Bijenplanten_web

weegbreefamilie 387
Lange ereprijs (Veronica longifolia)
Het geslacht Ereprijs (Veronica) behoort tot de Weegbreefamilie
(Plantaginaceae). Het telt ongeveer 300 soorten, waarvan
een groot deel voorkomt in het gematigde deel van het
noordelijk halfrond. Lange ereprijs (vroeger was het Langbladige
ereprijs) komt in ons land vooral voor in enkele beekdalen,
met name die van de Dommel, Dinkel en Overijsselse
Vecht. De soort mijdt de invloed van de zee en bereikt bij ons
de westelijke grens van haar natuurlijk verspreidingsgebied.
vormige violetblauwe stijl is aan het begin van de bloei nog
kort, maar groeit na verloop van tijd verder uit. Ook de meeldraden
zijn violetblauw gekleurd. Lange ereprijs bloeit volop
in juli, heeft een lange bloeitijd en je ziet er bijna altijd bijen
en andere insecten op die stuifmeel en nectar verzamelen.
Stuifmeel verandert van kleur
Het stuifmeel in de helmhokken is lichtgeel, maar als het door
de bijen in de klompjes is verzameld is het mosgroen. Het is
me bij andere planten ook al eens opgevallen dat het stuifmeel
tijdens het verzamelen door bijen een kleurverandering ondergaat.
Het vermengen van de korrels met nectar of honing uit
de honingmaag zal hiervan vermoedelijk de oorzaak zijn.
Het nectarium ligt op een kussenvormige groene rand onder
het vruchtbeginsel. Het buisvormige deel van de kroon is
maar drie millimeter lang, zodat de nectar makkelijk bereikbaar
is voor honingbijen. Tijdens het puren van de nectar
houden ze zich vast aan de beide meeldraden. Die buigen
daarbij om, waardoor het stuifmeel tegen de onderzijde van de
bij wordt gedrukt. Voor goede zaadvorming is kruisbestuiving
en dus insectenbezoek een vereiste. Bijen leveren daar in hoge
mate een bijdrage aan.
Vermeerdering
Vermeerdering vindt op tweeërlei wijze plaats: vegetatief door
de vorming van vertakking van de wortelstok, en door zaad.
De vrucht is een doosvrucht die met twee kleppen opengaat.
Hij opent alleen aan de bovenzijde, zodat het zaad alleen kan
worden verspreid als de plant heen en weer wordt geschud.
De zaden kiemen al in de herfst.
Violetblauwe bloemen
Lange ereprijs is een vaste plant met stevige taaie rechtopstaande
stengels. De plant kan ruim een meter hoog worden.
Soms vormen zich zijtakken boven aan de hoofdstengel.
De eironde tot lancetvormige bladeren hebben een korte steel
en een onregelmatig gezaagde rand. Ze zijn tegenoverstaand of
staan in kransen van drie tot vier. Stengels en bladeren zijn
kort behaard. De bloemen staan in lange trossen aan de
uiteinden van de stengels en zijtakken. De trossen bloeien van
onder naar boven.
De bloemen zijn tweezijdig symmetrisch en hebben een violetblauwe
tweelippige bloemkroon. Kelk en kroon zijn vierlobbig.
De bovenlip van de kroon bestaat feitelijk uit twee vergroeide
lobben. De meeldraden staan tussen de kroonlobben ingeplant,
maar de groei van de achterste en van de twee voorste
is onderdrukt. De twee overblijvende meeldraden steken
prominent uit de bloem. Aan de basis is de kroon buisvormig.
In de opening van de buis zit een haarkrans, die de vrijgekomen
nectar beschermt tegen klimaatinvloeden en ongewenste
gasten, zoals mieren, die wèl voor de nectar komen maar geen
bijdrage leveren aan de bestuiving.
Het vruchtbeginsel bestaat uit twee vruchtbladen. De draadplaat
181. Lange ereprijs
A bloeiwijze; B blad; C bloem in het begin van de bloei; D bloem
na het vrijkomen van het stuifmeel; E stuifmeelkorrel (tricolporaat):
1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; F deel bloemkelk met
stempel en nectarium; G open vrucht; H zaad.