Bijenplanten_web

composietenfamilie 491
Ligularia dentata
Het geslacht Ligularia behoort tot de Composietenfamilie
(Asteraceae) en telt ongeveer 80 soorten, die op een paar
uitzonderingen na inheems zijn in Azië, vooral in China,
Japan en Siberië. Enkele soorten worden in ons land als
sierplant gekweekt. Een daarvan is Ligularia dentata, die in
het begin van de twintigste eeuw vanuit China in Engeland
werd geïntroduceerd. Het is een winterharde soort die goed
gedijt op een vochtige plek in de halfschaduw.
Grote bladeren
De meeste bladeren staan onderaan de plant. Ze zijn langgesteeld,
stengelomvattend en kunnen 30 centimeter breed
worden. Naar boven neemt het aantal bladeren sterk af en zijn
ze ook kleiner en korter gesteeld. De bladschijf is niervormig
en heeft een grof getande rand. De plant heeft daaraan zijn
soortnaam te danken: dentata betekent getand. De bladeren
zijn erg in trek bij slakken. In het najaar zien de planten er
vaak haveloos uit, met grote gaten in de bladeren.
Bloemen in tuilen
De bloeitijd is van juli tot en met september, en omvat dus de
periode waarin de bijenweide in een bebouwde omgeving op
zijn retour is. De bloemen staan in grote hoofdjes in een tuilvormige
bloeiwijze. De bloemen worden bijeen gehouden
door een krans van stevige omwindselbladen. De hoofdjes aan
de buitenzijde van de tuil (aan de onderste takken), komen
het eerst tot ontwikkeling. De hoofdjes bevatten buisbloemen
en randstandige lintbloemen. De lintbloemen hebben alleen
een stamper. De bloemkroon is aan de basis buisvormig en
gaat met een hoek over in een lang lintvormig gedeelte.
Ligularia is afgeleid van het Latijnse ligula (lint, riem).
De buisbloemen zijn tweeslachtig. In knop zijn ze oranje.
In bloei zijn ze net als de lintbloemen donkergeel. De rand
van de kroonbuis draagt vijf driehoekige slippen.
Veel stuifmeel
De meeldraden staan op de kroon ingeplant. De helmknoppen
zijn vergroeid en vormen een kokertje rond de stijl. Als deze
uit het kokertje groeit, buigen de stempels al naar buiten.
Er wordt veel stuifmeel geproduceerd. Als de bijen over de
bloemen lopen om nectar te puren, raken hun kop, zijkanten
en onderzijde geheel met stuifmeel bepoederd. Ze lijken
goede bestuivers te zijn. Het in klompjes verzamelde stuifmeel
is geel. De stuifmeelkorrels hebben drie kiemopeningen.
Daartussen is het oppervlak gelijkmatig bedekt met
stekeltjes.
Vermeerdering
De plant laat zich gemakkelijk uit zaad vermeerderen.
De vruchten (nootjes) hebben een krans van pappusharen,
waardoor de wind ze kan verspreiden. Uit waarnemingen is
me echter gebleken dat de meeste vruchten in de directe
omgeving van de plant terecht komen. Vermeerdering kan ook
door deling in het voorjaar geschieden.
plaat 233. Ligularia dentata
A bloeiwijze; B blad van het midden van de stengel; C lintbloem;
D buisbloem; E deel van een pappushaar; F opengeslagen meeldraden-kokertje;
G stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht,
2 korreloppervlak (focus in en onder tectum); H vruchthoofdje;
I vrucht met pappus; J nootje.