Bijenplanten_web
5 Voorwoord Bloemen en bijen, bijen en bloemen. Het is een twee-eenheid, dat weten we allemaal. Bloemen hebben bestuivers nodig, en dat zijn vaak bijen. Bijen zijn volledig afhankelijk van door bloemen geproduceerd voedsel, namelijk nectar en stuifmeel. Toch weten we nog lang niet alles van de relatie tussen bijen en bloemen. Vandaar dat dit prachtige boek van Arjen Neve en Raymond van de Ham zeer welkom is. Het geeft niet alleen een overzicht van belangrijke voedselplanten van bijen, maar getuigt ook van een groot observatievermogen. Duizenden uren heeft Arjen naar bijen gekeken die bloemen bezoeken, waarna het nauwkeurig opgeschreven werd. Het is een genot om te lezen en vanwege de mooie pentekeningen ook om te bekijken. Ondanks dat de auteurs oorspronkelijk vooral drachtplanten van de honingbij op het oog hadden, is de selectie geportretteerde planten zo groot dat er ook vele belangrijke voedselplanten van wilde bijen in het boek staan. Ziet u een bij op een bloem? Grote kans dat die plant in dit boek staat. U kunt dan nalezen wat u net gezien hebt en het nog beter begrijpen ook! Er is de laatste jaren veel te doen over de achteruitgang van de honingbij, de achteruitgang van wilde bijen, en de mogelijke oorzaken ervan. Dat de bijen het moeilijk hebben in ons dichtbevolkte en intensief gebruikte landje is wel zeker. Maar het is net zo zeker dat er niet één enkele oorzaak hiervoor is aan te wijzen; er zijn er meerdere. In een enkel geval heeft de dood van een honingbijenvolk een duidelijke oorzaak, bijvoorbeeld incorrect gebruik van pesticiden of gebrek aan kennis van een onervaren imker. In de meeste gevallen zal er sprake zijn van meerdere factoren die elkaar ook nog beïnvloeden. Net als wij eerder een griepje oplopen als we onder stress staan, niet goed eten of een beetje zwak zijn, zo zal een zwak bijenvolk ook eerder te lijden hebben van een insecticidespuit, een varroamijtinfectie of te eenzijdig voedsel. Die laatste factor, het voedselaanbod, blijkt steeds vaker van groot belang. Elke imker weet dit natuurlijk wel (zonder dracht, geen honing), maar omdat de bijen in het landschap hun voedsel halen is dit voor een imker niet zo eenvoudig op te lossen. Het beheer van ons groen heeft de laatste jaren veelal geleid tot saaie grassteppes in weides en parken, die te vaak gemaaid worden; betegeling van onze tuinen; en het aanplanten van bomen en struiken die handig zijn voor onderhoud, maar weinig te bieden hebben aan bloembezoekers en andere dieren. Daar kunnen we nu, met dit boek in de hand, ver andering in brengen. De kennis uit het boek kan de keuze van balkon- en tuinplanten richten op bijenplanten. Bloeiende randen in stad en land kunnen een betere samenstelling van soorten krijgen, en de groensector zou wat meer kunnen kijken naar de biodiversiteitswaarde van bloeiende wilde planten en ‘onkruid’ in plaats van te streven naar saaie gras velden, perken en plantsoenen. Maar bovenal geeft dit boek allen die interesse hebben in insecten en bloemen een leerzaam en mooi naslagwerk! Koos Biesmeijer Wetenschappelijk Directeur Naturalis Biodiversity Center
- Page 3 and 4: Bijenplanten: nectar en stuifmeel v
- Page 5: Inhoudsopgave Voorwoord ...........
