Bijenplanten_web
94 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
anjerfamilie 95 Gerande schijnspurrie (Spergularia media) Gerande schijnspurrie behoort tot de Anjerfamilie (Caryophyllaceae). Het geslacht Schijnspurrie (Spergularia) telt ongeveer 40 soorten en heeft een kosmopolitische verspreiding. De meeste soorten zijn zoutplanten (halofyten). De Gerande schijnspurrie komt in ons land algemeen voor op de Waddeneilanden, langs de Friese en Groningse kust en in het Deltagebied. De plant groeit tussen de stenen van dijkglooiingen en op kweldergraslanden. Hij is overblijvend en gedijt zowel op klei als op zand. In het koude seizoen sterven de bovengrondse delen af tot aan de onderste knoop van de plant. Vlezige bladeren De lijnvormige bladeren zijn vlezig en staan kruisgewijs tegenover elkaar. Aan de basis van elk bladpaar staan vliezige, met elkaar vergroeide steunblaadjes. In de oksels van de bladeren vormen zich steriele bladspruiten waaruit een of meer blaadjes ontstaan. De bladstand vertoont veel gelijkenis met die van het nauw verwante geslacht Spurrie (Spergula), vandaar de naam Schijnspurrie. Het uiterlijk van de plant is sterk afhankelijk van de standplaats. Op een open standplaats vormen zich aan de basis van de plant al gauw vertakkingen met liggendopstijgende stengels. In een dichte begroeiing is de plant rechtopstaand en minder vertakt. De bladeren zijn dan langer. De plant kan tegen een stootje want behalve tegen overstromingen tijdens de bloeiperiode is hij ook heel goed bestand tegen bedekking met zand en slib. Als de plant te diep begraven raakt, vormen zich soms wortels aan de stengels. Opeenvolgende bloemen Gerande schijnspurrie bloeit van juni tot in de herfst. De bloeiwijze is een los bijscherm. Elke bloem heeft vijf kelkbladen, vijf kroonbladen, 10 meeldraden in twee kransen van vijf en een vruchtbeginsel met drie stijlen. Bloemsteel en kelkbladen zijn bezet met klierharen. Per bloeiwijze is meestal maar één bloem in bloei. Tijdens de bloei zit er veel beweging in de bloeiwijze: de knoppen zijn teruggeslagen, open bloemen staan rechtop, stelen van rijpende vruchten zijn weer teruggeslagen en die van rijpe vruchten staan weer rechtop. Het scharnierpunt van al die bewegingen ligt bij het begin van de bloemsteel. De meeldraden staan voor de kelk- en kroonbladen. Die voor de kelkbladen zijn groter. Er komen planten voor waarvan de meeldraden voor een deel of alle steriel zijn. Bijenbezoek Bij bezoek door honingbijen buigen de bloemstelen helemaal door. De nectariën liggen op de bases van de meeldraden van de binnenste krans, dus gemakkelijk bereikbaar. Behalve nectar verzamelen de bijen ook stuifmeel. De stuifmeelklompjes zijn lichtbruin. Overleven in een luchtbel Excursieleiders die rondleidingen verzorgen op de Boschplaat op Terschelling zullen steevast laten zien hoe de bloemen van de Gerande schijnspurrie overstromingen doorstaan. Ze laten dan zien dan hoe de kroonbladen om de meeldraden en stampers sluiten als een bloem onder water wordt gehouden. Een luchtbel zorgt er dan voor dat het inwendige van de bloem droog blijft. Boven water gekomen klappen de kroonbladen weer in de oude stand. Of de nectar de watervloed heeft overleefd, is nog de vraag, maar voor de ‘tere delen’ van de bloem van minder belang om te blijven functioneren. Vermeerdering door zaad De vrucht is een doosvrucht, die met drie korte kleppen openspringt. De ronde platte zaden hebben in de meeste gevallen een brede vliezige rand, waardoor ze door de wind kunnen worden verspreid. Gevulde bloemen Op De Grië, aan de oostkant van Terschelling, trof ik tussen het korte gras een plant aan die opviel door de aanwezigheid van veel in bloei staande bloemen. Bij nadere beschouwing bleken het allemaal gevulde bloemen te zijn, die bij het uitblijven van bestuiving lang in bloei blijven, vandaar die grote hoeveelheid bloemen. Een niet veel voorkomend verschijnsel bij de Gerande schijnspurrie. plaat 35. Gerande schijnspurrie A bloeiende plant; B bloem waarvan een deel is verwijderd; C meeldraden; D stuifmeelkorrel (tricolpaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; E stempels; F bloemknoppen, rijpende vruchten en opengesprongen vruchten; G zaad; H gevulde bloemen.
