08.04.2018 Views

Bijenplanten_web

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

composietenfamilie 505<br />

Klein hoefblad (Tussilago farfara)<br />

Het geslacht Tussilago behoort tot de Composietenfamilie<br />

(Asteraceae) en telt maar één soort: Klein hoefblad.<br />

Pionier en vroege bloeier<br />

Klein hoefblad is in ons land een algemeen voorkomende<br />

pionier op vochtige, voedselrijke, meestal kalkrijke gronden.<br />

Hij bloeit al vroeg in het voorjaar. De bloemknoppen vormen<br />

zich in september en ontwikkelen zich verder in de winter.<br />

Tegen de bloei in februari groeien de stelen van de hoofdjes<br />

snel uit.<br />

Bijenpurperen lintbloemen<br />

De bladeren zijn gesteeld, breed hartvormig en hebben een<br />

donkerrode rand. Aan de onderzijde bevindt zich een ijle<br />

beharing, die als een spinnen<strong>web</strong> over het bladoppervlak is<br />

gespannen. De bloemen staan in een hoofdje, met ongeveer<br />

300 gele lintbloemen langs de rand en 30 tot 40 gele buisbloemen<br />

in het centrum. De lintbloemen zijn functioneel<br />

vrouwelijk: ze hebben alleen een stamper. Voor de bijen<br />

contrasteren ze met de buisbloemen doordat ze ook ultraviolet<br />

reflecteren. Geel gemengd met ultraviolet is voor de honingbijen<br />

bijenpurper. De buisbloemen zijn functioneel mannelijk.<br />

Ze hebben wel een stijl, die met zijn beharing het stuifmeel<br />

uit de helmhokken veegt, maar stempels, nodig voor het<br />

ontvangen van stuifmeel, ontbreken.<br />

De stuifmeelklompjes hebben dezelfde heldergele kleur als<br />

de lintbloemen. Alleen de buisbloemen hebben nectariën.<br />

Ze bevinden zich aan de basis van de stijl. Doordat de bloembuis<br />

kort is, is de nectar makkelijk voor de bijen bereikbaar.<br />

Klein hoefblad is protogyn: de stampers van de vrouwelijke<br />

lintbloemen zijn eerder rijp dan de meeldraden van de mannelijke<br />

buisbloemen. Daardoor wordt kruisbestuiving bevorderd.<br />

Windverspreiding<br />

Als een bloemhoofdje is uitgebloeid, kromt de bloeistengel<br />

zich, om zich weer op te richten wanneer het zaad rijp is.<br />

De zaden zijn voorzien van zaadpluis en worden door de wind<br />

verspreid. Ze zijn maar enkele maanden kiemkrachtig. Nadat<br />

het zaad in april of mei is verspreid, ontstaan hieruit nieuwe<br />

planten, die in de maanden daarna bladeren, wortelstokken<br />

en de bloemknoppen voor het volgende voorjaar vormen.<br />

Nieuwe planten ontwikkelen zich ook al tijdens de bloei uit<br />

bestaande wortelstokken. Door deze wijze van voortplanten<br />

kan Klein hoefblad een lastig onkruid zijn. Direct na de bloei,<br />

nog tijdens het rijpen van het zaad, sterft de bloeispruit af.<br />

plaat 240. Klein hoefblad<br />

A bloeistengels met hoofdjes; B blad; C buisbloem in knop; D buisbloem;<br />

E rudimentaire stempel(s) van buisbloem; F opengeslagen<br />

meeldradenkokertje; G stuifmeelkorrel (tricolporaat), polair aanzicht;<br />

H randbloem; I stempels van randbloem; K vruchthoofdje.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!