Bijenplanten_web

composietenfamilie 449
Gele kamille (Anthemis tinctoria)
De Gele kamille behoort tot het geslacht Schubkamille
(Anthemis) van de Composietenfamilie (Asteraceae).
Dit geslacht telt ongeveer 100 soorten, waarvan de meeste
voorkomen in het Middellandse-Zeegebied, Voor-Azië en
Centraal-Azië. In ons land komen drie soorten voor. Het zijn
echte cultuurvolgers en van de Gele kamille wordt wel
aangenomen dat de verspreiding het gevolg is van de aanleg
van wegen en spoorwegen. Na de aanleg van een weg zijn
de bermen kaal en worden deze vaak ingezaaid met een
bloemenmengsel. De Gele kamille leent zich goed voor een
dergelijk mengsel is. Van nature is deze soort een pionierplant
die veel licht nodig heeft. Bovendien houdt de soort
van een losse zand- of leembodem, die kalkrijk mag zijn
maar niet te veel humus mag bevatten. Vroeger kwam de
Gele kamille ook voor op oude stadsmuren. Het geslacht
Schubkamille onderscheidt zich van het geslacht Kamille
(Matricaria) door de aanwezigheid van stroschubben tussen
de bloemen op de bodem van het hoofdje; bij Kamille
ontbreken die.
Overblijvend
Gele kamille is een tot 60 centimeter hoge overblijvende plant
met afwisselend staande, dubbel geveerde bladeren. De vertakte
stengels dragen aan het eind elk een bloemhoofdje.
De bloei duurt van juni tot september. Een bloemhoofdje
heeft in het midden tweeslachtige buisbloemen en langs de
rand vrouwelijke lintbloemen. Beide zijn heldergeel en ze
bevatten een kleurstof die wel gebruikt wordt voor het verven
van wol. De naam tinctoria is afgeleid van het Latijnse tingere
(verven). Het omwindsel is schotelvormig. De bodem van het
hoofdje groeit tijdens de bloei kegelvormig uit.
De stroschubben tussen de bloemen zijn lancetvormig.
Ze versmallen zich halverwege sterk en eindigen in een punt.
De meeldraden staan op de bloemkroon; de met elkaar
verbonden helmknoppen bevinden rond de stijl. Als de helmknoppen
aan de binnenzijde opengaan, wordt het stuifmeel
bij het langer worden van de stijl door het kwastvormige uiteinde
van de stempels naar buiten geduwd. Tijdens het puren
van de nectar strijken de bijen met hun onderzijde langs het
naar buiten gekomen stuifmeel, of later langs de stempels.
Het verzamelen van nectar levert voor bijen geen problemen
op omdat de bloemkroon van de buisbloemen maar kort is.
Gele kamille wordt daarom ook door een grote verscheidenheid
aan insecten met een korte tong bezocht. Honingbijen
verzamelen het stuifmeel in roodbruine klompjes. De vrucht
is een op doorsnede vierkantig nootje met een geribbelde
wand; langs de bovenzijde bevindt zich een smalle vliezige
kraag.
Ook voor de tuin
Gele kamille doet het ook goed in tuinen. De grond mag niet
te rijk zijn, omdat anders de planten ijl en slap worden.
Mocht dat toch gebeuren, dan is het toppen van de scheuten
in de voorzomer een oplossing. Hierdoor wordt een bossiger
plant verkregen, maar de bloei laat dan wat langer op zich
wachten. Er zijn veel cultivars bekend, veelal ontstaan uit
kruisingen met andere soorten. De bloemkleur variëert van
wit tot diepgeel. Vermeerdering kan gebeuren door zaad of
vegetatief door scheuren. Bij vegetatieve vermeerdering is men
zeker van dezelfde soort of cultivar.
plaat 212. Gele kamille
A deel van bloeiende plant; B knop van buisbloem met stroschub;
C buisbloem; D stijl en stempels van buisbloem; E lintbloem; F stijl
en stempels van lintbloem; G opengeslagen meeldradenkokertje;
H stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal
aanzicht; I nootje.