- Page 46 and 47: 44 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 48 and 49: 46 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 50 and 51: 48 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 52 and 53: 50 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 54 and 55: 52 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 56 and 57: 54 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 58 and 59: 56 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 60 and 61: 58 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 62 and 63: 60 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 64 and 65: 62 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 66 and 67: 64 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 68 and 69: 66 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 70 and 71: 68 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 72 and 73: 70 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 74 and 75: 72 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 76 and 77: 74 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 78 and 79: 76 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 80 and 81: 78 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 82 and 83: 80 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 84 and 85: 82 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 86 and 87: 84 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 88 and 89: 86 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 90 and 91: 88 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 92 and 93: 90 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 94 and 95: 92 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 98 and 99: 96 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 100 and 101: 98 bijenplanten: nectar en stuifmee
- Page 102 and 103: 100 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 104 and 105: 102 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 106 and 107: 104 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 108 and 109: 106 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 110 and 111: 108 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 112 and 113: 110 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 114 and 115: 112 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 116 and 117: 114 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 118 and 119: 116 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 120 and 121: 118 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 122 and 123: 120 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 124 and 125: 122 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 126 and 127: 124 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 128 and 129: 126 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 130 and 131: 128 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 132 and 133: 130 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 134 and 135: 132 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 136 and 137: 134 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 138 and 139: 136 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 140 and 141: 138 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 142 and 143: 140 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 144 and 145: 142 bijenplanten: nectar en stuifme
anjerfamilie 95<br />
Gerande schijnspurrie (Spergularia media)<br />
Gerande schijnspurrie behoort tot de Anjerfamilie<br />
(Caryophyllaceae). Het geslacht Schijnspurrie (Spergularia)<br />
telt ongeveer 40 soorten en heeft een kosmopolitische verspreiding.<br />
De meeste soorten zijn zoutplanten (halofyten).<br />
De Gerande schijnspurrie komt in ons land algemeen voor<br />
op de Waddeneilanden, langs de Friese en Groningse kust en<br />
in het Deltagebied. De plant groeit tussen de stenen van dijkglooiingen<br />
en op kweldergraslanden. Hij is overblijvend en<br />
gedijt zowel op klei als op zand. In het koude seizoen sterven<br />
