Bijenplanten_web

vetplantenfamilie 105
Muurpeper (Sedum acre)
Wanneer ergens wordt gespoten tegen onkruid is Muurpeper
één van de eerste soorten die zich opnieuw laat zien.
Het gezegde ‘onkruid vergaat niet’ is zeker van toepassing
op deze bijenplant.
Grote verspreiding
Muurpeper behoort tot het grote geslacht Vetkruid (Sedum)
van de Vetplantenfamilie (Crassulaceae). Dit geslacht telt maar
liefst 500 soorten, die voorkomen in de subtropische en
gematigde zones van het noordelijk halfrond. Van de in ons
land inheemse en verwilderde Sedum-soorten heeft Muurpeper
het grootste verspreidingsgebied. Dat is deels een gevolg
van echte vooruitgang en deels van grondverzet. Bij verstoring
vestigt de soort zich namelijk gemakkelijk op een nieuwe
groeiplaats. Hij gedijt optimaal op een zonnige plaats met een
kalkhoudende zandige bodem. Doordat de plant goed tegen
zout kan is hij vaak tot dicht bij zee te vinden.
Droogtebestendig
Muurpeper is een overblijvende plant die een dichte zode
vormt. De wortels zijn dun. Wortelspruiten liggen deels op,
deels onder de grond, en vormen diverse vertakkingen.
Op verschillende plaatsen vormen zich weer dunne wortels
aan de vertakkingen. Uit de liggende takken vormen zich
korte, niet-bloeiende stengels en lange, rechtopstaande bloeistengels.
Na de bloei sterven deze af.
De korte stengels zijn in de winter groenblijvend en hebben
dicht op elkaar staande dikke vlezige bladeren. Aan de bloeistengels
staan de bladeren meer verspreid. Door die vlezige
bladeren is de plant in staat te overleven op plaatsen waar het
lang droog kan zijn. Om uitdroging te verhinderen, gaan de
huidmondjes van de bladeren overdag dicht. Dat heeft tot
gevolg dat overdag geen kooldioxide door de bladeren kan
worden opgenomen. Toch vindt dan koolstofassimilatie plaats.
De soorten van de Vetplantenfamilie en andere succulenten
hebben in de groene delen in de loop van de dag een wisselende
hoeveelheid organische zuren, speciaal appelzuur. Dit wordt
namelijk in de loop van de nacht aangevuld. Het vormt dan
de opslagplaats voor de kooldioxide die in de nacht via de
geopende huidmondjes door de plant wordt opgenomen.
Overdag komt de kooldioxide in de cellen vrij en kan er bij
sterke bestraling van de zon en warmte de nodige fotosynthese
plaatsvinden.
Nectariën op de stampers
In juni en juli staat de Muurpeper in bloei. De bloemen zijn
vijftallig en staan in een korte bijschermen. De heldergele
kroonbladen staan stervormig bijna horizontaal, goed zichtbaar
voor bezoekende insecten. De meeldraden staan in twee kransen
van vijf. De bloemen zijn proterandrisch. Na het openen van
een bloem buigen eerst de meeldraden van de buitenkrans naar
binnen en openen hun helmhokken. Daarna gaan ze weer naar
buiten en volgen de andere meeldraden. Daarna worden de
stempels rijp. De schuin naar buiten staande stampers zijn aan
de voet met elkaar vergroeid. De nectariën liggen op kleine
schubben op de bases van de stampers.
Op warme dagen wordt Muurpeper druk door honingbijen
bevlogen. Ze verzamelen zowel nectar als stuifmeel.
Het bezoek is haastig: als ze vier of vijf bloemen hebben
bezocht, verzamelen ze al vliegend het stuifmeel in de
klompjes, welke okergeel zijn.
Vermeerdering
De vermeerdering geschiedt door zaad en vegetatief uit de
wortelspruiten, die gemakkelijk wortels ontwikkelen. Bij de
vorming van het zaad gaan de vruchten nog verder uit elkaar
staan, tot bijna horizontaal. Bij vochtig weer gaan ze aan de
bovenzijde over volle lengte open.
plaat 40. Muurpeper
A en B bloeiende plant; C niet-bloeiende zijstengel; D bloem en
bloemknoppen; E stampers met nectarschubben; F stuifmeelkorrel
(tricolporaat), polair aanzicht; G zaden.