Bijenplanten_web

wilgenfamilie 127
Katwilg (Salix viminalis)
Als de wilgen in bloei staan kunnen de bijenvolken zich goed
gaan ontwikkelen. Aan stuifmeel geen gebrek en de hoeveelheid
nectar liegt er ook niet om. Helaas kunnen maartse
buien roet in het eten gooien, waardoor de oogst voor de
bijen gedeeltelijk of soms helemaal verloren kan gaan.
Boom of struik
De Katwilg behoort tot de Wilgenfamilie (Salicaceae), en wel
tot de griendwilgen, die van oorsprong hun groeiplaats in het
winterbed van grote rivieren hebben. Van tijd tot tijd kan dit
onder water komen te staan.
De wilgen langs de waterkant hebben soms veel te lijden van
het stromende water, met name van drijvende voorwerpen als
ijsschotsen. Als aan de waterkant staande wilgen veel worden
beschadigd krijgen de planten de struikvorm. Bij onbelemmerde
groei kan een boomvorm ontstaan.
Hoger suikergehalte
Wilgen zijn op een enkele soort na tweehuizig: de plant heeft
òf mannelijke òf vrouwelijke bloemen. De bloemen staan in
aarvormige katjes bij elkaar. Wilgenbloemetjes hebben geen
bloemdekbladen. Ze ontstaan in de oksels van schutbladen op
de steel van het katje. De bloemen van de Katwilg verschijnen
vòòr de ontwikkeling van de bladeren.
De mannelijke bloemen hebben twee meeldraden met aan de
voet een napvormig nectarium. De Katwilg onderscheidt zich
van andere wilgensoorten door de lange stijl op een behaard
vruchtbeginsel. De stempels zijn gaffelvormig. Het nectarium
van de vrouwelijke bloemen is lang en reikt soms tot halverwege
het vruchtbeginsel. De suikerconcentratie van de nectar
is hoog en kan een waarde van 53 tot 78% bereiken.
Over het algemeen heeft iedere plantensoort een eigen
constante nectarsamenstelling voor zover het de suikersamenstelling
betreft. Bij sommige wilgensoorten is deze echter
variabel. De nectar van de mannelijke bloemen van de
Boswilg (Salix caprea) bevat meer saccharose dan fructose en
glucose tezamen. De vrouwelijke bloemen van deze Wilg
produceren nectar waarin fructose en glucose overheersen.
Voedselrijk stuifmeel
Het is een mooi gezicht hoe de bijen over de helmknoppen
lopen en de stuifmeelkorrels in heldergele klompjes verzamelen.
Doordat de korrels bedekt zijn met een kleverige substantie
blijven ze gemakkelijk aan de beharing van de bijen hangen.
Het stuifmeel heeft een hoge voedingswaarde door het hoge
gehalte aan stikstof en eiwitten. Het korreloppervlak heeft een
netstructuur. Scherpstellen vlak boven het tectum geeft een
patroon met donkere mazen te zien (zie plaat), en scherpstellen
in het tectum een donker netwerk met lichte mazen.
Vermeerdering
Wilgen staan erom bekend dat ze gemakkelijk te stekken zijn.
Met name griendwilgen laten zich op die manier goed
vermeerderen. Voor de bestuiving moeten Wilgen het van
hommels en vliegen hebben. Honingbijen dragen niet bij aan
de bestuiving omdat ze òf alleen de mannelijke, òf alleen de
vrouwelijke bloemen bezoeken.
Als het zaad rijp is, splijt het vruchtbeginsel van boven naar
beneden open. De zaden zijn van lange haren voorzien, waardoor
ze door de wind en door dieren verspreid kunnen
worden. De kiemkracht van de zaden is echter van korte duur.
Omdat in de zaden het kiemwit ontbreekt, moet de ontwikkeling
van de kiem door fotosynthese plaats vinden. Voor het
ontkiemen hebben de zaden daarom een licht plekje nodig.
plaat 51. Katwilg
A twijg met vrouwelijke katjes; B twijg met mannelijke katjes;
C blad; D bladknop in de winter; E vrouwelijke bloem; F en G mannelijke
bloem met respectievelijk geopende en nog gesloten helmknoppen;
H stuifmeelkorrel (tricolpaat), polair aanzicht; I vruchten;
J vrucht; K geopende vrucht; L zaad met pluis; M zaad.