PSIBouw is een netwerk van vernieuwers in de
Nederlandse bouwsector. Bouwbedrijven, toe-
leveranciers, opdrachtgevers, kennisorganisaties
en gebruikers werken in dit netwerk samen.
Ze vernieuwen inkoopstrategieën, bouwconcepten,
rolverdeling en samenwerkingsprocessen. Ideeën,
kennis en ervaringen komen in PSIBouw samen
met het doel deze voor de hele sector beschikbaar
te stellen.
Naast onderzoeksdoelstellingen voor de langere
termijn, wil PSIBouw op korte termijn concrete
resultaten bereiken die voor de hele bouwsector
en opdrachtgevers beschikbaar en toepasbaar zijn.
Doelstellingen PSIBouw
PSIBouw werkt aan een structurele en blijvende
transformatie van de Nederlandse bouwsector.
Die transformatie moet uiteindelijk leiden tot:
• maatschappelijke meerwaarde
• meerwaarde voor de klant
• duurzaam rendement bouwsector
• verbeterde kennisinfrastructuur
3

Bewuster uitbesteden Overwegingen bij uitbestedingsstrategieën
06|06|1000
Büchnerweg 1
2803 GR Gouda
Postbus 420
2800 AK Gouda
T 0182 540 670
F 0182 540 671
www.psibouw.nl