Bijenplanten_web
458 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
composietenfamilie 459 Knoopkruid (Centaurea jacea) Het geslacht Centaurie (Centaurea) behoort tot de Composietenfamilie (Asteraceae) en telt ongeveer 600 soorten. Vele hiervan komen voor in de landen rond de Middellandse Zee. Vooral het Iberisch schiereiland is rijk: ongeveer 100 soorten, waarvan er 38 alleen daar voorkomen. Knoopkruid is in ons land een algemene soort in wegbermen en op dijkhellingen. Zeer variabel Knoopkruid is een zeer variabele soort. Het getekende exemplaar is een van de vele variëteiten. De plant heeft stevige behaarde stengels die zich herhaaldelijk vertakken. De bloei duurt van juni en tot in de herfst. De bloemen staan in een hoofdje, goed beschermd door een omwindsel van dicht op elkaar staande omwindselbladen, welke aan de top kamvormig zijn ingesneden. In een hoofdje staan meestal alleen buis bloemen. In enkele gevallen staan er langs de rand grotere straalbloemen, waardoor het hoofdje beter opvalt bij foeragerende insecten. De violetrode bloemkroon bestaat voor het grootste deel uit een smalle buis, die zich verwijdt op de plaats waar de vijf meeldraden op de bloemkroon zijn ingeplant. De rand van de kroon is verdeeld in vijf smalle slippen. Zorgvuldig met stuifmeel Evenals de andere soorten van het geslacht gaat Knoopkruid zorgvuldig om met het geproduceerde stuifmeel. De helmdraden staan los van elkaar, maar de helmknoppen met elkaar vergroeid, waardoor ze met elkaar een kokertje vormen. Na het opengaan van de helmknoppen ligt het stuifmeel los in het kokertje. Bij andere geslachten van de familie wordt het stuifmeel naar buiten gedrukt door de langer wordende stijl. Die is daarvoor vaak voorzien van een veeginrichting in de vorm van haren op de stempeltakken of aan de toppen daarvan. Het stuifmeel staat dan onder invloed van het weer en kan eventueel verloren gaan. Bij Knoopkruid wordt het stuifmeel mondjesmaat gepresenteerd en dan alleen tijdens insectenbezoek. Als een bij tijdens het puren van nectar met haar tong langs de helmdraden strijkt, krommen deze zich en trekken het kokertje van helmknoppen naar beneden. Door een harenkrans onder de stempels wordt het stuifmeel dan naar buiten geveegd. De kans op aanraking van de helmdraden wordt vergroot door de daarop aanwezige beharing. Bijenbezoek Bijen verzamelen nectar en stuifmeel op de bloemen. Het nectarium ligt onder in de bloem boven op het vruchtbeginsel. In de nauwe bloembuis stijgt de vrijgekomen nectar zo hoog dat hij voor de honingbijen bereikbaar is. Het suikergehalte van de nectar is gemiddeld 45%. Het verzamelen van het stuifmeel wordt de bijen makkelijk gemaakt doordat het tijdens het nectar puren in de beharing van de harenkrans onder de stempels wordt gedrukt. De stuifmeelklompjes zijn lichtgrijs. Vermeerdering Knoopkruid vermeerdert zich vegetatief en door middel van zaad. Bij de vegetatieve vermeerdering vormen zich aan het wortelstelsel korte uitlopers, waaruit zich aan de uiteinden nieuwe planten vormen. De vrucht is een nootje. Een hulpmiddel voor de verspreiding in de vorm van pappusharen ontbreekt. Het zaad kiemt in het najaar. plaat 217. Knoopkruid A blad van onderaan de plant; B deel van bloeiende plant met stralende bloemhoofdjes; C bloemhoofdje zonder straalbloemen; D blad van omwindsel; E buisbloem; F opengeslagen meeldradenkokertje; G stuifmeelkorrel (tricolporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; H stempels; I nootje.
- Page 410 and 411: 408 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 412 and 413: 410 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 414 and 415: 412 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 416 and 417: 414 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 418 and 419: 416 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 420 and 421: 418 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 422 and 423: 420 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 424 and 425: 422 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 426 and 427: 424 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 428 and 429: 426 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 430 and 431: 428 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 432 and 433: 430 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 434 and 435: 432 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 436 and 437: 434 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 438 and 439: 436 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 440 and 441: 438 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 442 and 443: 440 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 444 and 445: 442 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 446 and 447: 444 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 448 and 449: 446 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 450 and 451: 448 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 452 and 453: 450 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 454 and 455: 452 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 456 and 457: 454 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 458 and 459: 456 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 462 and 463: 460 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 464 and 465: 462 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 466 and 467: 464 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 468 and 469: 466 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 470 and 471: 468 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 472 and 473: 470 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 474 and 475: 472 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 476 and 477: 474 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 478 and 479: 476 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 480 and 481: 478 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 482 and 483: 480 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 484 and 485: 482 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 486 and 487: 484 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 488 and 489: 486 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 490 and 491: 488 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 492 and 493: 490 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 494 and 495: 492 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 496 and 497: 494 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 498 and 499: 496 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 500 and 501: 498 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 502 and 503: 500 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 504 and 505: 502 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 506 and 507: 504 bijenplanten: nectar en stuifme
- Page 508 and 509: 506 bijenplanten: nectar en stuifme
458 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen