Bijenplanten_web

lipbloemenfamilie 343
Callicarpa bodonieri var. giraldii
Op grond van moleculair onderzoek wordt Callicarpa,
evenals het geslacht Caryopteris, tegenwoordig tot de Lipbloemenfamilie
(Lamiaceae) gerekend. Vroeger behoorden
beide tot de IJzerhardfamilie (Verbenaceae). Callicarpa telt
ongeveer 140 soorten, die inheems zijn in de subtropische
en tropische gebieden van Amerika, Azië en Australië.
De meeste komen voor in Oost- en Zuidoost-Azië, met
name op de Filipijnen. Van de ongeveer 40 soorten uit het
Amerikaanse areaal komen er maar liefst 30 voor op Cuba.
In cultuur
Verschillende Callicarpa-soorten zijn in cultuur gebracht. Heel
geschikt voor ons klimaat is Callicarpa bodinieri var. giraldii.
Deze variëteit is in het begin van de twintigste eeuw in cultuur
is ontstaan, personen die daarbij betrokken waren zijn in haar
naam verwerkt. De soortnaam verwijst naar E.M. Bodinier,
een Fransman die in de vorige eeuw zich in China naast zijn
werkzaamheden als missionaris intens bezig hield met het
verzamelen van planten, en de variëteitsnaam naar G. Giraldi,
een Italiaanse missionaris die zich aan het eind van de negentiende
eeuw eveneens in China planten verzamelde.
Bloemen in bijschermen
De cultivar giraldii is een dicht vertakte tot ongeveer een
meter hoge struik. De bladeren zijn elliptisch en tegenoverstaand.
Langs de rand zijn ze licht getand. De onderkant is
iets behaard en lichter dan de bovenkant.
De tweeslachtige bloemen verschijnen in juli in bijschermen
in bladoksels aan de uiteinden van de takken. Ze hebben een
komvormige kelk met vier lobben. Kelk en bloemsteel zijn
met sterharen bezet. De roodpaarse kroon bestaat uit een
buisvormig onderste deel en een vierlobbige rand. Afwisselend
met de kroonlobben staan de meeldraden. Ze staan onder aan
op de kroonbuis ingeplant en steken hun helmknoppen ver
buiten de bloemopening. Ook de stamper reikt ver buiten
de bloem.
Het nectarium ligt op het vruchtbeginsel. De vrijgekomen
nectar wordt vastgehouden en beschermd door een dichte
beharing.
Opvallende vruchten
De vruchten van de Callicarpa-struiken vallen in het najaar
erg op door hun violette kleur. Soms dragen de struiken
bijzonder rijk, wat misschien wel een gevolg is van veel bijenbezoek,
want bij kruisbestuiving is de vruchtzetting optimaal.
Aan deze opvallende vruchten heeft het geslacht zijn naam te
danken: Callicarpa is afgeleid van het Griekse callos (mooi) en
carpos (vrucht). In de besachtige steenvrucht komen twee of
drie pitten tot ontwikkeling.
Vermeerdering
De struiken laten zich makkelijk vermeerderen door zowel
zomer- als winterstekken en door het maken van afleggers.
Om goede planten te verkrijgen moeten scheuten en zijscheuten
regelmatig worden getopt. Het verdient aanbeveling
de struiken in het vroege voorjaar terug te snoeien.
plaat 159. Callicarpa bodinieri var. giraldii
A tak met bladeren en bloeiwijzen; B bloemknop; C bloem; D helmknop;
E stuifmeelkorrel (tricolpaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal
aanzicht; F stamper; G vruchten; H pit.