de bovengrondse delen af tot aan de onderste knoop van de<br />
plant.<br />
Vlezige bladeren<br />
De lijnvormige bladeren zijn vlezig en staan kruisgewijs tegenover<br />
elkaar. Aan de basis van elk bladpaar staan vliezige, met<br />
elkaar vergroeide steunblaadjes. In de oksels van de bladeren<br />
vormen zich steriele bladspruiten waaruit een of meer blaadjes<br />
ontstaan. De bladstand vertoont veel gelijkenis met die van<br />
het nauw verwante geslacht Spurrie (Spergula), vandaar de<br />
naam Schijnspurrie. Het uiterlijk van de plant is sterk afhankelijk<br />
van de standplaats. Op een open standplaats vormen zich<br />
aan de basis van de plant al gauw vertakkingen met liggendopstijgende<br />
stengels. In een dichte begroeiing is de plant<br />
rechtopstaand en minder vertakt. De bladeren zijn dan langer.<br />
De plant kan tegen een stootje want behalve tegen overstromingen<br />
tijdens de bloeiperiode is hij ook heel goed<br />
bestand tegen bedekking met zand en slib. Als de plant te diep<br />
begraven raakt, vormen zich soms wortels aan de stengels.<br />
Opeenvolgende bloemen<br />
Gerande schijnspurrie bloeit van juni tot in de herfst.<br />
De bloeiwijze is een los bijscherm. Elke bloem heeft vijf kelkbladen,<br />
vijf kroonbladen, 10 meeldraden in twee kransen van<br />
vijf en een vruchtbeginsel met drie stijlen. Bloemsteel en kelkbladen<br />
zijn bezet met klierharen. Per bloeiwijze is meestal<br />
maar één bloem in bloei. Tijdens de bloei zit er veel beweging<br />
in de bloeiwijze: de knoppen zijn teruggeslagen, open bloemen<br />
staan rechtop, stelen van rijpende vruchten zijn weer teruggeslagen<br />
en die van rijpe vruchten staan weer rechtop.<br />
Het scharnierpunt van al die bewegingen ligt bij het begin<br />
van de bloemsteel. De meeldraden staan voor de kelk- en<br />
kroonbladen. Die voor de kelkbladen zijn groter. Er komen<br />
planten voor waarvan de meeldraden voor een deel of alle<br />
steriel zijn.<br />
Bijenbezoek<br />
Bij bezoek door honingbijen buigen de bloemstelen helemaal<br />
door. De nectariën liggen op de bases van de meeldraden van<br />
de binnenste krans, dus gemakkelijk bereikbaar. Behalve<br />
nectar verzamelen de bijen ook stuifmeel. De stuifmeelklompjes<br />
zijn lichtbruin.<br />
Overleven in een luchtbel<br />
Excursieleiders die rondleidingen verzorgen op de Boschplaat<br />
op Terschelling zullen steevast laten zien hoe de bloemen van<br />
de Gerande schijnspurrie overstromingen doorstaan. Ze laten<br />
dan zien dan hoe de kroonbladen om de meeldraden en<br />
stampers sluiten als een bloem onder water wordt gehouden.<br />
Een luchtbel zorgt er dan voor dat het inwendige van de<br />
bloem droog blijft. Boven water gekomen klappen de kroonbladen<br />
weer in de oude stand. Of de nectar de watervloed<br />
heeft overleefd, is nog de vraag, maar voor de ‘tere delen’ van<br />
de bloem van minder belang om te blijven functioneren.<br />
Vermeerdering door zaad<br />
De vrucht is een doosvrucht, die met drie korte kleppen openspringt.<br />
De ronde platte zaden hebben in de meeste gevallen<br />
een brede vliezige rand, waardoor ze door de wind kunnen<br />
worden verspreid.<br />
Gevulde bloemen<br />
Op De Grië, aan de oostkant van Terschelling, trof ik tussen<br />
het korte gras een plant aan die opviel door de aanwezigheid<br />
van veel in bloei staande bloemen. Bij nadere beschouwing<br />
bleken het allemaal gevulde bloemen te zijn, die bij het uitblijven<br />
van bestuiving lang in bloei blijven, vandaar die grote<br />
hoeveelheid bloemen. Een niet veel voorkomend verschijnsel<br />
bij de Gerande schijnspurrie.<br />
plaat 35. Gerande schijnspurrie<br />
A bloeiende plant; B bloem waarvan een deel is verwijderd;<br />
C meeldraden; D stuifmeelkorrel (tricolpaat): 1 polair aanzicht,<br />
2 equatoriaal aanzicht; E stempels; F bloemknoppen, rijpende<br />
vruchten en opengesprongen vruchten; G zaad; H gevulde bloemen.