Bijenplanten_web

hulstfamilie 391
Hulst (Ilex aquifolium)
De meeste soorten van de Hulstfamilie (Aquifoliaceae)
behoren tot het geslacht Hulst (Ilex). Dit telt ongeveer
400 soorten, die voornamelijk voorkomen in de tropische en
subtropische gebieden. Een klein aantal soorten komt voor
in de gematigde streken van het noordelijk halfrond.
De Hulst is inheems in ons land, waar hij vooral groeit in
loofbossen en houtwallen. De soort wordt vaak aangeplant
in tuinen en plantsoenen.
Boom of struik
Meestal groeit Hulst struikvormig, maar onder gunstige
omstandigheden kan hij tot een boom uitgroeien en 200 tot
300 jaar oud worden. De plant heeft verspreid staande, leerachtige
bladeren met een glanzende bovenzijde. De bladrand
is meestal scherp getand. Hieraan heeft de soort haar naam
te danken: aquifolium is afgeleid van het Latijnse ácus (naald)
en folio (blad). Aan oude planten kunnen zich aan de uiteinden
van de takken ook gaafrandige bladeren ontwikkelen.
De bladeren blijven ongeveer twee jaar aanwezig. Hulst is de
enige groenblijvende loofboom in ons land.
Twee typen bloemen
De Hulst bloeit in mei. Er zijn twee typen bloemen. Beide
zijn tweeslachtig, maar aan een plant komen òf de meeldraden
òf de stamper niet volledig tot ontwikkeling. Hierdoor wordt
in feite hetzelfde effect verkregen als bij tweehuizige planten
zoals wilgen. De bloemen staan in bundels in de bladoksels.
Die met meeldraadbloemen zijn groter dan die met stamperbloemen.
Zowel de kelk- als de kroonbladen zijn onderling
vergroeid. De kroonbladen zijn aan de bovenzijde wit en aan de
onderzijde rood aangelopen. De meeldraden staan tussen de
kroonbladen. In de misvormde helmknoppen van de stamperbloemen
komt geen stuifmeel tot ontwikkeling. Beide bloemtypen
produceren nectar. Deze verzamelt zich in kleine druppeltjes
tussen de stamper en de bases van de kroonbladen.
Steenvrucht
Voor de bestuiving is Hulst sterk aangewezen op het bezoek
van bijen. De nectarafscheiding is niet gering en er is op de
bloemen dan ook vaak veel bijenbezoek waar te nemen.
Na de bestuiving groeit de stamper verder uit en vormt zich
een vlezige besachtige steenvrucht, waarin vier stenen (pitten)
met een zeer harde wand tot ontwikkeling kunnen komen.
De zaden komen pas na één tot anderhalf jaar tot ontkieming.
In het wild groeiende Hulst plant zich hoofdzakelijk voort
door wortelopslag.
Sierplant
Hulst is een zeer variabele plant. Er komen veel cultuurvormen
voor die zeer geschikt zijn als sierplant. Er is veel verscheidenheid
in groeiwijze, bladvorm en -tekening, en in vruchten.
Alle cultivars zijn prima bijenplanten.
plaat 183. Hulst
A tak met getande bladeren en bundels stamperbloemen; B gaafrandig
blad; C meeldraadbloem; D stuifmeelkorrel (tricolpaat):
1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; E stamperbloem; F stamper;
G vruchten; H pit.