- Page 9 and 10: inleiding 7 Inleiding Dit boek beva
- Page 11 and 12: ijenbotanie 9 Fig. 3. Bloemen van d
- Page 13 and 14: nectar en stuifmeel 11 Nectar en st
- Page 15 and 16: nectar en stuifmeel 13 aanzienlijk
- Page 17 and 18: stuifmeel van bloemplanten 15 Stuif
- Page 19 and 20: stuifmeel van bloemplanten 17 In ko
- Page 21 and 22: stuifmeel van bloemplanten 19 groei
- Page 23 and 24: stuifmeel van bloemplanten 21 m. Kl
- Page 25 and 26: stuifmeel van bloemplanten 23 6. Mo
- Page 27 and 28: ijenplanten in beeld 25 Bijenplante
- Page 29 and 30: waterleliefamilie 27 Gele plomp (Nu
- Page 31 and 32: zwanenbloemfamilie 29 Zwanenbloem (
- Page 33 and 34: leliefamilie 31 Tulipa turkestanica
- Page 35 and 36: lissenfamilie 33 Crocus ancyrensis
- Page 37 and 38: aspergefamilie 35 Grote sneeuwroem
- Page 39 and 40: aspergefamilie 37 Wilde hyacint (Hy
- Page 41 and 42: aspergefamilie 39 Langbladige druif
- Page 43 and 44: aspergefamilie 41 Knikkende vogelme
- Page 45 and 46: aspergefamilie 43 Oosterse sterhyac
- Page 47 and 48: narcisfamilie 45 Gewoon sneeuwklokj
- Page 49 and 50: lookfamilie 47 Allium aflatunense B
- Page 51 and 52: lookfamilie 49 Bieslook (Allium sch
- Page 53 and 54: lookfamilie 51 Daslook (Allium ursi
- Page 55 and 56: erberisfamilie 53 Mahonie (Berberis
5<br />
Voorwoord<br />
Bloemen en bijen, bijen en bloemen. Het is een twee-eenheid,<br />
dat weten we allemaal. Bloemen hebben bestuivers nodig, en<br />
dat zijn vaak bijen. Bijen zijn volledig afhankelijk van door<br />
bloemen geproduceerd voedsel, namelijk nectar en stuifmeel.<br />
Toch weten we nog lang niet alles van de relatie tussen bijen<br />
en bloemen. Vandaar dat dit prachtige boek van Arjen Neve<br />
en Raymond van de Ham zeer welkom is. Het geeft niet<br />
alleen een overzicht van belangrijke voedselplanten van bijen,<br />
maar getuigt ook van een groot observatievermogen.<br />
Duizenden uren heeft Arjen naar bijen gekeken die bloemen<br />
bezoeken, waarna het nauwkeurig opgeschreven werd. Het is<br />
een genot om te lezen en vanwege de mooie pentekeningen<br />
ook om te bekijken.<br />
Ondanks dat de auteurs oorspronkelijk vooral drachtplanten<br />
van de honingbij op het oog hadden, is de selectie geportretteerde<br />
planten zo groot dat er ook vele belangrijke voedselplanten<br />
van wilde bijen in het boek staan. Ziet u een bij<br />
op een bloem? Grote kans dat die plant in dit boek staat.<br />
U kunt dan nalezen wat u net gezien hebt en het nog beter<br />
begrijpen ook!<br />
Er is de laatste jaren veel te doen over de achteruitgang van de<br />
honingbij, de achteruitgang van wilde bijen, en de mogelijke<br />
oorzaken ervan. Dat de bijen het moeilijk hebben in ons<br />
dichtbevolkte en intensief gebruikte landje is wel zeker.<br />
Maar het is net zo zeker dat er niet één enkele oorzaak hiervoor<br />
is aan te wijzen; er zijn er meerdere. In een enkel geval<br />
heeft de dood van een honingbijenvolk een duidelijke oorzaak,<br />
bijvoorbeeld incorrect gebruik van pesticiden of gebrek aan<br />
kennis van een onervaren imker. In de meeste gevallen zal<br />
er sprake zijn van meerdere factoren die elkaar ook nog beïnvloeden.<br />
Net als wij eerder een griepje oplopen als we onder<br />
stress staan, niet goed eten of een beetje zwak zijn, zo zal een<br />
zwak bijenvolk ook eerder te lijden hebben van een insecticidespuit,<br />
een varroamijtinfectie of te eenzijdig voedsel.<br />
Die laatste factor, het voedselaanbod, blijkt steeds vaker<br />
van groot belang. Elke imker weet dit natuurlijk wel (zonder<br />
dracht, geen honing), maar omdat de bijen in het landschap<br />
hun voedsel halen is dit voor een imker niet zo eenvoudig op<br />
te lossen. Het beheer van ons groen heeft de laatste jaren veelal<br />
geleid tot saaie grassteppes in weides en parken, die te vaak<br />
gemaaid worden; betegeling van onze tuinen; en het aanplanten<br />
van bomen en struiken die handig zijn voor onderhoud, maar<br />
weinig te bieden hebben aan bloembezoekers en andere dieren.<br />
Daar kunnen we nu, met dit boek in de hand, ver andering in<br />
brengen. De kennis uit het boek kan de keuze van balkon- en<br />
tuinplanten richten op bijenplanten. Bloeiende randen in stad<br />
en land kunnen een betere samenstelling van soorten krijgen,<br />
en de groensector zou wat meer kunnen kijken naar de biodiversiteitswaarde<br />
van bloeiende wilde planten en ‘onkruid’<br />
in plaats van te streven naar saaie gras velden, perken en<br />
plantsoenen.<br />
Maar bovenal geeft dit boek allen die interesse hebben in<br />
insecten en bloemen een leerzaam en mooi naslagwerk!<br />
Koos Biesmeijer<br />
Wetenschappelijk Directeur Naturalis Biodiversity Center